PROTOKOL

OLEH
AZNAN BIN ABDUL
INSTITUT AMINUDDIN BAKI
GENTING HIGHLANDS
 3. AMALAN PROTOKOL DALAM
ZAMAN KESULTANAN MELAKA
Peraturan yang ditetapkan:
a. Warna larangan
b. Pembinaan rumah
c. Pembinaan perahu
d. Pakaian
e. Susunan tempat duduk di ISTANA

aznan @ IAB 2005

 Samb.
a. Sambutan utusan luar negeri
b. Kekebalan perwakilan luar negeri
c. Istiadat raja berangkat
d. Istiadat penganugerahan

aznan @ IAB 2005

 4. KITAB-KITAB YANG MEMBUKTIKAN
KEWUJUDAN PROTOKOL

a. Kitab sejarah Melayu

b. Hikayat Hang Tuah
c. Tuhfatal-al-Nafis
d. Adat Raja-Raja Melayu
e. Misa Melayu

aznan @ IAB 2005

 5. AMALAN PROTOKOL
SEMASA
a. Amalan protokol individu
b. Amalan protokol harian dalam
masyarakat
c. Amalan protokol dalam pelbagai
majlis
d. Amalan protokol di istana
e. Amalan protokol antarabangsa
aznan @ IAB 2005
 6. PROTOKOL DALAM
PELBAGAI MAJLIS
a. Protokol dalam majlis rasmi dan
formal
b. Protokol dalam majlis tidak rasmi dan
tidak formal
c. Protokol dalam majlis penuh istiadat
d. Protokol dalam sambutan pembesar
asing
aznan @ IAB 2005
 7. MUSTAHAKNYA
PENGETAHUAN PROTOKOL
a. Kegunaan harian untuk individu
b. Dalam hubungan masyarakat
c. Dalam menghadiri majlis
d. Dalam mengendalikan majlis
e. Dalam hubungan antarabangsa

aznan @ IAB 2005

 20 ELEMEN PENTING
PROTOKOL
1. ANUGERAH DARJAH KEBESARAN
PERSEKUTUAN DAN NEGERI
2. SUSUNAN KEUTAMAAN
PERSEKUTUAN DAN NEGERI
3. PANGGILAN HORMAT BAGI ORANG-
ORANG KENAMAAN
4. SENARAI JEMPUTAN BAGI PELBAGAI
MAJLIS
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. PENGENDALIAN KAD JEMPUTAN
MENGIKUT AMALAN PROTOKOL
2. PRINSIP MEYUSUN TEMPAT DUDUK
BAGI PELBAGAI MAJLIS
3. PRINSIP MENYUSUN TEMPAT DUDUK
BAGI MAJLIS JAMUAN
4. BENDERA DAN SUSUNANNYA
MENGIKUT AMALAN PROTOKOL

aznan @ IAB 2005

15 ELEMEN PENTING ETIKET
1. CITARASA BERPAKAIAN
2. KESESUAIAN PAKAIAN DALAM
PELBAGAI SITUASI
3. PENAMPILAN DAN PENGGAYAAN
DIRI
4. KESOPANAN DALAM PERTEMUAN
DAN PERKENALAN
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. SUSUNAN MAJLIS DALAM DEWAN
DAN LUAR DEWAN MENGIKUT
AMALAN PROTOKOL
2. PROTOKOL DALAM PENGACARAAN
MAJLIS FORMAL
3. PERANAN PENYAMBUT TETAMU
DALAM MAJLIS FORMAL

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. FUNGSI PEGAWAI PROTOKOL DAN
PEGAWAI PENGIRING
2. MENU DAN CARA PEMILIHANNYA
3. PENGGUNAAN LAGU KEBANGSAAN
MENGIKUT AMALAN PROTOKOL
4. PENYUSUNAN GAMBAR ORANG
KENAMAAN DI DINDING

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. BAHASA ISTANA DAN KESOPANAN
DENGAN RAJA
2. KESEMPURNAAN PAKAIAN DALAM
PELBAGAI MAJLIS
3. PEMAKAIAN ANUGERAH DARJAH
KEBESARAN

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. PROTOKOL DALAM URUSAN
MENANDATANGANI SURAT
PERJANJIAN
2. PROGRAM DAN ATURCARA
PENTADBIRAN MENGIKUT AMALAN
PROTOKOL

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. KEMAHIRAN DALAM PERBUALAN
SOSIAL
2. KESOPANAN MENGHADIRI MAJLIS
JAMUAN RINGAN SECARA BERDIRI
3. KESOPANAN MENGHADIRI MAJLIS
JAMUAN RINGAN SECARA DUDUK
4. KESOPANAN DALAM MAJLIS BUFFET

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. ADAB MAKAN PELBAGAI KAUM
2. KESOPANAN TUAN RUMAH DAN
KESOPANAN TETAMU (MAJLIS DI
RUMAH)
3. KESOPANAN TUAN RUMAH DAN
KESOPANAN TETAMU (MAJLIS DI
LUAR RUMAH)

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. MENGHADIRI PELBAGAI MAJLIS
FORMAL
2. MENGENALI PERALATAN JAMUAN
3. CARA MENGHIDANG
4. TERTIB DI MEJA MAKAN

aznan @ IAB 2005

 ANUGERAH
DARJAH
KEBESARAN
PERSEKUTUAN
 SUSUNAN KEUTAMAAN
ANUGERAH DARJAH
KEBESARAN, BINTANG DAN
PINGAT PERSEKUTUAN

aznan @ IAB 2005

 SINGKATAN HAD BILANGAN
ANUGERAH ANUGERAH PENYANDANG
SERI PAHLAWAN GAGAH
1 S.P TIADA HAD
PERKASA
DARJAH YANG MAHA UTAMA
2 D.K.M 10
KERABAT DIRAJA MALAYSIA
DARJAH UTAMA SERI
3 D.M.N 30
MAHKOTA NEGARA
DARJAH SERI MAHARAJA
4 S.M.N 25
MANGKU NEGARA
DARJAH SERI SETIA MAHKOTA
5 S.S.M 25
MALAYSIA
6 DARJAH BAKTI D.B 10
7 PANGLIMA MANGKU NEGARA P.M.N 75
8 PANGLIMA SETIA MAHKOTA P.S.M 250
9 PANGLIMA JASA NEGARA P.J.N 200
10 PANGLIMA SETIA DIRAJA P.S.D 70
aznan @ IAB 2005
Samb.

SINGKATAN HAD BILANGAN

ANUGERAH ANUGERAH PENYANDANG
11 JOHAN MANGKU NEGARA J.M.N 700
12 JOHAN SETIA MAHKOTA J.S.M 800
13 JOHAN SETIA DIRAJA J.S.D TIADA HAD
14 KESATRIA MANGKU NEGARA K.M.N TIADA HAD
15 KESATRIA SETIA DIRAJA K.S.D TIADA HAD
16 AHLI MANGKU NEGARA A.M.N TIADA HAD
17 PINGAT PANGKUAN NEGARA P.P.N TIADA HAD
18 BENTARA SETIA DIRAJA B.S.D TIADA HAD
19 PANGLIMA GAGAH BERANI P.G.B TIADA HAD
20 JASA PERKASA PERSEKUTUAN J.P.P TIADA HAD

aznan @ IAB 2005

 Samb.

SINGKATAN HAD BILANGAN

ANUGERAH ANUGERAH PENYANDANG
21 PINGAT TENTERA UDARA P.T.U TIADA HAD
22 PINGAT KEBAKTIAN P.K TIADA HAD
23 PINGAT KHIDMAT BERBAKTI P.K.B TIADA HAD
24 PINGAT PERKHIDMATAN AM P.P.A TIADA HAD
KEPUJIAN PERUTUSAN
25 P.K.P TIADA HAD
KEBERANIAN
26 PINGAT PERKHIDMATAN SETIA P.P.S TIADA HAD
PINGAT PERINGATAN
27 P.P.M TIADA HAD
MALAYSIA
28 PINGAT PERTABALAN - TIADA HAD

aznan @ IAB 2005

GELARAN PENYANDANG
ANUGERAH

aznan @ IAB 2005

 GELARAN PENYANDANG ANUGERAH

GELARAN
ANUGERAH
LELAKI ISTERI PEREMPUAN SUAMI
1 SERI MAHARAJA MANGKU NEGARA (S.M.N) TUN TOH PUAN TUN TIADA
2 SERI SETIA MAHKOTA MALAYSIA (S.S.M) TUN TOH PUAN TUN TIADA
3 PANGLIMA MANGKU NEGARA (P.M.N) TAN SRI PUAN SRI TAN SRI TIADA
4 PANGLIMA SETIA MAHKOTA (P.S.M) TAN SRI PUAN SRI TAN SRI TIADA
5 PANGLIMA JASA NEGARA (P.J.N) DATUK DATIN DATUK TIADA
6 PANGLIMA SETIA DIRAJA (P.S.D) DATUK DATIN DATUK TIADA
aznan @ IAB 2005
ANUGERAH MENGIKUT FAMILI
1. DARJAH YANG MULIA
PANGKUAN NEGARA

a SERI MAHARAJA MANGKU NEGARA S.M.N

b PANGLIMA MANGKU NEGARA P.M.N
c JOHAN MANGKU NEGARA J.M.N
d KESATRIA MANGKU NEGARA K.M.N
e AHLI MANGKU NEGARA A.M.N
f PINGAT PANGKUAN NEGARA P.P.N
aznan @ IAB 2005
ANUGERAH MENGIKUT FAMILI

2. DARJAH YANG MULIA SETIA MAHKOTA

MALAYSIA

a SERI SETIA MAHKOTA MALAYSIA S.S.M

b PANGLIMA SETIA MAHKOTA P.S.M
c JOHAN SETIA MAHKOTA J.S.M
aznan @ IAB 2005
ANUGERAH MENGIKUT FAMILI

3. DARJAH YANG DIHORMATI SETIA

DIRAJA

a PANGLIMA SETIA DIRAJA P.S.D

b JOHAN SETIA DIRAJA J.S.D
c KESATRIA SETIA DIRAJA K.S.D
d BENTARA SETIA DIRAJA B.S.D
aznan @ IAB 2005
 GELARAN ANUGERAH
NEGERI
1. DATO’ SERI
2. DATO’ / DATUK
3. DATO’ SETIA
4. DATUK SERI PANGLIMA
5. DATO’ SERI UTAMA
6. DATUK PATINGGI
7. DATUK AMAR
8. DATO’ PADUKA
9. DATIN PADUKA
10. DATUK WIRA
aznan @ IAB 2005
 SUSUNAN
KEUTAMAAN
PERSEKUTUAN
 SUSUNAN KEUTAMAAN PESEKUTUAN
22hb JANUARI 1998
1. Yang Di-Pertuan Agong
2. Raja Permaisuri Agong
3. Raja-raja dan Pemangku-Pemangku
Raja
4. Yang Di-Pertua Negeri-Negeri
5. Bekas-bekas Raja Permaisuri Agong
yang menerima saraan DiRaja
daripada Kerajaan Persekutuan
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. Perdana Menteri
2. Timbalan Perdana Menteri
Kehormat – 7A Bakal-bakal Raja
(Tengku Mahkota/Raja Muda)
1. Ahli-ahli Darjah Utama Seri Mahkota
Negara (D.M.N)
2. Ahli-ahli Seri Maharaja Mangku
Negara (S.M.N)

