Minggu 17
Definisi Hiperbola
Lokus bagi suatu titik
yang bergerak dengan
syarat nisbah jaraknya
dari suatu titik tetap
(fokus) kepada jarak
dari suatu garis tetap
(direktriks) adalah suatu
pemalar yang > 1 ialah
suatu hiperbola.
The locus of a point
which moves in such a
way that the ratio of its
distance from a fixed
point (focus) and from a
fixed straight line
(directrix) is a constant
greater than 1 is a
hiperbola.
Persamaan Hiperbola
S adalah fokus
ZL adalah direktrix
A adalah titik pada
hiperbola
O adalah titik tengah
AA
SA = e.AZ (e>1)
P juga berada atas
hiperbola
L
N
P(x, y)
A O Z A S
Persamaan Hiperbola
SA= e.AZ (e>1)
SA=e.AZ
SA-SA=e(AZ-AZ)
(OS+a)-(OS-a)=e(AZ-AZ)
2a=e[(a+OZ)-(a-OZ)]
2a=2e.OZ
OZ=a/e (Ingat)
L
N
P(x, y)
A O Z A S
Persamaan Hiperbola
(OS-a)=SA
(OS-a)=eAZ
OS-a=e(a-OZ)
OS=a+e(a-a/e)
OS=a+ae-a
OS=ae (Ingat)
L
N
P(x, y)
A O Z A S
Persamaan Hiperbola
PS = e.PN (e>1)
PS
2
=e
2
PN
L
N
P(x, y)
A O Z A S
( )
( ) ( )
( )
( )
( ) 1 , 1
1
1
1
1
1 1
2 2
2
2
2 2 2
2
2
2
2
2 2
2
2
2
2 2
2
2
2
2 2 2 2 2
2 2 2 2 2 2 2
2 2 2 2 2 2 2
2
2
2 2 2 2 2 2
2
2 2
2
= =
=
+
= +
+ = + +
+ + = + + +
|
.
|
\
|
+ + = + + +
|
.
|
\
|
+ = + +
e a b
b
y
a
x
e a
y
a
x
e a
y
a
x
e a y e x
a x e y e a x
a aex x e y e a aex x
e
a
e
ax
x e y e a aex x
e
a
x e y ae x
Definisi Alternatif
Hiperbola adalah set semua titik pada satah dengan
syarat perbezaan antara jarak titik kepada dua titik
tetap (fokus) adalah suatu pemalar.
Bentuk piawai hiperbola berpusat pada asalan:
Bercabang kiri & kanan
Bercabang atas & bawah 1
1
2
2
2
2
2
2
2
2
=
=
b
x
a
y
b
y
a
x
Bentuk Asas Hiperbola: Dua Parabola
Hiperbola
Bagi sebarang titik P yang
berada pada hiperbola,
d
2
d
1
adalah pemalar
(lihat ilustrasi GSP)
Dalam contoh ini, titik
asalan adalah pusat
hiperbola. Pusat ialah titik
tengah antara titik-titik
fokus.
F
1
F
2
d
1
d
2
P
1. Garis melalui titik-titik fokus
bersilang dengan hiperbola
pada bucu-bucu (V)
2. Segmen yang
menyambungkan bucu-bucu
ialah paksi merentas lintang
hiperbola.
3. Pusat hiperbola terletak pada
titik tengah paksi merentas
lintang.
F
F
V V
C
Hiperbola
F
F
V V
C
4. Garis-garis berputus adalah
asimptot (asymptote)
hiperbola.
5. Asimptot melalui pusat
hiperbola.
Hyperbolas
(c, 0)
(-c, 0)
F
1
F
2
(-a, 0) (a, 0)
A
1
A
2
B (0, b)
B (0, -b)
Bentuk Piawai Persamaan Hiperbola
Berpusat di (0, 0) & Fokus pada paksi x
Persamaan hiperbola
berpusatkan (0, 0) dgn
Fokus pada x-axis:
x
2
a
2
y
2
b
2
= 1
Panjang paksi merentas lintang
ialah 2a.
Panjang paksi konjugat
ialah 2b.
Bucu-bucu ialah (a, 0) dan
(-a, 0).
Fokus ialah (c, 0) and (-c, 0).
Titik fokus terletak pada paksi y
F
1
(0, c)
F
2
(0, -c)
A
1
(0, a)
A
2
(0, -a)
B
2
(b, 0)
B
1
(-b, 0)
Persamaan hiperbola
Berpusat di (0, 0) dan fokus
pada paksi y
y
2
a
2
x
2
b
2
= 1
Panjang paksi merentas lintang = 2a.
Panjang paksi konjugat = 2b.
Bucu-bucu (0, a) & ( 0, -a).
Fokus (0, c) & (0, -c).
