GR -11

GR -121

AIAKO HARRIA
Irun Ibarrolako errota

EIZAGIRRE SL -Gi 1006

IRUN

Gi-
36

34
-6 MENDIOLA ld e

54
Uga
GI Altamira

Gipuzkoako parke naturaletako ibilbideak Elatzeta AITZONDO

189

Munogaña
Berroa

Lo izu Zubeltzu
201
115
216

Uniketa
Zentral
PALACIO SAN NARCISO elektrikoa Irugurutzeta
Deskarga Lamiarri
ur Bi

u
ab AP-1/AP -8 Labeak - Hornos da

Ma
añ

Zok
Zu rru nb so
Ar illo a

ka
Atsegiñarri ib

oza
ai

tza
a

ga
rre
387

ta
P-8
63
6
AP-1/A

Me
GI- Amasain
Arkaleko harkaitzak

ak
Enekoleta

ar
Aitzondo Muñogaña

N-1
GI-20 Ur
BIRIATU

21
273 d iñ 369
Trapada

-A
eg ANTXOTESAROIA
i
AP-1/AP-8 PELUAGA Er Egiluxe
re

Aozarreta
186 Altzigaña ka
un
IRUN di

Arragua 242

Ma lko rra
B e lo
ARKALE Enbido
aga ZAHAR
Gurutze

N-
121
PR -Gi 1005 Soroeta IRUN

-A
Aitzondo
Arrategaña
Askaingain GR -T2
Errenteria GI -2 0 Burkalleku AITZ
TZ
ZON
O DO
O
N-1
Erlaitz PR -Gi 1012
21
249

-A
424 497

Oiartzun Urkabe

Gi
411

-2
13
[Elizalde] Pagogaina

4
234
A-15 Aireko gaina 484 Etxolatxoko Agotako
Gi-3454 Mandabide
Otaluzeeta
PR -Gi 1011 kaskoa
Meazuri

-8
1
N-

359
Belitz SL -Gi 1005 Sorotxiki Arribeltza

P
Markelainburu

/A
362

-1
Egieder PR -Gi 1010 Meagorri

AP
Leungo 485
harkaitzak
334 Xaguborda Oiartzabaleko borda

Antsil les
Otsarte 475
399 Amezti Gogortegiko Amasaingo saroia
Leunzabala Arbiun

San Markos
473 Lasain
gaina
Sarjiñola E DA
EN D RA
Ugaldetxo PR -Gi 1011 525
BERA
Mugarriluze Endarlatsa
505 Irufagoeta

Gi-3671
Elurretxeko
Beltzaitz lepoa 571
Iturriotz 428
Iruarrieta 424
Bosbideta
GR -T2 Erroiarri
Oianbeltza
Tx GR -T2
a la
ku
409 Emakun erreka
iturria GR -11
Loiputzu GR -121 Aireko Palazioa Urtzan
(Castillo del Inglés)

eka
Altzibar O ia r Gorritxo Azketa

rr
Zamalbide tz u n Azketagaina Aizpegieta 484

oe
Txoritokieta ib a ia Gaztelugoikoa Aizpeako
ARDITURRIKO BIDE BERDEA

gak
Miaketa iturria

i
leg

Mu
318 Munatxiki

so
Antxurrabidea

do
Burkondo Momotegi Belasoro Katatxulo Arribeltzu

Or
Artasoro
AP -1/A P- Arizgañeta Putzuetako gaina
8
132
Ergoien
ARDITURRI
Kulpitu
IKURRAK LEYENDA

Gi
-3
Altamiralarre Putzuetako iturria

63
Munaundi Arraskuelarre Ordoko Irumugarrieta ZERBITZUAK SERVICIOS

1
Unaileku Errekarteko punta 806
171 Karrika 203 G i-3
Danborre
166 Gainzabal 420 Txurrumurru
Berindoitz
Arditurri Basategia 821 Autobidea Autopista

Ziara
Ursoroeta
ERRETEGI AITZARI 169
AIIAKO HA
HARR
R IA

2
Olaetxe

13
HAUNDI PR -Gi 1007 Itotiaundieta Autobia Autovía

-2
Arditurrierreka Lizartogaña
Meatzeorieta

Gi
Iratzeaundi
Txabaltxogaña AROZKENE Lehentasuna duen errepidea Carretera de interés preferente
PR -Gi 1009

Ka
Gi- Erroilbide ERROTA ZAHARRA

rr
213

ik
2 172 832 Errepide Nagusia Carretera Básica

ak
AÑARREZAR IRAGORRI Elk aer rek
a Otsamantegi

o
Arluxe

er

Ot
Benta

re
Eskualde Errepidea Carretera Comarcal

sa
reka

ka
LARREAUNDI Pagoagalarre le r Kopako

m
ab a

an
iz

Po t
339 Urritxabaletxiki ta harria

te
Ta
n Sanpedrogaña

gi

ots
Astigarraga Peizar Errepide Lokala Carretera Local

in
Aiendola
Put
Tantaizabal
Larraundi
GR -11 599
Pullegi Urritxabaleko kaskoa rer
rek Auzobidea Carretera Vecinal
ASTIGARRAGA ta Masburu
252 Tornola a Enarri
re
ar 348
ir az
677
Basabidea Pista
M izp Portuberrierrota
Bidabieta Endarako
Elusbeltza Larraburuarrieta urtegia S. Anton Telleri Bidegorri Bidegorri

r
Santander Mendelugaña

p e la
Santiagomendi Sastarre
Urruxeniturri
Bordaberri Txarondo Sugebidea
Otaitza Sorotxo
Xe n Tomasenborda

