Kerangka Pengumpulan dan

Analisis Data

Oleh

Dr. Muhd Kasim b. Basir

Institiut Perguruan Tun Hussein Onn (IPTHO),
Batu Pahat.
Apakah Jenis Data yang diperlukan
untuk Penilaian yang Berkesan?

• Releven
• Tepat
• Up to Date
• Mencukupi
• Kebolehpercayaan yang tinggi (reliable)
 Tepat
• Data haruslah betul. Alat pengukuran
haruslah jitu (precise)
 Up to Date
• Data harus terkini
• Ia harus memberi maklumat yang sesuai

dengan penilaian yang sedang

dijalankan
 Proses Pengumpulan Data

• Pembangunan dan Mengesahkan

instrumen
• Mengumpul Data
• Memproses, menganalisis dan mentafsir
data
Pembangunan dan Mengesahkan
Instrumen
• Tentukan mengikut keperluan adakah ia
data kuantitatif atau data kualitatif.
• Tentukan sumber-sumber data.
• Pilih atau bina instrumen.
• Sahkan instrumen / pilot test.
• Latih orang-orang yang bantu.
mengumpul data.
Instrumen
• Soal selidik
• Temubual
- Terbuka, spara berstruktur, Berstruktur
• Pemerhatian
Pemerhatian langsung, senarai semak,
participant observer
Pengumpulan Data
• Sediakan jadual pengumpulan data
• Dapat kebenaran dari pihak yg terlibat
• Pilih sampel yang sesuai
• Kumpul data
Empat kaedah utama pengumpulan data
kualitatif

• Pemerhatian
• Temubual
• Dokumen
• Imej
Koleksi Data - Pemerhatian

1. Penyertaan Sepenuhnya (Complete

Participant)
Fungsi penyelidik tidak diketahui langsung oleh
sampel

Kebaikan – Penyelidik dapat mengalami pengalaman

sebenar dengan sampel (firsthand experience)

Limitasi – Penyelidik mungkin dilihat sebagai orang asing

Koleksi Data - Pemerhatian

1. Pemerhati Sebagai Peserta (Observer as

participant)
Fungsi penyelidik oleh sampel.

Kebaikan – Penyelidik dapat merekod maklumat atau

peristiwa yang berlaku

Limitasi – Maklumat peribadi mungkin diperhatikan,

tetapi penyelidik tidak boleh melaporkannya
Koleksi Data - Pemerhatian

1. Peserta Sebagai Pemerhati (Participant as Observer )

Fungsi sebagai pemerhati kurang penting dibandingkan dengan
fungsi sebagai peserta.

Kebaikan – Aspek yang luar biasa atau ganjil

boleh diperhatikan

Limitasi – Penyelidik mungkin kurang berkemahiran

berkomunikasi dengan sampel atau kurang
mahir membuat pemerhatian
Koleksi Data - Pemerhatian

1. Pemerhati Sepenuhnya (Complete Observer )

Penyelidik membuat pemerhatian tanpa menyertai
sampel

Kebaikan – Berguna untuk meneroka topik yang mungkin

kurang selesa dibincangkan dengan sampel

Limitasi – Sesetengah subjek kurang selesa dan rappo

sukar diperolehi terutamanya kanak-kanak.
 Fieldnote Pemerhatian
• Perhatikan dan catatkan segala pemerhatian –
Gunakan pemetaan, catatan ringkas, kekerapan
aktiviti tertentu.
• Fokuskan pada kata kunci, fokus pada aktiviti
tertentu
• Lihat sesuatu yang luar dari keadaan biasa
• Lihat pada seuatu perkara tertentu – gunakan
senarai semak untuk memandu aspek yang
difokuskan, kecilkan skop.
 Contoh senarai semak
Situasi Pembelajaran Dalam Bilik darjah
Aktiviti Kekerapan
Pelajar memberi mengajukan soalan
Guru memberi respon
Guru menyibarkan soalan
Layanan guru kepada pelajar yang pandai
Layanan guru pada pelajar kurang pandai
Guru membincangkan jawapan pelajar
Guru merumuskan jawapan
 Contoh senarai semak
Situasi Pembelajaran Dalam Bilik darjah – mengkaji aspek
penyoalan

Aktiviti Kekerapan
• Soalan Aras rendah
• Soalan Aras tinggi
• Soalan kritis
• Soalan kreatif
• Soalan mencapah
• Soalan aplikasi
•
•
 Contoh senarai semak
Kualiti pembelajaran Dalam Bilik darjah

Aktiviti Catatan
Penggunaan istilah yang betul
Kebolehan menyampaikan konsep
Keupayaan mengembangkan konsep
Keupayaan berkomunikasi dengan pelajar
Keupayaan mengekalkan minat murid
Keupayaan mempelbagaikan strategi
pengajaran
Keluwesan dalam pengajaran
Keupayaan merumuskan hasil pembelajaran
 Koleksi Data - Temubual

