TOPIK 1 mengembangkan aspek kreativiti mereka. (b) Melukis sebagai Cara Mencapai Kepuasan menghasilkan simbol.
Melukis sebagai Cara Mencapai Kepuasan menghasilkan simbol. Peringkat penghasilan simbol
PERKEMBANGAN SENI KANAK-KANAK
1.1 KANAK-KANAK DAN SENI VISUAL
Kanak-kanak dilahirkan dengan mempunyai sifat yang
dinamik serta berkembang
mengikut fitrah semula jadi proses tumbesaran mereka.
Hasil kerja seni visual yang
dihasilkan berfungsi sebagai alat komunikasi dan
merupakan refleksi pemikiran kanakkanak.
Refleksi ini menurut Koster (2001), akan terus
berkembang bersama kanak-kanak
sehingga ia membesar.
Penghasilan karya terutama lukisan oleh kanak-kanak
mempunyai interpretasi yang
berbeza dengan karya yang dihasilkan oleh orang
dewasa. Bagi orang dewasa, seni
visual sering dikaitkan dengan kecantikan dan
kesempurnaan, namun bagi kanak-kanak
hasil karya yang dihasilkan bersifat luahan dan
ekspresif (Lowenfeld, 1975). Kebanyakan
pengkaji seni kanak-kanak menganggap hasil karya
seni sebagai satu kaedah menarik
untuk melihat cara berfikir dan menyelami perasaan
selain melihat dan menguji
keupayaan perkembangan kognitif mereka. Karya seni
kanak-kanak adalah bersifat
peribadi dan tersendiri.
1.2 KEPENTINGAN PENGAJARAN MATA
PELAJARAN PENDIDIKAN SENI VISUAL
KEPADA KANAK-KANAK
(a) Aspek Kognitif
Penganjuran aktiviti seni visual yang tersusun dan
terancang dapat melahirkan
kanak-kanak yang mempunyai keupayaan
menyelesaikan masalah serta mampu
membuat penilaian dan bijak membuat keputusan.
(b) Aspek Fizikal
Penggunaan alat dan bahan dalam pengajaran dan
pembelajaran pendidikan seni
visual memberikan satu bentuk latihan berkesan kepada
otot tangan (psychomotor)
dan koordinasi tangan serta mata.
(c) Aspek Kreativiti
Latihan dan projek yang bersifat terbuka dapat
membantu murid untuk
Aktiviti dan projek di dalam pendidikan
seni visual mengutamakan proses, berbanding
dengan hasilan akhir. Oleh yang
demikian, proses ini menyuburkan budaya
pemikiran kritikal di dalam menyelesaikan
sesuatu permasalahan. Selain itu, aktiviti
pendidikan seni visual menggalakkan
eksplorasi dan eksperimentasi supaya kanak-
kanak mempunyai pengalaman luas
dalam bidang penghasilan karya.
(d) Aspek Persepsi
Melalui mata pelajaran seni visual, murid boleh
mempertingkatkan dan menajamkan
penggunaan pancaindera dan deria. Pendidikan
seni visual menambahkan
pengetahuan mengenai konsep pembuatan dan
kronologi sesuatu produk iaitu
proses penghasilan dan hasilan seni, produk dan
objek yang terdapat di sekeliling
mereka.
(e) Aspek Sosial dan Emosi
Pendidikan seni visual memberi peluang kepada
murid untuk berinteraksi dan
meningkatkan keupayaan bersosial selain
meningkatkan keyakinan diri. Aktiviti
pendidikan seni visual memberikan peluang
kepada pelajar untuk saling hormatmenghormati
dan menjadi landasan untuk memupuk perasaan
bertoleransi. Mata
pelajaran pendidikan seni juga menganjurkan
semangat bekerjasama di dalam
aktiviti berkumpulan yang dibentuk.
1.3 KANAK-KANAK DAN SENI LUKIS
(a) Melukis sebagai Medium Komunikasi
Lukisan merupakan bentuk komunikasi awal
kanak-kanak sebelum mereka berupaya
untuk bertutur. Ianya dijadikan alat perhubungan
yang berkesan untuk berinteraksi.
