xnu rKjha« - xnu ãiw -

xnu bgUehŸ
“nkY« Ú§fŸ midtU« x‹W nr®ªJ mšyhàÉ‹ fƉiw¥ g‰¿¥ ão¤J¡
bfhŸS§fŸ. ï‹D« ãǪJ ÉlhÔ®fŸ”. (TMQ 3:103)

uksh‹ neh‹ig Mu«ã¥gâY« bgUehŸ bfh©lhLtâY« cybf§»YKŸs

K°È«fŸ x‹Wg£L brašgLtJ flikahF« (Fardh). ïJ mšyhà (Rò)
K°È«fS¡F Éâ¤j f£lisahF«. ïJnt K°È«fË‹ x‰Wik¡FÇa Ã%gzkhF«.
Mdhš jiy¥ ãiwia Ô®khÅ¥gâš t£lhu thÇahd msînfhš ã‹g‰w¥gLtjhš
K°È«fŸ ãsîg£L É»wh®fŸ. ïjdhš cybf§»YKŸs K°È«fŸ neh‹ò neh‰f
Mu«ã¥gJ«, bgUehŸ bfh©lhLtJ« bt›ntW (_‹W eh£fŸ ɤâahr«) eh£fËš
Ãfœ»wJ. mšyhà (Rò) F¿¥ã£l gFâ v‹W všiyia ãÇ¡fhkš mik¤J
K°È«fS¡F« bghJthfnt f£lisÆ£LŸsh‹.

“e«ã¡ifahs®fns! c§fS¡F K‹ÅUªnjh® ÛJ Éâ¡f¥g£lJ nghynt c§fŸ

ÛJ« neh‹ò Éâ¡f¥g£LŸsJ. (ïjdhš) Ú§fŸ ïiwa¢rKilnah®fshf Mfyh«.”
(TMQ 3:183)

ï§F mšyhà (Rò) e«ã¡ifahs®fns v‹W x£Lbkh¤jkhfnt F¿¥ãL»wh‹.

vdnt neh‹ò neh‰f Mu«ã¥gJ«, neh‹ig Ãiwî brŒtJ« všyh K°È«fS¡F«
bghJthd f£lisahF«. vdnt xU gFâÆš gh®¡f¥gL« ãiw Vida gFâÆdiu
f£L¥gL¤jhJ v‹gJ rKjha¤ij ãsîgL¤J« brayhF«. ahbušyh« ï¥ãÇÉid¡F
C¡fkË¡»wh®fnsh mt®fŸ mšyhà (Rò) ɉF«, mtDila öjU¡F« vâuhf
brašgLfwh®fŸ v‹gij cz®ªJ bfhŸs nt©L«.

“(njŒªJ tsU«) ãiwfis¡ F¿¤J c«Äl« nf£»wh®fŸ. mit kÅj®fS¡fhd

fhy§fh£oafhî«, A{i# m¿É¥gitahfî« cŸsd v‹W TWåuhf”. (TMQ 3:183)

ï›trd¤âš ãiwfis K°È«fS¡F k£LkšyhJ KG kÅj r_f¤â‰fhd

fhy§fh£oahf mšyhà (Rò) F¿¥ãL»wh‹. vdnt ãiwia mo¥gilahf it¤J
cUth¡f¥gL« rªâu fhy©l® ïl¤â‰F jFªjh‰nghš khWgLtJ Ku©ghlhdjhF«.
Mdhš ï‹iwa eilKiwÆš rªâukhj¤ Jt¡f« t£lhu thÇahf ntWgLtjhš Ï{uh
fhy©l® (rªâu fhy©l®) eilKiw¡F x¤J tuÉšiyna v‹gjhf K°È«fŸ

1
 ã°Äšyhà...

M‹kh, M‹Ûf«, M‹Ûf Éõa§fŸ:

kÅj®fŸ ïiw e«ã¡if bfh©l nghJjh‹ M‹kh v‹w th®¤ijí« mj‹

m®¤jK« cUth»d. M‹kh, M‹Ûf Éõa§fŸ v‹w th®¤ijfis mo¡fo TwyhÆd®.
mt®fŸ gil¥ghs‹ (Createor) xUt‹ ïU¡»wh‹ v‹W e«ãdh®fŸ. mtDila
cŸsikg‰¿a áªjidÆ‹ Éisit cz®ªâUªjh®fŸ. mt®fSila NHÈš mt®fŸ
m¿ªâUªj mªj gil¥ghs‹ g‰¿a áy m¿F¿fS«, f©fshš fhz KoahjitfË‹
milahs§fshf mt®fŸ f©litfS«, mšyhà mšyJ mij¥ ngh‹w x‹iw¤ jÉu
ntW vJî« kiwthf ïU¡f KoahJ v‹w mt®fË‹ cz®î ïitbašyh« ïªj
th®¤ijfS¡F m®¤jkhfnt mt®fshš bfhŸs¥g£lJ. M‹kh, M‹Ûf«, M‹Ûf
Éõa§fŸ v‹w ïªj th®¤ijfS« ïij ngh‹w m®¤jKila ïju th®¤ijfS«
F¿¥ghd m®¤j« ïšyhjit, gybghUŸ m®¤j« bfh©lit, bjËt‰w m®¤j«
bfh©litfshfî« ïU¡»‹wd. mitfS¡F kÅjÅ‹ kdâš xU c©ikahd ïl«
ïUªJ tªjJ. nkY«, kdâ‰F btËnaí« xU c©ik vjh®¤j¥ bghUŸ ïUªjJ. mJ
f©fshšfhz KoahjJ v‹whY«, mJ ïU¥gij czu KoªjJ. Mdhš mj‹ c©ik
Ãiy¥g‰¿ mt®fS¡F x‹W« bjÇahJ. f©fS¡F òy¥glhj mj‹ milahs§fS«
m¤jh£áfs« btË cyf bghU£fËš fhz¥g£ld. vÅD«, mt®fŸ czU« ïªj
c©ik¥ bghUŸ g‰¿í«, mt®fŸ òy‹ cz®îfŸ vâ® ÉG»wnjh mjDla cŸ
m®¤j¤ij¥ g‰¿í« mt®fshš És§»¡ bfhŸsî« KoaÉšiy. ïj‹ m®¤j§fis¥
g‰¿a bjËî ïšyhjâ‹ fhuz¤jhš ïªj th®¤ijfË‹ fU¤J« mt®fS¡F
FH¥gkhfnt ÆUªj. mt®fËš áy®fS¡F M‹kh v‹gJ thœÉ‹ m¿aKoahj ufáa«
v‹W njh‹¿aJ. nkY« kÅjÅl« M‹kh ïU¡»wJ v‹w mt®fË‹ cz®î mJ
thœ¡ifÆ‹ ufáakhfî« mnj rka¤âš M‹Ûf«, M‹Ûf Éõa§fŸ M»a
th®¤ijfnshL bjhl®òilajhf ïUªj fhuz¤âdhš kdj‹ M‹khthY«
#l¥bghU£fshY« cUth¡f¥g£oU¡»‹wdh‹ v‹W áªâ¥gj‰F K‰g£lh®fŸ.
Mfnt, M‹khti¥ g‰¿a ïªj ïu©L m®¤j§fshš mt®fŸ FH¥g« milªjh®fŸ.
ïu©L« xnu Éõa¤ij g‰¿aJjhdh? mšyJ x‹¿ÈUªJ k‰bwh‹W cUth»ajh?
v‹W FH«ãÆUªjh®fŸ.

