HuraianSukatanPelajaranSejarah

SekolahMenengahRendah

HURAIANSUKATANPELAJARANSEJARAH
TINGKATAN1
SejarahDanKita

Tema1:ZamanPrasejarahdanKeagunganKesultananMelayuMelaka

Tema2:KesultananMelayuMelakaMenjadiAsasKerajaanMasaKini

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

SEJARAHDANKITA
SejarahdanKitamemperkenalkanunsurunsurpentingpendidikanSejarah
seperti pengertian sejarah, ciriciri sejarah dan kaedah pengkajian sejarah.
Tajukinimemberipendedahansertapemahamankepadaasasasasdisiplin
ilmuSejarah

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

UNSURDAN
TINGKAH
LAKU
PATRIOTISME

KajianTeks:
Mencaridefinisi
sejarah

Berbangga
dengan
warisannegara
Menghargai
tinggalan
sejarah

SEJARAHDANKITA
a. Kemahiran
Sejarah
i.Definisisejarah
ii.Ciricirisejarah
iii.Sumbersejarah
iv.Kaedah
pengkajian
sejarah

Memahamikemahiransejarah
Aras1
Mendefinisikanistilahsejarah
Menyenaraikanciricirisejarah
Mentakrifkandanmembericontoh
sumbersejarah
Menyatakankaedahpengkajiansejarah
Aras2
Menggunakanistilahyangberkaitan
denganmasa
Membericontohperistiwaperistiwa
bersejarah
Mengelaskankaedahpengkajian
sejarah
Aras3
Mentafsirperistiwasejarah
Mengelaskansumbersejarah
Mengelaskanperistiwasejarahdan
bukansejarah
Mengaplikasikankemahiransejarah
dalampengkajiansejarah

Rekonstruksi
Abad
Masa
Arkeologi
Alaf/Kurun

Perbincangan:
Merumusdefinisi
sejarah
PetaMinda:
CiriciriSejarah

Dekad
Sejarawan
Era
Kronologi
Purba
Tafsiran

KajianGambar:
Sumbersejarah
Catatan
(KajianSejarah
Tempatan
dilaksanakan
secaraKerja
Kursusdari
Tingkatan1
hinggaTingkatan
3)

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

b.Kepentingansejarah

Memahamikepentingansejarah

i.Tujuan

Aras1
Menyenaraikantujuandanfaedah
mempelajarisejarah
Menyusunkejayaankejayaannegara
yangmenjadikebanggaankita

ii.Faedah

Aras2
Membincangkanperistiwabersejarah
Mengelaskaniktibardaripadaperistiwa
bersejarahtersebut
Aras3
Mengilustrasikansuasananegarapada
tahun2020

Iktibar
Peristiwa
sejarah
Cintaakan
tanahair

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

UNSURDAN
TINGKAH
LAKU
PATRIOTISME

Perbincangan:
Ciriciriwarisan
bangsa

Bangga
dengansejarah
negara
Melahirkan
rasa
banggadan
cintaakan
tanahair

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA 1. ZAMAN PRASEJARAH DAN KEAGUNGAN KESULTANAN

MELAYUMELAKA
Tema ini menyentuh kemunculan masyarakat prasejarah dan kerajaan
kerajaanawaldiAsiaTenggarasebagailatarbelakangkepadakemunculan
Kesultanan Melayu Melaka. Kesultanan Melayu Melaka menjadi sebuah
kerajaan yang kuat di Gugusan Kepulauan Melayu pada kurun ke15 dan
awal kurun ke16. Pada zaman kegemilangannya, Kesultanan Melayu
Melakatelahmembinasatutradisipolitik,ekonomidanbudayayangkekal
diwarisi sehingga kini. Kegemilangan dan kemakmurannya telah menarik
minatPortugisdatangkeMelakadanmenawanMelakapadatahun1511.

CARTAALIRAN

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA1:ZamanPrasejarahdanKeagunganKesultananMelayuMelaka
LATAR
BELAKANG

LATARBELAKANG

FOKUS

ZamanPrasejarah

Kerajaankerajaanawal
diAsiaTenggara

Kesultanan
Melayu
Melaka

kerajaanagraria

SEBABDANAKIBAT

Kedatangan
Portugis
Kemerosotan
Melaka

kerajaanmaritim

KegemilanganMelaka:

PengasasanMelaka:

Pembukaan
Melaka

Sistempentadbiran
Pusatperdagangan
Hubunganluar
PenyebaranIslam
Pusatintelektual
Peluasankuasa

TEMA1:ZAMANPRASEJARAHDANKEAGUNGANKESULTANANMELAYUMELAKA

KESAN
LANGSUNG
Kemunculan
KerajaanJohor

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

UNSURDAN
TINGKAH
LAKU
PATRIOTISME

1. ZAMANPRASEJARAH
DANKEAGUNGAN
KESULTANANMELAYU
MELAKA
1.1ZamanPrasejarah

Mengetahuitahapperkembangan
zamanprasejarah

a.Paleolitik
b.Mesolitik
c.Neolitik
d.ZamanLogam

Aras1
Menyatakantahapperkembangan
zamanprasejarah
Melakarperalatanpadazaman
prasejarah
Melabellokasipenempatanzaman
prasejarah

