1

Persepsi tentang politik

Pilihanraya
Politik dan
Agama tiada
kaitan

Tidak campur
politik
Politik kotor

2
 Hubungan Politik & Islam
Politik adalah proses dan
Politik dan Islam tidak terpisah cara membuat keputusan
untuk sesuatu kumpulan.
Walaupun ia biasanya
Tanpa politik segala peraturan dan digunakan bagi merujuk
kepada kerajaan, tingkah laku
ajaran Islam yg disediakan Allah dgnpolitik juga boleh didapati di
korporat, akademik, agama,
lengkap tidak dpt dilaksanakan. dan institusi lain.

Politik – kerajaan – punca kuasa –

meminda perlembagaan, membuat
undang-undang baru, memansuh
udg2, menetapkan dsr baru dll.
Kuasa bukan matlamat utama – kuasa
diperlukan sbgi alat atau cara yg
membolehkan Islam ditegakkan.
3
 Faktor Kepelbagaian Sistem Pemerintahan di
Negara Islam Kini

Faktor Faktor Multi-Sistem

Penjajahan Pemerintahan
Kolonial Sejarah Islam Kini.

4
 Konsep
Politik Islam

Khalifah Kuasa Imamah

 Falsafah Politik Islam
Pemerintahan dan
kuasa hak mutlak
Allah
Falsafah Politik Allah boleh memberi
Islam dan menarik kuasa
kepada sesiapa
yang dikehendaki

Pangkat dan jawatan

adalah perhiasan
dunia untuk menguji
manusia

Memuliakan dan
menghina
seseorang Seiring politik dan
syariat

6
 Maksud Pemerintahan &
Pentadbiran Islam
• Berkaitan dengan sejauh mana pemimpin Islam melaksanakan
perundangan Islam dan memerintah dengan adil.
• Berkaitan dengan sistem pemerintahan spt khilafah, monarki,
Pemerintahan pemusatan kuasa & wilayah dsb
• Sistem pemerintahan seperti demokrasi, republik atau monarki
Islam boleh disesuaikan dengan syariat Islam. Apa yang penting
kepimpinan mesti adil dan berjiwa Islam dan melaksanakan
syariat Islam.

• Satu mekanisme yang mewakili pemerintahan untuk

melaksanakan tugas yang berada di luar kuasa pemerintahan
Islam.
Pentadbiran • Pengasingan kuasa dengan penubuhan jabatan-jabatan
(diwan-dawawin)
Islam • Pemerintahan dan pentadbiran sekali pada zaman Nabi dan
Khulafa‟, tetapi faktor masa dan jarak menyebabkan berlaku
pengasingan pemerintahan dan pentadbiran Islam.

7
Contoh-Contoh Pemerintahan
Zaman Rasulullah
Membangunkan Kesatuan
Ketenteraan
Masjid Ummah

Sahifah Sistem Ekonomi Sistem

Madinah dan Sosial Pentadbiran

Hubungan Qudwah
Diplomatik Hasanah

8
 Kuiz 8a
Bincang dan buat peta minda contoh-
contoh pemerintahan dan pentadbiran
Islam yang berlaku di Malaysia.
Contohnya : Masjid – digunakan bukan sekadar pusat ibadah,
digunakan untuk keusahawanan seperti bazar Ramadhan.

9
 Pemerintahan & Pentadbiran Khulafa‟
al-Rasyidin

Khulafa‟ Al-
Rasyidin

Abu Bakar Umar Al- Uthman bin Ali bin Abu

As-Siddiq Khattab Al-Affan Talib

10
Amir al-Mukminin : Memimpin umat Islam
Mentadbir umat Islam Madinah setelah wafat
Rasulullah S.A.W.

Khulafak Rasulillah : Menggantikan

Rasulullah

Menggantikan Rasulullah sebagai ketua negara

Islam dalam menguruskan kepentingan Ummah.
11
Futuhat : Memperkukuhkan kewibawaan,
kedaulatan kerajaan Islam dan memperluaskan
kekuasaan dan pengaruh Islam.

Menubuhkan kerajaan Islam wilayah yang

diletakkan pentadbiran di bawah gebenor yang
dilantik oleh khalifah.

Jihad : Mempertingkatkan semangat juang di

kalangan umat Islam.

12
Memperteguhkan kedudukan ekonomi negara
Islam.
– Mempertingkatkan hasil pendapatan dan sumber
kewangan kerajaan Islam dengan
memperkenalkan cukai-cukai baru disamping cukai
yang telah sedia ada.
– Menambahkan punca pendapatan melalui
pembukaan negeri baru.

