INSTITUT LATIHAN JABATAN TENAGA MANUSIA

KEMENTERIAN SUMBER MANUSIA

MALAYSIA

KERTAS PENERANGAN
TAJUK KEMAHIRAN
DAN TAHAP

INDUSTRIAL ELECTRONIC TECHNOLOGY LEVEL 1

No. DAN TAJUK MODUL

PEMBELAJARAN

M 07 BASIC PLC

No. DAN TAJUK PENGALAMAN

PEMBELAJARAN

LE 1 PERFORM ON-LINE SYSTEM CHECKING

OBJEKTIF PRESTASI AKHIRAN

PRODUCE ELECTRICAL SCHEMATIC DIAGRAM THEN

MATCH ACTUAL SUPPLY AND CHECK I/O SIGNAL OF A
PLC/SYSTEM AND CHECK PROGRAM SEQUENCE OF
LADDER DIAGRAM BY USING DRAWING SET, MEASURING
INSTRUMENT, CIRCUIT DIAGRAM, PLC UNIT SO THAT
THE DRAWING IS DRAW ACCORDING TO STANDARD
SPECIFICATION AND POWER RATING IS CONFIRM
FOLLOWED BY OPERATION MANUAL, SIGNAL
DISRUPTIONS AND PLC FAULTS IN DICATOR AND I/O
SUPPLY ARE CHECKED AND ERROR IN LADDER IS
DETERMINED ACCORDING TO OPERATION OF CIRCUIT.

(TERMINAL PERFORMANCE OBJECTIVE)

Tarikh dibangunkan:

Tarikh disemak:

ISI KANDUNGAN

LE 1 PERFORM ON-LINE SYSTEM CHECKING

MUKA SURAT

1-18

03.02 ~ CHECK INPUT/OUTPUT SIGNAL OF A PLC UNIT/ELECTRICAL

SYSTEM
03.03 ~ CHECK PROGRAM SEQUENCE OF LADDER DIAGRAM

NO. & TAJUK

PENGALAMAN PEMBELAJARAN

LE 1 PERFORM ON-LINE SYSTEM CHECKING

NO. & TAJUK TUGASAN

03.02 ~ CHECK INPUT/OUTPUT SIGNAL OF A PLC

UNIT/ELECTRICAL SYSTEM
03.03 ~ CHECK PROGRAM SEQUENCE OF LADDER
DIAGRAM

TAJUK : PENGENALAN KEPADA PROGRAMMABLE LOGIC CONTROLLERS (PLC)

TUJUAN :
Kertas ini akan menerangkan kepada pelatih-pelatih bahagian-bahagian plc, fungsi plc dan
kegunaan plc.
PENERANGAN:
Sebelum wujudnya (PLC), kerja-kerja otomasi dilaksanakan dengan menggunakan geganti (Relay)
dan sambungan wayar yang lebih bercorak kapada konsep elektrik. Apabila PLC diperkenalkan,
kerja-kerja otomasi yang mengabungkan sistem numatik bagi membantu gerakan kelengkapan
(mesin), dengan sendirinya sistem penggunaan geganti terhapus dan hampir lupus. Dengan adanya
PLC kerja yang dilakukan lebih sempurna dan meningkat serta tidak memerlukan pendawaian yang
banyak. Penggunaan PLC juga boleh menukar sesuatu sistem kawalan tanpa perlu mengubah
pendawaian sebaliknya hanya dengan mengubah program pada PLC sahaja dengan ini menjimatkan
masa.

STRUKTUR ASAS PLC

Kebiasaannya sesebuah PLC mempunyai 5 gabungan asas utama didalamnya iaitu :1.
2.
3.
4.
5.

Bahagian Masukan (Input Section)

Bahagian Unit Kawalan Pusat (Central Processing Unit (CPU)
Bahagian Ingatan (Memory Section)
Bahagian Operasi/ Pemapar (Operation / Display Section)
Bahagian Keluaran (Output Section)

Peranti
Masukan
Modul
Masukkan
Penal
Menatucar
a

Ingatan
Atucara

UPP/CPU
(p)

