AT10203

SEJARAH SABAH DAN SARAWAK (1841-1963)

PENSYARAH:
Prof. Madya Dr. Bilcher Bala
TUTOR:
Cik Asiah binti Siniu
MASA/HARI :
8-9 am/Isnin
NAMA:
Sharifah Shaeza binti Sham
NO. MATRIK:
BA15110601
No. Soalan :
11. Pemerintahan kerajaan kolonial British dari tahun 1946-1963 dikatakan telah
membawa perubahan dan pembangunan ke atas Borneo Utara dan Sarawak.
Bahaskan sejauhmana kebenaran pernyataan tersebut.

1.0

PENGENALAN

Kolonialisme Britih di Borneo Utara dan juga Sarawak pada abad ke-18
telah banyak merubah sistem Politik, Ekonomi dan Sosial di kedua-dua
negeri tersebut. Kolonialisme merupakan satu dasar menguatkuasakan
atau mengekalkan kekuasaan atau pemerintahan atas negeri jajahannya.
Dengan kata lain, kolonialisme bermaksud tindakan menjajah negara lain.
Sebelum kedatangan kolonial British di Borneo Utara dan Sarawak, keduadua negeri ini telah mengalami kemusnahan yang dahsyat lantaran
meletusnya Perang Dunia Kedua antara Britsh dengan Jepun. Oleh hal
yang demikian, SBBUB telah menyerahkan kedua-dua negeri ini kepada
Kolonial British selepas pemerintahan askar British selama 8 bulan.
Penyerahan Borneo Utara dan Sarawak kepada kolonial British oleh SBBUB
adalah kerana SBBUB tidak mampu menanggung kemusnahan teruk yang
dialami oleh kedua-dua negeri ini. Selepas penyerahan tersebut, pelbagai
perubahan dan pembangunan telah dilakukan ke atas Borneo Utara dan
Sarawak sekitar tahun 1946 sehingga tahun 1963.

1.1

Perubahan dan Pembangunan di Borneo Utara semasa

zaman kolonialisme British (1946-1963).
1.1.1 Politik
Sebelum kedatangan British, masyarakat Sabah masih
lagi mengamalkan sistem pemerintahan tradisional
Pada tahun 1950, British telah memperkenalkan
Perlembagaan Baru. Majlis Kerja dan Majlis Undagan
juga telah ditubuhkan.
Pada tahun 1952, pilihanraya secara demokrasi telah
diperkenalkan.
Tahun
1962,
Pilihan
Raya
Majlis
Undangan
diperkenalkan.
Wujud parti politik seperti Parti United Kadazan Dusun
(UNKO), United Sabah National Organization dan
National Pasok Momogun Organization (PM).
Wujud Parti Perikatan Sabah, turut disertai oleh parti
yang telah wujud sebelumnya.
1.1.2 Ekonomi
Keadaan ekonomi Borneo Utara pada zaman kolonial
British adalah sama dengan zaman SBBUB.
Antara daerah yang dipergiatkan dengan kegiatan
ekonomi adalah seperti Jesselton, Tawau, Sandakan.
Penanaman getah dipergiatkan. Tanaman lain seperti
koko, abaka, padi dan bermacam lagi turut
dipergiatkan.
Pada tahun 1949, tanaman kelapa telah dipergiatkan
dan sebanyak 35 ekar tanah telah ditanami olehnya.
Tahun 1950, perusahaan kelapa kering merupakan
eksport terpenting Borneo Utara.

1.1.3 Sosial
Menumpukan
kepada
bidang
pendidikan
dan
kesihatan.
Penubuhan Lembaga Pelajaran Borneo Utara 1952.
Dasar pendidikan semasa SBBUB masih dikekalkan dan
dibuat sedikit perubahan sehingga tahun 1956.
Sukatan pelajaran berbeza mengikut kehendak kaum
dan agama masing-masing.
Pada tahun 1952, Maktab Kent, Tuaran telah
ditubuhkan. Seterusnya, pada tahun 1963 pula,
Maktab Gaya juga telah dibina.
Tahun 1960, sukatan pelajaran yang sama telah
dikuatkuasakan ke atas semua jenis sekolah. Bahasa
Inggeris telah menjadi bahasa pengantar.
Bagi bidang kesihatan, banyak hospital telah didirikan
seperti di Jesselton, Sandakan, Tawau dan Kudat.
Pusat bidan serta dispensary juga telah diwujudkan di
seluruh kawasan pedalaman Borneo Utara.
Mengadakan
kempen-kempen
kesedaran
bagi
menjamin kesihatan masyarakat Borneo Utara pada
ketika itu.
1.1.4 Infrastruktur
Penaiktarafan sistem pengangkutan dan perhubungan
Tahun 1949, Syarikat Malayan Airways Limited telah
memulakan perkhidmatannya dari Singapura ke
Jesselton dan Sandakan.
Tahun
1955,
Borneo
Airways
memulakan
perkhidmatannya ke kawasan-kawasan terpencil.
Jalan Kereta Api sepanjang jaringan 116 batu antara
Jesselton, Beaufort, Papar dan Penampang.
Pusat pelabuhan terdapat di Jesselton, Sandakan,
Tawau dan juga Labuan. Namun bagi pehubungan laut,
ia tidak banyak dibangunkan.
Bidang Komunikasi. Penerbitan akhbar Jesselton
Overseas Daily News (1947), The Jesselton Commercial
Press (1954), The North Borneo (1948), Sabah Times
(1953).
Tahun
1951, siaran
radio mula dipancarkan.
Penyiarannya adalah terhad. Namun pada 1956, waktu
siarannya mula dipanjangkan.