Selain itu, lukisan juga dijadikan alat membantu
saintis untuk menganalisa fikiran
dan perasaan kanak-kanak. Penghasilan imej
seperti pokok, figura manusia, catan
dan arca boleh memberikan tafsiran yang dapat
membantu ahli psikologi untuk
mengenal pasti kanak-kanak yang mempunyai
masalah trauma.
Diri
Kanak-kanak umumnya belajar sambil bermain.
Bagi mereka, aktiviti bermain
memberikan kepuasan di samping memberikan
peluang kepada mereka untuk
meneroka alam sekeliling. Melukis merupakan
aktiviti yang mampu memberikan
kepuasan kepada kanak-kanak. Melalui lukisan,
kanak-kanak dapat meluahkan
perasaan dan emosi selain dapat membina kekuatan
otot. Aktiviti sebegini juga
dapat membantu menajamkan daya intuisi kanak-
kanak.
(c) Melukis untuk Meningkatkan Daya
Penguasaan Kendiri (Self Esteem)
Aktiviti melukis dapat memberikan kepuasan
kepada kanak-kanak dalam meluahkan
apa yang dilihat lalu dipindahkan semula dalam
bentuk dan rupa imej yang unik
mengikut tahap pemahaman mereka. Kesan
penghasilan karya lukisan mampu
membentuk personaliti kanak-kanak. Konsep
kendiri terbina apabila kanak-kanak
mampu melukis tanpa ragu dan tidak bimbang
memikirkan soal kecantikan karya
mereka. Selain itu, aktiviti melukis juga
menggalakkan kanak-kanak untuk bercerita
mengenai karya mereka sekaligus membantu
mereka untuk membina keyakinan diri
untuk bertutur. Melalui aktiviti melukis, kanak-
kanak dapat meningkatkan daya
sensitiviti pancaindera.
1.4 PERKEMBANGAN ARTISTIK KANAK-
KANAK
(a) Peringkat Manipulatif atau Zaman Awal
Kanak-kanak (2-4 Tahun)
Pada peringkat ini, kanak-kanak tidak mempunyai
kawalan pada pergerakan tangan
kerana usia mereka yang masih muda, selalunya di
dalam lingkungan umur dua hingga
lima tahun. Lukisan yang dihasilkan juga selalunya
tidak terkawal dan banyak terdapat di
dinding, di atas meja dan kertas lukisan dengan
menggunakan pelbagai jenis bahan dan
medium seperti krayon, pensil serta bahan-bahan
lain.
(b) Peringkat Membuat Simbol (6-9 Tahun)
Daripada peringkat lukisan contengan, kanak-kanak
mula beralih ke peringkat
bermula pada umur empat sehingga
kanak-kanak berumur lapan tahun. Pada peringkat ini,
kanak-kanak sangat terpengaruh
dengan keadaan sekelilingnya.
Persekitaran memainkan pengaruh besar dan lukisan
yang biasa dihasilkan adalah seperti
rumah, kereta, bunga, alat permainan dan sebagainya.
Imejan dalam lukisan figura
merupakan imej yang paling dominan. Simbol dan
imejan yang dilukis oleh kanak-kanak
ini biasanya didahului dengan imej mereka sendiri,
kemudian diikuti dengan keluarga
terdekat seperti ibu bapa diikuti rakan-rakan. Pada
peringkat ini juga, simbol yang
dihasilkan oleh kanak-kanak mudah untuk dikenal pasti
kerana kanak-kanak mempunyai
kawalan yang seimbang dan teratur dari segi pergerakan
tangan.
(c) Pra-Remaja (10-13 Tahun)
Peringkat Pra-remaja dikatakan peringkat transisi zaman
kanak-kanak ke zaman remaja.
Terdapat percubaan untuk melukis figura dengan saiz
yang betul. Lukisan figura pula mula
dilukis dengan menitikberatkan daya saiz sebenar objek.