Ingatan
Kerja

Modul
Keluaran

B
e
k
a
l
a
n
K
u
a
s
a

Beban Keluaran

1. Bahagian Masukan (Input Section)

Peranti masukan / luaran seperti suis, pengesan dan sebagainya akan disambung ke bahagian
masukan dengan menggunakan wayar.
Litar antaramuka Masukan diperlukan untuk
mengasingkan litar dalaman PLC dengan litar luaran, kemudian bahagian ini akan menghantar
isyarat tersebut ke bahagian UPP/CPU untuk di proses dan dianalisa. Ia menjaga keselamatan
litar dalaman PLC daripada voltan luar.
2. Bahagian Unit Kawalan Pusat/ Central Processing Unit (CPU)
Bahagian ini berfungsi untuk menganalisa, memproses, memadam maklumat/ data/ isyarat yang
diterima dan yang dikeluarkan oleh bahagian memory untuk dihantar kepada bahagian keluaran.
3. Bahagian Ingatan (Memory Section)
Terdapat berbagai-bagai jenis unit memory. Ia adalah tempat menyimpan data-data sistem dan
ingatan sementara yang dimasukan didalam PLC. Ladder Diagram, Timer dan Counter
disimpan didalam ingatan sementara ini. Diantara memori unit yang digunakan di dalam PLC
adalah seperti berikut :READ ONLY MEMORY (ROM)
ROM biasanya ingatan yang tetap/ tidak mudah diubah dan hanya boleh dibaca sahaja. Ianya
kurang sesuai dugunakan dan kurang popular jika dibandingkan dengan jenis ingatan lain.
RANDOM ACCESS MEMORY (RAM)
RAM biasanya digunakan untuk menyimpan program pengguna dan data. Data yang mudah
berubah didalam RAM biasanya akan hilang sekiranya sumber bekalan terputus. Bagaimanapun
masalah ini boleh diatasi dengan bantuan bateri.
ERASABLE PROGRAMMABLE READ ONLY MEMORY (EPROM)
EPROM akan menyimpan data secara tetap sama seperti ROM. Ianya tidak memerlukan bantuan
bateri. Bagaimanapun kandungan EPROM boleh dipadam dengan mendedahkanya kepada
cahaya `ultraviolet. EPROM boleh diprogram semula ingatannya dengan menggunakan Penulis
Prom.
ELECTRICALLY ERASABLE PROGRAMMABLE READ ONLY MEMORY (EEPROM)
EEPROM adalah gabungan antara RAM dengan EPROM. Kandungan EEPROM boleh dipadam
dan diprogram semula secara elektrikal, bagaimanapun ianya terhad kepada masa.

4. Bahagian Operasai/ Pemapar (Opration/ Display Section)

Bahagian ini adalah untuk memperlihatkan maklumat/ data program yang tersimpan dan juga
untuk mempamerkan status operasi yang dijalankan.
5. Bahagian Keluaran (Output Section)
Bahagian ini adalah untuk mengeluarkan/ menghantar keputusan iaitu isyarat yang diproses oleh
UPP/CPU kepada peranti diluar PLC seperti relay, lampu dan sebagainya. Litar antaramuka
keluaran adalah untuk mengendali isyarat dari UPP ke beban keluaran, fungsinya adalah :- melaraskan voltan logik ke voltan kawalan.
- Melindungi komponen elektronik yang sensitif dari voltan tidak menentu di dalam pengawal
- Pembesaran kuasa
- Pelindungan litar pintas dan lebihan beban.
Jenis Geganti dan Fungsinya
Terdapat empat jenis gegenti utama terbina di dalam sesebuah PLC. Geganti berkenaan adalah
seperti berikut :1. Input Relays
Fungsi gegenti jenis ini ialah untuk menerima semua maklumat yang masuk ke PLC
berkenaan dan mengagihkannya kemana saja ia diperlukan. Gegenti ini boleh diibaratkan
sebagai injap penghad atau butang tekan untuk injap mula atau berhenti bagi satu litar
numatik. Maklumat yang dihasilkan oleh geganti tersebut boleh diproses secara N/O atau
N/C.
2. Output Relays
Geganti ini pula berfungsi mengawal beban yang disambung diluar PLC seperti solenoid,
relay, menghidupksn motor dan sebagainya. Ia tidak berupaya menyimpan maklumat yang
diberikan kepadanya apabila bekalan kuasa untuknya terputus.
3. Internal Auxiliary Relays
Semua maklumat yang diberikan untuk sesebuah PLC akan diproses oleh AR dan dibekalkan
keputusannya kepada OR. Geganti ini juga tidak berkeupayaan menyimpan maklumat yang
diberikan kepadanya apabila bekalan kuasa terputus. Jika dibandingkan tugasnya dengan
komponen pnumatik, ia adalah seperti injap `air pilot operater spring reset.
4. Holding Relays
Fungsi Holding Relays ini adalah sama seperti AR tetapi ia boleh menyimpan maklumat
yang diprosesnya jika disertakan dengan arahan FUN 11 walaupun bekalan terputus. Ia
juga adalah jenis yang sama seperti set reset. Holding relay juga dikenali sebagai Keep
Relay

PROGRAMMING CONSOLE
Sebelum memulakan sesuatu program kita perlu mengetahui fungsi setiap kekunci yang ada
pada Programming Console.