To
Txokoiturri
ARRASPIÑE Aritxulegi Aparkalekua Aparcamiento

r
Inbiako gaina

no
298
362 Boluntxo

la
Agorriturri
ARTOLA Añakadi
273 Tximistalepo Lataborda Parketxea Parketxe
Agiñeta Artxabaletagoikoa PR -Gi 1008
Elorrieta Portuburu ARRITXULO ATERPEA
301 Ozentzio Zorrola
Bazterkalte Agiña Aisialekua Area recreativa
In t z e n s or o Intzensoro
Artasoroiturri Epele err
KAXKANE 398 e ka
LISTORRETA

620
Listorreta Arandaran Elorriko hegia
Atsoaren 452 Txabola Refugio

Pe n a d e
Arandaraiturri
Saspuruko gaina burkaitza Arritxurieta re
ka
Nabaztulegi
PR -Gi 1005 l er Otsandola
pe Arriturri

g
Urzelaieta E Paraditxo Aterpetxea Refugio atendido

ierrek
Elbitxuri Zorrolaerrezola 467
Andolatxaga Barrengoloia Sorondo 553
Emieta Bimadarieta

a
SL -Gi 1004 Lesaka
Igantzizar Lorbide Ots and
ola Landa-turismoa Turismo rural
Azkorrin Penadegitxiki er
Isatxoko kaskoa 384
Hernani
re
Pilotasoro ka
Artamugarrigoikoa PR -Gi 1006 Emietaiturri
Madarimotza Irupagoeta
Madarizabaleta Marabieta
SL -Gi 1001 SL -Gi 1003 Sarobesein
Sagarditurri
481 Elorrietaegia
Olaizerlieta Irupagoeta
622 Begiralekua Mirador
PR -Gi 1003 428
Artamugarrierdikoa Igantzi Beringo makinetxea Zaldinzarra Penadegi Arrizurieta
Alduratxiki Arroskene Usategieta Mendia Cumbre
Atxurromendi Aizpitarte 413 Zaldinberri Illarratzu
Serorategi Episkar 460 Penadegiko makinetxea
Artamugarribekoa Otsazulueta
Berinberri Ol
284 Zaldinazpi Urmendi az 500
Sarbidea Acceso al parque
Idoiagaberri
Egalegi
Be
rinerr ek
a
494
ar

Txerritokizoko
OIANLEKU LESAKA
Landarbaso A ZP
AI PIIT
TAR
RTE
RT (Susperregi) Aldura Igantziko zabala
Basurdekabieta
IBILBIDEAK RECORRIDOS
eka Lizarretatxoko
DONOSTIA-SAN SEBASTIAN Idoiaetxea
t e la
err Karalugarriko Larrezear
LANDARBASO Baz Berinzar hegia Olazarzoko
Manganokaxkoa
OIAN
OIANLEKU Errenga
GR (ibilbide luzea) GR (sendero de gran recorrido)

Ur
Arritxurieta
Igorin

d a n t x a ba l e t a e r r e

Pa
471 Olaberriegia 789
PR -Gi 1004 Lorbide Basate PR (ibilbide laburra) PR (Sendero de pequeño recorrido)

go
452

la
Aldurako gaina Argiñotz 630 Dameiturri

er
Ot

re
r
SL (Herri ibilbidea) SL (Sendero local)

ka
Paretazarreta

e ka
Ezpalaurgi

ai
411 Iruiturrieta
Pertsebel

tz
Talaia 542

er
err
Beien edanlekua

re
Elkietako kaskoa Basauntzenjanleku Lotura Enlace

ka
Otsarte

ko

ka
529 Pagoetamalda Oianleku

ta
Altziturrieta M art u
Epele

ie
ze
Otraitz Zamaegia

ur
Izenedergoikoa 442 ne
Id
Ibilbidearen hasiera Comienzo del sendero

ka
Katilluiturri gi
Mairubaratza Ikatzazulo

e rr e
Tantailuzeta Urdantxabaleta

er
Bas
Arritxieta ate

re
Lubakibarren Igoringo lepoa rre Elorritxoko
PR -Gi 1002 ka

ka
A g iñ
373 Ez Tantailepo Ibilbidearen bukaera Final del sendero

Ko
Tronkozubi Ezkerran lepoa p a la
ur g Arriurdiñeta

so
Osinaga Burkondo ik Gainzabal Domikoko

ne
Mairubaratzaiturri
Akolako lepoa Martuzenegi urtegia
o

Ibilbide biribila Sendero circular

rr
451
er

Irubideta Gorostianbizkarra

ek
Akolatxarako
Bu

Malbazar
re

a
Beizko iturria
Gainbeltz 554
rk

gaina
ka

Tangota Arlotegi Erlieta Aizegain

on

Garañoko bizkarra
SL -Gi 1001

Ba
358
do

Kosonegia Bianditz Zumarrako NATUR BALIABIDEAK VALORES NATURALES

zt
er

Zakurbuztan 620

el
Zillegikoloia Irumugarrieta gaina
re

l e t ae rr ek a

ae
Akolaiturrieta Atseginsoro aba
ka

rr
tx Arlepo Lekuniturri Masuketa
ri

ek
Kasparrotegi Agiñekaskoa
827 600
At

Larregain r Donfeliziturri Masuketaiturri

a
se

Fagollaga ERRENTERIA Baztela Bianditz Pagadia hayedo

gi

Urriztitxabaleta ibañarri lepoa Bianditz

IBILBIDE SAREA - RED DE SENDEROS
ns

Izenederbekoa
or

Angilliturri Untzaundi Arlepoiturri

Galtzarrieta
ok

GR - 11 Pirineotako zeharkaldia Errotarri Gogorren

o

Sagasteta Garaño 808 Hariztia robledal

SL -Gi Akola Maizar
er

M Zaria lepoa Exkaxburu

re

SL -Gi 1001
al 778
DENBORA: 5h 15min Mizpireta b Martindegiko lepoa 805
ka

Txerritoki 635 Kausorogaina Bunanagirre

az

DESNIBELA: + 630/-420 m. 1002

ar

Iturrola
Zuelkazu Gi -3 63 1 Ur-jauzia Cascada
ko

DISTANTZIA: 12,5 km SL -Gi 1002 Apaizarri Untzaudiko lepoa 625

Azerizuloeta
er

Erlianburu
Pagosarde
re

a Piñuenzabala Larraundi Zumalikarreta

k

GR - 121 Gipuzkoako bira PR - GI 1009 Arditurriko meategiak Iturralde 481 Belelepo Arribeltza Erroizpe AIAKO
AI AKO
Ereñotzu SL -Gi 1002 Ol
i
Bunabil Uzpuru Arrateta Larrederra
Interes handiko eremua HAR
HARRIA
RR Zona de especial interés
ng

DENBORA: 10h 15min DENBORA: 2h 45min Laupagoeta Burnaiztieta

Urdaburu Pillotasoro
oe

SL -Gi 1001 txiki

rre

DESNIBELA: + 1750/-1833 m. DESNIBELA: 450 m. Goikoarkaitzeta 311 Suerrin gaina Lizarriturri Gorostietaegia Exkax
IRUN
Ondarzuloeta
k

Bidangogaña Sarbide nagusia Entrada principal

a

DISTANTZIA: 33,5 km DISTANTZIA: 7,7 km Uru Biotegi Eraingainko

mea
PR -Gi 1007 GOIZUETA
a 368 Arizluzietagoikoa
r r ek 547 Poitonzerradura
GR - T2 Comete Sarea PR - GI 1010 Aiako Harriko tontorrei bira k oe HERNANI Bunaileku lepoa
so 760
U Arizluzietabekoa
DENBORA: 3h DENBORA: 3h 42min Urdaburu Arpausoestuak
Bekoarkaitzeta Antonsoroko Babes eremuaren muga Límite de la zona protegida
Sa

DESNIBELA: + 240/-700 m. DESNIBELA: 550 m. Lizarregiko 596 lepoa

n

Arrizabal Zutolako gaina Gogorregiko lepoa

Pa u l o

zabala 332 Prantsesiturri

a

DISTANTZIA: 11,5 km DISTANTZIA: 10,9 km Ar

Agina
ek

riz Zerrimutur
ONDAREA PATRIMONIO
a err

Enpendeko harria Erain

ab

Suerrin r
e
Gi-3401

PR - GI 1001 Ugaldetxoko basoak PR - GI 1011 Aiako Harritik Oiartzunera San Paulo

al

Elkietabehekoa 315
re

er
ek

442 o a
zi Errezarra Prantsesbaso
k

Exkax
ka

Artegieta Belatseta
er
rek Gorosti zlu
Zezenaren txabala A ri
re

DENBORA: 4h 10min DENBORA: 3h 38min Azerilepoa a

542 Gorosgarateko
er

Meatzea Mina
In

iturria
rin

Pagaerrelepo
tx

DESNIBELA: 700 m. DESNIBELA: + 215/-625 m. 424 Lizarregi 345

Elkietagoikoa OIARTZUN 359
er

314
ix
ae

Oindi 9,8 km
Su

DISTANTZIA: 10,5 km DISTANTZIA: 436

rr

Pagoeta Bidegorrieta Gorosgarate

Berdabista Haitzuloa Cueva
ek

Sonegi Untzueko lepoa 378

Oki
a

PR - GI 1002 Igoringo trikuharriak PR - GI 1012 Meazuriko bira Bisturri

a
Larrazabal
lle
Ar

Iturtxiki
545 ek Lizarurdiñeta
gi er r e

r
ri

356 er 468
bir

DENBORA: 2h 45min DENBORA: 3h 45min il Berdabioermita

Bisasorabe Untzue Ma ndo Megalitoa Megalito
ib ilko er r

DESNIBELA: 385 m. DESNIBELA: 450 m. Aparrainsoro k Putrarrieta Erroiarri Piperta

397 Arribiribil
a

Añarbegoikoa Berdabioko makinetxea

DISTANTZIA: 8,4 km DISTANTZIA: 10,9 km Txaradi
Enborreta
Katamotzarri Erkaratza ka Usanbelartza 712 633 Gotorlekua Fortificación
e

PR - GI 1003 Urdabururi itzulia SL - GI 1001 Hernanitik Aiako Harrira

Mulisko gaina 411 Arluze
276 Sagardiburu Txondarra
DENBORA: 3h 45min DENBORA: 1h 30min Soñegi Elurzuloa Nevera
Mandoillen parada Gorostegi Okillegitxiki
DESNIBELA: 390 m. DESNIBELA: + 95/-89 m. 357 Pagoetazabala
246
DISTANTZIA: 11 km DISTANTZIA: 3,9 km DONOSTIA - SAN SEBASTIAN
(URDABURU - OBERAN)
359
AÑAR
AÑA BE
E Burkailgaizto 280 Okillegi
PR - GI 1004 Aldurari itzulia
DENBORA: 4h 55min
SL - GI 1002 Sagarraren bidea
DENBORA: 1h 15min
Ugaldetxo
Atxurro
Altza basoa
Erroillaburu

308
Mizpirietalepo Lurgorri
Iraurgiaundi
Elizmendi Herria Irun Núcleo urbano
DESNIBELA: 590 m. DESNIBELA: 165 m. lt z a Lintzireta 513 Auzoa Altzibar Barrio
193 be Pixatokieta
eka Intxaurreta Elorrietagaina
DISTANTZIA: 12,5 km DISTANTZIA: 4,1 km Bezkita
GR -121 Santiago
Err
Notizitxar
360 Oraingo iturrieta ka
GOIZUETA AÑARBE Tontorra Irumugarrieta Cima
e e r re

PR - GI 1005 Errenteriatik Aiako Harrira SL - GI 1003 Arbasoen aztarnak Argorri

292 358
Agustiniturrieta Oberango tontorra Tontor txikia Usategieta Cima menor
DENBORA: 2h 15min DENBORA: 2h 30min PR -Gi 1001
A ña rb

Urbitarteko uhartea Iraurgitxiki

DESNIBELA: + 327/-220 m. DESNIBELA: 280 m.
URNIETA 412 Ozizpe Ozizpeko
Pagolleta Udalerria OIARTZUN Municipio
makoa
DISTANTZIA: 7,4 km DISTANTZIA: 8 km Telleri
Martintxarreko harria Saratseko lepoa Ingurua Azketa Paraje
PR - GI 1006 Aiako Harriko bihotza SL - GI 1004 Elorrietako kaskoa Igerola Pagoaga 190 410
Bidemakueta
Intzinmakua 0
Morrueta Artikutzako
Arbitarteko urtegia Lepoa Aritxulegi Collado
DENBORA: 4h 11min DENBORA: 1h 25min
tontorra Urtietako bizkarra 358 Biribilleta
305
DESNIBELA: 780 m. DESNIBELA: 170 m. Añarbeko Lekua Larrazabal Lugar singular
Mendaratz 500
DISTANTZIA: 14,5 km DISTANTZIA: 4,6 km Arbitarte urtegia Zontzorroitz 519
Urtietako lepoa Aterpea ARRITXULO ATERPEA Refugio
PR - GI 1007 Artikutzako trenbide zaharra SL - GI 1005 Elurzuloen bidea
308 378 Ibaia Arditurrierreka Río
DENBORA: 3h 30min DENBORA: 1h 40min 1.000
DESNIBELA: + 940/-360 m. DESNIBELA: 195 m. Urraide
Saguxarko bizkarra Artikutza

PR - GI 1008
DISTANTZIA: 14 km
Tornola errekako iturburua SL - GI 1006
DISTANTZIA: 4,8 km
Aitzondoko ur-jauzia
1.500 Eskala 1:30.000
DENBORA: 3h 28min DENBORA: 1h 52min Arakintxiki
DESNIBELA: 540 m. DESNIBELA: 170 m. Arano copyright © SUA edizioak 300 m 600 m 900 m 1,2 km
DISTANTZIA: 9 km DISTANTZIA: 5,9 km Urumea

