Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

KONSEP
KEMAHIRAN BERFIKIR
ARAS TINGGI (KBAT)
1

Inisiatif 1 : Kurikulum dan pentaksiran

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

ETIKA DAN
KEROHANIAN
KEMAHIRAN
BERFIKIR

KEMAHIRAN
DWIBAHASA
Selamat
Seam
pagi!
P

Di dalam Pelan
Pembangunan
Pendidikan Malaysia
(2013-2025), terdapat
6 aspirasi murid
untuk bersaing di
peringkat global.

Hello!

ASPIRASI
MURID

KEMAHIRAN
MEMIMPIN

IDENTITI
NASIONAL
PENGETAHUAN

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Perubahan dalam
Kurikulum

Perubahan dalam
Pedagogi

KBKK
Program i-THINK peta
pemikiran
Teknik menyoal
Galakkan murid menyoal yang
memerlukan pemikiran aras
tinggi kenapa, bagaimana
KBKK
Peta minda
Banding beza
6 Thinking Hats
Dll

KSSR
KSSM

Disokong dengan
Bina Upaya &
Sumber

Murid dapat:
Membuat Keputusan
Menyelesai Masalah
Menginovasi
Mencipta

Penilaian peringkat
Kebangsaan

PBS

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

UPSR
PT3
SPM
STPM/STAM

Perubahan dalam
Pentaksiran

Sebanyak 30%
soalan berbentuk
aras tinggi dalam
peperiksaan pusat

Penilaian peringkat
Antarabangsa

TIMSS
PISA

Pelaksanaan KBAT dalam bilik darjah melalui perubahan dalam kurikulum,

pedagogi dan pentaksiran.
PERUBAHAN DALAM
Kurikulum
Ditulis secara eksplisit
dalam
dokumen kurikulum

Pedagogi
Pelbagai strategi PdP yang
menerapkan KBAT seperti
alat berfikir, soalan aras
tinggi dan inkuiri
Pentaksiran
Soalan berbentuk aras tinggi
dalam peperiksaan pusat
(40% UPSR dan 50% SPM
tahun 2016)

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

DISOKONG

Kokurikulum
Sokongan
Komuniti &
Swasta

Bina Upaya

Sumber

PENTAKSIRAN

Peringkat
sekolah :
PBS
Peringkat
Kebangsaan :
UPSR, SPM
Penilaian
Peringkat
Antarabangsa :
TiMMS & PISA

Murid dapat
membuat
keputusan,
menyelesai
masalah,
menginovasi
dan
mencipta

Kemahiran Berfikir secara Kritis

dan Kreatif (KBKK) 1994

Kemahiran Berfikir Aras Tinggi

(KBAT) 2013

Memberi fokus kepada

kemahiran berfikir kritis
dan kreatif ke arah
penyelesaian masalah dan
membuat keputusan.
Metakognisi.
Penekanan dalam
kurikulum pedagogi

Kesinambungan kepada
KBKK.
Memberi fokus kepada
kemahiran berfikir aras
tinggi iaitu mengaplikasi,
menganalisis, menilai dan
mencipta.
Penekanan dalam
kurikulum, pedagogi,
pentaksiran, kokurikulum,
sokongan komuniti dan
swasta, bina upaya serta
sumber.

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

|3

Definisi kemahiran berfikir aras tinggi adalah:

Keupayaan untuk
mengaplikasikan
pengetahuan, kemahiran dan
nilai dalam membuat
penaakulan dan refleksi
bagi menyelesaikan masalah,
membuat keputusan,
berinovasi dan berupaya
mencipta sesuatu.
Bahagian Pembangunan Kurikulum
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

TAKSONOMI BLOOM
Benjamin Bloom membangunkan taksonomi beliau pada
tahun 1950an
Ia adalah suatu hierarki enam peringkat perkembangan
pemikiran yang menjadi semakin kompleks dan
mencabar.
Tahap pemikiran boleh digunakan untuk membina
soalan yang merentasi semua peringkat persekolahan
dan dalam semua bidang pembelajaran.
Semasa 1990an Lorin Andersen telah membuat
penambahbaikkan pada taksonomi asal.

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Mencipta

Sintesis

Menilai

Analisis

Menganalisis

Aplikasi
Kefahaman
Pengetahuan
Bloom
9

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Memekarkan Pemikiran

Penilaian

Mengaplikasi
Memahami
Mengingat
Anderson

Kemahiran Aras Ting

Taksonomi Bloom Semak Semula (Revised)

Mencipta(Creating)
Menjana idea baru, produk atau persepsi terhadap
sesuatu, merekacipta, membina, merancang, menghasilkan, mencipta.
Menilai (Evaluating)
Justifikasi keputusan atau tindakan, menyemak, membuat hiptesis,
mengkritik, membuat eksperimen dan menilai.
Menganalisa (Analysing)
Mencerakin maklumat bagi meneroka kefahaman dan hubungan,
membanding, mengurus, menyoal siasat, mencari maklumat.

