Ergenekon Destan Ergenekon Destan, Byk Trk Destan'nn bir parasdr. Kk-Trkler an konu alr.

Ergenekon Destan'nn, Trk destanlarnn iinde ayr ve sekin bir yeri olup, en byk Trk destanlarndan biridir. Ergenekon Destan'nn, Trk toplum yaamnda yzyllarca etkisi olduu gibi, bugn bile Anadolu'nun dalk kylerinde, birtakm gelenek ve greneklerde etkisi grlmektedir. Ergenekon Destan, Bozkurt Destan'nn ana izgileri zerine kurulmu olup, bu destann serbeste geniletilmi biimidir diyebiliriz. Daha dorusu Bozkurt Destan ile kaynan belirleyen Trk soyu, Ergenekon Destan ile de geliip glenmesini, yayl ve byy dnemlerini anlatmtr. in tarihlerinin de yazm olduu Bozkurt Destan'nn bittii yerde, Ergenekon Destan balar. Bozkurt Efsanesi'nin devam, Ergenekon Destan'dr. Ergenekon Destan, Cengiz Han anda moollatrlmtr. Ancak bu efsanenin kkleri ve ana motifleri, aka Kk Trkler ile ilgilidir. Kk Trk Devleti, MS 6.yy.dan itibaren bir cihan imparatorluu olmu ve 200 yl yaamtr. Byle byk ve gl bir devletin, ilkel Moollar'dan bir efsane alp kkenlerini ona dayandrmas mmkn deildir. Ayrca, Ergenekon Destan'nn ana motiflerinden biri, Demirci'dir. Destanda demirci, dada demir madeni bulur ve Trkler bu demir madenini eriterek Bozkurt'un nderliinde Ergenekon'dan karlar. Unutmamak gerekir ki, Gktrkler'in atalar da demirci idiler. Onlar en iyi elikleri iler, baka devletlere silah olarak satarlard. Gktrkler'in atalar, demir cevherleriyle dolu dalarn eteklerinde tremiler, demirleri eriterek yeryzne kmlard. Sonradan kendilerinin de demirci olmalar bundan ileri gelmektedir. Gktrkler'in temel topraklar olan Altay ve Sayan dalar, zengin demir madenlerinin bulunduu bir yerdi. Burada kan demirin yksek cevherli olmas ve Trkler tarafndan mkemmel bir biimde ilenmesi, an Trk sava endstrisinin en nemli zellii idi. Gktrkler anda Trkler'in ilettikleri demir ocaklar ve dkmevleri bulunmutur. Gktrkler demirden rettikleri kl, karg, bak gibi sava aralarnn yannda yine demirden saban, krek, orak gibi tarm aralarn yapmakta da usta idiler. Oysa, Gktrklerden tam be yzyl sonra, yine Trklerle birlikte olmak zere bir devlet kuran Moollar, demircilii bilmezlerdi. Cengiz Han zamannda Moollar'a eli olarak gnderilen in'deki Sung slalesinin generali Men Hung, yazm olduu ''Meng-Ta Pei-lu'' adl nl seyahatnamesinde, Moollar'n Cengiz Han'dan nce maden ilemeyi bilmediklerini, ok ularn bile kemikten yaptklarn, Moollar'a demir silahlarn Uygur Trkleri'nden geldiini anlatmaktadr. Zaten Moollar, demircilii Uygur Trkleri'nden renmilerdir. Aslnda demircilik, o an Mool dncesine gre byclere zg korkun bir sanatt. Ayrca Bozkurt, Trkler'in kutsal hayvandr. Moollar'n kutsal hayvan kpektir. Ergenekon Destan'nda Trkler, Ergenekon ovasndan kmak istediklerinde yol bulamazlar. are olarak da dalarn demir madeni ieren blmlerini eritip bir geenek amay dnrler. Demir madenini eritmek iin dalarn evresine odun-kmr dizilir ve yetmi deriden yetmi krk yaplp yetmi yere konulur. Yedi ve yetmi saylar, dokuz ve katlar ile birlikte, Trkler'in mitolojik saylarndandr. Moollar'n mitolojik saylar ise alt ve altmtr. Destanda altm yerine yetmi saysna yer verilmesi, bu efsanenin Moolca