Sebagai contoh, figura manusia
mula dilukis dengan melihat kadar banding pada objek
tersebut tanpa membuat
penambahan. Lukisan pada peringkat ini dikatakan lebih
rasional kerana selain daripada
kedudukan dan saiz figura yang betul, mereka juga telah
mula mementingkan warna yang
tepat selain dari memasukkan bayang-bayang pada objek
supaya imej yang dihasilkan
seolah-olah nampak realistik. Pada peringkat ini juga,
mereka mula menggunakan kaedah
1.4.2 Teori Perkembangan Artistik Kanak-kanak
oleh Lowenfeld dan
Britain
Lowenfeld dan Britain (1982) telah memperkenalkan
teori perkembangan artistik kanakkanak
yang merangkumi peringkat umur dari 2-14 tahun.
Peringkat perkembangan artistik
yang diperkenalkan oleh Lowenfeld dan Britain ini
merangkumi lima peringkat utama iaitu
peringkat scribbling, peringkat preschematic, peringkat
schematic, peringkat dawning
realism, peringkat pseudonaturalistic dan peringkat
adolescent art.
(a) Peringkat Scribbling (2-4 Tahun)
Pada peringkat ini kanak-kanak menghasilkan contengan
secara rawak dan tidak
terkawal. Proses menconteng menyebabkan pergerakan
badan dan membangunkan
koordinasi otot motor tangan. Apabila kanak-kanak
telah mampu menguasai
pergerakan tangan dan badan mereka mula melukis dari
peringkat contengan
kepada lukisan garisan lurus dan melintang kepada
melukis bulatan.
(b) Peringkat Preschematic (4-7 Tahun)
Peringkat ini memperlihatkan peningkatan daripada
contengan bulatan kepada
percubaan pertama untuk melukis objek yang terdapat
di sekelilingnya dengan
menggunakan garisan. Sebagai contoh ibu bapa dan
orang yang rapat dengan
mereka dilukis dengan mempunyai karakter tangan dan
kaki dan dilukis seolah-olah
terapung dan dengan saiz imej yang berbeza-beza.
(c) Peringkat Schematic (7-9 Tahun)
Pada peringkat ini kanak-kanak kurang cenderung
untuk melukis imej objek
berbanding pada peringkat awal tadi. Lukisan mula
dihasilkan mengikut skema atau
konsep tertentu. Penekanan lebih diberikan kepada cara
penyusunan objek dalam
imej selain daripada imej manusia dan objek yang
terdapat di sekelilingnya. Sebagai
contoh, kanak-kanak mula membuat percubaan dengan
membahagikan ruang pada
kertas lukisan kepada dua bahagian iaitu satah udara
dan tanah.
(d) Peringkat Dawning Realism atau The Gang Age
(9-12 Tahun)
Pada peringkat ini, kanak-kanak terus melukis dengan
mengekalkan konsep dan
skema tertentu. Perubahan pada peringkat ini adalah
terhadap imej yang dilukis
secara realistik dan teliti. Imej lukisan mula mengecil
dari segi saiz dan kanak-kanak
mula menunjukkan sifat kritikal dengan hasil karya
sendiri. Mereka mula
membandingkan karya dengan karya rakan sebaya dan
ini menjadikan mereka
berhati-hati dan sedikit individualistik serta
menitikberatkan kualiti karya yang
dihasilkan.
(e) Peringkat Pseudonaturalistic atau Reasoning (12-
14 Tahun)
Pada peringkat ini, kanak-kanak mula peka dengan
konsep realistik di dalam
menghasilkan lukisan. Mereka menitikberatkan konsep
kedudukan dan saiz rasional
imej. Mereka lebih gemar untuk melukis melalui
konsep peniruan atau melalui objek
di hadapan mata berbanding dengan lukisan
menerusi imaginasi. Lukisan yang
dihasilkan jarang dikongsi bersama dengan rakan
sebaya dan perasaan malu dan
rendah diri akan timbul sekiranya lukisan yang
dihasilkan tidak menarik.
