PEDAGOGI PENDIDIKAN ISLAM

INSTITUT PENDIDIKAN GURU

KAMPUS TENGKU AMPUAN AFZAN,
KUALA LIPIS, PAHANG

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
STRATEGI PENGAJARAN
PENDIDIKAN ISLAM

STRATEGI

PENDEKATAN

KAEDAH

TEKNIK

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
APAKAH YANG ANDA
TAHU TENTANG
KAEDAH, TEKNIK,
PENDEKATAN DAN
STRATEGI?

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
PENDEKATAN
 Cara mengajar berdasarkan
objektif yang telah ditentukan
 Harus berlandaskan teori, prinsip
atau model tertentu
 Kenyataannya dianggap benar
tanpa memerlukan bukti dan
alasan
 Mendokong sesuatu teori
TEKNIK
 Merujuk kemahiran guru
mengelola dan melaksanakan
kaedah mengajar yg dilaksanakan
 Pengendalian yg benar – benar
berlaku dalam bilik darjah
 digunakan dlm langkah
pengajaran
 Perlu mengambil kira faktor latar
belakang pelajar dalam
menentukan teknik yang dipilih
KAEDAH
 Siri tindakan guru yang sitematik
 Lebih bercorak jangka pendek
 Merupakan usaha keseluruhan
terdiri daripada prosedur tersusun
berdasarkan pendekatan yang
telah dipilih
 Mendokong pendekatan dipilih
STRATEGI
 Kebijaksanaan memilih
pendekatan, kaedah dan teknik
pengajaran berdasarkan objektif
pengajaran
 Lebih mengambil kira objektif
jangka panjang
 mengambil kira segala aspek
pembelajaran termasuk pemilihan
bahan, masa dan sebagainya.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 Kaedah ialah satu perancangan yang
sistematik secara keseluruhan
 Perancangan atau prosedur yang perlu
diamalkan oleh semua guru bagi melaksanakan
proses pengajaran dan pembelajaran yang
sistematik, terancang dan teratur.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 Sebagai langkah atau cara yang perlu digunakan oleh
guru supaya murid dapat memahami maksud sebenar
pengajaran yang ingin disampaikan oleh guru kepada
mereka.
 Melibatkan semua cara yang efektik bagi membantu
guru menyampaikan pengetahuan, ketrampilan oleh
guru, nilai-nilai dan kemahiran yang diinginkan
kepada pelajar.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 Merangkumi semua program ataupun
perancangan guru sebelum memulakan proses
pengajaran dan pembelajaran.
 Satu prosedur bagi melakukan sesuatu aktiviti
yang didahului dengan kewujudan pendekatan.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 Perancangan yang dapat membantu pendekatan
pengajaran yang ingin digunakan oleh guru bagi
memudahkan proses pemindahan pengetahuan
kepada pelajar ataupun kemahiran.
 Proses yang penting bagi ditentukan terlebih dahulu
oleh guru sebelum mula memikirkan apakah teknik
yang mahu digunakan dalam satu-satu topik
pengajaran.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
1. Guru perlu mengaplikasikan kaedah
pengajaran yang berbeza dengan mengambil
kira gaya pembelajaran pelajar yang berbeza.
2. Gaya pembelajaran yang berbeza wujud
daripada sifat perbezaan antara individu dan
nilai-nilai keunikan yang terdapat dalam diri
setiap pelajar dalam usaha mendapatkan
ilmu.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
3. Guru perlu terlebih dahulu memahami gaya
pembelajaran pelajar sebelum menentukan
jenis kaedah pengajaran yang akan
digunakan.
4. Melalui gaya pembelajaran, guru berpeluang
mengenal pasti segala kekuatan dan
kelemahan setiap pelajar.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
5. Gaya pembelajaran adalah gambaran kepada
ciri-ciri kognitif, efektif dan tingkah laku
fisiologikal seseorang pelajar dalam bertindak
balas dengan apa yang ada di persekitaran
pembelajaran.
6. Gaya pembelajaran mempunyai perkaitan
rapat dengan persekitaran fizikal dan emosi
pelajar.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
7. Penentuan kaedah pengajaran berdasar gaya
pembelajaran yang berbeza di kalangan pelajar
adalah penting dan perlu kerana setiap pelajar
mempunyai perbezaan dari sudut kekuatan,
kelemahan, kebolehan, minat dan
kecenderungan.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
8. Kaedah yang berbeza memberi peluang
kepada pelajar bagi membuat aktiviti di dalam
kelas secara bebas dan aktif, sama ada dengan
aktiviti perbincangan, pertukaran idea,
pemindahan buah fikiran, keupayaan berhujah
dan mengeluarkan pendapat.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 PENDEKATAN :
INDUKTIF,
DEDUKTIF,
BERSEPADU,
PEMUSATAN
PELAJAR

