DEFINISI
INSIDENSI
PATOGENESIS
Inhalasi
Hematogen
Aspirasi
kuman
orofaring
Penyebaran
langsung
PATOGENESIS
Tingkat
kemudahan
Virulensi
Luasnya
daerah yg
terkena
Penurunan
daya tahan
tubuh
PREDISPOSISI
Merokok
Pasca-infeksi virus
Penyakit jantung
kronik
Diabetes melitus
Keadaan
imunodefisiensi
Kelainan/kelemahan
struktur organ dada
Penurunan kesadaran
Tindakan invasif
Infus
Intubasi
Trakeostomi
Ventilator
Faktor lingkungan
(Panti jompo)
Alkoholik
ETIOLOGI
ETIOLOGI
Str Str
pn spp
Sta
aur
Esc
coli
Kl.
pn
Pse
aur
Ent
aer
Ent
coc
Unaerob
1. PK
- Tipikal
- campuran
4
2
3
3
1
3
1
4
2. PN
- Ruangan
- ICU
1
-
2
2
3
4
4
3
4
2
2
2
1
2
1
2
1
2
Keterangan: Str pn: Streptococcus pneumoniae, Str app: Streptococcus spp, Sta aur:
Staphylococcus aureus, Esc coli: Eschericia coli, Kl pn: Klebsiella pneumoniae, Pse aur:
Pseudomonas aeruginosa, Ent aer: Enterobacter aerogenes, Ent coc: Enterococcus
ETIOLOGI
KLASIFIKASI KLINIS
Klasifikasi tradisional:
Pneumonia tipikal: tanda2 pneumoni lobaris
klasik a.l: awitan akut + radiologis: opasitas
lobus atau lobularis (S pneumoniae, Klebsiella
pneumoniae, atau H influenzae)
Pneumonia atipikal: gangguan respirasi yg
meningkat lambat + gambaran infiltrat paru
bilateral difus (Mycoplasma pneumoniae, virus,
Legionella pneumophila, Chlamidia psittaci,
Coxiella burnetti)
3.
4.
5.
Pneumonia komunitas
Pneumonia
nosokomial
Pneumonia rekurensi
Pneumonia aspirasi
Pneumonia pada
gangguan imun
Epidemiologi
Sporadis atau endemik;
muda atau orang tua
Didahului perawatan di
RS
Terdapat dasar penyakit
paru kronik
Alkoholik, usia tua
Pada pasien
transplantasi, onkologi,
AIDS
SINDROM KLINIS
Pneumonia bakterial
SINDROM KLINIS
Pneumonia non-bakterial
Pneumonia atipikal disebabkan oleh
Mycoplasma, Chlamydia pneumoniae
atau Legionella.
Dipakai utk merangkum pula bentuk lain
dgn ciri klinis aneka ragam + radiologis
normal, refrakter terhadap antibiotik
standar, lambat sembuh, tendensi
kambuh (ec. Mikobakterium, jamur,
virus dll, radang paru non-infeksi,
termasuk tumor
Gejala
Bakterial/ Tipikal
Nonbakterial/
Atipikal
Campuran
(Mixed type)
Usia
-Awitan
-Gejala dominan
-Batuk
-Sputum
-Nyeri dada
-Konsolidasi
-Leukositosis
-Foto dada
Lebih tua
Cepat
Konstitusional dan
respirasi
Produktif
Purulen/berdarah
Sering
Sering
Jelas *)
Segmen/lobar
Muda
Lebih lambar
Konstitusional
Tidak
Negatif/mukoid
Jarang
Jarang
Tak ada
Interstitial, difus
Lebih tua
Cepat
Konstitusional
Tidak menonjol
Dapat purulen
Sering
Jarang
Ringan *)
Var.: Patchy
infiltrat
(>1 lobus/
interstitial)
Bakteripresentasi
atipikal
Tuberkulosis
Legionella
Klamidia
Penyebab
Bakteri
Mikoplasma/
virus/jamur
KLASIFIKASI ETIOLOGI
Bakterial: Streptococcus
pneumoniae, H Influenzae, L
pneumophilia, Klebsiella,
Pseudomonas, E coli, Mycoplasma,
Chlamydia,dll
Nonbakterial: tuberkulosis, virus,
fungi dan parasit
PENEGAKAN DIAGNOSIS
ANAMNESIS
ANAMNESIS
PEMERIKSAAN FISIS
PEMERIKSAAN FISIS
Tanda klasik:
Demam
Sesak nafas
Tanda-tanda konsolidasi paru
Perkusi paru pekak
Ronki nyaring
Suara pernapasan bronkial
PEMERIKSAAN FISIS
PEMERIKSAAN PENUNJANG:
Radiologis
PEMERIKSAAN PENUNJANG:
Radiologis
Distribusi infiltrat:
Segmen apikal lobus bawah atau inferior
lobus atas aspirasi
Pasien tidak sadar: lokasi bisa dimana
saja
Infiltrat lobus atas Klebsiella,
tuberkulosis atau amiloidosis
Infiltrat lobus bawah Staphylococcus
atau bakteriemia
PEMERIKSAAN PENUNJANG:
Radiologis
Bentuk lesi:
Kavitasi + air-fluid level abses paru, infeksi
anaerob, gram negatif atau amiloidosis
Efusi pleura S pneumoniae (sering),
anaerob, S pyogenes, E coli dan
Staphylococcus (pada anak), K pneumoniae, P
pseudomallei (kadang)
Kista: pneumonia nekrotikans/supurativa,
abses dan fibrosis akibat nekrosis
S aureus, K pneumoniae dan kuman
anaerob (Streptococcus anaerob, Bacteroides,
Fusobacterium)
LABORATORIUM
BAKTERIOLOGIS
Bahan:
Sputum
Darah
Aspirasi nasotrakeal/transtrakeal
Aspirasi jarum transtorakal
Torakosentesis
Bronkoskopi
Biopsi
Gram
Burri Gin
Quellung test
Ziehl Nielsen
PEMERIKSAAN KHUSUS
2.
4.
TERAPI
Antibiotik :
Prinsip terapi utama: pemberian antibiotik
terhadap INSBA dengan manifestasi
apapun
Terapi pneumonia = bronkitis eksaserbasi
akut, jika penyebabnya sama
Hipoksemia persisten
Gagal nafas (respiratory distress + asidosis)
Respiratory arrest
Retensi sputum yg sulit diatas secara
konservatif
KOMPLIKASI
KOMPLIKASI