AIAKO HARRIA.indd 1 24/11/10 17:01

 kutxa

Aiako Parkea, BOST

URRATSETAN
El parque en
CINCO PASOS
Harria
El Parque Natural de Aiako Harria se encuentra en
AÑARBE, ametsetako basoak. Aiako Harria Parke Natu-
ralak baso mardulak biltzen ditu bere baitan. Haien artean, Urdaburu
mendiaren eta Añarbeko urtegiaren arteko eremua nabarmentzen da,
garrantzitsua dira, gaur egun zaharberritze prozesuan. Meatzarien
trenbide zaharra ere bidegorri gisa egokitu dute eta bertatik gozo-
gozo joan daiteke Oiartzungo herrigunetik Arditurriraino, hala oinez
nola bizikletaz.
AÑARBE, bosques de ensueño. El Parque Natural de Aiako
Harria cuenta con frondosos bosques, entre los que destaca, por su
extensión e importancia, el área comprendida entre el monte Urda-
importante patrimonio cultural en proceso de recuperación. Una vía ciclable
enlaza por el camino del antiguo ferrocarril minero, el centro de Oiartzun con
las minas de Arditurri.

AIAKO HARRIA, cumbres de granito. El Parque Natu-

las estribaciones de Pirineos, en el extremo oriental
de Gipuzkoa, entre el río Bidasoa y el río Urumea.
Tiene una superficie de 6.913 ha y se declaró Parque
Natural en 1995. Posteriormente, el Parque Natural
de Aiako Harria ha sido incluido en la lista de Lugares
de Importancia Comunitaria de la Red Natura
2000 (red ecológica europea de áreas designadas
para la conservación de la biodiversidad).
hala azaleragatik nola garrantziagatik. Han pagadiak eta hariztiak tarteka-
tzen dira, landare estalki joria osatuz. Haren azpian, natur bizitza oparoa ba-
besten da. Mendizalearentzat paradisua dira itzalpeko basabide horiek.
OIANLEKU, megalitoen xarma. Antzinatik ibili izan da gizakia
eremu hauetatik. Eta arrastoa utzi du. Inoiz arrasto magikoa ematen
du, mendi lepoetan barreiaturiko monumentu megalitikoak (Oiartzun
eta Igoin-Akolako multzoak) kasu. Nahikoa da Oianlekuko mairubaratzeta-
ra hurbiltzea zeharo txundituta sentitzeko pagadi eder baten ertzeko lande-
tan zedarritutako harrizko biribil zaharren xarmaren aurrean.
AIAKO HARRIA, Granitozko gailurrak. Begiratzen
zaion lekutik begiratuta, Parke Naturalak hiru erpinez marraztu-
tako profil berezia erakusten du. Hiru gailur horiek 800 metrotik
gorakoak dira: Irumugarrieta, Txurrumurru eta Erroilbide. Baina, bere
soslai gogoangarriaz gain, haitz puska horiek badute bestelako berezita-
sunik: granitozkoak dira, Euskal Herriko bakarretakoak. Izan ere, Aiako
Harria aro paleozoikoko lehengaiz osaturik dago, gure inguruko zaharre-
nak. Horregatik ematen dute atentzioa Parke Naturalaren bihotza osa-
tzen duten granitozko tontor horietako koloreak eta azalak.
Askotariko animalien
babesleku dugu
Aiako Harria Parke
buru y las orillas del embalse de Añarbe. En esa zona hayedos y robledales ral ofrece desde muchos lugares un perfil muy definido que debe a sus
se suceden creando un tupido manto vegetal que se convierte a un tiempo tres cumbres de más de 800 metros: Irumugarrieta, Txurrumurru y
en cobijo de una variada vida natural y en paraíso para el caminante. Erroilbide. Pero además de su inconfundible silueta, estos bloques apor-
tan la peculiaridad de ser afloraciones de granito, las únicas en Euskal Herria.
Se trata de un macizo paleozóico que aglutina los materiales más antiguos
del país. Es por ello que llama tanto la atención el color y la textura de estas
cumbres de granito que conforman el corazón del Parque Natural.
Eskala 1:30.000
MAPA Y RECORRIDOS
MAPA ETA IBILBIDEAK
Harria
Aiako

NATURALA
PARKE
Naturala. Besteak
beste, sai arrea,
belatz handia,
desmana, bisoi
europarra, izokina
eta hontz handia
(argazkian) OIANLEKU, la magia de los megalitos. El ser humano ha AITZONDO y ENDARA, valles recónditos. Desde las al-
bertan bizi dira.
Landaretan iratze
visitado estos parajes desde antiguo. Y ha dejado su marca. A veces, mági- turas de Aiako Harria hasta las vegas bajas el terreno desciende por
mota bat eta ca, como los monumentos megalíticos que jalonan el parque, agrupados en precipicios y pendientes. Tan sinuosa orografía provoca que las regatas
soldanella villosa
las estaciones de Oiartzun e Igoin-Akola. Basta acercarse a los cromlechs de se precipiten en cascadas y que los barrancos más recónditos conserven
dira berezienak.
Oianleku, diseminados en campas protegidas por un precioso hayedo, con las pe- su fisonomía original. Es el caso de Aitzondo, con un salto de agua de más de
ñas de Aiako Harria como telón de fondo, para emocionarnos ante los milenarios cien metros y el bosque de Enbido, o el de la regata de Endara, refugio de un

parke naturala ARDITURRIko meatzeak, lurraren bihotzean.

