Langaw sa sang Basong Gatas

Nang kumalampag ang kampana ng simbahan, nabuhayan lalo si Bandong ng loob sa

kabila ng pagbasa niya ng El Fili ni Rizal na natutungkol kay Kabisang Tales, na para
bang nagising at namulat sa sigaw ng katotohanan sa bawat hagpas pakaliwa at
pakanan ng kampana. Higit na mas matatag at matapang na Bandong ang haharap sa
mga makapangyarihang ito at buo na ang pasya na ito'y maglalakas loob na hinding
hindi mapapasawalang kamay ang kayamanang minana pa sa kaninu-ninuan: ang
lupaing puno ng matatamis na kahapon. Ang bagong Bandong na ito ay iba na ang
pananaw sa kanyang kinabukasan kumpara sa dating pananaw na puno ng makukulay
at malaparaisong pangarap para sa kinabukasan ng pamilya. Ang bagong Bandong na
ito ay likhang mga malapastangang uhaw sa kapangyarihan.

Mas inatubili ni Bandong na 'wag nalang pumaruon sa kabesera; hindi dahil sa siya'y
takot, kundi nasisindak na walang mag-aalaga sa mga anak at sa asawa kung
makulong ito, dahil siguradong siya'y makukulong sa kanyang galit na tila umaapoy at
sumisiklab.

Hangang dumating nalang ang isang masalimuot na araw, nagising nalang ang mag-
asawa sa kanilang narinig. Lumabas sila at nalaman nalang na ginigiba na ang parte ng
kanilang tahanan. Nawala na ang pinakaaalagaang baboy at manok. Pinutol na rin ang
anim na matatandang puno ng mangga, at ilang punong bayabas, tsiko, santol, at atis.
"Ang bilis ng pangyayari at mawawala nalang ang lahat ng meron ako," sabi ni Bandong
sa sarili. Nang siya'y nagkamulat sa pagkagising, tinulak niya isa't isa ang mga
nanggigiba. Ngunit parang bumaliktad ang mundo, siya itong pinaalis sa kanyang
tahanan kasama ang mga anak at ang asawa. Sinabihan si Bandong ng opisyal ng
kabesera na wala siyang titulo na magpapatunay na siya ang may-ari ng lupa at
matagal-tagal na rin siyang hindi nagbabayad ng buwis. Walang magawa si Bandong
dahil naparuon din ang pulisya na armado.

'Di alam ng pamilya kung saan pupunta; sumusunod na lamang sila sa kung saan
pumupunta ang kanilang paa. Nanlalambot, nanlalamig at namumutla habang
naglalakad papalayo ang pamilya sa tirahang kinalikahan ng ama. Palayo ng palayo at
paliit ng paliit ang tahanan hangang 'di na nila tuluyang matanaw ito. Sadyang mapuot
ang tadhana para sa kanila.

Nang makaluwag-luwag ang pamilya noong nakitira sila sa kapatid ni Ana, ang mag-
asawa ay nagsagawa ng isang grupo laban sa mga mayayamang parang nanakop sa
kanilang lupain. Ang grupo ay pinanununuan ng mag-asawa at ang mga miyembro ay
ang mga kapit-bahay na nakaranas din ng napagdaanan ng mag-asawa. Ang grupo ay
matatag na lagi'y napaparuon sa Royal Lanes (Private) upang magrally. Hangang sa
isang araw at napuno ang nakaupo sa pinakamataas na posisyon ng korporasyon,
nagbanta ito sa mag-asawa na itigil na ang pagrarally kundi hindi nila magugustuhan
ang dahas na kaya niyang dalhin.

Lumakas lalo ang loob ni Ana at sinabi sa asawa na huwag matakot sa banta ng
korporasyon. sip ni Ana na 'di magbabanta ang korporasyon kung hindi ito nasisindak
sa grupo at baka mapilitan na rin korporasyon ibalik ang lupaing dapat ay kanila.
Patuloy ang pagrarally ng grupo at ngayon ay mas pinalakas ng paniniwala at
katatagan.

sang araw ang dumating nang pumunta si Ana sa talipapa para bumili ng maaaring
iluto para sa kanilang pananghalian. Dinakip siya sa daan at dinala sa isang malaking
bodega. Madilim, tahimik at kagimbal-gimbal ang nakikita ni Ana sa paligid niya
hangang narinig niya ang kalampag ng pinto. Anim na kalalakihan ang lumapit. Nabigla
ito nang hawakan ang kanyang paa pataas hangang siya ay hinalay nalang. Diring-diri
si Ana sa bawat dikit ng kamay o kung ano mang parte ng anim na kalalakihan sa
kanya, ngunit wala itong nagawa. Madungis at walang imik ang nakataling maybahay ni
Bandong matapos pagsamantalahan ng mga kalalakihan. Makalipas ang tatlong araw,
siya rin ay pinatay ng isa sa mga kalalakihang nanghalay sa kanya. nutusan ang lalaki
ng kanang kamay ng nasa pinakamataas na posisyon sa korporasyon na gawin ang
lahat ng pangyayari.

