HOW TO TEACH

PERANCANGAN PENGAJARAN
 DEFINISI PERANCANGAN
& PENGAJARAN
 Perancangan adalah proses di mana seseorang menentukan
matlamat yang ingin dicapai dan menetukan tindakan yang
paling sesuai untuk diambil bagi mencapai objektif yang
ditetapkan.

 “ The process of setting goals, developing strategies and

outlining tasks and schedules to accomplish the goals”.

 Pengajaran ialah sesuatu tugasan dan aktiviti yang

diusahakan bersama oleh guru dan muridnya.
 Oleh yang itu, perancangan pengajaran bermaksud sesuatu
tindakan atau aktiviti dirancang oleh guru secara sisitematik dan
teliti untuk melaksanakannya dengan kaedah dan teknik mengajar
yang sesuai, membimbing, menggalak dan memotivasikan murid
supaya murid-murid mengambil inisiatif untuk belajar, demi
memperolehi ilmu pengetahuan dan menguasai kemahiran yang
diperlukan, disamping mencapai matlamat yang ditetapakan
pada awal proses pengajaran.

 Rancangan mengajar juga boleh didefinisikan sebagai satu pelan

tindakan oleh guru dalam peroses pelaksanaan sesuatu pengajaran
 TUJUAN MERANCANG
 Untuk mencapai set objektif
 Menentukan keberkesanan pengajaran dan pembelajaran
 Untuk memilih dan menggunakan strategi pengajaran yang
paling baik dan berkesan
 Untuk memaksimakan sumber:
 Guru
 Ruang
 Pelajar

 Masa
 Bahan/alat bantu mengajar

 Menghabiskan sukatan pelajaran

 Perancangan dalam pendidikan merangkumi beberapa unsur,
iaitu:-

PERANCANGAN

Sesi
Skema Kerja
Perancangan Penjadualan
Kurikulum Objektif (Schemes of
(Session (Scheduling)
wowk)
Planning)
 KURIKULUM
 Definisi kurikulum
 Satu rancangan tindakan atau satu dokumen bertulis yang
mengandungi strategi untuk mencapai matlamat yang dihajat
(Ornstein dan Hunkin,1998)
 Kurikulum ialah satu budaya atau ilmu pengetahuan untuk
memandu guru mengajar kumpulan murid tertentu.
(Mohd Daud, 1995)
 Konsep Kurikulum :
 Dokumentasi khas dan panduan.
 Tumpuan kepada kaedah penyampaian.
 Program pengajian yang merujuk kepada mata pelajaran
 Membentuk pengalaman pembelajaran terancang.
 Konsep yang tersirat.
KURIKULUM KEBANGSAAN
KURIKULUM KEBANGSAAN
“… Suatu program pendidikan termasuk
kurikulum dan kegiatan kokurikulum yang
merangkumi semua pengetahuan, kemahiran,
norma, nilai, unsur kebudayaan dan kepercayaan
untuk membantu perkembangan seseorang
murid dengan sepenuhnya dari segi JERI serta
menanam nilai moral yang dikehendaki dan
untuk menyampaikan pengetahuan.”
AKTA PENDIDIKAN 1996
KOMPONEN KURIKULUM
• TMO (tujuan, matlamat,obj.)
• Isi & pengalaman pembelajaran
• Strategi pengajaran
• Bahan pengajaran & pembelajaran
• Aktiviti Pembelajaran
• Teknik penilaian

 APA ITU TMO?

• Tujuan
• Matlamat
• Objektif / Hasil Pembelajaran
 TMO

 TUJUAN: Penyataan umum yang membentuk dan memberi

arah kepada tindakan yg lebih khusus utk mencapai sesuatu
perlakuan atau hasil dimasa hadapan (D. Pratt).

 MATLAMAT: Penyataan destinasi atau hasil yakni penyataan

tujuan . Ia bukan penyataan terbuka tetapi dapat menentukan
skop

 OBJEKTIF/HASIL : Menyatakan secara lebih spesifik hasil

kurikulum /projek.
 OBJEKTIF
 Objektif dibahagi k epada dua, iaitu:-
I. Objektif Am
II. Objektif Khas

 Apa yang dimaksudkan dengan objektif am?

 Objektif Am Pelajaran:
Umum, boleh dicapai dalam jangka panjang misalnya seminggu, sebulan atau
satu semester. Contohnya: murid dapat mengetahui/memahami tentang konsep
umum air mineral dan air berkarbonet. Mengetahui/memahami amat umum sebab
ia merangkumi mengenalpasti, membezakan, menerangkan, menyenaraikan,
menceritakan, memberi 3 ciri utama, menghuraikan, menamakan dsb.