Programming Console boleh disetkan samaada PROGRAM, MONITOR DAN RUN.

PROGRAM digunakan untuk penyediaan program atau untuk membuat pembetulan pada
program yang telah sedia ada.
MONITOR digunakan bila memapar nilai counter dan timer semasa PLC sedang beroperasi
RUN digunakan untuk menjalankan program yang telah dimasukkan ke dalam PLC. Tiada
perubahan yang boleh dilakukan pada data dalaman semasa PLC disetkan pada RUN.

10

SEPIFIKASI PAPAN KEKUNCI

No.
*01
*02
*03
*04
*05
*06
*07
*08
*09
10
*11
12
*13
14
15
16
17
*18
*19
*20
*21
*22
*23
*24
25
26
27
28
29
30

Instruction / Mnemonic
LD
AND
OR
OUT
NOT
CNT
TIM
SFT
TR
LH
HR
AR
FUN
DM
SHIFT
CHG
SRCH
DEL
MONTR
INS
CLR
WRITE
SET
RESET
EXT
VER
PLAY
REC
CH
CONT

Meaning
LoaD (start)
AND (series)
OR (parallel)
OUTput (load)
NOT (contact close/ invert)
CouNTer (decrement)
TIMer (decrement)
ShiFT (register)
Temporary Ralay
Link Relay
Holding Relay
Auxiliary Relay
Function (special)
Data Memory channel
Activate PLAY, RECord, Channel, CONTact
Change (instruction)
SeaRCH (instruction)
DELete (Instruction)
MONiToR (instruction)
INSert (instruction)
CleaR (instruction)
WRITE (confirmation)
SET (on input/output)
RESET (off input/output)
EXTention
VERify
PLAY
RECord
Channel
CONTact

11

OPERATION INSTRUCTION
MODE
Program

Monitor
Program,
Monitor

KEYBOARD ACTION
CLR * MONTR * CLR
CLR
CLR * SET* NOT* RESET* MONTR
CLR* SET* NOT* RESET* HR/ CNT/MD*
MONTR
COMMAND* NO* WRITE
COMMAND* NO* INS*
DEL*
CLR (2X* COMMAND* NO* SRCH
TIM@CNT* NO* SRCH*
CHG* NEW
NO* WRITE
HR* CNT* DM
TIM@ CNT* NO* MONTR
CLR* OUT* 01000* MONTR* SET@
RESET
SHIFT*
CLR* ADDRESS/ LINE NUMBER

FUNCTION
To Eter Password
ToSart Program
Erase All Program
Erase Partial Retained
memory areas which you
wish to present.
Write, Edit Program
Insert New Instruction
Delete Old Instruction
Search Instruction
Change Timer @ Counter
Data
Preserve Data Area
Monitor Tim, Counter
Check Output Connection
To PLC
Play, Record, Channel,
Contact
Search For Addres

KONSEP MEREKABENTUK SISTEM KAWALAN AUTOMASI

1. Mengenalpasti Masalah/ Tugas
* Pilih mana-mana SUMBER KENDALIAN yang sesuai seperti di bawah:* Pilih mana-mana JENIS SISTEM KAWALAN yang sesuai seperti di bawah:2. Dapatkan Algebra (Formula) Penyelesaian
* Gunakan mana-mana KAEDAH PENYELESAIAN yang sesuai seperti di bawah:(A) Logikal Thinking
(B) Logik Gates
(C) Movement Diagram
(D) Cascade
(E) Flow Chart

- Brain
- Karnaugh Map & Boolean Algebra
- FESTO, BELANDA
- MARTON COMPANY, ENGLAND
- TELEMECHANIC, FRENCH

12

3. Tukarkan Algebra Kepada Rekabentuk Logik

* Gunakan mana-mana KAEDAH REKABENTUK yang sesuai seperti di bawah :(A)
(C)
(E)
(G)

Electrical Control Circuit

Pneumatic Control Circuit
Ladder Diagram
Flow Chart

(B)
(D)
(F)
(H)

Electronic Control Circuit

Hydraulic Control Circuit
Logik Schematic
Fuction Chart

4. Tukarkan Rekabentuk Logik Kepada Arahan Pengaturcaraan

* Gunakan mana-mana KAEDAH PENGATURCARAAN yang sesuai seperti di bawah:Jenis Arahan
(A) Grafic Instruction
(B) Statement List

Alatan Pengatucaraan
(A) Programming Console
(B) Computer (Software)

5. Jalankan Program

YES HAPPY

NO TRY AGAIN

13

14

PROGRAMMING INSTRUCTION
INSTRUCTION
(MNEMONIC)

