MODUL NOTA BERPANDU

BAB 2
KEKAYAAN HASIL BUMI
MENDORONG CAMPUR
TANGAN BRITISH

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 1

MODUL NOTA BERPANDU

Kekayaan ________________ negerinegeri Melayu menarik perhatian

British

Revolusi ________________________
1

29-32

FAKTOR-FAKTOR
BRITISH
MENJALANKAN
DASAR CAMPUR
TANGAN DI
NEGERI-NEGERI
MELAYU

Pembukaan Terusan ___________ dan

penciptaan __________________

Kebimbangan campur tangan _______

___________ lain

Pertukaran _________________ di
Britain

Desakan ____________________

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 2

MODUL NOTA BERPANDU

TAMPAL PETA MUKA SURAT 29

Peta 2.1 Hubungan perdagangan Negeri-negeri Melayu dengan

Negeri-Negeri Selat

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 3

MODUL NOTA BERPANDU

Terdapat bijih timah, ___________,

bijih besi dan _________________

31

KEKAYAAN HASIL
BUMI NEGERINEGERI MELAYU
British
bimbang
Negeri-negeri
Melayu dikuasai oleh kuasa Barat
lain

British perlukan
bijih timah

31

REVOLUSI
PERINDUSTRIAN

Negeri Melayu
bekalkan bijih timah
secara berterusan

Memasarkan hasil
keluaran Britain di
negeri Melayu

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 4

MODUL NOTA BERPANDU

TAMPAL PETA MUKA SURAT 30

Peta 2.2 Kawasan yang terkenal dengan perlombongan

Bijih timah di Perak ialah Larut dan Kinta

Peta 2.3 Kawasan perlombongan emas di Ulu Tembeling, Pahang

dan bijih timah di Sungai Lembing dan Sungai Pahang
PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 5

MODUL NOTA BERPANDU

Peta 2.4 Kawasan perlombongan bijih timah di Selangor ialah

Lukut, Kuala Lumpur, Ampang dan Petaling

Peta 2.5 Kawasan perlombongan bijih timah di Negeri Sembilan

ialah di daerah Sungai Ujong

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 6

MODUL NOTA BERPANDU

Terusan Suez
dibuka pada
_________
4

Mempercepatkan
_________________

Memendekkan jarak
perjalanan dari
_______________ ke
_________________

31

PEMBUKAAAN
TERUSAN SUEZ
DAN
PENCIPTAAN
KAPAL WAP

Kapal wap

Di Indo
China

32

KEBIMBANGAN
CAMPUR TANGAN
KUASA EROPAH
LAIN

Perluasan
kuasa

Di Hindia
Timur

Di Filipina

British bimbang kepentingan mereka diancam terutamanya

oleh kuasa Perancis

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 7

MODUL NOTA BERPANDU

32

Pada tahun 1873, Parti Konservatif

mengalahkan ____________________

PERTUKARAN
KERAJAAN DI
BRITAIN
Parti Konservatif mengubah dasar
kepada dasar ____________________
di negeri-negeri Melayu

Pergaduhan
pembesar

Huru hara
Pergaduhan
________________
7

32

DESAKAN
PEDAGANG

Merugikan pedagang yang melabur _________

di negeri-negeri Melayu

__________________ desak campur tangan

kerajaan British

243 pedagang NNS hantar surat kepada,

____________ _______________ Setiausaha
Tanah jajahan British

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 8

MODUL NOTA BERPANDU

Ketidakstabilan di ____________

33-43

KEADAAN DI PERAK,
SELANGOR, NEGERI
SEMBILAN DAN
PAHANG YANG
MEMBUKA PELUANG
CAMPUR TANGAN
BRITISH

_________________ di Selangor

Perbalahan di _______________,
Negeri Sembilan

British bimbang pertapakan kuasa

Eropah lain di Pahang

Ngah Ibrahim, Menteri Larut melantik

Kapten Speedy, Timbalan Pesuruhjaya
Polis NNS untuk membantu menamatkan
kekacauan di Larut