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. Ahli-ahli Seri Setia Mahkota (S.S.M)
Kehormat – 10A Dato-Dato Undang
yang Empat Negeri
Sembilan dan
Tengku Besar Tampin,
Negeri Sembilan.
1. Ketua Hakim Negara Mahkamah
Persekutuan
2. Yang di-Pertua Dewan Negara
3. Yang di-Pertua Dewan Rakyat
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. Bekas-bekas Perdana Menteri
2. Bekas-bekas Timbalan Perdana
Menteri
3. Ahli-ahli Jemaah Menteri
4. Setiausaha Jemaah Menteri/Ketua
Setiausaha Negara
Kehormat–17A
Menteri-Menteri Besar dan
Ketua-Ketua Menteri.
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. Peguam Negara
2. Panglima Angkatan Tentera
3. Ketua Polis Negara
4. Ketua Pengarah Perkhidmatan Awam
5. Timbalan-Timbalan Menteri
6. Timbalan Yang di-Pertua Dewan
Negara dan Timbalan Yang di-Pertua
Dewan Rakyat
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. Pesuruhjaya-Pesuruhjaya Tinggi,
Duta-Duta Besar, Menteri-Menteri
yang Mutlak, Pemangku-Pemangku
Pesuruhjaya Tinggi dan Kuasa-Kuasa
Usaha
2. Presiden Mahkamah Rayuan
3. Hakim Besar Mahkamah Tinggi di
Malaysia
4. Hakim Besar Mahkamah Tinggi di
Sabah dan Sarawak
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. Ketua Pembangkang Parlimen
2. Hakim-Hakim Mahkamah Persekutuan
3. Hakim-Hakim Mahkamah Rayuan
4. Setiausaha-setiausaha Parlimen
5. Bekas Ketua Setiausaha Negara
6. Pegawai-pegawai Gred Utama Turus
I, II dan III.
7. Bekas Peguam Negara, Bekas
Panglima Angkatan Tentera dan
Bekas Ketua Polis Negara
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. Pengerusi-Pengerusi Suruhanjaya yang
ditubuhkan di bawah Perlembagaan
Persekutuan.
2. Hakim-hakim Mahkamah Tinggi
3. Pengerusi Tribunal Perkhidmatan Awam
4. Pesuruhjaya-Pesuruhjaya Kehakiman
5. Ketua Audit Negara
6. Gabenor Bank Negara
7. Datuk Bandar Kuala Lumpur

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. Pengerusi Majlis Rasmi Kerajaan
2. Mufti Wilayah Persekutuan Kuala
Lumpur.
3. Penyimpan Mohor Besar Raja-Raja
4. Datuk Paduka Maharaja Lela
5. Ahli-ahli Panglima Mangku Negara
(P.M.N)
6. Ahli-Ahli Panglima Setia Mahkota
(P.S.M)
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. Professor-Professor Diraja
2. Ahli-ahli Panglima Jasa Negara (P.J.N)
3. Ahli-ahli Panglima Setia Diraja (P.S.D)
Kehormat – 50A Timbalan-timbalan
Menteri Besar / Timbalan-Timbalan
Ketua Menteri
Kehormat – 50B Speaker Dewan- Dewan
Undangan Negeri

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. Ahli-ahli Dewan Negara
2. Ahli-ahli Dewan Rakyat
3. Pegawai-pegawai Gred Utama ‘A’ dan
pegawai-pegawai Tentera dan Polis
yang setaraf dengannya.
4. Panglima Tentera Darat
5. Panglima Tentera Laut
6. Panglima Tentera Udara
7. Timbalan Ketua Polis Negara

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. Ketua-ketua Setiausaha Kementerian
2. Naib-Naib Canselor Universiti
Kehormat – 59A Ahli-ahli Majlis
Mesyuarat
Kerajaan
Negeri dan Menteri-
Menteri Negeri di
Sabah dan Sarawak.
1. Pegawai-pegawai Gred Utama ‘B’ dan
pegawai-pegawai Tentera dan Polis yang
setaraf dengannya.
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. Pengerusi-Pengerusi Badan-Badan
Berkanun Persekutuan dan Ketua-
Ketua Badan Berkanun Persekutuan
yang setaraf dengan gred Utama ‘B’
dan ke atas.
Kehormat – 61A Penerima Anugerah
‘Fellow’ Negara.
62. Wakil-Wakil tempatan Bangsa-Bangsa
Bersatu

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. Pegawai-pegawai Gred Utama ‘C’ ,
Pegawai-Pegawai Tentera dan Polis
dan Ketua-Ketua Badan Berkanun
Persekutuan yang setaraf dengannya.
2. Ahli-ahli Johan Mangku Negara
(J.M.N)
3. Ahli-ahli Johan Setia Mahkota (J.S.M)
4. Ahli-ahli Johan Setia DiRaja

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. Pegawai-pegawai Gred I, Pegawai-pegawai
Tentera dan Polis dan Ketua-Ketua Badan
Berkanun Persekutuan yang setaraf
dengannya.
2. Setiausaha-setiausaha Politik
3. Pegawai-pegawai Gred II, Pegawai-
pegawai Tentera dan Polis yang setaraf
dengannya.
4. Konsul-konsul Besar negara-negara yang
tiada perwakilan diplomatik di Malaysia.

aznan @ IAB 2005

1. Y.B Dato’ Mohd Radzi bin
Sheikh Ahmad
Menteri di Jabatan Perdana Menteri
1. Y.B Dato’ Sri Adenan bin Satem
Menteri Sumber Asli dan Alam Sekitar
1. Y.B Datuk Dr Maximus James Ongkili
Menteri di Jabatan Perdana Menteri

aznan @ IAB 2005

1. Y.B Datuk Dr. Chua Soi Lek @
Chu Kin Seng
Menteri Kesihatan
1. Y.B Datuk Azalina binti Othman Said
Menteri Belia dan Sukan
1. Y.B Dato’ Dr Abdullah bin Md Zain
Menteri di Jabatan Perdana Menteri

aznan @ IAB 2005

 SUSUNAN
KEUTAMAAN
RAJA-RAJA
 SENARAI SUSUNAN
KEKANANAN SERI PADUKA
BAGINDA YANG DI-
PERTUAN AGONG, DULI-
DULI YANG MAHA MULIA
DAN TUAN-TUAN YANG
TERUTAMA
aznan @ IAB 2005
1. YANG DIPERTUAN AGONG
MALAYSIA XII
Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan
Agong Tuanku Syed Sirajuddin Ibni Al-
Marhum Tunku Syed Putra Jamalullail.

(Tarikh dilantik menjadi Seri Paduka

Baginda Yang di-Pertuan Agong pada
13 Disember 2001 dan ditabalkan pada
25 April 2002)

aznan @ IAB 2005

2. SULTAN NEGERI KEDAH
DARUL AMAN
Kebawah Duli Yang Maha Mulia
Almu’tasimu Billahi Muhibbudin Tuanku
Alhaj Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni
Al-Marhum Sultan Badlishah.

(Naik takhta Kerajaan Negeri Kedah

Darul Aman pada 15 Julai 1958 dan
ditabalkan 20 Februari 1959)

aznan @ IAB 2005

 3. YANG DI-PERTUAN BESAR
NEGERI SEMBILAN DARUL KHUSUS
Duli Yang Maha Mulia Tuanku Ja’afar
ibni Al-Marhum Tuanku Abdul Rahman.

(Naik takhta Kerajaan Negeri Sembilan

Darul Khusus pada 15 April 1967 dan
ditabalkan pada 8 April 1968)

aznan @ IAB 2005

 4. SULTAN PAHANG
Kebawah Duli Yang Maha Mulia Sultan
Pahang Sultan Haji Ahmad Shah Al-
Musta’in Billah ibni Al-Marhum Sultan
Abu Bakar Ri’ayatuddin Al-Mu’adzam
Shah.

(Naik takhta Kerajaan Negeri Pahang

Darul Makmur pada 7 Mei 1974 dan
ditabalkan pada 6 Mei 1975)
aznan @ IAB 2005
 5. AL-SULTAN KELANTAN
Kebawah Duli Yang Maha Mulia
Tuanku Ismail Petra ibni Al-Marhum
Sultan Yahya Petra.

(Naik takhta Kerajaan Negeri Kelantan

pada 29 Mac 1979 dan dimahkotakan
pada 30 Mac 1980)

aznan @ IAB 2005

 6. SULTAN JOHOR
Duli Yang Maha Mulia Baginda Sultan
Iskandar ibni Al-Marhum Sultan Ismail.

(Naik takhta Kerajaan Negeri Johor

Darul Takzim pada 11 Mei 1981)

aznan @ IAB 2005

 7. PADUKA SERI SULTAN
PERAK DARUL RIDZUAN
Duli Yang Mulia Paduka Seri Sultan
Azlan Muhibbuddin Shah ibni Al-
marhum Sultan Yussuf Izzudin Shah
Ghafarullahu-lah.

(Naik takhta Kerajaan Negeri Perak

Darul Ridzuan pada 31 Februari 1984
dan ditabalkan pada 6 Disember 1985)

aznan @ IAB 2005

8. SULTAN TERENGGANU
Duli Yang Maha Mulia Al-Wathiqu Billah
Al-Sultan Mizan Zainal Abidin ibni Al-
Marhum Sultan Mahmud Al-Muktafi
Billah Shah.

(Naik takhta Kerajaan Negeri

terengganu Darul Iman pada 15 Mei
1998 dan ditabalkan pada 4 Mac 1999)

aznan @ IAB 2005

 9. SULTAN SELANGOR
Duli Yang Maha Mulia Sultan
Sharafuddin Idris Shah ibni Almarhum
Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah Al-
Haj.

(Naik takhta Kerajaan Negeri Selangor

pada 22 November 2001 dan
ditabalkan pada 8 Mac 2003)

aznan @ IAB 2005

 10. PEMANGKU SULTAN
PERLIS
Duli Yang Maha Mulia Tuanku Syed
Faizuddin Putra ibni Tunku Syed
Sirajuddin Jamalullail.

(Dilantik pada 12 Disember 2001)

aznan @ IAB 2005

 1. YANG DI-PERTUA
NEGERI SARAWAK
Tuan Yang Terutama Tun Datuk
Patinggi Abang Haji Muhammad
Salahuddin.

(Dilantik menjadi Yang di-Pertua

Negeri pada 2 April 1977)

aznan @ IAB 2005

 12. YANG DI-PERTUA
NEGERI PULAU PINANG
Tuan Yang Terutama Tun Dato’ Seri
Utama (Dr.) Haji Abdul Rahman bin
Haji Abbas.

(Dilantik menjadi Yang di-Pertua

Negeri pada 1 Mei 2001)

aznan @ IAB 2005

 13. YANG DI-PERTUA
NEGERI SABAH
Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri
Panglima Haji Ahmadshah bin
Abdullah.