(f) Peringkat Period If Decision atau
Adolescent Art in High School (14-17 Tahun)
Peringkat ini merupakan peringkat penekanan
terhadap proses penghasilan karya
seni dan penciptaan objek. Peringkat ini
memperlihatkan kematangan di dalam
membuat keputusan dan pemilihan bahan yang
sesuai untuk menghasilkan karya
seni.
1.4.3 Teori Perkembangan Artistik Kanak-
kanak oleh Georges-Henri
Luquet
Fortuitous Realism atau penemuan imejan
realism secara tidak sengaja, peringkat kedua
adalah Failed Realism, dan peringkat ketiga
adalah Intelectual Realism dan peringkat
akhir adalah Visual Realism.
(a) Peringkat Fortuitous Realism
Peringkat ini ialah peringkat awal lukisan kanak-
kanak di mana imejan yang cuba
dihasilkan pada peringkat contengan telah
membentuk imej dan objek yang hampir
sama dengan objek sebenar. Apa yang menarik
ialah keserupaan imejan yang
dihasilkan adalah secara tidak sengaja.
(b) Peringkat Failed Realism
Imej yang diperolehi secara tidak sengaja
diperbaiki dan diperhalusi bagi
mendapatkan imej sebenar. Lukisan yang hampir
sama dihasilkan berulang kali.
Namun usaha yang dilakukan tidak dapat
diteruskan kerana imej objek tersebut
kerap berubah daripada imej asal yang diperolehi
secara tidak sengaja tadi.
(c) Peringkat Intelectual Realism
Pada peringkat ini kanak-kanak mula melukis
mengikut apa yang mereka tahu dan
apa yang mereka lihat. Penghasilan karya kanak-
kanak adalah dalam bentuk lukisan
yang lebih ringkas namun dilukis dengan agak
baik.
(d) Peringkat Visual Realism
Peringkat akhir ini memperlihatkan keupayaan
kanak-kanak untuk melukis imej yang
mempunyai perspektif dan kadar banding.
Percubaan untuk melukis imej 3 dimensi
di atas kertas lukisan dapat dilihat pada peringkat
ini dan percubaan melukis imej
secara 3 dimensi dianggap satu kejayaan dan
pencapaian baik.
1.5 KEINGINAN ASAS KANAK-KANAK
(a) Untuk Bergerak, Berjaya dan Diiktiraf,
Diterima dan Disanjung
Pujian dan sanjungan merupakan sebahagian
daripada kaedah meningkatkan
motivasi kanak-kanak. Di dalam aktiviti pendidikan
seni visual, penghasilan karya
oleh kanak-kanak perlu mendapat kredit yang
sewajarnya daripada guru. Lukisan
yang dihasilkan oleh kanak-kanak hendaklah
dipamerkan pada papan kenyataan
murid di sekolah sebagai sebahagian daripada usaha
meningkatkan keyakinan diri
murid selain sebagai satu bentuk penghargaan
kepada mereka di atas usaha
menghasilkan karya.
(b) Untuk Bersaing, Ketangkasan Fizikal dan
Memahami
Aktiviti melukis dijadikan sebagai landasan bagi
membina persaingan yang sihat di
kalangan kanak-kanak. Pertandingan seperti
pertandingan melukis dan mewarna
sering diadakan bertujuan untuk mewujudkan
persaingan positif di kalangan kanakkanak
di samping memberikan peluang kepada mereka
untuk berinteraksi dengan
rakan sebaya. Penganjuran aktiviti sebegini
memberikan peluang kepada mereka
untuk mempelajari kaedah dan perkara baru sesama
mereka.
(c) Untuk Meneroka, Pencapaian Kreatif dan
Meluahkan Perasaan
Aktiviti melukis meningkatkan dan membuka ruang
ke arah pembinaan daya
kreativiti kanak-kanak. Selain itu, melalui aktiviti
melukis kanak-kanak diberikan
peluang untuk meneroka dan bereksperimentasi
dengan bahan-bahan lukisan
seperti pensil, pen, pensil warna, dan sebagainya.