STRATEGI
KAEDAH &
PENGAJARAN TEKNIK :
PENDIDIKAN BERPUSATKAN
PELAJAR, GURU,
ISLAM BAHAN

PRINSIP :
SUSAH-MUDAH,
DIKETAHUI-
BELUM
DIKETAHUI,
KHUSUS-UMUM
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
PENDEKATAN
PENGAJARAN
PENDIDIKAN
ISLAM
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
PENDEKATAN PENGAJARAN
PENDIDIKAN ISLAM

BERSEPADU
INDUKTIF
DEDUKTIF
QUDWAH HASANAH
KELAS,KUMPULAN DAN
INDIVIDU
BERPUSATKAN GURU
BERPUSATKAN PELAJAR
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 PENDEKATAN
 mendekati atau menghampiri
 cara bagaimana pengajaran dilaksanakan
 pendekatan tentang isi pelajaran

PENDEKATAN PENDEKATAN
INDUKTIF DEDUKTIF

PENDEKATAN
PENDEKATAN PEMUSATAN
BERSEPADU PELAJAR

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 PENDEKATAN INDUKTIF

 Pengajaran yang memberi peluang kepada pelajar

membuat kesimpulan sendiri mengenai sesuatu
konsep / benda.
 Mengutamakan contoh- contoh pada awal
pengajaran dan dibuat generelisasi daripadanya.
 Tidak digalakkan memberi definisi penerangan,
kandungan pelajaran.
 Kemukakan soalan, memerhati, mengkaji,
membentuk contoh, kesimpulan diberi kemudian.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
KONSEP INDUKTIF

Mempelajari sesuatu untuk mendapatkan

‘ hukum ‘.
Memperkenalkan pengetahuan dan memberi
pengalaman
membentuk satu kesimpulan umum daripada
contoh – contoh tertentu.
Cuba mendapatkan kesimpulan melalui satu
urutan pemikiran.
Membuat satu andaian yang munasabah
daripada yang spesifik ( khusus ) kepada
umum.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
CIRI – CIRI PENDEKATAN INDUKTIF

Bermatlamatkan kepada pembentukan kebiasaan

Menggunakan pengantaraan deria (pengalaman deria)
untuk mendapatkan pengetahuan.
Memerlukan kekerapan ulangan dalam pelbagai konteks
untuk menguasai sesuatu kemahiran.
Menekankan pengajaran berbentuk konkrit.
Memberi peluang sepenuhnya kepada murid belajar di
bawah bimbingan guru.
Menekankan penglibatan murid secara aktif.
Mampu mewujudkan suasana pembelajaran yang
menarik dan berkesan.
banyak menekankan aspek lisan.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
PRINSIP PENGGUNAAN PENDEKATAN
INDUKTIF
satu siri penyoalan perlu diadakan – guru dapat
menolong murid membentuk murid – membuat
generelisasi.
mencuba dan menguji kemahiran intelektual
murid.
pengajaran yang terancang, kepelbagaian
aktiviti menarik minat murid.
penyediaan alat bantu yang sesuai.
bantuan dan bimbingan guru sepanjang
proses p&p
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
KEBAIKAN PENDEKATAN INDUKTIF

1.Merangsang kebolehan mental dan

melibatkan pelajar secara aktif dalam p&p.
2.Sikap berdikari dalam usaha mempelajari
dan memahami sesuatu konsep.
3.Dapat belajar bagaimana menghadapi
masalah, merancang strategi penyelesaian
sehingga mencapai tahap membuat
keputusan.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 MENTAFSIR &
MEMERHATI DAN
CONTOH KHUSUS MEMBUAT
MENGKAJI
GENERALISASI

 Niat Melakukan mengikut

 Basuh muka tertib :
 Basuh tangan  Bermula dengan niat
Berwuduk
 Sapu kaki serta basuh muka
 Basuh kaki disudahi dengan basuh
kaki

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 PENDEKATAN DEDUKTIF

 Pengajaran dan pembelajaran murid

diasaskan kepada hoskut tertentu.
 Dimulakan dengan mempelajari
peraturan-peraturan tertentu kemudian
diaplikasikan untuk menuju ke suatu
fakta.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
KONSEP DEDUKTIF

• Mempelajari sesuatu berdasarkan

sesuatu hukum.
• Satu produksi fakta untuk
membuktikan satu penyataan umum.
• Menganalisa fakta yang
membentuk generalisasi.
• Membuat satu penghuraian
daripada umum kepada khusus.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
CIRI – CIRI PENDEKATAN DEDUKTIF

 Pembelajaran sentiasa mementingkan

pengetahuan yang akan diperolehi.
 Pendekatan ini menggunakan pengantara
fikiran untuk mendapatkan ilmu.
 Penyusunan isi mestilah sentiasa
dimulakan daripada keseluruhan yang lebih
kompleks sifatnya.
 Pembelajaran dengan kefahaman adalah
lebih kekal daripada menghafal.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
PRINSIP PENDEKATAN DEDUKTIF

Hukum – hukum asas dinyatakan.