Aiako Harria Parke Naturala ez da azal hutsa. Barruan ere ma-
AITZONDO eta ENDARA, ibar ezkutuak. Aiako
Harriko Parke Naturaleko goialdeetatik beheko ibarretara ha-
círculos cercados con piedras que se suceden de cordal en cordal.

MINAS DE ARDITURRI,en el corazón de la Tierra.

notable robledal-marojal. En sus aguas viven el desmán, el visón europeo y el
salmón. En las rocas más inaccesibles, el buitre leonado y el halcón peregrino.

Aiako Harria parke naturala Pirinioen inguruetako
mendietan dago, Gipuzkoako ekialdeko muturrean,
Bidasoa eta Urumea ibaien artean. Orotara 6.913
ha ditu, eta 1995. urtean izendatu zuten parke
natural. Ondoren, Aiako Harria parke naturala
Natura Sarea 2000ren Garrantzi Komunitarioko
Lekuen zerrendan (bioaniztasuna babesteko
izendatutako Europako sare ekologikoa) sartu dute.
mia dauka eta horregatik prest dago azken bi mila urteetan us-
tiatu dituzten bere erraietako meatze emankorrak erakusteko.
Bitarte horretan, barrunbeetatik zilarra, burdina, beruna eta fluori-
ta atera dute, besteak beste. Meatzariek zulatutako galeria sortatik
gaur egun 800 metroko ibilbidea egin daiteke, erromatarren garaiko
ahozuloak eta geroagoko ustiatze lanak bisitatuz, baita lur azpiko
idoi bat ere. Meatzarien jarduerak lur azalean ere utzi du aztarnarik,
meazuloetako ahoetan zein metalak erretzeko labe handietan, Iru-
gurutzetakoak (Irun) esate baterako. Azken horiek ondare historiko
maika amildegi, malda eta ibar estu malkartsu tartekatzen dira. El Parque Natural de Aiako Harria no sólo se disfruta a flor de piel. Tam- Aiako Harria cubre de
bosques gran parte de su
Orografiaren zimurdurei esker noizean behin errekak jauzika bién abre sus entrañas para que el visitante conozca un filón minero tan superficie. Destaca la zona de
ikusten ditugu eta sakan mehar ezkutuek jatorrizko itxurari eutsi ahal grandioso que ha sido explotado durante los últimos dos mil años. En ese Añarbe-Urdaburu, aunque
también pueden encontrarse
izan diote. Horra hor, esate baterako, Aitzondo ibarra, ehun metrotik periodo se ha extraído del interior de la tierra plata, hierro, plomo y fluorita,
hayedos y robledales en
behera amiltzen den ur-jauzi dotorearekin eta Enbidoko baso ede- entre otros metales. De la red de túneles horadados por los mineros hoy se Endara, Enbido, Oianleku
y otros puntos del parque.
rrarekin. Edo Endarakoa, harizti ikusgarri baten babesleku. Ibar ho- pueden visitar cerca de 800 metros en un recorrido que entrelaza bocas de Además, se está trabajando
rietako ur-latsetan, eta parkeko beste erreka batzuetan ere, bisoia, galerías de la época romana, excavaciones posteriores y hasta una balsa sub- en la restauración del
izokina eta desmanak bizi dira. Haitz garaietan, ordea, sai arrea eta terránea. La actividad minera también ha dejado rastros al aire libre, tanto
bosque autóctono en lugares
como Zaria, Aireko Palazioa
belatz handia. en diversas explotaciones como en hornos como los de Irugurutzeta (Irun), Usokoerreka o Igantzi.