Prasejarah

Aras2
Membandingkantahaptahapzaman
prasejarahdarisegipetempatan,
aktivitiekonomidanperalatan
Memberisebabpemilihanguasebagai
tempattinggal

Ahliarkeologi

Paleolitik
Mesolitik
Neolitik

Petempatan
awal
Peralatan

Kajian
Semangatgigih
Gambar/Ilustrasi: danberdikari
Peralatandan
Bekerja
senjata
kerasdan
yakindiri
MembinaGaris
Masa:
Zamanprasejarah

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

1.2 Kerajaankerajaanawal
diAsiaTenggara

(Angkor,
Champa,Funan,
Srivijaya,Majapahit,
ChiTudanKedahTua)
a. Kerajaanagrariadan
kerajaanmaritim
takrif
ciriciri
perkembangan

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

Aras3
Membuatinferenstentangkeistimewaan
zamanprasejarah

Kajiangeologi

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

UNSURDAN
TINGKAH
LAKU
PATRIOTISME

Beliung

Memahamikewujudankerajaankerajaan
awaldiAsiaTenggara
Aras1
Mendefinisikankonsepagraria,maritim
danpelabuhanentrepot
Mencirikankerajaanagrariadankerajaan
maritim
Melabellokasikerajaanagrariadan
kerajaanmaritim
Memberikancontohcontohhasil
pengeluaran
Memerihalkansistempemerintahandan
pentadbirankerajaanawal

Kerajaan
agraria
Kerajaan
maritim
Pelabuhan
entrepot
Perdagangan
antara
kawasan

Aras2
Perdagangan
Membandingkanciricirikerajaanmaritim
serantau
danagraria
Membincangkankepentinganpelabuhan
Pusat
kepadakerajaankerajaanawal
pengumpulan

MembuatCarta:
Kemegahan
Perbandingan
terhadap
antarakerajaan
tamadunawal
agraria
Menghargai
dankerajaan
sumbangan
maritim
tamadun
awalkita

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

b. Sistempemerintahan
danpentadbiran
kerajaanawal

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

Aras3
Mengkajisebabsebabperkembangan
kerajaanagrariamenjadikerajaan
maritim
Memberirasionalkewujudankerajaan
awalditepitepisungaidanpesisiran
pantai
Menjanaideatentangkewujudansistem
pentadbiranyangsistematik

Pusat
pengedaran
barang
Dasar
perluasan
kuasadan
wilayah
Sistem
pentadbiran

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

UNSURDAN
TINGKAH
LAKU
PATRIOTISME

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

UNSURDAN
TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

KajianPeta:
Tunjukarah
perjalanan
Parameswara
hinggakeMelaka

Kemimpinan
berwawasan
Berbangga
dengan
pemimpin
yang
berwibawa
dan
berwawasan

1.3ZamanKesultanan
MelayuMelaka
a.Pengasasan
KesultananMelayu
Melaka

i.Kedatangan
Parameswara
ii.Asalusul
Melaka
iii.Parameswara
membina
Melaka

Mengetahuitentangkegemilangan
KesultananMelayuMelaka
Pengasasan
Aras1
Memerihalkanperistiwapengasasan
kesultananMelayuMelaka
MenceritakanasalusulnamaMelaka
MelakarperjalananParameswaradari
PalembangkeMelaka
Menyatakankegigihandanwawasan
Parameswara
Aras2
MenerangkantindakanParameswara
dalamusahamembinaMelaka
Membandingkansejarahpengasasan
KesultananMelayuMelakaberdasarkan
pelbagaisumber

10

Kesultanan
Asalusul
Strategik
Perairan
Selat
Melaka
Pedagang
asing
Lagenda

Simulasi:
PemilihanMelaka
sebagaisebuah
petempatan
Melukis/Ilustrasi:
KeadaanMelaka
sebagaikampung
nelayan

Kegigihanuntuk
mencapaicitacita
Berkeyakinan
terhadapciri
ciri
kegemilangan
negarakita

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

UNSURDAN
TINGKAH
LAKU
PATRIOTISME

Sistem
Pembesar
EmpatLipatan

CartaAliran:
Sistem
pentadbiran
PembesarEmpat
Lipatan

Tanggungjawab
bersamaasas
kegemilangan
Berbangga
dengan
sistem
pentadbiran
negarakita

Aras3
MembuatjustifikasipemilihanMelaka
sebagaisebuahkerajaan
Membuatinferenstentangkepentingan
sifatkepemimpinandalampembinaan
negara
b.KegemilanganMelaka

i.Sistem
pentadbiran
SistemPembesar
EmpatLipatan

MenganalisisSistemPembesarEmpat
LipatandiMelaka
Aras1
MendefinisikankonsepPembesarEmpat
Lipatan
MelakarrajahSistemPembesarEmpat
LipatandiMelaka
Memadankanjawatandanperanan
pembesardiMelaka
Aras2
MembuktikanSistemPentadbiran
PembesarEmpatLipatanadalah
sistematik

11

Daulat
Derhaka
Tulah
Kawasan
pegangan

Melukis/Ilustrasi:
Kedudukan
pembesar
berempatdi
Melakaketika
menghadapsultan

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

Aras3
Membuatinferenstentangsistem
PembesarEmpatLipatandengan
sistemJemaahMenterisekarang

