Analisis soalan

Berdasarkan Taksonomi Bloom (1956), penilaian merupakan aras tertinggi dalam siri
taksonomi tersebut. Penilaian bukan sahaja untuk membina pengetahuan malahan penilaian
juga berupaya mengembangkan dan menguji kemahiran intelektual yang telah dikuasai oleh
pelajar semasa proses pengajaran dan pembelajaran (Hazri Jamil, 2003). Soalan aras
mengingat adalah soalan untuk menguji tahap pengetahuan pelajar. Soalan pada aras
mengingat ini yang paling rendah dan mudah. Contoh soalan yang sering digunakan ialah
nyatakan, namakan, terangkan dan labelkan. Soalan aras kefahaman pula ialah untuk menguji
kefahaman pelajar terhadap sesuatu topik yang diajar oleh gurunya. Contoh perkataan yang
digunakan dalam aras ini ialah pilih, terangkan dan tulis semula. Soalan aras ketiga iaitu
mengaplikasi ialah untuk menguji keupayaan dan kebolehan pelajar menggunakan infomasi
dan pengetahuan yang diperoleh dalam situasi yang berbeza. Pelajar dikehendaki
mengaplikasikan pengetahuan mereka dalam bentuk penyelesaian masalah dan sebagainya.
Contoh soalan adalah selesaikan, menyenaraikan dan menggambarkan.
Seterusnya ialah soalan bagi aras menganalisis. Menurut Hazri Jamil (2003), soalan pada
aras ini adalah untuk menguji kemahiran pelajar menjana idea daripada idea yang kecil kepada
idea yang lebih besar dan bertambah baik sekiranya idea tersebut diterjemahkan dalam luar
kotak pemikiran mereka. Contoh soalan ialah bezakan, pastikan dan pilih. Kemudian soalan
aras menilai. Soalan ujian pada aras ini adalah untuk menguji kemahiran pelajar merumuskan
idea atau menggabungkan keseluruhan bahagian atau elemen secara menyeluruh.
Penggunaan soalan adalah seperti menyusun, membuat kesimpula dan memberikan alasan.
Soalan pada aras paling tinggi ialah aras mencipta. Soalan jenis ini adalah untuk menguji
pelajar dalam membuat penilaian mengenai nilai, idea, rumusan kaedah dan sebagainya.
Contoh soalan yang digunakan ialah mencipta,mereka bentuk, dan membina.

ARAS

MENGINGAT

17. Apakah bukti yang menunjukkan manusia pada zaman Neolitik lebih maju
daripada zaman sebelumnya ?

2.

A
Senjata lebih halus.
C
Tahu mengebumikan mayat.
Sumber pertama sejarah terdiri daripada ___________________________.
A

majalah, fosil, buku.

Fosil, manuskrip, artifak.

4.
Britishartifak,
memberikan
C Kerajaan
manuskrip,
fosil. kemerdekaan kepada Persekutuan Tanah Melayu
pada
___________________________.
D
Majalah, akhbar, buku.
A

31 Ogos 1955.

13 Ogos 1985.

Contoh soalan yang terdapat dalam aras mengingat adalah seperti berikut

Seseorang pelajar perlu mengingat semula fakta yang telah dipelajari untuk menjawab
kedua-dua soalan yang terdapat di atas. Pelajar dikehendaki mengenal pasti jawapan yang
paling tepat berdasarkan kepada pengetahuan yang sedia ada. Soalan pada aras ini adalah
paling ringkas dan mudah dijawab oleh setiap murid sekiranya murid-murid mempunyai daya
ingatan yang baik tentang sesuatu topik sejarah.

ARAS MEMAHAMI
Berikut ialah contoh-contoh soalan bagi aras memahami :-

Soalan 11 berdasarkan pernyataan berikut :

X
ialah timbunan besar ais yang
bergerak perlahan-lahan menuruni
cerun dan merebak ke permukaan laut.

13. Antara berikut, yang manakah termasuk dalam kepulauan Melayu?

18. Manakah antara berikut merupakan alat yang dicipta pada zaman Logam ?
I
I

Selat Melaka
Kapak

II
II

Sulawesi
Mata lembing

III
III

Tanah Melayu
Tembikar tanah

IV
1V

Pulau Kapas
Sabit

A
A

I dan II.
I dan III

II dan III

I dan IV.

I ,II dan III

C

I ,II dan III

I, II dan IV

II, III dan IV

Bagi menjawab soalan aras memahami para murid dikendaki membaca dan memahami dahulu
kehendak soalan sebelum memilih jawapan yang betul. Aras kognitif tersebut

melibatkan

proses mula mengembangkan pemikiran.Pada aras ini,muird menyatakan idea-idea utama

dalam perkataan mereka sendiri . Misalnya, murid perlu menunjukkan

tahap kefahaman

mereka mengenai perkara yang dinyatakan sebagai X dalam soalan tersebut. Sekiranya
seseorang murid memahami pernyataan yang diberi . Maka ianya menjadi perkara mudah bagi
murid untuk memilih jawapan yang paling betul.
Selain itu, pada aras ini juga murid harus lebih peka dalam pemilihan jawapan yang paling
betul. Murid perlu membaca, memahami soalan dan memilih jawapan yang betul mengikut
kehendak soalan . Pilihan jawapan seseorang murid akan membantu seseorang guru untuk
membuat kesimpulan tentang tahap kefahaman murid.