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 9

MODUL NOTA BERPANDU

TAMPAL RAJAH INFO ARKIB MUKA SURAT 34

Rajah 2.1 Sistem perwarisan takhta di Perak

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 10

MODUL NOTA BERPANDU

TAMPAL PETA MUKA SURAT 35

Peta 2.6 Negeri Perak pada tahun 1870-an semasa berlaku

perebutan takhta dan Perang Larut

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 11

MODUL NOTA BERPANDU

_________________ dan Kelian

(daerah Larut) kaya bijih timah

Baru

Pada 1848, _________ ______________

membawa masuk orang Cina untuk
bekerja di lombong

Pergaduhan
kongsi
gelap
9

Berlaku
pergaduhan

Ghee Hin

33-34
Meletus
Perang ___________

KETIDAK
STABILAN
DI PERAK

Sistem perwarisan
___________________

Perebutan
takhta

_______________________ mangkat pada

tahun ___________

Raja Muda iaitu Raja __________________

diketepikan daripada takhta

Raja _________________ iaitu _______

________________ dilantik sebagai Sultan
Perak

Raja Di Hilir, ______________________

juga diketepikan

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 12

MODUL NOTA BERPANDU

Raja Abdullah disokong oleh pembesar

di _____________ seperti _______
_______________ dan Dato _________

10

_______ _______________ berkuasa di

Hulu Perak

35
MASALAH
TAKHTA
PERAK

Perbalahan menggugat keamanan di

Perak

Raja Abdullah meminta bantuan

______________

Raja Abdullah tidak dilantik sebagai Sultan Perak

kerana tidak hadir upacara pemakaman Sultan Ali
di Sayong

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 13

MODUL NOTA BERPANDU

___________________, Gabenor Negerinegeri Selat memanggil pembesar Melayu

dan ketua
kongsi gelap Cina untuk
berunding

Rundingan diadakan di atas kapal ______

__________ di ____________________

11

35

PENGLIBATAN
BRITISH
DI PERAK

Raja Abdullah, __________________ dan

_________________ turut hadir

Sultan Ismail tidak hadir kerana lewat

terima jemputan

Rundingan membawa kepada Perjanjian

_____________ pada ________________

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 14

MODUL NOTA BERPANDU

_________________ dilantik sebagai

Sultan Perak

_________________ dilantik sebagai

Raja Muda

Sultan bersetuju menerima ________

British yang menasihati sultan dalam
pentadbiran kecuali hal ehwal agama
Islam
dan
_________________
Melayu
12

36

PERJANJIAN
PANGKOR
20 JANUARI
1874

Syaratsyarat
perjanjian
n

Residen berkuasa ke atas ________

___________

Residen, Penolong Residen, sultan

dan pembesar dibayar gaji daripada
kutipan cukai

__________________ kekal sebagai

Menteri
Larut
dan
menerima
____________________

______________ bertanggungjawab
menjaga keamanan Perak

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 15

MODUL NOTA BERPANDU

Terjadi semasa pemerintahan ______________
____________________ pada tahun _________

13

Perebutan
daerah ______________

37

PERANG
KLANG DI
SELANGOR

Sebab-sebab
perang

Klang kawasan yang kaya

dengan _______________
_________________ ingin
menguasai Klang daripada
Raja _________________

TAMPAL PETA MUKA SURAT 37

Peta 2.7 Negeri Selangor pada kurun ke-19

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 16

MODUL NOTA BERPANDU

Klang di bawah penguasaan Raja

_______________

14

37

Apabila Raja Sulaiman mangkat,

Klang
diserah
kepada
Raja
____________

PENTADBIRAN
KLANG
Raja _______________, putera Raja
Sulaiman
diketepikan
daripada
pemerintahan Klang

Raja Abdullah membawa masuk

pelombong ______________. Beliau
membuka __________________ dan
______________

Klang merupakan ibu negeri Selangor sebelum

dipindahkan ke Kuala Lumpur pada 1880

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 17

MODUL NOTA BERPANDU

Disebabkan perang ______________ merebut
Klang

Pergaduhan
_______________________

Perdagangan terjejas

15

38-39

HURU HARA
DI SELANGOR
DAN
CAMPUR
TANGAN
BRITISH

___________________, menantu Sultan Abdul

Samad dilantik untuk menamatkan Perang
Klang

Tengku Kudin meminta bantam British

Pada tahun _________, kapal dagang British

dari ___________________ ke Melaka telah
dirompak di ______________

Pada tahun 1874, ______________ British di

____________________ ( Tanjung Tuas) telah
diserang

Pada tahun 1874, British melantik __________

sebagai residen dan _____________________
sebagai penolong residen

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 18

MODUL NOTA BERPANDU

16

40

PERBALAHAN
DI SUNGAI
UJONG

Perebutan kawasan _________________

yang kaya dengan _____________

Perbalahan antara Dato Kelana ________

_________________ dengan Dato Bandar
_____________________

TAMPAL PETA MUKA SURAT 40

Peta 2.8 Sungai Ujong dan daerah sekitarnya pada kurun ke-19

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 19

MODUL NOTA BERPANDU

Sungai Linggi merupakan laluan utama ke

pelabuhan Melaka

Dato Kelana dan Dato Bandar

ingin
kuasai _________________ kerana punca
pendapatan daripada __________ ke atas
_______________

17

40

SENGKETA
DATO KELANA
DENGAN
DATO BANDAR

Dato
Bandar
mendapat
sokongan
____________________ di Sungai Ujong

Dato Kelana meminta bantuan British

Pada tahun ___________, Dato Kelana

membuat perjanjian dengan British

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 20

MODUL NOTA BERPANDU

18

41

PERJANJIAN DATO KELANA

DENGAN BRITISH

Syarat-syarat
perjanjian

_____________ diiktiraf
sebagai
pemerintah
___________________

British diberi kuasa

memungut cukai di
Sungai Linggi

_________________
dilantik sebagai
residen British yang
pertama

Dato Kelana menentang perjanjian ini

19

41

KESAN
PERJANJIAN
DATO KELANA
DENGAN BRITISH

British memberi bantuan _____________

kepada Dato Kelana untuk menewskan
__________________

Dato Bandar dibuang negeri ke

__________________

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 21

MODUL NOTA BERPANDU

British menempatkan _______________

dan Pemungut Hasil di _____________,
_____________ dan _______________

20

41

Pada tahun _______, _______________

Negeri Sembilan dibentuk

PERLUASAN
KUASA
BRITISH
DI NEGERI
SEMBILAN
________________________ ditabalkan
menjadi Yang Dipertuan Besar Negeri
Sembilan

___________________ dilantik sebagai

residen British di Negeri Sembilan

Majistret dan Pemungut Hasil bertugas

memungut cukai dan kuatkuasa undangundang. Jawatan ini ditukar kepada Pegawai
Daerah pada tahun 1896

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 22

MODUL NOTA BERPANDU

21

41

LANGKAH BRITISH MENGUKUHKAN

KUASA DI NEGERI SEMBILAN

1895 Menempatkan residen British di ____________________

1889 Menempatkan Mjistret dan Pemungut Hasil di _______

1886 - Menempatkan Majistret dan Pemungut Hasil di __________

1883 Menempatkan Majistret dan Pemungut Hasil di __________

1874 Menempatkan residen British di ____________________

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 23

MODUL NOTA BERPANDU

TAMPAL PETA MUKA SURAT 42

Peta 2.9 Syarikat Eropah yang mengusahakan lombong emas dan

bijih timah di Pahang pada tahun 1880-an

Frank
________________ dan ________
________, Gabenor NNS memujuk _________
__________ menerima residen British
22

42

PERLUASAN
KUASA BRITISH
DI PAHANG

_______________ dilantik sebagai wakil British

setelah British berjaya memujuk Sultan Ahmad
melalui Sultan _________________, Johor

Warganegara British berbangsa ________ iaitu

_____________ ditemui mati berdekatan istana

British guna alasan ini untuk campur tangan.

__________________ dilantik sebagai residen
British yang pertama
PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 24

MODUL NOTA BERPANDU

British
bimbang perluasan
kuasa Eropah lain di Pahang.
Pahang mempunyai hasil emas

23

Wakil British mempunyai kuasa

konsul iaitu mengurus dan
melindungi rakyat British

44

RESIDEN MENGGUGAT
KUASA SULTAN /
PEMBESAR

Menguasai
pentadbiran

Mencampuri
adat

Semua urusan
________________
dikendalikan oleh
residen dan pegawai
British. Sultan dan
_______________
tiada kuasa

British hapuskan
________________.
Perhambaan
merupakan
_______________
orang Melayu