Habang si Bandong ay puno ng pag-aalala sa pagkawala ng asawa, may dumating na
balita mula sa kapit-bahay na ang asawa ay natagpuang patay sa isang damuhan sa
malapit na lugar. Para bang pumutok na bomba ang pagsabog ng galit ni Bandong at
tumakbo patungo sa damuhan habang naluluha. Puno ng hinagpis at galit ang
nararamdaman ni Bandong. Tinandaan niya ang itsura ng asawa sa damuhan at
aalalahanin niya ang imaheng ito panghabang-buhay hangat sa mamatay siya. Alam
niya ang may pakana ay ang nakaupo sa kapangyarihan ng korporasyon at sinusumpa
niya ito.

Gumalaw si Bandong nang 'di nalalaman ng grupo. Kumuha ng impormasyon sa tuwing
kailan dumadaan ang nakaupo sa pinakamataas na posisyon sa korporasyon. Walang
sinayang na oras si Bandong at siniguradong 'di lilipas ang isang araw na walang
nakalap na impormasyon. Hangang sa tuluyan na itong kumilos at gumawa ng hakbang
upang maligpit ang puno't dulo ng kalunus-lunos na pangyayari sa asawa. Habang
naglalakad ang may kapangyarihan, biglang may lumapit at sinaksak nalang ito sa may
tadyang. Mabilis na tumakbo si Bandong matapos gawin ang matagal na ninanais.
"Napaghiganti na kita, Ana!" sigaw ni Bandong.

Nakita ng mga tauhan ng korporasyon kung sino ang may sala sa nangyaring pagpatay.
Tinuro na si Bandong daw ito. Naging WANTED si Bandong sa buong lugar at malaki
ang pinataw na salapi kapalit sa sinumang makakahanap sa kanya. Nagtago-tago si
Bandong sa kung saan-saan. Palipat-lipat ng matitirhan habang ang mga anak ay
inaaalagaan ng kapatid ni Ana. Ang panganay na nasa bayan ay walang kaalam-alam
sa buong pangyayari; di rin alam ang nangyari sa napayapa niyang inay.

Pataas ng pataas ang pataw sa kaso laban kay Bandong at palaki ng palaki ang
nakaabang na salapi sa sinumang makakahanap sa kanya. Hangang nakaisip ang
kanang kamay ng korporasyon ng paraan upang lumabas ng kusa si Bandong.
Pinadakip niya ang tatlong anak nito at pinalabas sa media, radyo at dyaryo baka
sakaling masilayan ni Bandong. Nagulat na lamang ang panganay nang idinakip siya
hangang nalaman niya ang buong masalimuot na nangyari sa pamilya.

Palipat ng panibagong matataguan si Bandong nang kanyang marinig ang balita
tungkol sa pagdakip sa kanyang tatlong anak. Walang magawa si Bandong. Walang
malapitan. Ang mga anak ay ipit ang buhay sa kamatayan. Sa walang naiwang pag-asa,
inatibuli ni Bandong na sumuko na lamang sa may kapangyarihan ang sarili.

Makalipas ang ilang araw, si Bandong na dati'y nabubuhay lamang sa katahimikan
hangang sa bumaliktad ang lahat ng pangyayari, ay tuluyan ng niyakap ang
pananahimik. Binitay siya sa salang pagpatay.

Totoong niyakap niya ang pananahimik sa mundong ito, subalit hindi marunong
manahimik ang pag-asa. Pag-asang ang bukas ay magiging makulay pa. sinalibro ng
panganay ni Bandong na nakapag-aral sa bayan ang istorya ng buhay ng kanyang itay.
Sumikat ang isinulat na libro hangang kumalat ito sa buong bansa. Halos lahat ng
nakabasa ay nabuhayan ng loob. Sa kadahilanang marami ang nabuhayan ng loob,
marami ang naglakas loob kaya marami ang ngayon ay lumalaban upang makamit ang
bukas na inaasam-asam ng bawat Pilipino. tong bukas mang ito ay maaaring hustisya
sa ilan, edukasyon man sa ilan, o kung ano pa.

Hustisya ba'y nakamit? tanong mo sa sarili mo.