Pendekatan ini sangat cepat.
Melibatkan pemikiran ke arah
pemahaman yang lebih mendalam
tentang peraturan, definisi atau prinsip.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
KEBAIKAN PENDEKATAN DEDUKTIF

1.Memudahkan tugas guru –

mengemukakan prinsip asas – pelajar
menggunakan prinsip berkenaan.
2.Pendekatan ini cepat, menjimatkan
masa.
3.Sesuai untuk pelajar yang tidak dapat
membuktikan fakta dengan sendiri.
4.Tidak ada risiko mendapat hasil yang
salah atau tidak sempurna.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 Prinsip, teori, hukum :
Wuduk ialah niat beserta basuh
tangan, sapu kepala dan basuh
kaki secara tertib

KAEDAH DEDUKTIF

RUMUS :
APLIKASI : Wuduk ialah niat serta
Melakukan niat, basuh basuh muka disudahi
muka dengan basuh kaki
secara tertib.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 PENDEKATAN
BERSEPADU

 Kesepaduan dibahagikan kepada 3

iaitu :
1. kesepaduan kurikulum
2. kesepaduan isi pelajaran
3. kesepaduan kaedah
pengajaran

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 PENDEKATAN
PEMUSATAN PELAJAR

 Semua pelajar melibatkan diri dalam

pembelajaran
 pelajar perlu aktif dengan memberi
peluang mereka mengemukakan
pendapat, berbincang, merancang dan
membentang.
 guru sebagai pembimbing,
pemudahcara dan pemberi panduan
ringkas
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
KAEDAH
DAN
TEKNIK
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
KAEDAH DAN TEKNIK P&P
PENDIDIKAN ISLAM

- PEMAHAMAN - TUNJUKCARA
- ULANGAN - PROJEK
- LAWATAN - KUIZ
- LATIH TUBI - KULIAH
- DIALOG - BERMAIN
- TALAQQI/MUSYAFAHAH - HALAQAH
- SOAL JAWAB - SIMULASI
- PERBINCANGAN - BACAAN
- HAFAZAN - CERITA
- INKUIRI
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 KAEDAH DAN TEKNIK
BERPUSATKAN PELAJAR

Dijalankan di dalam bilik darjah dengan melibatkan murid secara

aktif.
Pengalaman baru yang berguna haruslah diperoleh secara aktif.
Boleh dilakukan dengan pelbagai cara antaranya :
1.Melibatkan murid secara aktif dan menyeluruh melalui pelbagai
bentuk dan aktiviti.
2.Guru bertindak sebagai fasilitator.
3.Memberi murid peluang untuk belajar melalui pengalaman.
4.Menggalakkan murid memberi sumbangan yang berguna dalam
aktiviti kelas.
5.Menggalakkan murid berkongsi maklumat sewaktu mengendalikan
aktiviti pembelajaran
6.Menggalakkan murid memberi dan menerima pandangan.
7.Menggalakkan murid berfikir dalam aktiviti yang dijalankan.
8.Memberi peluang murid meneroka idea yang baru dan pelbagai.
9.Menggalakakn murid mengumpul maklumat melalui pelbagai
sumber dan kaedah, serta memproses dan merumus.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 KAEDAH DAN TEKNIK
BERPUSATKAN GURU

Guru menguasai dan mengawal segala aktiviti sewaktu proses

pengajaran.
Pelajar hanya mendengar sahaja penerangan guru
Guru boleh menggunakan pebagai alat bantu mengajar seperti slaid,
projektor papan hitam dan sebagainya.
Guru perlu memberi perhatian pada kedudukan aras pelajar
Guru perlu bertutur dengan jelas supaya pelajar mendengar dan
minat dengan topik yang diajar.
Tujuan kaedah kuliah adalah untuk menyampaikan sesuatu
pengajaran kepada murid supaya :
1. merangsangkan murid
2. menjelaskan dan membuat rumusan pelajaran
3. membuat penelitian dan ulangkaji
4. mengembangkan isi pelajaran
5. menyampaikan maklumat yang telah dirancang.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 KAEDAH DAN TEKNIK
BERPUSATKAN BAHAN

Bahan P&P sebagai media pengajaran atau ‘ instructional media ‘ yang

membantu guru dan pelajar mendapatkan ilmu pengetahuan dan
kemahiran.
Proses penyediaan dan penghasilan sumber mesti selaras dengan
matlamat dan objektif sukatan pelajaran.