ARAS MENGAPLIKASI
Antara contoh soalan yang terdapat dalam aras ketiga Taksonomi Bloom iaitu aras
mengaplikasi :-

Pada peringkat ini,pelajar perlu benar-benar memahami konsep, prinsip, teori, hukum, prosedur
dan kaedah am untuk menyelesaikan masalah dalam situasi baru. Soalan ini melibatkan 3 frasa
iaitu prinsip,menyelesaikan masalah dan dalam situasi baru.

ARAS MENGANALISIS
Contoh-contoh soalan yang terdapat dalam Aras menganalisis :

17. Apakah bukti yang menunjukkan manusia pada zaman Neolitik lebih maju
daripada zaman sebelumnya ?
A

Senjata lebih halus.

Tahu mengebumikan mayat.

C. Lengkapkan Peta Pemikiran Buih Berganda yang berikut dengan

berdasarkan

Peringkat Analisis

menekankan

kepada

keupayaan

pelajar

mengenal pasti unsur-unsur dan struktur yang mengaitkan unsur-unsur tersebut bagi sesuatu
dokumen atau kes yang diberikan. Situasi mestilah baru,tidak biasa atau berbeza dengan
situasi semasa. Para murid dikehendaki melengkapkan peta pemikiran buih berganda tersebut
dengan berdasarkan ciri-ciri manusia pada zaman Paleolitik dan Neolitik yang telah disediakan.
Soalan ini memerlukan pemikiran kritik tetapi bukan mengulang pengetahuan yang dipelajari.
Perkataan yang kerap digunakan untuk soalan ini ialah mengapa,kenapa,apakah faktor,buatkan
rumusan dan buktikan.

ARAS MENILAI
Contoh-contoh soalan yang terdapat dalam aras menilai adalah seperti berikut:

Nyatakan Jenis Sumber Pertama berikut dengan betul.

1.

Tinggalan haiwan atau tumbuhan dari zaman lampau -

2.

Naskhah tulisan tangan -

D. Lengkapkan susun lapis pemerintahan semasa zaman Kesultanan

Melayu
Melaka berikut.

aras ini,pelajar perlu membuat pertimbangan untuk sesuatu soalan. Situasi yang hendak dinilai
mestilah baharu dan tidak pernah disentuh. Perkataan yang sering digunakan ialah
pertimbangkan,tafsirkan,tentukan,

pertahankan

dan

susun

semula.

Seseorang

pelajar

dikehendaki melengkapakn semula susun lapis pemerintahan semasa zaman Kesultanan

Melayu Melaka dengan betul.
Soalan ujian pada aras ini adalah untuk menguji kemahiran pelajar merumuskan idea atau
menggabungkan keseluruhan bahagian atau elemen secara menyeluruh.

Antara contoh soalan yang terdapat dalam Aras mencipta :

Pada soalan ini, pelajar akan membuat ramalan mengenai apa yang akan berlaku jika golongan
kanan dan golongan kiri bersatu menuntut kemerdekaan. Pelajar akan dapat mengetahui kesan
daripada perkara tersebut.
Ramalkan apa yang akan berlaku jika golongan kanan dan golongan kiri bersatu untuk
menuntut kemerdekaan?.
Contoh Jawapan :- Pada pendapat saya, jika golongan kanan yang diketuai oleh Dato Onn
dan golongan kiri bersatu untuk menuntut kemerdekaan di Tanah Melayu,sudah semestinya
kemerdekaan akan cepat tercapai samada melalui rundingan ataupun jalan kekerasan.

Nilaikan kepentingan kemerdekaan kepada penduduk Tanah Melayu?

Contoh jawapan : Kemerdekaan amat penting kepada penduduk Tanah Melayu. Buktinya
muncul banyak parti-parti yang melibatkan orang Melayu untuk menuntut kemerdekaan
contohnya PKMM,Hizbul Muslimin kemudiaan diikuti oleh UMNO dan Parti Negara. Orang
Melayu mahukan sebuah kerajaan yang dibentuk sendiri oleh penduduk Tanah Melayu
bukannya sebuah pentadbiran yang diperintah oleh bukan dari bangsa Melayu. Kemerdekaan
amat penting kepada orang Melayu kerana ini menandakan kemampuan mereka untuk menjadi
pentadbir yang selama ini dilakukan oleh penjajah.
Aras kognitif yang mengkehendaki pelajar melakukan penilaian,diskriminasi, member rasional
dan menyatakan pendapat dengan alasan-alasan tertentu. Pada soalan ini,pelajar akan dapat
menilai kepentingan kemerdekaan kepada penduduk di Tanah Melayu.