MATEMATIK GUNAAN 2 (SPA 304)

KETAKSAMAAN DAN PENGATURCARAAN LINEAR ( Bab 8) Bentuk AM Persamaan Linear = Y = MX + C Ketaksamaan Linear Ketaksamaan terbentuk apabila tanda ` = ` , ditukarkan menjadi i< ( Lebih kecil ) ii> ( Lebih Besar ) iii< ( Lebih Kecil atau Sama ) iv> ( Lebih Besar atau Sama ) Contoh : 1) 2) 3) 4) 5) y > 2x + 6 2y + 3x < 5 4x y + 6 > 0 3x < 6 6 < x < 6

MELAKAR GRAF LINEAR y = 4x + 1 1) Ganti nilai X = 0 dalam persamaan untuk mendapatkan titik potongan dipaksi Y 2) Ganti nilai Y = 0 dalam persamaan untuk mendapatkan titik potongan dipaksi X 3) Sambung kedua-dua titik tersebut Bila X = 0 Y = 4 (0) + 1 Y=0 +1 Y=1 ( 0,1 ) Bila Y = 0 0 = 4X + 1 -1= 4X -1/4 = 4X ( -1/4 , 0 )

1 x

-1/4

67

KKKT/ Unit Pengajian Am/ nadiana binti ariffin

MATEMATIK GUNAAN 2 (SPA 304)

Contoh 2 : X>3 X=3 Y X=3

Contoh 3 : Y -2 Y = -2 Y

Y = -2

68

KKKT/ Unit Pengajian Am/ nadiana binti ariffin

MATEMATIK GUNAAN 2 (SPA 304)

Contoh 4: -1 < X 2 -1 = X 2=X Y X = -1 X=2

-1

Contoh 5: 3X 2Y = 6 0 3X 2y + 6 = 0 3X + 6 = 2Y 3X + 6 =Y 2 3X / 2 + 6/2 = Y 3X/2 + 3 = Y bila X = 0 Y = 3x/2 + 3 Y = 3(0)/2 + 3 Y =0+3 Y =3 (0,3) Bila Y = 0 Y = 3x/2 + 3 0 = 3x/2 + 3 -3 = 3x /2 -3 2 = 3x -6 = 3x -2 = x (-2,0) -2 3

69

KKKT/ Unit Pengajian Am/ nadiana binti ariffin

MATEMATIK GUNAAN 2 (SPA 304)

Melakar Ketaksamaan Linear Contoh : i) ii) iii) 3X 2Y + 6 > 0 X<2 X + 3Y > 6

i) 3X 2Y + 6 > 0 3X 2Y + 6 = 0 bila X = 0 3 ( 0 ) 2Y + 6 = 0 0 2Y + 6 = 0 -2Y + 6 = 0 -2Y = -6 Y = -6/-2 Y= 3 (0,3) bila Y = 0 3X 2Y + 6 > 0 3X 2 ( 0 ) + 6 = 0 3X 0 + 6 = 0 3X = -6 X = -6/3 X = -2 ( -2 , 0 ) ii) X < 2 X=2 iii) X + 3Y > 6 X + 3Y + 6 Bila X = 0 0 + 3Y = 6 3Y = 6 Y = 6/3 Y=2 (0,2) Bila Y = 0 X+3(0)=6 X=6 (6,0) iii) x + 3y = 6 3 2 -2 2 6 ii) x = 2 x y i) 3x 2y + 6 =0

70

KKKT/ Unit Pengajian Am/ nadiana binti ariffin

MATEMATIK GUNAAN 2 (SPA 304)

MELOREK KAWASAN YANG MEMUASKAN KETAKSAMAAN 1 ) Lukis / lakar graf 2 ) Untuk tanda > atau < graf hendaklah dilukis dengan garis putus-putus. Contoh 1 : Y X=Y

3 ) Untuk tanda > atau < graf hendaklah dilukis dengan satu garis = XY Contoh 2 : Y X=Y

4 ) Untuk melorek kawasan, i) ii) Gantikan satu titik (X,Y) kedalam kotak samaan Jika ketaksamaan itu dapat dipenuhi maka lorek kawasan berkenaan

71

KKKT/ Unit Pengajian Am/ nadiana binti ariffin

MATEMATIK GUNAAN 2 (SPA 304)

Contoh 3 :

Y iii) ( 0,2) iv) ( -2 , 0 ) ii) ( 2 , 0 ) X=Y

i) ( 0 , -2 )

Ambil salah satu daripada titik sama ada i ( 0,-2 ) ii ( 2,0 ) iii ( 0,2 ) iv ( -2,0 ) - Sebagai contoh titik ii ( 2,0) dipilih - Ganti dalam ketaksamaan X > Y (2)>0 2 >0 oleh sebab itu , ( 2,0 ) memenuhi kehendak / ketaksamaan X >Y Lorek kan kawasan berkenaan