Memperluaskan penyebaran Islam

– Kegiatan ini dilakukan oleh mubaligh Islam dan
para pendakwah di luar semenanjung Arab.

13
Memantapkan iman mereka yang baru
memeluk Islam.

Membanteras penyelewengan „aqidah dan

ajaran-ajaran sesat yang lahir setelah
Rasulullah wafat. Cth :
– Nabi palsu
– Kembali ke agama asal (riddah/murtad)
– Enggan mengeluarkkan zakat.

Membangun dan memajukan ibu negara Islam

Madinah.
– Menjadikan kota madinahsebagai pusat kebudayaan, ilmu
pengetahuaan dan tamadun Islam.

14
1. Perluasan wilayah kerajaan islam.
Islam tidak sahaja terhad dikawasan
empayar Parsi dan Byzantine, malahan
telah melewati kawasan luar sehingga
sampai keperbatasan negeri china dan
Benua Kecil India disebelah timur dan ke
Afrika Utara dan Eropah disebelah barat.
15
2. Pentadbiran wilayah.
Membahagikan wilayah yang ditakhluki kepada
beberapa bahagian iaitu
basrah,Sham,Jazirah(Mesopatamia),Mausil,Ya
man,dan Bahrain.
Penduduk wilayah telah disusun sistem unit
(“Arafah”) yang terdiri daripada tujuh unit suku:
suku Kinanah dan sekutunya,Jadilah Bani Amr
ibn Qays Alan,buda,madhhij,Tamin,iyad.

16
3. Struktur dan organisasi pentadbiran ‘Umar
ibn al-khattab.
Pentadbiran kerajaan wilayah diketuai
oleh gabenor yang bertanggungjawap
secara langsung kepada khalifah,dibantu
oleh seorang setiausaha ,jabatan
setiausaha tentera,jabatan
percukaian,pegawai polis,pegawai
perbendaharaan negara dan seorang kadi.

17
4. Penubuhan bayt al-Mal(Perbendaharaan Negara).
Orang pertama yang menubuhkan institusi Bayt
al-Mal,
Tempat semua harta kerajaan disimpan.
Sumber keuwangan negara daripada bayaran
zakat,harta rampasan perang,harta rampasan
tanpa perang,cukai perlindungan,cukai
tanah,cukai perniagaan dan harta peninggalan
orang mati yang tidak mempunyai waris.

18
5. Pentadbiran Tanah
Tanah tentera islam terbahagi kepada 2:
Tanah dhimmah iaitu tanah yang bertuan
– Ditadbir oleh pemelik asal
Tanah sawaf iaitu tanah yang tidak bertuan.
– Ditadbir oleh pemegang tanah yang dilantik dari
golongan Ahl al-Ayyam iaitu golongan peneroka
yang disebut Ahl al-Fay.

19
6. Pembinaan bandar-bandar tentera(masalih)
Membina bandar tentera masalih seperti bandar
Kufah,Basrah,Damsyik dan Fustat.
Dijadikan pusat tentera.
Mengawal sempadan wilayah yang sudah
ditakhluki.
Masjid didirikan sebagai tempat ibadat dan
pusat penyatuan masyarakat islam.
Masjid dibandar itu menjadi lambang seni bina
dan ke agungan islam.

20
7. Peraturan dan arahan baru
Tidak membenarkan para sahabat nabi berhijrah
ke luar daripada Hijjaz kerana takut dan
bimbang dipengaruhi oleh pemikiran dan
budaya asing.
Para sahabat merupakan tunggak ilmu dan
pemikiran Islam pada waktu itu.
Membentuk majlis syura yang dianggotai oleh
Uthman ibn Affan,Ali ibn Abi Talib,Saad ibn Abi
Waqas,Abd Rahman ibn Awf,Talhah dan al-
Zubayr.

21
1. Memberhentikan peperangan.
– Dilakukan untuk mewujudkan keamanan dan
memberi peluang kepada tentera Islam untuk
berehat.
2. Asimilasi : Menggalakan perkahwinan
berlainan kaum.
– Menggalakan perkahwinan diantara orang Arab
dan bukan Arab mawali.
– Bertujuan untuk mengelakkan permusuhan
antara kaum tersebut.
22
3. Memujuk orang bukan Islam memeluk Islam dengan
cara :
– Memulangkan kembali harta kepunyaan orang bukan Islam
yang dirampas secara tidak sah.
– Menghapuskan cukai jizyah :
Cukai yang dikenakan kepada orang bukan Arab yang
beragama Islam.

4. Melakukan beberapa perubahan penting.

– Mewujudkan persamaan hak dan tanggungjawab terhadap

organisasi dan negara bagi setiap individu masyarakat yang
beragama Islam, samaada yang berketurunan Arab atau
bukan Arab.
– Memansuhkan cukai Jizyah yang dikenakan kepada orang
bukan Arab yang beragama Islam.
– Mewujudkan masyarakat baru dengan berlandaskan aqidah
Islam dan bukan berlandaskan bangsa atau keturunan.
– Berjaya memakmurkan masyarakat Islam sehingga tiada
siapa yang layak menerima zakat kerana masing-masing
kaya raya.
23
5. Dasar ekonomi baru
– Kharaj : Cukai tanah
Tanah-tanah yang diperoleh melalui
penaklukkan, tanah-tanah tersebut menjadi hak
milik bersdsama orang-orang Islam dan hasil
tanamanya dikenakan cukai oleh kerajaan.
Tanah-tanah tersebut tidak boleh dijual beliatau
di agih-agihkan kepada sesiapapun.

6. Membezakan cukai jizyah dengan cukai

kharaj.
– Cukai jizyah dikenakan ke atas orang bukan Islam
sahaja.
– Cukai kharaj dikenakan kepada sesiapa yang
memiliki tanah, samaada kepada Islam atau
bukan Islam.
24
7.Memansuhkan untuk mengelakkan
pembaziran:
– Perayaan Mahrajan.
– Upacara-upacara rasmi kerajaan
– Hadiah-hadiah yang diberi kepada tetamu.

8.Menjalankan pemerintahan yang berasaskan

keadilan kepada semua rakyat.
– Menyebabkan semua rakyat samada Islam
ataupun bukan menghormati pemimpin pada
zaman itu.
– Kebanyakan rakyat yang bukan berbangsa Arab
memeluk agama Islam terutama Parsi dan
Barbar.

25
9. Memperluaskan dakwah Islamiah
– Menghantar guru-guru agama ke seluruh negara
termasuk afrika utara demi menyebarkan agama
Islam.
– Bagi yang bukan Islam mereka diberi kebebasan
untuk menganut agama masing-masing, rumah-
rumah ibadat mereka dipelihara.
Walau bagaimanapun mereka tidak dibenarkna
mendirikan rumah ibadat yang baru sebagai langkah
untuk mebataskanpenyebaran agama lainselain agama
Islam kerana agama Islam adalah agama rasmi negara.

26
 SYURA DAN HISBAH

PENGERTIAN SYURA:
Kepimpinan pemerintahan dan
pentadbiran berasaskan sistem
perbincangan , perundingan dan nasihat.

Mengamalkan semangat perbincangan

atau mesyuarat dalam menentukan
keputusan.

27
 PRINSIP-PRINSIP SYURA
1. Pentadbiran berasaskan musyawarah.
2. Keputusan daripada muzakarah.
3. Kesepakatan/kesatuan pendapat (wihdatul fikr).
4. Al-Quran dan Sunnah sandaran asas.
5. Hikmah dan sifat lemah-lembut dlm berbincang.
6. Keputusan utamakan maslahah ammah.
7. Menghormati pandangan orang lain.

28
HISBAH

PENGERTIAN HISBAH :

* mencongak, menyemak dan menilai

pencapaian diri dalam melaksanakan tugas dan
tanggungjawab pemerintahan dan pentadbiran
yang telah diamanahkan.

* Amalan muhasabah diri untuk mengatasi dan

memperbaiki kelemahan, kekurangan, dan
kecacatan sifat diri yang dimiliki.
29
 Prinsip-Prinsip Hisbah
1. Mengawal dan mengemas kini pentadbiran
supaya dipertingkatkan.
2. Menilai pencapaian prestasi dalam
pentadbiran .
3. Mengukur kejayaan pemerintahan dan
pentadbiran agar memenuhi matlamat.
4. Mengetahui kesilapan dan kesalahan diri
supaya dapat dilakukan pembetulan .
5. Menyemak perkembangan pelaksanaan
sesuatu dasar atau perancangan.

30
 LATIHAN 10
1. Jelaskan TIGA prinsip pemerintahan dan
pentadbiran Islam.
2. Jelaskan takrif syura dan hisbah.
3. Senaraikan empat prinsip syura dan
hisbah.
4. Apakah yang dilakukan oleh Rasulullah
SAW selepas berlaku peristiwa Hijrah ke
Madinah.
5. Ceritakan cara-cara pemerintahan Khalifah
Umar Abdul Aziz.
31