Parketxe de Arditurri PARKEAREN GIDA GUÍA DEL PARQUE

Landa Garraio Turismo Transporte
El corazón de Aiako Harria Sarbideak Ordutegiak Turismoa Publikoa Accesos Horarios Rural Público
Un antiguo laboratorio minero acoge el Parketxe de Arditurri, el centro 1 ERRENTERIAn, GI-3671 errepi- Aiako Harriko PARKETXEA HERRIBUS Donostia 
Errente- 1 En el municipio de ERRENTERIA, El PARKETXE de Aiako Ha- HERRIBUS Donostia 
Errenteria 
de interpretación del Parque Natural de Aiako Harria. Dotado de moder- dea Bentako bidegurutzeraino era- Arditurrin dago. Urte osoan egoten da ria 
Oiartzun: ☎ 943 491 801 la carretera GI-3671 lleva has- rria está ubicado en Arditurri. Oiartzun: ☎ 943 491 801
nos soportes tecnológicos, el Parketxe muestra al visitante toda la rique- mango gaitu. Bertan beste errepide irekita eta ondoko ordutegiak ditu: INTERBUS Donostia 
Hondarribia: ta el cruce de Benta, des- Permanece abierto todo el año. INTERBUS Donostia 
Hondarribia:
za y variedad del patrimonio natural e histórico que acumula el parque. batetik bi aisialekutara helduko gara: ☎ 943 641 302 de donde otra carretera lleva ☎ 943 641 302
Además, ofrece toda la información práctica necesaria para disfrutar de Listorreta eta Barren- UZTAILAK 1- IRAILAK 30 LA BIDASOTARRA Donostia 
Le- hasta las áreas recreativas de 1 JULIO- 30 SEPTIEMBRE LA BIDASOTARRA Donostia 
Le-
este espacio protegido. goloia. AstearteA- larunbata, 10:00- 14:00/ Parke naturalean aterpe bakarra saka 
Iruñea:☎ 943 616 763 
Listorreta yBarrengoloia. Martes- Sábado 10:00- 14:00 saka 
Iruñea:☎ 943 616 763
El edificio tiene dos pisos. El inferior está dedicado al espacio natural: el 16:00- 19:00 dago, ARRITXULO, Aritxulegin. EUSKO TREN (TOPO) Donos- / 16:00- 19:00 En el Parque Natural existe un único EUSKO TREN (TOPO) Donos-
macizo granítico surgido hace 300 millones de años, su riqueza en fauna y 2 OIARTZUNen parkera sart- Igande eta jaiegunetan 10:00- 14:00 Sukaldea, jatetxea, aretoa, 80 la- tia 
Irun 
Hendaia (Donostia):☎ 943 2 En OIARTZUN existen dos vías Domingo y festivos 10:00- 14:00 refugio, ARRITXULO, en Aritxulegi. tia 
Irun 
Hendaia (Donostia):☎ 943
flora… El piso superior se centra en las explotaciones mineras de Arditurri. zeko bi bide daude. Alde batetik, gunentzako oheak eta hogei kanpin 450 131. www.euskotren.es de entrada al parque. Por un lado, Cuenta con 80 plazas, cocina, restau- 450 131. www.euskotren.es
El Parketxe también ofrece visitas guiadas a las minas, que pueden com- ALTZIBAR-KARRIKA auzoa eta URRIAK 1 - EKAINAK 30 denda ipintzeko tokia ditu. Harrema- RENFE Aldiriak:www.renfe.com la carretera que desde el barrio de 1 OCTUBRE- 30 JUNIO rante, sala de audiovisuales y una zona RENFE Cercanías: www.renfe.com
pletarse con atracciones como el tren verde y los museos de Oiartzun. Artikutzako urtegia lotzen di- ASTEARTEA- OSTIRALA, 10:00- 14:00 netarako: Tel.: 943 580 010. Informazio IRRATI TAXI:RadioTaxi Donosti ☎ 943 ALTZIBAR-KARRIKA se dirige hasta Martes- Viernes 10:00- 14:00 de acampada con capacidad para 20 RADIO TAXI: RadioTaxi Donosti ☎
Reservas con un mínimo de 24 horas de antelación ☎ 943 494 521. tuen errepideak (GI-3631) par- LARUNBATETAN 10:00- 14:00 / gehiago:www.arritxulo.org 464 646 (Donostia), Teletaxi Vallina ☎ el embalse de Artikutza GI-3631 Sábados 10:00- 14:00 / 16:00- 18:00 tiendas. ☎ 943 580010. Más información: 943 464 646 (Donostia), Teletaxi Va-
kea zeharkatzen du Sorondotik 16:00- 18:00 943 404 040 (Donostia). cruza el parque desde Sorondo has- Domingo y festivos 10:00- 14:00 www.arritxulo.org llina ☎ 943 404 040 (Donostia).
www.gipuzkoamendizmendi.net
Bianditzeko gainera.
 IGANDE ETA JAIEGUNETAN 10:00- 14:00 Landa-etxeak: ta el alto de 
Bianditz.
IRUN: San Nartziso Jauregia ☎ 943 Aiako Harria Interneten: Más información: Agroturismos: Aiako Harria en internet:
3 Bestalde, ERGOIEN auzotik Informazio gehiago: 635 379, Antxotegi ☎ 943 622 139, www.nekanet.net/naturaleza 3 Por otro, la vía que desde el www.gipuzkoamendizmendi.net IRUN: Palacio San Narciso ☎ www.nekanet.net/naturaleza
GI-3420 errepidearen bitartez www.gipuzkoamendizmendi.net Eizagirre ☎ 646 156 398, Mendiola ☎ barrio de ERGOIEN se dirige, por la 943 635 379, Antxotegi ☎ 943
ARITXULEGIra iristen den bidea. Par- 943 629 763 GI-3420 hasta ARITXULEGI, pun- En Aiako Harria hay 230 km de 622 139, Eizagirre ☎ 646 156 398,
kera LESAKAtik NA-4000 sar dai- Aiako Harrian hainbat zailtasun- OIARTZUN: Erretegi Haundi ☎ 943 to por el que se puede acceder al senderos de distinto grado de difi- Mendiola ☎ 943 629 763.
teke. Oiartzundik babesgunean sartu mailatako BIDEAK daude, guztira 494 629, Aroxkene ☎ 943 494 692, parque desde LESAKA NA-4000. cultad, a través de los cuales se pue- OIARTZUN: Erretegi Haundi ☎ 943
eta berehala, ezkerretara dagoen 230 KM dituzte, eta horietatik par- Iragorri ☎ 652 735 956, Peluaga ☎ Nada más entrar en el espacio pro- den descubrir los distintos rincones 494 629, Aroxkene ☎ 943 494 692,
saihesbidetik laster gabe helduko gara kearen txokoak ezagut daitezke. 943 494 692, Arkale Zahar ☎ 943 490 tegido desde Oiartzun, un desvío a del parque. La Red de Senderos está ArkaleZahar☎943 490 065,Iragorri