nkY« mt®fŸ Éy§FfS¡F« M‹kh ïU¡»wJ v‹w fU¤â‹ g¡f« ftd«

brY¤jÉšiy. Éy§FfS¡F M‹kh ïU¡»wJ. Mdhš m‹Ûfnkh mšyJ M‹Ûf
Éõa§fnsh mitfËl« ïšiy. nkY« bjËÉ‹ik fhuzkhf kd mikâia

1
M‹Ûf« v‹W miH¤jh®fŸ. jÅ kÅj‹ xUt‹ M‹Ûf¤ijF¿¥ãl¤j¡f tifÆš
jh‹ cz®ªjjhf T¿¡ bfhŸth‹ mšyJ áy neu§fËš áy kÅj®fËl« áwªj
M‹Ûf« ïU¡»wJ v‹W TWth‹. áy rªj®¥g§fËš xU F¿¥ã£l ïl¤â‰F bršy
neU«. m§F mt‹ xU tifahd ëkâiaí« k»œ¢áiaí« bg‰whš clnd, fU¤J¤
bjËÉ‹ fhuzkhf, mªj ïl¤âš M‹Ûf« mšyJ M‹Ûf Éõa« ïU¡»wJ v‹W Tw
Mu«ã¤J ÉLth‹. ïªj Éõa§fis¥ g‰¿a fU¤J g‰¿ bj˪j m¿î ïšyhj
fhuz¤jhš xU kÅj‹ g£oÅ »lªJ jd¡F¤ jhnd fZl¤ij Éâ¤J¡ bfh©L j‹
cliy gyåd¥ gL¤â¡ bfhŸsnt ï›thW brŒnj‹ v‹W TWth‹. ïitbašyh«
M‹kh, M‹Ûf«, M‹Ûf Éõa§fŸ M»a th®¤ijfË‹ bghUËš bjËÉ‹ik
fhuzkhf¤jh‹ Ãfœªjd. gF¤j¿î g‰¿ mšyJ kÅjÅlKŸs m¿th‰wš g‰¿
kÅj‹ áªjid brŒj nghJ« ï¤jifa FH§fŸ V‰g£ld. m¿th‰wš (Reason) v‹w
brhš xU c£bghUis R£o¡ fh£L« brhšyhF«. mj‹ m®¤j« xU bghUis g‰¿
m¿ªJ bfhŸtJ« mij¥ g‰¿a Ô®khd¤ij kdâš v©QtjhF«. Mâfhy kÅj®fŸ
òy‹ m¿Éid m¿th‰wÈš Éisî v‹W v©Âdh®fŸ. mJ jh‹ m¿th‰wš v‹W
mt®fŸ m¿aÉšiy. mt®fŸ f©nzh£l¤âš kdJ v‹gJ xU c©ik bghUshf
fUj¥g£lJ. mt®fŸ mij c©hªjh®fns jÉu mij cW⥠gL¤j ïayÉšiy.
vdnt ïªj Éõa¤âš mt®fË‹ fU¤J bjËt‰wjhfnt ïUªJ tªjJ. ïªj
bjËÉ‹ikÆ‹ fhuzkhf mt®fS¡FŸ fU¤J ntWghL njh‹¿aJ. nkY«ïj‹
rÇahd ïU¥ãl« g‰¿í« mj‹ c©ik Ãiy g‰¿í« És§»¡ bfhŸtâY« mt®fŸ
bt‰¿aila KoaÉšiy. áy kdj®fŸ kdJ v‹gJ ïUja¤âš ïU¡»wJ v‹W
T¿dh®fŸ. ï‹D« áyU¡f mJ jiyÆš jh‹ ïU¡f nt©L« v‹W njh‹¿aJ. ntW
áy®mJ jiyÆYŸs _isÆš (Brain) ïU¡»wJ v‹wh®fŸ. k‰wt®fŸ ntW Éjkhd
fU¤J bfh©oUªjh¡hŸ. rÛg fhy¤âš áy áªjidahs®fŸ ‘kdJ’ v‹whš v‹d
v‹gâ‹ m®¤j¤ij m¿ªJ bfhŸsî« mij¥ g‰¿a És¡f¤ij MŒî brŒa K‹
tªjh®fŸ. ïWâÆš mt®fŸ ‘kdJ’ v‹gâ‹ c©ik Ãiyia És§»¡ bfhŸs
Koahkš FH¥g¤âš 圪J njhšÉailªjh®fŸ. _isÆš #l¥bghU£fshš V‰gL«
ãuâgÈ¥ò (Reflection) jh‹ ‘kdJ’ v‹W áy kÅj®fŸ T¿dh®fŸ. mnj ntisÆš
‘kdJ’ v‹gJ #l¥gbghU£fËš V‰gL« _isÆ‹ ãuâgÈ¥ò jh‹ v‹W ntW áy®
T¿dh®fŸ. ïWâÆš ïij¥ g‰¿a rÇahd És¡f« ÉÇthd KiwÆš Tw¥g£lJ. kdJ
mšyJ m¿th‰wš (Reason) v‹gJ btË cy»‹ c©ik bghU£fshš òy‹fËš
V‰gL« cz®î eu«ò k©ly« tÊahf _is¡F vL¤J¢ bršy¥g£L, _isÆYŸs
Kªija jftšfnshL (Previous Information) ïizªJ eilbgW« xUtif

