SARJANA MUDA PENGAJARAN (PENDIDIKAN RENDAH)

SEMESTER MEI / 2013

HBEF2503

PENGGUNAAN PETA MINDA DALAM

MENINGKATKAN KEFAHAMAN MURID TAHUN 4
BAGI MENGUASAI KONSEP SAINS
TAJUK MENYIASAT ALAM BAHAN

NAME

NOOR RAZIFAH BT.

ZAKARIA
MATRICULATION NO

801211075214001

IDENTITY CARD NO. :

801211-07-5214

TELEPHONE NO.

012-3440 670

E-MAIL

ifah670@gmail.com

LEARNING CENTRE

KEDAH LEARNING CENTRE

ABSTRAK
Penyelidikan tindakan ini adalah bertujuan untuk mengkaji penggunaan nota dalam
bentuk peta minda dalam meningkatkan daya ingatan murid tahun 4 dalam topik
Alam Bahan dan mengkaji peningkatan minat murid dalam penggunaan nota di
dalam bentuk peta minda untuk membuat ulangkaji. Disamping itu penggunaan peta
minda juga dapat meningkatkan minat dan motivasi murid dalam dalam mempelajari
Sains. Selain itu, penyelidikan ini turut memberi peluang kepada saya untuk

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

memperbaiki dan menambah baik amalan pengajaran saya dalam matapelajaran

Sains.
Responden bagi kajian ini melibatkan 40 murid Tahun 4 di Sekolah Kebangsaan
Ibrahim, Sungai Petani, yang terdiri daripada 40 murid lelaki. Murid akan diberi
ujian pra untuk melihat tahap keupayaan mereka, ujian pos untuk melihat pencapaian
selepas diberi rawatan (menggunakan peta minda). Hasil ujian pra menunjukkan
pencapaian awal murid kedua-dua kumpulan. Hasil ujian pos menunjukkan
pencapaian kumpulan selepas menggunakan peta minda. Data kajian dianalisis
menggunakan statistik deskriptif dan inferens. Instrumen kajian adalah borang
maklumat murid, ujian pra, ujian pos, dan soal selidik.
Dapatan kajian menunjukkan pencapaian antara kumpulan pelajar yang diajar
menggunakan peta minda dan kumpulan yang diajar menggunakan kaedah
tradisional. Kajian juga akan menunjukkan persepsi murid terhadap peta minda.
Mereka ingin belajar, suka mengikuti pelajaran sains, suka membuat latihan dan
merasakan pelajaran sains amat menyeronokkan, mudah dan realistik. Dapatan
menunjukkan kesediaan murid menggunakan peta minda dalam mempelajari sains,
yakin serta mampu memanipulasi dan menggunakan peta minda dalam
mengulangkaji pelajaran sains.

BAB 1
PENGENALAN
Menurut Falsafah Pendidikan Sains Negara, Selaras dengan Falsafah Pendidikan
Kebangsaan, pendidikan sains di Malaysia memupuk budaya Sains dan Teknologi dengan
memberi tumpuan kepada perkembangan individu yang kompetitif, dinamik, tangkas dan
berdaya tahan serta dapat menguasai ilmu sains dan keterampilan teknologi. Sebagai
sebuah negara yang sedang melangkah ke arah status negara maju, Malaysia perlu
mewujudkan masyarakat yang saintifik dan progresif.
801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

Rakyatnya haruslah mempunyai daya perubahan yang tinggi, memandang jauh ke

hadapan, inovatif serta menjadi penyumbang kepada tamadun sains dan teknologi masa
depan. Warganegara yang begini mampu menghadapi, menangani dan memberi
sumbangan dalam kehidupan yang semakin berteraskan sains dan teknologi dan
dipengaruhi oleh arus globalisasi yang dipesatkan oleh perkembangan dalam teknologi
maklumat pada abad ke -21.
Ini sejajar dengan wawasan 2020, iaitu visi ke arah pembentukan masyarakat Malaysia
yang maju. Bagi mencapai matlamat ini kurikulum sains menekankan penyepaduan antara
pemerolehan pengetahuan, penguasana kemahiran dan pengamalan sikap saintifik dan nilai
murni. Warganegara yang berbudaya sains dan teknologi mempunyai semangat ingin tahu
dan ingin mencuba manakala strategi pengajaran dan pembelajaran dalam kurikulum sains
mengutamakan proses pemerolehan dan penguasaan kemahiran dan ilmu pengetahuan
yang dapat mengembangkan minda seseorang pelajar ke tahap yang optimum. Aktiviti
yang dirancangkan mestilah yang dapat mencetus pemikiran kritis dan kreatif murid.
Peta minda merupakan salah satu alat yang berfungsi seperti pemikiran visual yang dapat
membantu murid mengorganisasi maklumat dengan berstruktur, memahami, mensintesis,
ingat kembali dan juga menghasilkan idea-idea baru dengan mudah. Dalam kata lain,
mengingat infomarsi maklumat melalui peta minda boleh membantu otak kita bekerja
dengan lebih cepat (Bletsas, 2011).

Penggunaan peta minda juga dapat menyeimbangkan kedua-dua belah hemisfera otak dan
tidak mementingkan penggunaan mana-mana satu hemisfera otak sahaja. Menurut Tony
Buzen (2009), semua kanak-kanak minat kepada benda berwarna-warni dan suka melukis.
Melukis peta minda adalah satu benda yang seronok bagi kanak-kanak. Apabila kanakkanak gemar melukis peta minda, otak mereka juga akan berasa seronok dan suka terhadap
peta minda tersebut.
Hasil jangka pendek yang boleh didapati adalah daya ingatan kanak-kanak akan bertambah
baik dan mereka lebih gemar untuk mempelajari sesuatu benda. Penggunaan peta minda
ini dapat ditingkatkan dengan menggunakan warna, gambar, kod dan dimensi untuk
801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

menambah elemen-elemen kreativiti murid itu sendiri. Penambahan elemen-elemen

individu dalam peta minda dapat perkembangan kreativiti, memori dan khususnya
peringatan maklumat seseorang.
Kajian mengenai penggunaan kaedah peta minda didapati bahawa peta minda boleh
menghasilkan mesej yang lebih mudah dan jelas sebagai rangsangan kepada murid semasa
pengajaran dan pembelajaran. Kemahiran memilih, mengumpul, mentafsir dan menilai
data merupakan kemahiran yang dihasratkan dalam kurikulum sains (Kementerian
Pendidikan Malaysia, 2002). Ia selari dengan kaedah penggunaan peta minda ini di mana
dalam fasa penerokaan pelajar akan memilih, mengumpul, mentafsir dan menilai data yang
mereka perolehi. Kajian ini juga akan mengaitkan aspek kecerdasan pelbagai dalam
pemilihan kumpulan pembelajaran supaya pengajaran dan pembelajaran berpusatkan
murid lebih berkesan.