Kanak-kanak sememangnya suka
untuk mencuba. Perasaan ingin mencuba ini
merupakan sebahagian daripada
proses pembelajaran bagi kanak-kanak.
TOPIK 2
TEORI-TEORI DALAM SENI
2.1 DEFINISI SENI
Seni di dalam bahasa Inggeris dikenali sebagai art yang
diambil daripada istilah Latin ars,
bermaksud penyusunan ataupun untuk menyusun.
Dalam konteks ini, interpretasi seni
adalah sangat universal yang merujuk kepada sebarang
bentuk objek yang disusun
mengikut aturan tertentu.
seni boleh dirujuk sebagai suatu proses dan manifestasi
kepada ekspresi
diri, penilaian yang menentukan elemen-elemen yang
wajar diketengahkan di dalam hasil
seni, di dalam menyampaikan idea, emosi, perasaan,
kepercayaan di dalam bentuk yang
difikirkan paling efektif. Ada juga yang memandang seni
sebagai satu hasil aplikasi
kreativiti yang mempunyai elemen atau nilai apresiasi,
berdasarkan nilai estetik dan kesan
emosi.
PERKEMBANGAN ESTETIK
Perkembangan estetik kanak-kanak selalunya
diterjemahkan melalui gerak-geri dan
pergerakan badan mereka. Kebolehan kanak-kanak
dalam meluahkan nilai estetika
mereka merupakan satu bentuk kemahiran kognitif yang
bukan sahaja penting di dalam
perkembangan seni kanak-kanak tersebut, malah amat
penting di dalam perkembangan
pemikiran dan intelektualiti mereka.
Luahan estetik kanak-kanak amat berbeza dengan
pergerakan badan yang biasa. Di
dalam kehidupan seharian, kita berkomunikasi secara
verbal ataupun bukan verbal.
Komunikasi bukan verbal melibatkan pergerakan tangan,
memek muka, pandangan mata
dan pergerakan bahagian badan yang lain. Pergerakan
estetik pula menjurus kepada
isyarat virtual. Isyarat virtual ini merupakan jendela
kepada emosi dalaman kanak-kanak
dan juga jiwa dan pemikiran mereka.
2.4 PERKEMBANGAN ARTISTIK
Pelbagai model perkembangan telah dikemukakan yang
membantu memperjelas
perkembangan artistik kanak-kanak. Antara model-
model terkemuka telah diformulasikan
oleh Lowenfeld (1975), Chapman (1972). Model-model
ini secara umumnya berbeza
namun mempunyai corak perkembangan yang lebih
kurang sama. Antara persamaan
yang ketara ialah transisi perkembangan daripada
peringkat scribbling ke representation.
Antara persamaan-persamaan yang lain ialah:
(a) Faktor sosioekonomi mempunyai pengaruh yang
amat terbatas dalam peringkat
awal pertumbuhan kanak-kanak. Kanak-kanak lelaki
dan perempuan didapati
melukis dengan cara yang sama di peringkat awal
pertumbuhan.
(b) Lukisan kanak-kanak dapat memberi lebih banyak
maklumat tentang perkembangan
mereka daripada catan kerana ianya menggunakan
krayon, pensil dan pen. Alatan
ini lebih mudah dikawal oleh kanak-kanak daripada
berus dan warna.
(c) Terdapat pertindihan yang agak ketara di antara
peringkat-peringkat perkembangan.
Lukisan kanak-kanak mungkin mempunyai elemen dua
peringkat serentak dan tidak
semestinya elemen satu peringkat perkembangan
sahaja.
2.5 TEORI-TEORI KOGNITIF
2.5.1.2 Definisi Teori Gestalt
Tidak ada makna khusus untuk istilah Gestalt di dalam
Bahasa Inggeris. Malah perkataan
Gestalt bukanlah datangnya daripada nama pengasas
teori tersebut, seperti kebanyakan
nama teori-teori yang lain. Namun, Gestalt dapat
dirujuk sebagai bentuk, rupa, kedudukan
ataupun diletakkan bersama.
