AKTIVITI 5

MEMBINA JAM MATAHARI

Sebelum adanya jam, manusia menggunakan bayang untuk

menentukan waktu

Bahan-Bahan:

 Kapur / Pensil / Batang Lidi

 Kertas A4 atau Kertas Majong
 Plastisin
 Pembaris meter

Prosedur:

1. Letakkan kapur / pensel secara menegak di tengah-tengah kertas dengan

menggunakan plastisin.
2. Tandakan bayang kapur / pensil setiap satu jam sehingga sekurang-kurangnya
mendapat 8 bacaan.
3. Hasil daripada keputusan anda, bina satu graf masa melawan panjang bayang.
 Keputusan:

Daripada graf tersebut, jawab soalan-soalan berikut:

1. Pada waktu bilakah bayang tersebut hilang?

2. Bilakah bayang menjadi lebih panjang daripada pensel?

AKTIVITI 6
LATIHAN INFERENS
Baca semua pemerhatian dibawah. Kemudian buat inferens bagi menjelaskan segala
pemerhatian. Ingat, kemungkinan terdapat lebih dari satu penjelasan yang logik.

Pemerhatian 1: Anda perhatikan langit pada waktu tengah hari gelap.

Inferens anda: ___________________________________________________
________________________________________________________________

Pemerhatian 2: Pengetua masuk ke kelas dan memanggil seorang pelajar.

Inferens anda: ___________________________________________________
________________________________________________________________

Pemerhatian 3: Semua pelajar sekolah menengah membawa bekal dari rumah.

Inferens anda: ___________________________________________________
________________________________________________________________

Pemerhatian 4: Ahli rock-and-roll mempunyai pendengaran yang teruk.

Inferens anda: ___________________________________________________
________________________________________________________________

Pemerhatian 5: Anda meninggalkan wayang dan melihat jalan raya basah.

Inferens anda: ____________________________________________________
________________________________________________________________

Pemerhatian 6: Semasa bersalam tangan, anda rasa tapak tangan individu tersebut
kasar dan keras.
Inferens anda: ____________________________________________________
________________________________________________________________
Pemerhatian 7: Lampu bilik darjah tertutup.
Inferens anda: ____________________________________________________
________________________________________________________________

Pemerhatian 8: Siren kedengaran melepasi kawasan sekolah.

Inferens anda: ____________________________________________________
________________________________________________________________

Penguasaan Pengetahuan
Pada akhir aktiviti ini, jawab soalan-soalan berikut:

1. Apakah yang anda telah pelajari daripada aktiviti ini?

2. Pada bahagian manakah kurikulum sekolah rendah mengajarkan tajuk ini?
3. Bincang bagaimana anda boleh menggunakan aktiviti ini dalam P&P?
4. Kretiviti salah satu elemen penting dalam berfikir dan bekerja secara saintifik.
Apakah ciri-ciri kreatif dalam proses merujuk?
5. Dalam perkembangan kebolehan berfikir dan bekerja secara saintifik kanak-
kanak, terdapat beberapa teknik guru boleh menggalakkan perkembangan
kretiviti. Bincangkan apa yang anda boleh lakukan.
AKTIVITI 7

MENGENAL PASTI DAN MENGAWAL PEMBOLEH UBAH

Alatan: (setiap kumpulan berempat)

 4 ketul gula kiub

 Gula pasir
 4 buah bikar
 Kertas turas atau span
 2 batang sudu yang berbeza saiz
 Jam randik

Prosedur:

1. Setiap kumpulan perlu ada 4 ketul gula kiub, 4 buah bikar dan 2 batang sudu
yang berbeza saiz.

2. Tuangkan 100 ml air paip secara serentak ke dalam setiap bikar tersebut.

3. Larutkan setiap ketul gula kiub dalam setiap bikar. Dalam satu bikar akan
mempunyai seketul gula kiub dan air, satu bikar lagi akan mempunyai seketul
gula kiub, sebatang sudu (untuk mengacau) dan air, bikar yang satu lagi akan
mempunyai gula pasir dan air, dan bikar yang terakhir pula akan mempunyai
gula pasir, sudu (untuk mengacau) dan air.

4. Pelajar akan meramal bekas manakah yang mempunyai kadar kelarutan paling
tinggi dengan menggunakan jam randik.

5. Keputusan eksperimen digrafkan.

Adakah terdapat keputusan yang berbeza? Adakah semua prosedur amali yang
dilakukan sama? Jelaskan.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________

Bincangkan bilangan pemboleh ubah yang dimanipulasikan yang boleh juga memberi
kesan kepada keputusan amali (kadar kelarutan). Nyatakan cadangan anda dalam
carta.

