Matematika
Diskrit
Binomial dan Multinomial
Fakultas
Ilmu Komputer
Program
Studi
Teknik
Informatika
Tatap
Muka
11
Kode MK
Disusun Oleh
MK
Abstract
Kompetensi
Isi
BINOMIAL DAN MULTINOMIAL
11.1 TEOREMA BINOMIAL
Teorema Binomial adalah suatu cara untuk menjabarkan bentuk pangkat (x+y)n
, dengan n adalah bilangan bulat.
Di aljabar, penjumlahan dua suku, seperti a + b, disebut binomial. Teorema binomial
memberikan bentuk ekspansi dari pangkat binomial (a + b)n, untuk setiap n bilangan bulat
tidak negatif dan semua bilangan real a dan b.
(a + b)1 = a + b
(a + b)2 = a2 + 2 ab + b2
(a + b)3 = a3 + 3 a2b + 3ab2 + b3
(a + b)4 = a4 + 4a3b + 6a2b2 + 4 ab3 + b4
( a b)
a n r b r
r 0 r
(Teorema Binomial)
r < n, bil. bulat
n n
n n 1
n
n n
a
a b .......
ab n 1
b
0
1
n
i
n
a n na n 1b ...... nab n 1 b n
SEGITIGA PASCAL
n=0
201
3
Matematika Diskrit
Harni Kusniyati, ST.,MKom
n=1
n=2
n=3
n=4
n=5
n=6
n=7
atau
n=8
atau
21
10
15
5
6
10
20
35
28
56
15
35
21
70
56
28
.................
n1
n 1
n 1
n
0
n
2
n
1
n 1
n+1
n 1
n
3
n 1
....
..
n 1
r 1
..
n
r
n 1
201
3
Matematika Diskrit
Harni Kusniyati, ST.,MKom
n 1
n 2
n 1
n 1
n 1
n 1
n
n
n 1
n 1
1.
8 7 7
1 0 1
8 7 7
2 1 2
8=1+7
28 = 7 + 21
n 1 n n
r r 1 r
2.
7 7 8 8
0 7 0 8
3. a.
buktikan !
.=
7 7
7
1 6
n n
1
0 n
b)
7 7
21
2 5
8 8
8
1 7
8 8
56
3 5
..
.........................
n n
n
1 n 1
n n
r n r
Jika a + b = n , maka
buktikan !
n n
a b
buktikan !
4. Jumlah diagonal
201
3
Matematika Diskrit
Harni Kusniyati, ST.,MKom
n n 1 n 2
0 1 2
+ ..+
n r n r 1
r
r
n n n
0 1 2
+ ..+
n
n
.... 2 n
r
r
n
r 0 r
n
(bukti dengan (1+1) n =
n
0
n
1
n
......
r
n
.....
n
2n
7. Jumlah Kolom :
r r 1
n n 1
.....
r
r
r
r
8. 1 + 2 + 3 + ..+ n =
n 1
n n 1
2
2
Matematika Diskrit
Harni Kusniyati, ST.,MKom
9.
n
k k
12 2 2 3 2 .... n 2 2
k 1
2 1
n n 1 2n 1
6
=
Hint :
k k 1 k
=2
10.
( untuk pembuktian )
k k
2 1
n 2 n
n n
2
r
r 2
r 1 r
(bukti dengan rumus 1)
Soal - Jawab
12. (x - 4y)4
=
=
3
0
(2x)3 +
8 x3
4
0
(2x)2y +
3
2
(2x)(5y)2+
3
3
+ 60 x2 y + 150 x y2 +
x4 +
x4
3
1
4
1
x3 (-4y) +
16 x3 y
4
2
x2 (-4y)2 +
+ 96 x2 y2
(5y)3
125 y3
4
3
x (-4y)3 +
256 x y3 +
4
4
(-4y)4
256 y4
13. Gunakan teorema binomial untu menghitung (1, 01)5 dalam bentuk desimal !
Jawab :
(1,01)5 = (1+0,01)5
201
3
koefisien : (1 5 10 10 5 1)
Matematika Diskrit
Harni Kusniyati, ST.,MKom
10000
10000
10000
50
50!
(50 2)!2!
=
n
r
dengan r = 2
50.49
2.1
=
= 1225
Matematika Diskrit
Harni Kusniyati, ST.,MKom
10
6
.24.36
10!
.16.36
4!6!
=
10.9.8.7
.16.36
4.3.2.1
=
= 2.449.440
n n2 2
n
5 .2 2 5 n 1.21
2
1
n 1 n 1 n n 1
5 .5 5
2
1
n( n 1)
2.1
= 5.n
n 1 = 10 n = 11
3 .5
.3 .5
3
n 2
n 1
201
3
Matematika Diskrit
Harni Kusniyati, ST.,MKom
.9.5 1.5 n 1 9.
2
n n 1
5
1
n n
n 2 2
, ingat
n( n 1)
2.1.5
n n
n 1 1
dan
n 1 = 10 n = 11
n!
q
q q
x1 1 x2 2 .......xt t
s q1!.q2!....qt !
di mana
n t 1
x12 x3 x 43 x54
a.
201
3
Matematika Diskrit
Harni Kusniyati, ST.,MKom
x3 y3 z2
b.
dalam ekspresi ( 2x 3y + 5z )8
Penyelesaian:
10!
x12 x3 x 43 x54
a. Koefisien
2! 0! 1! 3! 4!
adalah :
= 12600
10 4 1
10
Banyaknya suku =
= 1001
( 2x 3y + 5z )8 = ( x1+ x2+ x3 )8
8!
x13 x 23 x32
Koefisien
3! 3! 2!
adalah :
= 560
( 560 ) = - 3.024.000
8 3 1
= 45
201
3
10
Matematika Diskrit
Harni Kusniyati, ST.,MKom
1. Tentukan koefisien :
a.
b.
x5 y10 z5 w5
c.
x5
dalam ekspresi ( x 7y + 3z w )8
dalam ( a + b x + c x2 )10
201
3
11
Matematika Diskrit
Harni Kusniyati, ST.,MKom
Daftar Pustaka
Bahri, S., 2006, Logika dan Himpunan, Universitas Mataram, Mataram.
Simangunsong Wilson, Matematika dasar, ( Jakarta: Erlangga, 2005)
http://perpustakaancyber.blogspot.com
201
3
12
Matematika Diskrit
Harni Kusniyati, ST.,MKom