Anda di halaman 1dari 8

Reraja d| Tergar Perlarurgar llv/A|ds dar 3e|s 8eoas

(o|er : Lajrar Vasr|ar|yar VlTl Pusal)



Al03 llv/Al03, perya||l rerger||ar dar reral||ar ||r| oelu|-oelu| le|ar reraja|e|a, jur|arrya sera||r
|ara sera||r rer|rg|al. llv/Al03 rerjad| ep|oem|o reral||ar yarg le|ar rereWas|ar |eo|r dar| 25 jula
rarus|a. 0a|ar ||ra larur lera|r|r, Kererler|ar Keseralar Rl rercalal |aju peru|arar llv/Al03 d| lrdores|a de|apar |a||
||pal dar| 2.81 perder|la pada larur 2001 rerjad| 21.ZZ0 perder|la pada larur 2009, dergar 53 oerada d| |e|orpo| us|a
20-29 larur. Arg|a-arg|a larlasl|s ler|a|l llv/Al03 dar se|s pra r||ar |r| lerlu a|ar seoard|rg dergar arg|a
peryeoarar perya||l reru|ar se|sua| d| |a|argar reraja (lerrasu| llv/Al03), perya|arguraar rar|ooa
(|rususrya pergguraar re|a|u| jarur surl|| yarg rerjad| ja|ar peryeoarar llv/Al03) dar l|rgg|rya |asus aoors|.
8arya|rya |a|argar reraja us|a produ|l|l yarg ler|rle|s| llv/Al03 sargal rerg|raWal|r|ar, dar rerupa|ar
proo|er yarg sargal ser|us oag| sualu oargsa. 3eoao da|ar Wa|lu yarg l|da| |ara a|ar rergrarlar|ar pada
rarcurrya gereras|, r||argrya arg|alar |erja dar rer|rg|alrya arg|a |elergarlurgar. 3e|arjulrya a|ar reroual
rarcurrya seouar oargsa.
8eoerapa larur oe|a|argar |r|, d|esl|ras| peru|arar llv/Al03 yarg lerl|rgg| ada|ar a||oal pergguraar
oersara jarur surl|| l|da| sler|| d| |a|argar l0u dar le|ar rerjad| op|r| yarg cerderurg rergaoa||ar oaraya
peru|arar a||oal per||a|u se|s oeoas, lerrasu| per||a|u se|s oeoas pada l0u a||oal |oss |orlro|. Padara| per|u
d|gar|s oaWar|, se|s oeoas juslru rerjad| suroer peru|arar perlara dar ulara llv/Al03. Adapur ou|l| oarWa
se|s oeoas seoaga| suroer perlara llv/Al03 ada|ar d|leru|arrya |rle|s| llv perlara |a|| d| |a|argar
rorose|sua| d| 3ar Frars|sco, larur 19Z8, dar |asus Al03 yarg perlara juga d|leru|ar d| |a|argar
rorose|sua|, pada larur 1981. 0ar se|s oeoas pu|a|ar yarg rerjad| red|a peru|arar ulara llv/Al03, |arera
a||oal per||a|u se|s oeoas yarg d|o|ar|ar lerjad||ar peryeoarar llv/Al03 yarg sargal cepal |e se|urur dur|a.
Apa|ag| saal |r| per||a|u se|s oeoas yarg l|da| rorra|, oa|| |eso|ar, gay (rorose|sua|), o|se|sua| raupur
lrarsgerder |eoeradaarrya d|a|u| dar d|arggap ou|ar sesualu yarg d|laou|ar |ag|.
0||era| l|ga po|a peru|arar dar peryeoarar llv/Al03 yarg seruarya rerurju||ar perarar |eo|asaar
se|s oeoas seoaga| la|lor ulara peru|arar llv/Al03. Po|a perlara, d|leru|ar pada |e|orpo| rorose|sua|,
o|se|sua|, dar percardu ooal o|us. lr| lerjad| d| Arer||a ulara, Eropa 8aral, Auslra||a, NeW Zea|ard dar seoag|ar
Arer||a.

l|rgga saal |r|, lrarsr|s| re|a|u| |orla| se|sua| lelap rererpal| urular leralas.

Po|a |edua, d|leru|ar
d| |a|argar relerose|sua| dar |r| lerjad| d| Alr||a Tergar, Alr||a 3e|alar, Alr||a T|rur, dar oeoerapa daerar
Kar|o|a. 0|leru|arrya |asus Al03 pada daerar |r| seja|ar dergar adarya peruoarar sos|a| dar rara|rya |rduslr|
prosl|lus|. Po|a |el|ga d|leru|ar d| Eropa T|rur, daerar Ved|lerar|ar 3e|alar, dar As|a Pas|l||. 0| s|r| peru|arar
lerjad| re|a|u| |orla| rorose|sua| dar relerose|sua| dergar orarg yarg oerasa| dar| daerar erder||, oa|| dergar
po|a perlara raupur po|a |edua.

3e|s oeoas seoaga| suroer peru|arar perlara dar ulara lv/Al03, juga lerou|l| d| lrdores|a, ya|lu
dergar d|leru|arrya |asus Al03 perlara d| 0erpasar, 8a|| yarg rerupa|ar surga oag| per||ral se|s oeoas.
Perya||l |r| d|leru|ar pada seorarg lur|s 8e|arda dergar |ecerderurgar rorose|sua| yarg |erud|ar rer|rgga|
Apr|| 198Z. 0rarg lrdores|a perlara yarg rer|rgga| da|ar |ord|s| Al03 juga d||apor|ar d| 8a||, Jur| 1988. 3e|s
oeoas seoaga| suroer peru|arar ulara llv/Al03 juga ler||ral dar| ler|orserlras|rya ep|der| llv/Al03 pada
|a|argar pe|erja se|s |orers|a| (P3K).


Apa Yang Terjad|?
Arg|a-arg|a d| alas lerlu la| rerggaroar|ar la|la sesurggurrya. loaral gururg es, |eryalaar yarg
lerseroury| d|lergara| jur|arrya jaur |eo|r oarya| dar| yarg reryerua| |e perru|aar. la| |r| lerlu rarus
reroual ||la pr|ral|r, rerg|rgal reraja rerupa|ar assel rasa depar oargsa. 8ar|ar secara perserlase, dala-
dala lerseoul arg|arya jaur |eo|r oesar.
3esurggurrya lerorera se|s oeoas dar llv-Al03 d| |a|argar reraja |r| cu|up urlu| rerou|l||ar
oelapa ||oera||sre rerarg sudar rerjad| rorra dar se|a||gus |le srye rerggarl||ar pos|s| agara yarg
seoe|urrya cu|up |erla| reWarra| oudaya rere|a. Reraja se|ararg sea|ar la| re|a lerl|rgga| ralas jarar
oerrara roderr|las yarg |adurg d|ra|ra| serp|l seoaga| '|eoeoasar' serala-rala. Ta| rerar, j||a d| pe|oso|
|arpurgpur, gad|s-gad|s desa la| |a|ar rod|srya dergar arl|s s|relror yarg serar|-rar| rere|a lorlor d| le|ev|s|.
8eg|lupur dergar para perudarya. 0aya raroul, pa|a|ar, rard prore, cara o|cara dar oergau| la| |a|ar reoor
d|oard|rg peruda Arr|| dar arl|s-arl|s |ou|ola yarg rerjad| |do|a rere|a. 0|er |arerarya, jargar rarap j||a rar|
|r| ||la o|sa re||ral reraja desa oeroordorg-oordorg perg| |e resj|d urlu| rergaj| dar rerg|aj| ||ru agara
seoaga|rara yarg o|asa lerjad| oe|asar larur yarg |a|u. Vara|rya pergau|ar oeoas yarg ||ar rerjad| lrerd dar
d|arggap seoaga| slardar |erajuar |lesrye d| |er|dupar roderr. lsl||ar au mooern oan merropo|s ||r| se|a|u
|derl|| dergar pergau|ar oeoas. 3ererlara |lu, |rlera|s| sos|a| d|arlara |rd|v|du ural --lerrasu| arlara |a||-|a||
dar pererpuar-- yarg serarusrya oeror|erlas| pada lujuar reroargur |erjasara (ra'auunj der| |erajuar ural,
||ar rers|onan o|er Warra/or|erlas| se|sua||sl||. 3er|rgga, a||r-a||r ural |r| o|sa oarg||l, yarg lerjad| juslru
seoa|||rya, ural sera||r lerjerurus pada |erarcurar.
L|oera||sre (parar |eoeoasar) rerarg rerjarj||ar oarya| ra| se|a||gus rerjerurus|ar. 8ag|
seoag|ar orarg, ler|eo|r para reraja dergar sega|a |ara|ler|sl|| |ererajaarrya yarg seroa |rg|r laru, d|rar|s dar
polers| se|sua||lasrya sedarg oer|eroarg, parar |r| lerlu cu|up rergg|ur|ar. larya saja, cara oerp|||r dar
rerla|/eros| yarg oe|ur ralarg pada reraja reroual p|||rar-p|||rar per||a|u oeoas rere|a |eo|r oarya|
d|lurlur oerdasar|ar |e|rg|rar ra|ur|ar serala. A||oalrya, la| sed|||l dar| rere|a yarg lerjerurus da|ar per||a|u
regal|ve yarg l|da| rarya reroaraya|ar rasa depar rere|a serd|r|, lelap| juga reroaraya|ar rasa depar
oargsa.
Kord|s| |r| |erud|ar d|perparar o|er pererapar sysler se|u|er yarg rerarg 'l|da| arar dar l|da|
seral' oual reraja. 3|sler |r| oar|ar rerjad| |arar suour oag| oer|eroargrya ||oera||sre d| lergar-lergar
rasyara|al dar rerjad| o|arg |erusa|ar alas rere|a. 3eoaga|rara d||elaru|, se|u|ar|sre dar ||oera||sre
|eduarya sara-sara reral||ar perar agara da|ar rergalur |er|dupar. 0ergar parar |r|, serua orarg
d|o|ar|ar rerja|ar| p|||rar-p|||rar r|dup larpa rarus ler||al dergar alurar apapur separjarg p|||rarrya l|da|
oers|rggurgar dergar |eperl|rgar dar |eoeoasar orarg |a|r. Ka|aupur agara oo|er oerperar, |edua parar |r|
le|ar rerd|slors| perar lerseoul rarya pada ra|-ra| yarg oerruourgar dergar urusar |oadar yarg d|arggap pr|val,
lerrasu| rasa|ar perr||arar, percera|ar dar r|lua| |eral|ar. Adapur da|ar lala e|oror|, perer|rlarar, oudaya,
lala sos|a| dar |a|r-|a|r, sysler |r| rergrarar|ar adarya carpur largar agara. 3erua pergalurarrya
d|serar|ar pada |ererda| rarus|a oerdasar|ar pr|rs|p |eoeoasar (lree u|) yarg |erud|ar lerrurus da|ar
lorru|a lAV. A|ras||, yarg rurcu| ada|ar lalarar r|dup yarg rusa|, seperl| lalarar e|oror| |ap|la||sl|| yarg
e|sp|o|lal|l, lala perer|rlarar yarg oporlur|sl||, lala oudaya yarg redor|sl||, lala sos|a| yarg ||oera||sl||, dar |a|r-
|a|r.
Ancaman Lost Cenerat|on
Terlu la| o|sa d|oayarg|ar oaga|rara Wajar lrdores|a |e depar j||a |ord|s| r|r|s |r| d|o|ar|ar. 3|apapur
pasl| a|ar oerrarap oesar |epada gereras| ruda, rere|a ada|ar gereras| pererus oargsa yarg a|ar rerer|ra
larpu| |eper|rp|rar d| rasa rerdalarg. J||a |ord|s| reraja saal |r| seder|||ar parar, ra|a apa yarg o|sa ||la
rarap|ar ?

8arWa perer|rlar cu|up pedu|| dergar |ord|s| reraja rerarg la| o|sa d|ral||ar. 8ar|ar rergradap|
darural |asus peryeoarar llv/Al03 d| |a|argar reraja, Perer|rlar reryala|ar s|ap rerjad||ar llv/Al03
seoaga| |su yarg d|pr|or|las|ar se|a||pur dara perarggu|argarrya d|a|u| ras|r sargal r|r|r. 3el|da|rya,
r|r|rrya perdaraar |r| o|sa leroover dergar oarluar dara r|oar yarg d|ler|ra dar| lounoar|or |rlerras|ora|.
Koord|ralor ur|led Nal|or 0erera| Assero|y 3pec|a| 3ess|or (uN0A33) or Al03 Forur lrdores|a Ad|lya
wardrara rergala|ar, arggarar perarggu|argar llv/Al03 sejaur |r| se||lar 0 perser dar| dara as|rg. 0a|ar
Nal|ora| Al03 3perd|rg Assessrerl 2010 yarg |erud|ar d|luarg|ar da|ar Laporar Kerajuar Negara da|ar
Prograr Al03 urlu| uN0A33 or Al03 2010, peroe|arjaar urlu| prograr Al03 larur 2010 seoesar 50,8 jula
do||ar A3 dar 0,9Z perser ras|r d|dor|ras| o|er perdaraar doror. 0oal arlrelrov|ra| |lu oerar-oerar dar| dara
as|rg, ujarrya.
Persoa|arrya ada|ar, da|ar lalarar |rp|ererlas|, prograr-prograr yarg d|re|orerdas||ar dar d||a|u|ar
se|ara |r| rarpa|rya ras|r oe|ur reryerlur a|ar perrasa|arar. 3e|a|r rarya lo|us pada upaya-upaya |ural|l,
upaya-upaya yarg d||a|u|ar juga cerderurg oers|lal pragral|s, oar|ar oerrasa|ar. 3eoaga| corlor, per|uasar
a|ses dar per|rg|alar |ua||las pe|ayarar K8 dar |eseralar, lerrasu| pergguraar jarur surl|| K8 se|a|| pa|a|
|argsurg rusa| dar |erudarar rerpero|er |ayarar |orlraseps| dergar rudar dar rurar juslru reroual reraja
||ar oerar| re|a|u|ar se|s oeoas. 8eg|lupur, sos|a||sas| |rlorras| Keseralar Reprodu|s| Reraja yarg gercar
d||a|u|ar -lerrasu| |arparye se|s seral dar arar re|a|u| jurus A8C0Erya-- juslru cerderurg 'rerargsarg'
rasral se|sua| reraja urlu| re|a|u|ar se|s pra r||ar. Yarg |eo|r parar, |arparye pergguraar |ordor yarg
d|gagas perer|rlar, lerrasu| peryed|aar ATV Kordor resr| d| lerpal-lerpal lerlerlu ra|ar rerlas|||las|
|eg|alar se|s oeoas ||ar reraja|e|a dergar da||r 'arar dar| KT0 (|erar||ar la| d||rg|r|ar) dar 'arar dar|
arcarar ler|era llv/Al03. wajar j||a upaya-upaya yarg d||a|u|ar lerseoul la| oerpergarur s|gr|l||ar lerradap
oer|urargrya arg|a llv/Al03 dar se|s oeoas oer||ul darpa| lururarrya. Va|arar dala rerurju||ar |asus-
|asus lerseoul lerus rerga|ar| per|rg|alar dar| larur |e larur dergar per|rg|alar yarg sargal larlasl||.
Kord|s| |r| seoelu|rya r|scaya j||a re||ral serua upaya yarg d||a|u|ar rerarg lega| d| alas parad|gra
yarg sa|ar, ya|r| parad|gra ||oera| dar secu|ar yarg serarl|asa rer|rgg|r|ar alurar-alurar agara. Padara|,
seoaga|rara yarg le|ar d|je|as|ar, juslru ||oera||sre dar se|u|ar|sre|ar yarg rerjad| o|arg rereoa|rya |asus-
|asus lerseoul d| |a|argar reraja. 8aga|rara o|sa, dergar prograr |ordor|sas| r|sa|rya, reraja rau oerrerl|
re|a|u|ar se|s oeoas, sererlara prograr |r| rerg|arparye|ar pera|a|ar |ordor o|sa rercegar KT0 dar
llv/Al03? 8ag| reraja, |arparye |r| lerlu d|parar| seoaga| "a apa-apa meakukan akr|v|ras seks asa mau pake
konoom. 8eg|lupur, oaga|rara o|sa rere|a lerr|rdar dar| KT0 dar arcarar llv/Al03, sererlara pere||l|ar
rerurju||ar, oarWa |ordor lerou|l| l|da| rarpu rercegar peru|arar llv |arera por| |ordor lerryala
oeru|urar Z00 |a|| |eo|r oesar d|oard|rg|ar u|urar llv-1 dar lerryala |ordor sers|l|l lerradap suru paras dar
d|rg|r, ser|rgga 3-38 seoerarrya l|da| dapal d|gura|ar. 0ergar der|||ar, Wajar j||a a||r-a||r rrye|aral|ar
gereras| dar| oaraya llv, |ordor|sas| juslru rerdororg reraja oerse|s oeoas dar rerpercepal peryeoarar
llv/Al03 r|rgga 13-2Z |eo|r (we||er 3, 0av|s K, 2001). A|ras||, arcarar osr enerar|on ou|ar |ag| cura r|rp|,
rarur sualu saal a|ar oerar-oerar lerjad|. 0er|||ar pu|a dergar upaya edu|as| yarg oaru d|cararg|ar |urarg
|eo|r 2 larur oe|a|argar |r| seoaga| percegarar rereoa|rya llv/A|ds |r|, j||a yarg d|ra|sud ada|ar perd|d||ar
se|sua| seja| d|r|,seoaga|rara yarg le|ar d||a|u|ar da|ar prograr KRR, ra|a yarg lerjad| ada|ar sera||r
rereoa|rya se|s oeoas d| |a|argar reraja. Va|a o|sa d|s|rpu||ar oarWa upaya yarg d||a|u|ar dergar
A8C0Erya ou|arrya rercegar reryeoarrya llv/A|ds, lap| juslru sera||r rerdororg rer|rg|alrya se|s oeoas
yarg se|arjulrya sera||r rer|rg|al|ar jur|ar |asus dar perder|la llv/A|ds.
!ACCULACA h|V|A|08 !#8!T|F |8LAH
3ele|ar rery|ra| ura|ar d| alas, la| dapal d|oarlar |ag|, so|us| perarggu|argar llv/Al03 yarg |ar|r dar|
parar ||oera| rarus d|l|rgga||ar, dar p|||rarrya salu-salurya rarya|ar |eroa|| pada ls|ar. T|ga ra| perl|rg yarg
rerjad| pr|rs|p perarggu|argar llv/Al03 rerurul ls|ar, ya|lu: a) rerulup sel|ap ce|ar se|s oeoas o) rerulup
sel|ap ce|ar perya|arguraar NARK08A c) rercegar peru|arar re|a|u| ca|rar luour 00lA.
Henutup 8et|ap 6e|ah 8eks bebas.
Verulup sel|ap ce|ar |eoeoasar se|sua| seoaga| upaya perarggu|argar llv/Al03 sargal rudar d|ler|ra,
|arera lerou|l| se|s oeoas rerupa|ar sarara peru|arar ulara llv/Al03. Verulup sel|ap ce|ar se|s oeoas
oerarl| rergalur perurcu|ar dar pererurar ra|ur| se|s agar sesua| dergar lujuar A||ar sWl rerc|plaar ra|ur|
se|s lerseoul. Ya|lu agar ras rarus|a |eslar|. urlu| lujuar lerseoul ls|ar le|ar rerpers|ap|ar seperarg|al
alurar, ya|lu d|per|rlar|ar rerarar pardargar dar rere||rara |era|uar. 03 21:30, yarg arl|rya "rarakanan
kepaoa oran ak|-ak| yan oer|man. "lenoakan mereka menanan panoananya oan meme|nara kemauannya;
yan oem|k|an |ru aoaan eo|n $uo| oa| mereka $esununnya /an Vana meneranu| apa yan mereka perouar".
03 21:31, yarg arl|rya 'rarakanan kepaoa uan|ra yan oer|man. "lenoakan mereka menanan panoanannya oan
kemauannya.. '
ls|ar juga reWaj|o|ar |a||-|a|| dar War|la deWasa rerulup| aural. Rasu|u||ar saW oersaoda, yarg
arl|rya '3esurggurrya (aural |a||-|a||) dar| oaWar pusar sarpa| |e dua |ululrya rerupa|ar auralrya.(lR Arrad).
A||ar sWl oerl|rrar da|ar 03 21:31 , yarg arl|rya '.....oan ananan mereka menampakkan pern|asannya keoua|
yan {o|asaj nampak oar| paoanya.... 0ergar lerluluprya aural pr|a dar War|la ra|a porroa|s| dar porrogral|
l|da| a|ar ada d| lergar rasyara|al, ser|rgga ra|ur| se|sua| l|da| d|sl|ru|as| pada saal yarg l|da| lepal. Adapur
dar| s|s| e|oror|, oeroeda dergar s|sler e|oror| |ap|la||s, ls|ar l|da| perrar re||ral oararg dar jasa porrogral|-
porroa|s|, raupur pra|l|| prosl|lus| seoaga| oararg e|oror|, oar|ar rergrarar|arrya. la| |r| dergar serd|r|rya
a|ar rerulup p|rlu perz|rarar dar percegar rrall|ok|n. 3e|a|r |lu ls|ar reWaj|o|ar lerp|sar |er|dupar pr|a dar
War|la dar re|ararg oer|ra|Wal (oerduaar/pacarar). Rasu|u||ar saW reryala|ar : lnar r|oakan seoran pr|a
oerouaan oenan seoran uan|ra keoua| p|nak ker|anya aoaan sya|ran. (lR A|-8a|raq|).
8eroeda dergar rasyara|al se|u|er yarg rerdororg rasyara|al reroujarg, oa|| |arera a|asar
|ar|er, e|oror| raupur rergarggap rer||ar seoaga| oeoar. ls|ar juslru rerdororg rer||ar seoaga| cara
pererurar ra|ur| se|sua| yarg sesua| dergar l|lrar dar lujuar perc|plaar ra|ur| se|s. A||ar sWl da|ar 03 21:32,
oerl|rrar yarg arl|rya '0an kau|nkanan oran-oran yan seo|r|an o|anrara kamu oan oran-oran yan ayak
{oerkau|nj oar| namoa-namoa sanayamu yan eak| oan namoa-namoa sanayamu yan perempuan. |ka mereka
m|sk|n /an akan memampukan mereka oenan kurn|a-hya. oan /an Vana uas {pemoer|an-hyaj a| Vana
Veneranu|. Rasu|u||ar saW oersaoda, yarg arl|rya ' wana| para pemuoa oaran s|ap o| anrara kamu rean mampu
mem|ku oeoan maka nenoakan |a kau|n karena oenan men|kan oapar menunoukkan panoanan oan menaa
kemauan oan oaran s|ap yan oeum mampu nenoakan |a puasa karena oenan puasa oapar menao|
penenoa| (lR. loru Vas'ud r.a).
ls|ar rergrarar|ar perz|rarar dar sega|a yarg ler|a|l dergarrya. 03 1Z:32, yarg arl|rya '0an
ananan kamu menoekar| z|na; $esununnya z|na |ru aoaan suaru perouaran yan ke|. oan suaru aan yan
ouruk.
3eperarg|al |elerluar d| alas sualu yarg r|scya d||a|sara|ar, |arera Negara oerperar a|l|l reWujud|ar
|elaqWaar |rd|v|du yarg rerjad| p||ar ulara pe|a|saraar syar|al ls|ar, dar pe|a|sara perd|d||ar lorra| dar ror
lorra| yarg oerasas|ar aq|dar ls|ar. upaya perer|rlar |r| oers|rerg| dergar adarya perararar |elaqWaar d|
da|ar |e|uarga. 8eroeda dergar rasyara|al se|u|er, yarg rergarggap se|s oeoas oag|ar dar| |eoeoasar
|rd|v|du, ls|ar juslru rerdororg |epedu||ar dar |orlro| sos|a|. ra| |r| rerjad| p||ar |edua pe|a|saraar ls|ar.
0a|ar ra| |r| A||ar sWl rerer|rlar|ar arar ra'rul rar| rurg|ar, l|da| oo|er rero|ar|ar ada sualu |era|s|alar.
A||ar sWl oerl|rrar da|ar 03 8:25, yarg arl|rya '0an pe|naraan o|r|mu oar| paoa s|ksaan yan r|oak knusus
men|mpa oran-oran yan za|m saa o| anrara kamu. 0an keranu|an oanua /an amar keras s|ksaan-hya.
La|r ra|rya dergar perer|rlarar se|u|er, yarg rere||rara |eoeoasar se|sua|, perer|rlarar ls|ar
juslru rere||rara urusar rasyara|al agar oerja|ar sesua| dergar alurar A||ar sWl. 0|er |arera |lu, ls|ar le|ar
rery|ap|ar seperarg|al sargs| yarg d|lerap|ar Negara oag| pe|arggar alurar A||ar sWl, da|ar ra| |r| rercegar
lerjad|rya se|s oeoas, ya|lu: A||ar sWl rerelap|ar ru|urar rajar oag| pez|ra munson (yarg sudar rer||ar) dar
j|||d 100 |a|| oag| pez|ra yarg ou|ar munson.
lu|ur |r| juga oer|a|u oag| 00lA yarg lerou|l| ler|rle|s| |arera oerz|ra. J||a |a sudar rer||ar, ra|a |a
d|rajar. J||a oe|ur rer||ar, ra|a |a d|carou| 100 |a||. 3edarg|ar j||a ler|rle|s| |arera |uarn (rorose|sua|)
ra|a d|ourur. 8ag| yarg re|a|u|ar a|l|v|las yarg rergarlar pada perz|rarar, regara oerra| rerjalur|ar
ru|urar rakz|r (sar|s| adr|r|slral|l). 3edarg|ar oag| pe|a|u rorose|s ls|ar o|sa rerjalur|ar ru|urar ourur.
53
Fa|lor |er|s||rar yarg rerjeral seseorarg da|ar peroualar prosl|lus| d|alas| o|er ls|ar dergar
rerdororg oerusara dar perar regara reroarlu rerou|a |apargar |erja yarg ra|a|. Negara juga Waj|o
rerjar|r lerperur|rya |eoulurar po|o|, seperl| pargar, sardarg, papar, perd|d||ar dar |eseralar. Karera A||ar
3wT le|ar rerjad||ar perguasa seoaga| per|sa|, seoaga|rara saoda Rasu|u||ar saW, yarg arl|rya $eoran |mam
aoaan peme|nara oan penarur urusan {rakyarj oan |a akan o|m|nra perranun auaoan rernaoap rakyarnya.
(lR. 8u|rar| dar Vus||r).
51
Henutup 8et|ap 6e|ah !enya|ahgunaan arkoba
A||ar sWl le|ar rergrarar|ar NARK08A, apapur jer|srya, |arera sega|a oerda lerseoul dapal
rergr||arg|ar a|a| (|esadarar). Rasu|u||ar saW oersaoda, 'ruu musk|r|n naraamun (arl|rya : '$er|ap yan
menn|ankan akakesaoaran aoaan naram (lR 8u|rar| dar Vus||r). 3aodarya |ag| : 'laa onaraara ua a
on|raara (arl|rya : T|da| oo|er rer|rpa|ar oaraya pada d|r| serd|r| dar |epada orarg |a|r. (h#. |bnu Hajah)
lrdores|a saal |r| le|ar rerjad| rar|el NARK08A, ra| |r| d| du|urg o|er oeroaga| la|la, d| arlararya
ada|ar paor|| e|slas| leroesar d| As|a Terggara ada d| 8arler, d|leru|arrya oer|||o-|||o NARK08A dar jur|ar
perya|argura NARK08A rer|rg|al cepal sargal cepal. 0ergar der|||ar urlu| rergalas|/rergrerl||ar
perya|argura NARK08A, se|a|r reWujud|ar |elaqWaar |rd|v|du, lerperl|rg juga d|oerarlas ral|arya. urlu|
lujuar |r|, rul|a| d|per|u|ar perarg|al ru|ur yarg legas dar aparalrya yarg ararar dar v|s|orer seoaga|
pere||rara urusar ra|yal.
ls|ar le|ar rergrarar|ar NARK08A dar lururarrya. Pera|a| NARK08A dapal d||era|ar sargs| 10
|a|| carou| dar oo|er |eo|r dar| |lu. 00lA yarg lerou|l| ler|rle|s| |arera rerggura|ar NARK08A ra|a
d||era|ar sargs| ru|ur carou|. T|rda|ar legas perer|rlar oag| pergedar dar perggura NARK08A a|ar
reroer||ar ele| jera. Negara dapal reroer||ar ru|ur ral| oag| pergedar NARK08A.
!utuskan #anta| Transm|s| He|a|u| 00hA
0ergar d|lerap|arrya ru|ur rajar oag| 00lA yarg lerou|l| ler|rle|s| |arera oerz|ra (sudar rer||ar)
dar ru|ur ourur oag| 00lA yarg lerou|l| ler|rle|s| |arera pe|a|u rorose|sua|, ra|a dergar serd|r|rya
peru|arar re|a|u| ca|rar luour 00lA je|as lerpulus, ser|rgga dapal rere|ar jur|ar yarg lerlu|ar a||oal adarya
'elleor sp|ra.
Adapur 00lA yarg l|da| ler|era sargs| yarg reral||ar, rarus|ar d||so|as| seoaga| upaya percegarar
peru|arar re|a|u| darar dar ca|rar luourrya. la| |r| |arera lerou|l| darar dar ca|rar luour 00lA oer|s||o l|rgg|
r|rgga rerdar reru|ar|ar llv. Verg|so|as|/|ararl|ra 00lA l|da||ar dapal d|arl||ar rerd|s|r|r|ras||ar dar
rersl|gral|sas| 00lA yarg oera||oal pada perder|laar l|s|| dar ps|||s pada 00lA, a|ar lelap| ada|ar rercegar
agar ca|rar luour 00lA l|da| rer|rou||ar |rle|s| oag| orarg seral. 0| s|s| |a|r, 00lA rarus d|||ral seoaga|
rarus|a secara ulur, ser|rgga se|ara rasa |so|as| rarus|ar d|jar|r pererurar |eoulurar l|s|| dar ra|ur|rya,
d|rol|vas| urlu| serour.
0ergar der|||ar, se|ara d||so|as| 00lA l|da| rarya d|oer| lerap| l|s||, seperl| d|oer||ar d||l yarg
rererur| |ecu|upar g|z| 00lA, ooal s|sler|| dar v|lar|r, pada pergooalar supol|l, a|ar lelap| juga lerap|
ps||ore||g| yarg sargal d|oulur|ar urlu| rer|rou||ar rol|vas| |eserourar, oar|ar sro|al, oerdoa, oerz|||r dapal
rer|rg|al|ar |e|eoa|ar luour lerradap v|rus llv/Al03. 3e|ara |so|as| 00lA dapal re|a|u|ar oeroaga| a|l|v|las
rorra|, seperl| rerjar|l, oe|ajar rergajar, oer|rlera|s| dergar |e|uarga, lerar-lerarrya. 00lA dar |e|uargarya
per|u d|oer||ar perrgerl|ar supaya l|da| lers|rggurg dergar adarya per|a|uar |rusus da|ar |rlera|s| |eserar|ar
dergar ||rg|urgarrya.
lso|as| perder|la perya||l reru|ar, da|ar ra| |r| 00lA, d|oerar|ar o|er 3yar|al. 3eoaga|rara saoda
Rasu|u||ar saW, yarg arl|rya '$eka|-ka| ananan oran yan oerpenyak|r menuar menoekar| yan senar
(R|Wayal 8u|rar| dar| Aou lura|rar, da|ar ||lao Tr|o (|edo|lerar) ('urdalu| 0ar|, Juz Xx|, ra| 288). Rasu|u||ar saW
oersaoda yarg arl|rya "/pao|a kamu menoenar aoa uaoan pes o| suaru neer| maka ananan kamu
memasuk|nya oan apao|a uaoan |ru oerank|r seoankan kamu oeroa oaam neer| |ru ananan kamu keuar
mear|kan o|r|. (lR Arrad, 8u|rar|, Vus||r dar rasa'| dar| Aodurrarrar o|r 'Aul) ('urdalu| 0ar|, juz Xll, ra|. 259).
Apa yarg d|sarpa||ar Rasu|u||ar saW |erud|ar rerjad| parduar oag| |edo|lerar roderr, yarg perlara
|a|| d||eroarg|ar o|er |aur rus||r|r. 3er|rgga da|ar perja|arar sejarar, lerdapal oargurar rurar sa||l yarg
rer|sar|ar perya||l reru|ar dar l|da|. Rurar sa||l-rurar sa||l |r| reroer||ar pe|ayarar gral|s |epada
rasyara|al.

la| |r| la| |a|r ada|ar seoaga| Wujud pe|a|saraar larggurg jaWao Kra||lar lerradap rasyara|al.