(Dilantik menjadi Yang di-Pertua

Negeri pada 1 Januari 2003)

aznan @ IAB 2005

 14. YANG DI-PERTUA
NEGERI MELAKA
Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri
Utama Mohd. Khalil bin Yaakob.

(Dilantik menjadi Yang di-Pertua

Negeri pada 4 Jun 2004)

aznan @ IAB 2005

 PRINSIP
PENYUSUNAN
TEMPAT DUDUK
BAGI MAJLIS
1. KEKANANAN BAGI TIGA
ORANG

2 1 3
PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

2. KEKANANAN BAGI LIMA
ORANG

4 2 1 3 5
PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

3. KEKANANAN BAGI TUJUH
ORANG

6 4 2 1 3 5 7
PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

 4. KEKANANAN BAGI
SEMBILAN ORANG

8 6 4 2 1 3 5 7 9

PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

5. BENTUK AUDITORIUM DUA BLOK
JEMPUTAN SEORANG

4 2 1 3 5
PENTAS KHAS

9 7 5 3 1 2 4 6 8 10

19 17 15 13 11 12 14 16 18 20
29 27 25 23 21 22 24 26 28 30

BLOK A BLOK B

aznan @ IAB 2005

6. BENTUK AUDITORIUM DUA BLOK
JEMPUTAN SEORANG

4 2 1 3 5
PENTAS KHAS

5 4 3 2 1 1 2 3 4 5

10 9 8 7 6 6 7 8 9 10
15 14 13 12 11 11 12 13 14 15
LELAKI PEREMPUAN
BLOK A BLOK B

aznan @ IAB 2005

7. KEKANANAN BAGI DUA
ORANG

1 2
PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

8. KEKANANAN BAGI EMPAT
ORANG

3 1 2 4
PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

9. KEKANANAN BAGI ENAM
ORANG

5 3 1 2 4 6
PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

10. KEKANANAN BAGI LAPAN
ORANG

7 5 3 1 2 4 6 8
PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

 11. KEKANANAN BAGI
SEPULUH ORANG

9 7 5 3 1 2 4 6 8 10

PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

 12. KEKANANAN BAGI
DUA BELAS ORANG

11 9 7 5 3 1 2 4 6 8 10 12

PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

 13. KEKANANAN BAGI
EMPAT ORANG BERSAMA
ISTERI

3 1 2 4
PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

14. KEKANANAN BAGI ENAM
ORANG BERSAMA ISTERI

5 3 1 2 4 6
PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

15. KEKANANAN BAGI LAPAN
ORANG BERSAMA ISTERI

7 5 3 1 2 4 6 8
PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

16. KEKANANAN BAGI SEPULUH
ORANG BERSAMA ISTERI

9 7 5 3 1 2 4 6 8 10

PENTAS KHAS

aznan @ IAB 2005

 PRINSIP
PENYUSUNAN
TEMPAT
DUDUK BAGI
MAJLIS MAKAN
PANJANG-PANJANG
MEJA

aznan @ IAB 2005

PANJANG BULAT

MEJA

aznan @ IAB 2005

BULAT-BULAT

aznan @ IAB 2005

BULAT PANJANG

aznan @ IAB 2005

PELBAGAI BENTUK SUSUNAN MEJA

MEJA MEJA

aznan @ IAB 2005

 1. JEMPUTAN SEORANG
(BERSETENTANG) TETAMU
KEHORMAT/TUAN RUMAH SETARAF
TUAN RUMAH

17 13 9 5 2 6 10 14 18

MEJA
16 12 8 4 1 3 7 11 15

TETAMU KEHORMAT
aznan @ IAB 2005
 2. JEMPUTAN SEORANG
TUAN RUMAH LEBIH TINGGI
TETAMU KEHORMAT TUAN RUMAH

15 11 7 2 1 3 8 12 16

17 13 9 5 4 6 10 14 18

aznan @ IAB 2005

 3. JEMPUTAN SEORANG
TETAMU KEHORMAT LEBIH
TINGGI
TETAMU KEHORMAT TUAN RUMAH

15 11 7 2 1 3 8 12 16

17 13 9 5 4 6 10 14 18

aznan @ IAB 2005

 4. JEMPUTAN SUAMI ISTERI:
ISTERI BERSEBELAHAN SUAMI
7 3 1 4 8

I S I S I S I S I S

MEJA

I S I S I S I S I S

10 6 2 5 9
aznan @ IAB 2005
5. TETAMU KEHORMAT DI TENGAH
(BILANGAN GANJIL)
TETAMU KEHORMAT

8 6 4 2 1 3 5 7 9

MEJA KHAS

aznan @ IAB 2005

6. TETAMU KEHORMAT DI SEBELAH
KANAN (BILANGAN GENAP)

9 7 5 3 1 2 4 6 8 10

MEJA KHAS

aznan @ IAB 2005

 7. JEMPUTAN SUAMI ISTERI:
ISTERI BERSEBELAHAN SUAMI (BILANGAN PASANGAN GANJIL)

4 2 1 3 5

I S I S S I S I S I

MEJA KHAS

aznan @ IAB 2005

 8. JEMPUTAN SUAMI ISTERI:
ISTERI BERSEBELAHAN SUAMI (BILANGAN PASANGAN GENAP)
5 3 1 2 4 6

I S I S I S S I S I S I

MEJA KHAS

aznan @ IAB 2005

 9. JEMPUTAN SUAMI ISTERI:
TETAMU KEHORMAT SETARAF DENGAN TUAN RUMAH

S I S ITR TK TR ITK I S I

MEJA KHAS

aznan @ IAB 2005

 10. JEMPUTAN SUAMI ISTERI:
TETAMU KEHORMAT LEBIH TINGGI DARI TUAN RUMAH

I S I TR TK ITK ITR S I S

MEJA KHAS

aznan @ IAB 2005

11. PEREMPUAN TIDAK DUDUK DI HUJUNG MEJA KHAS

I S I TR TK ITK ITR S I S

MEJA KHAS

aznan @ IAB 2005

 12. JEMPUTAN SEORANG :
MEJA KHAS TANPA ISTERI

12 10 8 6 4 2 1 3 5 7 9 11 13
14 MEJA 15
16 KHAS 17
18 19
20 21

aznan @ IAB 2005

 13. JEMPUTAN SUAMI ISTERI
TETAMU KEHORMAT DI SEBELAH KANAN TUAN RUMAH

I S I S ITR TK TR ITK I S I S
S I
I S
MEJA KHAS
S I
I S

aznan @ IAB 2005

 14. JEMPUTAN SUAMI ISTERI
TETAMU KEHORMAT LEBIH TINGGI DARI TUAN RUMAH

S I S I TR TK ITK ITR S I S I
S I
MEJA KHAS
I S
I I
S S

aznan @ IAB 2005

 19. SUSUNAN MEJA BULAT
T PENTAS T
I I
A A
N 22 14 N
G 13 21 G
12 11
T 20 10 T
I 9 19 I
A 8 PENTAS 7 A
N PERSEMBAHAN N
G 18 6 5 17 G

4 3
T T
I 16 2 1 15 I
A A
N N
G G

MEJA KHAS
aznan @ IAB 2005
20. SUSUNAN MEJA KHAS (DIRAJA) DAN
MEJA BULAT

aznan @ IAB 2005

 21. MEJA KHAS BULAT
JEMPUTAN SUAMI ISTERI
1. TETAMU UTAMA 2. TUAN RUMAH

3. ISTERI 4. ISTERI
TETAMU TUAN
UTAMA RUMAH

aznan @ IAB 2005

 22. MEJA KHAS BULAT
TETAMU UTAMA SETARAF DGN TUAN RUMAH

1. TETAMU UTAMA 3. TUAN RUMAH

4. ISTERI 2. ISTERI
TUAN TETAMU
RUMAH UTAMA

aznan @ IAB 2005

 23. MEJA KHAS BULAT
TETAMU UTAMA LEBIH TINGGI DARI TUAN RUMAH

2. ISTERI
1. TETAMU UTAMA
TETAMU
UTAMA
3. TUAN RUMAH
4. ISTERI
TUAN
RUMAH

aznan @ IAB 2005

 24. MEJA KHAS BULAT
ISTERI BERSEBELAHAN DGN SUAMI

1. TETAMU UTAMA 2. TUAN RUMAH

3. ISTERI 4. ISTERI
TETAMU TUAN
UTAMA RUMAH

5. SUAMI
6. SUAMI

7. ISTERI 8. ISTERI

aznan @ IAB 2005

 25. MEJA TETAMU LAIN
ISTERI DAN SUAMI BERSETENTANG

1. SUAMI 2. ISTERI

3. ISTERI 4. SUAMI

5. SUAMI 6. ISTERI

8. ISTERI 7. SUAMI

9. SUAMI 10. ISTERI

aznan @ IAB 2005

 26. MEJA TETAMU LAIN
ISTERI DAN SUAMI BERSEBELAHAN

10. ISTERI 8. SUAMI

9. SUAMI
7. ISTERI

6. ISTERI 4. SUAMI

3. ISTERI
5. SUAMI

1. SUAMI
2. ISTERI

aznan @ IAB 2005

 27. MEJA TETAMU SERAMAI 10 ORANG
JEMPUTAN SEORANG

1. ISTERI 2. SUAMI

3. SUAMI
4. ISTERI

5. ISTERI 6. SUAMI

8. ISTERI
7. SUAMI

10. SUAMI
9. ISTERI

aznan @ IAB 2005

PENGGUNAAN
BAHASA
DIRAJA
 1. PENGERTIAN
Bahasa diraja ialah bahasa yang digunakan
dalam perhubungan di mana sekurang-
kurangnya salah satu pihak iaitu terdiri dari
keluarga diraja. Mempunyai ciri-ciri
perbezaan yang tertentu.

