Obyczaje

towarzyskie w
przeszłości
Agnieszka Wróbel
Magdalena Szymanowska
w domu
 imiona
• Imiona należy dobierać rozsądnie, bez
ośmieszania dziecka, harmonijnie
zestawione z nazwiskiem
• Unikać imion ściągniętych z obcych
języków, gwar, obcych naleciałości,
przesadnych imion
(Innocencja, Malinka, Różyczka,
Krzywosąd, Cichobor, Nasięgniew)
• Unikać banalności w nadawaniu imion,
pomijać modę na dane imię
• Należy kultywować pamięć wielkich
ludzi naszego narodu i nadawać ich
imiona
dziecko w domu
• Nie może przebywać w salonie gdy są goście
(nieodpowiednie rozmowy)
• Nie może wykonywać zalotnych min i
grymasów
• Nie może zabierać głosu, narzucać swojego
zdania i przerywać rozmowy dorosłych
• Dziecko powinno być uprzejme wobec dzieci
odwiedzających je
• Nie może się popisywać, ma być gościnne i
nieegoistyczne
• Dziecko powinno szanować służbę w domu
jakby należała do rodziny
• Zwalczyć gapiostwo u dziecka
 Czasy uniwersyteckie
• Cechy koleżeństwa: swoboda, usłużność, solidarność, wzajemna pomoc
moralna i materialna, serdeczność
• Należy unikać: dwuznacznych komplementów, wulgarnych zalotów,
płytkich dowcipów, plotek
• Wszystkie stany, rasy, wyznania są sobie równe
• Wiedza jest najważniejsza, wszystko jest jej podporządkowane
• W XVI, XVII, XVII wieku w ławkach zasiadali razem w zgodzie syn
hetmana z synem kmiotka polskiego
• Czapeczka uniwersytecka – synonim rycerskości i dobrego wychowania
• Studenci powinni umieć zachowywać się także w innych miejscach
publicznych
• umiar, takt
• młodzież nie powinna być nazbyt głośna i prowokacyjna
• dojrzewanie w skupieniu
• na dancingu również obowiązuje dobre zachowanie!
– jeśli przyszły z chłopakiem 3 dziewczyny to powinien tańczyć z
wszystkimi
– nie można afiszować się z jedną osobą
• należy ujawniać jak najmniej szczegółów naszego prywatnego życia,
problemów, triumfów, zatargów
• nie można być łapczywym na jedzenie
• nie wolno nadużywać alkoholu
• nikt w towarzystwie nie może być nieznanym
• każdy płaci za siebie bez względu na płeć (wyjątek stanowi głowa
rodziny, brat, opiekun)
 konkury przedślubne
dawno, dawno temu…
• mężczyzna wysyłał dziewosłębów, wypytywał przez proboszcza i
wyrażał swoje uczucia przez dalekich krewnych
• poznanie się na sąsiedzkich odwiedzinach, kuligach, później balach, w
teatrze i oficjalne wizyty pod okiem matek, ciotek
• co dzień wysyłał bukiet do panny biały, ale biel ciemniała z dnia na
dzień, kwiaty stawały się ogniste – wzrost uczucia
• wymiana poświęcanych zaręczynowych pierścionków
• we Francji – notariusz spisywał kontrakt ślubny; w Polsce – między
rodzicami
• w dniu ślubu – demonstrowano na stołach prezenty
 sztuka jedzenia
• serwetę należy po zajęciu miejsca ułożyć na kolanach, wstając od
stołu należy zostawić ją zmiętą na stole
• tylko zupy należy jeść dużą łyżką (bokiem łyżki)
• paszteciki, pasztety – widelec deserowy
• nóż
– jest zawsze tylko pomocą, tylko do krojenia;
– dawniej nóż był wszystkim, bo mięso podawano surowe
– Nie dotyka nigdy ust, ryby, jarzyn
• łyżeczką od herbaty – kompoty, kremy, lody
• nożyk deserowy – owoce (które jemy widelcem), ser i kanapki
(widelec i nożyk)
• przed piciem wyciera się lekko usta serwetą
• brudne sztućce kładzie się na talerzu równolegle do siebie
• nie wyciera się chlebem talerza
• nigdy własną łyżką, palcami nie nabiera się soli z solniczki
• skorupki z jaj na miękko rozgniata się delikatnie łyżeczką na talerzu
poza domem
 wrodzone poczucie form towarzyskich
• każdy naród ma własne formy towarzyskie
• podstawy rozmowy towarzyskiej
– jak najmniej o sobie
– taktowne żarty
– rozmowa nie powinna być hałaśliwa ani krzykliwa
– nie można głośno śmiać się
– nie wolno przerywać, wchodzić w słowo, narzucać się, popisywać
– nie można przeskakiwać z tematu na temat
– jeśli ktoś opowiada coś nudnego należy okazać zainteresowanie
– nie poruszać niewłaściwych tematów
– młodsi w rozmowie ze starszymi – szacunek
– delikatność, dyskretna powściągliwość
 zachowanie się poza domem
• na ulicy
– idąc ulicą należy trzymać się zawsze prawej strony
chodnika,
– wymijać na lewo,
– poruszać równo z tłumem dość szybko
– chcąc obejrzeć wystawy nie wolno zatrzymywać się nagle,
ale spokojnie zejść na bok
– spotykając znajomych należy zejść na bok, bliżej
budynków
– strój na ulicy – nigdy jaskrawy i zwracający uwagę!
• ubiór kobiety:
– w biurze – gładka, skromna suknia lub spódnica z bluzeczką
– na ulicy – kostium lub płaszcz, albo suknia z narzutką
• ubiór mężczyzny
– na ulicy – jasne spodnie, ubranie sportowe, bez krawatów
– jeśli ma frak i cylinder – musi zamówić taksówkę
• w towarzystwie nie rozmawiamy zbyt głośno
• ustępowanie miejsc:
– kobiety – starszym osobom i kalekom
– mężczyźni – kobietom, inwalidom i starszym
 wizyty
• mają swoje godziny - 12:00 i 17:00
• nie składamy wizyt – w uroczyste święta państwowe, święta kościelne
• pierwsza wizyta u mało znanych gospodarzy – max. 20-30 min.
• nie rozmawiamy na tematy religijne, filozoficzne czy polityczne
• umiar i delikatność
• witajmy się uprzejmie ze wszystkimi
• nie rozmawiajmy ze znajomymi w grupie ludzi, których jeszcze nie
znamy
• do pań siedzących należy podejść i przywitać się
• zaznajamianie
– osób równych rangą i wiekiem – przedstawiamy osobę, która weszła
przed chwilą do salonu
– zawsze mężczyznę przedstawiamy kobiecie,
 zaproszenie
• na każde zaproszenie odpowiadamy telefonicznie, przez posłańca lub
listownie.
• punktualność
• zaproszenia telefoniczne – lepiej odłożyć do porozumienia się z
rodziną
 przeżytki
• kiedyś mężczyzna musiał się trzymać prawej strony swojej damy,
aby mieć prawą rękę wolną do broni, teraz trzyma się lewej
• strona prawa jest stroną honorową
• nóż i serweta są już tylko akcesoriami mało praktycznymi
• frak – dawniej był tak uroczysty, że nakrywano go płaszczem
• dawniej tańczono tylko w rękawiczkach (zarówno dama, jak i
tancerz)