Anda di halaman 1dari 174
an ree Wet eR EN rae Prof. Asoc. Argita Malltezi Be ee St eR RC eae sd em enc ira ime Weta A loa PraecaCMec Mur Me Rue ae lad eee ees cme Mee amc rca aa Cee ie ec eet ecole oe Bee ie ii ie onc ea Re sea eam he a eg eee ie a ae aes ea aksionere dhe qeverisies vendore”, e t8 tjera. Trajtimi teorik Pere tea ieee et Nec er cd eee taut Ky libér synon kryesisht studentét dhe profesionistet e ligt Cee E DREJTA SHQIPTARE E SHOQERIVE TREGTARE IIT ; bee Cec! mediaprint Prof. Asoc. Argita Malltezi /E drejta shqiptare e shogérive tregtare Botim i miratuar nga Departament i té Drejtés | wile, Fakulteti i Drejtésisé, UT Botimi i paré, 2011 ana SBI 134. Ligi i “Pér tregtarét dhe shogéritétregtare” dhe pavlefshmérita ¢ personave juriiké tregtaré 290 135, Regi pavlefshmérsé sé shogrive tregtaresipas legislcionit europian a3 136. nterprtimi pavltshnisé sé themelimit spas Giykatés Europiane t Orjtsisd 295 KAPITULLIXIV: _PRISHJAE SHOGERIVE TREGTARE 209 KAPITULLIXV: _LIKUIOI I SHOGERIVE TREGTARE 304 4841. Kuptimitkidimit dhe Hojt et 308 18.2 Likud zakonstém 3085 4183. Mbroija ekreditorévené procesin elkuidimit 308 154. Moyle tikidimit am 16:41. Moye proces uit (Nen 200) 312 1642. Néarjaeaktit reo mis otakéve apo eksonarte 312 4185. Grejistrimi i shogérisé né QKR 313 456, Likuicimiitjeshtézuar m4 KAPITULLIXVE _LEGJISLACIONI PENAL MBISHOQERITE TREGTARE 313 16.1. Prezantim i pérgithshém 316 1622 Argumontat pro dhe kundérpérajegésis® penaletéshogé-ive tregtare 318 163. Kushtet pr elaistencén epéraegisisé penal t shooérive tegtare 320 16.4, Kategorité e personave, veprimet iléve sjellin lindjen e pérgjegiésisé penale pér shogériné 32 16.5 Rastet kur vepra penale konsiderohet se 6sht8kryer pr shkak 18 mungesés s8 kontrolit apo té mbikqyrjes 3B 166 Rastet kur vopraponaleKonsiderohet so shié kryerné emér ose né dobi téshogérisé 325 167 Lojte veprave penae,pé tcl mund 8 mbajé pérgjegsinjé shogértregtare 3% 168. Dénimet 328 168.1, Drimet kryosor 2 1.81.1. Oanimi me gobs 3 168.12. Marini’ shonBisé regtare ZI 1682, Dérimet potsuese 3 168.21. Mola er ose mé stu veprimtariveaoo stukturave 8 shogéris® tegtae 3 168.22 Vendosia@ person juridiknén administi 8 kontoluar 393 168.23, Dime i Yjerapotésuese 385 168.24 Datyrm pr publkimin vendimit iygscr 333 Bibliograf 338 KAPITULLII ASPEKTET KRYESORE TE KUADRIT LIGJOR MBI SHOQGERITE TREGTARE 1.1. Prezantim i pérgjithshém Kuadri figior i 1 drejtés tregtare pérfshin njé gamé shumé ce gjeré ligiesh, t@ cilét rregullojné sfera t@ ndryshme 1 aktivitetit tregtar, st pét shembull legjislacioni mbi konkurreneén liré, mbi kontratat e ndryshme tregtare, mbi organizimin dhe funksionimin dhomave tw tregtisé, mbi cekspertét kontabél 1é autorizuar apo géshije té ndryshime fiskale. Lista e akteve ligjore e nénligjore qé rregullojné sfern ¢ aktiviteit treglar Ushté shumé e gieré dhe pér shkak 1 dinamikes sé zhvillimitté késaj sfeze, né vitet ¢ fundit dhe ndryshimeve 1 shumta t legislacionit perkates @shté pothuajse € pamundur t& hartosh njé liste shreruese. Pér ilustrim, mé poshté do t pérmendim vetém disa nga ligjet mé t& réndésishme q& rregullojné ményrén e themelimit dhe funksionimit t& shogerive tregtare, n& rmenyré 18 vecanté 18 shogérive aksionare Aki igor Fusha e uegu ku zbaohet | Aspekte 18 réndsishme Kodi Ga, gi Nc 7850, | Shogeribe tjeshta | Ménjiéne orgazm dhe ato 20.07.1994, indcyshuar funsionimit me Lign Ne 8781, date | 08.05.2001 | Ligh Per Qenaren |S gta tomate Kombétare te Registimt’ | shogsrivetreghare Ne 