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

Kawasan
pemakanan

Kedaulatan
negarakita
Berbangga
dengan
pemimpin
yang
berwibawa
dan
berwawasan

Nakhoda
GolonganKiwi
Syahbandar

ii.Pusatperdagangan
Faktor
geografi
FaktordiMelaka
(pentadbiran,
kemudahan
pelabuhan,cukai
perdagangan,
matawangdan
bahasa)

UNSURDAN
TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

MemahamikegemilanganMelaka
sebagaipusatperdaganganbertaraf
dunia
Aras1
Menyenaraikanfaktorfaktoryang
menyumbangkearahkemunculan
Melakasebagaipusatperdagangan
Melakarpetayangmenunjukkan
negaradanbaranganyang
diperdagangkandiMelaka
MenyatakanperananSyahbandar
dalammemajukanperdagangandi
Melaka

12

Hubungan
diplomatik

Kajiangambar:
PelabuhanMelaka

SistemCukai
Berkeutamaan

Bercerita:
Pungutancukai
dipelabuhan
Kemudahan
menyimpan
barang
Pengangkutan
barang

Linguafranca

Sistem
perdagangan
Melakabertaraf
dunia
Berkeyakinan
Malaysia
Boleh

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

Aras2
Membuktikankepentinganfaktor
geografidalammembantuMelaka
menjadipusatperdagangan
Mengaitkankemajuanperdagangan
diMelakadenganperananPembesar
EmpatanLipatan
Aras3

Membandingkansistem
perdagangandiMelakadengan
sistemperdagangansekarang

MenilaikeberkesananUndang
undangLautMelakadalam
memajukanperdagangandiMelaka

MembahaskankejayaanMelaka
sebagaipusatperdagangan
antarabangsa
MeramalkankegemilanganMalaysia
tahun2020berbanding
kegemilanganKesultananMelayu
Melaka

TEMA/TAJUK

HASIL

UNSURDAN
TINGKAH
LAKU
PATRIOTISME

Pusatpertemuan Perbahasan:
pedagang
Melakasebagai
pusat
Pertukaranangin perdagangan
monsun
bertarafdunia
Cukairasmi
Kubupertahanan
SuratKebenaran
Entrepot
Malakat

KONSEP/

13

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

CADANGAN

UNSURDAN

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN

ISTILAH

AKTIVITI
PEMBELAJARAN

TINGKAH
LAKU
PATRIOTISME

Mengetahuikepentinganmenjalin
hubungandiplomatik
iii.Hubunganluar
HubunganMelaka
dengankerajaan
Melayuyanglain
(Hubungandengan
Pasai,Jawa,Siak
danKampar)
HubunganMelaka
dengannegaraluar
(Hubungandengan
China,Gujerat,
Siam,TanahArab
danRyukyu)

Aras1

Menjelaskankonsephubungan
diplomatik

MenyenaraikankerajaanMelayulain
dannegaraluarmenjalinkanyang
hubungandenganMelaka

Memerihalkanbentukhubungan
MelakadengankerajaanMelayulain
dannegaraluar
Aras2

MenerangkankepentinganMelaka
menjalinkanhubunganluar

Membandingkanbentukhubungan
MelakadengankerajaanMelayu
dannegaraluar
Aras3

Menilaikriteriayangdiutamakan
olehMelakadalammenjalinkan
hubungandengannegaraluar

Membuatandaiankeadaannegara
tanpahubunganluar

TEMA/TAJUK

HASIL

Hubungan
diplomatik
Negeritaklukan
Negerinaungan
Negerisetaraf

Kematangan
dalam
hubungan
diplomatik
Melakarpeta:
Bertindak
HubunganMelaka
dengan
dengankerajaan
bestari
Melayuyanglain
dannegaraluar

Ufti
KerajaanMelayu
sezaman
Perutusan
sembahdan
salam

KONSEP/

14

Perbincangan:
Bentukdankesan
hubunganluar

CADANGAN

UNSURDAN

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN

iv.PenyebaranIslam
Perkembangan
Islam
Melakasebagai
pusat
penyebaran
Islam
CaraMelaka
menyebarkan
Islamkenegara
laindiAsia
Tenggara

ISTILAH

AKTIVITI
PEMBELAJARAN

TINGKAH
LAKU
PATRIOTISME

MengetahuiKeunggulanMelakasebagai
pusatpenyebaranIslam
Aras1
MenceritakankedatanganIslamke
Melaka
Menyenaraikanfaktorfaktor
perkembanganagamaIslamdiMelaka
MenceritakanperananMelakadalam
prosesIslamisasidiAsiaTenggara
MelakarpetapenyebaranIslamdi
KepulauanMelayu
Aras2
Membandingkanteoriteorikedatangan
IslamkeMelaka
Menghubungkaitkankegiatan
perdagangandenganpenyebaranIslam
Membincangkankeberkesanan
IslamisasidiMelaka

Wahyu
Ulama
Mufti
Sufi
Kadi
Serambi
Makkah

Bercerita
Latarbelakang
kedatanganIslam
keMelaka

Keunggulan
Melakasebagai
pusat
penyebaran
Islam
KajianPeta:
Taat
PenyebaranIslam
kepada
diAsiaTenggara
Tuhan
Toleransi
BukuSkrap:
beragama
Gambarsenireka
pengaruhIslam

