Anda di halaman 1dari 8

Nomenclatura de cidos, Bases, xidos e Sais

Prof. Hlio Anderson Duarte - Departamento de Qumica ICEx, UFMG

1/8

Nomenclatura cidos, Bases, xidos e Sais, Departamento de Qumica ICEx, UFMG. 1. Introduo: comum reunir as substncias em grupos, sendo que cada grupo se caracteriza por ter propriedades semelhantes. Estes grupos so chamados funes qumicas. As funes da qumica inorgncia so: hidretos, xidos, hidrxidos, cidos e sais. 2. Principais nmeros de oxidao dos elementos mais comuns: H -1,+1 IA Li Na K Rb Cs Fr IIA Be Mg Ca Sr Ba Ra VIIA F Cl Br I VIB Cr IIIA B Al +2 IVA C Si Sn Pb

3+

+4 +2,+4

+1

VA N P As Sb IB Cu Ag Au

-3,+3,+5 +3,+5

VIA O -2,-1 S Se Te IIB Zn Cd Hg -2,+4,+6

-1 -1,+1,+3,+5,+7 VIIB VIIIB Mn +2,+3,+4, Fe +6,+7 Co Ni Pt

+1,+2 +1 +1,+3

+2 +1,+2

+2,+3,+6

+2,+3

+2,+4

Observao: Aqui esto apenas os principais nmeros de oxidao. Assim, se um nmero de oxidao no foi mencionado, no significa que ele no existe. Exemplo: Para o elemento bismuto existe tambm o nmero de oxidao +5 ( NaBiO3 bismutato de sdio), mas ele no foi citado por no ser muito comum. 3. Hidretos: So substncias formadas de um elemento qualquer e hidrognio. Frmula geral: EHx ; E smbolo do elemento, H Hidrognio, x- n. de oxidao do elemento. Exemplos: a) Hidretos metlicos (nos quais o H tem NOx -1) NaH Hidreto de sdio CaH2 hidreto de clcio AlH3 hidreto de alumnio.

Nomenclatura de cidos, Bases, xidos e Sais

Prof. Hlio Anderson Duarte - Departamento de Qumica ICEx, UFMG b) Hidretos ametlicos (nos quais o H tem no. De oxidao +1) Este hidretos podem ter nomenclatura igual aos metlicos, mas o mais usado so nomes especficos como: CH4 metano; SiH4 silano; NH3 - amnia; PH3 fosfina; AsH3 arsina. 4. xidos: So substncias formadas de um elemento qualquer e oxignio. Frmula Geral: ExOy E Smbolo do elemento O oxignio X geralmente NOx de O Y geralmente NOx de E xidos so classificados em: a) xidos bsicos b) xidos cidos ou anidridos c) xidos anfteros d) xidos neutros e) xidos salinos ou mistos f) perxidos g) superxidos a) xidos bsicos.

2/8

So xidos de metais alcalinos, alcalino-terrosos (exceto Be) e alguns outros metais com baixo NOx. Estes xidos reagem com gua produzindo hidrxido. Nomenclatura: 1 regra: xido + de + nome do metal. Se o metal tiver mais de um NOx, este nmero deve ser indicado por algarismo romano. Na2O xido de sdio CaO xido de clcio MnO xido de mangans (II) Mn2O3 xido de mangans (III) 2 regra: semelhante anterior, a diferena fundamental estando o uso de oxo e io, em vez de nmero de oxidao em romanos. MnO xido manganoso Mn2O3 xido mangnico. 3 regra: Escreve-se o que se l diretamente na frmula. Na2O - monxido de dissdio ou xido de dissdio. MnO monxido de monomangan6es ou xido de mangans Mn2O3 trixido de dimangans. Obs.: 1) O prefixo mono geralmente dispensvel. 2) esta 3. Regra quase no usada para xidos bsicos.