PENYATAAN MASALAH KAJIAN

Murid biasanya menghadapi masalah dalam mengingat fakta Sains dan ini menyebabkan
minat murid dalam mempelajari Sains semakin merosot terutamanya murid yang
berprestasi rendah dalam bidang akademik. Selain dari itu, biasanya tindakan guru di
dalam pengajarannya yang sering menggunakan catatan nota baris demi baris dan muka
surat demi muka surat (catatan bentuk linear) pada akhir pengajaran sebagai pengukuhan
pengajaran menjadikan murid akan cepat berasa bosan dan sering melupakan isi pelajaran
yang diajar.

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

Catatan berbentuk linear kebiasannya akan menggunakan satu warna sahaja dalam
penulisan iaitu warna hitam menyebabkan murid berasa bosan ditambah dengan nota yang
panjang lebar dan murid hanya mempelajari sebahagian kecil dari fakta yang mereka
belajar. Selain dari itu, murid juga tidak berminat untuk mengulangkaji dengan pembacaan
nota berbentuk linear yang mereka buat.
Kajian telah menunjukkan nisbah murid sains dan bukan sains telah merosot daripada 31:
69 pada tahun 1986 kepada 20 : 80 pada tahun 1993

(sains : bukan sains ). Ini

bertentangan dengan matlamat dan wawasan 2020, di mana sasaran pendidikan sains ialah
mewujudkan lebih ramai murid dalam jurusan sains sehingga mencapai 60 : 40. Harapan
kerajaan untuk melahirkan sebuah masyarakat saintifik, progresif, inovatif tinggi serta
maju dari segi sains dan teknologi menjelang 2020 merupakan satu tanda tanya kerana
sikap murid yang berpendapat sains merupakan satu matapelajaran yang sukar difahami.
Penyertaan murid dalam aliran sains juga menjadi isu kerana peratusan murid dalam
bidang sains di sekolah menampakkan satu trend menurun. Sekiranya ini dibiarkan maka
timbullah masalah dalam arus pembangunan negara. Oleh itu penyelidik menggunakan
pendekatan kaedah Peta Minda bagi meningkatkan penguasaan murid dalam pembelajaran.
Penggunaan Peta Minda ini dapat mengaitkan pengetahuan, aplikasi sains, kemahiran
saintifik dan nilai-nilai murni secara bersepadu dalam P & P.

OBJEKTIF KAJIAN
Antara objektif-objektf kajian yang ingin dicapai adalah seperti berikut :
1. Memperkenalkan peta minda kepada murid sebagai alat bantu belajar yang baik
dalam membuat catatan nota dan keberkesanannya.
2. Meningkatkan daya ingatan murid dengan menggunakan peta minda dalam topik
Alam Bahan ke atas murid yang berprestasi rendah dalam matapelajaran Sains.
3. Mengkaji minat murid terhadap penggunaan nota peta minda dalam membuat
ulangkaji.

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

PERSOALAN KAJIAN
1. Adakah peta minda dapat dikenalkan kepada murid sebagai alat bantu belajar yang
baik dalam membuat catatan nota? Adakah ia berkesan?
2. Adakah penggunaan peta minda dapat meningkatkan daya ingatan murid
dikalangan murid yang berprestasi rendah dalam topik Alam Bahan?
3. Adakah peta minda dapat menimbulkan minat murid dalam membuat ulangkaji?

KEPENTINGAN KAJIAN
Kajian tentang penggunaan peta minda dalam pelbagai matapejaran telah banyak
dijalankan di Negara kita. Pelbagai bentuk dan dapatan yang telah diperolehi dalam kajian
ini untuk memantapkan penguasaan murid dalam mengingati fakta-fakta Sains. Kajian
juga dapat membantu murid dalam mencari dan mengembangkan idea dalam fakta yang
diberikan. Selain itu, dapatan kajian ini juga dapat digunakan sebagai panduan kepada para
guru dan murid di dalam pengajaran dan pembelajaran mereka dan juga di harapkan ianya
dapat membantu para pengkaji seterusnya dalam membuat penyelidikan yang lebih
mendalam dan terperinci berkaitan dengan penggunaan peta minda ini.
801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

Hasil kajian ini juga penting kepada murid yang berprestasi rendah dalam matapelajaran
Sains. Kemungkinan faktir ini disebabkan oleh kaedah pengajaran guru secara trdisional
dan membosankan. Dengan penggunaan kaedah peta minda yang memaparkan imej,
warna, frasa, symbol serta garisan anak panah yang sesuai akan membantu murid-murid
untuk menguasai kemahiran yang dipelajari dan menghindarkan rasa bosan semasa
pembelajaran.
Murid akan lebih mudah untuk mengingati isi pelajaran dan fakta kerana tidak perlu
membaca ayat yang panjang serta sukar difahami. Imej, warna, frasa dan sebagainya itu
tidak terlalu absrtak berbanding dengan syarahan guru. Tony Buzen (2006) berpendapat
secara nyata peta minda merupakan penggunaan grafik. Kata kunci dalam peta minda
selalunya dihasilkan dalam bentuk gambaran atau pola kerana otak manusia lebih mudah
menerima ransangan yang berbentuk pola.