Arditurriko Parketxea Arditurriko

 parketxera.
4 Azkenik, Irungo MEAKA eta Oi-
Ibilbideen sarea hiru GRk, hamabi
PRk eta bost SLk osatzen dute. Par-
keko interes puntuak zeharkatzen
065, Aitzarri ☎ 943 491 710.
ERRENTERIA: Añarre Zarra ☎ 943
mano izquierda conduce hasta el

Parketxe de Arditurri.
compuesta por tres GR-s, doce PR-s
y cinco SL-s, que recorren los dis-
☎ 652 735 956, Aitzarri ☎ 652 735
956, Peluaga ☎ 943 492 509.
523 751, Larre Aundi ☎ 943 515 763. tintos puntos de interés del parque ERRENTERIA: Añarre Zarra ☎ 943

Aiako Harriko bihotza artzungo GURUTZE auzoak lotzen di- dituzte, eta horietan atseden hart- ASTIGARRAGA: Kaxkarre ☎ 943 330 4 Finalmente, desde el ba- y en los que hay diversas áreas re- 523 751, Larre Aundi ☎ 943 515 763.
tuen GI-3454 errepideak parkea ze- zeko lekuak daude. Bestalde, par- 205, Artola ☎ 637 035 679, Arrespiñe rrio MEAKA de Irun la carretera creativas y zonas de estancia para ASTIGARRAGA: Kaxkarre ☎ 943
harkatzen du, Elurretxe mendixkatik kean ARDITURRIKO BIDEGORRIA dago. ☎ 943 331 319. GI-3454 enlaza con Oiartzun (ba- poder descansar. 330 205, Artola ☎ 637 035 679,
Antzina meatzetako laborategia izan zena Arditurri Parketxea da gaur eta Erlaitz gainetik.
 22 kilometro luze da eta Oiartzungo rrio de GURUTZE) cruzando el par- Arraspiñe ☎ 943 331 319.
egun, Aiako Harria Parke Naturalaren interpretazio zentroa alegia. hirigunea eta Arditurri lotzen ditu. Turismo aktiboa: que por el 
alto de Erlaitz. Además, el parque cuenta con una
Euskarri teknologikorik modernoak baliatuz, Parketxeak eremu babes- Gainera, HERNANItik parkera irits Oinez edo bizikletaz ibiltzeko bikaina Zaldi ibilbideak: Listorreta hipika. vía ciclable, ARDITURRIKO BIDE- Turismo activo:
tuaren joriatasun eta aniztasuna begien aurrean jartzen dio bisitariari. daiteke Ereñozun eta Ugaldetxon da. Antzinako meategiko trenaren ☎ 943 510 399. Además, desde HERNANI se pue- GORRIA, de 22 kilómetros que enlaza Paseos a caballo: Listorreta hipika.
Ondare natural eta historiko hori bertatik bertara ezagutzeko behar hasten diren ibilbide balizatuetatik. ibilbidea jarraitzen du. de llegar al parque por senderos el centro de Oiartzun con Arditurri. ☎ 943 510 399.
besteko informazioa ere zabaltzen du. Museoak: balizados que parten de Ereñozu y Ideal para paseos a pie o en bicicle-
Eraikinak bi solairu ditu. Behekoak natur arloari erreparatzen dio: orain HERRI MUSIKAREN TXOKOA. Tor- Ugaldetxo. ta. Sigue el trazado del antiguo tren Museos:
dela 300 urte sortutako granitozko mendilerroa, fauna eta landaredia… nola 6, Oiartzun. 943 493 578. www. minero. HERRI MUSIKAREN TXOKOA.
Goiko solairuak, berriz, Arditurriko meatzeak ditu protagonista. herrimusika.org Tornola 6, Oiartzun. ☎ 943 493
Parketxeak meatzeetara bisita gidatuak ere eskaintzen ditu, tren ber- LUBERRI. Pagoaldea poligonoa 41- 578. www.herrimusika.org
dearekin edo Oiartzungo museoekin osa daitezkeenak. Leku hartzeko, 42. Ergoien. Oiartzun. ☎ 943 260 593. LUBERRI. Pagoaldea poligonoa
deitu gutxienez 24 ordu lehenago ☎ 943 494 521. www.luberri.org 41-42. Ergoien. Oiartzun. ☎ 943 260
593. www.luberri.org
www.gipuzkoamendizmendi.net

MP AIAKO HARRIA 02.indd 1 24/11/10 16:59