Anda di halaman 1dari 5

Jom singgah sebentar:- http://www.studyarab.blogspot.

com

@ @âïy‹Üa@漋Üa@!a@âi
 ‫وא  وود و א‬

Alamat nasab ( 1 )

ALAMAT NASAB.

Berkata Hujjatul Nahwiyyin: Imam al Sonhaji ‫ ﺭﻀﻲ ﺍﷲ ﻋﻨﻪ‬:-

‫ﻥ‬ ‫ﻮ‬ ‫ﻑ ﺍﻟﻨ‬


 ‫ﺣ ﹾﺬ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﺎ ُﺀ‬‫ﺍﹾﻟﻴ‬‫ﺮ ﹸﺓ ﻭ‬ ‫ﺴ‬
 ‫ﺍﹾﻟ ﹶﻜ‬‫ﻒ ﻭ‬
 ‫ﻟ‬‫ﻭﹾﺍ َﻷ‬ ‫ﺤ ﹸﺔ‬
 ‫ﺘ‬ ‫ﺕ ﺍﻟ ﹶﻔ‬
 ‫ﺎ‬‫ﻼﻣ‬
‫ﻋ ﹶ‬ ‫ﺲ‬
 ‫ﻤ‬ ‫ﺧ‬ ‫ﺐ‬
‫ﺼ ﹺ‬
 ‫ﻠﻨ‬‫ﻭﻟ‬

Nasab ada 5 alamat :


§ Al Fathah (baris atas)
§ Huruf Alif
§ Kasrah (baris bawah)
§ Huruf Ya
§ Hazaf (buang) Nun

al Fathah

Alamat nasab ada 5, satu yang asli iaitu fathah. Contoh:

‫ﺒ ﹶﺔ‬‫ﻴ‬‫ﳊﻘ‬
‫ﺖﺍﹶ‬
 ‫ﻤ ﹾﻠ‬ ‫ﺣ‬ /‫ﺎﻝﹶ‬‫ﺠﺒ‬
‫ﺕ ﺍﹾﻟ ﹺ‬
 ‫ﺮ‬ ‫ﻧ ﹶﻈ‬ /‫ﺍ‬‫ﻳﺪ‬‫ﺯ‬ ‫ﺖ‬
 ‫ﻳ‬‫ﺭﹶﺃ‬

Dan 4 yang berbaki ialah alamat sekunder. Iaitu :

§ Alif, contoh :‫ﻙ‬ ‫ﺎ‬‫ﺖ ﹶﺃﺑ‬


 ‫ﻳ‬‫ﺭﹶﺃ‬
§ Kasrah, contoh: ‫ﺕ‬  ‫ﺍ‬‫ﻨﺪ‬ْ‫ﺖ ﺍﹾﻟ ﹺﻬ‬
 ‫ﻳ‬‫ﺭﹶﺃ‬
Jom singgah sebentar:- http://www.studyarab.blogspot.com

§ Ya, contoh :‫ﻦ‬


 ‫ﻳ‬‫ﺪ‬ ‫ﻳ‬‫ﺰ‬ ‫ﺍﻟ‬/ ‫ﻳ ﹺﻦ‬‫ﺪ‬ ‫ﻳ‬‫ﺰ‬ ‫ﺖ ﺍﻟ‬
 ‫ﻳ‬‫ﺭﹶﺃ‬
§ Hazaf un, contoh : ‫ﻮﺍ‬‫ﻀ ﹺﺮﺑ‬
 ‫ﻳ‬ ‫ﻦ‬َ ‫ﻟ‬

Berkata Imam al Sonhaji lagi, dalam menerangkan tempat nasab sesuatu perkataan dengan
alamat fathah:

‫ﻤ ﹺﻊ‬ ‫ﺟ‬ ‫ﻭ‬ ،‫ﺮﺩ‬ ‫ﻤ ﹾﻔ‬ ‫ﺳ ﹺﻢ ﺍﹾﻟ‬ ‫ﻲ ﹾﺍ ِﻹ‬‫ ﻓ‬: ‫ﻊ‬ ‫ﺿ‬
 ‫ﺍ‬‫ﻣﻮ‬ ‫ﺔ‬ ‫ﻼﹶﺛ‬
‫ﻲ ﹶﺛ ﹶ‬‫ﺐ ﻓ‬
‫ﺼ ﹺ‬
 ‫ﻠﻨ‬‫ﻣ ﹰﺔ ﻟ‬ ‫ﻼ‬
‫ﻋ ﹶ‬ ‫ﺘﻜﹸﻮ ﹸﻥ‬‫ﺤ ﹸﺔ ﻓﹶ‬
 ‫ﺘ‬ ‫ﺎ ﺍﹾﻟ ﹶﻔ‬‫ﹶﻓَﹰﺄﻣ‬
.ٌ‫ﻲﺀ‬ ‫ﺷ‬ ‫ﻩ‬ ‫ﺧ ﹺﺮ‬ ‫ﺼ ﹾﻞ ﺑﹺﺂ‬
 ‫ﻳﺘ‬ ‫ﻢ‬ ‫ﻭﹶﻟ‬ ‫ﺻﺐ‬
 ‫ﺎ‬‫ﻪ ﻧ‬ ‫ﻴ‬ ‫ﻋ ﹶﻠ‬ ‫ﺧ ﹶﻞ‬ ‫ﺩ‬ ‫ﻉ ﹺﺇﺫﹶﺍ‬
‫ﺎ ﹺﺭ ﹺ‬‫ﻤﻀ‬ ‫ﻌ ﹺﻞ ﺍﹾﻟ‬ ‫ﻔ‬ ‫ﺍﹾﻟ‬‫ ﻭ‬،‫ﻴﺮﹺ‬ ‫ﺴ‬
ِ ‫ ﹾﻜ‬‫ﺍﻟﺘ‬

A. Tempat nasab pertama: al-fathah (baris atas)

Ertinya : baris fathah (atas) menjadi alamat nasab pada 3 tempat, iaitu:-
§ Isim Mufrad : ‫ﺍ‬‫ﻳﺪ‬‫ﺯ‬ ‫ﺖ‬
 ‫ﻳ‬‫ﺭﹶﺃ‬
I’rab (‫ﺍ‬‫ﺩ‬‫ﺯﻴ‬
) : ‫ﺔ‬ ‫ﺤ‬ ‫ ﺒﹺﺎﻝﹾ ﹶﻔﺘﹾ‬‫ﻭﺏ‬‫ﻤﻨﹾﺼ‬ ‫ﻪ‬ ‫ﻭلٌ ﹺﺒ‬‫ﻤﻔﹾﻌ‬
§ Jama’ Taksir : ‫ﻝ‬
‫ﺎ ﹶ‬‫ﺮﺟ‬ ‫ﺍﻟ‬ ‫ﺖ‬
 ‫ﻳ‬‫ﺭﹶﺃ‬
§ Feel Mudhari’ yang dimasuki Nasib (yang membaris atas sesuatu),
Seperti : ‫ﺏ‬
 ‫ﺿ ﹺﺮ‬
 ‫ﹶﺃ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﹶﻟ‬
I’rab (‫ﺏ‬
 ‫ﺿ ﹺﺮ‬
 ‫ )ﹶﺃ‬: ‫ﻦ‬ ‫ﺏ ﹺﺑﹶﻠ‬ ‫ﻮ‬‫ﻨﺼ‬‫ﻣ‬ ‫ﻉ‬
‫ﺎ ﹺﺭ ﹺ‬‫ﻤﻀ‬ ‫ﻌ ﹸﻞ ﺍﹾﻟ‬ ‫ﻓ‬

Berkata Imam al Sonhaji lagi:

‫ﻙ‬ ‫ﺎ‬‫ﻭﹶﺃﺧ‬ ‫ﻙ‬ ‫ﺎ‬‫ﺖ ﹶﺃﺑ‬


 ‫ﻳ‬‫ﺭﹶﺃ‬ ‫ﻮ‬ ‫ﺤ‬
 ‫ﻧ‬ ‫ﺔ‬ ‫ﺴ‬
 ‫ﻤ‬ ‫ﺨ‬
 ‫ﺎ ِﺀ ﺍﹾﻟ‬‫ﺳﻤ‬ ‫ﻲ ﹾﺍ َﻷ‬‫ﺐ ﻓ‬
‫ﺼ ﹺ‬
 ‫ﻠﻨ‬‫ﻣ ﹰﺔ ﻟ‬ ‫ﻼ‬
‫ﻋ ﹶ‬ ‫ﺘﻜﹸﻮ ﹸﻥ‬‫ﻒ ﹶﻓ‬
 ‫ﻟ‬‫ﺎ ﹾﺍ َﻷ‬‫ﻭﹶﺃﻣ‬
‫ﻚ‬
 ‫ﻟ‬‫ﻪ ﹶﺫ‬ ‫ﺒ‬‫ﺷ‬ ‫ﺎ ﹶﺃ‬‫ﻭﻣ‬

B. Tempat nasab kedua: alif.

Ertinya: isim yang mansub dengan alif ialah al Asma’ al Khamsah sahaja. Ketahuilah, al
Asma’ al Khamsah ialah: 5 isim yang marfu’ dengan waw, mansub dengan alif dan majrur
dengan ya.
Jom singgah sebentar:- http://www.studyarab.blogspot.com

Isim tersebut ialah (‫ﺫﻭ‬/‫ﻓﻢ‬/‫ﺣﻢ‬/‫ﺃﺥ‬/‫)ﺃﺏ‬. Seperti yang dikatakan tadi, al asma’ al khamsah
mansub dengan alif. Contohnya:

‫ﻙ‬ ‫ﺧﺎ‬ ‫ﻭﹶﺃ‬ ‫ﻙ‬ ‫ﺑﺎ‬‫ﺖ ﹶﺃ‬


 ‫ﻳ‬‫ﺭﹶﺃ‬ •

‫ﺎ ﹴﻝ‬‫ﻭﺫﹶﺍ ﻣ‬ ‫ﻙ‬ ‫ﻭﻓﹶﺎ‬ ‫ﻙ‬ ‫ﺎ‬‫ﺣﻤ‬ ‫ﺖ‬  ‫ﻳ‬‫ﺭﹶﺃ‬ •

I’rab kesemua isim bergaris ini : ‫ﻰ‬‫ﻣﹶﺜﻨ‬ ‫ﻪ‬ ‫ﻧ‬‫ﺔ َﻷ‬ ‫ﺤ‬
 ‫ﺘ‬‫ﻋ ﹺﻦ ﺍﹾﻟ ﹶﻔ‬ ‫ﺑ ﹲﺔ‬‫ﺎ‬‫ﻒ ﹺﻧﻴ‬
 ‫ﻟ‬‫ﺏ ﺑ ﹾﺎ َﻷ‬
 ‫ﻮ‬‫ﻨﺼ‬‫ﻣ‬ ِ

……………………………………..

Berkata Imam al Sonhaji :

‫ﻟ ﹺﻢ‬‫ﺎ‬‫ﺚ ﺍﻟﺴ‬
 ‫ﺆﻧ‬ ‫ﻤ ﹺﻊ ﺍ ﹸﳌ‬ ‫ﺟ‬ ‫ﻲ‬ ‫ﻓ‬ ‫ﺐ‬
‫ﺼ ﹺ‬
 ‫ﻠﻨ‬‫ﻣ ﹸﺔ ﻟ‬ ‫ﻼ‬
‫ﻋ ﹶ‬ ‫ﻮ ﹸﻥ‬ ‫ﺘ ﹸﻜ‬‫ﺮ ﹸﺓ ﹶﻓ‬ ‫ﺴ‬
 ‫ﺎ ﺍﻟ ﹶﻜ‬‫ﻭﹶﺃﻣ‬
C. Tempat nasab ketiga: kasrah (baris bawah).