Nomenclatura de cidos, Bases, xidos e Sais

Prof. Hlio Anderson Duarte - Departamento de Qumica ICEx, UFMG b. xidos cidos ou anidridos So xidos de ametais, semimetais e de metais com nmero de oxidao alto (+5, +6, +7). Este xidos reagem com gua dando cido. Nomenclatura. 1 regra: Igual a 1 regra para xidos bsicos. CrO3 xido de cromo (VI) SO2 xido de enxofre (IV) SO3 xido de enxofre(VI) Mn2O7 xido de mangans (VII) 2 regra: I) Se o elemento formar s 1 xido cido: Anidrido + nome do elemento + io CrO3 anidrido crmico SiO2 anidrido silcico B2O3 anidrido brico CO2 anidrido carbnico Se o elemento formar 2 xidos cidos: Anidrido + nome do elemento + oso (menor NOx) Anidrido + nome do elemento + ico (maior NOx). SO2 anidrido sulfuroso SO3 anidrido sulfrico N2O3 anidrido nitroso N2O5 anidrido ntrico P2O3 anidrido fosforoso P2O5 anidrido fosfrico

3/8

II)

III)

Se o elemento forma mais de 2xidos cidos usam-se , alm de oso e ico, prefixos como hipo e per. Cl2O anidrido hipocloroso Cl2O3 anidrido cloroso Cl2O5 anidrido clrico Cl2O7 anidrido perclrico Os 2 anidridos formados pelo mangans so chamados anidrido mangnico (MnO3) e anidrido permangnico (Mn2O7).

IV)

3 regra: Igual 3 regra para xidos bsicos CO2 dixido de monocarbono ou dixido de carbono P2O3 trixido de difsforo c. xidos anfteros So xidos que podem ser xidos bsicos ou xidos cidos, dependendo do meio em que esto. A nomenclatura geralmente a dos xidos bsicos. Exemplos: ZnO, Al2O3, Cr2O3, MnO2, BeO, PbO, PbO2, SnO, SnO2.

Nomenclatura de cidos, Bases, xidos e Sais

Prof. Hlio Anderson Duarte - Departamento de Qumica ICEx, UFMG d. xido neutros. So xidos que no reagem com gua. Os principais so: CO monxido de carbono ou xido de nitrognio (I) N2O xido nitroso ou xido de nitrognio (I) NO xido ntrico ou xido de nitrognio (II) e. xidos salinos ou mistos

4/8

So xidos metlicos de frmula geral E3O4. Exemplos: Fe3O4 xido salino de ferro ou xido misto de ferro ou tetraxido de triferro ou xido de ferro (II) e (III). ( Fe3O4 = FeO + Fe2O3). Pb3O4 xido salino de chumbo ou xido misto de chumbo ou tetraxido de trichumbo ou xido de chumbo (II) e (IV). ( Pb3O4 = 2 PbO + PbO2). f. Perxidos So xidos em que o NOx 1. Na2O2 perxido de sdio H2O2 perxido de hidrognio Ag2O2 perxido de prata BaO2 perxido de brio. g. Superxidos So xidos em que o NOx KO2 superxido de potssio. RbO2 superxido de rubdio 5. Hidrxidos: So substncias de frmula geral E(OH)x. E metal ou radical positivo; x Nox do metal ou radical positivo. NaOH hidrxido de sdio Ca(OH)2 hidrxido de clcio Fe(OH)2 hidrxido ferroso ou hidrxido de ferro (II) Fe(OH)3 hidrxido frrico ou hidrxido de ferro (III) NH4OH hidrxido de amnio. 6. cidos: Segundo a definio de Arrhenius, cido toda substncia que dissolvida em gua liberta ction hidrognio (H+).
H 2O Ex. HCl H + + Cl H 2O HNO3 H + + NO3

Podemos classificar os cidos em

a) hidrcidos b) oxicidos

Nomenclatura de cidos, Bases, xidos e Sais

Prof. Hlio Anderson Duarte - Departamento de Qumica ICEx, UFMG

5/8

a. Hidrcidos So cidos que no contm oxignio. Os principais hidrcidos so: HF cido fluordrico HCl cido clordrico HBr cido bromdrico HI cido ioddrico H2S cido sulfdrico H2Se cido selendrico H2Te cido telurdrico HCN cido ciandrico

b. Oxicidos So cidos que contm oxignio. Resultam da reao entre gua e um xido cido. A nomeclatura mais usada para oxicidos aquela da 2 regra para xidos cidos, trocandose a palavra anidrido por cido. Os xicidos mais comuns so: HNO3 cido ntrico H2SO4 cido sulfrico H3PO4 cido fosfrico HClO4 cido perclrico Relao de alguns oxicidos Coluna IIIA : H3BO3 cido brico (B2O3 + 3H2O) ou cido ortobrico H2B4O7 cido tetrabrico (2B2O3 + H2O) Coluna IV A : H2CO3 cido carbnico (CO2 + H2O) H2SiO3 cido metassilcico (SiO2 + H2O) H4SiO4 cido silcico (SiO2 + 2H2O) ou cido ortossilcico Coluna VA : HNO2 cido nitroso (N2O3 + H2O) HNO3 cido ntrico (N2O5 + H2O) HPO2 cido metafosforoso (P2O3 + H2O) H4P2O5 cido pirofosforoso (P2O3 + 2H2O) H3PO3 cido fosforoso (P2O3 + 3H2O) ou cido ortofosforoso HPO3 cido metafosfrico (P2O5 + H2O) H4P2O7 cido pirofosfrico (P2O5 +2H2O) H3PO4 - cido fosfrico (P2O5 +3H2O) ou cido ortofosfrico. Obs.: Podemos considerar para As e Sb, cidos semelhantes ao do fsforo (3 cidos arseniosos e 3 arsniso, 3 cidos antimoniosos e 3 antimnicos). Coluna VIA : H2SO3 cido sulfuroso (SO2 + H2O) H2SO4 cido sulfrico (SO3 + H2O) H2SeO3 cido selenoso (SeO2 + H2O) H2SeO5 cido selnico (SeO3 + H2O) Coluna VIIA: HClO cido hipocloroso (Cl2O + H2O) HClO2 cido cloroso (Cl2O3 + H2O) HClO3 cido clrico (Cl2O5 + H2O) HClO4 cido perclrico (Cl2O7 + H2O)

Nomenclatura de cidos, Bases, xidos e Sais

Prof. Hlio Anderson Duarte - Departamento de Qumica ICEx, UFMG Coluna B: H2CrO4 cido crmico (CrO3 + H2O) H2Cr2O7 cido dicrmico (2CrO3 + H2O) H2MnO4 cido mangnico (MnO3 + H2O) HMnO4 cido permangnico (Mn2O7 + H2O) 7. Sais: So substncias que resultam da reao entre cido e hidrxido. Exs.: 2 HCl + Ca (OH ) 2 CaCl2 + 2 H 2O
cloreto de clcio

6/8

H 3 PO4 + 3NaOH Na3 PO4 + 3H 2O


fosfato de sdio

Notao e nomenclatura Para efeito de notao e nomenclatura podemos considerar um sal como sendo ction + nion. a. Notao Para se escrever a frmula de um sal: escreve-se a frmula do ction, suprimindo-se a sua carga, e depois a frmula de nion, tambm suprimindo-se a sua carga; a carga do ction o ndice do nion e a carga do nion o ndice do ction. Ex.: Sulfato de alumnio: ction Al3+ nion SO42sal Al2(SO4)3 b. Nomenclatura I Em relao ao ction Para ctions cujo metal s tem um no. de oxidao importante: Ex.: Al2(SO4)3 sulfato de alumnio CaCl2 cloreto de clcio. Para ctions cujo metal tem mais de um no. de oxidao importante: Ex. SnCl2 cloreto de estanho (II) ou cloreto estanoso SnCl4 cloreto de estanho (IV) ou cloreto estnico CuSO4 sulfato de cobre(II) ou sulfato cprico II Em relao ao nion A nomenclatura dos nions se baseia na dos cidos: cido terminado em drico nion terminado em eto cido clordrico nion cloreto cido terminado em oso nion terminado em ito cido sulfuroso nion sulfito cido terminado em ico nion terminado em ato cido sulfrico nion sulfato

Nomenclatura de cidos, Bases, xidos e Sais

Prof. Hlio Anderson Duarte - Departamento de Qumica ICEx, UFMG c. Principais nions de nome terminado em eto F- nion fluoreto Cl- anion cloreto Br- nion brometo I- nion iodeto S2- nion sulfeto Se2- anion seleneto Te2- nion telureto CN- nion cianeto