Mengaplikasi (Applying)
Menggunakan maklumat dalam situasi serupa,
melaksana, mengira, menggunakan formula.
Memahami (Understanding)
Menerangkan idea dan konsep, interpretasi, meringkaskan,
parafrasa, mengkelaskan, menerangkan
Mengingati (Remembering)
Mengingat semula maklumat, mengenal, menyenaraikan,
mencirikan, menamakan, melabelkan.

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

CIRI-CIRI ITEM KBAT

Stimulus :

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

CIRI-CIRI ITEM KBAT

Situasi

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

MENGINGAT
KATA KERJA
YANG BOLEH
DIGUNAKAN
memberitahu
menyenarai
menggambar
menghubung kait
mengesan
menulis
mencari
menyata
menama

CONTOH SOALAN

CONTOH AKTIVITI DAN

HASIL

Apakah yang berlaku selepas...?

Berapa banyak...?
Siapakah itu yang...?
Namakan...?
Terangkan apa yang berlaku di...?
Siapa yang memberitahu...?
Beritahu kenapa...?
Cari maksud bagi...?
Apakah yang...?

Buat satu senarai tentang

peristiwa-peristiwa utama ...
Buat satu garis masa
peristiwa.
Buat satu carta fakta.
Senaraikan fakta yang anda
boleh ingat.
Senaraikan kesemua....
Dalam cerita ini.

Yang manakah benar dan

Buat satu carta untuk

salah...?

menunjukkan...
Buat satu akrostik
Deklamasikan satu puisi.

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

MEMAHAMI
KATA KERJA YANG
BOLEH DIGUNAKAN

CONTOH SOALAN
Nyatakan dalam perkataan
sendiri ...

menerang
mengintepretasi
menggariskan
membincang
mengesan
meramal
menyatakan
semula
menterjemah
membanding

Beri gambaran ringkas ....

Apakah yang akan berlaku
selepas ini ...?
Pada pendapat anda siapa..?
Apakah perkara utama ...?
Siapakah watak utama..?
Apakah perbezaan antara..?
Beri contoh untuk menyokong

menggambarkan

jawapan anda.
Apakah definisi...?

CONTOH AKTIVITI DAN HASIL

Cari atau lukis gambar yang
menerangkan peristiwa.
Terangkan pendapat anda tentang
idea utama.
Sediakan satu jalur kartun yang
menerangkan urutan peristiwa.
Tulis dan lakonkan pementasan
berdasarkan jalan cerita...
Ceritakan semula dalam perkataan
sendiri
Lukiskan satu aspek yang anda suka
Tuliskan ringkasan
Sediakan satu carta alir untuk
menggambarkan urutan peristiwa
Sediakan satu buku mewarna

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

MENGAPLIKASI
KATA KERJA YANG
BOLEH DIGUNAKAN
menyelesaikan
menunjukkan
menggunakan
membuat ilustrasi
membina
meramal
melengkapkan
menilai
mengklasifikasi
menggambarkan

CONTOH SOALAN

CONTOH AKTIVITI DAN HASIL

Tahukah anda peristiwa lain di

mana..?
Bolehkah perkara ini berlaku ...?
Himpunkan mengikut perwatakan
Apakah faktor yang anda ubah
jika..?
Dapatkah anda mengaplikasikan
kaedah ini dengan pengalaman
sendiri?
Apakah soalan yang akan

Bina sebuah model yang akan

menunjukkan bagaimana ia berfungsi.
Bina sebuah diorama untuk
menceritakan sesuatu peristiwa.
Ambil beberapa keping gambar untuk
menunjukkan sesuatu perkara.
Bina sebuah model tanah liat.
Rangka satu strategi pemasaran
produk anda menggunakan strategi
yang diketahui sebagai panduan.

ditanya...?

Pakaikan anak patung dengan

Daripada maklumat yang

pakaian kebangsaan / tradisional.

diterima, bina satu set arahan

Lukis mural berdasarkan ...

untuk ..

Tulis buku teks tentang ...

Adakah maklumat ini

berguna jika anda ada...?

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

MENGANALISIS
KATA KERJA YANG
BOLEH DIGUNAKAN

CONTOH SOALAN

CONTOH AKTIVITI DAN

HASIL

menganalisis
membezakan
menilai
membanding
menyiasat
mengkategori
mengenalpasti
menerangkan

Peristiwa manakah akan berlaku..?

Sekiranya ... berlaku, apakah peleraian
yang akan berlaku?
Apakah persamaan .. dengan ..?
Apakah hasil lain yang mungkin...?
Himpunkan mengikut perwatakan
Apakah faktor yang anda ubah jika..?
Kenapa perubahan ini berlaku?

