101 Arabt para lindjes s Muhamedit a.s.

Nga: Rifat Jusufi Njeriu u pajis me mendje t shndosh, e cila nga vet natyra e shpie n besim, por jo t definuar si e proklamuan at pejgambert, e duke pasur parasysh natyrn e dobt njerzore dhe t ndikuarit e forcs satanike e dominante n t, e cila insiston n lajthitjen e tij nga rruga e drejt, shohim se n t shumtn e rasteve ajo e shpie n besim t gabuar. Kurani i madhruar n disa ajete shtron shtjen e besimit politeist tek arabt dhe sqaron esencn e besimit t till, bindjen e arabve n idhuj dhe konceptin e tyre mbi Zotin. N suren Junus Allllahu xh.sh. thot: Ata pos All-llahut adhurojn do gj q nuk u bn dm as dobi atyre, e thon: Kta jan ndrmjetsuesit tan tek All-llahu ! Thuaj: A po informoni All-llahun me dika q Ai nuk e di se ka n qiej dhe n tok? I pastr sht madhria e Tij nga ajo q i shoqrojn! (Junus, 18) Idhujt tek ata adhuroheshin me shpres se do ti afrojn tek All-llahu i Madh dhe do t ndrmjetsojn pr ta te Ai dhe se ata jan transferuesit e shpirtrave t tyre te All-llahu xh.sh.. Format dhe mnyrat e adhurimit tek arabt ishin t ndryshme, si qndrimi n kmb afr idhullit, t cilin e adhuronin dhe i luteshin, duke krkuar prej tij mbrojtje, ndihm, duke u lutur pr dshira dhe duke besuar dhe shpresuar ndihmn e tij. Rreth idhujve bnin pelegrinim, tavaf (ecnin rreth e prqark tyre), bnin sexhde para tij dhe ishin t prulur dhe t penduar. Para idhullit thernin kurban, me ndihmn e t cilit orvateshin ti afrohen shenjtris s tij. Nj nga mnyrat e t afruarit hyjnis ka qen edhe ofrimi i ushqimit dhe pijes. Gjithashtu ndanin nga nj pjes t lashtave dhe i sillnin para idhujve. do fis e kishte zotin idhullin e vet, bile edhe do shtpi ve e ve. sht evidente se n kohn e lirimit t Mekes, Resulull-llahi, salAllahu alejhi ve sel-lem, ka hasur n 360 idhuj n Kabe, t cilt i ka rrzuar dhe i ka thyer. Rreth e prqark kabes arabt kishin vendosur idhuj dhe rretulloheshin rreth tyre, ndrsa nisur nga parimi jo logjik se njeriu nuk mund t bj tavaf me teshat t cilat i vesh n jetn e prditshme, urdhruan q t sillen lakuriq. Ata e kishin zakon q mos t hyjn n shtpi nga dera kryesore, prderisa ishin n ihram, kurse n pjesn e mbrapme t shtpis e hapnin nj koridor npr t ciln hynin dhe dilnin. Koncepti i arabve para Islamit mbi Qenien Absolute, Zotin, psoi ndryshime. Disa cilsi t All-llahut xh.sh. i mohonin, duke i emrtuar ato me emra t cilt nuk i takonin dhe q ishin jo t drejt. Ata mendonin se melekt jan bijat e Zotit, xhint ia bnin partner, krkonin ndihm prej tyre dhe atyre i prshkruanin fuqi t madhe. Pr at, kur qndronin n ndonj vend thonin: Krkoj ndihm prej zotriut t ktij vendi e me kt kishin pr qllim xhinin m t madh. Bnin ndarjen e shum gjrave me ndihmn e shigjetave pa pupla, t cilat shrbenin pr bixhoz dhe pr loj, q i prdornin pr t marr vendime lidhur me punn, udhtimet, martesn. Arabt besonin n fjalt e kahinve parashikuesve t ardhmris, arrafve atyre t cilt e konsideronin veten si njohs t ngjarjeve me shkaqe, p.sh. kush sht vjedhsi, ku ka ndodhur vjellja dhe ka sht vjellur, astrologve, t cilt zbulonin fatin dhe ngjarjet nprmjet horoskopit dhe yjeve. Besonin n parashenja (isharetet e kqija) apo n pesimizm, p.sh. kalimi i macs prtej rrugs ose fluturimi i zogut prmbi kok, e konsideronin fatkeqsi. I afroheshin zogut apo kaprollit pr ta trembur, dhe nse ikte n ann e djatht, vazhdonin punn e filluar dhe e konsideronin hajr, e nse ikte n ann e majt, ata e ndrprenin punn e filluar duke par n t parashenj t keqe. Ktyre zakoneve shortare mund tu shtohen edhe disa t tjera si p.sh.: bartja e shputs s lepurit rreth qafs, pastaj droja, frika prej disa ditve apo muajve, prej disa kafshve, grave etj. Betoheshin pr Latin dhe Uzan, krenoheshin me paraardhsit e tyre dhe i nnmonin t tjert. U prhap falli dhe magjia, si

n vendet prreth, poashtu edhe n Arabi; filloi t deprtoj besimi n mundsin e ndihms s yjeve, prandaj krkonin shi prej yjeve dhe i falenderonin ata. Mohonin shpalljen e t drguarve, dhe sipas tyre i drguari i All-llahut nuk mund t jet njeri. Prve idhujtaris n ujdhesn arabe ishte i pranishm edhe Jehudizmi, i cili kryesisht ishte i prhapur n Hajber, Jethrib (Medine) dhe n Jemen. Ndr arabt nuk u prhap kjo fe pr arsye se jehudijt pretendonin se, gjoja, ata jan popull i zgjedhur nga Zoti. Ato nuk kan pasur interesim t prhapin fen e tyre sa kan pasur interesim t grumbullojn pasuri. Sjelljet e tyre kan qen jo t mira si mashtrimi, tradhtia, lakmia, dhe nxitimi kah pasuria, q ishin n kundrshtim me sjelljet e Arabve. Krishterizmi ishte i prhapur n Nexhran n veri t Jemenit, i cili ka ardhur nga Abisinia. N veri e pranuan fiset arabe Gassasin, Taglib, Tajj dhe disa fise t tjera q kufizoheshin me Bizantin, si dhe disa sundimtar t Hiras. M t prafrt me Islamin ishin pasuesit e Ismailit dhe Ibrahimit a.s. El-hanifijun, t cilt besonin Zoti xh.sh., Ringjalljen, Ditn e Gjykimit dhe se do t vij nj pejgamber n Ahiri Zeman, i cili do ti nxjerr njerzit prej errsirs n drit. Numri i tyre ishte i vogl. Ndrsa adhurimin e Zjarrit kryesisht e pranuan arabt q jetonin n viset kufitare kah Persia. Ithtar t ktij besimi ka pasur edhe n Irak, Bahrein si dhe n brigjet e gjirit arabik, kta ishin t njohur si Mexhusij. Shoqria arabe paraqiste sinonim t kategorizimit t popullats, n t vrtet, pozitave t ndryshme n shoqri. Popullatn n Mek, kryesisht, e prbnin tri shtresa: Shtresn e par e prbnin fisnikt dhe prijsit e familjeve. Autoriteti i tyre ishte ose nga pasuria ose nga fisnikria e prejardhjes s tyre. Kta ishin faktort vendimtar dhe kreativ n shoqri dhe n jetn e prgjithshme t bashksis. Pr kt ata lavdroheshin nga poett e kohs dhe kishin pozita t larta. Shtresn e dyt e prbnin qytetart e thjesht, t cilt nuk kishin ndonj ndikim me rndsi n shoqri, por, n krahasim me shtresn e tret, kta kishin nj prparsi mjaft me rndsi. Kjo shtres ishte m e lir, gzonin t drejta m t mdha dhe kishin t drejt qeverisjen me pasurin e tyre. Shtresa e tret, ishte shtresa m e ult e shoqris. Kt shtres e prbnin robrit, t cilt nuk kishin asnj ingerenc n jetn e tyre me karakter shoqror. Ata, thjesht, ishin pron e zotrinjve t tyre, t cilt i prdornin pr ka t donin dhe nuk guxonin ti kundrshtojn. Zotrinjt, po ashtu gzonin t drejtn e shitjes s tyre. N nj gjendje t ktill robi nuk posedonte pasuri t veten, por edhe vet ai ishte pron e zotriut, prve atij t cilit i falej liria, ai athere fillonte nj jet tjetr. Ndodhte q liria robit ti paguhej me t holla sipas caktimit t zotriut. N kohn kur mbretronte injoranca (periudha paraislamike), morali njerzor ndr arabt qe n nj nivel shum t ult, si nga ana e meshkujve poashtu edhe nga ana e femrave, aq sa gruaja nuk dinte dhe nuk prpiqej aspak t ruaj nderin dhe moralin e saj. Ajo nuk mbulohej si duhej, dhe pa pik turpi dilte ashtu dhe nuk i largohej asnj burri, si nga t njohurit, ashtu edhe nga t panjohurit.