Kajian ini mempunyai beberapa kepentingan kepada sistem pembelajaran di negara kita.
Antara kepentingannya ialah :
1. Memberi pengetahuan baru kepada guru-guru tentang kaedah pengajaran dan
pembelajaran yang berkesan bagi mata pelajaran sains dalam usaha memupuk
budaya sains dan teknologi dikalangan murid.
2. Diharapkan dapat mengubah persepsi murid yang sentiasa menganggap
matapelajaran sains itu sesuatu yang susah dan membosankan apabila guru mereka
menggunakan pendekatan melaui penggunaan Peta Minda ini.
3. Kajian ini mengingatkan guru bahawa setiap murid itu istimewa dan mereka
mempunyai kecerdasan mereka sendiri dan guru perlu menonjolkan keistimewaan
tersebut.
801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

BATASAN KAJIAN
Kajian ini akan menggunakan bilangan murid yang terbatas pada sekolah ini sahaja.
Mereka bukan merupakan sampel perwakilan sebenar untuk sesuatu kawasan. Oleh itu,
hasil dapatan kajian ini tidak dapat digeneralisasikan kepada semua murid Tahun 4.
Dalam kajian wujud kesukaran untuk mengawal pemesongan kumpulan kawalan dari
memberi maklumat palsu dalam borang maklumat murid dan borang soal-selidik.
Guru menghadapi masalah antara memenuhi sukatan pelajaran yang banyak dan perlu
dihabiskan untuk murid menghadapi peperiksaan atau memenuhi keperluan dalaman murid
yang ingin meneroka ilmu pengetahuan sendiri. Apabila guru dan murid mengaplikasi
penggunaan peta minda , murid perlu meneroka sediri ilmu pengetahuan dan guru sebagai
pembimbing. Ini akan mengambil sedikit masa berbanding kaedah tradisional.
Kajian ini juga hanya dijalankan untuk murid lelaki kerana sekolah yang dipilih hanya
mempunyai kesemua murid lelaki di sekolah. Kajian akan meliputi pelbagai kaum dan
bangsa yang ada di sekolah tersebut. Oleh itu hasil dapatan kajian ini tidak dapat
digeneralisasikan kepada populasi kawasan kerana tiada kajian terhadap murid perempuan.

BAB 2
TINJAUAN LITERATUR
PENGENALAN
Kurikulum sains hari ini mengkehendaki pendekatan setara bertema yang dapat
mengaitkan pengetahuan, aplikasi sains, kemahiran saintifik dan nilai-nilai murni dan
bersepadu. Selaras dengan itu tumpuan diberi kepada pendekatan pengajaran pembelajaran
yang menekankan penglibatan murid secara aktif untuk membolehkan murid menghadapi
kehidupan harian dengan berkesan dan bermakna.

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

LITERATUR BERKAITAN
Untuk melihat keberkesanan penggunaan peta minda di dalam pengajaran dan
pembelajaran di sekolah, pengkaji menggunakan teori konstruktivisme sebagai sandaran
kajian. Dalam konteks pembelajran yang diasaskan oleh Lev Vygotsky ini telah merubah
corak pengajaran dan pembelajaran, iaitu daripada pengajaran dan pembelajaran yang
berpusatkan guru kepada pengajaran dan pembelajaran yang berpusatkan murid. Hal ini
kerana teori konstruktivisme melihat proses pembelajaran sebagai suatu proses yang aktif
dan bersifat sosiobudaya (Yahya et al.2009).
Mengikut teori ini, ilmu pengetahuan adalah dibina melalui proses saling pengaruh antara
pembelajaran terdahulu dengan pembelajaran terbaru yang berkaitan (Mok Song Sang,
2001). Hal ini selaras dengan pendapat Snyder (2009) terhadap teori konstruktivisme yang
mengatakan bahawa dengan menggabungkan informasi yang baru dengan pengetahuan
sedia ada dan pengalaman, murid dapat mengkonstruk pembelajaran mereka sendiri. Di
samping itu, menurut Ragbir Kaur (2005), antara cirri pembelajaran konstruktivisme ialah
menggalakkan murid bertanya dan terdapat perbincangan intelektual antara murid dan
guru.

Kini, teori konstruktivisme dilihat sebagai salah satu teori yang mempunyai pengaruh yang
kuat dalam dunia pendidikan khususnya melibatkan pengajaran dan pembelajaran murid.
Hal ini kerana salah satu aspek penting yang dapat dikembangkan melalui pendekatan teori
ini ialah murid aktif dalam mencariilmu pengetahuan. Menurut Subadrah dan Malar
(2005), melalui proses tersebut, murid dapat meningkatkan pemahaman mereka tentang
sesuatu perkara.
Oleh yang demikian, dalam kajian ini, gabungan teori kontrustivisme dan peta minda
dipilih untuk digunakan dalam pengajaran dan pembelajaran topik Alam Bahan untuk sains
Tahun 4. Hal ini disokong oleh Harkirat et al. (2010), yang mengatakan secara umumnya,
gabungan peta minda dan teori moden konstruktivisme dalam pembelajaran adalah sesuai.

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

Hal ini kerana pembelajaran menerusi teori konstruktivisme memberi penekanan terhadap
penglibatan aktif murid yang memanfaatkan struktur pengetahuan sedia ada dan
mengkonstruk pengetahuan baru yang diperoleh dengan mengabungjalinkan antara
keduanya dalam ingatan mereka. Selain itu juga,pembelajaran menerusi teori
konstruktivisme menggalakkan murid belajar secara koperatif dan kolaboratif yang dapat
meningkatkan pencapaian murid di dalam pemahaman fakta sains yang lebih jelas.
Shahabudin Hashim, Mahani Razali dan Ramlah Jantan (2007) menyatakan peta minda
membolehkan kita merangka, mencatat nota, merekodkan maklumat atau peristiwa,
merancang aktiviti atau membuat sesuatu persembahan. Peta minda yang dibetuk biasanya
pelbagai dan bergantung kepada kreativti seseorang.
Peta minda merupakan kaedah yang berkesan untuk mendapatkan semua maklumat
daripada ingatan untuk ditukarkan menjadi bentuk yang boleh dilihat. Menurut Poh Swee
Hiang (2006), peta minda dibentuk berdasarkan bagaimana otak manusia merakam dan
memproses maklumat secara linear dan dalam masa yang sama membuat pengelolaan yang
menyeluruh seperti menghubungkait, membanding, menganalisis dan sebagainya.

Peta minda adalah kebiasaanya dibina di atas sehelai kertas. Idea penting atau idea utama
diletakkan di tengah-tengah pusat utama dan idea lain yang berkaitan dikembangkan diluar
idea utama dengan menggunakan pusat kecil, garisan, bongkah, geometri, imej, garisan,
anak panah, warna dan sebagainya. Peta minda juga boleh menjimatkan masa dalam
mempelajari sesuatu mata pelajaran.
Dalam proses pembelajaran, seseorang murid itu perlulah menyusun strategi agar segala isi
pelajaran dapat diproses oleh otak dengan lebih mudah. Menurut Dilip Mukerjea (1996),
melalui peta minda seseorang itu dapatlearn more, remember more, use less paper,
invest less effortyang membawa maksud penggunaan peta minda dapat memperolehi
ilmu pengetahuan yang lebih banyak, mempertingkatkan daya ingatan tanpa merugikan
terlalu banyak kertas dan tenaga.