MEMILIH

MENGOLAH
OBJEKTIF
PENGAJARAN
DAN MEMBINA
PEMBELAJARAN

MENGGUNA

MENILAI KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
KEPENTINGAN MENGGUNAKAN ALAT BANTU
MENGAJAR

Menurut Mak Soon Sang ( 1992 ) dalam Pendidikan

Islam, Falsafah, Pedagogi dan Metodologi Ahmad
Mohd. Salleh :

a) memudahkan murid memahami konsep

yang abstrak
b) memudahkan murid menguasai kemahiran
baru melalui bantuan alat bantu mengajar.
c) aktiviti pengajaran dapat dipelbagaikan dan
mudah disampaikan.
d) aktiviti pembelajaran lebih menarik dan
memberangsangkan.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
PENGGUNAAN ALAT BANTU MENGAJAR

Garis panduan untuk memilih alat bantu mengajar :

1.tentukan sumbangan yang boleh diberi oleh ABM kepada
pengajaran berhubung dengan objektif yang hendak di ajar.
2.Rancangkan bagaimana ABM dapat digabungkan
penggunaannya dalam pengajaran.
3.Aturkan supaya ABM itu dapat digunakan oleh murid
dengan sebaik – baiknya supaya tidak kelam kabut.
4.Untuk dapat kesan yang memuaskan kaji dari pelbagai
punca tentang cara penggunaan sesuatu ABM.
5. nilaikan sumbangan ABM kepada pengajaran melalui
percubaan.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 KELEBIHAN & KELEMAHAN BAHAN BANTU MENGAJAR
BAHAN KELEBIHAN KELEMAHAN
Sumber berasaskan  fleksibel  tidak terjamin kualiti
manusia  interaktif  sukar mendapatkan pakar
 secara langsung yang berkewibawaan
 mudah akses
Bahan bercetak  murah dan kekal  tebal
 senang dirujuk  berat
 mudah alih  tidak dapat disunting
 mudah akses  tidak terkini
Bahan pandang  murah dan menarik  tidak tahan lasak
dengar ( audio –  pelbagai paancaindera  susah menyunting
visual )  mudah akses  tidak terkini
 boleh berulang
 tayangan / siaran
Bahan berkomputer  amat fleksibel  mahal
 mudah dikemaskini  menimbulkan tekanan
 multi-media  perisian terhad
 jaringan tidak terhad  bergantung kepada
 canggih bekalan elektrik
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
TEKNIK P&P YANG SESUAI
BAGI
ASUHAN TILAWAH
AL – QURAN ( AYAT
BACAAN )

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
TALAQQI MUSYAFAHAH

Pelajar mesti berhadapan dengan gurunya.

Faktor ini sangat ditekankan supaya pelajar betul
bagaimana makhraj dan sifat – sifat huruf yang
sebenarnya.
Boleh diaplikasikan di dalam kelas dengan cara
memberi contoh bacaan kepada sekumpulan murid,
kemudian murid mengikut bacaan guru secara beramai-
ramai atau guru memberi contoh bacaan kepada
seorang murid dan murid mengikut contoh bacaan guru
secara individu.
Untuk menjadikan suasana pembelajaran lebih
menarik, boleh memperdengarkan bacaan ayat – ayat al-
Quran dari kaset atau bahan media yang lain.
Carta ayat – ayat al-Quran pula boleh ditulis sama ada
di papan gulung atau kad manila danKEMENTERIAN
sebagainya.
PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
Antara kekuatan kaedah ini :

a) kaedah ini amat berkesan jika ingin

mengenalpasti secara amali tahap
kefahaman dan pelaksanaan murid
terhadap hukum – hukum tajwid
dalam bacaan al-Quran yang
meliputi makhraj huruf, sifat-sifat
huruf dan lain-lain hukum tajwid
b) pembelajaran boleh dijalankan
sama ada di dalam atau di luar
kelas.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
LATIH TUBI
Baca berulang kali merupakan prinsip dalam kaedah ini.
Corak pengajaran adalah untuk memberi kemahiran dan
kecekapan dalam pengajaran yang melibatkan lisan.
Contohnya membaca al-Quran ini diajar dengan kaedah
latih tubi.
Bertujuan menyampaikan kemahiran dan kecekapan
kepada pelajar.
Dibahagi kepada 2 bentuk iaitu secara bertulis atau
secara pertanyaan terus kepada pelajar semasa proses
pengajaran.
Latih tubi secara bertulis adalah pengedaran soalan yang
bercetak kepada semua pelajar dan pelajar akan menjawab
setiap soalan yang diberikan oleh guru.
Latih tubi secara pertanyaan terus adalah guru akan
memberi soalan terus kepada semua pelajar di dalam
kelas dan pelajar diminta menjawab soalan yang
dikemukakan.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
TASMIK
Guru memperdengarkan CD al-Quran
Bacaan secara kuat
Seorang murid memperdengarkan bacaan
kepada guru dan guru memperbetulkan
bacaannya.
Guru memperdengarkan bacaan surah Al-
Fatihah kepada guru dengan berpandukan kad
ayat.
Pelajar menperdengarkan bacaan surah Al-
Fatihah kepada guru dan guru membetulkan
kesilapan bacaan murid.
Guru memastikan pelajar-pelajar dapat
membaca dengan betul dan fasih.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 KAEDAH
PENGAJARAN
ULUM SYARIAH

PENGAJARAN
PENGAJARAN PENGAJARAN SIRAH /
AKIDAH IBADAH AKHLAK

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 KAEDAH PENGAJARAN AKIDAH

Objektif pengajaran akidah ialah :

1.Membentuk akidah islam yang betul di kalangan pelajar

2.Membekalkan pelajar dengan ilmu.
3.Menenamkan keyakinan dan roh keislaman yang jitu ke jiwa
pelajar.
4.Membentuk pekerti mulia berlandaskan kepada tuntutan akidah.

Pengajaran akidah ini boleh menggunakan pelbagai teknik dan

kaedah. Antaranya ialah :

a) kaedah soal jawab

b) kaedah syarahan
c) kaedah perbincangan.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
HURAIAN KAEDAH PERBINCANGAN
Strategi pengajaran berbentuk perbualan dikalangan
pelajar di bawah seliaan guru.
Pelajar diberi peranan aktif untuk mengemukakan
pandangan atau pendapat sewaktu berbincang.
Guru membimbing pandangan yang dikemukakan murid
ke arah satu prinsip atau pandangan yang menyeluruh.
Perbincangan mestilah berasaskan kepada dua prinsip :
1.Kebebasan bersuara
2.Mencari persefahaman.
Tujuan kaedah ini ialah :
a)Menggalakkan pertukaran idea secara bebas antara
murid tentang sesuatu topik.
b)Merangsang minat pelajar
c)Membimbing mereka mendapat pengetahuan yang baru.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
Langkah-langkah yang perlu diambil guru sebelum melaksanakan
kaedah ini ialah :
1.Merancang dan menentukan isi utama dalam topik yang akan
dibincangkan.
2.Memastikan setiap pelajar berpeluang memberi pendapat atau
kemukakan soalan.
3.Menggalakkan penilaian secara objektif semasa idea berkenaan
dikemukakan.
4.Meringkaskan atau merumuskan idea-idea atau kesimpulan hasil
dari perbincangan tersebut.
Guru memulakan perbincangan dengan mengemukakan tajuk.
Murid diminta memberi sumbangan idea atau pertanyaan sewaktu
berbincang dan mendapat tindak balas dari murid lain.
Perbincangan tidak dimonopoli oleh seorang pelajar sahaja.
Guru berperanan memastikan perbincangan tidak keluar topik.
Kaedah ini diaplikasikan oleh Rasulullah dalam menyampaikan ilmu
dengan mengadakan musyawarah atau perbincangan dengan
pengikutnya dalam memutuskan sesuatu perkara.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 KAEDAH PENGAJARAN
IBADAH

Mendidik pelajar menghayati hukum dan peraturan islam.

Objektif pengajaran ibadah ialah :
Pelajar dapat mengetahui hukum-hukum dan peraturan dalam syariat
Islam.
Pelajar dapat memahami keistimewaan, rahsia, hikmah dan tujuan
sesuatu hukum.
Pelajar dapat menghayati ibadah khusus yang diperintahkan Allah.
Pelajar dapat melihat keindahan sistem dan perundangan Islam.
Pelajar dapat berpegang dan beramal dengan pelbagai konsep
ibadah yang dianjurkan Islam
Antara kaedah dan teknik yang digunakan dalm penyampaian
pengajaran ibadah ialah :
a) keadah tunjuk cara
b) kaedah simulasi
c) kaedah soal jawab

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
HURAIAN KAEDAH TUNJUK CARA

Melibatkan kemahiran guru mendemonstrasikan cara atau langkah

melakukan sesuatu aktiviti di hadapan pelajar.
Melibatkan aktiviti penerangan, demonstrasi guru, aktiviti
pendengaran dan penglihatan serta mali dan percubaan pelajar.
Memberi pelajar peluang berinteraksi secara terus dengan isi dan
situasi pembelajaran.
Pengajaran Ibadah sangat sesuai menggunakan kaedah ini
kerana tanpa tnjuk cara pelajar mungkin tidak dapat
mempraktikkannya di luar waktu pembelajaran.
Antara tajuk yang memerlukan kaedah ini ialah :
a) cara-cara menyucikan najis
b) jenis-jenis solat
c) tayammum
d) haji
e) mandi wajib
f) wudhu’
Kaedah ini juga digunakan oleh Rasulullah ketika Jibril
mengajarkan Nabi berwudhu’ dan bersembahyang.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
Kaedah ini juga digunakan oleh Rasulullah ketika Jibril mengajarkan nabi
berwudhu’ dan bersembahyang.
Tujuannya ialah :
1. membolahkan murid melihat dan mengikuti setiap langkah
dan pergerakan sesuatu ibadah yang bebentuk amali.
2. dapat melakukan sesuatu ibadah dengan betul dan sah
mengikut syarak.
3. memberi motivasi kepada murid untuk melaksanakannya di
luar waktu pembelajaran.

LANGKAH-LANGKAH PENGAJARAN IBADAH MENGGUNAKAN

KAEDAH TUNJUK CARA

A)Sebelum sesi pengajaran dimulakan :

1. tentukan objekti dan kandungan tunjuk cara
2. berikan penerangan tentang tunjuk cara
3. sediakan peralatan dan bahan bantu mengajar yang diperlukan
4. pastikan susun atur kedudukan pelajar adalah sesuai untuk sesi
pengajaran tunjuk cara
5. pastikan pelajar selesa sewaktu proses P&P dan keselamatan
pelajar adalah terjamin. KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
B) Semasa sesi pengajaran dan pembelajaran
1. jalankan tunjuk cara apabila murid telah bersedia.
2. perhatikan tindak balas pelajar
3. galakkan penyertaan murid.
4. tari perhatian murid tentang aspek-aspek penting dalam
ibadah.
5. pastikan demonstrasi tersebut dapat dilihat oleh semua
pelajar.
6. ulangi kembali aspek-aspek penting sebagai
pengukuhan.
7. pelajar dilibatkan dengan menyuruh mereka mengulangi
demonstrasi.

C) Selepas sesi tunjuk cara

1. guru bersoal jawab dengan pelajar mengenai tajuk yang
dipelajari.
2. mengadakan sesi perbincangan dengan pelajar
3. memberi aktiviti susulan.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 KAEDAH PENGAJARAN AKHLAK / SIRAH

Berkisarkan tentang sejarah, pelajar dapat mengambil iktibar

dan pengajaran dari kisah yang mereka dengari.
Antara objektif pengajaran sirah ialah :
1. menyedarkan pelajar tentang perjalan hidup dan
perjuangan Rasulullah S.A.W menegakkan agama
Islam.
2. mengambil pengajaran dari peristiwa yang berlaku
ke atas umat yang terdahulu.
3. menjadi Rasulullah SAW sebagai contoh ikutan
yang terbaik.
4. menanamkan semangat dan cintakan islam.
Antara kaedah dan teknik yang boleh digunakan dalam
pengajaran akhlak / sirah ialah:
a) kaedah bercerita
b) kaedah perbincangan
c) kaedah lakonan.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
HURAIAN KAEDAH LAKONAN
•Berbentuk drama pendek atau sketsa yang melibatkan lebih daripada dua orang
pelajar.
•Setiap pelajar melakonkan watak mengikut skrip atau isi pengajaran.
•Berpeluang mengalami sendiri situiasi dan masalah.
•Pelajar diminta mengumpul maklumat dan perbincangan akan dibuat di akhir sesi
pembelajaran dengan memberi ulasan dan pendapat masing-masing.
•Pelbagai kemahiran dapat digabungjalinkan seperti kemahiran lisan, mengambil
nota dan catatan, kemahiran menulis dan mengarang serta kemahiran membuat
keputusan.
•Beberapa perkara perlu diberi perhatian untuk menjalankan kaedah ini. Antaranya :
a)peristiwa yang sesuai
- pilih peristiwa yang agak relevan dengan isi pengajaran.
b)Pelakon memahami situasi
- guru perlu menjelaskan terlebih dahulu situasi yang hendak dilakonkan
seperti punca dan akibat peristiwa itu berlaku supaya pelajar dapat
memahami dan menghayati watak masing-masing.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
c) Penjelasan kepada penonton
- guru menjelaskan kepada pelajar apa yang nereka
tonton. Dengan ini pelajar akan tahu dan memahami apa
yang cuba dilakonkan oleh rakan mereka.
d) Pelakon yang sesuai
- pilih secara sukarela keran adijangkakan akan memberi
hasil lebih berkesan.
- lakonan boleh diulang menggunakan pelajar lain.
e) Lakonan secara bebas
- biar pelajar mainkan watak secara bebas tetapi perlu
diawasi supaya mereka tidak menyeleweng dari situasi
yang sepatutnya.
f) Perbincangan selepas lakonan
- guru dan pelajar berbincang tentang babak yang
disaksikan dan hasilnya akan membantu pelajar lebih
memahami peristiwa yang dipelajari.KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 LANGKAH-LANGKAH KAEDAH LAKONAN DALAM PENGAJARAN SIRAH