Pemboleh Ubah
Jangkaan Catatan Pemerhatian
Manipulasi
Saiz sudu . . .
Kuantiti air . . .
Kehadiran sudu . . .
Gula kiub lama dan baru . . .
Pelarut yang berbeza . . .

Anda akan mendapati sedikit perkara yang luar jangkaan dalam amali di atas.
Bagaimanakah cadangan anda untuk menghasilkan amali yang lebih baik? Bincangkan.

______________________________________________________________________
____________________________________________________
AKTIVITI 8

MEMBUAT HELIKOPTER

Alatan :

 Gunting
 Pembaris
 Kertas
 Corak binaan helikopter

Procedur:
1. Dengan berhati-hati dan teliti, potong corak objek yang berputar dengan
mengikut arah yang dipaparkan.
2. Cuba alat tersebut untuk mengenalpasti cara ia berfungsi.

Rekodkan pemerhatian dan inferens

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
________________________________________

Apakah pemboleh ubah yang dimanipulasikan yang mungkin akan mempengaruhi

bagaaimana ia terbang?
Objek yang berputar bagi “Helikopter”
Penguasaan Pengetahuan
Pada akhir aktiviti ini, jawab soalan-soalan berikut:

1. Apakah yang anda telah pelajari daripada aktiviti ini?

2. Pada bahagian manakah kurikulum sekolah rendah mengajarkan tajuk ini?
3. Bincang bagaimana anda boleh menggunakan aktiviti ini dalam P&P?
4. Kretiviti salah satu elemen penting dalam berfikir dan bekerja secara saintifik.
Apakah ciri-ciri kreatif dalam proses mengenalpasti dan mengawal pemboleh
ubah?
5. Dalam perkembangan kebolehan berfikir dan bekerja secara saintifik kanak-
kanak, terdapat beberapa teknik guru boleh menggalakkan perkembangan
kretiviti. Bincangkan apa yang anda boleh lakukan.
AKTIVITI 9
MENYATAKAN PEMBOLEH UBAH DAN DEFINASI

1. Seorang guru berminat dalam mengkaji kesan kerja rumah dengan keputusan
peperiksaan. Apakah dua definasi secara operasi bagi pemboleh ubah “kerja
rumah”?

2. Pekedai ingin mengetahui jika poster mempengaruhi jualan .berikan dua definasi
secara operasi bagi pemboleh ubah “poster”.

3. Seorang pelajar ingin mengukur toping piza yang manakah kawan-kawannya

lebih gemari. Apakah definasi secara operasi bagi pemboleh ubah “toping piza
yang digemari”?

Apakah itu definasi secara operasi?

Salah satu kepentingan keputusan operasi seorang saintis perlu membuat untuk
menentukan bagaimana mengukur pemboleh ubah akan dibuat. Cara digunakan untuk
mengukur pemboleh ubah di kenali sebagai definasi secara operasi. Satu definasi
secara operasi menunjukkan jalan pengukuran yang akan dilakukan. Apabila saintis
membuat keputusan pada cara, cara tersebut mesti dimaklumkan kepada saintis yang
lain supaya mereka juga akan cuba menyiasat keputusan. Setiap saintis dapat
membaca satu definasi secara operasi dan mudah fahami atau melakukan pengukuran
yang sama.

Contoh 1:
Pelajar ingin menguji kesan vitamin C pada kesihatan pelajar dalam kelasnya.
Pemboleh ubah “kesihatan pelajar” boleh dinyatakan dalam cara di bawah.
 Bilangan mengalami demam dalam sebulan
 Bilangan hari tidak hadir kerana sakit
 Bilangan pelajar yang batuk dalam sebulan
Contoh 2:
Pelajar ingin menguji kesan poster “larangan membuang sampah” dengan masalah
sampah di sekolah. Pemboleh ubah “larangan membuang sampah” boleh dinyatakan
dalam cara di bawah.
 Bilangan pembalut gula-gula di taman permainan
 Bilangan plastik sampah dikutip
 Bilangan tin aluminium di gelanggang

Tugasan anda ialah berfikir secara operasi yang mungkin boleh digunakan untuk
mengukur pemboleh ubah dalam pelbagai situasi. Sebelum bermula, lihat pada contoh.