Bina sebuah soal selidik untuk

mengumpul maklumat
Reka sebuah iklan untuk satu produk
Bina sebuah carta alir yang
mempunyai peringkat kritikal
Bina sebuah jigsaw
Bina sebuah salasilah keluarga untuk
menunjukkan perhubungan

Banding perubahan yang anda

memisahkan
mempromosi

kemukakan dengan yang disampaikan. Tuliskan sebuah biografi seseorang

Terangkan apa yang sepatutnya jika..? Sediakan laporan ..
Anjurkan sebuah majlis lengkap
Apakah persamaan..?

dengan susun atur, langkah, rekod

Apakah masalah yang mungkin timbul? yang diperlukan

Apakah motif..?
Nilaikan hasil seni persamaan dan

Apakah titik perubahan ...?

Bahagian Pembangunan Kurikulum
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

permasalahan

MENILAI
KATA KERJA YANG
BOLEH DIGUNAKAN
mengadili
memilih
memutuskan
membenarkan
membahas
mengesahkan
berhujah
mengesyorkan
menilai
membincang
mengutamakan
memberi kadar
menentukan

CONTOH SOALAN
Adakah terdapat satu
penyelesaian yang lebih baik
untuk ...
Nilaikan ...
Bolehkah anda
mempertahankan kedudukan
anda tentang ...?
Adakah anda berfikir ... adalah
baik atau sesuatu yang buruk?
Bagaimana anda akan
mengendalikan ...?
Apakah yang mengubah ...
Adakah anda akan
mengesyorkan? Adakah anda
percaya?
Adakah anda seorang ...
orang? Apakah perasaan
anda jika ...? Adakah
berkesan ...?
Apakah pendapat anda tentang ...?

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

CONTOH AKTIVITI DAN

HASIL
Sediakan satu senarai kriteria
untuk menilai ... menunjukkan.
Jalankan perbahasan tentang
isu kepentingan khas.
Buat buku catatan 5 peraturan
anda anggap penting.
Menyakinkan orang lain.
Membentuk panel untuk
membincangkan
pandangan,
misalnya "Pembelajaran di
Sekolah."
Tulis sepucuk surat kepada ...
memberi nasihat mengenai
perubahan yang diperlukan
di ... Sediakan kes untuk
membentangkan pandangan
anda tentang ...

MENCIPTA
KATA KERJA YANG
BOLEH DIGUNAKAN

CONTOH SOALAN

Mencipta

Adakah anda boleh mencipta

Mereka

Bolehkah anda mengarang

sebuah lagu?

Mengarang
Meramal
Merancang
Membina
Mereka

Dapatkah anda melihat

penyelesaian jika
?
Jika anda mempunyai akses
kepada semua sumber,
bagaimanakah

bentuk

anda akan berurusan dengan ...?

Mengembang

Mengapa tidak anda merangka

kan

Adakah anda mempunyai cara

tersendiri... ?

imaginasi

CONTOH AKTIVITI DAN

HASIL

Mengusul

Apakah yang berlaku jika....?

Menjana

Berapa banyak carakah anda boleh

cipta .. baru dan luarbiasa untuk
?

Mencipta formula

Bolehkah anda cipta resepi baru

untuk hidangan yang sedap?
Bolehkan anda bina kertas kerja ...?
Bahagian Pembangunan Kurikulum
KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Cipta sebuah mesin untuk

tugasan tertentu
Reka bentuk sebuah bangunan untuk
menempatkan kajian anda
Cipta sebuah produk baru.
Berikan nama dan merancang
kempen pemasaran
Menulis tentang perasaan
anda berhubung dengan
?
Tulis rancangan TV, rancangan
permainan, pertunjukan boneka,
main peranan atau pantomim
tentang ...? Rekabentuk rekod, buku,
atau penutup majalah untuk ...?
Jual idea. Merangka satu
cara untuk ... ?
Reka satu rentak atau
meletakkan perkataan baru
kepada melodi yang dikenali....?

TIMSS 2011 - Grade 4

Item
oWhat is the test
objective? To represent
data given in a table form
as a bar graph
oWhat is the content
domain? - Data display
oWhat is the cognitive
domain? - Applying

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

CONTOH SOALAN
KBAR DAN KBAT
1. Apakah ketumpatan bongkah X?
2. Apakah ketumpatan bongkah Y?

KBAR

KBAR

3. Perihalkan keadaan bongkah X dan Y di

dalam air.

KBAR

4. Berikan satu inferens mengenai

kedudukan bongkah X di dalam air.

KBAT

5. Ramalkan keadaan bongkah Z di dalam

air jika ketumpatan Z ialah 0.8g/cm3.

KBAT

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

21

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

22

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

23

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

24

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

25

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

26

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

27

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

28

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

29

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

30

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

31

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

32

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

33

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA

Bahagian Pembangunan Kurikulum

KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA