TAMADUN ISLAM DAN ASIA TITAS GXEX 1410

KONSEP TAMADUN

1. Mengapa Tamadun Islam dan Tamadun Asia

Kebangkitan beberapa tamadun besar dunia yg mempunyai ciri-ciri unik, sarat dgn nilai yg berkaitan dgn persekitaran fizikal, etnik, budaya dan kepercayaan. Berlaku interaksi positif dgn tamaduntamadun lain, perkongsian nilai-nilai sejagat. Wujud kepelbagaian tamadun di Asia dgn keharmonian dan saling hormat menghormati.

Rumah Orang Asli

Orang Temiar, Kelantan

A photograph of all the young Temiar people in Assam, Kelantan 1971. Photograph taken by Andy Hickson. These Temiars have since been forcibly relocated from this village and the land given to Malays. Here is another view of the village as it was then Temiar Assam 1971

Rumah Yayoi

Org Ainu dipercayai nenek moyang org Jomon

Lembah Bujang

Petikan Dari Batu Bersurat Talang Tuwo

di asannakala di antara marga lai temu muwah ya ahara dgan air diminumnya sawanyaknya wuatnya huma parlak mancah muwah ya menghidupi pasu prakara Marhulun tuwi werddhi Muwah ya jangan ya nikenai Sawanyaknya yang upasarga Pidana swadpanwigna Apabila mereka lapar di tempat perhentian atau di tengah-tengah perjalanan, haruslah mereka mendapatkan makanan dan air minuman Moga-moga segala perhumaan dan kebun-kebun yang mereka perbuat akan memberi hasil yang banyak. Moga-moga selamat segala macam ternak dan sekalian hamba sahaya mereka itu. Mudah-mudahan jangan mereka ditimpa oleh sesuatu malapetaka, atau diseksa oleh penyakit tak dapat tidur

1.1. Hubungan Tamadun Islam dan Tamadun Asia dgn Masyarakat Malaysia
Masyarakat Malaysia mewarisi hampir kesemua Tamadun Asia. - Malaysia sbg Truly Asia.

1.1.2 Ke Arah Pembinaan Tamadun Malaysia

Kepentingan memikirkan semula ciri-ciri kebersamaan semakin diperlukan dalam menghadapi gelombang globalisasi. Elemen ketamadunan dlm pembinaan masyarakat yg berkongsi nilai-nilai sejagat dan saling menhormati terhadap nilai yg berbeza. Khazanah peradaban masing-masinglah yang menjadi akar umbi keberadaan masyarakat Malaysia.

Takrif Tamadun dan Ciri-ciri Pentingnya

Perkataan Tamadun sering digunakan utk menggambarkan kemajuan kebendaan sesebuah masyarakat. Tamadun selalunya merujuk kpd pencapaian yg tinggi dlm sains dan teknologi selari penonjolannya dlm Tamadun Barat pd zmn ini. Tamadun dr sudut etimologi berasal drp perkataan maddana dlm bhs Arab. Maddana merujuk kpd perbuatan membuka bandar atau kota serta perbuatan memperhalusi budi pekerti. Drp Maddana terbit perkataan madani merujuk sifat sesuatu yg berkaitan dgn pembangunan perbandaran serta kehalusan budi pekerti yg terpuji.

 Kedua-dua perkataan maddana dan madani berasal drp deen bermaksud agama iaitu menggambarkan kehidupan beragama. Pentakrifan Tamadun yg lengkap harus menggabungkan kehalusan budi pekerti dan pembangunan perbandaran atau petempatan. Secara lebih sempurna, tamadun boleh ditakrifkan sbg sejumlah pencapaian dan pembangunan dlm segala perlakuan, pemikiran dan kemajuan (spt S&T, kesenian, kesusasteraan dll) yg tinggi, baik, halus dan sopan ke arah pembentukan peribadi dan komuniti yg memiliki personaliti, tatasusila dan budi pekerti yg terpuji utk membentuk sebuah masyarakat atau negara bangsa.

 Perkataan Arab yg lain mentakrifkan tamadun ialah hadarah merujuk perbuatan duduk di bandar dan perilaku kehidupan yg tinggi. Bahasa Inggeris Civilization berasal drp civitas (Latin) bermaksud bandar atau kota.

2.1. Hubungan Tamadun dengan Agama

Kehidupan berbudi pekerti mulia dan bermoral tinggi merupakan satu perkara ptg dlm kehidupan bertamadun. - Pembinaan sifat spt ini berkait rapat dgn kepercayaan yang merujuk kpd kehidupan seseorg yg beragama. - Agama berperanan dlm membentuk pandangan semesta serta perilaku. - Kemunculan tamadun-tamadun silam merupakan manifestasi kpd kehidupan beragama. - Namun, Tamadun Barat kontemporari lbh cendenrung memencilkan nlai-nilai keagamaan dlm kehidupan. Terdpt beberapa tamadun yg di dalamnya terdiri drp perlbagai agama yg berbeza.

Candi Borobudur

Kerajaan Majapahit

2.2. Hubungan Tamadun dgn Budaya

Budaya masyarakat yg tinggi dan terpuji menandakan kehidupan yg bertamadun. - Budaya kehidupan sesebuah masyarakat merujuk kpd tatacara mereka bertindak ke atas persekitaran mereka dlm menguruskan kehidupan secara kolektif. - Masyarakat yg berbudaya tinggi mempunyai kehalusan budi pekerti dan kesempurnaan moral merupakan ciri-ciri kehidupan bertamadun.

 tamadun berbeza drp budaya sekiranya dilihat dr dua keadaan: i. Pengaruh daripada kesan tamadun berkekalan lebih lama berbanding budaya. ii. Tamadun melampaui batas-batas kenegaraan dan wilayah sedangkan budaya selalunya dikaitkan dgn negara atau wilayah tertentu.

2.3. Hubungan Tamadun dgn Bangsa

Beberapa tamadun sering dikaitkan dgn sesebuah bangsa. Lazimnya, sesebuah bangsa mempunyai pertalian rapat dgn sejarah, tradisi dan budaya kawasan geografi tertentu. - Tamadun melintasi sempadan geografi.

2.4. Ciri-ciri Asas Tamadun

Kesemua tamadun yg muncul mempunyai ciri-ciri dasar yg sejagat spt: i. Pembentukan kota, bandar, kepolisan atau madinah. ii. peningkatan kualiti hidup yg lebih sempurna, seterusnya peningkatan jangka hayat yg lebih stabil dan panjang. iii. Sistem organisasi dan institusi sosial dlm bidang politik, pentadbiran, ekonomi dan pendidikan yg sempurna dan teratur.

Tamadun Lembah Sungai Indus

Bandar Harappa (menurut gambaran arkeologi)

Asas Organisasi dan Sosial Indo Arya

Jana

Rajana Vaisyapati Gramina Grihaspati

Vaisya
Grama Kula

 iv. Kemunculan satu bahasa atau beberapa bahasa yg serumpun dgn satu sistem tulisan menjadi perantaraan komunikasi, perakaman, penyampaian dan pewarisan khazanah tamadun. v. Sistem perundangan yg teratur dan sistem nilai serta moral yg berwibawa yg dikuatkuasakan utk mengatur perlakuan masyarakat. vi. Kelahiran dan peningkatan daya reka cipta dlm penciptaan teknologi dan pembinaan.

Indus Valley Seals (logosillabik)

Oracle Bone

 Qutb Minar menara bagi menandakan penguasaan Islam di India oleh Sultan Qutbuddin Aibak (Dinasti Hamba). Dibina tahun 1196 setinggi 72.5 meter

 Fatehpur Sikri dibina di Agra semasa pemerintahan Akhbar bagi tujuan keagamaan.

 vii. Kelahiran dan perkembangan daya kreativiti dlm menghayati falsafah, kesenian, kesusasteraan dan nilai estetika yg tersendiri.

Painted Pottery and Black Pottery

Shijing on bamboo strips

3. Pendekatan Kajian Ketamadunan

Lebih memberi perhatian terhadap elemenelemen kehidupan yg sepunya bg semua tamadun sehingga boleh dirumuskan ciri-ciri umum tamadun Menekankan kepentingan aspek nilai yg mencirikan sesbuah tamadun tertentu sehingga boleh dibezakan antara satu tamadun dgn tamadun yg lain. Masyarakat yg mempunyai ciri-ciri umum tamadun dan menghayati nilai tersendiri yg mencirikan kehidupan masyarakat tersebut.

4. Pembinaan dan Keruntuhan Sesebuah Tamadun

Faktor-faktor yg mendorong kemunculan tamaduntamadun dunia: i. kedudukan yg strategik utk memperoleh sumber semulajadi. Merujuk kpd faktor-faktor geografi. ii. Rangsangan keagamaan dan kerohanian. Menghayati nilai-nilai kehidupan yg tulus dan suci. Masyarakat yg menghayati kehidupan beragama akan berusaha utk membangunkan kehidupan dan menuju kesempurnaan. iii. Penghayatan yg tinggi terhadap moral dan nilai yg terpuji. Menggalakkan kecintaan kpd ilmu dan nilai-nilai murni lain spt kreativiti, ketekunan, kerajinan dsbnya. Kepimpinan yg berhemat, bertanggungjawab dan jujur.

Kebudayaan Yangshao dan Longshan

Dinasti Shang (dinasti pertama)

Tamadun Lembah Sungai Indus

Kerajaan Nara dan Heian

 iv. Kesengsaraan hidup mendorong masyarakat utk bekerjasama menggemblengkan tenaga. Masyarakat lebih berdisiplin dan kreatif dlm membangunkan kehidupan. v. Toleransi yg tinggi terhadap sumbangan tamadun-tamadun lain. Semangat utk mewujudkan interaksi antara tamadun.

 tatacara yg tersusun dlm pentadbiran dan ekonomi memakmurkan kehidupan masyarakat yg seterusnya mendorong ke kemuncak kegemilangan. kemerosotan sesebuah tamadun boleh dielakkan sekiranya belajar dari sejarah dan mengekalkan nilai-nilai yg baik.

 Sesebuah tamadun boleh merosot krn faktor-faktor: i. berlaku ketidakadilan dgn wujud jurang perbezaan yg begitu ketara antara miskin dan kaya. ii. Berleluasanya penindasan dan kezaliman sehingga persoalan hak-hak kemanusiaan diketepikan sama sekali. iii. Keruntuhan moral dan nilai masyarakat iv. Wujud sikap tertutup yg tidak mahu menerima perubahan dlm struktur politik, ekonomi dan sosial. v. Berlakunya malapetaka atau bencana alam.

5. Interaksi Antara Tamadun

5.1. Interaksi Positif - wujud saling hubungan atau interaksi antara tamadun di peringkat perkongsian nilai, pemikiran, institusi dan keinsanan. - semangat toleransi, saling menghormati mewujudkan interaksi antara tamadun. - keterbukaan membawa percambahan pemikiran dan budaya, mengelakkan kebekuan atau kejumudan.

Hiragana

Kesan Pertembungan Seni Lukis Atas arahan Akhbar, Institut Lukisan Moghul ditubuhkan bertujuan memadukan gaya lukisan Islam dan Hindu (alam semulajadi, potret pemimpin serta kehidupan mereka dan gambar binatang)

Kesan Pertembungan Seni Muzik

Sitar adalah gabungan vinai (India) dan tanbura (Parsi).

5.2. Interaksi Negatif - Hubungan antara Kristian dan Yahudi. - Perang Salib. - Sejarah dan kes di India Hindu dan Islam, Buddha dan Hindu.

May 21, 2003

Home Demolition in Bethlehem

The Intifada in Palestine

6. Persamaan dan Perbezaan Antara Tamadun

Dialog tamadun atau peradaban boleh berlangsung dlm keharmonian sekiranya difokuskan kpd persoalan etika. Tujuh persoalan etika dikemukakan bg melihat perbezaan dan persamaan antara tamadun: i. Alam Sekitar - Hidup harmoni dgn alam sekitar merupakan prinsip yg diterima oleh kesemua agama. ii. Keluarga asas pembentukan masyarakat (keluarga extended). Wujud hirarki kuasa menentukan kedudukan lelaki dan wanita.

 iii. Komuniti Berpengaruh dlm menentukan personaliti dan identiti seseorang. Memastikan nilai-nilai dan norma-norma murni sentiasa dihormati. Memberi sokongan moral, material dan psikologikal. iv. Kerajaan Menekankan persoalan moral atau akhlak sbg dasar sesebuah kerajaan. Peranan dan tanggungjawab kerajaan dijelaskan melalui peranan dan tanggungjawab seseorang raja. Kesetiaan kepada raja dan perlindungan yg diberikan oleh raja kepada rakyat merupakan dimensi ptg. Kesetiaan tetap berpandukan nilai-nilai moral.

 v. Kegiatan ekonomi - Konteks Moral Semesta. Mempertingkatkan tahap moral manusia. vi. Pendidikan pembinaan sifat-sifat seseorang. vii. Kesihatan Pandangan dan pendekatan holistik. Kesihatan yg dipengaruhi oleh alam sekitar.

7. Perjuangan Murni
Perjuangan utk mempertahankan sesebuah peradaban drp runtuh. Masyarakat menyediakan ketahanan fizikal dan spiritual. Ketahanan fizikal melibatkan kekuatan ketenteraan, persiapan senjata dan pembinaan kubu. Ketahanan spiritual pula melibatkan aspek ketabahan, cekal, berani dan patriotik.

 7.1. Pengenalan Konsep Jihad - Perkataan jihad berasal drp perkataan jahada dlm bhs Arab yg bermaksud melakukan sesuatu dgn bersungguhsungguh. - Usaha bersungguh-sungguh sehingga mengorbankan kepentingan peribadi demi meninggikan kalimah Allah berlandaskan ketentuan syarak. - Menurut al-Razi, jihad ialah penggemblengan tenaga oleh umat Islam bg membantu menegakkan Islam, kestabilan kehidupan dan keutuhan masyarakat.

 - Peradaban Islam sebenarnya merujuk kpd masyarakat yg berjaya memasukkan mabadi (prinsip) Islam dlm kehidupan serta melaksanakan manhaj (sistem) Islam sbg cara hidup. - Ibn Qayyim al-Jauziah membahagikan jihad kpd empat kategori: i. Jihad melawan nafsu- membaiki peribadi dgn memupuk nilai-nilai terpuji. ii. Jihad melawan syaitan- menghapuskan hasutan syaitan. iii. Jihad melawan golongan munafik-menyuruh kpd makruf dan mencegah kemungkaran serta menuntut keadilan dan meghapuskan kezaliman. iv. Jihad melawan tentera-tentera musuh. bertujuan mewujudkan kedamaian dan keseimbangan.

 7.2. Pengenalan kpd konsep Patriotisme - Peradaban-peradaban Asia menekankan usaha yg bersungguh-sungguh mengawal nafsu manusia. - semangat perjuangan mendorong setiap anggota masyarakat menjadi patriotis dlm mencapai kedamaian dan keharmonian.