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

Penggunaan peta minda lebih mudah untuk dirakamkan dalam jangka panjang. Poh Swee
Hiang (2006) berpendapat, peta minda dapat membantu anda mencatat nota dengan pantas
dan mengelakkan pengulangan perkataan. Nota tersebut wujud sebagai satu gambaran
mental yang lengkap, bermakna dan senang diingati. Menurut Ab Fatah Hassan (1994),
antaranya mengorganisasi maklumat, membantu kepada pengekalan ingatan, membantu
perkaitan antara pengetahuan yang baru dengan pengetahuan sedia ada, membantu kepada
pengekalan konsep baru, memperjelas dan mengvisualisasikan struktur kogitif pelajar dan
menggalakkan kreativti. Faktor tersebut juga boleh menarik minat terhadap proses P&P
guru.
Terdapat juga beberapa teori serta pandangan yang sesuai atau yang menyokong
penggunaan peta minda dapat member manfaat kepada proses pembelajaran. Antaranya
Teori Pembelajaran Gestalt / Kognitif, Teori Ausubel, dan Teori Pelbagai Kecerdasan
(Gardner). Ahli-ahli psikologi gestalt atau kognitif berpendapat dalam proses pembelajaran
murid membentuk struktur kognitif dalam ingatannya. Ragbir Kaur (2006) menyatakan,
setiap kali seseorang individu itu belajar, dia akan menyusun segala pengalaman yang
dipelajari dan menyimpannya di dalam ingatan.

Penggunaan peta minda adalah selari dengan mazhab gestalt yang berpendapat bahawa
manusia mempunyai keupayaan mental untuk mengelola, menyusun, menyimpan dan
menggunakan semula segala pengalaman yang tersimpan untuk membolehkan dia
menghubungkait pertalian antara pengalaman terpimpan dengan masalah yang dihadapi.
David Ausubel seorang ahli psikologi kognitif yang menekankan penguasaan makumat
melalui penggunaan bahasa bermakna. Menutur Ragbir Kaur (2006), maklumat yang
dipelajari secara bermakna dapat diingati dengan lebih lama berbanding dengan apa yang
dipelajari secara hafazan. Dr Ismail Zain (13 Jun 2005), Utusan Malaysia, telah
menyatakan pembelajaran secara hafalan tidak dapat membentuk insane yang kritis dan
kreatif, malah tidak sesuai dengan zaman serba maju ini. Beliau juga berpendapat
penggunaan peta minda dan pengurusan graifk adalah sesuai ke arah memudahkan otak
membuat analisis untuk menghasilkan sesuatu yang bermakna.

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

Gardner yang terkenal dengan teori kecerdasan pelbagai menyatakan bahawa kecerdasan
adalah kebolehan seseorang untuk menyelesaikan masalah. Menurut Ramlah Hamzah dan
Lily Mastura Harun (2006), dalam penyelesaian masalah terdapat pelbagai cara bukan
hanya tertumpu kepada satu cara tertentu sahaja dan Gardner telah mengenalpasti
Sembilan kecerdasan yang ada dalam diri individu.
Dalam proses pembelajaran menggunakan peta minda adalah amat sesuai terutamanya
bagi murid yang mempunayi kecerdasan visual dan ruang, kecerdasan bahasa dan
kecerdasan interpersonal. Dalam sesuatu kumpulan pembelajaran yang dibentuk mungkin
terdapat kumpulan yang berbeza kecerdasan. Perbezaan tersebut dapat membantu muridmurid untuk menghasilkan peta minda yang kreatif dan asli.

KAJIAN BERKAITAN
Kajian Makarimi (2006) berkaitan penggunaan peta minda dalam pengajaran mata pelajaran Sains kepada
140 orang murid (81 orang murid lelaki dan 59 orang murid perempuan yang
berumurantara 13-15 tahun) di sekolah menengah daerah Brunei Muara mendapati
penggunaan peta minda dalam pendekatan pengajaran lebih berkesan berbanding dengan
pendekatan pengajaran secara tradisional.
Begitu juga dengan dapatan kajian Zaharah dan Nurliah (2009) terhadap penggunaan peta
konsep dalam meningkatkan pelajaran Sejarah kepada 37 orang murid (17 orang murid
lelaki dan20 orang murid perempuan) di sebuah sekolah di Cheras, Malaysia. Kajian
mereka mendapati penggunaan peta konsep bukan sahaja memberi kesan positif terhadap
pencapaian murid, akan tetapi menunjukkan perubahan sikap, iaitu menunjukkan minat
yang tinggi terhadap matapelajaran Sejarah. Selain itu, hasil daripada analisis deskriptif
temu bual mereka bersama murid mendapati penggunaan peta konsep telah banyak
membantu para murid meningkatkan keupayaan mengingat fakta-fakta sejarah di samping
dapat menimbulkan rasa minat murid terhadap matapelajaran tersebut.

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

Manakala Chan (2004),telah mengkaji tentang keberkesanan penggunaan kemahiran

petaminda dalam menulis karangan Bahasa Cina kepada 60 orang murid menengah satu
dan menengahempat di Hong Kong. Sampel terdiri daripada pelbagai peringkat kebolehan.
Kajian beliau mendapati penggunaan peta minda berjaya meningkatkan kualiti penulisan
karangan murid. Di samping itu, berdasarkan rumusan temu bual beliau dengan murid
menunjukkan menunjukkan peta minda dapat membantu mereka merancang dalam
pelbagai cara, antaranya untuk mencari fokus yang lebih jelas, mengorganisasikan idea
dengan lebih baik, memiliki idea yang jelas, memasukkan idea yanglebih berkaitan dan
tepat, dapat melakarkan idea yang banyak dan dapat membuat perenggan dengan baik.
Sementara itu, Wong Pui Chze (2009) mengkaji tentang penggunaan peta minda dalam
meningkatkan prestasi penulisan karangan naratif Bahasa Cina terhadap 40 orang murid
Tahun 5di salah sebuah sekolah jenis kebangsaan di Kuching, Sarawak mendapati peta
minda begitu berkesan sekali dalam meningkatkan prestasi penulisan karangan naratif
Bahasa Cina. Dapatan kajian yang beliau lakukan itu menunjukkan 90% daripada murid
yang dikaji dapat menghasilkan sebuah karangan naratif yang padat isinya dan tersusun.
Selain itu, beliau berpendapat bahawa peta minda adalah satu cara yang baik dan berkesan
digunakan bagi mengajar murid-murid menulis karangan.
Munah (2006) mengkaji strategi pembelajaran pemetaan semantik dalam kefahaman
bacaan kepada 60 orang murid menengah satu di Sekolah Menengah Sultan Muhammad
Jamalul Alam (SMJA), Brunei Darussalam. Kajian beliau mendapati bahawa penerapan
strategi pemetaan semantik dalam P&P kefahaman bacaan, dapat meningkatkan
pencapaian murid bukan sahaja bagi keseluruhan teks yang mencakup isi, bahasa dan juga
teknik.
Dalam konteks penulisan karangan Bahasa Melayu, Zalekha (2005) telah mengkaji tentang
perkaitan antara prestasi murid dengan penggunaan peta minda dan kata soal terhadap
enam orang sampel daripada murid-murid Sekolah Kebangsaan Abang Aing, Sri Aman,
Kuching, Sarawak. Hasil kajian beliau mendapati bahawa murid-murid berjaya
menghasilkan karangan naratif yang tersusun dan kemas.
Freddy Xaviers (2010) dalam kajian beliau terhadapkeberkesanan penggunaan peta minda
berunsurkan kata tanya telah berjaya meningkatkankemahiran mengolah isi karangan jenis
801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

keperihalan Bahasa Melayu tahun 5. Beliau menyatakanbahawa penggunaan peta minda

bukan sahaja dapat membantu meningkatkan pengolahan isi penting karangan murid, akan
tetapi dapat meningkatkan kemahiran beliau dalam mengajarkan karangan jenis
keperihalan.
Begitu juga dengan kajian Morrission Jement (2010) mengenai kesan peta minda dalam
meningkatkan kemahiran mengenalpasti isi utama dan isi huraian karangan Bahasa
Melayu murid tahun 5 menunjukkan bahawa penggunaan peta minda meningkatkan
kemahiran penulisankarangan murid. Di samping itu, kaedah ini juga berkesan dalam
membantu murid-murid meningkatkan kecerdasan dan kemahiran mereka mengukuhkan
daya ingatan dan pemahaman.

Manakala Eny Sulistiyaningsih (2010) pula menjalankan kajian tentang peningkatan

kemampuan menulis karangan naratif menggunakan kaedah peta minda. Sampel terdiri
daripada 25 orang murid (12 lelaki dan 13 perempuan) kelas 5 SD Negeri Karangasem III
Surakarta

Indonesia.

Dapatan

kajian

menunjukkan

murid

bukan sahaja

dapat meningkatkan kualiti proses pembelajaran Bahasa Indonesia dalam menulis

karangan naratif, akan tetapi mampu meningkatkan kegiatan guru. Menurut beliau,
peningkatan kegiatan guru dalam proses pembelajaran menulis karangan naratif
menggunakan kaedah peta minda dapat dilihat melalui peningkatan perhatian guru
terhadap murid, mengelola kelas dan waktu pembelajaran.
Altablig bt. Ali (2006) telah menjalankan kajian tentang penggunaan peta minda dalam
mengingati konsep atau fakta sejarah ke atas 35 orang murid tingkatan 4 di Sekolah
Menengah Pekan Baru, Parit Buntar, Perak. Hasil dapatan menunjukkan murid yang
berpencapaian sederhana telah meningkat sebanyak 60% manakala murid yang lemah
hanya 6% sahaja. Beliau merumuskan bahawa penggunaan peta minda dapat membantu
murid-murid sederhana mengingat fakta sejarah bagi mendapat markah terutamanya dalam
soalan struktur Kertas 2.

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

Asma binti Ishak (2005), telah menjalankan kajian ke atas 30 orang murid tahun 4 Arif di
Sekolah Kebangsaan Jelempok. Kajian beliau, penggunaan peta minda dapat
meningkatkan kemahiran mencatat nota. Dapatan kajian beliau menunjukkan berlaku
peningkatan kumpulan pencapaian tinggi dalam ujian pasca menjadi 40% berbandinf ujian
pra 7%. Bagi kumpulan pencapaian rendah pula menurun kepada 3% dalam ujian pasca
berbanding 40% dalam ujian pra. Sehubungan itu beliau berpandangan bahawa
penggunaan peta minda dalam mencatat nota adalah berjaya.
Seterusnya Rusilah Jais et.al (2004) juga telah menjalankan kajian tentang penggunaan
peta minda bagi matapelajaran matematik di kalangan pelajar perakaunan. Kajian tersebut
melibatkan seramai 158 responden di kalangan pelajar-pelajar matrikulasi. Hasil dapatan
kajian tersebut meunjukkan berlakunya peningkatan pelajar yang mendapat Gred A
sebanyak 26.6.% dalam ujian pasca berbanding 7.6% dalam ujian pra. Pelajar yang
mendapat Gred B meningkat daripada 7.6% dalam ujian pra kepada 12% dalam ujian
pasca. Beliau merumuskan bahawa penggunaan peta minda dalam matapelajaran
matematik adalah berkesan.
RUMUSAN
Di samping itu, melalui penggunaan peta minda, guru lebih mudah mengembangkan
aplikasi dan lebih cekap membuat penutup pembelajaran serta leih terlatih dalam mencipta
suasana pembelajaran yang kondusif. Oleh itu, berdasarkan pendapat dan juga dapatandapatan di atas, penggunaan peta minda dalam pengajaran dan pembelajaran amat
membantu murid dan guru dalam pengurusan nota dan fakta yang baik. Guru juga dapat
meningkatkan kreativiti murid melalui penghasilan peta minda dan dapat menjadikan
murid lebih mengenali kecerdasan yang ada pada diri mereka.
Berdasarkan literatur berkaitan dan kajian-kajian yang berkaitan telah menunjukkan
bahawa kaedah penggunaan peta minda dalam sesuatu pengajaran dan pembelajaran akan
memberikan kesan yang positif terhadap pencapaian murid. Peta minda yang digunakan
dalam pengajaran dan pembelajaran juga seiring dan sesuai dengan pandangan dan teoriteori pembelajaran seperti Teori Ausubel, Teori Kecerdasan Gardner dan Teori Gestalt /
Kognitif.

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

BAB 3
METODOLOGI PENYELIDIKAN
PENGENALAN
Kajian ini adalah mengenai kaedah penggunaan peta minda dalam meningkatkan
pemahaman murid dalam fakta sains bagi tajuk Alam Bahan Tahun 4. Tujuan bab ini
adalah untuk membincangkan pelbagai prosedur metadologi yang digunakan untuk
menerangkan reka bentuk kajian, populasi, sampel, mengumpul data, prosedur kajian,
analisis data dan kaedah pengajaran. Bab ini juga menerangkan mengenai kajian dan
peringkat pengumpulan data hingga keperingkat penganalisan dan pentafsiran.

REKA BENTUK KAJIAN

Kajian ini berbentuk kuantitatif. Kajian ini menggunakan rekabentuk quasi-eksperimen
dimana kajian ini membuat pemilihan subjek ke dalam kumpulan kawalan dan kumpulan
eksperimen. Penyusunan semula kelas tidak akan dilakukan. Kumpulan kawalan dan
801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

kumpulan eksperimen terbentuk daripada pelajar yang tersedia ada di dalam kelas masingmasing mengikut pembahagian yang telah dilakukan oleh pihak sekolah berkenaan.
Kedua-dua kumpulan akan diberi ujian pra yang akan dijalankan pada minggu pertama.
Semua pelajar akan diberitahu awal mengenai topik yang akan diuji supaya mereka dapat
membuat persediaan. Selepas diberi ujian pra, semua jawapan dikumpul dan dianalisis.
Seterusnya, kumpulan rawatan akan diajar menggunakan kaedah penggunaan Peta Minda
untuk memperlajari tajuk Alam Bahan sementara kumpulan kawalan akan menerima tajuk
yang sama dengan menggunakan kaedah konvensional sambil mengambil kira kecerdasan
mereka di mana setiap ahli kumpulan hendaklah tergolong dalam kecerdasan yang sama.
Menurut Azizi Yahya et.al (2007), kumpulan rawatan biasanya menerima atau megalami
satu layanan baru yang sedang dalam kajian, sementara kumpulan kawalan menerima
layanan yang berbeza ataupun dikekalkan dalam bentuk biasa. Kedua-dua kumpulan
tersebut akan diberi ujian pra dan ujian pasca sebelulm dan selepas kajian dijalankan.
Walaupun pemilihan sampel tidak dilakukan secara rawak, pengkaji akan mengenalpasti
bahawa sampel bagi kedua-dua kumpulan tersebut mempunyai kebolehan pencapaian yang
hamper sama berdasarkan peperiksaan pertengahan tahun bagi matapelajaran Sains.
Sebelum kumpulan dibahagikan, semua pelajar akan menjawab soal selidik yang ringkas
untuk mengetahui dan pembahagian kumpulan mengikut kecerdasan mereka. Sebaliknya,
kumpulan kawalan diajar menggunakan kaedah biasa yang digunakan oleh guru
sebelumnya. Sebaik sahaja pengajaran selesai, satu ujian pos diberikan kepada kedua-dua
kumpulan untuk melihat kesan dari rawatan yang diberi. Selepas itu kumpulan eksperimen
akan diberi satu soal selidik untuk mengesan persepsi pelajar terhadap pendekatan
Pembelajaran Konstruktivisme melalui kaedah penggunaan Peta Minda.
Tujuan reka bentuk kuasi eksperimen ini dipilih adalah untuk mengenalpasti perbezaan
pencapaian Sains untuk tajuk Alam Bahan bagi kedua-dua kumpulan, iaitu kumpulan
rawatan dan kumpulan kawalan. Di dalam reka bentuk kuasi eksperimen ini terdapat dua
pembolehubah yang dikaji, iaitu pembolehubah bersandar dan pembolehubah tak
bersandar (bebas).

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

Di dalam kajian ini pembolehubah bersandar adalah pencapaian Sains untuk tajuk Alam
Bahab yang diperolehi melalui ujian pra dan ujian pasca, manakala pembolehubah tak
bersandar ialah kaedah pengajaran menggunakan peta minda dan kaedah konvensional.
Menurut Azizi Yahaya et.al (2007), satu bahagian daripada persekitaran yang
dimanipulasikan adalah pembolehubah tak bersandar, manakala kesan tingkahlaku
menipulasi adalah pembolehubah bersandar iaitu apa yang diukur.
Selain daripada pembolehubah bersandar dan pembolehubah tidak bersandar, terdapat
pembolehubah-pembolehuabh luaran yang mungkin mengganggu keputusan kajian, seperti
kaedah pemilihan sampel, interaksi antara kumpulan, jangka masa kajian dan penyediaan
soalan untuk ujian yang akan dijalankan. Bagi mengawal pemboleubah-pembolehubah
luaran ini beberapa langkah wajar perlu diberi perhatian. Antaranya ialah pemilihan
sampel yang terdiri daripada dua kumpula murid mestilah berada pada tahap pencapaian
Sains yang hamper sama. Selan itu, min ujian pra untuk kedua-dua kumpulan akan di
analisis melalui ujian T untuk melihat bahawa tidak wujud perbezaan signifikan dari segi
kebolehan atau pencapaian Sains sebelum kajian dijalankan. Ujian keseragaman varians
juga akan dijalankan bagi menentukan homogen kumpulan.
POPULASI DAN SAMPEL KAJIAN
Populasi kajian ini adalah melibatkan sekumpulan murid di kalangan tahun 4 di Sekolah
Kebangsaan Ibrahim, Sungai Petani. Semua murid telah mengikuti matapelajaran Sains
berdasarkan Huraian Sukatan Pelajaran yang telah disediakan oleh Pusat Perkembangan
Kurikulum, Kementerian Pelajaran Malaysia. Kumpulan murid yang terlibat terdiri
daripada 40 orang murid yang dibahagikan kepada dua kumpulan kecil iaitu 20 murid di
dalam kumpulan rawatan dan 20 murid di dalam kumpulan kawalan.
Semua murid yang terlibat adalah daripada golongan jantina lelaki sahaja kerana di
Sekolah Kebangsaan Ibrahim hanya mempunyai murid lelaki. Tiada murid perempuan
yang bersekolah di sekolah ini. 40 orang murid yang dipilih adalah di kalangan murid yang
berprestasi rendah dan dari kelas sederhana. Mereka terdiri daripada pelbagai kaum dan
dimonopoli oleh kaum Melayu dan India. Bagi keseluruhan tahun 4 di sekolah ini hanya
mempunyai 2 orang murid yang berbangsa Cina.

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

Murid yang dipilih untuk menjalankan kajian ini adalah terdiri daripada murid yang
mempunyai latar belakang sosio ekonomi yang berbeza. Murid tidak hanya dipilih
berdasarkan latar belakang sosio ekonomi yang sama sahaja sebagai contoh hanya memilih
anak-anak guru untuk dijalankan kajian. Berkemungkinan juga faktor sosio ekonomi akan
mempengaruhi pencapaian mereka di dalam kajian yang akan dijalankan ini.
Pemilihan sampel kajian adalah melibatkan dari satu kawasan populasi sahaja. Ini
disebabkan oleh faktor masa dan kewangan. Jika populasi di jalankan di seluruh Bandar
Sungai Petani ia akan mengambil masa yang lama untuk menjalankan kajian dan
mendapatkan hasil. Jadi saya memilih untuk menjalankan kajian pada peringkat dalaman
sahaja kerana mudah untuk berurusan dengan pihak pentadbir.

INSTRUMEN KAJIAN
Borang maklumat Pelajar
Bahagian ini mengandungi maklumat tentang latar belakang sampel kajian.
Maklumat yang dikehendaki meliputi nama, jantina dan markah ujian terkini.
Sampel juga akan menjawab soal-selidik ringkas yang bertujuan untuk
mengenalpasti kumpulan kecerdasan mereka.
Ujian Pra dan Pos
Satu set ujian pencapaian (ujian pra dan ujian pasca). Ujian pencapaian ini terdiri
daripada 30 soalan objektif aneka pilihan dengan tiga pilihan jawapan (A, B dan
C), yang berkaitan dengan tajuk Alam Bahan. Semua item ujian pencapaian ini
telah dibina sendiri oleh pengkaji berdasarkan Sukatan Pelajaran Sains, Huraian
Sukatan Pelajaran Sains Tahun 4, dan buku teks Sains KBSR Tahun 4.

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

Bagi menentukan kesahan kandungan, pengkaji telah membina item-item dalam

alat kajian ini berdasarkan jadual penentu ujian (JPU) mengikut aras Taksonomi
Bloom. Bagi meningkatkan lagi kesahan kandungannya, pengkaji telah merujuk
kepada beberapa orang guru yang berpengalaman dalam pengajaran dan
pembelajaran Sains bagi mendapatkan pandangan dank omen mereka. Berdasarkan
ulasan guru-guru tersebut, pengkaji telah membaiki dan menggantikan beberapa
item yang kurang sesuai.
Sampel kajian
Kajian ini dijalankan ke atas murid tahun 4 di sebuah sekolah rendah di kawasan
bandar. Seramai 40 orang murid akan terlibat dan 20 orang murid sebagai ahli
kumpulan rawatan dan 20 murid adalah ahli kumpulan kawalan.
Borang soal-selidik
Soal selidik dibina untuk mengetahui persepsi dan pendapat pelajar mengenai
kaedah penggunaan peta minda. Ia hanya dikhaskan kepada kumpulan kawalan.
Soal-selidik kajian mengandungi 10 item yang dikemukakan berdasarkan Skala
Likert
Jadual
Jadual keputusan ujian pra, ujian pos, dapatan hasil dari soal-selidik.

PROSEDUR PENGUMPULAN DATA

Kajian akan dijalankan di Sekolah Kebangsaan Ibrahim yang melibatkan 40 orang sampel
yang dibahagikan kepada kumpulan rawatan dan kumpulan kawalan. Kedua-dua kumpulan
dikehendaki menduduki ujian pra. Pengkaji akan menguruskan sendiri ujian pra tersebut
dan pengkaji menyemak skor yang diperolehi oleh sampel bagi kedua-dua kumpulan.
Pengkaji akan melibatkan diri secara langsung dengan mengajar kedua-dua kumpulan
tersebut. Kumpulan kawalan diajar dengan menggunakan kaedah konvensional sementara
kumpulan rawatan menggunakan kaedah peta minda. Kedua-dua kaedah pengajaran ini
akan dijalankan dalam masa empat minggu. Pada hari terakhir kajian, semua murid dalam
801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

kumpulan rawatan dan kawalan akan menduudki ujian pasca dengan menggunakan set
yang sama dengan ujian pra. Seterusnya skor ujian pasca akan dikumpulkan untuk
dianalisis oleh pengkaji.
Bagi ujian pos jumlah skor menunjukkan tahap pengetahuan pelajar setelah menggunakan
kaedah peta minda. Kesemua skor akan ditukarkan kepada peratus dan sekiranya pelajar
mendapat skor di bawah 30 % bermakna pelajar belum menguasasi topik ini dan begitulah
sebaliknya jika pelajar mendapat skor melebihi 30% tetapi di bawah 70%, ini
menunjukkan pelajar menguasai tajuk ini di tahap sederhana dan jika melebihi 70%
bermaksud pelajar menguasai sepenuhnya tajuk ini.
Daripada jadual di bawah, skor minimum ialah 0. Skor maksimum pula ialah 100. Skorskor yang diperolehi dikategorikan kepada tahap-tahap penguasaan murid dalam tajuk
Markah
Tahap Penguasaan
Alam Bahan
seperti dalam
0% - 30%
Rendah
jadual
di
bawah.
31% - 70%

