Anda di halaman 1dari 7

c  hay còn gӑi là [2], mӝt nguyên tӕ hóa hӑc có ký hiӋu c và sӕ nguyên tӱ 33.

Asen
lҫn đҫu tiên đưӧc Albertus Magnus (Đӭc) viӃt vӅ nó vào năm 1250[3]. Khӕi lưӧng nguyên tӱ cӫa
nó bҵng 74,92. Vӏ trí cӫa nó trong bҧng tuҫn hoàn đưӧc đӅ cұp ӣ bҧng mé bên phҧi. Asen là mӝt
á kim gây ngӝ đӝc khét tiӃng và có nhiӅu dҥng thù hình: màu vàng (phân tӱ phi kim) và mӝt vài
dҥng màu đen và xám (á kim) chӍ là sӕ ít mà ngưӡi ta có thӇ nhìn thҩy. Ba dҥng có tính kim loҥi
cӫa asen vӟi cҩu trúc tinh thӇ khác nhau cũng đưӧc tìm thҩy trong tӵ nhiên (các khoáng vұt asen
‘ ‘‘ và hiӃm hơn là asenolamprit cùng parasenolamprit), nhưng nói chung nó hay tӗn tҥi
dưӟi dҥng các hӧp chҩt asenua và asenat. Vài trăm loҥi khoáng vұt như thӃ đã đưӧc biӃt tӟi.
Asen và các hӧp chҩt cӫa nó đưӧc sӱ dөng như là thuӕc trӯ dӏch hҥi, thuӕc trӯ cӓ, thuӕc trӯ sâu
và trong mӝt loҥt các hӧp kim.

Trҥng thái ôxi hóa phә biӃn nhҩt cӫa nó là -3 (asenua: thông thưӡng trong các hӧp chҩt liên kim
loҥi tương tӵ như hӧp kim), +3 (asenat (III) hay asenit và phҫn lӟn các hӧp chҩt asen hӳu cơ), +5
(asenat (V): phҫn lӟn các hӧp chҩt vô cơ chӭa ôxy cӫa asen әn đӏnh). Asen cũng dӉ tӵ liên kӃt
vӟi chính nó, chҷng hҥn tҥo thành các cһp As-As trong sulfua đӓ hùng hoàng (Į-As4S4) và các
ion As43- vuông trong khoáng coban asenua có tên skutterudit. Ӣ trҥng thái ôxi hóa +3, tính chҩt
hóa hӑc lұp thӇ cӫa asen chӏu ҧnh hưӣng bӣi sӵ có mһt cӫa cһp electron không liên kӃt.

¢  
[ҭn]

?| 1 Đһc trưng đáng chú ý


?| 2 Lӏch sӱ
?| 3 Phә biӃn
?| 4 Ӭng dөng
?| 5 Đӝc tính
v| 5.1 Asen trong nưӟc uӕng
?| ð Hӧp chҩt
?| 7 Đӗng vӏ
?|  Tham khҧo và ghi chú
?| 9 Xem thêm
?| 10 Liên kӃt ngoài

u
 
Mүu Asen trong ӕng nghiӋm

Asen vӅ tính chҩt hóa hӑc rҩt giӕng vӟi nguyên tӕ đӭng trên nó là phӕtpho. Tương tӵ như
phӕtpho, nó tҥo thành các ôxít kӃt tinh, không màu, không mùi như As2O3 và As2O5 là nhӳng
chҩt hút ҭm và dӉ dàng hòa tan trong nưӟc đӇ tҥo thành các dung dӏch có tính axít. Axít asenic
(V), tương tӵ như axít phӕtphoric, là mӝt axít yӃu. Tương tӵ như phӕtpho, asen tҥo thành hiđrua
dҥng khí và không әn đӏnh, đó là arsin (AsH3). Sӵ tương tӵ lӟn đӃn mӭc asen sӁ thay thӃ phҫn
nào cho phӕtpho trong các phҧn ӭng hóa sinh hӑc và vì thӃ nó gây ra ngӝ đӝc. Tuy nhiên, ӣ các
liӅu thҩp hơn mӭc gây ngӝ đӝc thì các hӧp chҩt asen hòa tan lҥi đóng vai trò cӫa các chҩt kích
thích và đã tӯng phә biӃn vӟi các liӅu nhӓ như là các loҥi thuӕc chӳa bӋnh cho con ngưӡi vào
giӳa thӃ kӹ 1.

Khi bӏ nung nóng trong không khí, nó bӏ ôxi hóa đӇ tҥo ra triôxít asen; hơi tӯ phҧn ӭng này có
mùi như mùi tӓi. Mùi này cũng có thӇ phát hiӋn bҵng cách đұp các khoáng vұt asenua như
asenopyrit bҵng búa. Asen (và mӝt sӕ hӧp chҩt cӫa asen) thăng hoa khi bӏ nung nóng ӣ áp suҩt
tiêu chuҭn, chuyӇn hóa trӵc tiӃp thành dҥng khí mà không chuyӇn qua trҥng thái lӓng. Trҥng thái
lӓng xuҩt hiӋn ӣ áp suҩt 20 átmӕtphe trӣ lên, điӅu này giҧi thích tҥi sao điӇm nóng chҧy lҥi cao
hơn điӇm sôi[4]. Asen nguyên tӕ đưӧc tìm thҩy ӣ nhiӅu dҥng thù hình rҳn: dҥng màu vàng thì
mӅm, dҿo như sáp và không әn đӏnh, và nó làm cho các phân tӱ dҥng tӭ diӋn As4 tương tӵ như
các phân tӱ cӫa phӕtpho trҳng. Các dҥng màu đen, xám hay 'kim loҥi' hơi có cҩu trúc kӃt tinh
thành lӟp vӟi các liên kӃt trҧi rӝng khҳp tinh thӇ. Chúng là các chҩt bán dүn cӭng vӟi ánh kim.
Tӹ trӑng riêng cӫa dҥng màu vàng là 1,97 g/cm³; dҥng 'asen xám' hình hӝp mһt thoi nһng hơn
nhiӅu vӟi tӹ trӑng riêng 5,73 g/cm³; các dҥng á kim khác có tӹ trӑng tương tӵ.

u


BiӇu tưӧng giҧ kim thuұt cho asen.

Tӯ p‘  là vay mưӧn tӯ tiӃng Ba Tư word Υϱϥέ ί p


nghĩa là "opiment vàng" (tӭc thư
hoàng). p
đưӧc vay mưӧn sang tiӃng Hy Lҥp thành p‘ 
, nghĩa là đàn ông hay hiӋu
nghiӋm. Asen đã đưӧc biӃt đӃn và sӱ dөng tҥi Ba Tư và mӝt vài nơi khác tӯ thӡi cә đҥi. Do các
triӋu chӭng ngӝ đӝc asen là hơi mұp mӡ, nên nó thưӡng đưӧc sӱ dөng đӇ giӃt ngưӡi cho tӟi tұn
khi phát hiӋn ra thӱ nghiӋm Marsh, mӝt thӱ nghiӋm hóa hӑc rҩt nhҥy đӇ phát hiӋn sӵ tӗn tҥi cӫa
nó. Thӱ nghiӋm ít nhҥy hơn nhưng phә biӃn hơn là thӱ nghiӋm Reinsch. Do viӋc sӱ dөng nó bӣi
giai cҩp cҫm quyӅn đӇ sát hҥi lүn nhau cũng như hiӋu lӵc và tính kín đáo cӫa nó, nên asen đưӧc
gӑi là    pp và pp   .

Trong thӡi kǤ đӗ đӗng, asen thưӡng đưӧc đưa vào trong đӗng thiӃc đӇ làm cho hӧp kim trӣ thành
cӭng hơn (gӑi là "đӗng thiӃc asen").

Albertus Magnus (1193-120) đưӧc coi là ngưӡi đҫu tiên cô lұp đưӧc asen nguyên tӕ vào năm
1250[3]. Năm 1ð49, Johann Schröder công bӕ hai cách điӅu chӃ asen.

Ӣ Anh, trong thӡi đҥi Victoria, 'asen' ('asen trҳng' không màu, kӃt tinh, hòa tan) đưӧc trӝn lүn vӟi
dҩm và đá phҩn và phө nӳ ăn nó đӇ cҧi thiӋn nưӟc da mһt cӫa hӑ, làm cho da mһt cӫa hӑ trӣ
thành nhҥt màu hơn đӇ thӇ hiӋn hӑ không làm viӋc ngoài đӗng. Asen cũng đưӧc cӑ xát vào mһt
và tay phө nӳ đӇ 'cҧi thiӋn nưӟc da'. ViӋc sӱ dөng ngүu nhiên asen trong làm giҧ thӵc phҭm đã
dүn tӟi ngӝ đӝc kҽo Bradford năm 15, gây ra cái chӃt cӫa khoҧng 20 ngưӡi và làm khoҧng 200
ngưӡi khác bӏ bӋnh do ngӝ đӝc asen.

u


Mӝt mүu lӟn chӭa asen tӵ nhiên.

Năm 2005, Trung Quӕc là nhà sҧn xuҩt asen trҳng hàng đҫu, chiӃm gҫn 50% sҧn lưӧng thӃ giӟi.
Sau đó là Chile và Peru, theo báo cáo cӫa Khҧo sát Đӏa chҩt Vương quӕc Anh.
Asenopyrit mӝt cách không chính thӭc gӑi là mispickel (FeAsS) là khoáng vұt chӭa asen phә
biӃn nhҩt. Khi bӏ nung nóng trong không khí, asen thăng hoa ӣ dҥng ôxít asen (III) đӇ lҥi các ôxít
sҳt.

Các hӧp chҩt quan trӑng nhҩt cӫa asen là ôxít asen (III), As2O3, ('asen trҳng'), opiment sulfua
vàng (hay thư hoàng) (As2S3) và hùng hoàng đӓ (As4S4), lөc Paris, asenat canxi, asenat hiđrô chì.
Ba hӧp chҩt cuӕi cùng tӯng đưӧc sӱ dөng trong nông nghiӋp làm thuӕc trӯ sâu và thuӕc đӝc.
Thư hoàng và hùng hoàng trưӟc đây đưӧc dùng làm thuӕc màu trong hӝi hӑa, hiӋn nay đã bӏ bӓ
do đӝc tính và khҧ năng phҧn ӭng cӫa chúng. Mһc dù asen đôi khi đưӧc tìm thҩy như là asen tӵ
nhiên trong thiên nhiên nhưng nguӗn kinh tӃ chính cӫa nó là khoáng vұt asenopyrit nói trên đây;
nó cũng tìm thҩy trong các asenua kim loҥi như bҥc, côban (cobaltit: CoAsS và skutterudit:
CoAs3) hay niken, hay như là các sulfua, và ôxi hóa như là các khoáng vұt asenat như mimetit,
Pb5(AsO4)3Cl và erythrit, Co3(AsO4)2. H2O, và hiӃm hơn là các asenit ('arsenit' = asenat (III),
AsO33- chӭ không phҧi asenat (V), AsO43-).

Ngoài các dҥng vô cơ như nói trên, asen cũng tӗn tҥi trong nhiӅu dҥng hӳu cơ trong môi trưӡng.
Asen vô cơ và các hӧp chҩt cӫa nó, khi đi vào chuӛi thӭc ăn, đưӧc trao đәi tích cӵc thành dҥng ít
đӝc hơn cӫa asen thông qua quá trình methyl hóa. Ví dө, !p‘‘ p‘, mӝt loài
nҩm mӕc sinh ra mӝt lưӧng đáng kӇ trimethylarsin nӃu asen vô cơ tӗn tҥi. Hӧp chҩt hӳu cơ
asenobetain tìm thҩy trong mӝt sӕ hҧi sҧn như cá và tҧo, cũng như trong nҩm ăn vӟi hàm lưӧng
lӟn. Nhu cҫu trung bình cӫa ngưӡi là khoҧng 10-50 µg/ngày. Giá trӏ khoҧng 1.000 µg là viӋc tiêu
thө không bình thưӡng vӅ cá và nҩm. Nhưng ӣ đây có rҩt ít nguy hiӇm trong viӋc ăn cá do hӧp
chҩt asen trong cá là gҫn như không đӝc hҥi.

   p‘ p  p‘ p

u
 
Asenat hiđrô chì đã tӯng đưӧc sӱ dөng nhiӅu trong thӃ kӹ 20 làm thuӕc trӯ sâu cho các loҥi cây
ăn quҧ. ViӋc sӱ dөng nó đôi khi tҥo ra các tәn thương não đӕi vӟi nhӳng ngưӡi phun thuӕc này.
Ӣ nӱa cuӕi thӃ kӹ 20, asenat methyl mononatri (MSMA), mӝt dҥng hӧp chҩt hӳu cơ ít đӝc hҥi
hơn cӫa asen đã thay thӃ cho vai trò cӫa asenat hiđrô chì trong nông nghiӋp.

Lөc Scheele hay asenat đӗng, đưӧc sӱ dөng trong thӃ kӹ 19 như là tác nhân tҥo màu trong các
loҥi bánh kҽo ngӑt.

Ӭng dөng có nhiӅu e ngҥi nhҩt đӕi vӟi cӝng đӗng có lӁ là trong xӱ lý gӛ bҵng asenat đӗng crôm
hóa, còn gӑi là CCA hay tanalith. Gӛ xҿ xӱ lý bҵng CCA vүn còn phә biӃn ӣ nhiӅu quӕc gia và
nó đưӧc sӱ dөng nhiӅu trong nӱa cuӕi thӃ kӹ 20 như là vұt liӋu kӃt cҩu và xây dӵng ngoài trӡi.
Nó đưӧc sӱ dөng khi khҧ năng mөc nát hay phá hoҥi cӫa côn trùng là cao. Mһc dù viӋc sӱ dөng
gӛ xҿ xӱ lý bҵng CCA đã bӏ cҩm tҥi nhiӅu khu vӵc sau khi các nghiên cӭu chӍ ra rҵng asen có thӇ
rò rӍ tӯ gӛ vào trong đҩt cұn kӅ đó, mӝt rӫi ro khác là viӋc đӕt các loҥi gӛ cũ đã xӱ lý bҵng CCA.
ViӋc hҩp thө trӵc tiӃp hay gián tiӃp tro do viӋc đӕt cháy gӛ xӱ lý bҵng CCA có thӇ gây ra tӱ
vong ӣ đӝng vұt cũng như gây ra ngӝ đӝc nghiêm trӑng ӣ ngưӡi; liӅu gây tӱ vong ӣ ngưӡi là
khoҧng 20 gam tro. Các mҭu thӯa cӫa gӛ xӱ lý bҵng CCA tӯ các khu vӵc xây dӵng hay bӏ phá
huӹ cũng có thӇ bӏ sӱ dөng mӝt cách vô ý tҥi các lò sưӣi thương mҥi hay tҥi nhà ӣ.
Trong các thӃ kӹ 1, 19 và 20, mӝt lưӧng lӟn các hӧp chҩt cӫa asen đã đưӧc sӱ dөng như là
thuӕc chӳa bӋnh, như arsphenamin (bӣi Paul Ehrlich) và triôxít asen (bӣi Thomas Fowler).
Arsphenamin cũng như neosalvarsan đưӧc chӍ đӏnh trong điӅu trӏ giang mai và bӋnh trùng mũi
khoan, nhưng đã bӏ loҥi bӓ bӣi các thuӕc kháng sinh hiӋn đҥi. Triôxít asen đã đưӧc sӱ dөng theo
nhiӅu cách khác nhau trong suӕt 200 năm qua, nhưng phҫn lӟn là trong điӅu trӏ ung thư. Cөc
Thӵc phҭm và Dưӧc phҭm Hoa KǤ (FDA) vào năm 2000 đã cho phép dùng hӧp chҩt này trong
điӅu trӏ cho các bӋnh nhân vӟi bӋnh bҥch cҫu cҩp tính tiӅn myelin và kháng lҥi ATRA.[5] Nó
cũng đưӧc sӱ dөng như là dung dӏch Fowler trong bӋnh vҭy nӃn.[ð]

Axetoasenit đӗng đưӧc sӱ dөng như là thuӕc nhuӝm màu xanh lөc dưӟi nhiӅu tên gӑi khác nhau,
như 'Lөc Paris' hay 'lөc ngӑc bҧo'. Nó gây ra nhiӅu dҥng ngӝ đӝc asen.

Các ӭng dөng khác:

?| NhiӅu loҥi thuӕc trӯ sâu, chҩt đӝc trong nông nghiӋp.
?| Sӱ dөng trong nuôi dưӥng đӝng vұt, cө thӇ là tҥi Hoa KǤ như là phương pháp ngăn ngӯa
bӋnh và kích thích phát triӇn.
?| Asenua gali là mӝt vұt liӋu bán dүn quan trong, sӱ dөng trong các mҥch tích hӧp (IC).
Các mҥch tích hӧp này nhanh hơn (nhưng cũng đҳt tiӅn hơn) so vӟi các mҥch dùng silic.
Không giӕng như silic, nó là khe hӣ năng lưӧng trӵc tiӃp, và vì thӃ có thӇ sӱ dөng trong
các điӕt laze và LED đӇ trӵc tiӃp chuyӇn hóa điӋn thành ánh sáng.
?| Cũng đưӧc sӱ dөng trong kӻ thuұt mҥ đӗng và pháo hoa.

u
 
   p‘ 

Asen và nhiӅu hӧp chҩt cӫa nó là nhӳng chҩt đӝc cӵc kǤ có hiӋu nghiӋm. Asen phá vӥ viӋc sҧn
xuҩt ATP thông qua vài cơ chӃ. Ӣ cҩp đӝ cӫa chu trình axít citric, asen ӭc chӃ pyruvat
dehydrogenaza và bҵng cách cҥnh tranh vӟi phӕtphat nó tháo bӓ phӕtphorylat hóa ôxi hóa, vì thӃ
ӭc chӃ quá trình khӱ NAD+ có liên quan tӟi năng lưӧng, hô hҩp cӫa ti thӇ và tәng hӧp ATP. Sҧn
sinh cӫa perôxít hiđrô cũng tăng lên, điӅu này có thӇ tҥo thành các dҥng ôxy hoҥt hóa và sӭc
căng ôxi hóa. Các can thiӋp trao đәi chҩt này dүn tӟi cái chӃt tӯ hӝi chӭng rӕi loҥn chӭc năng đa
cơ quan (xem ngӝ đӝc asen) có lӁ tӯ cái chӃt tӃ bào do chӃt hoҥi, chӭ không phҧi do chӃt tӵ
nhiên cӫa tӃ bào. Khám nghiӋm tӱ thi phát hiӋn màng nhҫy màu đӓ gҥch, do xuҩt huyӃt nghiêm
trӑng. Mһc dù asen gây ngӝ đӝc nhưng nó cũng có vai trò là mӝt chҩt bҧo vӋ.[7].

Asen nguyên tӕ và các hӧp chҩt cӫa asen đưӧc phân loҥi là "đӝc" và "nguy hiӇm cho môi
trưӡng" tҥi Liên minh châu Âu theo chӍ dүn ð7/54/EEC.

IARC công nhұn asen nguyên tӕ và các hӧp chҩt cӫa asen như là các chҩt gây ung thư nhóm 1,
còn EU liӋt kê triôxít asen, pentôxít asen và các muӕi asenat như là các chҩt gây ung thư loҥi 1.
Asen gây ra ngӝ đӝc asen do sӵ hiӋn diӋn cӫa nó trong nưӟc uӕng, chҩt phә biӃn nhҩt là asenat
[HAsO42- ; As(V)] và asenit [H3AsO3 ; As(III)]´. Khҧ năng cӫa asen tham gia phҧn ӭng ôxi hóa-
khӱ đӇ chuyӇn hóa giӳa As (III) và As (V) làm cho khҧ năng nó có mһt trong môi trưӡng là hoàn
toàn có thӇ. Theo Croal   thì viӋc hiӇu vӅ điӅu gì kích thích ôxi hóa As (III) và/hoһc hҥn
chӃ khӱ As (V) có liên quan tӟi xӱ lý sinh hӑc các khu vӵc ô nhiӉm. Nghiên cӭu các tác nhân
ôxi hóa As (III) tӵ dưӥng thҥch hóa hӑc và các tác nhân khӱ As (V) dӏ dưӥng có thӇ giúp hiӇu vӅ
ôxi hóa và/hoһc khӱ asen.[]

Phơi nhiӉm nghӅ nghiӋp

Phơi nhiӉm asen ӣ mӭc cao hơn trung bình có thӇ diӉn ra ӣ mӝt sӕ nghӅ nghiӋp. Các ngành công
nghiӋp sӱ dөng asen vô cơ và các hӧp chҩt cӫa nó bao gӗm bҧo quҧn gӛ, sҧn xuҩt thӫy tinh, các
hӧp kim phi sҳt và sҧn xuҩt bán dүn điӋn tӱ. Asen vô cơ cũng tìm thҩy trong khói tӓa ra tӯ các lò
cӕc gҳn liӅn vӟi công nghiӋp nҩu kim loҥi.[9]

u
c  !"#

    !p‘ "#$

NhiӉm bҭn asen trong nưӟc ngҫm đã dүn tӟi đҥi dӏch ngӝ đӝc asen tҥi Bangladesh[10] và các nưӟc
láng giӅng. Ngưӡi ta ưӟc tính khoҧng 57 triӋu ngưӡi đang sӱ dөng nưӟc uӕng là nưӟc ngҫm có
hàm lưӧng asen cao hơn tiêu chuҭn cӫa Tә chӭc Y tӃ ThӃ giӟi là 10 phҫn tӹ. Asen trong nưӟc
ngҫm có nguӗn gӕc tӵ nhiên và nó đưӧc giҧi phóng ra tӯ trҫm tích vào nưӟc ngҫm do các điӅu
kiӋn thiӃu ôxy cӫa lӟp đҩt gҫn bӅ mһt. Nưӟc ngҫm này bҳt đҫu đưӧc sӱ dөng sau khi các tә chӭc
phi chính phӫ (NGO) phương Tây hӛ trӧ chương trình làm các giӃng nưӟc lӟn đӇ lҩy nưӟc uӕng
vào cuӕi thӃ kӹ 20. Chương trình này đưӧc đӅ ra nhҵm ngăn ngӯa viӋc uӕng nưӟc tӯ nưӟc bӅ
mһt bӏ nhiӉm khuҭn, nhưng lҥi không chú trӑng tӟi kiӇm đӏnh asen trong nưӟc ngҫm. NhiӅu quӕc
gia và khu vӵc khác ӣ Đông Nam Á, như ViӋt Nam, Campuchia, Tây Tҥng, Trung Quӕc, đưӧc
coi là có các điӅu kiӋn đӏa chҩt tương tӵ giúp cho quá trình tҥo nưӟc ngҫm giàu asen. Ngӝ đӝc
asen đã đưӧc báo cáo tҥi Nakhon Si Thammarat, Thái Lan năm 197, và asen hòa tan trong sông
Chao Phraya bӏ nghi là chӭa hàm lưӧng cao asen nguӗn gӕc tӵ nhiên, nhưng đã không có vҩn đӅ
gì vӟi sӭc khӓe công cӝng do viӋc sӱ dөng nưӟc đóng chai.[11]

MiӅn bҳc Hoa KǤ, bao gӗm các phҫn thuӝc Michigan, Wisconsin, Minnesota và Dakota cũng có
hàm lưӧng asen trong nưӟc ngҫm khá cao. Mӭc đӝ ung thư da cao hơn gҳn liӅn vӟi phơi nhiӉm
asen tҥi Wisconsin, mһc dù ӣ mӭc thҩp hơn tiêu chuҭn 10 phҫn tӹ cӫa nưӟc uӕng.[12]

Chӭng cӭ dӏch tӉ hӑc tӯ Chile chӍ ra mӕi liên hӋ phө thuӝc liӅu lưӧng giӳa phơi nhiӉm asen kinh
niên và các dҥng ung thư khác nhau, cө thӇ là khi các yӃu tӕ rӫi ro khác, như hút thuӕc, cũng tӗn
tҥi. Các hiӋu ӭng này đưӧc chӭng minh là tӗn tҥi dưӟi 50 phҫn tӹ.[13]

Nghiên cӭu vӅ tӹ lӋ ung thư tҥi Đài Loan[14] gӧi ý rҵng sӵ gia tăng đáng kӇ trong tӱ suҩt do ung
thư dưӡng như chӍ ӣ mӭc trên 150 phҫn tӹ.

Phân tích các nghiên cӭu dӏch tӉ hӑc nhiӅu nguӗn vӅ phơi nhiӉm asen vô cơ gӧi ý rҵng rӫi ro nhӓ
nhưng có thӇ đo đưӧc tăng lên đӕi vӟi ung thư bàng quang ӣ mӭc 10 phҫn tӹ.[15] Theo Peter
Ravenscroft tӯ khoa Đӏa trưӡng Đҥi hӑc Cambridge [1ð] khoҧng 0 triӋu ngưӡi trên khҳp thӃ giӟi
tiêu thө khoҧng 10 tӟi 50 phҫn tӹ asen trong nưӟc uӕng cӫa hӑ. NӃu hӑ tiêu thө chính xác 10
phҫn tӹ asen trong nưӟc uӕng cӫa mình thì phân tích dӏch tӉ hӑc đa nguӗn trích dүn trên đây phҧi
dӵ báo 2.000 trưӡng hӧp bә sung vӅ ung thư bàng quang. ĐiӅu này thӇ hiӋn sӵ ưӟc tính quá thҩp
rõ nét vӅ ҧnh hưӣng tәng thӇ, do nó không tính tӟi ung thư phәi và da. Nhӳng ngưӡi chӏu phơi
nhiӉm asen ӣ mӭc cao hơn tiêu chuҭn hiӋn tҥi cӫa WHO nên cân nhҳc tӟi chi phí và lӧi ích cӫa
các biӋn pháp giҧi trӯ asen.

Asen có thӇ đưӧc loҥi bӓ ra khӓi nưӟc uӕng thông qua đӗng ngưng kӃt các khoáng vұt sҳt bҵng
ôxi hóa và lӑc nưӟc. Khi cách xӱ lý này không đem lҥi kӃt quҧ mong muӕn thì các biӋn pháp hút
bám đӇ loҥi bӓ asen có thӇ cҫn phҧi sӱ dөng. Mӝt vài hӋ thӕng hút bám đã đưӧc chҩp thuұn cho
các điӇm dӏch vө sӱ dөng trong nghiên cӭu do Cөc Bҧo vӋ Môi trưӡng (EPA) và Quӻ Khoa hӑc
Quӕc gia (NSF) Hoa KǤ tài trӧ.

ViӋc tách asen ra bҵng tӯ trưӡng ӣ các gradient tӯ trưӡng cӵc thҩp đã đưӧc chӭng minh ӣ các
máy lӑc nưӟc tҥi điӇm sӱ dөng vӟi diӋn tích bӅ mһt lӟn và các tinh thӇ nano manhêtit đӗng nhҩt
kích thưӟc (Fe3O4). Sӱ dөng diӋn tích bӅ mһt riêng lӟn cӫa các tinh thӇ nano Fe3O4 thì khӕi
lưӧng chҩt thҧi gҳn liӅn vӟi loҥi bӓ asen tӯ nưӟc đã giҧm đáng kӇ.[17]

Anda mungkin juga menyukai