Ekonomi Asas

Tingkatan 4

Bab 2: Pendapatan Individu dan Penggunaan Pendapatan Individu

Pemilihan Pekerjaan

Sektor utama, Kedua, ketiga

10 faktor pemilihan pekerjaan

Sektor utama, sektor kedua dan sektor ketiga

Sektor utama melibatkan pengeluaran bahan mentah daripada alam semula jadi tanpa
ubahsuai bentuk barang. Contohnya, pertanian, perhutanan, penternakan, perikanan dan
perlombongan kuari.
Sektor kedua tukar bahan mentah kepada barang separuh siap atau barang siap. Contohnya,
kayu balak diproses menjadi papan (barang separuh siap) dan kemudian perabot (barang siap).
Sektor ketiga ialah aktiviti yg menawarkan perkhidmatan dan kemudahan. Sektor ini tidak
menghasilkan barang. Contohnya, guru, akauntan, peguam, pengurus, agen insurans, polis.

10 faktor pemilihan pekerjaan

Upah wang(1). ialah bayaran dalam bentuk wang (1). Upah wang ialah ganjaran kepada buruh
keranan memberi sumbangan mental atau fizikal (1). Upah wang ialah penentu utama pemilihan
pekerjaan(1). Semakin tinggi upah wang, semakin banyak individu mahu bekerja (1).
Faedah sampingan(1) meningkatkan kebajikan & kualiti hidup individu (1). Contohnya,
bonus,elaun makanan, tempat tinggal, pengangkutan, rawatan perubatan percuma (1).Semakin banyak
faedah sampingan, semakin semakin banyak individu mahu bekerja (1).
Minat(1) akan mempengaruhi individu memilih pekerjaan. Sesetengah pekerjaan tidak
mempunyai upah wang yang tinggi tetapi individu yang berminat akan memilih pekerjaan itu. (1).
Suasana tempat kerja(1) juga mempengaruhi individu memilih pekerjaan mereka. Sesetengah
individu akan pilih pekerjaan yang bersuasana selesa walaupun upah rendah(1)
Pengaruh keluarga, rakan, guru(1) juga mempengaruhi individu memilih pekerjaan.
Contohnya, jika ibu bapa ialah guru maka berkemungkinan anaknya juga akan menjadi guru(1).
Pengalaman dan kemahiran(1)
turut mempengaruhi individu memilih pekerjaan.
Contohnya, individu yang pernah menjadi guru sementara cenderung menjadi guru pada masa
depan(1).
Jarak(1) juga mempengaruhi individu memilih pekerjaan. Jika jarak antara tempat kerja
dengan tempat kediaman adlh dekat, individu cenderung bekerja di tempat tersebut(1)
Prospek pekerjaan(1) juga mempengaruhi individu memilih pekerjaan. Jika sesuatu
pekerjaan mempunyai prospek yang lebih baik seperti kenaikkan pangkat (1), individu akan pilih
pekerjaan tersebut(1).
Kelayakan akademik(1) juga mempengaruhi individu memilih pekerjaan. Sesetengah
pekerjaan memerlukan kelayakan akademik seperti doktor(1). Individu yang layak sahaja dapat
bekerja. (1)
Keadaan ekonomi semasa(1) juga mempengaruhi individu memilih pekerjaan. Semasa
kemelesetan ekonomi, individu tidak boleh terlalu memilih pekerjaan (1) kerana peluang pekerjaan
terhad(1). Semasa ekonomi baik pula, individu boleh memilih pekerjaan (1) kerana peluang pekerjaan
banyak. (1)
1
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4
Contoh Soalan:
1.

Maklumat di bawah ini berkenaan Encik Azuan.

Encik Azuan berkelulusan SPM dan tinggal di Kangar, Perlis. Lapan bulan yang lepas,
beliau telah bekerja sebagai pencuci bangunan tinggi di sebuah syarikat di Kuala Lumpur
denganlima
gaji faktor
RM 1yang
500.menyebabkan
Sekarang Encik
beliau
telah
bertukar
Terangkan
Azuan
bertukar
kerja.kerja sebagai kerani di sebuah
(10m)
jabatan kerajaan di Kangar dengan gaji RM 900.

2.

Perbualan yang berikut berkaitan kerjaya dua orang sahabat.

Bezakan kerjaya yang dipilih oleh Farid dan Daniel berdasarkan faktor pemilihan pekerjaan.

(6m)

2
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Pendapatan Individu

Pendapatan
Individu

- Upah, Sewa, Faedah, Untung, Dividen,

Bayaran Pindahan

Upah + Sewa + Faedah + Untung + Dividen + Bayaran Pindahan

ialah ganjaran kepada input pengeluaran yang

produktif

ialah ganjaran kepada

input pengeluaran yang
tidak produktif .
Contoh: Pencen, wang
saku, bayaran nafkah,
biasiswa.

Upah ialah ganjaran yg diterima oleh buruh kerana memberi sumbangan dalam bentuk
fizikal atau mental. Upah wang / upah nominal adalah upah yang diterima oleh individu dalam
bentuk wang. Upah benar adalah kuasa beli upah wang, iaitu kuantiti barang & perkhidmatan yang
dapat dibeli oleh upah wang. Formulanya ialah,
Upah wang
Upah Benar =
harga barang umum / harga purata barang

Sewa ialah ganjaran kepada pemilik harta kerana membenarkan hak penggunaan hartanya
kpd orang lain.
Faedah ialah ganjaran kepada pemilik wang kerana sanggup menangguhkan
perbelanjaannya. Formulanya ialah, Faedah = Jumlah wang Kadar faedah Tempoh masa
Untung ialah ganjaran kepada usahawan kerana sanggup menanggung risiko

dan

melakukan inovasi. Nilai untung mungkin positif, negatif atau sifar. Formulanya ialah,
Untung = Jumlah hasil Jumlah kos

Dividen ialah sebahagian daripada keuntungan syarikat yang dibayar kepada pemegang
saham syarikat.

Bayaran Pindahan ialah pendapatan yang diterima oleh individu yang tidak
menyumbangkan apa-apa dalam proses pengeluaran. Contohnya, biasiswa, pencen, pampasan, wang
saku, elaun, bayaran nafkah, tabung bencana alam.

3
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Bekerja Sendiri
Bekerja dengan Orang Lain
Ganjaran kepada individu yang bekerja Ganjaran kepada bekerja dengan orang
sendiri ialah untung.
Individu
yang
bekerja

lain ialah upah.

sendiri Individu yang bekerja dengan orang lain

menanggung risiko.
tidak perlu menanggung risiko.
Individu yang bekerja sendiri perlu Individu yang bekerja dengan orang lain
menyediakan modal perniagaan.

tidak

perlu

menyediakan

Bekerja
Sendiri
VS
Bekerja
dengan
Orang
Lain

modal

perniagaan.
Individu yang bekerja sendiri tidak Individu yang bekerja dengan orang lain
mempunyai waktu bekerja yang tetap.

mempunyai waktu bekerja yang tetap.

Contoh Soalan:
1.

(a) Jadual di bawah ini menunjukkan upah wang, harga ikan, dan harga beras bagi tahun
2000 dan 2008.

Tahun
2000
2008

Harga Daging
Harga Beras
Upah Wang
sekilogram (RM)
sekilogram
(RM)
(RM)
1 200
4.50
1.50
2 000
8.00
4.00
Hitung upah benar bagi tahun 2000 dan 2008 serta nyatakan rumusan anda

(b) Jelaskan tiga jenis pendapatan individu dalam sebuah ekonomi.

2.

(5m)
(6m)

Maklumat yang berikut berkaitan dengan punca pendapatan Encik Jais bagi tempoh satu bulan tertentu.
Sewa rumah
Dividen ASB
Faedah Simpanan
Pemberian Anak

RM
RM
RM
RM

500
400
100
200

Huraikan dua sumber pendapatan Encik Jais selain daripada yang dinyatakan di atas.

(6m)

4
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4
3.

Terangkan pelbagai cara individu boleh memperoleh pendapatannya.

(9m)

4.

Jelaskan konsep-konsep berikut:

i)
Upah benar
ii)
Bayaran pindahan
iii)
Pendapatan individu

(2m)
(2m)
(2m)

Pendapatan Boleh Guna

Pendapatan Boleh Guna

Pendapatan individu

Potongan Wajib(1)

@
=

Perbelanjaan Penggunanan + Tabungan(1)

Potongan Wajib = KWSP + Zakat + PERKESO + Cukai Pendapatan

Individu

(1)

KWSP ialah simpanan wajib pekerja Malaysia untuk menjamin kehidupan mereka selepas bersara (1).
11% daripada pendapatan pekerja dicarumkan manakala 12% dibayar oleh majikan. (1) Pekerja dapat dividen(1)
setiap tahun.
Zakat dibayar oleh Islam yang layak dan mampu (1). Ada 2 jenis zakat iaitu zakat badaniyah/ fitrah
dan zakat Maliah / harta benda(1). Zakat badaniyah dibayar oleh setiap Islam pada akhir bulan Ramadhan (1).
Zakat (1) Maliah dibayar oleh Islam yang memiliki harta benda (1). Kadar zakat ialah 2.5% daripada nilai harta
benda. Bayaran zakat boleh ditolak daripada cukai pendapatan perseorangan. (1)
(1)

PERKESO (Pertubuhan Keselamatan Sosial) hanya kepada pekerja Swasta warganegara Malaysia.
Ia melindungi pekerja swasta jika berlaku kejadian di luar jangka seperti kemalangan. (1)

Cukai Pendapatan Individu ialah cukai wajib yang dikenakan terhadap pendapatan individu (1).
Tujuan cukai dikutip oleh kerajaan ialah untuk membiayai perbelanjaan awam(1) seperti pembinaan
sekolah(1). Selain itu, ia boleh merapatkan jurang perbezaan antara orang kaya dengan orang miskin (1). Di
samping itu, ia boleh menambah hasil kerajaan supaya pinjaman luar negara dapat dikurangkan (1). Di
Malaysia, kadar cukai perseorangan bersifat progresif(1). Semakin tinggi pendapatan boleh cukai, semakin
tinggi kadar cukai yg dikenakan(1).

5
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Berapa cukai pendapatan yang perlu dibayar?

Langkah2 mengira cukai pendapatan: Cari
1. Jumlah Pendapatan
2. Jumlah Pelepasan cukai
3. Jumlah Pendapatan boleh cukai
4. Jumlah cukai pendapatan (bukan Islam)
5. Jumlah Zakat
6. Jumlah cukai pendapatan yang perlu dibayar (Islam)

Langkah 1: Jumlah

Pendapatan
Individu

Langkah

12=

Guna 3 utk cari

45=

Pendapatan

Upah + Sewa + Faedah + Untung + Dividen + Bayaran Pindahan

2: Jumlah Pelepasan cukai

1.
2.
3.
4.
5.

Pelepasan Cukai
Individu
Individu hilang upaya
Buku dan majalah
Isteri/suami dan bekas isteri
Anak-anak tanggungan

6.
7.
8.
9.

Anak hilang upaya

KWSP dan insurans nyawa
Insurans pendidikan atau perubatan
KWSP

Jumlah Pelepasan
RM 8000
RM5000
RM 500
RM 3000
< dpd 18 tahun - RM 800
> dpd 18 tahun dan belajar di IPT Malaysia - RM 3200
di luar negara - RM 800
RM 5000
RM 5000 utk individu dan RM 5000 utk isteri yang bekerja
RM 3000
RM 1000

6
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Langkah

3: Jumlah Pendapatan boleh cukai

Pendapatan Boleh Cukai

Kadar (%)

Cukai (RM)

0%

RM 2 500 yg berikutnya

1%

25

RM 5 000 yg pertama
RM 5 000 yang berikutnya

3%

RM 10 000 yg pertama
RM 10 000 yg berikutnya

RM 2 500 pertama

RM 50 000 yg pertama
RM 20 000 yg berikutnya

20%

4 275
4 000

25
150

RM 70,000 yg pertama
RM 30,000 yg berikutnya

25%

8 275
7 500

5%

175
500

RM 100 000 yg pertama

RM 50 000 yg berikutnya

28%

15 775
14 000

RM 20 000 yg pertama
RM 15 000 yg berikutnya

9%

675
1 350

29%

29 775

RM 35 000 yg pertama
RM 15 000 yg berikutnya

15%

2 025
2 250

RM 150 000 yg
pertama
RM 150 000

Langkah

4: Jumlah Cukai Pendapatan

Jika jumlah Pendapatan Boleh Cukai ialah RM 6000. Maka Cukai Pendapatan ialah:

RM2500 pertama
RM2500 berikutnya
+ RM1000 berikutnya

= RM 0
= RM 25
= RM 30

Jumlah Cukai Pendapatan = RM 55

Langkah

(bukan Islam)

5: Jumlah Zakat
Cth: Zakat = RM 30

Langkah

6: Jumlah Cukai Pendapatan

7
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4
Cukai Pendapatan (bukan Islam)
= RM 55
Zakat
= RM 30
Jumlah Cukai Pendapatan

= RM 25 (Islam)

Contoh Pengiraan Pendapatan Boleh Guna

Encik Zaki bekerja dgn Syarikat Gagasan Murni. Dia memperoleh pendapatan
tahunan sebanyak RM 36 000. Carumannya kpd KWSP ialah RM 3 960. Isterinya
tidak bekerja sementara 2 orang anaknya masih menuntut di sekolah menengah.
Sejumlah RM 3 200 digunakan oleh Encik Zaki sebagai bayaran perubatan untuk
ibunya.
Encik Zaki mempunyai harta benda bernilai RM 6 000 dan nisab bagi zakat harta
i)

Pengiraan Pendapatan Boleh Cukai

Jumlah Pendapatan
Tolak:
Pelepasan Cukai
Diri sendiri
Isteri
Anak (RM800 x 2)
Caruman kpd KWSP
Perubatan ibu
Jumlah Pelepasan Cukai
Pendapatan Boleh Cukai

ii)

RM 36 000

RM 8 000
RM 3 000
RM 1 600
RM 3 960
RM 3 200
RM 19 760
RM 16 240

Pengiraan Jumlah Cukai Pendapatan yg perlu dibayar

Cukai Pendapatan atas:

RM 2 500 yg pertama
= RM 2 500 x 0%
RM 2 500 yg berikut
= RM 2 500 x 1%
RM 5 000 yg berikut
= RM 5 000 x 3%
Baki Pendapatan RM 6 240
= RM 6 240 x 5%
Jumlah Cukai Pendapatan
Tolak:
Zakat (RM 6 000 x 2.5%)
Jumlah cukai pendapatan yg perlu dibayar

iii)

= RM 0
= RM 25
= RM 150
= RM 312
RM 487
RM 150
RM 337

Langkah 3: Pengiraan Pendapatan Boleh Guna

Jumlah Pendapatan Tahunan

Tolak:
Caruman kpd KWSP
Cukai Pendapatan
Bayaran zakat
Jumlah potongan
Pendapatan Boleh Guna

RM 36 000
RM 3 960
RM 337
RM 150

RM 4 447
RM 31 553
Disediakan oleh: Chieng
Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Contoh Soalan:
1.

(i) Jelaskan maksud pendapatan boleh guna.

(ii)Terangkan bagaimana pendapatan boleh guna dikira.

(1m)
(8m)

2.

Encik Jamal pegawai penasihat kewangan di sebuah bank yang mempunyai seorang isteri yang tidak bekerja
dan mempunyai empat orang anak. Berikut merupakan maklumat kewangan Encik Jamal setiap bulan dalam
tahun 2008.
RM

RM

Pendapatan

Pelepasan cukai

Gaji

2 900

Diri sendiri

8 000
3 000

Faedah daripada simpanan tetap

280

Isteri

Dividen daripada saham

120

Anak (seorang)

1 000

Caruman KWSP dan premium insurans

5 000

nyawa (maksimum)
Potongan wajib dan perbelanjaan
Ansuran kereta

Kadar cukai yang dikenakan oleh

850

Cukai jalan

kerajaan

90

RM 2 500 yang pertama

1%

Caruman KWSP

300

RM 2 500 kedua

3%

Premium Insurans Nyawa

180

RM 5 000 berikut

5%

RM 10 000 berikut

9%

Bayaran zakat

40

Hitung jumlah cukai pendapatan yang perlu dibayar oleh Encik Jamal bagi tahun berkenaan.

3.

Maklumat yang berikut merupakan senarai pendapatan dan perbelanjaan bagi Endik Ariffin pada bulan Julai.
RM

Gaji Bulanan

300

Bayar sewa rumah

600

Ansuran Kereta

300

Hiburan/ rekreasi

200

Sumbangan kepada ibu

400

Hitung

RM

2 500

Bonus

Kesihatan

100

KWSP

225

Cukai pendapatan

125

Zakat
4.

(9m)

pendapatan boleh guna Encik Ariffin.

(2m)

30

Jadual di

Tambang

150

Bil elektrik, air dan telefon

300

tertentu.

Makanan

800

bawah ini berkaitan dengan pendapatan dan

perbelanjaan Encik Azmin pada satu bulan

9
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Butiran
Gaji
KWSP
Cukai Pendapatan
PERKESO

Jumlah

Ekonomi Asas
Tingkatan 4

(RM)
3000
250
30
20

Insurans Nyawa

150

Faedah sampingan

200

Hitung Pendapatan boleh guna Encik Azmin pada bulan tersebut.

5.

i)
ii)

(7m)

Gambar 1 berkaitan dengan Dr. Lily.

Apakah maksud pendapatan boleh guan?

Bagaimanakah pendapatan boleh guna Dr. Lily dikira?

(2m)
(7m)

6.

Bezakan caruman KWSP dengan caruman PERKESO

(6m)

7.

Nyatakan dua sumbangan KWSP kepada pembangunan ekonomi negara

(2m)

8.

(a) Maklumat di bawah berkaitan dengan Encik Roslan.

Encik Roslan yang akan bersara pada awal tahun hadapan

merupakan seorang pegawai kerajaan yang berjawatan tetap dan
berpencen. Gaji bulanan beliau adalah sebanyak RM 2 065 dan
elaun khidmat awamnya ialah RM 65. Beliau mempunyai seorang
isteri dan lima orang anak. Anak yang pertama telah bekerja
dengan sebuah firma swasta. Anak beliau yang lain masih
bersekolah dan berusia di bawah 18 tahun.
Berikut adalah pelepasan cukai yang dibenarkanoleh kerajaan:
Diri pembayar
RM 8 000
Isteri
RM 3 000
Anak-anak di bawah 18 tahun
(dibenarkan hingga 5 orang)
RM 1 000 setiap orang
Kadar cukai yang dikenakan oleh kerajaan ialah
RM 2 500 pertama
0%
RM 2 500 kedua
1%
RM 5 000 berikut
3%
10
RM 10 000 berikut
5%
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4
i)

Hitungkan jumlah cukai pendapatan yang perlu dibayar oleh Encik Roslan bagi tahun hadapan.

(8m)

Pendapatan kasar
RM 1 800
Elaun kerja lebih masa
200
Tolak
Caruman KWSP
(11% daripada gaji pekerja)
Hitungkan nilai X, Y dan Z.
X
(3m)
Caruman PERKESO
(0.5%
daripada
gaji
pekerja
10. Maklumat
berikut
berkaitan
dengan
pendapatan dan perbelanjaan Encik Nawawi pada bulan Julai.
9.

RM
Pendapatan
Bonus
Elaun Khidmat awam
170
Sewa rumah
Ansuran kereta
Bil-bil
Hospital
Makanan
Wang saku
Derma
Akhbar
Lain-lain
KWSP
Cukai pendapatan
i)
ii)
iii)

RM
1 500
200

400
600
100
50
300
300
50
30
180
165
55

Kirakan pendapatan boleh guna Encik Nawawi.

Sediakan satu anggaran belanjawan peribadi Encik Nawawi yang terancang untuk bulan seterusnya
(rujuk m/s 13)
Apakah kesan yang wujud apabila perbelanjaan individu melebihi pendapatannya?
(rujuk m/s 13-16 )

(3m)
(5m)
(7m)

11. Encik Rahim bekerja sebagai kerani kewangan di sebuah bank perdagangan yang terletak berhampiran
dengan tempat tinggalnya di Kuala Lumpur. Gaji Encik Rahim ialah RM 2000 sebulan dan isterinya tidak
bekerja. Beliau mempunyai dua orang anak yang masih bersekolah. Setiap bulan, beliau mencarum sebanyak
11% sebulan kepada KWSP. Beliau juga membayar RM100 kepada Syarikat Insurans Greatlife setiap bulan.
Yang berikut merupakan maklumat tambahan tentang pelepasan cukai yang dibenarkan oleh kerajaan.

RM
Diri sendiri
8 000
Isteri
3 000
Anak (seorang)
1 000
KWSP dan premium insurans nyawa
5 000
(maksimum)
Baru-baru ini isterinya telah menyertai peraduan teka silang kata yang dianjurkan oleh syarikat akhbar
tempatan. Beliau telah menang tempat pertama bagi peraduan itu. Hadiah wang tunai yang diperoleh ialah
sebanyak RM 5 000. Isternya mendepositkan wang tersebut ke dalam akaun simpanan tetap dengan kadar
faedah 4% setahun.
Berdasarkan kes di atas, jawab soalan-soalan berikut.

11
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4

(a) Apakah jenis sektor ekonomi yang diceburi oleh Encik Rahim?
(b) Hitung cukai pendapatan Encik Rahim dengan menggunakan kadar cukai yang ditetapkan oleh
kerajaan seperti yang berikut.
(11m)

(1m)

RM 2500 yang pertama

1%
RM 2500 yang berikut
4%
(c) Hitung pendapatan boleh guna Encik Rahim.
(d) Berapakah faedah yang diperoleh oleh isteri Encik Rahim dalam tempoh 15 bulan?
(e) Selain menabung, bagaimanakah isteri Encik Rahim dapat menambahkan pendapatannya?
(rujuk m/s 14-16)

(3m)
(2m)
(8m)

Penggunaan Pendapatan Boleh Guna

Keperluan & Kehendak

Keperluan ialah barang dan perkhidmatan yang mesti dipenuhi(1). Contohnya,

makanan, pakaian dan tempat tinggal.(1).
Kehendak ialah keinginan dan kemahuan terhadap pelbagai jenis barang(1).
Contohnya, barang mewah seperti kereta, barang kemas(1). Kehendak setiap individu berbeza
bergantung pada usia, tingkat pendapatan, cita rasa dan kebudayaan(1).

Barang Keperluan

Barang Kehendak

12
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Individu memerlukan barang keperluan untuk

terus hidup

(1)

Barang keperluan sama utk semua individu

*
(1)

Harga barang keperluan dikawal oleh

(1)

Contoh barang keperluan adalah makanan,

pakaian, tempat perlindungan

(1)

(1)

(1)

Harga barang kehendak tidak dikawal oleh

kerajaan

Barang kehendak adalah pelbagai dan tidak

terhad

(1)

Barang kehendak tidak semestinya

dipenuhi

kerajaan

Individu memerlukan barang kehendak

untuk hidup dengan lebih selesa

dan terhad kepada beberapa barang sahaja

(1)

Barang keperluan mesti dipenuhi terlebih

dahulu

Ekonomi Asas
Tingkatan 4

(1)

Contoh barang kehendak adalah kereta

mewah, radio, jam tangan Rolex

Contoh Soalan:
1.

Bezakan barang keperluan dan barang kehendak

(10m)

Belanjawan Peribadi

Belanjawan Peribadi ialah anggaran pendapatan dan perbelanjaan(1) seseorang

individu untuk suatu tempoh masa tertentu(1)., biasanya 1 bulan.
Kepentingan Belanjawan Peribadi
(a) Merancang perbelanjaan supaya tidak melebihi pendapatan

Individu akan berbelanja ikut had kemampuannya.

(b) Menggalakkan tabungan

Tabungan boleh diguna untuk perbelanjaan di luar jangka.

(c) Mengelakkan inflasi

Jika setiap orang merancang belanjawan peribadi, peningkatan permintaan sesuatu barang dan
perkhidmatan lebih terkawal. Kenaikkan harga lebih terkawal dan mengelakkan inflasi.

(d) Mengelakkan hutang

13
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Individu akan berbelanja ikut kemampuan pendapatan boleh gunanya.

(e) Mengelakkan pembaziran

Individu akan beli barang ikut keutamaan, pembaziran tidak akan berlaku.
Langkah Penyediaan Belanjawan Peribadi
(a)
(b)
(c)
(d)
(e)

Mengenalpasti punca pendapatan dan potongan wajib.

Menyenaraikan pelbagai perbelanjaan (tetap, harian, luar jangka)
Menyusun perbelanjaan mengikut keutamaan
Mengimbangi perbelanjaan dan pendapatan boleh guna
Mencatat tabungan

Contoh Soalan:
1.

Maklumat yang berikut merupakan senarai pendapatan dan perbelanjaan bagi Endik Ariffin pada bulan Julai.
RM

Gaji Bulanan

2 500

Bonus

300

Bayar sewa rumah

600

Ansuran Kereta

300

Hiburan/ rekreasi

200

Sumbangan kepada ibu

400

jumlah perbelanjaan
i)
Ariffin
2.

3.

RM

( rujuk soalan 3,
m/s 9)

Kesihatan

100

KWSP

225

Cukai pendapatan

125

Zakat

30

i) Apa yang

Tambang

150

Bil elektrik, air dan telefon

300

kepentingan

Makanan

800

Berdasarkan jadual di atas, didapati bahawa

Encik Ariffin melebihi jumlah pendapatannya.
Sediakan satu penyata anggaran belanjawan Encik
yang terancang untuk bulan seterusnya.
(5m)
dimaksudkan dengan belanjawan peribadi?
(2m) ii)Terangkan 5
belanjawan peribadi.
(10m)

Terangkan langkah-langkah penyediaan belanjawan peribadi.

(10m)

3 jenis Perbelanjaan Peribadi

1. Membeli Barang Tidak Tahan Lama
BTTL berhayat singkat, iaitu kurang daripada setahun.
Contohnya, makanan dan minuman.
2. Membeli Barang Tahan Lama
BTL berhayat panjang, iaiu melebihi setahun.
Contohnya, kereta dan komputer.
3. Membeli Perkhidmatan
14
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Contohnya, tambang teksi dan rawatan perubatan.

Tabungan

Tabungan
Formulanya ialah,

ialah sebahagian daripada pendapatan boleh guna yang tidak dibelanjakan (1).
Tabungan = Pendapatan boleh guna Perbelanjaan penggunaan

(1)

Tujuan tabungan
Tujuan tabungan ialah untuk Awasan(1). Individu menabung untuk menghadapi peristiwa
luar jangka(1) seperti sakit, kemalangan dan kematian(1).
15
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Tabungan dibuat untuk Membeli barang tahan lama secara tunai(1). Individu yang
ada tabungan boleh membeli barang secara tunai dengan harga yang lebih murah(1).
Tabungan juga dibuat untuk Menambah punca pendapatan. Wang yang disimpan di
bank akan dapat faedah atau dividen.
Tabungan juga penting untuk Jaminan hari tua(1). Individu yang sudah bersara boleh guna
wang tabungannya untuk menyara hidupnya. (1)
Tabungan juga boleh diguna untuk buat Pelaburan dan memulakan Perniagaan(1). Ini
boleh menguntungkan seseorang. (1)
Tabungan juga boleh diguna untuk melanjutkan Pendidikan(1). Kos pendidikan terutamanya
pendidikan di luar negara adalah tinggi. (1) Dengan adanya tabungan, hasrat seseorang untuk
melanjutkan pendidikan boleh dipenuhi.
Tabungan juga diguna untuk Melancong(1) dan Menunaikan haji(1). Pelancongan dan
penunaian haji memakan belanja yang agak besar(1). Dengan adanya tabungan, hasrat ini boleh
dipenuhi.
Cara-cara menabung
Cara pertama ialah menabung di Bank perdagangan(1). Bank perdagangan menawarkan 3
jenis akaun iaitu akaun simpanan,akaun tetap dan akaun semasa (1). Penabung akaun simpanan dan
akaun tetap terima faedah(1). Penabung akaun semasa tidak terima faedah tetapi boleh menikmati
kemudahan cek (1)dan overdraf(1). Bank Islam hanya ada akaun simpanan dan akaun semasa (1) dan
tidak ada akaun tetap. Penabung dibayar dividen (1) (bukan faedah)
Cara kedua ialah menabung di Bank Simpanan Nasional(1). Bank Simpanan Nasional
menawarkan 2 jenis akaun iaitu akaun simpanan dan akaun tetap (1). Penabung terima faedah. (1) BSN
menggalakkan orang ramai menabung (1)melalui Akaun Giro, Akaun Sedar, jual unit amanah saham
BSN(1). Kerajaan yang memilik BSN(1) menjamin semua simpanannya(1).
Cara ketiga ialah menabung di Syarikat Kewangan(1). Syarikat kewangan menawarkan 2
jenis akaun iaitu akaun simpanan & akaun tetap(1). Penabung terima faedah(1). Cth, Maybank
Finance Berhad(1).
Cara keempat ialah menabung di Lembaga Tabung Haji(1). Orang Islam menabung untuk
menunaikan haji. (1) Penabung terima dividen.(1)
Cara kelima ialah menabung di Koperasi(1). Orang ramai menabung dengan membeli
sahamnya(1). Penabung terima dividen(1). Contohnya, koperasi sekolah(1).
Cara keenam ialah menabung di Syarikat insurans(1). Premium yang dibayar oleh
individu ialah sejenis tabungan(1). Pemegang insurans terima faedah / dividen (1). Cth,Great Eastern
Life Assurance(1).
Cara ketujuh ialah menabung dengan membeli Unit amanah dan Surat jaminan kerajaan(1).
Pembeli unit amanah terima dividen dan bonus (1). Pembeli surat jaminan kerajaan terima faedah (1).
Contoh unit amanah ialah Amanah Saham Nasional(1).
Pinjaman

Pinjaman ialah sejumlah wang yang diterima oleh seseorang individu daripada punca-punca
tertentu seperti bank, dan, perlu dibayar balik bersama dengan faedah.

Tujuan pinjaman
16
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Pengguna (individu)

Pengguna (individu) membuat pinjaman untuk menampung kekurangan wang semasa (1).
Apabila pengguna ingin membeli lebih banyak barang tetapi tidak cukup duit, pengguna yang
tidak ada tabungan (1)akan meminjam.
Pengguna membuat pinjaman untuk
rumah(1).

membeli barang tahan lama

(1)

seperti kereta dan

Pengguna juga membuat pinjaman apabila membeli barang dengan menggunakan kad
kredit . Contoh bank yang menawarkan kad kredit ialah Maybank(1).
(1)

Pengguna juga membuat pinjaman untuk melanjutkan pendidikan(1). Kos pendidikan di

luar negara adalah tinggi maka pengguna perlu membuat pinjaman(1).
Pengeluar (firma)
Pengeluar (firma) membuat pinjaman untuk memulakan perniagaan(1). Ini kerana dia
memerlukan modal yang banyak(1) untuk memulakan perniagaan.
Pengeluar juga buat pinjaman untuk menambah modal perniagaan(1) seperti mesin dan
jentera . Dia perlu meminjam jika tabungan tidak cukup(1).
(1)

Pengeluar juga buat pinjaman untuk meningkatkan produktiviti(1). Contohnya, dengan

pembelian mesin, daya pengeluaran akan meningkat(1).
Pengeluar juga buat pinjaman untuk mengurangkan pembayaran cukai syarikat(1).
Apabila pengeluar membuat pinjaman, dia perlu bayar faedah pinjaman kepada bank (1). Ini akan
mengurangkan keuntungannya(1) dan cukai yang perlu dibayar akan berkurang.

Cara-cara pinjaman
(a) Meminjam daripada Bank perdagangan
(b)

Bank Simpanan Nasional

(c)

Bank Pertanian, Bank Islam

(d)

Syarikat kewangan
Tingkatan 5
(e)

Syarikat insurans
(f)

Syarikat kredit
(g)

Koperasi
(h)

kedai pajak gadai, ceti

(i)

ahli keluarga, saudara mara, kawan-kawan.

Sebab-sebab Faedah/ Bunga dibayar kepada pemberi pinjaman

(a) Pemberi pinjaman menangguhkan perbelanjaan pada masa kini.
(b)

menanggung risiko kemungkinan pinjaman tidak dibayar

balik
(c)

kejatuhan nilai wang

Pelaburan

Pelaburan

ialah perbelanjaan firma untuk membeli/ menambah barang modal untuk

meningkatkan pendapatan pada masa depan.
17
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Ekonomi Asas
Tingkatan 4

Tujuan pelaburan
1. Menambah keuntungan dan pendapatan
Pengeluar melabur untuk menambah jualan barang.
2. Menggantikan barang modal
Menggantikan barang modal yang telah rosak dan haus.
Contohnya, mesin.
3. Meningkatkan keupayaan pengeluaran.
Penggunaan teknologi/ barang modal baru akan meningkatkan keupayaan pengeluaran.
Berkualiti tinggi dengan kos rendah

Cara-cara pelaburan
Pelaburan boleh dibuat melalui 4 cara. Cara pertama ialah Membeli aset tetap (1) seperti
rumah dan bangunan(1). Aset tetap ini berisiko rendah. (1) Cara kedua ialah Membeli barang modal(1)
seperti mesin dan jentera(1). Mesin ini dibeli untuk meningkatkan keluaran pada masa depan (1). Cara
ketiga ialah Membeli stok/ barang niaga(1) seperti bahan mentah (kayu), barang separuh siap (papan)
dan barang siap (perabot) yang belum dipasarkan(1). Cara keempat ialah Melabur dalam sumber
manusia(1) dengan memberi latihan dan pendidikan kepada pekerja(1). Ini akan meningkatkan
kemahiran pekerja(1).
Hubungan antara tabungan pinjaman dan pelaburan

Penggun
Institusi
a
melakukan tabungan Kewangan
Stok modal
ditingkatkan

membuat pelaburan

Pengelua
r

memberikan pinjaman

Perbezaan Pulangan dpd Pelaburan dan Pulangan dpd Tabungan

Pelaburan

Tabungan

Pulangan pelaburan dalam bentuk untung

Kadar pulangan pelaburan tidak tetap

(1)

(1)

Pelaburan melibatkan risiko yang tinggi

Pulangan tabungan dalam bentuk faedah

Kadar pulanga tabungan tetap.
Contohnya 4% untuk setahun

(1)

(1)

(1)

Tabungan melibatkan risiko yang rendah

(1)

18
Disediakan oleh: Chieng Hie Ling SMKBS

Contoh Soalan:
1.

Maklumat yang berikut berkaitan dengan sejenis pelaburan.

Kerajaan memperuntukkan belanjawan yang banyak untuk melatih sumber manusia yang akan
menjadi pemangkinan kepada pembangunan ekonomi negara.
Huraikan tiga jenis pelaburan selain daripada yang dinyatakan di atas.

(6m)

2.

Terangkan tiga tujuan individu membuat pinjaman.

(6m)

3.

Gambar di bawah ini menunjukkan perbualan tentang tabungan dan pelaburan.

i)
ii)

4.

Huraikan cara pelaburan yang dimaksudkan oleh Encik Gopi.

Adakah anda setuju dengan cadangan Encik Lam itu? Berikan dua alasan.

(3m)
(3m)

Encik Jamunji akan bersara pada awal tahun hadapan, dia menjangka akan menerima ganjaran daripada kerajaan
sebanyak RM 170 000. Beliau belum pasti bagaimana harus memanfaatkan wang tersebut.
i)
Cadangkan tiga cara kepada Encik Jamunji untuk menambah pendapatannya daripada ganjaran tersebut.
(9m)
ii)
Terangkan perbezaan antara pulangan daripada pelaburan dengan pulangan daripada tabungan
(6m)

5.

Maklumat yang berikut berkaitan dengan satu persamaan dalam ekonomi.

Pendapatan boleh guna =

i)
ii)

Apakah X ?
( rujuk m/s 5)
Terangkan lima kepentingan X kepada individu

X +
(1m)
(5m)

6.

Gambar di bawah menunjukkan suatu cara individu membuat tabungan.

a.
b.
c.

Mengapakah individu di atas perlu membuat tabungan?

Huraikan tiga bentuk tabungan yang kamu tahu.
Terangkan lima perbezaan antara pinjaman dengan pelaburan

7.

A) Jelaskan maksud tabungan

b) Terangkan dua cara tabungan yang boleh dibuat

8.

Pernyataan di bawah berkaitan dengan pinjaman yang diberi.

(9m)
(6m)
(10m)

(1m)
(4m)

Setiap pinjaman yang diberi

Adakah anda bersetuju dengan pernyataan di atas? Mengapa?

9.

(7m)

Gambar di bawah menunjukkan suatu aktiviti ekonomi.

Mengapakah individu itu perlu membuat aktiviti di atas?

(7m)

Soalan-soalan

Ramalan
Bab

Tahun

Pemilihan
pekerjaan
a.

b.

Sektor2 ekonomi
Faktor pemilihan

2: Pendapatan Individu dan Penggunaan Pendapatan Individu

Pendapatan individu

A. upah, sewa, faedah, untung,

dividen, bayaran pindahan

Pendapatan boleh guna

A.

Penggunaan pendapatan boleh

Potongan wajib (KWSP, PERKESO,

guna

Zakat, Cukai)
B. Cara mengira cukai pendapatan

A. keperluan & kehendak

B. Belanjawan peribadi
C. Tabungan, Pelaburan, Pinjaman

pekerjaan

2011

Sektor ekonomi

-Mengira pendapatan boleh

guna
-Mengira tabungan

Faktor2 pemilihan
pekerjaan
2012

Kepentingan belanjawan peribadi

Sektor ekonomi
ketiga
2013

Sektor ekonomi
ketiga

14

20

- Wajarkan bekerja sendiri

berbanding dengan
bekerja dengan orang
lain

Faktor pemilihan
pekerjaan

Bayaran pindahan
Upah benar

Mengira harga purata

barang

-Mengira pelepasan cukai

pendapatan
-Mengira cukai yang perlu
dibayar
-Mengira pendapatan boleh
guna

Keperluan & kehendak,

Kepentingan belanjawan peribadi
Menyediakan belanjawan
peribadi

-Tujuan pinjaman pengeluar

-Kepentingan belanjawan peribadi

Langkah2 membuat belanjawan

peribadi,
Cara pelaburan
TujuanTabungan,
Perbezaan pulangan pelaburan

dgn pulangan tabungan

Sebab faedah dikenakan