Nyatakan kordinat bucu-bucu, titik-titik fokus , panjang paksi
merentas lintang dan konjugat, serta persamaan asimptot hiperbola.
x
2
4
y
2
16
= 1
a = 2 and b = 4.
Panjang paksi merentas lintang,
2a = 4
Panjang paksi konjugat,
2b = 8
Bucu-bucu ialah (2, 0), (-2, 0):
c
2
= a
2
+ b
2
= 4 + 16
= 20
c = 20 c = 2 5
Kordinat titik-titik fokus
(2 5,0) and (2 5,0).
Persamaan asimptot
2 2
.
1 1
y x and y x = =
y
2
25
x
2
9
= 1
c
2
= a
2
+ b
2
= 25 + 9
= 34
c = 34
Kordinat titik-titik fokus
(0, 34) and (0, 34).
Persamaan asimptot ialah
5 5
.
3 3
y x and y x = =
a = 5 and b = 3.
Panjang paksi merentas lintang
2a = 10
Panjang paksi konjugat
2b = 6
Bucu-bucu ialah (0, 5) and (0, -5):
(h, k)
Pusat ialah (h, k).
Bila paksi merentas lintang menegak,
tidak berpusat di (0, 0). Persamaan umum
(y k)
2
a
2
(x h)
2
b
2
= 1
Paksi merentas lintang selari dengan paksi
y dan panjangnya 2a unit.
Paksi konjugat selari dengan paksi x dan
panjangnya 2b unit.
Kecerunan asimptot
and .
a a
b b
Penyelesaian
( ) ( )
13 3 2 c
3 b 2, a
3 k -1, h
1
9
1
4
3
36 ) 1 ( 4 ) 3 ( 9
2 2
2 2
2 2
= + =
= =
= =
=
+
= +
x y
x y
Huraikan hiperbola berikut
Paksi merentas lintang adalah menegak
Pusat ialah (-1, 3)
a = 2 unit, bucu terletak di (-1, 5) & (-1, 1)
Asimptot melalui titik (-1, 3), kecerunan = 2/3, -2/3
Fokus terletak unit di atas dan di bawah pusat,
Kordinat titik-titik fokus diberikan oleh
36 ) 1 ( 4 ) 3 ( 9
2 2
= + x y
13
) 13 3 , 1 ( ), 13 3 , 1 ( +
Mencari Persamaan Hiperbola
Pusat ialah (-2, 3), maka h = -2 and k = 3.
Paksi merentas lintang selari dengan paksi y,
panjangnya 10 unit, maka a = 5.
Paksi konjugat selari dengan paksi x,
panjangnya 6 unit, maka b = 3.
Bucu-bucu ialah (-2, 8) and (-2, -2).
(y k)
2
a
2
(x h)
2
b
2
= 1
Bentuk Piawai
c
2
= a
2
+ b
2
= 25 + 9
= 34
c = 34
Kordinat titiki-titik fokus
(2, 3 + 34) and (2, 3 34).
( ) ( )
1
9
2
25
3
2 2
=
+
x y
Mengungkapkan Persamaan dalamBentuk Am
9(y - 3)
2
- 25(x +2)
2
= 225
9(y
2
- 6y + 9) - 25(x
2
+ 4x + 4) = 225
9y
2
- 54y + 81 - 25x
2
- 100x - 100 = 225
-25x
2
+ 9y
2
- 100x - 54y + 81 - 100 = 225
-25x
2
+ 9y
2
- 100x - 54y - 244 = 0
Persamaan dalambentuk am
( ) ( )
1
9
2
25
3
2 2
=
+
x y
Mencari Persamaan Hiperbola
Cari persamaan hiperbola yang berpusat di
titik (2, -3) jika salah satu bucunya terletak
pada titik (6, -3) dan salah satu titik fokusnya
ialah titik (-3, -3).
Hiperbola berpusat di titik (2, -3). Salah satu bucunya
ialah titik (6, -3), salah satu titik fokus ialah titik (-3, -3).
Pusat ialah (2, -3), h = 2, k = -3.
Jarak pusat ke bucu ialah 4 unit, a = 4.
Jarak pusat ke titik fokus ialah 5 unit, c = 5.
Gunakan TeoremPythagoras untuk mencari b
b
2
= c
2
- a
2
= 25 - 16
= 9
b = 3
(x h)
2
a
2
(y k)
2
b
2
= 1
(x 2)
2
4
2
(y + 3)
2
3
2
= 1
(x 2)
2
16
(y + 3)
2
9
= 1
Bentuk Piawai
Contoh Latihan
Nyatakan kordinat titik-titik bucu, fokus,
panjang paksi merentas lintang, paksi konjugat
serta persamaan asimptot bagi hiperbola yang
mempunyai persamaan
4x
2
- 9y
2
+ 32x + 18y + 91 = 0.