Teori Gestalt melihat kepada struktur menyeluruh dan
bukannya membahagikan struktur
tersebut kepada entiti atau bahagian-bahagian yang
berasingan. Di dalam aspek
pembelajaran, Gestalt menekankan cara minda
memberi tumpuan corak atau sifat
sesuatu dan bagaimana ianya mempengaruhi proses
belajar.
Oleh itu, prinsip asas teori ini menitikberatkan
keseluruhan daripada sebahagian. Dalam
erti kata lain, melihat sesuatu objek secara keseluruhan
(contohnya rumah) memberi
makna yang lebih mendalam daripada melihat
komponen-komponen individu (tiang, lantai,
2.5.1.3 Hukum-hukum Teori Gestalt
(a) Hukum Pragnanz
Hukum Pragnanz menyatakan bahawa apabila individu
berhadapan dengan
pengalaman yang baru, persepsi individu tersebut
adalah tidak teratur. Oleh itu,
individu akan cuba mengenakan aturan dalam
bentuk yang mudah untuk ditafsirkan.
Adalah sukar untuk individu terbabit untuk
merubah persekitaran mereka apabila
berhadapan dengan pengalaman atau sesuatu
yang baru. Oleh itu, individu akan
lebih cenderung untuk merubah persepsi mereka
terhadap pengalaman tersebut.
(b) Hukum Persamaan (Similarity)
Konsep hukum persamaan adalah lebih mudah
untuk difahami. Individu akan lebih
cenderung untuk mengklasifikasikan rangsangan
yang mempunyai persamaan di
dalam kumpulan yang sama.
(c) Hukum Keintiman (Proximity)
Mengikut hukum keintiman, pengklasifikasian
setiap rangsangan adalah berdasarkan
elemen jarak dan hubungan. Rangsangan-
rangsangan yang mempunyai hubung kait
di antara satu sama lain akan diletakkan di dalam
kumpulan yang sama.
(d) Hukum Lengkap (Closure)
Hukum lengkap menganjurkan bahawa individu
cenderung untuk meletakkan
rangsangan yang telah lengkap di dalam
kumpulan yang sama.
(e) Hukum Kesinambungan Positif (Good
Continuation)
Hukum ini menyatakan bahawa sifat sesuatu
rangsangan tidak akan berubah, dan
pada masa yang akan datang sifat yang sama
akan dikekalkan. Contohnya, garis
yang lurus dilihat sebagai akan tetap lurus pada
masa yang akan datang dan tidak
akan berubah sifatnya.
(f) Hukum Ciri-ciri Bahagian (Membership
Character)
Di dalam hukum ini, individu akan mentafsir
sesuatu berdasarkan pandangan
mereka secara keseluruhan terhadap sesuatu
objek tersebut, dan bukannya melihat
setiap bahagian daripada keseluruhan objek
tersebut.
2.5.1.5 Pendekatan Teori Gestalt dalam
Pembelajaran
Kepentingan teori ini di dalam dunia
pembelajaran ialah fokus yang diberikan dalam
melihat sesuatu entiti secara keseluruhan. Konsep
ini amat signifikan di dalam
penyelesaian masalah. Di dalam konteks
pembelajaran seni visual, teori Gestalt bukan
sahaja melihat kepada produk atau hasil kerja tetapi
memberikan penekanan yang tinggi
ke atas proses penghasilan produk itu sendiri. Di
dalam seni visual, elemen ini amat
penting kerana aplikasi proses mestilah betul untuk
sampai kepada penghasilan produk
yang baik. Oleh itu, guru haruslah memberi
penekanan kepada proses di dalam
pengajaran dan haruslah menggalakkan para pelajar
agar tidak mementingkan hasil kerja
semata-mata. Penilaian kerja para pelajar juga
haruslah dimasukkan elemen proses dan
bukanlah hanya menilai hasil karya yang telah siap.