9728, daté0805:2007 | TMnyéne email, | regisrimit, magenta | dhenave né Regjsrin Tregtar wii petae te personave shodtrive treotare rn rast 8 veprave penale juriks", Nr. 9754, daté g kyhen nga shogérté 14.06.2007 twegtare igi Pértregiarét dhe | Te gita format e Wényréne organizimit dhe shogéritétregtare” Nr. 9901, | shogérve tregtare funksionimit été 14.04.2008, Ligh "Per faimentimin’ Nr. |T@ gjtha format e Procedurén e faimentimit 18901, daté 23.05.2002, | shogérive tregtare shogérive tregtare indryshuar me Ligin Nr 9919, date 19.05.2008 Ligi Pee tuft Nr 9879, | Tio nanciar, Burin, — | Wényr o kimi, até 21.02.2009 Gendién e Registimitté | organizmit he funksionimit aksioneve, Autoren e Moikayries Financiare Ligh Pérobigacionete _|Obigacioete shogérve | Procedurén e emetnit i Jshogérve aksonare che Jaksionare dhe qeversjes | obigacioneveté shooérive goverisé vendore" Nr. 10 | vendore aksionare de qeverses, 158, daté 18.10.2000, vendor. Organiainin zotruesve téobligacioneve Ligh "Per sparmarjete | Tit financiare,investimet | Kushtet pérthemelimin, investimeve kolektve" Nr. | rivate registitin dhe funksionimin 10197, date 17.12.2009 esipérmarjeve t& investimeve kolektve, si dhe shogerive administuese. Emetimi dhe shitia e kuotave che aksioneve ef, Ligh "Per Kontron ‘Shoqérié aksionare me | Pércufzimi i koncepteve shogerive publike’ Nr oferté publike bi kontrlin esha 10236, daté 18.02.2010 ve, Rregulat mbi ofertén pér blerjen © aksioneve; rjftimin dhe pubikimin fe transaksioneve —mbi | | aksionet dhe fitimin & pozitave té caktuara né njé shogesi treglare né organet perkatése. 1.2. Tregtari dhe shogérité tregtare QE né fillim, ligii “Per tregtarét dhe shogérité tregtare” bén kategorizimin e subjekteve q& ushtrojn’ aktivitet tregtar né individe te regjistruar né Qendrén Kombétare t& Regjistrimit dhe organet tatimore me statusin e personit fiik, qé ligii i quan tregtare, dhe né subjekte juridike té regjistruara me statusin ¢ shogérive tregtare. Faktori kryesor gé dikton péragjedhjen e statust si tregtar app shogéri ‘regtare éshté numri i themeluesve t& subjektit. ‘Me statusin ¢ tregtarit mund 18 regjistrohet vetém njé individ apo, € théné ndryshe, person fizik né kuptimin e Kodit Civil, ici synon télzhvillojé aktivitettegtar, Per realizimin ¢ aktivitetit tty tregtari mund t& punésojé ‘persona tétjeré, por kéta angazhohen me statusin e punémarrésitsipas Kodit 1 Punés dhe nuk ndajné me tregarint& drejtat dhe detyrimet qf rjédhin nga aktiviteti tregtar!. NE kontrast me été, shogGrit8 tregtare mund td krijohen nga njé, dy ose mé shumé persona fizike apo juridike Faktor tjetér q& mund té Iuajé rol éshté qarkullimi vjetor, q& pret 18 realizojé operatori ekonomik. Vlera vjetore e qarkullimit financiar, ‘then’ ndryshe t# ardhurat nga aktiviteti, Eshté njé tjetérkriter dé dikton allimin midis wegtarit dhe shogérive tegtare. Ligjérisht] tregtari person fizik mund té vazhdojé aktivitetin e tij pa u kufizuar ga vlera e garkullimit vjetor gé ai realizon, por né praktiké crtja e xbiros dhe kalimi i subjektit n& skemén ¢ tatimpaguesve té tatimit mbi|vlerén e shtuar (TVSH) shogérohet shpesh me ndryshimin vullnetar 1 statusit nga person fizik né shogeri tregtare. Pér mé tepér, rritja e qafkullimit nénkupton zgjerimin e aktivitetit tregtar e pér rjedhojé nevojén pér struktura mé profesionale administruese, gj@ gé pérafron mé shumé me karakteristikat e strukturave t& shogerive tregtare. Dallimet kryesore midis tregtarit dhe shoggrive tregtare pasqyrohen né tabelén mé