Jenis Kebaikan Limitasi

Berguna bila Menghasilkan maklumat
1. Bersemuka
(Face to face) responden tidak dapat “indirect” mengikut
diperhatikan secara pandangan responden
langsung
Responden boleh Maklumat diperolehi
2. Melalui memberi maklumat lain bukan dalam situasi
Telefon seperti latarbelakang yang sebenar
sejarah, dsb
Membolehkan • Kehadiran penyelidik
3. Temubual menimbulkan “bias”
penyelidik mengawal
Dlm. arah penyoalan kepada responden.
Kumpulan • Sesetengah responden

kurang berkerjasama
 Temubual
• Darjah kebebasan
– Tidak formal, temubual tidak berstruktur
(Contohnya perbualan dalam bilik darjah)
– “Open-ended”, temubual spara berstruktur
(perbualan yang terarah)
– Formal, temubual berstruktur (tinjauan dalam
bentuk verbal, untuk pengesahan)
 Temubual tak formal
• Tidak dirakamkan dalam audio tape
• Tidak dijadualkan secara formal – berlaku
secara spontan dalam bilik darjah
• Boleh dilakukan dalam bilik darjah, catatan
dibuat
• Untuk menjawab Who, what, where, when,
why, how
 Temubual secara formal
• Dirakamkan dalam audio tape
• Dijadualkan
• Di luar waktu pembelajaran – satu aktiviti
penyelidikan yang dirancangkan
• Boleh dilakukan secara individu atau
secara kumpulan
 Temubual secara formal
• Digalakkan dalam bentuk open -ended
(elakkan respon ya / tidak)
• Rakam dalam audio tape – Tempat yang
tertutup
• Sampel purposive – mewakili ciri yang
ingin dikaji
• Buat catatan juga
• Transkripkan temubual
 Temubual Dalam Kumpulan
• Kaedah kualitatif untuk mengkaji kumpulan atau
sub kumpulan
• Memberi maklumbalas yang cepat
• Mengkaji sub kumpulan untuk sesuatu ciri
tertentu
• Memerlukan kemahiran penyelidik
 Persediaan temubual
- Buat bacaan awal, skop, apa yang
harus ditanya, teori, maklumat awal
(penting)
- Bina objektif
- Tentukan siapa yang harus ditemubual
- Jadual
- Bina garis panduan temubual
Panduan Temubual

Butiran responden:
Nama: _______________________
Pekerjaan:____________________
Tempat bertugas:_______________
Tarikh:_______________________
Masa:________________________
Tempat temubual:______________

A: Maklumat am:
Pengalaman bekerja:
• Berapa lama anda sudah bertugas di sini?
• Apakah posisi anda dalam organisasi ini?
•
•
 Panduan Temubual

B: Pandangan kepada pihak pengurusan:

• Pada pendapat anda bagaimanakah kualiti pengurusan di sini?
• Mengapa anda kata begitu?
•
•
Soalan temubual

• Terbuka / tertutup
• Meneroka
• Memandu
• Pengesahan
Merekod temubual

• Rakaman audio
• Catatan Tambahan
• Transkripsi
 Temubual
- Beri gambaran pada responden berapa dalam maklumat
diperlukan
- Jangan lebih 45-60 minit
- Tamatkan dengan “adakah ada perkara lain yang saya
harus tahu”
- Semak jawapan “benar” yang diberi oleh responden
- feign ignorance
- Responden harus tahu apa langkah penyelidik dalam
penyelidikan seterusnya
- Ucapkan terima kasih!
Transkripkan
temubual
Koleksi Data - Dokumen

Jenis Kebaikan Limitasi

• Membolehkan • Maklumat mungkin sulit
penyelidik mendapat untuk pengetahuan
maklumat dalam awam
Dokumen seperti perkataan / isi hati / • Kadang-kadang
pemikiran responden prosedur
minit mesyuarat,
menyukarkan penyelidik
akhbar, jurnal
• Maklumat boleh mendapatkan maklumat
peribadi, refleksi
diakses bila-bila tanpa • Maklumat mungkin harus
diari, surat, dsb. menggangu responden di imbas (scan) ke dalam
komputer sebelum boleh
• Menjimatkan masa digunakan.
untuk membuat • Bahan kadangkala tidak
transkripsi lengkap
• Maklumat yang diperolehi
tidak asli atau tidak tepat
 Penulisan yang terbuka
(Open ended)

• Dalam bentuk jurnal, penulisan esei,

refleksi
• Mungkin terbatas kerana keupayaan
sesetengah responden menulis
Lain-lain Sumber Data

• Arkib
• Tinjauan dari soal
selidik
• Hasil kerja pelajar
• Ujian
• Inventori
 Koleksi Data
• Perlu difahami bahawa dalam kebanyakan kes
kaedah pengumpulan data digabungkan.

• Ini bermakna ianya boleh melibatkan semua

kaedah pengumpulan data atau beberapa

• Pada setengah keadaan sesuatu kaedah adalah

paling utama dan pada keadaan yang lain ianya
menjadi kaedah untuk mendapatkan data
sokongan sesuatu ciri yang dikaji.
Etika Dalam Penyelidikan

• Dalam penyelidikan kualitatif, penyelidik

sebagai instrumen yang paling penting mereka
perlu mengawasi tingkah laku diri sendiri
(Cassel & Jacob, 1987).
• Sebagai instrumen penyelidik harus peka dan
bertanggong jawab pada isu sensitif.
• Sifat yang perlu ada – jujur, adil,
berpengetahuan dan pengalaman
Tiga Pihak harus dijaga
• Pemberi maklumat – terutama majikan yang
memberi maklumat
• Responden – selalu tersinggung
• Masyarakat – penyelidik harus jujur, tepat.

Masalah yang selalu timbul

• Berbeza prinsip / pendirian
• Personaliti
• hak
Memproses, mengnalisis dan
Mentafsir Data
• Susun data berdasarkan soalan
penilaian
• Tentukan kesahan data
• Proses data
• Analisis dan tafsir data
• Bincangkan dapatan dengan rakan
sepasukan atau bandingkan dengan
sumber-sumber atau penyelidikan yang
lain.