SUSTANTIVOS
COMN
animado
PROPIO
no animado
humano
wawa
animado
no humano
allqu
humano
llaqta
no animado
no humano
Marya
Wanka
Ayakuchu
(nombre de
un perro)
Nota: Segn la cosmovisin andina todos los seres son animados, por eso los cerros, las
lagunas, etc. hablan, viven, se enojan como los apus.
PRONOMBRES
PERSONALES
LIBRES
LIGADOS
(Con flexin
personal)
uqa kiki-y
kay
Qam sapa-yki
chay
Pay kuska-nchik wak
Llapa-yku
Lliw-cha-nchik
Waki-nku
Qaylla-yki-pi
Yura-n-pi
DECTICOS
LIBRES
(demostrativos)
NO DECTICOS
LIGADOS
(posesivos)
uqa-pa
qam-pa
pay-pa
libres
pi
ima
hayka
may
RELATIVOS INDEFINIDOS
(interrogati(ligados)
vos)
ligados
pi-taq
ima-taq
hayka-m
may-mi
ima-y-na
may-ni-n-raq
Etc.
ima-pas
pi-pas
hayka-pas
may-pas
Etc.
ADJETIVOS
CUANTITATIVOS
NUMERAL
CALIFICATIVOS
cardinal
ordinal
NO CUANTITATIVOS
NO NUMERAL
calidad
CALIFICATIVOS
sabor
NO
tamao forma
dimensin
color
dectico
puka
yana
yuraq
qillu
etc.
kay
chay
wak
demostrativo
Huk
Iskay
Kimsa
Etc.
awpaq kaq
qipa kaq
huk iqin
chunka iqin
achka
pisi
allin
aslla kusa
etc.
chuya
qilli
sumaq
millay
Etc.
miski
haya
hamya
etc.
hatun
uchuy
raku
llau
killku
etc.
muyu
palta
ruyru
awchi
etc.
ADVERBIOS
MODIFICADOR DE VERBOS
MODIFICADOR DE MODIFICADOR DE
ADJETIVOS
ADVERBIOS
(preadjetivos)
(semnticamente son
intensificadores)
lugar
cantidad positivo
negativo bilexemticos
(libres) ar
mana allin-ta aqa wichay- hayka- ancha nisyu
aka akay
(libres) aw
ama
sasa-ta paqarin uray- achka- ima
paqway suma sumaq
(Ligad)aw-riki mana-ku sumaq-ta qay-ninpa kay-pi
as-llaancha-su nisyu-llaa paqarin mincha-kuna
(ligad)ach-iki ama-laya akay-ta chay-raq wak-man sinchi- hatun-karay aswan-ta mana allin-ta