Bahasa bukan diraja ialah bahasa yang

digunakan dalam perhubungan yang tidak
dihadapkan kepada sekatan-sekatan atau
kendala-kendala (constraint) diraja. Dalam
perhubungan tersebut tiada yang terdiri dari
keluarga diraja.
Asmah Hj. Omar: Bahasa Diraja
aznan @ IAB 2005
Dewan Bahasa dan Pustaka
 2. PERBENDAHARAAN KATA
 PATIK  JUNJUNG
 HAMBA TUA SUAMI  BERKENAN
PATIK  LIMPAH
 PACAL PONDOK ISTERI  MURKA
PATIK  PACAL
 PACAL DIDIK  MERAFAK SEMBAH
 BETA  TITAH
 MENGHADAP  BERSIRAM
 AMPUN  BERSEMAYAM
 BERANGKAT  SANTAP
 ANUGERAH
 GERING
 DAULAT  BERADU
 DIRGAHAYU
aznan @ IAB 2005
 3. UNGKAPAN KATA
3.1 MENCEMAR DULI
3.2 JUNJUNG KASIH
3.3 MENJUNJUNG DULI
3.4 MEMOHON LIMPAH PERKENAN
3.5 MEMOHON AMPUN
3.6 MERAFAK SEMBAH
3.7 DAULAT TUANKU
3.8 BERDATANG SEMBAH
3.9 LIMPAH PERKENAN
3.10 PATIK-PATIKaznan
SEKALIAN
@ IAB 2005
 4. PELBAGAI AYAT
4.1 Ampun Tuanku,
Ampun Tuanku beribu-ribu ampun
Sembah patik harap diampun
4.2 Menjunjung kasih Tuanku
4.3 Patik mohon limpah perkenan Duli
Tuanku
4.4 Menurut titah perintah Duli Yang
Maha Mulia Tuanku
aznan @ IAB 2005
 Samb.
4.5 Patik mohon Tuanku santap
4.6 Patik mohon Tuanku
menandatangai surat ini
4.7 Patik-patik sekelian merafak
sembah dan menjunjung kasih
kepada Duli Tuanku

aznan @ IAB 2005

 5. PENGUMUMAN
5.1 Yang Berbahagia ….., selaku
Pengerusi Jawatankuasa Majlis…,
mengadap dan merafak sembah
memohon limpah perkenan Seri
Paduka Baginda Yang Di-Pertuan
Agong bagi majlis ini dimulakan,
dan seterusnya memohon izin untuk
menyembahkan kata-kata aluan.
aznan @ IAB 2005
 Samb.
5.2 Yang Berhormat…. selaku Pengerusi
…. akan merafak sembah memohon
ampuni limpah perkenan Seri Paduka
Yang di-Pertuan Agong untuk memulakan
Majlis Jamuan Teh.
5.3 Sahibus Samahah Mufti .. Akan
berdatang sembah memohon ampuni limpah
perkenan Seri Paduka Baginda Yang di-
Pertuan Agong untuk membaca doa.

aznan @ IAB 2005

6. UCAPAN DALAM MAJLIS
(DAHULU)
Assalamu Alaikum Warahmatullahi
Wabarakatuh.
Ampun Tuanku Beribu-ribu ampun, sembah
patik mohon diampun.
Patik serta pacal-pacal sekalian dengan
segala hormat takzim merafak sembah,
menyembahkan junjung kasih yang tidak
terhingga atas limpah perkenan Duli Yang
Maha Mulia Tuanku serta Duli Yang Maha
Mulia Seri Paduka Baginda Raja Permaisuri
Agong, berangkat mencemar duli untuk
menghadiri majlis ini.

aznan @ IAB 2005

 Samb.
Keberangkatan Kebawah Duli Tuanku adalah
membawa erti yang besar bagi patik dan
pacal-pacal sekelian, serta merupakan
kurnian, dorongan dan peransang bagi pacal
sekalian. Barang dimakbulkan Allah serta
dengan berkat kemuliaan serta daulat
kebesaran kebawah Duli Tuanku,
bertambahlah mertabat serta kemuliaan
Majlis ini.
Ampun Tuanku.
Barang diperkenan Kebawah Duli Tuanku,
patik mohon diampuni izin untuk
menyampaikan sepatah dua kata kepada
majlis ini.
aznan @ IAB 2005
 Samb.
*** Kandungan ucapan Kepada Majlis***

Ampun Tuanku,
Demikianlah ucapan patik kepada Majlis ini.
Patik mohon merafakkan sembah sekali lagi
sembah junjung kasih patik dan pacal-pacal
sekelian, atas limpah perkenan Kebawah Duli
Tuanku dan Duli Yang Maha Mulia Seri
Paduka Baginda Raja Permaisuri Agong
berangkat mencemar duli ke Majlis pada hari
ini.
Ampun Tuanku.
aznan @ IAB 2005
 7. PINDAAN PENGGUNAAN
BAHASA DIRAJA
7.1 Gelaran DiRaja
Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka
Baginda Yang Di-Pertuan Agong
Duli Yang Maha Mulia Seri Paduka
Baginda Raja Permaisuri Agong
7.2 Ungkapan DiRaja yang digunakan sekarang
i. Menghadap
ii. Menurut Perintah
iii. Titah Ucapan
iv. Mohon Perkenan
v. Mohon Izin Tuanku
vi. Berangkat atau Keberangkatan
aznan @ IAB 2005
 Samb.
7.3 Ungkapan dan perkataan yang
dimansuhkan penggunaannya.
i. Patik, Patik Yang Hina Dina, Yang Bebal
Tiada Berbudi, Ampun Tuanku Beribu-ribu
Ampun Sembah Patik Harap Diampun dan
Hamba.
ii. Duli, Bercemar Duli dan Mencemar Duli
iii. Pacal, Pacal Pondok (Isteri) dan Pacal
Yang Hina
iv. Sembah, Berdatang Sembah, Merapak
Sembah, Mengangkat Sembah, Berkirim
Sembah, Cerpu, Cabul, Cemar, Daulat,
Jemala, Batu Jemala, Duka Nestapa,
Limpah, Ayapan dan Mahligai.
aznan @ IAB 2005
 Samb.
7.4 Format Ucapan Dalam Majlis
(Sekarang)
Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong,
Seri Paduka Baginda Raja Permaisuri Agong,
Yang Amat Berhormat Perdana Menteri dan
Isteri, Yang Berhormat Menteri-Menteri…..,
Tuan-tuan dan Puan-Puan yang dihormati.
Majlis mengucapkan setinggi-tinggi terima
kasih di atas keberangkatan Seri Paduka
Baginda Yang di-Pertuan Agong, Seri Paduka
Baginda Raja Permaisuri Agong ke majlis ini.

aznan @ IAB 2005

 Samb.
Keberangkatan Seri Paduka Baginda
Yang di-Pertuan Agong, Seri Paduka
Baginda Raja Permaisuri Agong lebih
menyerikan suasana majlis ini.
Majlis mengucapkan terimakasih diatas
kehadiran Yang Amat Berhormat
Perdana Menteri dan Isteri, Yang
Berhormat Menteri-Menteri…, tuan-
tuan dan puan-puan yang dihormati.
aznan @ IAB 2005
 PANGGILAN
HORMAT
(HONORIFIC)
A. PANGGILAN HORMAT BAGI RAJA-RAJA DAN
YANG DIPERTUA NEGERI
1 Yang di-Pertuan Agong Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan Agong
2 Raja Permaisuri Agong Seri Paduka Baginda Raja Permaisuri Agong
3 Raja Perlis Duli Yang Maha Mulia Tuanku
4 Sultan Kedah Kebawah Duli Yang Maha Mulia Al-Sultan
5 Sultan Selangor Duli Yang Maha Mulia Tuanku
Yang di-Pertua Besar
6 Duli Yang Maha Mulia Tuanku
Negeri Sembilan
7 Sultan Pahang Kebawah Duli Yang Maha Mulia Sultan
8 Al-Sultan Kelantan Kebawah Duli Yang Maha Mulia Tuanku
9 Sultan Terengganu Duli Yang Maha Mulia Tuanku
10 Sultan Johor Duli Yang Maha Mulia Baginda Sultan
11 Sultan Perak Kebawah Duli Yang Maha Mulia Paduka Seri Sultan
aznan @ IAB 2005
12 Raja Perempuan Perlis Duli Yang Maha Mulia Tengku
13 Sultanah Kedah Kebawah Duli Yang Maha Mulia Tuanku
14 Tengku Ampuan Selangor Duli Yang Maha Mulia Tengku Ampuan
Tunku Ampuan Besar
15 Duli Yang Maha Mulia Tunku
Negeri Sembilan
16 Raja Perempuan Pahang Kebawah Duli Yang Maha Mulia Tengku
17 Raja Perempuan Kelantan Kebawah Duli Yang Maha Mulia Tengku
Tengku Ampuan Besar
18 Duli Yang Maha Mulia Tengku Ampuan
Terengganu

19 Sultanah Johor Duli Yang Maha Mulia Baginda Sultanah

Kebawah Duli Yang Maha Mulia Raja

20 Raja Perempuan Perak
Permaisuri
Yang di-Pertua Negeri
21 Melaka, Sarawak , Sabah Tuan Yang Terutama
dan Pulau Pinang
Isteri Yang di-Pertua Negeri
22 Melaka, Sarawak , Sabah Yang Amat Berbahagia
dan Pulau Pinang
 B. PANGGILAN HORMAT PERINGKAT
PERSEKUTUAN
PANGGILAN HORMAT
JAWATAN
PENYANDANG ISTERI/SUAMI
1 Yang di-Pertuan Agong Seri Paduka Baginda -
2 Raja Permaisuri Agong Seri Paduka Baginda -
3 Perdana Menteri Yang Amat Berhormat Yang Amat Berbahagia
4 Timbalan Perdana Menteri Yang Amat Berhormat Yang Amat Berbahagia
5 Menteri/Timbalan
Yang Berhormat Yang Berbahagia
Menteri/Setiausaha Parlimen
6 Yang di-Pertua Dewan
Yang Berhormat Yang Berbahagia
Negara/Dewan Rakyat
7 Timbalan Yang di-Pertua Dewan
Yang Berhormat Yang Berbahagia
Negara/Dewan Rakyat
 8 Ahli Parlimen dan ADUN Yang Berhormat Yang Berbahagia
9 Ahli SMN/SSM (Tun,Toh/Puan) Yang Amat Berbahagia Yang Amat Berbahagia
10 Ahli PMN/PSM (Tan Sri/Puan Sri) Yang Berbahagia Yang Berbahagia
11 Ahli PJN/PSD (Datuk) Yang Berbahagia Yang Berbahagia
12 Ketua Hakim Negara Yang Amat Arif Yang Amat Berbahagia
13 Hakim Besar Yang Arif Yang Berbahagia
14 Hakim Mahkamah Agong/Tinggi Yang Arif Yang Berbahagia
15 Ketua Setiausah Negara Yang Berbahagia Yang Berbahagia
16 Ketua Perkhidmatan Awam Yang Berbahagia Yang Berbahagia
17 Panglima Angkatan Tentera Yang Berbahagia Yang Berbahagia
18 Ketua Polis Negara Yang Berbahagia Yang Berbahagia
19 Peguam Negara Yang Berbahagia Yang Berbahagia
20 Ketua-ketua Setiausaha Kementerian Yang Berbahagia
/Ketua Jabatan Pesekutuan (Keadaan tertentu Yang Berbahagia
Yang Berusaha)
21 Pesuruhjaya Tinggi, Duta Besar Tuan Yang Terutama Yang Berbahagia
22 Menteri Besar/Ketua Menteri Yang Amat Berhormat Yang Amat Berbahagia
23 Datuk Bandar Yang Berbahagia Yang Berbahagia
24 Speaker DUN, Ahli-ahli Exco, Menteri
Sabah/Sarawak, ahli-ahli Dewan
Undangan Negeri Yang Berhormat Yang Berbahagia
25 Lain-lain Pegawai Yang berusaha Puan
26 Dato Negeri Johor Yang berhormat Yang Berbahagia
27 Raja/Tengku/Tunku/Engku Yang Mulia Yang Mulia
28 Setiausaha Kerajaan Negeri Yang Berhormat Yang Berbahagia
29 Penasihat Undang-Undang Negeri Yang Berhormat Yang Berbahagia
30 Pegawai Kewangan Negeri Yang Berhormat Yang Berbahagia
 PANGGILAN HORMAT
1. YANG AMAT BERHORMAT
2. YANG BERHORMAT
3. YANG AMAT BERBAHAGIA
4. YANG BERBAHAGIA
5. YANG MULIA
6. YANG BERUSAHA
7. YANG AMAT MULIA
8. YANG TERAMAT MULIA
9. YANG DIHORMATI
10. DULI YANG MAHA MULIA
aznan @ IAB 2005
 CONTOH-CONTOH
1. Y.M TAN SRI RAJA ALI BIN RAJA AHMAD
2. Y.B TAN SRI RAJA ALI BIN RAJA AHMAD
3. Y.M DATIN PADUKA RAJA NORMAH
4. Y. BHG. TAN SRI DATO’ SERI PROF.
HAJI…..
5. Y. BHG. JEN TAN SRI DATO’ SERI PROF
DR HAJI…
6. Y.BHG JEN TAN SRI DATO’ SERI PROF Ir.
HAJI………

aznan @ IAB 2005

 CONTOH-CONTOH
1. Y.BHG JEN (B) TAN SRI DATO’ SERI
HAJI
2. Y.B SENATOR JEN (B) TAN SRI
DATO’ SRI…..
3. Y.BHG. DATO’ (Dr) HAJI
4. Y. A HAKIM DATO’ SERI
5. Y. A.A. HAKIM TUN DATUK WIRA
6. Y. B. DATO’ SERI RAJA IDRIS………

aznan @ IAB 2005

 PERANAN DAN
TANGGUNGJAWAB
PENYAMBUT
TETAMU DALAM
MAJLIS
 PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB
PENYAMBUT TETAMU DALAM MAJLIS
1. AMALAN PROTOKOL KINI
2. ETIKET SOSIAL
3. KATEGORI PENYAMBUT TETAMU
4. KRITERIA PENYAMBUT TETAMU
5. BIDANG TUGAS
6. PEMBAHAGIAN TUGAS
7. TEKNIK MENYAMBUT
8. CARA MENYAMBUT
9. PERMASALAHAN
10. LATIHAMAL
aznan @ IAB 2005
1. AMALAN PROTOKOL KINI
1.1 ELEMEN PENTING DALAM
PROTOKOL
1.2 SUSUNAN KEUTAMAAN
1.3 ANUGERAH DARJAH
KEBESARAN
1.4 SUSUNAN TEMPAT DUDUK

aznan @ IAB 2005

 2. ETIKET SOSIAL
2.1 ELEMEN PENTING DALAM
ETIKET SOSIAL
2.2 ETIKET DALAM PENGEMASAN
DIRI, PERGAULAN DAN
PERDAMPINGAN
2.3 ETIKET DALAM MENGHADIRI
PELBAGAI MAJLIS

aznan @ IAB 2005

 3. KATEGORI PENYAMBUT
TETAMU
3.1 PENYAMBUT TETAMU AGENSI
3.2 PENYAMBUT TETAMU KAUNTER
3.3 PENYAMBUT TETAMU DALAM
MAJLIS

aznan @ IAB 2005

 4. KRITERIA PENYAMBUT TETAMU
4.1 Perwatakan yang baik 4.10 Bersifat sabar dan
4.2 Pengetahuan protokol toleran
4.3 Pengetahuan Etiket 4.11 Mahir dalam cara
Sosial menyambut
4.4 Keadaan bersih 4.12 Tiada kecacatan
4.5 Kesopanan anggota
4.6 Berpakaian kemas 4.13 Mudah senyum
4.7 Berpakaian sesuai 4.14 Budibicara
4.8 Pergerakan cergas 4.15 Dedikasi
4.9 Mengenali ramai
tetamu
aznan @ IAB 2005
 5. BIDANG TUGAS
5.1 Semakan senarai dan tempat duduk
5.2 Mengenali tetamu
5.3 Menyambut ketibaan
5.4 Mengedarkan program
5.5 Mengiringi tetamu
5.6 Menunjukkan tempat duduk
5.7 Memberi maklumat
5.8 Memberi bantuan
5.9 Ketenteraman majlis
5.10 Keselesaan tetamu
aznan @ IAB 2005
 6. PEMBAHAGIAN TUGAS
6.1 Penyambut Utama
6.2 Pembahagi Program
6.3 Pengiring
6.4 Penunjuk tempat duduk

aznan @ IAB 2005

 7. TEKNIK MENYAMBUT
7.1 Keraian
7.2 Taraf
7.3 Aturcara
7.4 Waktu ketibaan tetamu
7.5 Waktu mula dan tamat majlis
7.6 Senarai tetamu
7.7 Kehadiran penyambut
7.8 Maklumat, pertanyaan dan teguran
7.9 Kesulitan
7.10 Senyuman
aznan @ IAB 2005
 8. CARA MENYAMBUT

8.1 Penyambut Utama

8.1.1 Kelayakan
8.1.2 Tugas
8.1.3 Bilangan
8.1.4 Tempat Menyambut
8.2 Pembahagi Program
8.2.1 Kelayakan
8.2.2 Tugas
8.2.3 Bilangan
8.2.4 Tempat Menyambut
aznan @ IAB 2005
Samb.
8.3 Pembahagi program
8.3.1 Kelayakan
8.3.2 Tugas
8.3.3 Bilangan
8.3.4 Tempat Mengiring
8.4 Penunjuk tempat duduk
8.4.1 Kelayakan
8.4.2 Tugas
8.4.3 Bilangan
8.4.4 Tempat Bertugas
aznan @ IAB 2005
 9. PERMASALAHAN
9.1 Kesesuaian tempat 9.8 Datang membawa
9.2 Tetamu tidak bawa “extra”
kad 9.9 Tetamu tidak ada
9.3 Tetamu tiada kad dalam senarai
9.10 Pakaian tidak
9.4 Jawab datang tapi
mengikut yang
tidak datang ditetapkan
9.5 Jawab tidak datang 9.11 Datang terlalu awal
tetapi datang 9.12 Datang lewat
9.6 Jawab datang berdua 9.13 Tetamu tidak puas
tapi datang seorang hati
9.7 Jawab datang 9.14 Mengubah tempat
seorang tapi datang duduk
berdua 9.15 Tetamu
menghantar wakil
aznan @ IAB 2005
10. LATIHAMAL

aznan @ IAB 2005

PROTOKOL DAN
ETIKET DALAM
PENGACARAAN
MAJLIS RASMI
PROTOKOL DAN ETIKET DALAM
PENGACARAAN MAJLIS RASMI
1. AMALAN PROTOKOL KINI
2. ETIKET SOSIAL
3. KATEGORI MAJLIS
4. KRITERIA PENGACARA MAJLIS RASMI
5. BIDANG TUGAS
6. PEMBAHAGIAN TUGAS
7. FORMAT TEKS PENGACARAAN MAJLIS
RASMI
8. PENYEDIAAN TEKS PENGACARAAN MALIS
RASMI
9. PERMASALAHAN PERLAKSANAAN TUGAS
10. LATIHAN DAN PERSEMBAHAN
aznan @ IAB 2005
 1. AMALAN PROTOKOL
KINI
1.1 SUSUNAN KEUTAMAAN ORANG
KENAMAAN
1.2 GELARAN PENYANDANG
ANUGERAH
1.3 PANGGILAN HORMAT
1.4 SUSUNAN TEMPAT DUDUK

aznan @ IAB 2005

 2. ETIKET SOSIAL
2.1 ETIKET DALAM PENGEMASAN
DIRI, PERGAULAN DAN
PERDAMPINGAN

2.2 ETIKET DALAM MENGHADIRI

MAJLIS

aznan @ IAB 2005

 3. KATEGORI MAJLIS
3.1 MAJLIS PENUH ISTIADAT
3.2 MAJLIS RASMI DAN FORMAL
3.3 MAJLIS RASMI TETAPI TIDAK
FORMAL
3.4 MAJLIS TIDAK RASMI TETAPI
FORMAL
3.5 MAJLIS TIDAK RASMI DAN
TIDAK FORMAL
aznan @ IAB 2005
 4. KRITERIA PENGACARA
MAJLIS RASMI
4.1 FASIH DALAM PENGGUNAAN BAHASA
4.2 TIADA KECACATAN ANGGOTA
4.3 CEPAT DALAM PERGERAKAN
4.4 TIDAK GUGUP
4.5 TIDAK DARAH GEMURUH
4.6 TIDAK PANIK
4.7 TAHU MENGGUNAKAN BUDI BICARA
4.8 SABAR
4.9 TIDAK BERPERWATAKAN SERIUS
4.10 MEMPUNYAI PENGETAHUAN ASAS
MENGENAI ADAT ISTIADAT, PROTOKOL DAN
ETIKET SOSIAL

aznan @ IAB 2005

 5. BIDANG TUGAS
5.1 MENGAWAL MAJLIS
5.2 MEMBUAT PENGUMUMAN
5.3 MEMBERI PANDUAN

aznan @ IAB 2005

6. PEMBAHAGIAN TUGAS
6.1 PENGUMUMAN
6.2 PEMBIMBING
6.3 SOLO
6.4 BERDUET

aznan @ IAB 2005

 7. FORMAT TEKS
TAJUK MAJLIS MUKA SURAT (1)
MASA +
CUE ANN(1)
=====
===== =====
=====
===== =====

MUKA SURAT (2)

MASA + ANN(2)
CUE
===== =====
=====
===== =====
=====
 8. PENYEDIAAN TEKS
8.1 KANDUNGAN
 MUKA SURAT
 BILANGAN PENGUMUMAN
 MASA +-
 CUE
 ANN:

aznan @ IAB 2005

 8.2 CONTOH TEKS
MAJLIS JAMUAN TEH
DI PERKARANGAN ISTANA
1 CUE: (± 1600)
Apabila Rombongan Di Raja
kelihatan di anak tangga
2 CUE: (± 1620)
Setelah selesai lagu “Negara
Ku” dimainkan
MS: (1)
(1) ANN:
Keberangkatan tiba Seri
Paduka Baginda Yang Di
Pertuan Agong da Seri Paduka
Raja Permaisuri Agong
MS: (2)
(2) ANN:
Yang Berhormat …., selaku
Pengerusi Jawantankuasa
Pusat .., akan memohon
perkenan Seri Paduka Baginda
Yang Dipertuan Agong untuk
memulakan Majlis Jamuan Teh.
 MS: (3)
3 CUE: (± 1625) (3) ANN:
Setelah diperkenankan Majlis Jamuan Teh dimulakan

MS: (4)
4 CUE: (± 1700) (4) ANN:
Mohon perhatian!
Seri Paduka Baginda Yang Dipertuan
Apabila menerima isyarat Agong dan Seri Paduka Raja Permaisuri
Agong perkenan berangkat berjalan-jalan
di sekitar majlis untuk bermesra dengan
para jemputan.

MS: (5)
5 CUE: (± 1730) (5) ANN:

Apabila Seri Paduka Baginda

Yang Dipertuan Agong dan
Sahibus Samahah Mufti akan membacakan
Seri Paduka Raja Permaisuri
doa.
Agong bersemayam semula
di Majlis.

6 CUE: (± 1735)
Setelah diperkenankan
7 CUE: (± 1745)
Apabila menerima isyarat
MS: (6)
(6) ANN:
Yang Berhormat … akan memohon
perkenan Seri paduka Baginda Yang Di
pertuan Agong untuk memaklumkan
bahawa Majlis Jamuan Teh telah selesai
selamat disempurnakan
MS: (7)
(7) ANN:
Seri Paduka Baginda Yang Dipertuan
Agong dan Seri Paduka Raja Permaisuri
Agong akan berangkat meninggalkan
Majlis.
 CONTOH TEKS
Majlis Jamuan Rasmi
1 CUE: (± 2035)
Apabila para tetamu kenamaan
telah masuk ke bilik Khas
2 CUE: (± 2045)
Apabila diberikan isyarat, iaitu
semasa para tetatmu
kenamaan dalam perjalanan
menuju ke Dewan Bankuet
MS: (1)
(1) ANN:
Pohon perhatian!
Pohon perhatian!
Para jemputan sekelian adalah
sekarang dipersilakan
mengambil tempat masing-
masing dalam Dewan Bankuet.
MS: (2)
(2) ANN:
Pengumuman masuk ke Dewan
Bankuet, yang Amat Berhormat
Perdana Menteri ..bersama-
sama Yang Amat Berhormat..
Serta diiringi oleh …. Dan para
tetamu kenamaan.
 MS: (3)
3 CUE: (± 2200) (3) ANN:

Para tetamu yang dihormti

Apabila buah-buahan
dihidangkan dan pancaragam
… berhenti main.
sekalian, tuan-tuan dan puan-
puan sekelian.
Pohon perhatian kepada Yang
Amat berhormat …. yang akan
mempersilakan para hadirin
sekelian minum selamat untuk
……

MS: (2)

4 CUE: (± 2210) (4) ANN:

Apabila semua para hadirin
sudah duduk semula
Pohon perhatian!
Pohon perhatian kepada ….
yang akan mempersilakan para
hadirin sekelian minum selamat
untuk ……

5 CUE: (± 2215)
Apabila semua hadirin sudah
duduk semula dan keadaan
tenang.
6 CUE: (± 2300)
Apabila semua para hadirin
sudah duduk semula
aznan @ IAB 2005
MS: (5)
(5) ANN:
Para tetamu yang dihormti
sekalian, tuan-tuan dan
puan-puan sekelian.
Pohon perhatian kepada
Yang Amat berhormat ….
yang akan menyampaikan
ucapannya.
MS: (6)
(6) ANN:
Pohon perhatian!
Pohon perhatian kepada
tuan…. Dari … yang akan
menyampaikan ucapan
balasnya.
 MS:(7)

7 CUE: (± 2330) (7) ANN:

Para tetamu yang dihormti

Apabila semua sudah duduk
sekalian, tuan-tuan dan
semula dan pemain muzik
puan-puan sekelian.Sebagai
untuk pertunjukkan
acara hiburan pada malam
kebudayaan sudah siap
ini, para artis dari …. Akan
mengambil tempat masing-
mempersembahkan
masing.
rangkaian tarian Malaysia.

MS: (8)

8 CUE: (± 2345) (8) ANN:

Tuan Yang … Perdana

Menteri … akan
meninggalkan Dewan
Apabila tamat pertunjukan
Bankuet bersama-sama
dan isyarat diberi.
Yang Amat Berhormat ..
Serta diiringi oleh para
tetamu kenamaan yang lain.

aznan @ IAB 2005

 9. PERMASALAHAN
PERLAKSANAAN TUGAS
9.1 PENGETAHUAN
9.2 KEBIASAAN
9.3 KEBOLEHAN
9.4 ATURCARA
9.5 PENYEDIAAN TEKS
9.6 SUASANA TEMPAT
9.7 PEMBIMBING
aznan @ IAB 2005
 PENULISAN
DAN
PENGEDARAN
KAD
JEMPUTAN
 PENULISAN DAN PENGEDARAN KAD JEMPUTAN
1. SAIZ DAN BENTUK
2. BUTIR-BUTIR DALAM KAD JEMPUTAN
a) Nama Majlis
b) Penganjur atau yang menjemput
c) Logo agensi
d) Tempat majlis
e) Ruang nama jemputan
f) Tarikh majlis diadakan
g) Masa majlis bermula dan masa majlis berakhir
h) Masa ketibaan tetamu
i) Panduan pakaian
j) Nama dan nombor telefon rujukan
k) Aturcara majlis (mengikut keperluan)
l) Pelan tempat majlis (mengikut keperluan)
m) Kad jawapan (mengikut keperluan)
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. PENULISAN NAMA JEMPUTAN

1. PANDUAN PAKAIAN

1. PENGEDARAN KAD JEMPUTAN

aznan @ IAB 2005

aznan @ IAB 2005
aznan @ IAB 2005
aznan @ IAB 2005
aznan @ IAB 2005
aznan @ IAB 2005
aznan @ IAB 2005
PENYEDIAAN
SENARAI
JEMPUTAN
 PENYEDIAAN SENARAI
JEMPUTAN MAJLIS FORMAL
JENIS-JENIS SENARAI JEMPUTAN
YANG PERLU DISEDIAKAN
1. SENARAI RINGKAS
2. SENARAI NAMA
3. SENARAI KEUTAMAAN
4. SENARAI JAWAPAN
5. SENARAI KEHADIRAN
aznan @ IAB 2005
 CONTOH SENARAI RINGKAS
BAGI MAJLIS
a Menteri Kabinet 1
b Timbalan Menteri 1
c Pegawai-pegawai Kementerian 5
d Ketua-ketua Jabatan Negeri 15
e Ahli Parlimen 5
f Ahli Dewan Undangan Negeri 5
g Pengetua-pengetua Maktab 10
h Orang kenamaan daerah 8
i Pensyarah-pensyarah 20
j Ahli Jawatankuasa 10
  Jumlah aznan @ IAB 2005
80
 1(b) CONTOH SENARAI RINGKAS
BAGI MAJLIS TIDAK RASMI
a Saudara mara sebelah bapa 50
b Saudara mara sebelah emak 50
c Jiran-jiran 100
d Rakan-rakan sepejabat 50
e Rakan-rakan pejabat lain 30
f Sahabat handai yang jauh 20
g Orang-orang kenamaan 10
h Tetamu sebelah pengantin 50
Lain-lain jemputan (surau,masjid dan
i 50
sebagainya)
Jumlah aznan @ IAB 2005 410
 2. SENARAI NAMA
A. Butir-butir dalam senarai nama
i. Nama penuh dan gelaran dan darjah
kebesarannya (jika ada)
ii. Nama isteri
iii. Jawatan atau pangkat
iv. Alamat pejabat
v. Nombor telefon pejabat
vi. Alamat rumah
vii. Nombor telefon rumah
viii. Nama setiausaha sulitnya dan nombor telefonnya
ix. Butir-butir lain (jika ada)
aznan @ IAB 2005
b. CONTOH SENARAI NAMA
Menteri Kabinet
1. YB Tan Sri Datuk …. P.S.K, S.P.D.K., P.G.D.K
(Puan Sri Datin)
Menteri Di Jabatan Perdana Menteri
Jabatan Perdana Menteri
A Aras 4, Blok Barat, Bangunan Perdana Putra,
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan
62519, Putrajaya...
Tel: 03-88864001 samb. 201
Alamat Rumah : ….
Tel Rumah : …..
aznan @ IAB 2005
 Timbalan Menteri
2. YB Dato’ …. D.M.S.M.
(Datin)
Timbalan Menteri Sumber Manusia,
Kementerian Sumber Manusia,
B Aras 9, Blok D3, Parcel D,
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan,
62502, Putrajaya.
Tel: 03-88867474 samb. 134
Alamat Rumah : ….
Tel Rumah : …..

Timbalan Menteri
3. YB Dato’ Dr. …. S.I.M.P, D.J.M.K, J.S.M.
(Nama Suami)
Timbalan Menteri Kemajuan Luar Bandar & Wilayah,
Kementerian Kemajuan Luar Bandar & Wilayah,
Aras 9, Blok D3, Parcel D,
Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan,
62502, Putrajaya.
Tel: 03-88867421 samb. 262
Alamat Rumah : ….
Tel Rumah : ….. aznan @ IAB 2005
 3. SENARAI KEUTAMAAN
1. YB Tan Sri………………………….Menteri
2. YB Dato’……………………………Menteri
3. YB. Datuk…………………………..Menteri
4. YB Tuan Haji………………..Timb. Menteri
5. Y. Bhg Datuk Ahmad bin Ali………….KSU
6. Y. Bhg Dato’ Mohd Nor bin Hashim.....KSU
7. Y. Bhg Dato’ Abdul Rahim bin Kasim..KSU
8. Encik Mohd Alias bin Abu Bakar……TKSU
9. Encik Yusuf bin Zaid…………………….KP
10. Puan Rahimah bt. Aziz ………………...KP

aznan @ IAB 2005

 4. CONTOH SENARAI JAWAPAN
    Jawapan Kehadiran
Tidak
Bil Nama Seorang Berdua
Hadir
1 Datuk Ahmad bin Ali (KSU)   X  
Dato' Mohd Nor bin Hashim
2 X    
(KP)
Encik Abdul Rahim bin Kassim
3     X
(KSU)
Encik Mohd Alias bin Abu Bakar
4 X    
(TKSU)
5 Encik Yusof bin Zaid (SUB)   X  