Mubaligh
Pendakwah
Ilmutasawuf

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

15

CADANGAN
AKTIVITI

UNSURDAN
TINGKAHLAKU

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN
Aras3
Menilaiusahausahakerajaan
menerapkannilainilaiIslamdi
Malaysia
Menjanaideatentangperanan
Malaysiadalam
memartabatkanIslamdi
peringkatantarabangsa

v.Pusatkegiatan
intelektual

Menghargaiilmudalam
kehidupan

Perananistana
Aras1
sebagaipusatkegiatan
Mendefinisikankonsep
intelektual
intelektual

Menyenaraikanperananistana
Perananpemerintah
sebagaipusatintelektual
Menyatakanperananbahasa
Melayusebagaibahasalingua
franca
Menamakanhasil
kesusasteraanMelayupada
zamanKesultananMelayu
Melaka

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

Fikah
Alamakhirat
FardhuHaji

Pusatkegiatan
intelektual
Karyasaduran
Islam
Didaktik

KONSEP/
ISTILAH

16

PATRIOTISME

Lawatan:
Replikaistana
Melaka
Perbincangan:
Istanarajasebagai
pusatkegiatan
intelektual

CADANGAN
AKTIVITI

Kegemilanganpusat
kegiatanintelektual
diMelaka
Menghargaiilmu
dalamkehidupan

UNSURDAN
TINGKAHLAKU

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN
Aras2
Mengkategorikanhasil
penulisanzamanKesultanan
MelayuMelaka
Membuktikanberlakunya
penambahanhurufdalam
tulisanjawiuntukdisesuaikan
denganbahasaMelayu
Membincangkanperanan
pemerintahdalamusaha
memperkembangankegiatan
intelektual

Salasilah
Islamisasi

Perbahasan:
Melakasebagai
pusat
perkembangan
intelektual

PATRIOTISME

BahasaMelayu
sebagailingua

franca
Mendaulatkan
BahasaMelayu

Aras3
Membuatjustifikasitentang
perananistanasebagaipusat
kegiatanintelektual
Membincangkanusahausaha
kerajaandalam
memartabatkanBahasa
Melayu

TEMA/TAJUK

HASIL

KONSEP/

17

CADANGAN

UNSURDAN

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN

vi.Perluasankuasa

Caraperluasan
kuasa
Peranan
pemimpin
Kesanperluasan
kuasa

ISTILAH

AKTIVITI
PEMBELAJARAN

Menghargaiperjuangandan
jasapemimpin
Aras1
Mendefinisikanistilah
Taklukan
perluasankuasa
Menyenaraikancaracara
Naungan
perluasankuasa
Melakardanmelabelempayar
Empayar
Melaka
Menyatakanperanan
pemimpindalammeluaskan
kuasa
Menerangkankesanperluasan
kuasaMelaka

MelabelPeta:
KawasanEmpayar
Melaka
Perbincangan:
Kepentingan
kedaulatannegara

HASIL

KONSEP/

18

Kecemerlangan
kepemimpinan
Menghargaijasa
danperjuangan
tokohnegara
Pemikiranstrategik
Bertindak
denganbestari
Kesetiaankepada
negara
Melahirkan
perasaansetia
kepadarajadan
negara

Aras2
Membandingkanperluasan
kuasapadazaman
pemerintahanSultanMuzaffa
SyahdanSultanMansurSyah
Menjelaskankeberkesanan
caraperluasankuasaMelaka

TEMA/TAJUK

TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

CADANGAN

UNSURDAN

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN
c.

KemerosotanMelaka
i.Kepemimpinan
ii.Pentadbiran
iii.Perpaduan

TEMA/TAJUK

ISTILAH

AKTIVITI
PEMBELAJARAN

TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

Aras3
Membahaskanperanandan
sumbanganTunPerakdalam
perluasankuasaMelaka
Mengulaskewajaranperluasan
kuasahariini

Memahamisebabsebab
kemerosotanMelaka

Aras1
Memerihalkankemerosotan
KesultananMelayuMelaka
Menyatakansebab
kedatanganPortugiske
Melaka
Menyenaraikansebab
kekalahanMelakaditangan
Portugis
Menggambarkanserangan
PortugiskeatasMelaka

Askarupahan
Berkubu
Pertahanan

HASIL

KONSEP/

19

KajianGambar
SeranganPortugis
keatasMelaka
MainPeranan:
Perpecahandi
kalangan
Pembesar

CADANGAN

Bersediaberkorban
untukbangsadan
negara
Amanahdalam
mempertahankan
negara

UNSURDAN

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN

iv.Peralatan
perang
v.Kedatangan
Portugis

Sebab
kedatangan

Seranganke
atasMelaka

ISTILAH

Aras2
Membincangkankepentingan
perpaduanmasyarakatMelaka
Membandingkanperalatan
perangyangdigunakanoleh
MelakadanPortugis
Aras3
MengulasungkapanNegara
MalaysiaTanggungjawabKita
Merasionalisasikan
kepentingansistem
pertahanandalam
mengekalkankedaulatan
negara
Menerangkankepentingan
kesetiaankepadarajadan
negara