bir metinden renilmemi olduunu, Trkler'e ait olduunu gsterir. Maaralar, Trk mitolojisinde ve Trk halk dncesinde nemli bir yer tutarlar. Bu, yalnzca Gktrk efsanelerinde, Bozkurt ve Ergenekon destanlarnda deil, Anadolu'daki masallarda da byledir. Gktrk efsanelerinin, Bozkurt ve Ergenekon destanlarndaki motiflerin ufak deiikliklere uram rneklerini, Anadolu efsanelerinde de bulabiliriz. Hatta islami hikayelerde bile: Bir Anadolu efsanesinde peygamberin torunu (?) Muhammed Hanefi, nne kan bir geyii kovalar. Geyik bir maaradan ieri girer. Muhammed Hanefi de geyiin arkasndan maaraya girer. Maaradan geerek byk bir ovaya varr ve burada Mine Hatun'la karlar. Dikkat edilirse, bu Anadolu efsanesindeki maara, Bozkurt'un hayatta kalan tek Trk gencini gtrd maarann ve maaradan klan ova da yine Bozkurt Destan'ndaki kurdun, yaayan tek Trk gencini maaradan geerek gtrd ovann aynsdr. Ayrca yine bu ova, Ergenekon Destan'ndaki Kay ile Tokuz Oguz'un yurt tuttuklar ovann aynsdr. Altay Trkleri'nin efsanelerinde de Bozkurt ve Ergenekon destanlarnn izlerini grmek mmkndr. Bir Altay efsanesinde, bir bahadr avlanrken karsna kan geyii kovalamaa balar. En sonunda bir Bakr-Da'n nne gelirler. Batan baa bakrdan yaplm olan da birden alr ve geyik alan delikten ieri girer. Gen bahadr da geyii izler. Az sonra geyik kaybolur. Efsanenin devamnda bahadr trl canavarla, iyi yrekli yal kiilerle, ok gzel kzlarla karlar. Bu Altay efsanesinde de ayn maara ve maaradan geilerek ulalan ova motifleri vardr ve bu Altay efsanesi, Muhammed Hanefi'nin efsanesine belirgin bir biimde benzemektedir. Altay masal ve efsanelerinde bu tr yklerin daha mitolojik biimde olanlar da vardr. Asya Byk Hun Devleti'nde, bizzat Hun hakannn bakanlk ettii trenler vardr. Bu trenlerden en nemlisinde, devletin ileri gelenleri toplanarak Ata Maaras'na giderler ve orada, hakann bakanlnda dini trenler yaplr, atalara sayg gsterilir. Ayn trenler, Gktrk Devleti'nde de yaplagelmitir. Bu ad geen Ata Maaras, Bozkurt'un Trk gencini dmandan karp saklad ve Ergenekon'a ulatrd maaradr. Ancak bugn, bu maarann yeri bilinmiyor. Tabgalar da kayalar maara biiminde oyarlar ve burada yere, ge, ata ruhlarna kurban sunarlard. Bu kurban treninden sonra da, evreye kayn aalar dikilir, o blgede kutsal bir orman oluturulurdu. Asl nemli olan nokta ise, btn millete bunlara inanlmas ve devletin de bu efsaneye sayg gstermesidir. Ayrca, Aybek d-Devdr'nin anlatt, Trkler'in kkenine ilikin ''Ay Ata Efsanesi''nde de maara ve maarada treme motifi vardr. Bu efsanede de, Trkler'in ilk atas olan Ay Ata, bir maarada meydana gelir. Ay Ata Efsanesi'ndeki maara, ilk ataya bir ana rahmi grevi grmtr. Ergenekon Destan', Trkler'in yzyllarca ift srerek, av avlayarak, maden ileyerek yaayp oaldklar, etraf almaz dalarla evrili kutsal topraklarn yksdr. Ergenekon Destan'nn nemli bir izgisi, Trkler'in demircilik geleneidir. Maden ilemek, demirden ve en iyi elikten silahlar yapmak, Eski

Trkler'in doal sanat ve vnc idi. Ergenekon Destan'nda Trkler, demirden bir da eritmi ve bunu yapan kahramanlarn da lmszletirmilerdir. Ergenekon Destan ilk kez, Cengiz Han'n kurmu olduu Trk-Mool Devleti'nin tarihisi Reideddin tarafndan saptanmtr. Reideddin, ''Cmi tTevrih'' adl eserinde Ergenekon Destan ile ilgili geni bilgiler vermektedir. Fakat Reideddin, -yukarda da deinildii gibi- bir Trk destan olan Ergenekon Destan'n moollatrmtr (Ergenekon Destan'nn nasl moollatrld hakknda Prof.Dr.Bahaeddin gel'in, Trk Mitolojisi [1.cilt, 59-71. sayfalar] adl yaptnda geni bilgiler vardr). Ergenekon Destan, Hve han Ebulgazi Bahadr Han'n 17.yy.da yazm bulunduu ''ecere-Trk'' (Trkler'in Soy Kt) adl esere de kaydedilmitir. Yakup Kadri Karaosmanolu, Kurtulu Savanda'ki Anadolu'yu, Ergenekon'a benzeterek ayn ad tayan bir kitap yazmtr. Ergenekon Destan'nda Bozkurt, teki Trk destanlarnda da olduu gibi, n planda ve ba roldedir. Bu kez Trkler'e yol gstericilik, klavuzluk yapmaktadr. Bir rivayete gre Trkler, Ergenekon'dan 9 Martta kmlardr. Baka bir rivayet ise bu tarihi 21 Mart (Nevruz Bayram) olarak verir. yle anlalyor ki, Ergenekon'dan k ilemleri 9 Martta balam, 21 Martta da tamamlanmtr. Destan aada zetlenmitir: Trk illerinde Trk oku tmeyen, Trk kolu yetmeyen, Trk'e boyun emeyen bir yer yoktu. Bu durum yabanc kavimleri kskandryordu. Yabanc kavimler birletiler, Trkler'in zerine yrdler. Bunun zerine Trkler adrlarn, srlerini bir araya topladlar; evresine hendek kazp beklediler. Dman gelince vuruma da balad. On gn savatlar. Sonuta Trkler stn geldi. Bu yenilgileri zerine dman kavimlerin hanlar, beleri av yerinde toplanp konutular. Dediler ki: "Trkler'e hile yapmazsak halimiz yaman olur !" Tan aaranda, baskna uram gibi, arlklarn brakp katlar. Trkler, ''Bunlarn gc tkendi, kayorlar'' deyip artlarna dtler. Dman, Trkler'i grnce birden dnd. Vuruma balad. Trkler yenildi. Dman, Trkler'i ldre ldre adrlarna geldi. adrlarn, mallarn yle bir yamaladlar ki tek kara kl adr bile kalmad. Byklerin hepsini kltan geirdiler, kkleri tutsak ettiler. O ada Trkler'in banda l Kagan vard. l Kagan'n da birok olu vard. Ancak, bu savata biri dnda tm ocuklar ld. Kay (Kayan) adl bu olunu o yl evlendirmiti. l Kagan'n bir de Tokuz Oguz (Dokuz Ouz) adl bir yeeni vard; o da sa kalmt. Kay ile Tokuz Oguz tutsak olmulard. On gn sonra ikisi de karlarn aldlar, atlarna atlayarak katlar. Trk yurduna dndler. Burada dmandan kap gelen develer, atlar, kzler, koyunlar buldular. Oturup dndler: "Drtbir yan dman dolu. Dalarn iinde kii yolu dmez bir yer izleyip yurt tutalm, oturalm." Srlerini alp daa doru g ettiler. Geldikleri yoldan baka yolu olmayan bir yere vardlar. Bu tek yol da ylesine

sarp bir yoldu ki deve olsun, at olsun glkle yrrd; ayan yanl yere bassa, yuvarlanp parampara olurdu. Trkler'in vardklar lkede akarsular, kaynaklar, trl bitkiler, yemiler, avlar vard. Byle bir yeri grnce, ulu Tanr'ya krettiler. Kn hayvanlarnn etini yediler, yazn stn itiler. Derisini giydiler. Bu lkeye "ERGENEKON" dediler. Zaman geti, alar akt; Kay ile Tokuz Oguz'un birok ocuklar oldu. Kay'nn ok ocuu oldu, Tokuz Oguz'un daha az oldu. Kay'dan olma ocuklara Kayat dediler. Tokuz'dan olma ocuklarn bir blmne Tokuzlar dediler, bir blmne de Trlken. Yllar yl bu iki yiidin ocuklar Ergenekon'da kaldlar; oaldlar, oaldlar, oaldlar. Aradan drt yz yl geti. Drt yz yl sonra kendileri ve sreleri o denli oald ki Ergenekon'a samaz oldular. are bulmak iin kurultay topladlar. Dediler ki: "Atalarmzdan iittik; Ergenekon dnda geni lkeler, gzel yurtlar varm. Bizim yurdumuz da eskiden o yerlerde imi. Dalarn arasn aratrp yol bulalm. Gp Ergenekon'dan kalm. Ergenekon dnda kim bize dost olursa biz de onunla dost olalm, kim bize dman olursa biz de onunla dman olalm." Trkler, kurultayn bu karar zerine, Ergenekon'dan kmak iin yol aradlar; bulamadlar. O zaman bir demirci dedi ki: "Bu dada bir demir madeni var. Yaln kat demire benzer. Demirini eritsek, belki da bize geit verir." Gidip demir madenini grdler. Dan geni yerine bir kat odun, bir kat kmr dizdiler. Dan altn, stn, yann, ynn odun-kmrle doldurdular. Yetmi deriden yetmi byk krk yapp, yetmi yere koydular. Odun kmr ateleyip krklediler. Tanr'nn yardmyla demir da kzd, eridi, akverdi. Bir ykl deve kacak denli yol oldu. Sonra gk yeleli bir Bozkurt kt ortaya; nereden geldii bilinmeyen. Bozkurt geldi, Trk'n nnde dikildi, durdu. Herkes anlad ki yolu o gsterecek. Bozkurt yrd; ardndan da Trk milleti. Ve Trkler, Bozkurt'un nderliinde, o kutsal yln, kutsal aynn, kutsal gnnde Ergenekon'dan ktlar. Trkler o gn, o saati iyi bellediler. Bu kutsal gn, Trkler'in bayram oldu. Her yl o gn byk trenler yaplr. Bir para demir atete kzdrlr. Bu demiri nce Trk kagan kskala tutup rse koyar, ekile dver. Sonra teki Trk beleri de ayn ii yaparak bayram kutlarlar. Ergenekon'dan ktklarnda Trkler'in kagan, Kay Han soyundan gelen Brteine (Bozkurt) idi. Brteine btn illere eliler gderdi; Trkler'in Ergenekon'dan ktklarn bildirdi. Ta ki, eskisi gibi, btn iller Trkler'in buyruu altna gire. Bunu kimi iyi karlad, Brteine'yi kagan bildi; kimi iyi karlamad, kar kt. Kar kanlarla savald ve Trkler hepsini yendiler. Trk Devleti'ni drt bir yana egemen kldlar. Trk Beleri, Ergenekon'dan k Gnn Kzgn Demir Derek Kutluyorlar.