6 Puan Rahimah bt. Aziz (KPSU)   X  

aznan @ IAB 2005
 5.CONTOH SENARAI KEHADIRAN

Hadir Hadir
BIL Nama
(1) (2)
1 Datuk Ahmad bin Ali (KSU)   X

2 Dato' Mohd Nor bin Hashim (KP) X  

Encik Mohd Alias bin Abu Bakar
3 X  
(TKSU)
4 Encik Yusof bin Zaid (SUB)   X

5 Puan Rahimah bt. Aziz (KPSU)   X

aznan @ IAB 2005

 SUSUNAN &
PENGIBARAN
BENDERA
 SUSUNAN KEUTAMAAN
BENDERA
1. BENDERA MALAYSIA
2. BENDERA NEGERI-NEGERI
3. BENDERA WILAYAH PERSEKUTUAN
4. BENDERA KEMENTERIAN, JABATAN
DAN AGENSI KERAJAAN
5. BENDERA PERTUBUHAN DAN
PERSATUAN
6. BENDERA SYARIKAT
aznan @ IAB 2005
 UKURAN BENDERA
1. BENDERA BIASA 3’ X 6’
2. BENDERA RUMAH 2’ X 4’
3. BENDERA SEDANG 4’ X 8’
4. BENDERA BESAR 6’ X 12’
5. BENDERA MEJA 6” X 12”
6. BENDERA KERETA 6” X 12”

aznan @ IAB 2005

 TERMINOLOGI BENDERA
1. LEBAR
2. PANJANG
3. CANTON
4. ATAS
5. BAWAH
6. KEPALA
7. EKOR
aznan @ IAB 2005
 CANTON BAH. ATAS
K
L E
E P
B A
A L
R A BAH. BAWAH

PANJANG

aznan @ IAB 2005

 JENIS-JENIS BENDERA
1. BENDERA PERSEKUTUAN
2. BENDERA NEGERI
3. BENDERA WILAYAH
4. BENDERA INSTITUSI
5. BENDERA PERIBADI

aznan @ IAB 2005

aznan @ IAB 2005
PEMASANGAN BENDERA DI
DINDING

DINDING aznan @ IAB 2005

PENGIBARAN DUA BENDERA
PERINGKAT NEGERI

PANDANGAN DARI LUAR BANGUNAN

aznan @ IAB 2005
PENGIBARAN DUA BENDERA
PERINGKAT PERSEKUTUAN

PANDANGAN DARI LUAR BANGUNAN

aznan @ IAB 2005
PENGIBARAN TIGA BENDERA
PERINGKAT PERSEKUTUAN

PANDANGAN DARI LUAR BANGUNAN

aznan @ IAB 2005
PENGIBARAN TIGA BENDERA
PERINGKAT NEGERI

JABATAN/
INSTITUSI

PANDANGAN DARI LUAR BANGUNAN

aznan @ IAB 2005
SUSUNAN BENDERA
BERSILANG DUA

aznan @ IAB 2005

SUSUNAN BENDERA
BERSILANG TIGA

aznan @ IAB 2005

 SUSUNAN PENGIBARAN DUA
BENDERA SEMASA LAWATAN KETUA
NEGARA ATAU KETUA KERAJAAN

aznan @ IAB 2005

 PEMASANGAN DUA BENDERA DI
DINDING SEMASA LAWATAN KETUA
NEGARA ATAU KETUA KERAJAAN

INDONESIA MALAYSIA

aznan @ IAB 2005

 BENDERA PERSEKUTUAN
MENGAMBIL KEUTAMAAN PADA:

1. HARI ULANGTAHUN KEPUTERAAN

RASMI SERI PADUKA BAGINDA YANG
DI-PERTUAN AGONG
2. HARI ULANGTAHUN KEBANGSAAN 31
OGOS
3. HARI LAWATAN SERI PADUKA
BAGINDA YANG DI-PERTUAN AGONG
KE NEGERI-NEGERI

aznan @ IAB 2005

 SUSUNAN BENDERA
MALAYSIA SEKARANG
1. MALAYSIA 1. PERLIS
2. KEDAH 2. SARAWAK
3. NEGERI SEMBILAN 3. PULAU PINANG
4. PAHANG 4. SABAH
5. KELANTAN 5. MELAKA
6. JOHOR 6. W.P KUALA LUMPUR
7. PERAK 7. W.P LABUAN
8. TERENGGANU 8. PUTRAJAYA
9. SELANGOR
aznan @ IAB 2005
 aznan @ IAB 2005
BENDERA NEGERI-NEGERI DAN WILAYAH
BENDERA-BENDERA YANG DIKIBARKAN CARA
SEBARIS DAN KEUTAMAANNYA BERMULA DARI KIRI
KE KANAN DITUNJUKKAN SEPERTI BERIKUT:

PENGIBARAN BENDERA MALAYSIA DAN NEGERI-NEGERI

SECARA SEBARIS
aznan @ IAB 2005
BENDERA-BENDERA YANG DIKIBARKAN CARA
SEBARIS DAN KEKANAN BERMULA DARI TENGAH-
TENGAH DITUNJUKKAN SEPERTI BERIKUT:

PENGIBARAN BENDERA MALAYSIA DAN NEGERI-NEGERI

SECARA SEBARIS DAN
aznanKEKANAN
@ IAB 2005 BERMULA DARI
TENGAH-TENGAH
BENDERA-BENDERA YANG DIKIBARKAN CARA DIBAHAGI
DUA DAN KEUTAMAANNYA BERMULA DARI DALAM
DITUNJUKKAN SEPERTI BERIKUT:

PENGIBARAN BENDERAaznan
MALAYSIA
@ IAB 2005 DAN NEGERI-NEGERI
SECARA DIBAHAGI DUA
PENYEDIAAN
ATURCARA
PENTADBIRAN
 PENYEDIAAN ATURCARA
PENTADBIRAN
1. ATURCARA MAJLIS TERPERINCI
a. Panduan Pegawai
b. Panduan Pekerja
c. Majlis berjalan dengan licin
d. Mengikut amalan protokol
e. Pengawalan masa
f. Panduan akan datang
g. Rekod

1. TUJUAN

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. BUTIR-BUTIR ATURCARA
PENTADBIRAN
a. Masa
b. Pergerakan
c. Penyelaras

1. PENULISAN ATURCARA
PENTADBIRAN

aznan @ IAB 2005

PERANAN
&
FUNGSI
PEGAWAI
PROTOKOL
 PERANAN DAN FUNGSI
PEGAWAI PROTOKOL
1. KATEGORI PEGAWAI PROTOKOL
2. KUALITI YANG PERLU DIMILIKI
3. PERWATAKAN PEGAWAI PROTOKOL
SANGKUTAN
4. BIDANG TUGAS PEGAWAI PROTOKOL
SANGKUTAN
5. BIDANG PENGETAHUAN YANG PERLU
DIKETAHUI
6. PERLAKSANAAN TUGAS PEGAWAI
PROTOKOL SANGKUTAN
7. PERMASALAHAN
aznan @ IAB 2005
 1. KATEGORI PEGAWAI
PROTOKOL
A. Pegawai Pengendali Majlis
B. Pegawai Pengiring
C. Pegawai Protokol Sangkutan

aznan @ IAB 2005

 2. KUALITI YANG PERLU
DIMILIKI
A. Fikiran terbuka
B. Menyimpan rahsia
C. Menerima pendapat orang lain
D. Keadaan aman dan tenteram
E. Jaga personaliti
F. Tidak ego
G. Mengambil berat mengenai pelbagai hal
aznan @ IAB 2005
 3. PERWATAKAN PEGAWAI
PROTOKOL SANGKUTAN
A. Lebih muda
B. Saiz bersesuaian
C. Pergerakan pantas
D. Gayadiri menarik
E. Bertugas dengan tertib dan sopan
F. Bertugas dengan senang hati
G. Cekap mengenali orang
H. Tidak menonjolkan diri
I. Bertugas tanpa mengira masa
J. Sentiasa bersedia
K. Pakaian kemas aznan @ IAB 2005
BIDANG TUGAS PEGAWAI
PROTOKOL SANGKUTAN

MEMBERIKAN KHIDMAT
KEPADA TETAMU SEBAIK
MUNGKIN DARI MULA TIBA
HINGGA PULANG

aznan @ IAB 2005

 5. BIDANG PENGETAHUAN
YANG PERLU DIMILIKI
A. Amalan etiket sosial
B. Amalan protokol semasa
C. Latar belakang tempat tetamu
D. Biodata tetamu
E. Faktor tempatan
F. Gemar atau tidak gemar
G. Suka atau tidak suka
H. Program secara terperinci (detail)
I. Tempat yang dikunjungi
J. Contact person (hubungan)
aznan @ IAB 2005
 6. PERLAKSANAAN TUGAS
PEGAWAI PROTOKOL
SANGKUTAN
A. Ketibaan tetamu
B. Susunan motoked
C. Urusan penyelesaian bagasi
D. Perjalanan ke tempat penginapan
E. Program untuk tetamu
F. Maklumat penting
G. Pakaian yang ditetapkan
H. Urusan hadiah
I. Sentiasa bersama
aznan @ IAB 2005
Samb.
A. Penginapan pegawai protokol
B. Mengikuti semua acara
C. Permintaan tetamu
D. Bantuan
E. Tempat duduk dalam majlis
F. Kenderaan
G. Kepulangan
H. Pegawai perhubungan dan keselamatan

aznan @ IAB 2005

7. PERMASALAHAN

aznan @ IAB 2005

 PERANAN DAN FUNGSI
PEGAWAI PROTOKOL
1. TAKRIF PROTOKOL
2. AMALAN PROTOKOL DALAM ZAMAN
KESULTANAN MELAKA
3. AMALAN PROTOKOL SEMASA
 Amalan protokol individu
 Amalan protokol harian dalam masyarakat
 Amalan protokol dalam majlis
 Amalan protokol di istana
 Amalan protokol antarabangsa
4. MUSTAHAKNYA PENGETAHUAN
PROTOKOL
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. PEGAWAI PROTOKOL
a. Pegawai Pengendali Majlis
b. Pegawai protokol sangkutan
c. Pegawai pengiring
2. PEGAWAI PENGENDALI MAJLIS
a. Jabatan Perdana Menteri
b. Istana Negara
c. Kementerian Luar Negeri
d. Negeri-Negeri
e. Kementerian-kementerian
f. Jabatan-jabatan
g. Dewan Bandaraya
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. PEGAWAI PROTOKOL
PENGENDALI MAJLIS YANG BAIK
 Pengetahuan dalam bidang protokol dan etiket sosial
 Menambah pengetahuan
 Personaliti yang menarik
 Tahan lasak
 Sabar
 Berani bercakap dan pantas membuat keputusan
 Pantas dalam pergerakan

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. PERANAN PEGAWAI PROTOKOL
DALAM PENGENDALIAN MAJLIS
 Persiapan majlis
 Pelaksanaan majlis
 Kelicinan perjalanan majlis
 Juruacara
 Menyediakan penyambut tetamu
 Media
 Pelbagai masalah

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. FUNGSI PEGAWAI PROTOKOL
SANGKUTAN
 Ketibaan
 Susunan Motoked
 Urusan Bagasi
 Dalam perjalanan
 Di tempat penginapan
 Maklumat
 Pakaian
 Hadiah/cenderamata
 Acara Majlis dan Lawatan
 Tempat duduk
 Pelbagai Bantuan
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. PENGETAHUAN PEGAWAI PROTOKOL
SANGKUTAN
 Amalan protokol tempatan
 Amalan protokol Antarabangsa
 Negeri sendiri/Tetamu
 Suka/Tidak suka
 Aturcara/tempat lawatan
 Orang perantaraan
 Biodata
 Pengecaman

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. PERWATAKAN PEGAWAI PROTOKOL
SANGKUTAN
 Umur dan saiz
 Pergerakan
 Gaya diri yang menarik
 Sopan santun
 Senang hati
 Cekap dalam mengenali orang
 Tidak menonjolkan diri
 Dapat menjalankan tugas tanpa mengira masa

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. PEGAWAI PENGIRING ialah pegawai
yang menjalankan tugas-tugas protokol
dan dalam ertikata yang sebenarnya
Pengawai Pengiring ialah Pegawai
Protokol Sangkutan. Memandangkan
tugasnya khusus iaitu mengiring maka
wajar dipanggil Pegawai Pengiring.