20

AKTIVITI
PEMBELAJARAN

TINGKAHLAKU
PATRIOTISME
Menjana
keperkasaan

bangsakita
Mengamalkan
perpaduanbagi
mengelakkan
perpecahan

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA2:KESULTANANMELAYUMELAKAMENJADIASAS
KERAJAANMASAKINI
Tema ini memfokuskan Kerajaan Melayu Johor yang menegakkan
semula kewibawaan Kesultanan Melayu Melaka. Seterusnya, tema ini
mengisahkan kewujudan Kerajaankerajaan Melayu lain yang mewarisi
kegemilangan Kesultanan Melayu Melaka seperti Perak dan Pahang.
Selaindaripadaitudibincangkanjugabeberapakerajaanlainyangtelah
mengadaptasi corak pentadbiran Kesultanan Melayu Melaka dalam
pentadbiran kerajaan di Selangor, Kedah, Terengganu dan Kelantan.
NegeriSembilanpulamempunyaiciriciripentadbirannyayangtersendiri.
Tema ini juga membincangkan Sarawak dan Sabah dari segi latar
belakang,keadaanmasyarakatdankegiatanekonomi.

CARTAALIRAN

21

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA2:KesultananMelayuMelakamenjadiasaskerajaanmasakini
LATAR
BELAKANG
Kesultanan
MelayuMelaka

FOKUS1
Johor
menegakkan
semula
kewibawaan
Kesultanan
MelayuMelaka

FOKUS2

FOKUS3

Pengasasan
kerajaanMelayu
yangtuadan
kerajaanMelayu
yangbaru

Warisan
Kesultanan
MelayuMelaka
dalam
pentadbiran,
perundangan,
kegiatan
ekonomidan
sosiobudaya

FOKUS4
Latarbelakang
sejarahSarawak
danSabah

22

SEBABDAN
AKIBAT
Kesinambungan
warisan
Kesultanan
MelayuMelaka

KESAN
LANGSUNG
Kedatangan
Barat

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

CARTAALIRAN
2.1:JohormenegakkansemulakewibawaanKesultananMelayuMelaka

LATARBELAKANG

SEBABDANAKIBAT

FOKUS

KejatuhanMelakake
tanganPortugis

KemerosotanJohor:
Rebutankuasa
Penglibatan Bugis dalam
pemerintahanJohor
Pengaruh Syarikat Hindia
TimurBelanda

Johormenegakkan
semulakewibawaan
KesultananMelayu
Melaka

PengasasanKerajaan
Johor

KegemilanganKerajaan
Johor:

Pusatperdagangan
Perkembangan
PersuratanMelayu

TEMA2:KESULTANANMELAYUMENJADIASASKERAJAANMASAKINI

23

KESAN
PengaruhBugisdi
Johor

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

UNSURDAN
TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

2.KESULTANAN
MELAYUMENJADI
ASASKERAJAAN
KERAJAANMASA
KINI
2.1 Johormenegakkan
semula
kewibawaan
KesultananMelayu
Melaka
a.Pengasasan
kerajaan
Johor
i. Penerusanwaris
Kesultanan
MelayuJohor
ii.Kebangkitan
Acheh

TEMA/TAJUK

MemahamiperananJohor
menegakkansemula
kewibawaanKesultananMelayu
Melaka
Aras1
Menyatakankesankejatuhan
Melaka
Menceritakanusahausaha
menegakkansemula
kewibawaanKesultanan
MelayuMelaka
Menceritakanmengenai
pengasasanEmpayarJohor
Mengetahuilokasiibukota
KerajaanJohor

HASIL

Warisan
PerangTigaSegi
Pengasas
Tanahjajahan

Usaha
mengembalikan
kedaulatanMelaka
MelabelPeta:
PerangTigaSegi

KONSEP/

24

Bercerita:
Pengasasan
KerajaanJohor

CADANGAN

Bersikapcekaldan
tabah
Keberaniandan
ketabahan
dalam
perjuangan
Mengamalkan
sikaptidak
berputusasa

UNSURDAN

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN
iii.PersainganJohor
denganAchehdan
Portugis

ISTILAH

AKTIVITI
PEMBELAJARAN

TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

KONSEP/

CADANGAN

UNSURDAN

Menyatakansebabsebab
kebangkitanAcheh
Menyenaraikankuasakuasa
yangterlibatdalamPerang
TigaSegi

Aras2
MenghubungkaitkanKerajaan
Johor,AchehdanMelakadalam
PerangTigaSegi
Membincangkankedudukan
tanahjajahanMelakaselepas
kejatuhanMelaka
Menjelaskankegigihandan
keberanianpemimpinuntuk
mendapatkansemulaMelaka
Aras3
MengupassebabpihakJohor
danMelakatidakpernah
bekerjasamauntukmenentang
Portugis
MentafsirkekuatanKotaA
Famosadalampertahanan
Portugis

TEMA/TAJUK

HASIL

25

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN
b.Kegemilangan
kerajaanJohor
mengukuhkan
ketuanan
Melayu
i.Pusat
perdagangan
ii.Perkembangan
persuratanMelayu