7/8

d. Principais nions de nome terminado em ito e ato Coluna IIIA: B4O72- nion tetraborato Coluna IVA: CO32- nion carbonato HCO3- nion carbonato cido ou nion bicarbonato ou nion hidrogenocarbonato SiO44- nion silicato Coluna VA : NO2- nion nitrito NO3- nion nitrato PO43- nion fosfato AsO33- nion arsenito AsO43- nion arseniato ou nion arsenato Coluna VIA SO32- nion sulfito HSO32- nion sulfito cido ou nion bissulfito ou nion hidrogenossulfito SO42- nion sulfato HSO42- nion sulfato cido ou nion bissulfato ou nion hidrogenossulfato S2O32- nion tiossulfato Coluna VIIA: ClO- nion hipoclorito ClO2- nion clorito ClO3- nion clorato ClO4- nion perclorato BrO- nion hipobromito BrO2- nion bromito BrO3- nion bromato BrO4- nion perbromato IO- anion hipoiodito IO3- anion iodato Coluna B: CrO42- nion cromato Cr2O72- nion dicromato ou nion bicromato MnO4- nion permanganato

e. Outros nions OH- nion hidrxido O2- anion xido O22- nion perxido O2- nion superxido S22- nion dissulfeto N3- anion nitreto P3- nion fosfeto OCN- nion cianatto SCN- nion tiocianato

Nomenclatura de cidos, Bases, xidos e Sais

Prof. Hlio Anderson Duarte - Departamento de Qumica ICEx, UFMG f. Classificao dos sais quanto estrutura Quanto estrtura os sais so classificados em: sais neutros, sais cidos, sais bsicos e sais duplos. Nos sais neutros a neutralizao entre cido e hidrxido foi total, no restando nem H+, nem OH- na sua estrutura. Ex. NaCl, Al2(SO4)3, NH4Cl, Ca(ClO)2 Nos sais cidos a neutralizaco do cido foi parcial e o sal apresneta H+ em sua estrutura. Ex. NaHCO3 carbonato cido de sdio ou bicarbonato de sdio ou hidrogenocarbonato de sdio. CaHPO4 fosfato cido de clcio o hidrogenofosfato de clcio KH2PO4 fosfato dicido de potssio ou diidrogenofosfato de potssio. Al(HSO4)3 sulfato cido de alumnio ou bissulfato de alumnio ou hidrogenossulfato de alumnio. Nos sais bsicos a neutralizao do hidrxido foi parcial e o sal apresenta OH- em sua estrutura. Exs.: CaOHCl cloreto bsico de clcio ou hidroxicloreto de clcio. Al(OH)2Br brometo dibsico de alumnio ou diidroxibrometo de alumnio. Nos sais duplos h 2 ctions ou 2 nions. Ex.: NaKSO4 sulfato duplo de sdio e potssio ou sulfato de sdio e potssio. CaClClO cloreto hipoclorito de clcio. 8. Observaes:

8/8

a. H compostos inorgnicos que no se encaixam rigorosamente em nehuma das 5 funes citadas anteriormente, embora se assemeem mais aos sais. A nomenclatura destas substncias feita escrevendo-se o que se l diretamente na frmula. Ex.: PCl3 tricloreto de fsforo PCl5 pentacloreto de fsforo XeF4 tetrafluoreto de xennio ICl cloreto de iodo BrF5 pentafluoreto de bromo b. Existem compostos inorgnicos que tm estrutura mais complicada que o comum: so os chamados complexos , os quais tm regras especiais para notao e nomenclatura. cloreto de diaminprata(I) Ex.: [Ag(NH3)2]Cl c. Substncias anidras e hidratadas Existem substncias que apresentam molculas de gua em sua estrutura: so substncias hidratadas. Aquelas que no apresentam molculas de gua so chamadas anidras. Ex.: Anidras: KMnO4 e NaCl Hidratadas: CuSO4.5H2O sulfato de cobre(II) pentaidratado NiSO4.7H2O sulfato de nquel(II) heptaidratado.

Anda mungkin juga menyukai