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. TUGAS-TUGAS PEGAWAI PENGIRING
DALAM ISTIADAT PERTABALAN
MISALNYA:
a. Mengiringi dari tempat ketibaan ke bilik rehat
b. Mengiringi dari bilik rehat ke Balairong Seri dan
menunjukkan tempat duduk
c. Mengiringi dari tempat duduk ke Balairong Seri dan
menunjukkan ke tempat rehat
d. Mengiringi dari bilik rehat ke tempat kenderaan

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. TUJUH KUALITI PEGAWAI PROTOKL
YANG BAIK
a. Mempunyai fikiran yang terbuka
b. Boleh berbual dengan sesiapa tanpa malu
c. Boleh menyimpan rahsia
d. Boleh menerima pendapat orang lain dan boleh
bertolak ansur
e. Sentiasa dalam keadaan aman dan tenteram
f. Personaliti
g. Tidak ego
h. Mengambil berat dalam semua hal dan dapat
bekerjasama dengan baik

aznan @ IAB 2005

 PROTOKOL
DALAM
PENGURUSAN
MAJLIS
 PROTOKOL DALAM
PENGURUSAN MAJLIS
1. JAWATANKUASA 1. PANGGILAN
2. TEMPAT MAJLIS HORMAT
3. SENARAI JEMPUTAN 2. SUSUNAN TEMPAT
4. ATURCARA MAJLIS DUDUK
5. PAKAIAN DALAM 3. JURUACARA
MAJLIS 4. ATURCARA
PENTADBIRAN
6. KAD JEMPUTAN
7. MENU 5. PENYAMBUT
TETAMU
8. SUSUNAN
KEUTAMAAN 6. RAPTAI
7. NILAI-NILAI ISLAM
8. POST-MORTEM
aznan @ IAB 2005
 1. JAWATANKUASA
 KEAHLIAN JAWATANKUASA
 TUGAS DAN TANGGUNGJAWAB
 MAJLIS YANG DIKENDALIKAN

aznan @ IAB 2005

 2. TEMPAT MAJLIS
 SENANG DITUJU
 TEMPAT LETAK KERETA
 RUANG LEGAR
 KEMUDAHAN ASAS
 KESESUAIAN DENGAN MAJLIS

aznan @ IAB 2005

 3. SENARAI JEMPUTAN
 RINGKASAN SENARAI
 SENARAI NAMA
 SENARAI KEUTAMAAN
 SENARAI KEHADIRAN
 SENARAI YANG HADIR

aznan @ IAB 2005

 4. ATURCARA MAJLIS
 MAJLIS SIANG
 MAJLIS PADA HARI JUMAAT
 MAJLIS MALAM
 SUSUNAN MAJLIS

aznan @ IAB 2005

 5. PAKAIAN DALAM
MAJLIS
 MAJLIS PENUH ISTIADAT
 MAJLIS FORMAL
 MAJLIS SEPARUH FORMAL
 MAJLIS TIDAK FORMAL

aznan @ IAB 2005

 6. KAD JEMPUTAN
 BUTIR-BUTIR KAD JEMPUTAN
 PENULISAN KAD JEMPUTAN
 PENGEDARAN KAD JEMPUTAN

aznan @ IAB 2005

 7. MENU
 JAMUAN RINGAN DALAM MAJLIS
 MAJLIS KHAS JAMUAN RINGAN
 JAMUAN MAKAN
 CARA
– Buffet berdiri
– Buffet duduk
– Duduk
 MENU DAN PEMILIHANNYA
 MENU BIASA
 MENU BARAT

aznan @ IAB 2005

8. SUSUNAN KEUTAMAAN
 SUSUNAN KEUTAMAAN
PERSEKUTUAN
 SUSUNAN KEUTAMAAN NEGERI
 PEMASALAHAN PELAKSANAAN
 PENYESUAIAN

aznan @ IAB 2005

 9. PANGGILAN HORMAT
 PANGGILAN HORMAT JAWATAN
POLITIK
 PANGGILAN HORMAT JAWATAN
KERAJAAN
 PANGGILAN HORMAT KETURUNAN
 LAIN-LAIN PANGGILAN HORMAT

aznan @ IAB 2005

10. SUSUNAN TEMPAT DUDUK

 PENTAS KHAS MAJLIS PERASMIAN

 KEDUDUKAN TETAMU LAIN
 MEJA KHAS JAMUAN MAKAN
 KEDUDUKAN TETAMU LAIN DALAM
MAJLIS JAMUAN MAKAN

aznan @ IAB 2005

 11. JURUACARA
 TUGAS JURUACARA
 TAHAP MAJLIS
– Rasmi atau tidak rasmi
– Formal atau tidak formal
 TEKS JURUACARA
– Masa
– Cue
– Ann

aznan @ IAB 2005

12. ATURCARA PENTADBIRAN

 TUJUAN
– Panduan Pegawai Pengendali
– Panduan Pegawai Terlibat
– Panduan Pekerja Terlibat
– Penentuan Protokol yang betul
– Pengawalan masa
– Panduan akan datang

aznan @ IAB 2005

 13. PENYAMBUT TETAMU
 PANDUAN
– Keraian dan aturcaranya
– Kawasan dan tempat duduk
– Senarai tetamu
– Pakaian dan ketibaan penyambut
– Teknik menyambut
– Kesulitan
– Kesopanan
aznan @ IAB 2005
 14. RAPTAI
 TUJUAN RAPTAI
– Meneliti tugas dan tanggungjawab
– Urutan aturcara majlis
– Penentuan masa
– Memperbaiki kelemahan
– Bayangan senario

aznan @ IAB 2005

15. NILAI-NILAI ISLAM
MAJLIS HENDAKLAH
MENGGAMBARKAN HASRAT
KERAJAAN MENGENAI DASAR
PENERAPAN NILAI-NILAI ISLAM
SEJAJAR DENGAN AGAMA ISLAM
SEBAGAI AGAMA RASMI

aznan @ IAB 2005

 16. POST MORTEM
 MENILAI KELANCARAN
PERJALANAN MAJLIS
 KEJAYAAN
 KELEMAHAN YANG DIDAPATI
 MENGATASI KELEMAHAN
 CARA MEMPERBAIKI
KESELURUHAN MAJLIS
 PANDUAN AKAN DATANG
aznan @ IAB 2005
KEMAHIRAN
PROTOKOL
DAN ETIKET
SOSIAL
KEMAHIRAN PROTOKOL DAN
ETIKET SOSIAL
1. ELEMEN PENTING
2. ELEMEN PENTING DALAM ETIKET
SOSIAL
3. PENGEMASAN DAN PENAMPILAN
DIRI
a. Citarasa berpakaian
b. Sapaan
c. Berjabat tangan
d. Perbualan sosial
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. TATACARA PERGAULAN DAN
PERDAMPINGAN
a. Gaya diri
b. Pertemuan dan perkenalan
2. KESOPANAN DALAM PELBAGAI MAJLIS
JAMUAN
a. Majlis perasmian
b. Jamuan ringan
c. Jamuan secara buffet
d. Pemilihan menu
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. KESOPANAN DI MEJA MAKAN
2. PANGGILAN HORMAT BAGI
ORANG-ORANG KENAMAAN
3. GELARAN DAN PANGGILAN
HORMAT BAGI PENYANDANG
DARJAH KEBESARAN
4. SUSUNAN DAN PENGIBARAN
BENDERA DALAM PELBAGAI
SITUASI
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. PEMASANGAN GAMBAR ORANG
KENAMAAN DI DINDING
2. MENGENALI ORANG KENAMAAN
3. ETIKET SAMBUTAN KETIBAAN
ORANG KENAMAAN
4. CARA MENGIRING ORANG
KENAMAAN
5. CARA MENUNJUKKAN SESUATU
KEPADA ORANG KENAMAAN

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. PERCAKAPAN DAN PERBUALAN
DENGAN ORANG KENAMAAN
2. ETIKET PENGGUNAAN TELEFON
3. CARA MEMPERSILAKAN TETAMU
4. ADAB PERBUALAN
5. CARA MENGHIDANG

aznan @ IAB 2005

 KESOPANAN DALAM
PENGGUNAAN TELEFON
1. PENGGUNAAN
a. Jawab serta merta
b. Professional
c. Suara
d. Pemanggil letak dahulu
e. Cara meletak
f. Makanan
g. Minima
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. CARA MENJAWAB
a. Senyum
b. Sapa
c. Nama
d. Bantuan
2. TALIAN TERUS
a. Sebut bahagian
b. Talian bersama
c. Tiada orang
d. Setiausaha
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. PEMANGGIL MENUNGGU
2. CARA MEMANGGIL
3. SALAH NOMBOR
4. TALIAN TERPUTUS
5. MEMANGGIL
6. MENGAMBIL PESANAN
7. PERTANYAAN
aznan @ IAB 2005
 SIDES FOR SERVICE
1. OLDEN DAYS
a. Food service from the left
b. Food clearance from the
right
c. Drink and glass service
from the right
d. Glass clearance from the
right
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. CONTINENTAL TRADITION
a. Place clean plate and glasses from the
guest’s right
b. Place coffee cups and saucers with under
plate from the guest’s left
c. Serve food from the guest’s left
d. Serve drinks from the guest’s right
e. Clear all used items, that is, cup and glasses
from the right
aznan @ IAB 2005
Samb.
1. ENGLISH ADAPTATION
a. Plates and utensil for food are placed from
the left
b. Food is served from the left
c. Used food plates are cleared from the left
d. Glasses are placed from the right
e. Drink is served from the right
f. Used glasses are cleared from the right

aznan @ IAB 2005

Samb.
1. DRINKS AND COFFE SERVICE SIDES
Drinks are served from the right. Coffee cups,
sugar and bread are placed before or offered to
the guest from the left.

Because coffee, and other beverages is served

from the right, it is considered illogical to place
coffee cups and saucers from the left. As such,
ADOPTING ONE PRACTICE AND
STICKING TO IT IS IMPORTANT.

aznan @ IAB 2005

TAMAT