Ertinya: Al Kasrah (baris bawah) menjadi alamat atau tanda nasab bagi Jama’Muannas
Salim.
Contoh : ‫ﺕ‬
 ‫ﺍ‬‫ﺎﻭ‬‫ﺴﻤ‬
 ‫ﷲ ﺍﻟ‬
ُ ‫ﻖ ﺍ‬ ‫ﺧﹶﻠ‬
I’rabnya:

‫ﻲ‬‫ﺎﺿ‬‫ﻌ ﹲﻞ ﻣ‬ ‫ﻓ‬ :‫ﻖ‬ ‫ﺧﹶﻠ‬ -


‫ﺓ‬ ‫ﺮ‬ ‫ﻫ‬ ‫ﺔ ﺍﻟﻈﱠﺎ‬ ‫ﻤ‬ ‫ﻀ‬
 ‫ﻉ ﺑﹺﺎﻟ‬ ‫ﺮﻓﹸﻮ‬ ‫ﻣ‬ ‫ﻋ ﹲﻞ‬ ‫ ﻓﹶﺎ‬: ‫ ﺍﷲ‬-
‫ﻟ ﹺﻢ‬‫ﺎ‬‫ﺚ ﺳ‬
 ‫ﻧ‬‫ﺆ‬ ‫ﻣ‬ ‫ﻊ‬ ‫ﻤ‬ ‫ﺟ‬ ‫ﻪ‬ ‫ﻧ‬‫ﺔ َﻷ‬ ‫ﺤ‬
 ‫ﺘ‬‫ﻋ ﹺﻦ ﺍﹾﻟ ﹶﻔ‬ ‫ﺑ ﹰﺔ‬‫ﺎ‬‫ﺓ ﹺﻧﻴ‬ ‫ﺮ‬ ‫ﺴ‬
 ‫ﺏ ﺑﹺﺎﹾﻟ ﹶﻜ‬  ‫ﻮ‬ ‫ﺼ‬
 ‫ﻨ‬‫ﻣ‬ ‫ﻪ‬ ‫ﻮ ﹲﻝ ﹺﺑ‬ ‫ﻌ‬ ‫ﻣ ﹾﻔ‬ :‫ﺕ‬  ‫ ﺍﻟ‬-
 ‫ﺍ‬‫ﺎﻭ‬‫ﺴﻤ‬

…………………………………………
Jom singgah sebentar:- http://www.studyarab.blogspot.com

Berkata Imam al Sonhaji :


‫ﻤ ﹺﻊ‬ ‫ﺠ‬
 ‫ﺍﹾﻟ‬‫ﺔ ﻭ‬ ‫ ﹾﺜﹺﻨﻴ‬‫ﻲ ﺍﻟﺘ‬‫ﺐ ﻓ‬
‫ﺼ ﹺ‬
 ‫ﻠﻨ‬‫ﻣ ﹰﺔ ﻟ‬ ‫ﻼ‬
‫ﻋ ﹶ‬ ‫ﺘﻜﹸﻮ ﹸﻥ‬‫ﺎ ُﺀ ﹶﻓ‬‫ﺎ ﺍﹾﻟﻴ‬‫ﻭﹶﺃﻣ‬
D. Tempat nasab keempat: Ya.

Ertinya: huruf Ya menjadi alamat nasab bagi tasniah dan jama’ .