ISTILAH

AKTIVITI
PEMBELAJARAN

TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

Mengetahuitentang
kegemilanganKerajaanJohor
Aras1
Menyenaraikanfaktorfaktor
yangmenyumbangkepada
kebangkitanJohorsebagai
pusatperdagangan
Memerihalkankeadaan
pelabuhanJohor
Menyenaraikanhasilpenulisan
zamankegemilangankerajaan
Johor

Salasilah
Pelabuhan
entrepot
Persuratan
Pusatkeilmuan

Kajiangambar:
PelabuhanRiau
Perbincangan:
Sumbangankarya
penulisanzaman
kegemilangan
kerajaanJohor

Kegemilangan
warisanKesultanan
Melayu
Menyanjungidan
memelihara
warisan
Kesultanan
Melayu

Aras2
MenghuraikanperananJohor
sebagaipusatkegiatanekonomi
serantau
MembincangkanperananJohor
sebagaipusatkeilmuan

Menghargai
warisankarya
agungbangsa
kita

Aras3
Mencetuskanideaideabaruke
arahmeneruskankegemilangan
KesultananMelayuJohor

TEMA/TAJUK

HASIL

KONSEP/

26

CADANGAN

UNSURDAN

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN
c.Kemerosotan
kerajaanJohor
i.Perebutankuasa
ii.Penglibatan
Bugisdalam
pemerintahan
Johor
iii.Pengaruh
Syarikat
HindiaTimur
Belanda

ISTILAH

AKTIVITI
PEMBELAJARAN

TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

Memahamikemerosotan
KerajaanJohor
Aras1
Memerihalkanperebutankuasa
Perebutantakhta
yangmenyebabkan
kemerosotankerajaanJohor
MenceritakanpenglibatanBugis Merampaskuasa
dalampemerintahanJohor
Campurtangan
MenceritakantentangPerang
JohorJambi
MenyatakanpengaruhSyarikat
HindiaTimurBelandadiJohor
Aras2
MenghuraikanperananBugis
dalamKerajaanJohor
Menerangkantindakan
pemerintahuntuk
mengurangkanpengaruhBugis
diJohor
Aras3
MewajarkantindakanRaja
Sulaimanmemintabantuan
Bugisuntukmengembalikan
takhtaJohor

27

Perbincangan:
Faktoryang
membawa
kemerosotanJohor
Kepentingan
perpaduanuntuk
kestabilannegara

Taatdansetia
kepadanegara

Berwaspada
terhadapanasir
yangboleh
merosakkan
negara
Kepentingan
perpaduan

Mengamalkan
sikap
bersatupadu

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

CARTAALIRAN

Tajuk:2.2LatarbelakangpembentukankerajaanMelayu
2.3WarisanKesultananMelayu
2.4SarawakdanSabah

LATAR BELAKANG
Pembentukan
KerajaanMelayu

FOKUS II

FOKUS I
Latarbelakangpembentukan
kerajaanMelayu:
KerajaanMelayuyang
tua
KerajaanMelayuyang
baru
SarawakdanSabah

28

WarisanKesultanan
Melayu:
pentadbiran
perundangan
ekonomi
sosiobudaya

KESAN
Kedatangan
Barat

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

2.2

Mengetahuilatarbelakang
pembentukankerajaankerajaan
Melayu

a.Kerajaankerajaan
Melayuyangtua

b.Kerajaankerajaan
Melayuyangbaru

UNSURDAN
TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

Latarbelakang
pembentukan
kerajaan
kerajaan
Melayu

i.
ii. Kedah
iii. Pahang
Perak

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

Aras1
Menceritakanasalusulnama
kerajaankerajaanMelayu
Menceritakanpengasasan
kerajaankerajaanMelayu
yangtuadankerajaanMelayu
yangbaru
Menyatakanlokasikerajaan
kerajaanMelayu

i.
ii. Terengganu
iii. Kelantan
iv. Selangor
NegeriSembilan

Aras2
Menghubungkaitkerajaan
kerajaanMelayudariaspek
pengasasan
Aras3
Merasionalkanasalusulnama
kerajaankerajaanMelayu

29

Naungan
Ufti
Demokrasi

Perbincangan:
Latarbelakang
pembentukan
kerajaankerajaan
Melayuyangtua
dankerajaan
kerajaanMelayu
yangbaru

Kebanggaan
terhadapwarisan
kita

Menghargai
warisanbudaya
negerinegeri
Melayu

KajianBukuTeks:
Asalusulnama
kerajaanMelayu
yangtuadan
kerajaanMelayu
yangbaru

Keunikankerajaan
kerajaanMelayu

Berbangga
dengan
kepelbagaian
warisansejagat
negara

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

UNSURDAN
TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

MelabelPeta:
Kerajaankerajaan
Melayuyangtuadan
kerajaanMelayu
yangbaru
BukuSkrap
Benderanegeri
Jatanegeri
Lambangnegeri
2.3 WarisanKesultanan
Melayu
a.Sistem
pemerintahan
danpentadbiran

i.Negerinegeri
Melayu
ii.Negeri
Sembilan

TEMA/TAJUK

Memahamisistempentadbiran
negerinegeriMelayu
Aras1
Mendefinisikankonsepdaulat
dantulah
Menyenaraikanciriciriyang
mengukuhkandaulat
Menamakanalatalat
kebesarannegerinegeri
Melayu
Mengumpulmaklumattentang
perananpembesardiperingkat
jajahandandaerah