3e|a|r reryed|a|ar peraWalar |rusus oag| 00lA, r|s||o peru|arar d| pe|ayarar |eseralar d|le|ar
dergar pererapar |eWaspadaar urur (un|versa preoaur|ons), seperl| l|rda|ar percegarar dergar rerg||ul|
prosedur cuc| largar yarg r|g|er|s, perge|o|aar a|al |eseralar lajar.
5Z
0a|ar ra| lrarslus| darar. rarus|ar
d|pasl||ar oarWa doror l|da| rer||||| per||a|u oer|s||o lerlu|ar llv dar alau l|da| rer||||| ruougar de|al dergar
00lA. 3e|a|r |lu rerda|rya oerral|-ral| dergar ras|| les regal|l pa|su.
0er|||ar|ar so|us| ls|ar da|ar rerarggu|arg| llv/Al03, sualu so|us| yarg oers|lal rerdasar, rarpu
rergalas| r|rgga |e a|ar rasa|ar. 0|er Karera |lu, l|da| ada p|||rar |a|r j||a |rg|r se|aral dar| |erarcurar
rasyara|al se|a|r dergar |eroa|| |epada s|sler ls|ar, ya|r| dergar rererap|ar se|urur alurar ls|ar secara
|aalar da|ar |er|dupar |rd|v|du dar oerrasyara|al. larya saja agar se|urur ru|ur ls|ar |r| o|sa d||a|sara|ar
secara ulur, ra|a sel|da|rya ada l|ga p||ar pererapar ru|ur ls|ar yarg rarus lerWujud da|ar |er|dupar ural,
ya|lu ketaqwaan |nd|v|du yarg rerdororgrya ler||al |epada ru|ur syara, kontro| masyarakat, yarg re|ar|r|ar
lrad|s| amar ma'rul nan| munkar dar sa||rg munassaoan d| lergar-lergar rere|a dar kenda|| negara seoaga|
pererap dar pe|a|sara ru|ur.
Kel|ga p||ar |r| rarus ada secara oersara. 3eoao j||a ada |rd|v|du alau rasyara|al yarg oerlaqWa, oeg|lu
pu|a ada |orlro| rasyara|al, rarur l|da| ada regara yarg rererap|ar ru|ur ls|ar, lerlu ruslar|| ru|ur ls|ar
lerseoul dapal d|lerap|ar. Karera regara|ar yarg oerlarggurgjaWao rererap|ar ru|ur lerseoul. 8eg|lu pu|a
apao||a ada regara yarg rererap|ar ls|ar, lelap| l|da| d| |aWa| dergar adarya |orlro| rasyara|al dar |ela|Waar
|rd|v|du, ra|a sed|||l der| sed|||l pererapar ls|ar yarg d||a|u|ar o|er regara lerseoul a|ar d|se|eWerg|ar.
eb|jakan erperspekt|f !enye|amatan Ceneras|
3erarusrya perer|rlar dar se|urur srakenooer yarg ler|a|l segera re|a|u|ar eva|uas| rerye|urur
lerradap |eo|ja|ar perarggu|argar llv/Al03 dar se|s oeoas d| |a|argar reraja, j||a rere|a rerarg oelu|-oelu|
pedu|| lerradap gereras| pererus rasa depar |r|. J||a rere|a sepa|al dergar |or||us| oarWa ||oera||sre
se|u|ar|sre ada|ar a|ar/o|arg |erusa|ar, lerrasu| rerjad| larar suour oag| oer|eroargrya se|s oeoas dar
llv/Al03, ra|a serua upaya yarg lega| d| alas parad|gra |r| rarus segera d|l|rgga||ar.
3eoaga| corlor, lorru|a A8C0E yarg |nouoe da|ar sos|a||sas| KRR dar prograr perarggu|argar
llv/Al03 yarg se|ara |r| d||a|u|ar, rarus d|rapus|ar. T|da| oo|er ada a|lerral|ve |a|r se|a|r |arparye /osr|nenoe
(ro lree sex) dar no 0rus. Ka|aupur prograr |ordor|sas| rau lelap d|gura|ar, |orle|srya rarya urlu| prograr
pergalurar |e|ar|rar da|ar per|aW|rar yarg rerurul agara rerarg d|oo|er|ar. llupur rarya seoaga| p|||rar,
ou|ar |eWaj|oar.
Leo|r dar| |lu, se|urur |eo|ja|ar perer|rlar d| serua ||r| rarus d|pasl||ar oerparad|gra rerjar|r
perye|aralar gereras|. lr| oerarl|, se|urur a|ses yarg rergarar |epada rusa|rya gereras|, oa|| |arera se|s
oeoas dar perya|arguraar rar|ooa yarg rer|cu rereoa|rya llv/Al03, raupur yarg rergarar pada
|era|s|alar |a|rrya rarus d|lulup rapal dergar cara reroer|a|u|ar sysler pergalurar |er|dupar yarg lega| d|
alas parad|gra yarg oerar dar rerupa|ar versus dar| ||oera||sre-se|u|ar|sre.
Arlara |a|r, perer|rlar Waj|o rererap|ar alurar sos|a| yarg rerjaur|ar dor|ras| rargsargar se|sua|
da|ar |rlera|s| arlara |a||-|a|| dar pererpuar da|ar rasyara|al. 0ergar cara |r|, ruourgar yarg lerjad| d| arlara
rere|a a|ar d|perur| suasara raauun/|erjasara sa||rg rergual|ar urlu| oer|orlr|ous| ra|s|ra| sesua| perar
dar lurgs|rya da|ar reroargur peradaoar dar reWujud|ar |esejarleraar rasyara|al secara |ese|ururar,
ou|ar suasara |ns|yan seoaga|rara yarg lerjad| da|ar sysler ||oera|. Ter|a|l dergar |r|, pergau|ar oeoas arlar
|aWar jer|s, |rduslry porrogral| dar porroa|s| sara se|a|| l|da| a|ar d|oer| lerpal o|er perguasa.
0er|||ar pu|a da|ar aspe| e|oror|. Perer|rlar Waj|o rererap|ar alurar yarg a|ar rerjar|r slao|||las
e|oror| yarg |ual yarg oerlurpu pada |eg|alar e|oror| r||, lerrasu| rard|r| rerge|o|a asel-asel 30A yarg
re||rpar ruar ser|rgga regara rer||||| |as oesar urlu| re|a|u|ar peroargurar dar dergarrya o|sa oerar-
oerar rerjar|r |esejarleraar ra|yal. Perer|rlar juga Waj|o reroer||ar a|ses yarg serudar rurg||r oag|
ra|yal alas |apargar pe|erjaar yarg ra|a| ser|rgga dergar cara |r| pe|uarg rurcu|rya pe|erjaar-pe|erjaar yarg
rusa| dar rerusa|, seperl| o|sr|s rar|ooa dar |rduslry se|s yarg rar| |r| juslru rerjad| oag|ar dar| |eg|alar
e|oror| oayargar (snaoou eoonom|oj yarg reroer| |eurlurgar sargal oesar juga o|sa d|lulup rapal.
Keo|ja|ar perd|d||arpur la| |a|ar perl|rg urlu| d|deregu|as|. J||a se|ara |r| |eo|ja|ar perd|d||ar |eo|r
rergarar pada lujuar-lujuar raler|, ra|a sudar saalrya perd|d||ar d|arar|ar urlu| reroargur |epr|oad|ar
|rd|v|du yarg |ual, oa|| dar| s|s| pard|gra oerp|||r raupur po|a s||ap yarg |eduarya d|dasar| |esadarar yarg oerar
lerradap ra|ra r|dup, lujuar r|dup dar ra|-ra| |a|r yarg oers|lal lrarsederla|. 0a|ar |orle|s ls|ar, |epr|oad|ar
d|ra|sud ada|ar |epr|oad|ar ls|ar yarg lega| d| alas |esadarar a|ar lujuar perc|plaar, ya|r| rerjad| perge|o|a
our| da|ar rarg|a oer|oadar |epada 3arg Kra||q. Parad|gra perd|d||ar seracar |r||ar yarg lerou|l| oerras||
reroerlu| pr|oad|-pr|oad| oer|ua||las, yarg s|ap reroargur peradaoar ural seder|||ar ger||arg. 0ar urlu|
reWujud|arrya, parad|gra perd|d||ar |r| rarus o|oreak ooun seder|||ar rupa da|ar oerlu| |ur||u|ur dar
reloda peroe|ajarar yarg rergarar pada lujuar lerseoul.
Terlu saja, urlu| rerjar|r pererapar serua |eo|ja|ar lerseoul, perer|rlar juga rarus rererap|ar
sysler ru|ur dar sysler sar|s| yarg legas yarg l|da| rarya oerlurgs| seoaga| percegar lerjad|rya
perye|eWergar saja, lelap| juga rer||||| parad|gra rur|yyar, ya|r| seoaga| pereous dosa, yarg sejal|rya a|ar
rerjad| rol|vas| lerserd|r| oag| rasyara|al urlu| serarl|asa laal pada sel|ap |eo|ja|ar perer|rlar. 3ecara
|ese|ururar, s|sler d|ra|sud la| |a|r rarya|ar sysler ls|ar, yarg rarya o|sa d|lega||ar da|ar Wadar 0au|ar
Kr||alar ls|ar|yar yarg rerjad||ar |edau|alar rarya d| largar A||ar 3wT saja.
hot|mah
lr||ar so|us| ls|ar alas rereoa|rya la|la llv/Al03, rar|ooa yarg oerparg|a| pada pergau|ar oeoas d|
lergar rasyara|al |aur rus||r|r, yarg seoag|ar oesar rer|rpa para reraja dar gereras| ruda rus||r. 3eouar
so|us| yarg ou|ar se|edar ulop|, lelap| sesualu yarg ara||. Persoa|arrya, apa|ar ||la rau oerarja| dar|
|elerpuru|ar |r|? J||a ya, ra|a |arg|ar perlara yarg rarus d|aro|| ada|ar ru|a| rero|ra d|r| dar ural dergar
aq|dar dar perararar ls|ar yarg oerar dar ulur, r|rgga |deo|og| ls|ar oerar-oerar ler|r|sla| da|ar a|a| dar
j|Wa. 0ergar cara |r|, lrsya A||ar a|ar leroerlu| pr|oad|-pr|oad| dar rasyara|al yarg laqWa, yarg s|ap ler||al
dergar ru|ur-ru|ur A||ar, rerc|rla| da|War serla s|ap oer|oroar urlu| oerjuarg d| ja|ar A||ar, r|rgga s|sler
ls|ar yarg oers|r dar ru||a |r| lega| da|ar raurgar 0au|ar Kr||alar ls|ar|yar.
"0an raar|an /an oan Rasu supaya kamu o|oer| ranmar. 0an oerseeraan kamu kepaoa /mpunan oar| Tunanmu
oan kepaoa syura yan uasnya seuas an|r oan oum| yan o|seo|akan unruk oran-oran yan oerraqua" (T03.
A||-lrrar[3|:132-133)

Anda mungkin juga menyukai