Contoh : ‫ﻦ‬
 ‫ﻳ‬‫ﺪ‬ ‫ﻳ‬‫ﺰ‬ ‫ﻭﺍﻟ‬ ‫ﻳ ﹺﻦ‬‫ﺪ‬ ‫ﻳ‬‫ﺰ‬ ‫ﺖ ﺍﻟ‬
 ‫ﻳ‬‫ﺭﹶﺃ‬
- I’rab* ‫ﻦ‬
‫ﻳ ﹺ‬‫ﺪ‬ ‫ﻳ‬‫ﺰ‬ ‫ ﺍﻟ‬:
‫ﻳ ﹺﻦ‬‫ﻨ ﹺﻮ‬‫ﺘ‬‫ﻋ ﹺﻦ ﺍﻟ‬ ‫ﺽ‬  ‫ﻮ‬ ‫ﻋ‬ ‫ﻮ ﹸﻥ‬ ‫ﻨ‬‫ﺍﻟ‬‫ﺔ ﻭ‬ ‫ﺤ‬
 ‫ﺘ‬‫ﻦ ﺍﻟ ﹶﻔ‬‫ﺑ ﹲﺔ ﻋ‬‫ﺎ‬‫ﺎ ِﺀ ﹺﻧﻴ‬‫ﺏ ﺑﹺﺎﹾﻟﻴ‬
 ‫ﻮ‬‫ﻨﺼ‬‫ﻣ‬ ‫ﻪ‬ ‫ﻮ ﹲﻝ ﹺﺑ‬‫ﻣ ﹾﻔﻌ‬
* Perhatian: Baris sebelum ya maftuh (baris atas) dan selepasnya maksur (baris
bawah).

I’rab ** ‫ﻦ‬ ‫ﻳ‬‫ﺪ‬ ‫ﻳ‬‫ﺰ‬ ‫ ﻭﺍﻟ‬:


‫ﻳ ﹺﻦ‬‫ﻨ ﹺﻮ‬‫ﺘ‬‫ﻋ ﹺﻦ ﺍﻟ‬ ‫ﺽ‬
 ‫ﻮ‬ ‫ﻋ‬ ‫ﻮ ﹸﻥ‬ ‫ﻨ‬‫ﺍﻟ‬‫ﺔ ﻭ‬ ‫ﺤ‬
 ‫ﺘ‬‫ﻦ ﺍﻟ ﹶﻔ‬‫ﺑ ﹲﺔ ﻋ‬‫ﺎ‬‫ﺎ ِﺀ ﹺﻧﻴ‬‫ﺏ ﺑﹺﺎﹾﻟﻴ‬
 ‫ﻮ‬‫ﻨﺼ‬‫ﻣ‬ ‫ﻪ‬ ‫ﻮ ﹲﻝ ﹺﺑ‬‫ﻣ ﹾﻔﻌ‬
**Perhatian: Baris sebelum ya maksur (baris bawah) dan selepasnya maftuh
(baris atas).
………………………………………………………

Berkata Imam al Sonhaji :


‫ﻥ‬ ‫ﻮ‬ ‫ﺕ ﺍﻟﻨ‬
 ‫ﺎ‬‫ﺑﹶﺜﺒ‬ ‫ﺎ‬‫ﻌﻬ‬ ‫ﺭ ﹶﻓ‬ ‫ﻲ‬‫ﺔ ﺍﻟﺘ‬ ‫ﺴ‬
 ‫ﻤ‬ ‫ﳋ‬
‫ﺎ ﹺﻝ ﺍ ﹶ‬‫ﻲ ﹾﺍ َﻷﻓﹾﻌ‬‫ﺐ ﻓ‬
‫ﺼ ﹺ‬
 ‫ﻠﻨ‬‫ﻣ ﹰﺔ ﻟ‬ ‫ﻼ‬
‫ﻋ ﹶ‬ ‫ﻴﻜﹸﻮ ﹸﻥ‬‫ﻥ ﹶﻓ‬ ‫ﻮ‬ ‫ﻑ ﺍﻟﻨ‬
 ‫ﺣﺬﹾ‬ ‫ﺎ‬‫ﻭﹶﺃﻣ‬

E. Tempat nasab kelima: Hazaf al Nun

Ertinya: Feel yang mansub dengan hazaf nun ialah afa’al khamsah.

Maksudnya, alamat nasab feel tersebut ialah dengan dihilangkan nun, yang
asalnya wujud pada hal rafa’. Justeru I’rab pada hal rafa’nya ialah dengan tsubut nun ,
iaitu wujud nun.
(selepas hazaf)‫◄ﻟﻦ ﻳﻔﻌﻼ‬-‫( ﻳﻔﻌﻼﻥ‬sebelum hazaf)
(selepas hazaf) ‫◄ﻟﻦ ﻳﺪﺭﺳﺎ‬-‫(ﻳﺪﺭﺳﺎﻥ‬sebelum hazaf)

(selepas hazaf) ‫◄ﻟﻦ ﻳﺪﺭﺳﻮﺍ‬-‫(ﻳﺪﺭﺳﻮﻥ‬sebelum hazaf)


Jom singgah sebentar:- http://www.studyarab.blogspot.com

Contoh :
‫ﻒ‬
 ‫ﻟ‬‫ﻪ ﺍ َﻷ‬ ‫ﻋﹸﻠ‬ ‫ﻭﻓﹶﺎ‬ ،‫ﻼ‬ ‫ﻌ ﹶ‬ ‫ﻳ ﹾﻔ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﹶﻟ‬ §

‫ﻪ‬ ‫ﺼﹺﺒ‬
 ‫ﻧ‬ ‫ﺔ‬ ‫ﻣ‬ ‫ﻼ‬
‫ﻋ ﹶ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﺏ‬ ‫ﻮ‬‫ﻨﺼ‬‫ﻣ‬ : ‫ﺎ ﹺﻝ‬‫َﹶﻓ ﹸﻜ ﱡﻞ ﺍ َﻷ ﹾﻓﻌ‬ ‫ﻒ‬
 ‫ﻟ‬‫ﻪ ﺍ َﻷ‬ ‫ﻋﹸﻠ‬ ‫ﻭﻓﹶﺎ‬ ،‫ﻼ‬ ‫ﻌ ﹶ‬ ‫ﺗ ﹾﻔ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﹶﻟ‬ §

‫ﺔ‬ ‫ﺤ‬
 ‫ﺘ‬‫ﻋ ﹺﻦ ﺍﹾﻟ ﹶﻔ‬ ‫ﺑ ﹰﺔ‬‫ﺎ‬‫ﻥ ﹺﻧﻴ‬ ‫ﻮ‬‫ﻑ ﺍﻟﻨ‬
 ‫ﺣ ﹾﺬ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﺍ‬‫ﻪ ﺍﻟﻮ‬ ‫ﻋﹸﻠ‬ ‫ﻭﻓﹶﺎ‬ ،‫ﻌﻠﹸﻮﺍ‬ ‫ﻳ ﹾﻔ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﹶﻟ‬ §

I’rab semua feel bergaris ini: mansub dengan ‫ﻭ‬ ‫ﺍ‬‫ﻪ ﺍﻟﻮ‬ ‫ﻋﹸﻠ‬ ‫ﻭﻓﹶﺎ‬ ، ‫ﻌﻠﹸﻮﺍ‬ ‫ﺗ ﹾﻔ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﹶﻟ‬ §
hazaf nun, dan faelnya ialah huruf terakhir
pada setiap feel. ‫ﺎ ُﺀ‬‫ﻪ ﺍﻟﻴ‬ ‫ﻋﹸﻠ‬ ‫ﻭﻓﹶﺎ‬ ،‫ﻠﻲ‬‫ﻌ‬ ‫ﺗ ﹾﻔ‬ ‫ﻦ‬ ‫ﹶﻟ‬ §

..............................................................

Rujukan:
o Matan al Ajrumiah
o Syarh Mukhtasar Jiddan ala Matan al Ajrumiyah, oleh Syeikh
Ahmad Zaini Dahlan

ujang1230
15/7/2010@11.16pm

Anda mungkin juga menyukai