2
bra‰gh§Fjh‹ (Process of Thinking) áªjid (Thinking) v‹gJ. me¤ áªjidÆÈUªJ
btË cyf bghU£fË‹ c©ik Ãiy g‰¿ kÅj‹ És§»¡ bfhŸ»wh‹. ïªj
És¡f¤âÈUªJ kdJ mšyJ m¿th‰wš v‹gâ‹ c©ikahd j‹ik g‰¿ rÇahf
És§»¡ bfhŸs Ko»wJ. ïJ nghynt áy áªjidahs®fŸ M‹kh, M‹Ûf«, M‹Ûf
Éõa§fŸ M»at‰iw¥ g‰¿ rÇahd KiwÆš És§»¡ bfhŸs nt©LbkÅš, mj‰F
rÇahd És¡f§fŸ bfhL¥gJ mtáa« v‹W v©Â mj‰F K‹ tªjh¡hŸ. ïªj
cyf¤âš kÅj‹, #l¥bghU£fŸ (Meterial things) ïU¥gij ï‹D« áy Éõa§fis
mt‹ òǪJ bfhŸ»wh‹, Mdhš mijòy‹ cz®É‹ _y« m¿ªJ bfhŸs KoahJ.
cjhuz«, xU kU¤JtÇ‹ nriy, xU MáÇaÇ‹ fšÉ ngh‹witŸ, ï‹D« áy
khdÓfkhd Éõa§fis kdâ‹ cz®ªJ bfhŸsyh«. Mdhš bjh£l¿ªJ bfhŸs
KoahJ. cjhuz«, bgUik, òfœ, nfhg«, Mir ngh‹wit. ï‹D« M‹Ûf Éõa§fŸ
v‹gij kÅj‹ cz®ªJ bfhŸsyh«; Mdhš bjh£l¿ªJ bfhŸs KoahJ. cjhuz«,
ïiwa¢r«, Mg¤J fhy¤âš ïiwtÅl« ruziljš ïiwt‹ tÊÆš cÆ® âahf«
brŒJ ngh‹wit. kÅj‹ m¿a¡ Toa _‹W c©ikfË‹ (Realities) m®¤j« ïJjh‹.
ïitfŸ x›bth‹W« k‰wâÈUªJ ntWg£lJ. ïj‹go M‹kh, M‹Ûf«, M‹Ûf
Éõa§fŸ v‹gJ xU F¿¥ã£l c©ik (Relaity) mij kÅj‹ cz®»wh‹. vdnt
ïªj c©ikia¥ g‰¿ És¡f nt©oaJ mtáa«. VbdÅš kdJ v‹whš v‹d
v‹gij¥ g‰¿ És¡»aj‹ _y« mij¥ g‰¿a fU¤J cWâ¥g£lJ ngh‹W,
ïitfis¥ g‰¿a fU¤J« m¥nghJ jh‹ cWâ¥gL«.

M‹kh, M‹Ûf«, M‹Ûf Éõa§fŸ v‹gij¥ g‰Æ xU MHkhd MŒî

nk‰bfhŸS« nghJ És§FtJ v‹dbt‹whš, ïitfŸ mšyhà (Rò)it ÃuhfÇ¡F«
eh¤âfthâfËl« (Atheist) fhz¥glÉšiy. ïiwe«ã¡if bfh©lt®fËl« k£Lnk
fhz¥gL»wJ. ïJ ïiw e«ã¡ifnahL bjhl®òilaJ. ïj‹ bghUŸ v‹dbt‹whš,
kÅj®fŸ kdâš e«ã¡if V‰gL« nghJ« ïitfŸ ïU¡»‹wd. e«ã¡ifa‰w ÃiyÆš
ïtifŸ ïU¥gâšiy. mšyhà (Rò) ÛJ e«ã¡if v‹gJ, mid¤J¥ bghU£fS« xU
gil¥ghsdhš gil¡f¥g£oU¡»wJ v‹W«, ârakhf mtnd mt‰iw¥ gil¤jh‹
v‹W cWâahf e«ã¡if bfhŸtjhF«. Mfnt, ï§F Éthâ¡f¥gL« Éthj¥ bghUŸ
v‹dbt‹whš, bghU£fŸ všyh« xU gil¥ghsdhš gil¡f¥gL»wJ v‹W«,
mitfŸ mtdhš jh‹ ârakhf gil¡f¥g£lJ v‹W cWâahf x¥ò¡ bfhŸtJ jh‹
e«ã¡if v‹gJ. nkY«, xU gil¥ghsdhš, bghU£fŸ gil¡f¥glÉšiy v‹W
kW¥gJjh‹ ‘F~¥®’ v‹w ÃuhfÇ¥ò. xU Kiw x¥ò¡ bfhŸSjY«, cWâahd e«ãifí«
ÃWt¥g£LÉ£lhš, M‹Ûf Éõa« cUth»É£lJ v‹W bghUŸ. VbdÅš e«ã¡if

3
mij cUth¡»É£lJ. ïij x¥ò¡bfhŸs kW¥gJ M‹Ûf Éõa« cUthfhj xU
Ãiy¥ghlhF«. ïj‹go M‹Ûf Éõa« v‹gJ mid¤J¥ bghU£fS« xU
gil¥ghsdhš gil¡f¥g£lJ v‹W cWâahf e«òtJ v‹W bghUŸ. mjhtJ, x‹W«
ïšyhj btWik ÃiyÆÈUªJ gil¡f¥ g£l gil¥ãd§fŸ mij¥ gil¤jtndhL
bfh©LŸs cwîjh‹ M‹Ûf ÉõakhF«. kÅj kdJ gil¥ãd§fS¡F«
gil¥gshD¡F« ïilÆYŸs cwit És§»¡ bfh©lhš, ãwF mJ mªj
gil¥ghsÅ‹ tšyikia¥ g‰¿a òfœ¢áia ÉU«ò»wJ. mtD¡F mŠR»wJ,
mtid Jâ brŒ»wJ. Mfnt, ghil¥ghË‹ cwit cz®tâdhš V‰gL« cz®îjh‹
M‹Ûf« v‹gJ. ï›thwhf mšyhà (Rò) îl‹ kÅj‹ bfh©LŸs cwit cz®ªJ
bfhŸtJ jh‹ M‹kh v‹gâÈUªJ, M‹Ûf Éõa§fS¡F xU milahs« ek¡F
»il¡»wJ. M‹Ûf Éõa« v‹J« M‹kh v‹gJ« bkhÊÆaš ßâahf cŸ m®¤j§fis
R£o¡fh£L« (Linguistic Cannottation) bkhÊa¿î r«gªj¥g£l btW« th®¤ifŸ k£L«
mšy! mitfŸ gšntW Éõa§fis¥ g‰¿ És¡Ftj‰fhf gy kÅj®fŸ cUth¡»a
gšntW Éõa§fis¥ g‰¿ És¡Ftj‰fhf gy kÅj®fŸ cUth¡»a fiy¢ brh‰fS«
mšy! (Technical Term) khwhf, mitfŸ E£gkhd c©ikfŸ g‰¿a cz®É‹ btË¥
ghlfshF«. mitfis F¿¥gj‰F ga‹gL¤j¥g£l th®¤ifŸ g‰¿ vªjÉj
K¡»a¤JtK« ï§F ïšiy. Mfnt ï§F Éthâ¡f¥gLtJ ïªj Éõa§fis¥ g‰¿a
E£gkhd c©ikfŸ jhnd jÉu, xU áy th®¤ijÆ‹ bkhÊÆaš ßâahd És¡f«
mšy. ïªj th®¤ijfË‹ c©ik m®¤j« v‹dbt‹whš, kÅjÅ‹ M‹kh v‹gJ
mšyhà (Rò)îl‹ cŸs cwî g‰¿ e«ã¡if mo¥gilÆYŸs cz®î MF«.
M‹Ûf« v‹gJ ïªj cwî g‰¿ kÅj‹ cz®ªJŸs ÃiyahF«. M‹Ûf Éõa« v‹gJ
kÅj‹, cÆÇd§fŸ, ãugŠr« M»ait gil¥ghsdhd mšyhà (Rò) Édhš
gil¡f¥g£lJ v‹w c©ikahF«. v§fbšyh« ïªj th®¤ijfŸ ga‹gL¤j¥gL
»‹wdnth m§bfšyh« ïªj m®¤j§fŸ jh‹ R£o¡ fh£l¥gL»‹wd. VbdÅš ïªj
m®¤j§fS¡F¤jh‹ Ã%ã¡f¥g£l, òy‹fshš cz®ªJ m¿a¥g£l c©ikfŸ
(Realitie) ïU¡»‹wd., ïªj czu¥g£l c©ik¥ bghU£fŸ (Sensed Realitites)
mitfË‹ (M‹kh, M‹Ûf«, M‹Ûf Éõa§fŸ) m¿î¡F£g£l òwbtË¥ghLfŸ
ïitfŸ ïiwe«ã¡if bfh©lt®fS¡F mjhtJ mid¤ijí« gil¤j ghil¥ghs‹
ïU¡»wh‹ v‹w e«ã¡if bfh©lt®fS¡F e‹F És§F«.

