Aproximación

á
literatura dixital

Valentina Vannimartini
Departamento de Galego-Portugués, Francés e Lingüística
A Coruña, 15.02.11
 O hipertexto
Primeiros estudos:
• Vannevar Bush (1945) publica As We May Think e idea o
Memex. O seu soño era unha biblioteca mecánica capaz de
conter toda a información interesante para unha persoa e
que permitise o acceso a ela de forma asociativa ao unir
unhas partes de documentos con outros.

• Termo acuñado por Nelson (1965): “escrita non secuencial”.

• Na súa orixe o hipertexto naceu como sistema automático

de organización da información (Bush), con afán
enciclopédico e integrador de redes compartidas (Nelson).
• Moitos son os que se interesaron polo hipertexto, entre eles
Genette (1982), Lévy (1990), Bolter (1991), Joyce (1995).
Murray (1997), Ryan (1999)…
• Landow é ou autor máis representativo :
- 1992, Hypertext. The convergence of Critical Theory and
Technology: relaciona directamente os avances informáticos cos da
teoría literaria
- 1997, Hypertex 2.0: confirma as súas teorías e aclara que :

[un hipertexto é un] “texto composto de bloques de palabras

(ou de imaxes) electronicamente unidos en múltiples
traxectos, cadeas ou percorridos, nunha textualidade aberta,
eternamente encadeada e descrita por termos como nexo,
nodo, rede, trama e traxectos” (Landow, 1997:3).
O hipertexto é…
A columna vertebral das novas
formas textuais
 Que se entende por
literatura dixital?

• Obra creada por e para o medio dixital

• Enriquecida con imaxes, vídeo, música, etc.

• Pode conter hipervínculos

 Texto impreso Textualidade electrónica

1. Duradoiro 1. Efémero
2. Organización lineal 2. Organización espacial
3. Autoridade autorial 3. Libertade do lector
4. Estructura centrada 4. Estructura descentrada
5. Deseño de arriba 5. Deseño do fondo á
a abaixo superficie
7. A lectura pechada 6. A lectura como proceso de
como meta navegación
8. Pensamento lóxico 7. Pensamento analóxico
9. Desenvolmento continuado 8. Descontinuidade, saltos
10. Texto inmersivo 9. Texto interactivo

Adaptación do esquema de Ryan (1999: 101-102), tomado de Vilariño Picos, Mª T.:

“Literatura e novas tecnoloxías”, en CASAS, A. (coord.): Elementos de críticas literaria.
Vigo, Xerais, pp. 615-650)
 Nacen…
MOITOS XÉNEROS, FORMATOS…
Hipertextos
http://www.unav.es/digilab/proyectosenl/2002/nada_tiene_sentido/

Blognovelas
http://mujergorda.bitacoras.com/

Ciberdrama
http://www.ibiblio.org/cdeemer/hdrama.htm

Escrita colectiva
http://tobe-continued.com/

Novelas dixitais
http://www.erres.com/swiche/swiche.html
http://www.javeriana.edu.co/golpedegracia/
 Que achegan…

• O formato condiciona a forma

• Os lectores condicionan a obra
• Non hai una rota establecida
• Obras infinitas
Que abren novas posibilidades…

• Grazas á multisensorialidade
• Para interactuar con ela
• Para xogar coa obra
• Para perderse na obra
FIGURA MÁIS IMPORTANTE:

O/A LECTOR/A
 MEDOS E REALIDADE
TECNOFOBIAS ALGÚNS DATOS

“Nas xeracións que medraron

O dixital aboca a unha cos computadores
lectura fragmentaria. detectáronse maiores índices
Perdemos a capacidade de de alfabetización e unha maior
concentración. capacidade para o
razoamento complexo. A
lectura en Internet resultou
ser unha ximnasia cerebral en
Os avances tecnolóxicos moitos aspectos neurolóxicos
supoñen un descenso da […]”
lectura. O mozo len menos
José Antonio Vázquez, “Nuevos hábitos de
por culpa de internet lectura. Lectura en pantalla”, [en liña]
http://www.dosdoce.com/articulo/opinio
n/3516/nuevos-habitos-de-lectura-
lectura-en-pantallas/
Novas formas de escrita…
Novas formas de ler…
Novas formas de edición…
Novas formas de…

LITERATURA
DIXITAL
 Para reflexionar:
• Benjamín Escalonilla "Asesinos y asesinados"
http://www.erres.com/swiche/swiche.html

• Jaime Alejandro Rodríguez "Golpe de gracia"

http://www.javeriana.edu.co/golpedegracia/

• I. Ara e I. de Lorenzo "Nada tiene sentido"

http://www.unav.es/digilab/proyectosenl/2002/nada_tiene_sentido/

• Jaime Alejandro Rodríguez "Gabriela infinita. Un hipermedia interactivo"

http://www.javeriana.edu.co/gabriella_infinita/principal.htm

• Félix Remírez "La hermandad de los escribanos"

http://dl.dropbox.com/u/14089180/hermandad3.exe
Moitas grazas