2.5.2 Teori Sosial-Interaksi Piaget
2.5.2.2 Proses Perkembangan Kognitif
Sebagai ahli biologi, Piaget berminat untuk
mengkaji bagaimana sesuatu organisme dapat
menyesuaikan diri dalam sesuatu persekitaran.
Walaupun mengkaji perkembangan
kognitif kanak-kanak, Piaget masih mengekalkan
prinsip penyelidikan biologinya.
24 OUM
TEORI-TEORI DALAM SENI TOPIK 2
(a) Penyerapan (Assimilation) dan Ubahsuai
(Accommodation)
Piaget menjelaskan dua proses yang digunakan oleh
individu sepanjang hayat dalam
menyesuaikan diri mereka dengan persekitaran,
iaitu asimilasi (assimilation) dan
akomodasi (accommodation). Kedua-dua proses ini
sentiasa berlaku dalam diri individu
dan sentiasa menimbulkan ketegangan yang
memerlukan penyelesaian. Hasil daripada
penyelesaian kepada ketegangan ini akan
mempengaruhi perkembangan kognitif.
Penyerapan merujuk kepada proses penerimaan
rangsangan dari luar dan individu
mentafsir serta memproses rangsangan ini mengikut
pengalaman yang telah sedia ada.
Dalam keadaan ini, individu selalunya tidak perlu
membuat sebarang modifikasi diri
kerana pengalaman yang dimilikinya mampu
membantunya menghadapi rangsangan
tersebut.
Berbeza dengan penyerapan, ubahsuai pula dilihat
sebagai penglibatan aktif individu
dalam membuat modifikasi tertentu pada diri dan
perlakuan agar dapat menyesuaikan diri
dengan persekitaran. Ini adalah kerana, individu
tersebut berhadapan dengan sesuatu
yang baru yang belum pernah dialaminya sebelum ini.
Ini memaksa individu tersebut
mengubahsuaikan diri dan tingkah laku yang sedia ada
agar dapat menyesuaikan dengan
rangsangan tersebut.
(b) Refleksi, Skema, Struktur dan Hierarki
Piaget juga mengemukakan hipotesis bahawa setiap bayi
dilahirkan dengan skema fungsi
yang dikenali sebagai refleksi. Refleksi pada bayi ini
berfungsi dalam membantu
menyesuaikan diri dengan persekitaran yang baru
(daripada dunia janin ke dunia
sebenar). Apabila bayi mula biasa dengan persekitaran
yang baru, refleksi ini akan
digantikan dengan skema tersusun.
Apabila bayi meningkat usia dan lebih terdedah kepada
persekitaran, skema ini akan
digantikan dengan struktur. Struktur bertanggungjawab
ke atas tingkah laku kanak-kanak
yang lebih kompleks. Dan apabila struktur menjadi lebih
matang, ianya akan digantikan
dengan penyusunan hierarki.
2.5.2.3 Perkembangan Kebolehan Kognitif
Jean Piaget telah mengenal pasti empat peringkat
perkembangan kognitif yang dilalui oleh
setiap individu setelah dilahirkan sehinggalah dewasa.
Keempat-empat peringkat ini
dikenali sebagai Peringkat Deria-Pergerakan
(Sensorimotor), Peringkat Pra-olahan (Preoperational),
Peringkat Pengolahan Konkrit (Concrete Operational)
dan Peringkat
Pengolahan Formal (Formal Operation).
Setiap peringkat ini mempunyai ciri-ciri spesifik yang
unik yang hanya dimiliki oleh kanakkanak
pada peringkat itu sahaja. Walaupun setiap peringkat
diwakili dengan tempoh usia
yang tertentu, perlu difahami bahawa setiap kanak-kanak
mengalami perkembangan
mental pada tahap yang berbeza. Ada kanak-kanak yang
mungkin mempunyai
pertumbuhan mental yang lebih cepat atau lambat sedikit
dibandingkan dengan kanakkanak
lain.