M‹kh v‹gâšjh‹ thœ¡ifÆ‹ ufáa« ïU¡»wJ v‹w T‰W c©ik

Æ‹ mo¥gilÆš cŸsJjh‹. ïJ F®MÅ‹ cWâahd Mjhu¤â‹ mo¥gilÆš
c©ikgL¤j¥g£LŸsJ. ïij eh« e«g nt©L«, mdhš ï§F ïJ Éthj¥ bghUŸ

4
mšy, M‹khit¡F¿¡F« ‘%à’ v‹w brhš bghJthd brhšyhF«. mJ muã bkhÊÆš
<‹ (ein) v‹w brhšiy¥ ngh‹wJ. ïªj <‹ v‹w muò brhšY¡F gy m®¤j§fŸ
cŸsd. cjhuz« Ú®ts«, f©, csthË, j§f«, btŸË ngh‹w m®¤j§fshF«. mnj
nghy %à v‹w muã brhšY¡F« gy m®¤j§fŸ cŸsd, M‹kh v‹w th®¤ij
F®MÅš gšntW m®¤j§fËš ga‹gL¤j¥g£oU¡»wJ, cjhuz« thœÉ‹ ufáa«
(Secret of life) v‹w m®¤jkhF«.

“M‹khit¥ g‰¿ mt®fŸ nf£»wh®fŸ.Ú® TWåuhf! M‹kh v‹gJ v‹ ïiwtÅ‹

f£lisahš V‰gL»wJ. mij¥ g‰¿ c§fS¡F Fiwthd Phdnk bfhl¡f¥g£
oU¡»wJ.” (gÅï°uhÆš 85)

Í¥Çaš (miy) mt®fis¥ g‰¿ F®MÅš Tw¥g£oU¥gjhtJ;

“gÇR¤j M‹kh ïij¡ bfh©L ïw§»dh®. m¢R _£o v¢rÇ¡if brŒgtuhf Ú®

ïU¡f nt©L« v‹gj‰fhf, c« ïja¤â‹ ÛJ ïw¡»dh®.”

(fÉP®fŸ m¤âaha« 193-94)

mšyhà (Rò)É‹ r£l§fis¥ g‰¿ F®MÅš F¿¥ãl¥g£oU¥gJ;

“ï›thnw eh« ekJ f£lisÆš M‹khthdij të _y« c«ÛJ ïw¡»

it¤âU¡»‹nwh«”

(mZêuh : 52)

nk‰f©l F®M‹ trd§fË‹ m®¤j§fS¡F«, M‹Äf Éõa§fŸ, M‹kÄf

bghUŸ mšyJ M‹khÉÈUªJ #l¥bghUis ãÇ¥gJ ngh‹w Éõa§fSl‹ vªÉj
r«gªjK« ïšiy. ïªj Éthj¤â‰F« M‹kh g‰¿ F®m‹ F¿¥ãL« m®¤j¤â‰F«
vªjÉj bjhl®ò« ïšiy. K‹ò És¡f¥g£l Éthj¤âÈUªJ M‹kh v‹gj‹ m®¤j«
v‹dbt‹whš ãugŠrK« mâYŸsitfS« gil¡f¥g£lJ, gill¥ghsdhd
mšyhà (Rò) Édhš jh‹ v‹w cWâahd e«ã¡ifÆ‹ mo¥gilÆš kÅjD¡F«
mtdJ gil¥ghsdhd mšyhà (Rò) î¡F« milÆYŸs cwî g‰¿a cz®î
V‰gLtJ jh‹ M‹kh, M‹Ûf« v‹W fUj¥gL»wJ.

5
tUªJ»‹wd®. Mdhš NÇa X£l¤ij mo¥gilahf¡ bfh©L cUth¡f¥g£l
fhy©l® (Gregorian Calender) ï¤jifa ntWgho‹¿ ïU¥gjhš mij Kj‹ik¥gL¤j
nt©oa mty ÃiyÆYŸsd®.

eã ([š) neh‹ã‹ Mu«g ehisí«, bgUehisí« v›thW Ô®khÅ¡f nt©L

bk‹gij Äf¤ bjËthf ek¡F f‰W¤ jªJŸsh®fŸ.

“ãiwia¥ gh®¡fhjtiu neh‹ò neh‰fhÔ®fŸ. ãiwia¥ gh®¡fhjtiu neh‹ig

Ãiwî brŒahÔ®fŸ. nkf_£lkhf ïUªjhš fz¡»£L¡ bfhŸS§fŸ”. (móëiuuh
(uÈ) K°È«)

“ãiwia¥ gh®¡fhjtiu neh‹ò neh‰fhÔ®fŸ. ãiwia¥ gh®¡fhjtiu neh‹ig

Ãiwî brŒahÔ®fŸ. nkf_£lkhf ïUªjhš fz¡»£L¡ bfhŸS§fŸ”. (ï¥D ck®
(uÈ), òfhÇ)

ï§F ãiw gh®¡f ïl¥g£l f£lis bghJthd (aam) jhfnt cŸsJ. ïªj
AÔÌš ïl«bgW« N_ (soomoo) v‹w Éid¢brhš g‹ikahF«. vdnt KG
c«khití« f£L¥gL¤J«. nkY« U~a¤ (Ru’yath) v‹w brhšY« bghJthd
bghUËnyna ãunah»¡f¥g£LŸsJ. vdnt cy»‹ vªj¥ gFâÆY« gh®¡f¥gL« ãiw
mid¤J K°È«fisí« f£L¥gL¤J«. eã ([š) fhy¤âš K°È«fŸ gy gFâfËš
thœªJ tªj ÃiyÆY«, xnu ehËš neh‹ig Mu«ã¤J«, bgUehŸ bfh©lhoí
KŸsd®. vdnt eã ([š) fh£o¤ juhj eilKiwia eh« ã‹g‰w¡ TlhJ.