Guru sediakan satu situasi masalah seperti situasi penyeksaan orang kafir
Quraish ke atas kaum muslimin Mekah

Guru terangkan secara ringkas situasi tersebut, peranan watak dan tempat
lakonan

Guru memilih pelajar menjadi pelakon Mekah

Pelajar memainkan peranan mereka dalam sesi lakonan berdasarkan watak

yang ditentukan

Guru berbincang dalam kelas tentang situasi dan peristiwa dalam lakonan

Guru membimbing pelajar membuat rumusan

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 PRINSIP
PERKEMBANG
AN
ISI PELAJARAN
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 Keseluruhan
kepada
Mudah kepada
perkara-
kompleks
perkara
tertentu

Mengaitkan
perkara-
perkara yang PRINSIP
mujarad PERKEMBANGAN Konkrit kepada
dengan ISI PELAJARAN yang mujarad
perkara-
perkara yang
konkrit

Konkrit Yang diketahui

kepada yang kepada yang
abstrak tidak diketahui

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 PRINSIP MUDAH KEPADA KOMPLEKS

Guru akan mengajar konsep yang mudah dahulu sebelum kepada

konsep yang lebih susah.
Menarik minat pelajar untuk memahami isi pelajaran.
Contoh : guru memberi soalan yang mudah sebelum beri soalan yang
kompleks.

PENYESUAIAN PRINSIP MUDAH KEPADA KOMPLEKS DENGAN

BIDANG DALAM SUKATAN PENDIDIKAN

A)Pengajaran ibadah
- mulanya murid dikehendaki menyatakan erti, bilangan solat
fardhu serta nama bagi setiap satunya, bilangan rakaat dan waktunya.
- kemudian murid dikehendaki menerangkan cara menunaikan
solat.
- guru meminta murid mengikut perbuatan guru dalam latihan
amali.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
B)Akhlak Islamiah
- guru meminta murid
menyebut adab – adab ketika
berhubung dengan ibu bapa.
- murid diminta untuk
membuat teknik simulasi dan
main peranan menggambarkan
pelakuan beradab terhadap ibu
bapa dan pelakuan tidak
beradab kepada ibu bapa.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 PRINSIP KONKRIT KEPADA YANG MUJARAD

Memulakan pengajaran dengan memberikan contoh

yang berada berdekatan murid.
Menghubungkaitkan keadaan persekitaran dengan diri
murid itu sendiri
Tujuannya adalah untuk memberi penghayatan yang
lebih kepada murid sepanjang proses P&P.

KELEBIHAN

Murid di bimbing dengan menggunakan contoh – contoh

yang terdapat berdekatan diri murid
Dapat memberikan nilai sentimental keoada murid untuk
menghayati isi pengajaran yang disampaikan.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
CADANGAN PENGGUNAAN DALAM P&P

A)Persediaan guru
1. tentukan objektif bagi memudahkan
penyampaian isi, teknik dan langkah penyampaian.
2. menyediakan maklumat langkah secara
induktif daripada bahan rujukan dan sebagainya.
3. memilih contoh yang sesuai dan lengkap
untuk mengukuhkan isi dan teknik.
4. susun isi pelajaran dengan sistematik seperti
pendahuluan, langkah, penilaian dan penutup.
5. menyediakan alat bantu yang sesuai untuk
memudahkan pelajaran.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
B) Pelaksanaan
1. Penerangan suatu konsep dan penjelasan
contoh yang mudah dan terdapat berdekatan
murid.
2. Perlahan-lahan guru kaitkan pembelajaran
yang akan di ajar dengan keadaan
persekitaran.
3. Libatkan murid dengan perhatian juzuk
yang disampaikan.
4. Penyediaan alat bantu dan ilustrasi yang
memberangsangkan.
5. Melakukan tunjuk cara setiap bahagian isi.
6. Membuat kesimpulan kelas ( deduktif )
keseluruhan.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
CONTOH

ASAS AKHLAK ISLAMIAH

Tajuk : Adab berpakaian
Kemahiran : Perbezaan berpakaian orang Islam dengan
orang bukan Islam.
a)Guru membaca doa dan murid mengamin.
b)Guru menayangkan video suasana di tempat pusat membeli
belah.
c)Guru bertanya beberapa soalan kepada murid berkaitan video
yang ditayangkan.
d)Guru memaparkan fakta mengenai perbezaan cara berpakaian
orang Islam dan orang bukan Islam menggunakan komputer.
e)Guru memberikan syarahan berdasarkan fakta tersebut dan
penjelasan satu persatu tentang ciri-ciri berpakaian secara Islam dan
bukan Islam.
f)Guru menjelaskan maksud berpakaian Islam.

