Pernyataan Orisinalitas

Skripsi ini adalah hasil karya saya sendiri, bebas plagiat, semua
sumber baik yang dikutip maupun yang dirujuk telah saya nyatakan
dengan benar.
Apabila di kemudian hari terbukti terdapat plagiat dalam skripsi
saya, maka saya bersedia menerima sanksi sesuai ketentuan peraturan
perundang-undangan.

Surabaya, 10 April 2014

Pradita Mayhendra Jaya

2010.04.0.0.0151
SKRIPSI
PENGARUH TERAPI OKSIGEN HIPERBARIK TERHADAP JUMLAH
NETROFIL DARAH PADA PENYEMBUHAN LUKA IRIS HARI KE-5
PADA TIKUS PUTIH JANTAN GALUR WISTAR

Penelitian Eksperimental Laboratoris

Oleh
Pradita Mayhendra Jaya
2010.04.0.0151
Mengesahkan:
Ketua Penguji,

dr. Eric Mayo D., M.Ke

NIK/NIP. 01182
Anggota Penguji I,

Anggota Penguji II

dr. Choesnan E., AIF

NIK/NIP 01531

dr.Indri Ngesti R.
NIK/NIP 01281
UCAPAN TERIMA KASIH

Dengan mengucapkan puji syukur kepada Allah SWT karena hanya

dengan rahmat dan karunia-Nya penulis dapat menyelesaikan skripsi ini
dengan judul Pengaruh Terapi Oksigen Hiperbarik terhadap Jumlah
netrofil darah pada Penyembuhan Luka Iris Hari ke-5 pada Tikus Putih
Jantan Galur Wistar. Dalam penyusunan penelitian skripsi ini, penulis
telah mendapatkan banyak dukungan, bimbingan, dan bantuan serta
kerja sama yang positif dari berbagai pihak. Untuk itu, pada kesempatan
yang berharga ini dengan hati yang tulus penulis menyampaikan
penghargaan dan terima kasih kepada yang terhormat:
1. Bapak Rektor Universitas Hang Tuah Surabaya, Laksamana Madya
TNI (Purn) H. Mochamad Jurianto, S.E. yang telah memberikan
kesempatan dan kemudahan untuk memanfaatkan berbagai
fasilitas belajar.
2. Bapak Dekan Fakultas Kedokteran Umum Universitas Hang Tuah
Surabaya, dr. A. Sareh Arjono Tjandra, Sp.PK , beserta staf yang
telah membantu dan berkontribusi dalam segala persiapan dan
penyusunan skripsi ini.

3. dr. Iswahyudi, Sp.R dan dr. Wienta , MSc, PhD. selaku pembimbing
yang selalu bersedia meluangkan waktu untuk memberikan
bimbingan dan bantuan pemikiran dengan penuh kesabaran di
tengah-tengah kesibukan beliau.
4. Dosen bagian Fisiologi, dr. S. Djoni Husodo, M.Kes, dr.Choesnan
Effendi, AIF , dr. Eric Mayo Dagradi, M.Kes, dr. Dody Taruna,
M.Kes, dr. Asami Rietta Kumala, M.Si
5. Orang tua, kakek, nenek, kakak dan seluruh anggota keluarga
yang senantiasa memberikan dukungan dalam menyelesaikan
eksperimen ini.
6. Pegi Karinda Pramadita, Monica Tanggono, Zakiyyatul Aflakha dan
Indra Pratama Putra sebagai rekan yang kompak dalam satu tim
serta Diana P.S. yang telah membantu, memberikan dorongan, dan
menemani dalam kondisi suka mapun duka sehingga penulis dapat
menyelesaikan skripsi ini hingga tuntas.

DAFTAR ISI

Halaman

Pernyataan orisinalitas........................................................................
Pengesahan........................................................................................
Ucapan terima kasih...........................................................................
Daftar Isi..............................................................................................
Daftar tabel..........................................................................................
Daftar gambar.....................................................................................
Daftar lampiran....................................................................................
ABSTRAK............................................................................................
BAB 1 PENDAHULUAN......................................................................
1.1. Latar Belakang..................................................................
1.2. Rumusan Masalah.............................................................
1.3. Tujuan Penelitian...............................................................
1.3.1. Tujuan umum........................................................
1.3.2. Tujuan khusus.......................................................
1.4. Manfaat Penelitian.............................................................
BAB 2 TINJAUAN PUSTAKA..............................................................
2.1. Brokoli (Brassica Oleracea var Italica).............................
2.1.1. Daerah tumbuh......................................................
2.1.2. Nama daerah.........................................................
2.1.3. Nama asing...........................................................
2.1.4. Sistematika tumbuhan...........................................
2.1.5. Sinonim tumbuhan................................................
2.1.6. Morfologi tumbuhan..............................................
2.1.7. Kandungan kimia..................................................
2.1.8. Biokimia glucoraphanin.........................................
2.1.9. Farmakokinetik glucoraphanin..............................
2.1.10. Toksisitas glucoraphanin.......................................
2.2 Tikus Putih Galur Wistar....................................................
2.2.1. Klasifikasi tikus putih.............................................
2.2.2. Morfologi tikus putih..............................................
2.2.3. Konversi dosis.......................................................
2.3. Kolesterol...........................................................................
2.3.1. Struktur kolesterol.................................................
2.3.2. Fungsi kolesterol...................................................
2.3.3. Biosintesis kolesterol.............................................
2.4. Trigliserida.........................................................................
2.4.1. Pengangkutan triasilgliserol..................................
2.4.2. Biosintesis triasilgliserol........................................
2.4.3. Metabolisme triasilgliserol.....................................
2.5. Propiltiourasil.....................................................................
2.5.1. Farmakokinetik propiltiourasil...............................
2.5.2. Farmakodinamik propiltiourasil.............................

i
ii
iii
v
viii
ix
x
1
3
3
4
5
5
5
5
7
7
7
8
8
8
8
8
10
10
11
12
12
12
12
13
14
14
16
16
19
19
22
25
27
27
28

2.5.3. Toksisitas propiltiourasil........................................

2.6. Ekstrak...............................................................................
2.6.1. Proses pembuatan ekstrak...................................
2.6.2. Metode ekstraksi...................................................
2.7. Mekanisme Sulforaphane pada Massa Lemak dan
Obesitas.............................................................................
BAB 3 KERANGKA KONSEPTUAL DAN HIPOTESIS.......................
3.1. Kerangka Teori Penelitian.................................................
3.2. Kerangka Konseptual Penelitian.......................................
3.3. Hipotesis............................................................................
BAB 4 METODE PENELITIAN............................................................
4.1. Rancangan Penelitian.......................................................
4.2. Populasi, Sampel, Besar Sampel dan Teknik
Pengambilan Sampel........................................................
4.2.1. Populasi.................................................................
4.2.2. Sampel..................................................................
4.2.3. Besar sampel........................................................
4.2.4. Teknik pengambilan sampel..................................
4.3. Variabel dan Definisi Operasional Penelitian....................
4.3.1. Variabel penelitian.................................................
4.3.2. Definisi operasional...............................................
4.4. Alat & Bahan Penelitian.....................................................
4.5. Tempat dan Waktu Penelitian............................................
4.6. Prosedur Pengambilan atau Pengumpulan Data..............
4.7. Manajemen Data...............................................................
4.8. Analisis Data......................................................................
4.9. Alur Penelitian...................................................................
BAB 5 HASIL PENELITIAN.................................................................
5.1. Hasil Penelitian..................................................................
5.2. Analisis Data......................................................................
5.2.1. Uji Normalitas Distribusi........................................
5.2.2. Uji Kruskal-Wallis..................................................
5.2.3. Uji Mann-Whitney U..............................................
BAB 6 PEMBAHASAN........................................................................
BAB 7 KESIMPULAN DAN SARAN....................................................
7.1. Kesimpulan........................................................................
7.2. Saran.................................................................................
Daftar Pustaka.....................................................................................
Jadwal Pelaksanaan...........................................................................
Lampiran.............................................................................................

28
28
29
31
31
33
33
35
36
37
37
38
38
38
39
39
40
40
40
41
42
42
46
46
47
49
47
51
51
52
52
57
60
60
60
61
67
68

DAFTAR TABEL

Halaman

Tabel 2.1. Tabel Konversi Dosis Manusia dan Hewan.......................

Tabel 2.2.. Tabel Daftar Volume Maksimal Larutan Sediaan Uji
yang dapat Diberikan pada Berbagai hewan....................
...........................................................................................
14
Tabel 4.1.. Definisi Operasional..........................................................
...........................................................................................
40
Tabel 5.1. Kadar Trigliserida Darah Tikus Putih Kelompok Kontrol
dan Perlakuan...................................................................
...........................................................................................
49
Tabel 5.2. Data Statistik Kadar Trigliserida Darah Tikus Putih..........
...........................................................................................
50
Tabel 5.3. Uji Normalitas Sampel.......................................................
...........................................................................................
51
Tabel 5.4. Uji Kruskal-Wallis...............................................................
...........................................................................................
52
Tabel 5.5. Uji Mann-Whitney U Kelompok Kontrol Positif dan
Perlakuan Dosis 90 mg.....................................................
...........................................................................................
53
Tabel 5.6. Uji Mann-Whitney U Kelompok Kontrol Positif dan
Perlakuan Dosis 135 mg...................................................
...........................................................................................
53
Tabel 5.7. Uji Mann-Whitney U Kelompok Kontrol Positif dan
Perlakuan Dosis 180 mg...................................................
...........................................................................................
54
Tabel 5.8. Uji Mann-Whitney U Kelompok Perlakuan Dosis 90 mg
dan Perlakuan Dosis 135 mg............................................

13

...........................................................................................
54
Tabel 5.9. Uji Mann-Whitney U Kelompok Perlakuan Dosis 135 mg
dan Perlakuan Dosis 180 mg............................................
...........................................................................................
54
Tabel 5.10 Uji Mann-Whitney U Kelompok Perlakuan Dosis 90 mg
dan Perlakuan Dosis 180 mg............................................
...........................................................................................
55

DAFTAR GAMBAR

Halaman

Gambar 2.1.
Gambar 2.2.
Gambar 2.3.
Gambar 2.4.
Gambar 2.5.
Gambar 2.6.
Gambar 2.7.

Brassica oleracea var italica........................................

Brassica oleracea var italica........................................
Metabolisme glucoraphanin.........................................
Tikus Putih Galur Wistar..............................................
Struktur Kimia Kolesterol.............................................
Biosintesis Kolesterol...................................................
Pembentukan dan Sekresi (a) kilomikron dan
(b) VLDL.......................................................................
Gambar 2.8. Jalur Metabolik Kilomikron...........................................
Gambar 2.9. Jalur Metabolik VLDL...................................................
Gambar 2.10. Biosintesis Triasilgliserol dan Fosfolipid......................
Gambar 2.11. Metabolisme Triasilgliserol dalam Jaringan Adiposa...
Gambar 4.1. Skema Rancangan Penelitian.....................................
Gambar 5.1. Grafik Rerata Kadar Trigliserida Darah Tikus..............

9
10
11
12
15
18
20
22
22
24
26
37
55

DAFTAR LAMPIRAN
Lampiran 1.
Lampiran 2.
Lampiran 3.
Lampiran 4.
Lampiran 5.
Lampiran 6.
Lampiran 7.
Lampiran 8.

Halaman

Persetujuan dari Komisi Etik.........................................

Taksonomi Bunga Brokoli..............................................
Hasil Pemeriksaan Laboratorium..................................
Hasil Analisis Statistika..................................................
Penghitungan Besar Sampel........................................
Penghitungan Besar Dosis Ekstrak Bunga Brokoli.......
Nutrisi yang Dibutuhkan oleh Tikus...............................
Foto Eksperimen...........................................................

68
69
70
71
75
76
77
78