Sederhana

71%-100%

Tinggi

TATACARA

PENGANALISAAN DATA KAJIAN

Peta minda yang akan dibina adalah berpandukan kepada jawapan ujian pra dan merujuk
kepada sukatan pelajaran yang disediakan . Program power point akan digunakan dan
ditambah dengan animasi, grafik, teks dan aliran mengikut isi pelajaran bagi
menghidupkan lagi persembahan serta memotivasikan murid untuk lebih memberikan
tumpuan pada pembelajaran. Penerangan dibuat dengan memasukkan unsur-unsur animasi
dan grafik serta bunyi agar murid dapat melihat dengan lebih jelas sesuatu proses itu
berjalan. Teks dimasukkan dengan menekankan kepada isi-isi penting agar ianya jelas dan
mudah difahami murid. Murid boleh melihat dan boleh membaca keterangan yang
801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

disediakan. Murid juga boleh melihat semula mana-mana bahagian daripada peta minda ini
untuk mendapat kefahaman yang lebih jelas.
Bagi analisis ujian akan di jalankan dengan menggunakan cara berikut :
a. Mengira bilangan dan peratus murid yang tidak memahami sesuatu item.
b. Mengira bilangan murid yang lulus atau gagal secara keseluruhan.
c. Melakukan analisis bilangan murid yang mencapai tahap minima.
d. Melakukan analisis bilangan murid yang menjawab soalan yang dikemukakan.
e. Mengenalpasti item yang susah dan item yang senang untuk memperolehi indeks
kesusahan.

RUMUSAN
Kajian ini adalah kajian berbentuk kuasi eksperimen yang melibatkan dua kumpulan
sampel, iaitu kumpulan rawatan dan kumpulan kawalan. Sampel kajian terdiri daripada 40
orang murid tahun 4 di Sekolah Kebangsaan Ibrahim. Kedua-dua kumpulan tersebut akan
menduduki ujian pra sebelum ujian dan ujian pasca pada akhir kajian.
Hasil daripada penganalisaan statik ke atas data yang diperolehi akan memberikan
pengkaji keputusan samada proses pengajaran dan pembelajaran menggunakan peta minda
bagi topik Alam Bahan dalam matapelajaran Sains tahun 4 berkesan atau tidak berkesan
801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

bagi meningkatkan kefahaman murid di dalam fakta dan isi pelajaran Sains seterusnya
meningkatkan pencapaian Sains bagi golongan murid yang berprestasi rendah.

RUJUKAN
Ab Fatah Hassan. 1994. Penggunaan minda yang optimum dalam pembelajaran. Kuala
Lumpur : Universiti Teknologi Malaysia.
Aminuddin Mansor (10 Mac 2006). Daya ingatan penting semasa belajar. [atas talian]
http://www.islam.gov.my/e-rujukan (31 Mei 2007)

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

Altablig Ali. 2006. Penggunaan peta minda dalam meningkatkan konsep atau fakta
sejarah-Bab 1 tingkatan 4. Prosiding Seminar Penyelidikan Pendidikan. Jabatan
Pendidikan Perak hlm 87 99
Asma Ishak. 2005. Meningkatkan kemahiran mencatat isi-isi penting di kalangan murid
tahun 4 dengan menggunakan peta minda. Jurnal Kajian Tindakan Guru. Institut
Perguruan Perlis : 133-145
Azizi Yahaya et.al . 2007. Menguasai penyelidikan dalam pendidikan teori, analisis &
interpretasi data. Kuala Lumpur : PTS Professional.
Dilip Mukerjea. 1996. Superbrain Train Your Brain and Unleash The Genius Within.
Singapore : Oxford University Press.
Ismail Zain, Dr. Kepentingan Penggunaan Peta Minda. http://www.tutor.com.my (31 Mei
2007).
Ismail Zain, Dr. (13 Jun 2005). Belajar Berkesan dengan Peta Minda. Utusan Malaysia.
(Kuala Lumpur)
Johanna A. Sobrey. (25 Jun 2007). Peta Minda Pak Samad. Kosmo. (Kuala Lumpur): 1819.
Kementerian Pelajaran Malaysia. 2002. Sains Tahun 4 Sekolah Rendah. Kuala Lumpur :
Dewan Bahasa dan Pustaka.

Kementerian Pelajaran Malaysia. 2002. Sukatan Pelajaran Sains Tahun 4. Kuala Lumpur :
Pusat Perkembangan Kurikulum.
Mohd Majid Konting. 2004. Kaedah Penyelidikan Pendidikan. Kuala Lumpur : Dewan
Bahasa dan Pustaka
Pelajar

Terbaik

SPM

2007

(23

Mac

2007).

(atas

talian)

http://ppdbesut.net/nuke/modules.php?name=News&file=article&sid=4 (15 Julai 2007).

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

Poh Swee Hiang. 2006. Kemahiran Berfikir Kurikulum Kursus Persediaan Program
Sarjana Muda Pendidikan. Kuala Lumpur : Kumpulan Budiman Sdn Bhd.
Ragbir Kaur a/p Joginder Singh. 2006. Panduan Ulangkaji Ilmu Pendidikan untuk Kursus
Perguruan Lepasan Ijazah (KPLI)-Sekolah Rendah dan Menengah. Kuala Lumpur:
Kumpulan Budiman Sdn Bhd.
Ramlan Hamzah & Lily Mastura Harun. 2006. Panduan Ulangkaji Psikologi Pendidikan.
Kuala Lumpur : Kumpulan Budiman Sdn Bhd.
Rusilah Jais et.al. 2004. Penggunaan peta minda bagi matapelajaran matematik di
kalangan pelajar perakaunan. http://www.kmph.edu.my/WebRnD/ (11 Julai 2007).
Shahbudin Hashim, Mahani Razali & Ramlah Jantan. 2007. Psikologi Pendidikan. Kuala
Lumpur : PTS Professional.
Tony Buzan.2006. Mind Mapping -

Kick-Start Creativity and Transform Your Life.

England : BBC Active.

Pusat Perkembangan Kurikulum. (2001). Aplikasi Teori Kecerdasan Pelbagai Dalam
Pengajaran Dan Pembelajaran. Kuala Lumpur : Kementerian Pendidikan Malaysia.
Pusat Perkembangan Kurikulum. (2002). Modul 3 Pengajaran dan Pembelajaran. Kuala
Lumpur : Kementerian Pendidikan Malaysia.
Ee Ah Meng, 1991. Psikologi Perkembangan . Aplikasi Dalam Bilik Darjah.
Petaling Jaya. Fajar Bakti Sdn. Bhd.
Lee Shok Meng , 1995. Asas Pendidikan 2. Murid Dan Proses Pembelajaran.
Kuala Lumpur. Kumpulan Budiman Sdn. Bhd.

801211075214001

HBEF2503 Kaedah Penyelidikan dalam Pendidkan

801211075214001