HASIL

Daulat
Jajahan

Kepatuhankepada
undangundang
danpentadbiran
Mematuhi
peraturandan
undangundang

CADANGAN

UNSURDAN

Golonganmagis
Kuasamutlak
Susunlapis
pembesar

KONSEP/

30

Pengurusangrafik:
Sistempentadbiran
NegerinegeriMelayu
danNegeriSembilan

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN

ISTILAH

Menceritakanperanan
pemimpinagamadanmagis
MenerangkanperananKetua
PenggawadanKetua
Kampung
Membinastrukturpentadbiran
KerajaanKerajaanMelayudan
NegeriSembilan
Memerihalkansistem
pentadbiranNegeriSembilan

Aras2
Membandingkansistem
pentadbiranKerajaanMelaka
danNegeriSembilan
Menghubungkaitkankonsep
daulatdenganpengukuhan
kuasasultan

AKTIVITI
PEMBELAJARAN

TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

CADANGAN

UNSURDAN

Unitpolitik
Luak
Suku/waris
Buapak
Perut
Pembahagian
pusaka

Aras3
Membuktikankewujudan
amalandemokrasidalamAdat
Perpatih
Menghubungkaitkansistem
pemerintahandengan
keamanandankemajuan
negara
TEMA/TAJUK

HASIL

KONSEP/

31

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN

b.Sistem
Perundangan

ISTILAH

AKTIVITI
PEMBELAJARAN

MemahamiSistem
PerundanganKerajaanMelayu

TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

i.

Undangundangtidak Aras1
Menceritakantentanglatar
bertulis
belakangAdatTemenggung
danAdatPerpatih
AdatTemenggung
Menyatakanprinsipprinsip
AdatPerpatih
AdatTemenggungdanAdat
ii. UndangUndang
Perpatih
bertulis
Menyenaraikanprinsipprinsip
yangterkandungdalam
HukumKanunMelaka,
UndangundangLautMelaka,
Undangundang99Perak,
UndangundangPahang,
UndangundangKedahdan
sistemperundangandi
Kelantan

Undangundang
bertulis
Undangundang
tidakbertulis
Undangundang
Adat
Kanun

MembinaPeta
Minda:
Sistemperundangan
dinegerinegeri
Melayu

Berbanggadengan
warisannegara
Menghargai
sistem
perundangan
tradisi

Perbincangan
Berkumpulan:
Kepentinganundang
undang

Prinsipdalam
sistem
perundangan

Aras2
Membandingkanprinsip
prinsipAdatTemenggungdan
AdatPerpatih
Membandingkanundang
undangadatdenganundang
undangbertulis
TEMA/TAJUK

HASIL

KONSEP/

32

CADANGAN

UNSURDAN

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN

ISTILAH

AKTIVITI
PEMBELAJARAN

TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

MembinaPeta
Minda:
Jenisjeniskegiatan
ekonomitradisional

Kegigihanberusaha
meningkatkan
kemakmurannegara
kita
Berbangga
denganbumikita
yangbertuah

Aras3
Menghuraikankepentingan
sistemperundangandalam
menjaminkesejahteraanhidup
bermasyarakat
c.
Kegiatan
ekonomi
i.
Saradiri
bercucuk
tanam
menangkap
ikan
mengumpul
hasilhutan
ii.
Perlombongan
iii.Kraftangan

Mengetahuitentangkegiatan
ekonomidiNegerinegeriMelayu
Aras1
Mendefinisikankonsepsaradiri
Mengumpulkanmaklumat
tentangkegiatanperlombongan,
kraftangandanperdagangan
Menyatakanjenisperalatan
yangdigunakandalam
menjalankankegiatanekonomi
Membericontohjenis
matawangyangdigunakan
Menyatakansistemcukaiyang
diperkenalkan
Menamakansistemtimbangan
dansukatan
Menamakanjenis
pengangkutan

33

Saradiri
Bebascukai
kuala
Cukailabuhbatu
Sistemserah
Sistemkerah
Meramu

KajianGambar:
Matawang
tradisional

Berbangga
dengan
kebolehan,
keupayaandan
kreatifkita

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

Perdagangan
(matawang,
timbangandansukat,
pengangkutan)

UNSURDAN
TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

iii.
iv. Percukaian

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

Aras2
Menerangkanperanansungai
sebagainadiperkembangan
ekonomi
Mengelaskantentangjenis
matawangyangdigunakandi
TanahMelayu
Menerangkankegunaanhasil
perlombongan

Berusaha
meningkatkan
kebolehan,
keupayaandan
kreativiti

Aras3
Menilaiperananmatawang
dalamperkembanganekonomi
Membuatinferenskraftangan
sebagaiwarisankebudayaan
bangsa

34

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

d.Sosiobudaya
i.Struktur
masyarakat
Melayu
tradisional
Susunlapis
masyarakat
dan
fungsinya
ii.Gayahidup
golongan
bangsawandan
golonganrakyat

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

UNSURDAN
TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

Memahamitentangsosiobudaya
masyarakatMelayutradisional
Aras1
Menyatakansusunlapis
masyarakatMelayutradisional
Menyenaraikanperanansetiap
susunlapismasyarakat
Menceritakangayahidup
golonganbangsawandanrakyat
jelata
Menyenaraikankegiatanmasa
lapang
Menyatakancontohkarya
persuratan
Mengumpulmaklumattentang
kesenianrakyatdanadatresam
Menyatakanjenispendidikan
masyarakatMelayutradisional
Aras2
Menjelaskanstruktursusunlapis
masyarakatMelayu
Membandingkankegiatanmasa
lapanggolonganbangsawan
denganrakyatjelata

35

Golongan
Pemerintah

Golongan
Diperintah

Golongan
Merdeheka

Golongan
Hamba

Golongan
Bangsawan

Golongan
Rakyat

Perbincangan
Ketinggiannilai
Kumpulan:

budayabangsa
Peranangolongan
Menghargaidan
pemerintahdan
mengamalkan
golongan
tradisibudaya
diperintah
bangsa
Golongan
bangsawandan
rakyatjelata
PengurusanGrafik:
Membandingkan
gayahidup
Golongan
bangsawandan
golonganrakyat

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

TEMA/TAJUK

HASIL
PEMBELAJARAN

KONSEP/
ISTILAH

Aras3
iii.Kegiatansosiobudaya Menerangkanamalanhidup
masyarakatMelayu
bermasyarakatuntuk
tradisional
kesejahteraan
Membandingkankegiatanmasa
Kegiatan
lapangmasyarakatMelayu
masa
tradisionaldenganmasyarakat
lapang
hariini

Simulasi:
Muridbermain
congkak
TayanganVideo:
Upacara
kemangkatdan
pertabalan

Karya
persuratan

UNSURDAN
TINGKAHLAKU
PATRIOTISME
Bersatudan
berharmoni
menjamin
kesejahteraan
bersama

Sentiasa
bersatupadu
dalamsesebuah
masyarakat

Kesenian
tradisionalMelayu

Kesenian
rakyat

MembuatBuku
Skrap:
Kegiatanmasa
lapang

Adatresam
Pendidikan

TEMA/TAJUK

CADANGAN
AKTIVITI
PEMBELAJARAN

HASIL

KONSEP/

36

CADANGAN

UNSURDAN

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN

ISTILAH

AKTIVITI
PEMBELAJARAN

TINGKAHLAKU
PATRIOTISME

2.4
Sarawakdan
Sabah
a.Latarbelakang
sejarahSarawak
danSabah
Pertalian
Sarawak
danSabah
dengan
Kesultanan
Brunei
dan
Kesultanan
Sulu
b.Keadaan
masyarakat
Kumpulan
etnik
dan
petempatan

TEMA/TAJUK

Mengetahuitentanglatar
belakangsejarahdan
masyarakatSarawakdanSabah
Aras1
Menceritakanpertaliansejarah
SarawakdanSabahdengan
KesultananBruneidanSulu
Menyenaraikankumpulanetnik
diSarawakdanSabah
Menyatakanlokasipetempatan
kumpulanetnikdiSarawakdan
Sabah
Menceritakancarahidupdan
budayakumpulanetnikdi
SarawakdanSabah
Menyenaraikanjeniskegiatan
ekonomidiSarawakdanSabah

Kesultanan
Kuasaautonomi
Etnik

Melorekdan
MelabelKawasan:
Petempatan
kumpulanetnikdi
SarawakdanSabah
diataspeta

Aras2
Menghubungkaitkankawasan
petempatankumpulanetnikdi
SarawakdanSabahdengan
carahidup,budayadan
kegiatanekonomi

HASIL

KONSEP/

37

CADANGAN

UNSURDAN

HuraianSukatanPelajaranSejarah
SekolahMenengahRendah

PEMBELAJARAN
c.Kegiatan
sosiobudaya

Carahidup
dan
budaya
(pendidikan,
peraturan,
kesenian,adatresam,
agamadan
kepercayaan)
d.Kegiatanekonomi

ISTILAH

Aras3
Membuktikankewujudan
budayabermuafakatdalam
kehidupanmasyarakatSarawak
danSabah
Menjelaskandengancontoh
kewujudankepelbagaian
budayayangmenunjukkan
keistimewaanmasyarakat
Malaysia
Menghuraikantamukearah
perpaduandiSabah

Saradiri
Perlombongan
Perdagangan

Animisme
Saradiri
Pertanianpindah

AKTIVITI
PEMBELAJARAN
KajianGambar:
Petempatan
kumpulanetnik
diSarawakdan
Sabah

Tamu
Perbincangan
Kumpulan:
Kegiatanekonomi
penduduk
SarawakdanSabah

TINGKAHLAKU
PATRIOTISME
Semangat

bermasyarakat
Memanfaatkan
masalapang
Permuafakatan
mengukuhkan

negarakita
Mengamalkan
hidupbersatu
padu
Kekayaanwarisan

budayaMalaysia
Menghargai
keindahandan
warisanbudaya
Malaysia
Kepelbagaian
kegiatanekonomi
menjamin

kesejahteraanrakyat
Sentiasa
memajukan
ekonominegara

Sistempertukaran
barang
Eksport
(sagu,sarang
burung,dan
timunlaut)

38