poshts. TREGTAR SHOOERITETREGTARE| —_] ‘Trealar éshté person fait, spas kuptimit| Shogérité tregtare jan persona juridké, 48 '@ Kodi Civil i cli ushtron veprimiar| themelohen nga dy ose mé shumé persona jekonomike t& pavarur, q@ kérkon njé|izké dhelose jurcké, g bien dakord per organi tregiarté zakonshér?. Statusi| arrijeneobjektvave ekonomi t patbashkta, | tregtart mund té mbahet vetém nga ri | duke dhéné kontrbute né shodpri, spas Berson i regjstruar né QKR si person) pércaktimeve né statutin € sa} te me fk, Dergjegisi te kutizuar dhe shogatit| aksionare| ‘und t@ themelohen edhe vetém} nga nie person fizk ose juriik’ ee ea aac anae cae remeete tmaheee yams a one npre 3 Fo forme orgrin uk ka stutura 18 tera administruese pérver vl tregtart, Tai isyen velb administrimin dhe | vendimmaren nf lihje me aktvitetin e | ij regtar Persni fk mundi punésojé 16 rete pér reaizimin e detyave te caktuara, por ai mbelel pérfagésuesi | vetém igi att ty “Yegln pdtyma ind eleve 8 rjeshin nga veprimiarte eushtrara, pérgigiet personalisht me 1 ithe asurin et8 delat ti tashme dhe té arch, psishié pasuitéelatshme 2 18 palvalshme, pronésiéindustale © inelekvale,kredie nd) retevee gto (@ deft apo pasuriljete vera ee cave ‘mund 18 shprehetné part | cet pe otokve eh e huzur en ren Te of shoul egore fant of saa vendimmacrése per géshet © rendesishme t8| biznes. 2 cla été asamblja e parithshime © prorarve, 96 né shogété cite, komandte ‘he me aérgesiésté hufauar quel asarble © rtakive.ndersa né shogériné aksionare quot asamble e aksinaréve. Te gia shooesté kane ihast.rjesnée adnate administrator, 6 ‘eaten admnistimin 2 pardishém 1 shocerse. Perey ketye dy ‘emponentéve, le shone aksorae easton ede ne ssuktu ribkagyeveprmiann e administrate dhe 92 Auhet kes admins ce esi mene, vats. 1 model 8 zajedrur nga aks Te gite stogérlé mundi purésor 8 tet pr realzimin e detyrove 18 coktsra, cert katy ethe deren © adminstimit e 1 péragésinit fig Peso o& pope 8 ener & oes, pirpae 52 Ko te fini personzitetn juts ‘ErGiglon personaishl 8 ryré 2 pakutizuar| ‘2 soicive pe vepimele ryerané ert Ne ftrrin © personae junk, 1 deft Aolyrinet recta nga kele veprime | Kaojps shogSis! NB shou folektne, pétgensia © ceive pérpore edoréve Eis e pakufava. IN shoot komandite, pérgjeiése © t8 pak hott i cs plese ortakeve 16 te uk ese e huzuar NB shogéé me ernest te tutta dhe shogérté aksionre, twtekevaksonart nuk pergigjen personalsht ar darmet 2 shogériseretare; ata mouojé arsonist hue e shoqersé ern esén & "Noni 2, paragrai 6 i Ligt Nr. 9901, vega regan tregtare” * Neel 68 dhe 1058 Ligit Nr 9901, daté Neni 10, paragrafi | i Ligit Nr 9901, ashi kotroueve nenshknara pe yr date 12.08.2008, “Per tregtartt the shooerité date 16.08.2008, “Per tho shogesie © Neni 2? LigitNr 9901, cate 14.04.2008, “Per sowuret dhe shogerit wewtare” > Neni 56, paragafi | i Ligit Nr 9901, das 14.04.2008, “Per uegcrer dhe shogtrit 14.0. IS“ egtarat he sboc et repre” YJané 1 delyruar t& registonen prané | Jané I delyrarté regjstrohen prané QAR-sé (OKR-sé, Regist ne registrin regtar|E ftoiné personaitetin jurisk me regstriin ne pir personat fick ka vetem efekt|registen regia | Tegtaet mbsné libre kontabal, hartjné Me _pashtim i _mikrondérmjareve®, Je pubikojné té dhénat financare | shogéilé tegtare mbsiné libra konabél, dhe roportel pér jendjen e ecursé|hartojné e pubikojné te dhénatfinanciare dhe SE veprimtarisé", duke respehtuar | raportel pr gjendiene eoursé sé veprimtarisé detyimisht —standardet__kontab | Ato detyroenté public je kpje té bilancit omsétare, pérveg-mikrondérmartive | mivatuar né QKR, NB varsl 18 parametrave (ime stalusin e personave fila), g@| ekonomiké, oisa shogéi kané detyrimin oé 1B vin & funeltfnancarrealzojé né| para puolkimit blanc, 18 kontolojné che {ark veto dei né 2 000 000 leké | cere Ke 1 undt aga eksperté kontadel 1n& vin e fund Financia, 1 clat mogjné | 18 registrar (EKR). Detychen t& kryeiné ontablitetin e theshtuar me registim é | audtim '8 pavarur shogérté q@ plotésoine rift n&baza monetar”. krtret sm poss" ii uk 4 ngarkon ata me detyimin| a) 8 githa shooérié teotare, pavarésisht| e audtimit 18 pavarur 18 pasqyrave té| nga forma © tye, {@ lat zbatone |ytefnanciare nga ekspert koniabal té| —standardet odétombétare te raportmit | registuac fancier, au duet te kryhet nga te paklén dy EKR, " Neni 2251, Neni 42$2 i Ligit Nr 9723, daté 03.05.2007 “Per Qendren Kombltare 1 Registrimi”, neni 182, Lig Nr. 9901, daté 14.042008 "Per tegrarét dhe shogerité ‘regia "© Neni 42, paragrafi | { Ligit Nr. 9723, daté 03.05.2007 “Pér Qendeén Kombétare te Registrimit” dhe Noni 1 paragrafi 2 Ligjt Nr. 9901, daté 14.04.2008 “Per teytarét dhe hoger egtare” "Nei 1, paragafi 3 i Ligt Nt 9901, daw 14.04.2008, “Pée tregtarét dhe shoo@rité treyare” dhe Neni 2 dhe 3/5 Liggit Ne 9228, daté 29.04.2004, “Pér konabilitetin dhe pasayratfnancar’ "= Pika | VKM Nr 969, date 30.09.2009, “Per peeaktimin ¢ titerewe pér mbaijen & kontabilittt dhe artimine pasyrave fnanciare ngs mikrondémartet™ Nb ndermanje ku panésohen me pak se 10 persona dhe ka nébjlane veto jo me te madh se 10 milion leks. Neni 4, paragrai 4 Ligit Nr. 8957, date 17.10.2000, “Per dérmarrotevogla dhe té mesme”, indryshuar "Yeas pasqyTt financiare wf personave judi nénshirohen audit w& ekspertve ontabil ts autorizuar. Shih Nenin 2 «© Ligit Ne 10 OBL, dé $3.2009, "Per suditimi ligjr,orgenizimin e profesonit w ekspertt Kontshéltéregjstruar dhe t# kontabilisit {© miatuat”,sipas 18 cis “Audit lgjor” Gh audit i pavaru, i detyraeshém i pasqyrave fnaneiare yjetoreindividuale dhcioset& konsoliduarat& persomave juridiké {he gs kryhet nga eksperté Kontabel regjistruar-apo shoqéri audit, Neni 1, i 4 yan 3 B) 16 githa shogSrté aksionare, 18 lat zbatojné_pér reportiin fanciar standardet kombélare t& kontabltett, ‘uci duet kryet nga 18 pakién dy ERR, | ©) shogérté me pérgegiési té kufeuar, 1 lat zbatoné per raportimin fnancar standardet kombéiare 18 konlabtetit, kur ne mb 8 pers kontabal talon 4 pe tre trequesve i méposhtém: cal aktvevet anc né byt peru kortabelparkatse, arn ose ‘kalo shun pre 40 mind ksh, i) shuma ¢ 18 archurave nga veprintaria ekonomike (garkuli) 1B at poriudh kontabal arin ose & kalon shurnén proj 30 milion lekésh, ii) ka, mesatarisht, 30 té punésuar até periudhis koiabél. Tregiar, personi fk, @hté subjekt i] NE resin e shogérve tregtare, subjokittimit tatiit mbit archura,tatmit bi verén | mbit ardhuret, tatimit mbi viewén @ shtuor, Je shiuar taksave vendore apo taksave | tksave vendore apo taksave Kombétare éshié kombétare shogGtia tregare-personi juriik, pavarésisht forms Hgjore, dhe jo ortakst apo aksionarét sal, Mogithalé, né shogité kolektve che omandite, ortakét e pakuavar mund té| mbeten parsonalsht pécidiés pér detyrimet tatimore te pashlyera nga shogéa NE aspektin fiskal, tregtari-person fizik dhe shogérité tregtare kané, kkrahas dallimeve, edhe pika t& pérbashketa takimi, Sistemi tatimor i Kategorizon subjektet né bazé t8 qarkullimit apo xhiros vjetore t# realizuar

Anda mungkin juga menyukai