“ukshD¡fhfõmgh‹ kh¤ij fz¡»£L thU§fŸ v‹W eã ([š) T¿dh®fŸ”.

(móA]iuuh (uÈ), â®Äâ)

vdnt uksh‹ khj¤â‹ Jt¡f ehis rÇahf¡ fz¡»£ õmgh‹ khj¤ij

JšÈakhf fz¡»£lhf nt©L«. õmgh‹ rÇahf fz¡»l¥gl nt©LbkÅš u#¥
k‰W« mj‰F Kªija khj§fis rÇahf fz¡»£oU¡f nt©L«. ï›thW
fz¡»£lhšjh‹ K°È«fŸ xnu ehËš x‰Wikahf neh‹igí«, bgUehisí«
filão¡f ïaY«.

ãiwia¥ gh®¥gJ v‹gij¥ bghW¤jtiu K°Èkhd xUt® gh®¤J

É£ljhf rh£á T¿dhny V‰f¤j¡fjhÉL«. eã ([š) K°Èkhd xUt® gh®¤J
rh£áakˤj nghJ mij V‰W brašg£LŸsh®fŸ.

2
 “ãiwia¥ gh®¡fhj fhuz¤jhš K°È«fŸ neh‹ig Mu«ã¡fhk
ÈUªjd®. m¥nghJ kÔdhÉš FoÆU¡fhj xU kÅj® eã ([š) mt®fËl« tªJ
ãiwia¡ f©ljhf T¿dh®. eã ([š) mtÇl« K°Èkh? v‹W ÉdÉdh®. mt® M«
v‹W gâyˤjh®. clnd eã ([š) mšyhA] m¡g®! xUt® gh®¤jhny mid¤J
K°È«fS¡F« nghJkhdJ v‹wt®fshf jhD« neh‹ò neh‰f Mu«ã¤jh®fŸ.
k¡fisí« neh‹ò neh‰f f£lisÆ£lh®fŸ”. (ï¥D m¥gh° (uÈ), mójhñJ)

Adã k¤Aã‹ ãugykhd ïkhkhd [®fÌ (uà) nk‰f©l AÔi[ R£o¡fh£o

ãiwŒ¥ gh®¡fhkš neh‹ò neh‰fyhfhJ v‹gjhfî« F¿¥ãL»wh®fŸ. (A1 - Mabsoot:
3: 52)

Äf K¡»akhf ftÅ¡f¥gl nt©oaJ ahbjÅš eã ([š) m«kÅjÇl« v›tsî

bjhiyÉÈUªJ tU»Ö®fŸ v‹W nf£fÉšiy. ïnj ngh‹W jftiy V‰W
brašg£ljhf »il¡f¥bgW« k‰w AÔ°fËY« eã ([š) öu¤ij msînfhyhf
îzÆ¡fÉšiy. vdnt eã ([š) fh£o¤juhj eilKiwia îzÆ¡f ahU¡F«
mâfhuÄšiy.

bgUehŸ âd¤âš neh‹ò neh‰gJ AuhkhF«. Mdhš xU gFâ K°È«fŸ

bgUehŸ bfh©lhL« nghJ ãwgFâÆd® (x£oa gFâÆš thœªjhY« Tl) neh‹ig
bjhl®»‹wd®. ï¢braš ëF« õÇah (Hukum Shariyah) ɉF kh‰wkhd ghtkhd
fhÇakhF«.

“neh‹ò¥ bgUehŸ, A{#]¥ bgUehŸ M»a ïU âd§fËY« neh‹ò neh‰gj‰F

eã ([š) jil Éâ¤jh®fŸ” (MÆõh (uÈ), K°È«)

“ah® rªnjf¤â‰FÇa ehËš neh‹ò neh‰»whnuh mt® eã ([š) mt®fS¡F khW

brŒJÉ£lh®”. (m«kh® (uÈ), òfhÇ)

eã ([š) mt®fS«, K°È«fS¡F neh‹ò neh‰w ÃiyÆÈUªj nghJ ãw

gFâÆÈUªJ ãiw gh®¤jt®fŸ jftiy fhyjhkjkhf tªJ T¿anghJ neh‹ig bjhlu
mDkâ¡fhkš cldoahf neh‹ig É£LÉl f£lisÆ£LŸsh®fŸ. Mdhš ï‹W gy
gFâfËš bgUehŸ bfh©lhl¥gL« jftš ek¡F clD¡Fl‹ »il¡f¥bg‰whY«
brašgL¤j ja§F»nwh«. ïjdhš m¿ªJ bfh©nl bgUehŸ âd¤âš neh‹ò neh‰F«
Auhkhd fhÇa¤ij brŒJ tU»nwh«.

3
 “eh§fŸ K¥gjh« ehŸ fhiy neu¤ij milªnjh«. m¥nghJ ïU »uhktháfŸ tªJ
ne‰W ãiw gh®¤njh« v‹gjhf rh£á T¿dh®fŸ. clnd eã ([š) neh‹ig
É£LÉLkhW k¡fs¡f f£lisÆ£lh®fŸ”. (mók°ñ¤ mšm‹[hÇ (uÈ), jhuF¤Å)

nkf_£l« fhuzkhf õ›thš ãiw v§fS¡F bj‹glÉšiy. vdnt eh§fŸ

neh‹ò neh‰w ÃiyÆÈUªnjh«. m¥nghJ gfÈ‹ ïWâ¥gFâÆš xU thfd¡
T£l¤âd® eã ([š) neh‹ig ÉLkhW« kWehŸ bgUehŸ bjhGkhW«
f£lisÆ£lh®fŸ. (mócik® (uÈ), mójhñJ, màkJ, jhuf¤Å)

bt›ntW eh£fËš neh‹ò k‰W« bgUehŸ âd§fis Koî brŒa eã ([š)

fhy¤â‰F ã‹d® ï¥D m¥gh° (uÈ) fhy¤âš eilbg‰w ã‹tU« tuyh‰W r«gt¤ij
áy® Mjhukhf¡ fh£L»‹wd®.

c«Kš gœš (uÈ) v‹id õhÄÈUªj KMÉahÉl« mD¥ã it¤jh®fŸ. eh‹

õhĉF br‹W mtuJ ntiyia Ko¤nj‹. eh‹ õhÄÈU¡F«nghJ ukshÅ‹ Kjš
ãiw vd¡F bjǪjJ. btŸË¡»Hik ïuî eh‹ ãiwia¥ gh®¤nj‹. ã‹d®
m«khj¤â‹ ïWâÆš kÔdhɉF tªnj‹. ï¥D m¥gh° (uÈ) v‹id ÉrhǤjh®fŸ.
ãwF ãiwia¡ F¿¤J nf£lh®fŸ. Ú§fŸ v¥nghJ ãiwia¥ gh®¤Ô®fŸ v‹W
nf£lh®fŸ. eh§fŸ btŸË¡»Hik ïuî ãiwia¥ gh®¤njh« v‹nw‹. Úna ãiwia¥
gh®¤jhah? v‹wh®fŸ. M«. k¡fS« gh®¤jh®fŸ. neh‹ò neh‰wh®fŸ. KMÉahî« neh‹ò
neh‰wh®fŸ. eh§fŸ rÅ¡»Hik ïuÉš ãiwia gh®¤njh«. vdnt eh§fŸ (kW)
ãiwia¥ gh®¡F« tiu mšyJ K¥gij ó®¤âahF« tiu neh‹ig bjhl®nth«
v‹wh®fŸ. KMÉah gh®¤jJ« neh‹ò neh‰wJ« nghjhjh? v‹nw‹. mj‰ft®fŸ nghjhJ
eã ([š) ï›thW jh‹ v§fS¡F f£lisÆ£LŸsh®fŸ v‹W Éil
aˤjh®fŸ. (Fiu¥, K°È«)

ïJ AÔ° mšy. ï¥D m¥gh° (uÈ) mt®fË‹ ï{âAhJ MF«. ãiw gh®¤J
neh‹ò neh‰W¡ bfhŸS§fŸ v‹w eã ([š) f£lisia ï¥D m¥gh° (uÈ) x›bthU
gFâÆdU« gh®¤jhf nt©L« v‹W És§»Uªjjhš m›thW brašg£oU¡f
nt©L«. Mdhš eã ([š) mt®fË‹ AÔ°fËš ãwgFâÆš gh®¤j jftiy V‰W
brašg£LŸsjhš nk‰f©l r«gt¤ij V‰f¤j¡f Mjhukhf bfhŸs KoahJ. ïij
ïkh« [›fhÅ (uà) cWâ brŒ»wh®fŸ. mt® ieYš m›jh® v‹w üÈš ï›thW
TW»wh®: V‰W¡ bfhŸs¤j¡f Mjhu« ï¥D m¥gh° (uÈ) mt®fŸ m¿É¤j eã ([š)
mt®fË‹ AÔÌš bjËthf ïU¡»wJ. ï¤jifa bjËthd Mjhu¤ij k¡fŸ

4
És§FtJ nghš mtuJ ï{âAhâÈUªJ bgw KoaÉšiy. vdnt õÇahɉF
Kuzhfnth mšyJ rªnjf« bfhŸS«gonah ï¥D m¥gh° (uÈ) mt®fË‹ T‰W
ïUªjhš mij eh« ã‹g‰w¤ njitÆšiy. eã ([š) T¿aijna eh« ã‹g‰w
nt©L«.

“c§fËš vt® m«khj¤ij mil»whnuh mt® neh‹ò neh‰W¡ bfhŸsî«” (2:185)

v‹w trd¤ij it¤J x›bthU gFâaÅU« bt›ntW eh£fËš ukshÅ‹ Jt¡f
ehis miltjhf rÛgfhykhf jtwhf És¡f¥g£L tU»wJ. ï›trd¤âš mªj
khj¤ij milªJ É£lt® ÛJ neh‹ò neh‰gJ f£lhakhF« v‹gjhf¤jh‹ mšyhà
(Rò) F¿¥ãL»wh‹. x›bthU gFâaÅU« bt›ntW eh£fËš ukshid miltjhf
F¿¥ãlÉšiy. F®Mid És§Ftj‰bf‹w mo¥gil ÉâKiwfis¥ ã‹g‰whkš
j‹Å¢irahf És§»¡ bfh©lhš ï¤jifa ~ã¤dh (Fithna) V‰glnt brŒí«.

“ah® v›Éj PhdÄ‹¿ F®Mid¥ g‰¿ ngR»whnuh mt® j‹ ïU¥ãl¤ij

eufkh¡»¡ bfhŸs£L«”. (â®Äâ, màkJ) v‹w eã ([š) v¢rÇ¡ifia rk®¥ã¡
»‹nwh«. F®MÅš ehÌ¡ (kh‰w¡ToaJ), k‹[]¡ (kh‰w¥g£lJ) v‹w ÉâKiwíila
trd§fŸ cŸsd. 2:184 trd« k‹[]¡ MF«. 2:185 trd« ehÌ¡ MF«, j¥è® ï¥D
f[]Çš ïj‰F bjËthd És¡f« »il¡»wJ. Mu«g fhy¤âš neh‹ò neh‰gJ f£lha«
v‹w ÃiyÆÈUªJ Éâ r‰W js®¤j¥g£oUªjJ. m¥nghJ 2:183, 2:184 M»a trd§fŸ
mUs¥g£oUªjd. neh‹ò neh‰f r¡âÆUªJ« neh‰fÉšiybaÅš x® ViH¡F
cztË¥gJ gÇfhukhÆUªjJ. ïjdhš ÉU«ãat® neh‹ò neh‰fhkš gÇfhu« (Fidya)
brŒJ tªjd®. vdnt jh‹ “neh‹ã‹ e‹ikia Ú§fŸ m¿å®fshÆ‹ neh‹ò neh‰gnj
c§fS¡F áwªjJ (v‹ij m¿ªJ bfhŸå®fŸ”) v‹gjhf mšyhà (Rò) F¿¥ãL
»wh‹. mj‹ã‹ ï¢r£l¤ij kh‰¿ mªj kh¤ij milªJ É£lhny neh‹ò neh‰whf
nt©L« v‹W f£lhakh¡f¥g£lJ. [ykh ã‹ m¡t~ (uÈ) m¿É¡F« ã‹tU« AÔ°
rh‹W gf®»‹wJ.

“neh‹ò neh‰f r¡âíŸst®fŸ (neh‹ò neh‰fÉšiybaÅš) mj‰F gfukhf X®

ViH¡F cztË¥gJ flikahF« v‹w (2:184) trd« mUs¥g£lnghJ ÉU«ãat®
neh‹ò neh‰fhkš gÇfhu« brŒJ tªjd®. ã‹d® ï¢r£l¤ij kh‰¿ c§fËš v‹wt®
m«khj¤ij mil»whnuh mt® neh‹ò neh‰W¡ bfhŸs£L« v‹w trd« (2:185)
mUs¥g£lJ”. (òfhÇ - 4507)

5
 eh« ï§F gfš neu¤âÈU¡F«nghJ cy»‹ k‰w gFâÆd® ïuî neu¤âÈU¥g®.
vdnt neh‹ò«, bgUehS« bt›ntW eh£fËš (_‹W eh£fŸ ɤâahr¤âš) tªnj
ÔU«v‹w mo¥gila‰w fU¤J K‹ it¡f¥gL»wJ. ã‹tU« trd¤ij áªâ¤jhny
bjËî ãw¡F«.

“ï‹D« ~g{U neu« vd‰ btŸis üš (ïuî v‹D«) fU¥ò üÈUªJ

bjËthf¤ bjÇí« tiu c©Q§fŸ. gUF§fŸ. ã‹d® ïuî tU«tiu neh‹ig Ãiwî
brŒí§fŸ.” (TMQ 2:187)

ï›trd¤âÈUªJ neh‹ig Mu«ã¡F« neuK« (Imsak), neh‹ig Ãiwî brŒí«

neuK« (Iftar) óÄba§F« khWgl¡ToaJ v‹gij És§»¡ bfhŸsyh«. vdnt
cybf§F« neh‹ò neh‰f Mu«ã¡F« neuK«, mij Ãiwî brŒí« neuK« gFâ
thÇahf khWg£lhY«, mªj ehŸ v‹gJ khWglhJ. ïij ï‹D« ïyFthf És§»¡
bfhŸs #]« Mâd« v›thW filão¡f¥gL»wJ v‹gij áªâ¤jhny És§F«. #]«M
bjhGif v‹gJ xnu ehËšjh‹ óÄba§F« Ãiwnt‰w¥gL»wJ xnu neu¤âYkšy.
xnu ehS¡FŸ (24 k neu¤â‰FŸ) cyf K°È«fŸ midtU« #]«M bjhGifia
Ãiwnt‰¿ Ko¥gij eh« m¿ªnj it¤JŸnsh«. bt›ntW eh£fËš Ãiwnt‰w¥
gL»wJ v‹W ahU« TWtâšiy. vdnt bgUehŸ bjhGif v‹gJ óÄba§F«
bt›ntW neu¤âš Ãiwnt‰w¥g£lhY« xU ehS¡FŸ (24 k neu¤J¡FŸ) ÃfœªJ
Él nt©L«. vdnt ïªnjhndáa jiyef® #fh®jhÉÈU¥ngh® ãiwia¡ f©L
bgUehŸ bfh©lhLth®fshÆ‹ mt®fis¥ ã‹g‰¿ mbkÇ¡fhÉ‹ yh° VŠrš°
efÇÈU¥nghU« mªehËš bgUehŸ bfh©lhoahf nt©L«. #fh®jhÉš gh®¡f¥gL«
KG K°È« c«khití« f£L¥gL¤J«.

nkY« ãiwia¥ gh®¡fhkš thÅaiy (Astronomy) k£L« mo¥gilahf¡ bfh©L

neh‹igí«, bgUehisí« Koî brŒayh« v‹w fU¤J A]F« õÇaɉF (Hukum
Shariah) kh‰wkhdjhF«. Mdhš thÅaiy mo¥gilahf¡ bfh©L K‹T£ona
khj§fis¡ fz¡»£L ã‹d® ãiwia¥ gh®¤J Koî brŒa jil ïšiy.

k¤Aò ïkh«fË‹ F¿¥òfËÈUªJ cyf« KGtJ« xnu ehŸjh‹ v‹gij eh«

És§»¡ bfhŸsyh«.

Adã k¤Aã‹ ïkh«fËš xUtuhd f[hÜ (uà) F¿¥ãL»wh®fŸ:-

6
 KG c«k¤â‰F x‹¿‰F nk‰g£l ãiw gh®¤jiy (gFâthÇahf) ã‹g‰WtJ
v‹gJ ã¤m¤ MF«. („ada as- sana’i) ïâÈUªJ k‰w fU¤J¡fŸ mid¤J« v›tsî
gyådkhfJ v‹gij ïkh« mt®fŸ e‹F És§» it¤JŸsh®fŸ v‹gij m¿ayh«.

ïkh« #]i[Ç (uà) Adã k¤Aãš ãiwia Ô®khÅ¡F« Éj¤ij

F¿¥ãL«nghJ:

1, vª xU K°Èkhd moik, Rjªâukhdt‹, M© mšyj bg© M»anh® ãiw

gh®¤jij mt® ~hgÌ¡ (Fasiq) MÆUªjhY« ÉrhuizÆ‹¿ V‰W¡ bfhŸ nt©L«. 2.
mt® ~ghÌ¡ (Fasiq) Mdtuh? ïšiyah? v‹gij fhâ (ï°yhÄa Úâgâ) Koî brŒJ
bfhŸth®. (Fiqh al Madhaahib al Arba’a)

ïkh« ï¥D ijÄŒah (uà) F¿¥ãL»wh®fŸ:-

xUt® ãiw gh®¤jij ah® cÇa neu¤âš m¿ªJ bfhŸ»whnuh mt®mijã‹g‰¿

neh‹ig Mu«ã¤jš, neh‹ig Ko¤J¡ bfhŸsš, F®ghÅ M»at‰iw Ãiwnt‰¿l
nt©L«. ïij F¿¥ã£l öu¤â‰nfh mšyJ eh£o‰nfh tiuaiw¥gL¤JtJ éF«
õÇahɉF (Hukum Shariah) kh‰wkhdjhF«. (A1- Fatawa Volume 5, page, 111)

jhUš cÿ« nj›gª¤ ÃWtd® k›yhdh uÓ¤ mAkJ fh§nfhÏ (uà):-

fšf¤jh k¡fS¡F btŸs¡»Hika‹W ukshÅ‹ ãiw bjǪjJ. Mdhš

k¡fhÉnyh ÉahH¡»Hik ãiw gh®¡f¥g£lJ. fšf¤jh k¡fS¡F ï¤jftš ã‹d®
bjÇatªjhš k¡fhit g‹g‰¿ bgUehis bfh©lhl nt©L« ãwF ÉLg£l Kjš
neh‹ig fsh brŒâl nt©L«. (Sharh Tirmizi, Kaukab un Durri, pge - 336)

jÄHf¤â‹ jhŒ¡fšÿÇahd ntÿ® gh»ah¤J°[hÈAh¤ ÃWtd® m~yhAHu¤

(uà)

cy»š v§F ãiw gh®¡f¥g£lhY« mij V‰W brašgLtJ mtáakhF«.

(gh»ah¤J° [hÈAh¤ ~g¤th bjhF¥ò)

jhUš cÿ« nj›gª¤ kju[hÉ‹ ~¤th:

ãiw gh®¡f¥g£l jftš v§nfD«cWâ¥gL¤j¥g£lhš k¡fŸ v›tsî

bjhiyÉÈU¥ãD« MÆu¡fz¡fhd ikšfŸ. öu¤âÈU¥ãD« mij brašgL¤âahf
nt©L«. (Fatawa Darul Uloom Deoband,Volu, 6, page - 380)

7
 bksyhdh [~ÕF® uàkh‹ e¤É, y¡ndh: xU gFâÆš ãiw gh®¡f¥g£lJ
cWâahÉÉ£lhš midt® ÛJ« neh‹ò neh‰gJ flikah»ÉL«. (Fikhul Myassir, page -
133)

ïnj ngh‹W ~ã¡ë »uªj§fËY« bjËthd rh‹WfŸ »il¡»‹wd.

X® CÇš ïiwa¢rKila xUtuhš ãiw gh®¡f¥gLnkahdhš mJ ï›îy»YŸs

k‰w midt® ÛJ« neh‹ig flikah¡»ÉL«. (uàk¤Jš c«k)

bjËthd m¿É¥òfË‹go fU¤J ntWgh£o‰F ãiw câ¡FÄl¤ij

bgÇJgL¤j nt©oaâšiy. (~gjhth My«ÑÇ, ~gjhth fhÊfh‹)

ãiwia¡ f©LÉ£l brŒâ ahiubašyh« br‹wil»wnjh mt®fŸ bjhiy öu¡

fz¡»‹¿ neh‹ò neh‰gJ flikah»ÉL« (k{kcš ~gjhth)

X® Cuh® ãiwia¥ gh®¤jhš mid¤J Cuh®fŸ ÛJ« neh‹ig flikah¡»ÉL«.

(mšK~Å, m‹ï‹[h¥)

ãiwia¥ gh®¤J neh‹ò neh‰W¡ bfhŸS§fŸ. ãiwia¥ gh®¤J Ãiwî brŒJ

bfhŸS§fŸ v‹W eã ([š) T¿íŸsjkhš X® Cuh® ãiwia¥ gh®¤âL«nghJ
mid¤J Cuh®fŸ ÛJ« neh‹ig flikah¡»ÉL«. eã ([š) f£lis KG
c«k¤âdiuí« K‹Åiy¥gL¤âna Tw¥g£ljhF«. vdnt ïªj c«k¤âÅÇš
vtbuhUt® vªj ïl¤âyhtJ ãiwia¥ gh®¥gJ KG c«k¤âdU« ãiwia¥ gh¤jJ
ngh‹wjhF«. (~ã¡à R‹dhà).

Rkh® 80 tUl§fS¡F K‹d® tiu ïªâa¤ Jiz¡ f©l¤â‹ K°È«fŸ

fªjAhÇÈUªJ bfhG«ò tiu; mnj ngh‹W u§TÅÈUªJ fuh¢á tiu x‰iwikahf
neh‹ig Mu«ã¤J«, bgUehŸ bfh©lhoí« k»œªjd®. âObu‹W xU eåd« njh‹¿
ïªj c«kh ãsîgL¤j¥g£L (1947 njr¥ ãÇÉid¡F¥ ã‹d®) ntWg£l eh£fËš
neh‹ò«, bgUehS« v‹w ã¤m¤ cUth¡f¥g£lJ. nkY« 1971 ¡F¥ ã‹d® t§f njr
jftiy (1971 tiu »H¡F gh»°jh‹) V‰gâšiy v‹w ã¤m¤ij gh»°jh‹
K°È«fŸ cUth¡»d®. mnj ngh‹W áy tUl§fS¡F K‹d® tiu ïy§if
thbdhÈÆ‹ m¿É¥ã‰fhf MtYl‹ fh¤âUªJ x‰Wikahf bgUehŸ bfh©lhoa
jÄHf K°È«fŸ k¤âÆš j¤j« gFâ jÅ¥ãiw v‹w ã¤m¤ cUth»aJ. jÄHf
K°È«fŸ nfus khÃy¤âÈUªJ jftš »il¡f¥bg‰whš mij V‰gâšiy. Mdhš
mijÉl öukhd ïªâahÉ‹ ãw gFâfËÈUªJ »il¡F« jftiy V‰W¡

8
bfhŸ»wh®fŸ. ïJ vjdhš? nfushÉ‹ všiyia x£oa C®fËYŸnsh® (f‹ÅahFkÇ
kht£l«) bgU«ghyhd rka§fËš nfus¤ijí«, áy rka§fËš jÄHf¤ijí«
ã‹g‰¿ KobtL¡»‹wd®. njáa«, t£lhu«, bkhÊ cz®î ngh‹w msînfhiy¡
bfh©L kndh ï¢irÆ‹go KobtL¡f eã ([š) f‰W¤ jªjh®fsh? eã ([š) mt®fŸ
ïJ F¿¤J fLikahf v¢rǤJŸsh®fŸ.

“vt® xUt® m[ãŒahɉfhf (njáathj«) k¡fis miH¡»whnuh,

m[ãŒahɉfhf nghuhL»whnuh, m[ãŒahɉfhf ku¡»whnuh mt® v‹id¢
rh®ªjtušy”. (mójhñJ).

vdnt, K°È«fns! c§fËš X® Mltnuh mšyJ kfËnuh mt® vªj gFâia

rh®ªjtuhÆD« ãiwia¥ gh®¤jJ cWâ brŒa¥g£lhš mij V‰W brašgL§fŸ.
m¤jftš m°[h« khÃy¤â‹ o¡ghŒ (Digboy) gFâÆÈUªJ mšyJ ãÈ¥ig‹Ì‹
jiyef® kÂyhÉÈUªJ »il¡f¥ bg‰whY« rÇna. vdnt vªj kÅjUila
fhyjkhjkhd m¿É¥ã‰fhf fh¤âU¡f nt©lh«. Ú§fŸ neh‹ig neh‰gJ« mij
Ãiwî brŒtJ« mšyhà (Rò) É‹ âU¥bghU¤j¤ij k£Lnk mo¥gilahf¡
bfh©oU¡f nt©L«. mšyhà (Rò) ɉF« mtDila öj® ([š) mt®fs¡F«
f£L¥g£L xnu c«khthf brašgl mšyhà (Rò) cyf K°È«fŸ midt®fS¡F«
mUŸghÈ¥ghdhf.

“vt®fŸ j§fËl« bjËthd Mjhu§fŸ tªj ãwF« j§fS¡FŸ fU¤J

ntWghL bfh©L ãǪJ nghdh®fnsh mt®fis¥ nghš Ú§fS« M»Él
nt©lh«. ï¤jifnah®fS¡F kf¤jh‹ ntjid c©L”. (TMQ 3: 105)

F¿¥ò: ï¥ãuRu¤ij kWãuRu« brŒJ btËÆl K°È«fS¡F

mDkâaË¡f¥g£LŸsJ. vdnt M®tKila rnfhju®fŸ btËÆ£L¡
bfhŸsyh«.