Memaksa menerima
nasihat residen

Mengambilalih pungutan
cukai

__________ menasihat
sultan dalam hal
pentadbiran. Pembesar
hilang kuasa.

dan Pemungut Hasil

kutip cukai . Sultan dan
pembesar hilang hak
_________________

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 25

MODUL NOTA BERPANDU

Negeri-Negeri Melayu Bersekutu
sebagai Persekutuan 1986

Kelemahan
sistem residen

dikenali

_______________ untuk
menjalankan tugas

Amat berkuasa
Perjanjian Persekutuan ditandatangani
pada 1 kerana tidak
Kuasa residen
ada _______________
dari
Julai 1896. Perak, Selangor, Negeri
Sembilan
______________
NNS
dan Pahang disatukan menjadi Negeri-negeri
Melayu Bersekutu. Pusat pentadbiran di Kuala
Lumpur. Frank Swettenham menjadi Residen
Jeneral yang pertama dari 1896 hingga 1900
Pentadbiran
4 negeri Melayu mempunyai
tidak seragam
________________ berbeza
______________________ bersetuju untuk
bergabung dalam satu persekutuan (NNMB)

24

45

FAKTOR
PENUBUHAN
NEGERI25
46
NEGERI
MELAYU
PERJANJIAN
BERSEKUTU
PERSEKUTUAN
1896
1896

Negeri lain terpaksa

Krisis
menampung ____________
kewangan
_______ akibat kebangkitan
Pahang
rakyat (penentangan)
Raja-raja bersetuju menerima
___________
_______________
Jimatkan bayaran untuk
Perkongsian
_______________, juruukur
pakar
dan ________________
Raja-raja bersetuju menerima nasihat
________________________ dalam hal
pentadbiran kecuali hal agama Islam dan
adat istiadat Melayu
Faktor
Mengukuhkan ___________
keselamatan
dan pertahanan

______________
dan kereta
Raja-raja bersetuju
membantu negeri-negeri
Sistem
api
antara
negeri
dapat
yang memerlukan bantuan dengan nasihat
perhubungan
dimajukan
British

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 26

Residen Jeneral bertanggungjawab kepada
________________________ yang menjadi
_________________________ NNMB

MODUL NOTA BERPANDU

26

46

STRUKTUR PENTADBIRAN NEGERINEGERI MELAYU BERSEKUTU

(NNMB)

______________________
(Gabenor NNS di Singapura

____________________
(di Kuala Lumpur

Residen
Perak

Residen
Selangor

Residen
N.Sembilan

Residen
Pahang

Carcosa dibina pada tahun 1898. Ia merupakan kediaman

Residen Jeneral British. Selepas merdeka, ia dijadikan
pejabat Pesuruhjaya Tinggi British

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 27

MODUL NOTA BERPANDU

Residen Jeneral amat berkuasa terutama

_________________ dan _____________
____________

27

47

KESAN
PEMBENTUKAN
PERSEKUTUAN
MENCABAR
WIBAWA SULTAN

Kerajaan pusat tubuhkan jabatan yang

diketuai oleh pegawai British seperti
_____________, kewangan, __________
dan perkhidmatan _________________

Penglibatan orang __________ dihadkan

dalam _________________

Kuasa
sultan
dan
__________
__________ __________ di ambilalih oleh
Residen Jeneral

Sultan-sultan tidak puas hati. Tubuhkan

___________
atau
____________
____________Melayu pada tahun ______

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 28

MODUL NOTA BERPANDU

Bermaksud _____________. Merujuk kepada

________________ atau persidangan umum
yang diadakan oleh raja-raja Melayu

Menjadi
asas
kepada
penubuhan
____________________________________

28

47

DURBAR

Pada tahun _______, ahlinya terdiri daripada

_____________________, Raja-raja Melayu,
Residen Jeneral dan empat ______________

Durbar yang pertama diadakan pada tahun

________ di _____________________

Durbar kedua pada tahun _____ di______

___________.Sultan Idris, Perak mengkritik
___________________ Residen Jeneral dan
desak agar bilangan ______________ dalam
perkhidmatan kerajaan ditambah

Durbar diganti dengan Majlis Mesyuarat Persekutuan pada

tahun 1909. Jawatan Residen Jeneral diganti dengan Ketua
Setiausaha

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 29

MODUL NOTA BERPANDU

Keadaan huru hara memberi

British campur tangan

29

peluang untuk

49

RUMUSAN

Pemimpin berkarisma dan berwawasan penting

untuk wujudkan perpaduan dan kestabilan
negara

Kekayaan ekonomi tidak dapat dibangunkan

kalau negara tidak aman

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 30