 Apa yang dimaksudkan dengan objektif khas?

 Objektif khas menampakkan tingkahlaku yang khusus (spesifik) dan boleh

diukur dalam masa terhad. Misalnya “Mengenal pasti minuman air mineral dan
minuman berkabonet” secara spesifiknya ingin membezakan ciri-ciri minuman
“minuman air mineral” dengan “minuman berkabonet” sebab ingin mengenalpasti
yang mana minuman air mineral dan yang mana satu minuman berkabonet.

 Apa yang dimaksudkan tingkah laku khusus?

 KHAS misalnya mengenal pasti, melukis, membaca

 SPESIFIK misalnya mengenal pasti lebih spesifik daripada memahami,
mengetahui; melukis lebih khusus daripada memahami, mengetahui;
membaca lebih spesifik daripada memahami petikan karangan atau
mengetahui tentang petikan karangan.

 Apa yang dimaksudkan boleh diukur?

 Boleh beri markah/ gred

 Boleh nilai secara objektif/ tepat/spesifik
 Boleh nampak jelas dan kurang kesamaran
 5 komponen obj. perlakuan

1. Siapa akan melakukan?

– Pelajar; murid; perseta; pelatih
2. Perlakuan sebenar bagi menunjukkan kemahiran
– Menulis; menggaris; melabel, dsb
3. Apakah hasil perlakuan?
– Karangan; senarai, lukisan, rajah;dsb
4. Syarat / situasi bagaimana?
– Dihadapan kelas; dlm masa ½ jam
5. Taraaf pencapaian yg diharapkan
– Kesen
 SESI PERANCANGAN
 Sesi perancangan merangkumi lima jenis , iaitu :-
I. Perancangan tahunan
II. Perancangan satu semester/penggal
III. Perancangan satu unit pengajaran
IV. Perancangan mingguan
V. Perancangan harian
 Sukatan Pelajaran    
 Dokumen yang mengandungi perkara-perkara yang wajib diajar
kepada pelajar sepanjang tahun persekolahan. Sukatan pelajaran
disediakan oleh bahagian PPK , Kementerian Pelajaran Malaysia.
Guru-guru merancang pengajaran mereka berasaskan kepada
sukatan pelajaran yang disediakan oleh Kementerian. Para guru
wajib menggunakan sukatan pelajaran apabila menyediakan
rancangan pengajaran.
 KENAPA RANCANGAN
MENGAJAR
Selaras dengan konsep pertanggungjawaban
• Membantu guru mengesani pencapaian pelajar
• Guru dan pelajar faham apa yang harus dicapai dalam masa
tertentu
• Memudahkan perancangan dan penyampaian
• Memudahkan penilaian kendiri
• Memudahkan proses pengambilalihan
• Rekabentuk kurikulum peringkat mikro
 RANCANGAN PELAJARAN
TAHUNAN
 Rancangan Pelajaran Tahunan adalah rancangan berdasarkan
taqwim minggu persekolahan.
 Mengandungi isi ringkas rancangan pengajaraan berdasarkan
sukatan pelajaran kebangsaan.
 Butiran yang perlu ada ialah :
 Mata pelajaran
 Tingkatan
 Minggu
 Tajuk/isi
 Objektif
 Kemahiran
 Nilai
 Bahan bantuan mengajar
 RANCANGAN
PENGAJARAN HARIAN
 Rancangan berdasarkan rancangan Tahunan
 Butiran yang perlu ada ialah :
 Hari dan tarikh
 Mata pelajaran dan tingkatan
 Masa
 Tajuk dan Objektif / kemahiran yang ingin dicapai
 Aktiviti yang dijalankan dan Impak / Refleksi
 Elemen-elemen yang perlu diambil kira dalam merekabentuk
rancangan pengajaran ialah

  

 Objektif pengajaran
 Strategi pengajaran yang sesuai
 Bahan bantu pengajaran
 Maklum balas pelajar
 Penilaian
Terdapat empat peringkat dalam perancangan fasa pengajaran
& pembelajaran.
 Pra perancangan
Guru mempunyai gambaran mental mengenai

Keseluruhan pengajaran

Pelajar - potensi, pengetahuan sedia ada dan lain-lain

Isi kandungan pelajaran

Strategi

Bahan yang diperlukan dan boleh digunakan

 Perancangan aktif
 Guru perlulah
Menulis rancangan mengajar
Menyediakan nota,
Membina transperansi/power point/model
Memastikan peralatannya masih berfungsi baik dan sesuai
digunakan
Menyediakan senarai semak
 Perancangan semasa
 Guru perlu
 Mendapat maklum balas tentang kefahaman pelajar
 Mengubahsuai mengikut keperluan dan keadaan semasa
 Mengaitkan dan mengulangi pelajaran yang lepas