4x
2
- 9y
2
+ 32x + 18y + 91 = 0
(4x
2
+ 32x ) + (- 9y
2
+ 18y) + 91 = 0
4(x
2
+ 8x + ____) - 9(y
2
- 2y + _____) = -91 + _____ + _____
16 1 64 -9
4(x + 4)
2
- 9(y - 1)
2
= -36
(x + 4)
2
9
+
( y 1)
2
4
= 1
(y 1)
2
4
(x + 4)
2
9
= 1
4x
2
- 9y
2
+ 32x + 18y + 91 = 0
(y 1)
2
4
(x + 4)
2
9
= 1
) 13 (-4 ialah fokus titik - Titik
13 9 4 c
1) - (-4, dan 3) (-4, ialah bucu titik - Titik
1 k -4, h
kerana 1) (-4, titik pada berada Pusat
6 konjugat paksi Panjang
4 lintang merentas paksi Panjang
3 b 2, a
= + =
= =
=
=
= =
Sifat Hiperbola Berpusat Di (0, 0)
Kedua-dua sebutan x dan y dikusaduakan
Sebutan pemalar ialah 1
Persamaan sentiasa melibatkan operasi (-)
a
2
adalah penyebut (denominator) yang pertama
c
2
= a
2
+ b
2
c = jarak dari pusat ke titik fokus
a = jarak dari pusat ke bucu (pada paksi
merentas lintang)
Sifat Hiperbola Berpusat Di (0, 0)
b = jarak dari pusat titik tengah sisi segiempat
tepat yang digunakan untuk melakarkan
asimptot.
Jika sebutan x
2
ialah sebutan pertama, hiperbola
adalah melintang
Jika sebutan y
2
ialah sebutan pertama, hiperbola
adalah menegak.
Rumusan Sifat-Sifat Penting Hiperbola
Persamaan Pusat Titik-titik Fokus Persamaan
Asimptot
Bucu-bucu Arah paksi
merentas
lintang
(x h)
2
_ (y k)
2
a
2
b
2
(h, k) (h c, k) &
(h + c, k)
y k = +/- (b/a)
(x h)
(h +a, k) &
(h a, k)
Melintang
(y k)
2
_ (x h)
2
a
2
b
2
(h, k) (h, k c) &
(h, k + c)
(c = a
2
+ b
2
)
y k = +/- (a/b)
(x h)
(h, k + a) &
(h, k a)
Menegak
= 1
= 1
Latihan 1
Tuliskan persamaan bentuk piawai bagi
hiperbola
144y
2
25x
2
576y 150x = 3249.
Seterusnya, cari kordinat pusat, bucu-bucu, titik-titik
fokus dan persamaan asimptot. Lukiskan graf
hiperbola tersebut dan asimptot-asimptotnya.
Penyelesaian
Write the standard form of the equation of the hiperbola
144y
2
25x
2
576y 150x = 3249. Then find the coordinates of the center, the
vertices, the foci, and the equation of the asymptotes. Graph the hiperbola and
the asymptotes.
144(y
2
4y + o) 25(x
2
+ 6x + o) = 3249 + 144(o) + 25(o)
144(y
2
4y + 4) 25(x
2
+ 6x + 9) = 3249 + 144(4) + 25(9)
144(y 2)
2
25(x + 3)
2
= 3600
(y-2)
2
_ (x + 3)
2
25 144
= 1
Center: (-3, 2) a = 5 so the vertices are (-3, 7) and (-3, -3)
a
2
+ b
2
= c
2
25 + 144 = c
2
c = 13
The foci are (-3, 15) and (-3, -11).
Penyelesaian
Asymptotes have the formula y = +/- a/b x and we have center (-3, 2) and slopes +/-
5/12.
y 2 = 5/12 (x + 3) y 2 = -5/12 (x + 3)
y 2 = (5/12) x + 15/12 y 2 = (-5/12) x + -15/12
y = (5/12) x + 13/4 y = (-5/12) x + 3/4
Latihan 2
Cari kordinat bagi bucu-bucu dan titik-titik fokus serta kecerunan
asimptot setiap hiperbola berikut. Seterusnya, lakarkan
hiperbola tersebut.
1) x
2
_ y
2
9 49
2) 25x
2
4y
2
= 100
= 1
1 ) V e r t i c e s : ( - 3 , 0 ) ( 3 , 0 ) F o c i : ( - 5 8 , 0 ) ( 5 8 , 0 ) S l o p e = + / - 7 / 3
2 ) V e r t i c e s : ( - 2 , 0 ) ( 2 , 0 ) F o c i : ( 2 9 , 0 ) ( - 2 9 , 0 ) S l o p e = + / - 5 / 2
1 ) 2 )