PENTAFSIRAN MASALAH DAN PEMBENTUKKAN PERSAMAAN ATAU KETAKSAMAAAN YANG BERKENAAN Masalah tertentu boleh diselesaikan dengan mentafsirkan masalah itu terlebih dahulu dengan menentukan pembolehubahnya. Kemudian, barulah boleh kita membentuk ketaksamaan atau persamaan daripada masalah itu. Contoh 1: Seorang pelajar ingin menukarkan sekeping wang kertas RM50 kepada wang kertas RM 5 Dan RM 1. tafsirkan masalah ini dan seterusnya tulis tiga ketaksamaan yang berkenaan. Penyelesaian Katakan x = bilangan wang kertas RM5 y = bilangan wang kertas RM1

72

KKKT/ Unit Pengajian Am/ nadiana binti ariffin

MATEMATIK GUNAAN 2 (SPA 304)

jumlah wang bagi x keping wang kertas RM5 = RM5x maka, 5X 50 X 10 jumlah wang bagi y keping wang kertas RM1 = RM1y maka, 1y 50 y 50 jumlah wang bagi x keping wang kertas RM5 dan y keping wang RM1 = RM(5x + y) maka, 5x + y 50 contoh 2: Sebuah sekolah swasta menawarkan aliran sains dan sastera. Yuran sebulan bagi setiap pelajar dalam aliran sains RM 90 dan aliran sastera RM60. bilangan pelajar aliran sains tidak boleh melebihi 50 orang dan sekurang-kurangnya 30 orang pelajar mesti belajar aliran sastera. Jumlah pelajar yang belajar dalam sekolah itu adalah tidak melebihi 150 orang pelajar. Jumlah yuran yang dipungut mesti sekurang-kurangnya RM3000 sebulan. Tafsirkan masalah ini dan seterusnya bentukkan ketaksamaan-ketaksamaan yang berkenaan. Penyelesaian: Katakan x = bilangan pelajar aliran sains y = bilangan pelajar aliran sastera diberi bilangan pelajar aliran sains tidak boleh melebihi 50 orang maka, maka, maka, x 50 y 30 x + y 150 diberi bilangan pelajar aliran sastera mesti sekurang-kurangnya 30 orang diberi jumlah pelajar tidak melebihi 150 orang jumlah yuran bagi x orang pelajar aliran sains dan y orang pelajar aliran sastera = RM90x + RM60y diberi jumlah yuran yang dipungut mesti sekurang-kurangnya RM 3000 maka, 90x + 60y 3000 iaitu 3x + 2y 100 ketaksamaan lain yang boleh dibentuk ialah, ketaksamaan bilangan pelajar iaitu, x 0 dan y 0 (bilangan pelajar adalah bernilai positif atau sifar) jumlah ketaksamaan yang terbentuk ialah: x 50, y 30, x + y 150, 3x + 2y 100, x 0 dan y 0

73

KKKT/ Unit Pengajian Am/ nadiana binti ariffin

MATEMATIK GUNAAN 2 (SPA 304)

Latihan 1 Nyatakan Kawasan R yang memuaskan ketaksamaan-ketaksamaan di bawah. Soalan 1 a) x + 2y 5 b) 2x + 2y < 1 c) 2 + 3x > 3y d) -3 < x 3 e) 2y 3 Soalan 2 a) x< 2y + 1 X> 1

b) y > -5 xy Soalan 3 a) 2y x -1 x +y 9 x>4 b) x> 0 y> 0 x + y < 10

Latihan 2 Tafsirkan masalah di bawah dan seterusnya bentukkan ketaksamaan-ketaksamaan yang berkenaan. 1. bilangan ahli yang dibenarkandalam satu kelab fotografi adalah tidak melebihi 40 orang. Kelab ini mempunyai x orang ahli lelaki dan y orang ahli perempuan. Bilangan lelaki tidak boleh melebihi bilangan perempuan. Tafsirkan masalah ini dan seterusnya bina ketaksamaan yang mungkin. 2. Seng kee membeli beberapa buah buku rujukan dan buku kerja dengan tidak menggunakan lebih dari RM50. sebuah buku rujukan beharga RM10, manakala sebuah buku kerja beharga RM5. jika seng kee membeli x buah rujukan dan y buah buku kerja, tafsirkan masalah ini, tuliskan ketaksamaan yang berkaitan. 3. Sebuah perpustakaan mini mesti mempunyai lebih banyak buku sains daripada buku bukan sains. Muatan rak buku adalah 100. apakah ketaksamaan yang terlibat.

74

KKKT/ Unit Pengajian Am/ nadiana binti ariffin