 Pasca perancangan
 Guru perlu
 Menyedari kelemahan pengajaran
 Mengesan kekuatan pengajarannya
 membuat catatan tentang perubahan yang diperlukan
 SKEMA KERJA
 Skema kerja merupakan dokumen kerja yang disediakan oleh
guru.
 Ia juga merupakan satu alat penilaian yang paing berguna
dalam proses pengajarn & pembelajaran.
 Guru-guru dapat menjadikan skema kerja sebagai panduan
terbik untuk cara mengubah hal-hal untuk tahun
persekolahan tersebut.
 Guru-guru akan merangka latihan-latihan & aktiviti-aktiviti
berdasarkan rancangan pengajran yang telah disediakan.
 Melalui skema kerja yang dirangka, guru dapat membuat
penilaian terhadap pencapaian murid-murid.
 PENJADUALAN
 Penjadualan juga merupakan eleman yang penting dalam
perancangan .
 Terdapat dua jenis proses penjadualan iaitu:-
 Jadual waktu
 Penjadualan dalam sesi
 Jadual waktu adalah suatu pernyataan mengenai mata pelajaran
yang akan diajar kepada murid setiap hari persekolahan dalam
suatu penggal persekolahan yang dinyatakan tempoh dan
peruntukan masa selamanya mata pelajaran akan diajar dan
nama guru yang akan mengajar mata pelajaran itu.
 Penjadualan dalam sesi bermaksud perancangan sesi
pengajaran dan pembelajaran di dalam kelas.
 PENJADUALAN DALAM
SESI
 Penjadualan sesi merupakan perancangan yang telah dirancang
bagi memudahkan proses pengajaran & pembelajaran berlaku
secara tersusun & sistematik.
 Ia juga boleh dikatakan sebagai proses pelaksanaan P&P.
 Set induksi
 Langkah permulaan dalam proses P&P.
 Tujuan untuk menghasilkan aliran pemkran & merangsang
minat pelajar agar dapat memberi perhatian kepada
pengajaran yang berlaku.
 Masa 5 minit diperuntukkan untuk sesi induksi.
 Perkembangan P&P.
 Bahagian yang kedua dalam proses pelaksanaan P&P.
 Penyampaian isi pelajaran
 Guru akan menyampaikan isi pelajaran secara berperingkat, iaitu
dari mudah kepada yang sukar, dari yang konrit kepada abstrak.
 Menggunakan pelbagai kaedah dengan mengambil kira
pengalaman dan potensi murid
 Berfokus kepada apa yang diajar
 Mengamalkan penekanan-penekanan dalam konsep KMSM/KBSR
 Membuat penilian berterusan
 Teknik Menyoal
 Soalan yang dikemukakan
 Penggabungjalinan
 Penyerapan
Pengukuhan
 memberikan latih tubi
 memberikan tugasan / kerja rumah
 mengaplikasikan ilmu, nilai dan kemahiran dalam aktiviti
pembelajaran

 Pengayaan
 membimbing murid mencari maklumat tambahan
 menyediakan bahan maklumat tambahan
 menggalakkan murid belajar daripada maklum balas
 membimbing murid membuat jangkaan masa depan

 Pemulihan
 membimbing murid secara individu
 menggunakan pelbagai bahan
 memberi latihan ulangan
 menggunakan pelbagai teknik pengajaran
 Penilaian
 pemerhatian
 soal jawab
 perbincangan
 kerja bertulis
 kerja rumah

 Penutup
 Bahagian terakhir
 Aktiviti yang dijalankan seperti
 folio
 pengayaan
 membuat projek
 Penilaian objektif pengajaran
 pemerhatian
 teknik menyoal
 memeriksa kerja pelajar
 membuat kesimpulan
 rumusan
 menegaskan isi-isi penting
 memberi cadangan dan panduan untuk murid meningkatkan
kefahaman
 mencadangkan bahan-bahan yang boleh dirujuk untuk
meluaskan ilmu
 mengaitkan pelajaran dengan keperluan hidup seharian
 mengaitkan pelajaran dengan keperluan peperiksaan
pengubahsuaian pelajaran
 KESIMPULAN
Proses perancangan merangkumi lima elemen yang utama,
iaitu
 perancangan kurikulum
 perancangan objektif
 sesi perancangan
 perancangan skema kerja
 perancangan penjadualan

 Jikalau sesuatu elemen itu tidak dirancang secara tersusun

dan sistematik, maka proses pengajaran & pembelajaran
akan terjejas dan matlamat tidak tercapai.