1.2

Perubahan dan Pembangunan di Sarawak semasa zaman

kolonialisme British (1946-1963).
1.2.1 Politik
Pada tahun 1946, Sarawak dibahagikan kepada 5
bahagian, yang mana setiap daripada bahagian itu
diketuai oleh seorang residen.Setiap bahagian tersebut
dibahagikan kepada beberapa daerah, dan setiap
daerah diketuai oleh Pegawai Daerah.
Wujud Majlis Tempatan pada tahun 1947.
Wujud parti politik seperti Barisan Rakyat Jati Sarawak
(BERJASA), Parti Penghulu (PESAKA), Persatuan Cina
Sarawak (SCA), Sarawak United People Party), Parti
Negara Sarawak (PANAS) tahun 1957.
Pada tahun 1962, Parti Perikatan Sarawak telah
ditubuhkan. Penubuhan parti ini adalah hasil gabungan
parti-parti yang telah wujud sebelum ini.
Pada tahun 1963, Parti ini telah memenangi sebanyak
138 kerusi semasa pilihan raya 1963.
1.2.2 Ekonomi
Kerajaan Kolonial British telah memperkenalkan
kaedah penanaman baharu iaitu pendebungaan kacuk.
Tahun 1960, berlaku pertambahan estet-estet getah
dan kebanyakkannya dimiliki oleh para pelabur British.
Tahun 1962, 7 buah syarikat perintis telah wujud untuk
memproses kain batik, plywood dan biskut.
1.2.3 Sosial
Kerajaan kolonial British banyak menekankan dasar
sosial dan kebajikan.
Tahun 1946, Pejabat Pelajaran dikelolakan oleh seorang
pengarah.
Semasa colonial British, pada tahun 1948, terdapat
347 buah sekolah rendah dan 17 buah sekolah
menengah. Jumlah ini terus meningkat pada tahun
1960 yang mana sekolah rendah dengan jumlah 809
buah, dan 36 buah sekolah bagi sekolah menengah.
Penubuhan sekolah mission Kristian, Cina dan Melayu.
Seperti di Sabah, maktab perguruan juga turut
ditubuhkan seperti Maktab perguruan Sibu pada tahun
1957 dan Maktab Perguruan Batu Lintang, Kuching.
Pembelajaran bahasa Inggeris diutamakan termasuk
pertukangan dan sains rumahtangga.
Dalam bidang kesihatan, pemulihan Jabatan Kesihatan
pada tahun 1947. Sebanyak $670 ribu telah
disumbangkan untuk membina dan memperbaiki 18
buah hospital dan dispenseri di seluruh Sarawak.

1.2.4 Infrastruktur
Membaik pulih sistem perhubungan seperti bangunan,
jambatan, jalanraya dan kolam bekalan air.
Tahun 1949, perhubungan Malayan Airways telah
diwujudkan bagi menghubungkan Kuching dengan
Singapura, Jesselton dan Sandakan.
Pengangkutan laut adalah penting bagi Sarawak. Oleh
itu, pada tahun 1950, pelabuhan utama seperti
Kuching, Sibu dan Miri telah dibaikpulih.
Bidang Komunikasi, perkhidmatan telegraf dan telefon
telah diwujudkan.
Tahun 1950, 16 akhbar dan majalah telah diterbitkan.
Antara akhbar yang telah diterbitkan adalah Sarawak
Tribune (1946), Sarawak Gazette (1946).
Perkhidmatan penyiaran radio dalam bahasa-bahasa
Iban, Melayu, Inggeris.
KESIMPULAN
Kesimpulannya, pentadbiran kerajaan kolonial British di Borneo Utara dan
Sarawak sepanjang 1946 sehinggalah kedua-dua negeri ini telah mendapat
kemerdekaan pada tahun 1963, banyak membawa perubahan dan
pembangunan sekaligus telah menyebabkan berlakunya mobiliti sosial dalam
kalangan masyarakat di kedua-dua negeri ini. Sehingga ke hari ini,
pembangunan yang dibawa oleh kerajaan kolonial British ini masih kekal dan
diamalkan di Sabah dan Sarawak.

RUJUKAN
Abdul Samad Hadi. 1989. Pergantungan dan Penyatuan Ekonomi Ruang: Satu
Penelitian
Kembali Negeri Sabah. Dalam Hairi Abdullah et al., (ed.). Integrasi
Sabah. Selangor: Penerbitan Universiti Kebangsaan Malaysia.

Ezri Elai. 2011. Perkembangan Pendidikan di Sabah. Latihan Ilmiah Jabatan

Sejarah. Fakulti
Sastera dan Sains Sosial. Universiti Malaya.
Herman Zaini. Perubatan Pentadbiran ke Arah Berkerajaan Sendiri di Sabah dan
Sarawak.
Diakses dari http://hermanzaini.wordpress.com pada 14 Mac 2016.
Ismail Yusoff. 1954. Politik dan Agama di Sabah. Selangor: Penerbitan Universiti
Kebangsaan Malaysia.
James U.H Chin, Jayl Langub. 2007. Reminiscences ; Recollections of Sarawak
Administrative Service Officers. Selangor: Pelanduk Publications (M) Sdn.
Bhd.
K.G Tregonning. 2007. Under Chartered Company Rule: North Borneo 1888-1946.
Kuala Lumpur: Penerbitan Universiti Malaya.
Malai
Luwai.
Konsep
Perluasan
Kuasa
http://moreph.my/2009/07.html pada 13 Mac 2016.

Asing.

Diakses

dari

North Borneo Annual Report 1952. 1953. Government of Printing Department,

North Borneo.
Perasmian Maktab Perguruan Gaya Sabah. 2008. Laman Web Rasmi Arkib
Negara. Diakses
dari http://www2.arkib.gov.my pada 9 Mac 2016.