Pelajar ingin mengukur kadar serapan tuala kertas, jadi kadar serapan ialah pemboleh
ubah. Pelajar perlu mencipta definasi secara operasi untuk mengukur kadar serapan
tuala kertas.

 Celup: Ukur isipadu air yang tinggal selepas tuala kertas yang tergumpal
dileakkan ke dalam 25 ml air selama lima minit.
 Curah: Ukur isipadu air terkumpul selepas 25 ml air dicurah pada tuala kertas
yang tergumpal.
 Rendam: Ukur ketinggian air di capai selepas hujung tuala yang dilipat
dimasukkan ke dalam air selama 15 minit.

Fikir secara definasi operasi yang mungkin boleh digunakan untuk mengukur pemboleh
ubah dalam situasi berikut.

1. Pelajar berminat pada magnet. Dia mahu ukur kekuatan magnet kegemarannya.
Operasi secara definasi bagi pemboleh ubah “kekuatan magnet”
________________________________________________________________
______________________________________________________
___________________________________________________________
___________________________________________________________
2. Pelajar berminat untuk menyiasat percambahan biji benih.
Definasi secara operasi bagi pemboleh ubah “percambahan”
________________________________________________________________
______________________________________________________
___________________________________________________________

3. Pelajar ingin mengukur yang mana satu minuman ringan yang digemari rakan-
rakannya.
Definasi secara operasi bagi pemboleh ubah “minuman ringan yang digemari”
________________________________________________________________
______________________________________________________
___________________________________________________________

4. Pelajar mahu mengetahui bagaimana minat rakan sekelas membaca buku

tentang sains.
Definasi secara operasi bagi pemboleh ubah “minat membaca buku tentang
sains”
________________________________________________________________
______________________________________________________
___________________________________________________________

5. Pelajar ingin mengetahui kesan belajar dengan gred sains.

Definasi secara operasi bagi pemboleh ubah “belajar”
________________________________________________________________
______________________________________________________
___________________________________________________________
Penguasaan Pengetahuan
Pada akhir aktiviti ini, jawab soalan-soalan berikut:

1. Apakah yang anda telah pelajari daripada aktiviti ini?

2. Pada bahagian manakah kurikulum sekolah rendah mengajarkan tajuk ini?
3. Bincang bagaimana anda boleh menggunakan aktiviti ini dalam P&P?
4. Kretiviti salah satu elemen penting dalam berfikir dan bekerja secara saintifik.
Apakah ciri-ciri kreatif dalam proses mengenalpasti operasi?
5. Dalam perkembangan kebolehan berfikir dan bekerja secara saintifik kanak-
kanak, terdapat beberapa teknik guru boleh menggalakkan perkembangan
kretiviti. Bincangkan apa yang anda boleh lakukan.
AKTIVITI 10
MEMBUAT FORMULA DAN MENGKAJI HIPOTESIS

Tuliskan hipotesis bagi pernyataan dibawah.

1. Pemboleh ubah manipulasi: panjang bilah sayap helikopter kertas

Pemboleh ubah gerak balas: kelajuan putaran
Hipotesis:

2. Pemboleh ubah manipulasi: panjang tali telefon.

Pemboleh ubah gerak balas: kejelasan suara
Hipotesis:

3. Pemboleh ubah manipulasi: latihan memukul bola baseball

Pemboleh ubah gerak balas: purata pukulan
Hipotesis:

4. Pemboleh ubah manipulasi: suhu larutan

Pemnoleh ubah gerak balas: masa untuk serbuk minuman campuran melarut.
Hipotesis:

5. Manipulated Variable: depth of lake

Responding Variable: water temperature
Hypothesis__________________________________________________
Penguasaan Pengetahuan
Pada akhir aktiviti ini, jawab soalan-soalan berikut:

1. Apakah yang anda telah pelajari daripada aktiviti ini?

2. Pada bahagian manakah kurikulum sekolah rendah mengajarkan tajuk ini?
3. Bincang bagaimana anda boleh menggunakan aktiviti ini dalam P&P?
4. Kretiviti salah satu elemen penting dalam berfikir dan bekerja secara saintifik.
Apakah ciri-ciri kreatif dalam proses mengenalpasti formula dan menguji
hipotesis?
5. Dalam perkembangan kebolehan berfikir dan bekerja secara saintifik kanak-
kanak, terdapat beberapa teknik guru boleh menggalakkan perkembangan
kretiviti. Bincangkan apa yang anda boleh lakukan.