LD

NAME

LoaD

LADDER

LD
LD NOT

LoaD NOT

LD

00000
B

LD

LD NOT

00001

LD

AND

FUNCTION

Penyambungan N/O
Digunakan sebagai
penyambungan awal
dalam program
B : Bit
IR,SR,AR,HR,LR,TC, TR
Penyambungan N/C
Digunakan sebagai
penyambungan awal
dalam program
B : Bit
IR,SR,AR,HR,LR,TC

AND

AND contact
B

LD NOT
00001
AND
NOT
LD
Penyambungan kedua
N/O sambungan litar
secara sesiri dengan
sambungan pertama
B : Bit
IR, SR, AR, HR, LR,TC
AND NOT

AND NOT
contact

LD
00003
AND NOT CNT 000
OR

OR NOT

OR contact

OR NOT
contact

LD

OR

LD
OR

00004
HR 0000

LD

OR NOT

Penyambungan kedua N/C

sambungan litar secara
sesiri dengan sambungan
pertama
B : Bit
IR, SR, AR, HR, LR,TC
Penyambungan N/O,
sambungan litar secara
selari dengan sambungan
pertama.
B : Bit
IR, SR, AR, HR, LR, TC
Penyambungan N/O,
sambungan litar secara
selari dengan sambungan
pertama.
B : Bit
IR, SR, AR, HR, LR, TC

LD
00005
OR NOT
LR 0000
15

16

INSTRUCTION
(MNEMONIC)

NAME

OUT

OUTput coil

LADDER

Keputusan keluaran bagi

operasi logik kepada
geganti atau shift register
B : Bit
IR,SR,AR,HR,LR,TC, TR
Keputusan keluaran bagi
operasi logik kepada
geganti.
B : Bit
IR,SR,AR,HR,LR,TC

OUT
B

OUT
OUT NOT

FUNCTION

10000
OUT

OUT NOT coil

B

OUT

10000
LD

OR LD

OR Load block

LD

AND

Menggabungkan dua blok

secara selari
B : Bit
IR, SR, AR, HR, LR,TC

AND

OR LD
LD

AND LD

LD

AND LoaD
block
OR

Menggabungkan dua blok

secara selari
B : Bit
IR, SR, AR, HR, LR,TC

OR

AND LD
SET

HR

LD SET
AND NOT
RESET
OUT
HR0000/1915

HR

ITSELF

SET

TIM

RESET

Holding Relay

TIMer
LD SET
TIM 000/127
#0000/9999

TIM 000/127
#0000/9999
TIMER

Untuk operasi ON-Delay

masa

17

INSTRUCTION
(MNEMONIC)

NAME

CNT

CouNTer

LADDER

FUNCTION

PULSE

LD PULSE
LD RESET
CNT 000/127
#0000/9999
FUN 01

END

FUN 00

NOP (No
OPeration)

CNT 000/127
Untuk operasi
pengiraan
#0000/9999
COUNTER
RESETT

END
Penamat setiap
arahan/program

PENGGUNAAN PROGRAMMING CONSOLE

Cara-Cara Masukan Password
Setiap PLC mempunyai kawalan kata laluan untuk mengelakkan sebarang pengubahsuaian
kepada program yang telah dimasukkan. PLC perlu dimasukkan kata laluan apabila sumber
bekalan disambung atau selepas programming console disambung bila PLC dalam keadaan
operasi. Untuk memasukkan kata laluan tekan kekunci CLR, MONTR, CLR
< PROGRAM>
PASSWORD!

CLR

MONTR

CLR

<PROGRAM>

18

MENGOSONGKAN SEMUA PROGRAM

Untuk mengosongkan semua program yang terdapat di dalam ingatan CPU letakan pemilih julat
pada PROGRAM. Tekan kekunci CLR hingga terpaparnya angka 0000 pada programming
console.
CLR

0000

Ingatan PLC akan kosong selepas kekunci berikut di tekan:-

CLR

MONTR

PLAY
SET

NOT

REC
RESET

0000 MEMORY CLR

END HR CNT DM

19

SOALAN :
1. Apakah fungsi RUN, MONITOR, PROGRAM yang terdapat dalam Pemilih julat / Mode
Selector Programming Console.
RUN

:_______________________________________________________

MONITOR

:________________________________________________________

PROGRAM : _______________________________________________________
2. Berikan 3 contoh memory unit yang di gunakan dalam PLC?
3. Terangkan kebaikan menggunakan PLC berbanding dengan litar kawalan yang
menggunakan Relay dalam sistem kawalan automasi
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________
_____________________________________________________________________

RUJUKAN :
1.
A Beginners Guide to PLC
- OMRON Asia Pacific PTE.LTD
2. http://users.pandora.be/educypedia/

20