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
g) Murid memberi tumpuan sepenuhnya.
h) Guru menjelaskan tentang ciri-ciri pakaian yang sesuai dengan
tuntutan Isalam dan ciri pakaian yang tidak sesuai dengan
tuntutan Islam.
i) Guru bersoal jawab dengan pelajar berdasarkan fakta isi yang
dikemukakan di atas.
j) Guru mengarahkan murid duduk mengelilingi guru dalam
bentuk bulatan.
k) Guru memberikan syarahan kepada murid keburukan tidak
mengikut adab berpakaian.
l) Murid mendengar penjelasan guru dengan beradab.
m) Guru memaparkan gambar wanita yang menutup aurat dan
yang tidak menutup aurat yang diambil dari akhbar.
n) Guru meminta murid menyenaraikan persamaan dan
perbezaan antara kedua – dua gambar yang ditunjukkan.
o) Guru meminta pelajar menyenaraikan keburukan tidak
menutup aurat dan kebaikan menutup aurat dalam kehidupan
bermasyarakat.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 PRINSIP YANG DIKETAHUI KEPADA YANG TIDAK
DIKETAHUI

Guru mengaitkan pengalaman baru dengan

pengalaman lama murid.
Contoh dalam matapelajaran fekah murid telah pun
tahu mengenai apakah erti wudhu’ atau mengambil air
sembahyang, sebahagian murid telah pun mengalami
cara-cara mengambil wudhu’ dengan meniru perbuatan
ibu bapa mereka.
Prinsip ini memberi penekanan kepada amalan yang
teratur di mana bermula dari pengalaman yang ada
sedikit pada murid dan ianya dikembangkan kepada
yang belum diketahui kepada belum diketahui seperti
guru memperkenalkan anggota wudhu’ yang wajib dan
sunat, sempadan setiap anggota wudhu’ tersebut dan
cara mengambil wudhu’ yang betul. KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 PRINSIP KONKRIT / MAUJUD KEPADA YANG ABSTRAK

Sesuatu benda yang wujud yang boleh dipegang , dilihat dan

dirasa kepada sesuatu yang abstrak yang merangsang
pemikiran untuk mengetahuinya dengan bukti yang wujud di
sekitar murid.
Isi pengetahuan yang dikembangkan hendaklah berasaskan
pengetahuan sedia ada murid.
Contoh untuk Tauhid, guru mengajar bahawa Allah SWT itu
wujud dan tanda wujudnya Allah ialah dengan wujudnya alam
ini.
Pengetahuan murid yang sedia ada ialah meraka tahu
bahawa setiap benda ada penciptanya begitu juga dengan
alam ini kerana ianya tidak akan terjadi dengan sendirinya.
Penggunaan prinsip ini ia dapat mencapai objektif dan
pengajaran dapat berjalan dengan berkesan dan baik.
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
 PRINSIP KHUSUS KEPADA UMUM

Perkembangan isi pelajaran yang berkesan hendaklah di

susun dari sesuatu yang khusus kepada umum.
Pendekatan induktif dan prinsip khusus kepada umum
adalah berbeza kerana prinsip ini lebih menekankan
kepada perkembangan isi pelajaran untuk mencapai
objektif.
Guru hendaklah memilih isi pelajaran yang tersusun dari
ciri-ciri khusus isi pelajaran.
Contoh, jika guru mengajar tentang hadas kecil atau
hadas besar, guru hendaklah menjelaskan dulu tentang
ciri-ciri khusus hadas kecil atau hadas besar sebelum
membuat satu pengertian umum tentang ciri yang telah
diterangkan.
Prinsip ini akan merangsang murid untuk mengetahui
perkembangan isi. KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
PRINSIP MENGAITKAN PERKARA YANG MUJARAD
KEPADA PERKARA YANG KONKRIT

Walaupun pelajar mempunyai imaginasi

yang boleh digunakan dalam pembelajaran
tetapi imaginasi mereka tidak boleh di anggap
lengkap atau serupa dengan perkarayang
mereka pelajari.
Penting bagi guru menggunakan bahan
bantu mengajar bagi mengaitkan konsep yang
umum dengan isi pelajaran.
Bahan bantu seperti gambar akan
memfokuskan sesuatu konsep dengan jelas
dan ia dapat diaplikasikan kepada keadaan
lain ( konkrit ).
KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
SEKIAN
TERIMA KASIH

KEMENTERIAN PELAJARAN MALAYSIA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM