Pusat Pembenihan Perikanan Sabah, Tanjung Badak, Tuaran Jabatan Perikanan Sabah

Latarbelakang

Terletak di muara Sg. Mengkabong 12 km dari Tuaran. Rancangan pusat bermula sejak 1982 Pembinaan di atas tapak 48.63 ekar dan siap dalam tahun 1991 Operasi bermula dalam tahun 1992 Land Swap 1998, tapak susut ke 23.63 ekar

Pelan Tapak Pusat

LAUT
Jalan Masuk (1.6km dari Rasa Ria)

23.63 ekar

Pusat Pembenihan Perikanan Sabah, Tg. Badak Sg. Mengkabong

Organisasi

15 kakitangan :
1 2 6 1 2 1 2 pegawai perikanan G41 Pemantu Perikanan Kanan G22 Pembantu Perikanan (G17) Pembantu Am Rendah (N1) Pengawal Keselamatan (KP11) Pembantu tadbir (N17) Pekerja bergaji hari

5 unit iaitu unit pentadbiran, pemakanan, larva, induk dan bengkel.

Kemudahan

Rekabentuk berupaya melaksanakan proses pembenihan dari induk sehingga benih juvenil Mempunyai kemudahan sangkar terapung di Sg. Mengkabong untuk menempatkan pelbagai jenis induk ikan.

Ternakan baka tulin plankton

Ternakan larva ikan

Aktiviti/fungsi
1. 2.

3.

4. 5. 6.

Pembekalan benih plankton tulin kepada hatceri swasta. Latihan/khidmat nasihat (Latihan kepada pelajar universiti, pengusaha swasta) Pembangunan Industri Pengeluaran benih di negeri Sabah Pengeluaran telur siakap/kerapu Kerjasama dengan institusi luar Bertanggungjawab ke atas pembenihan ikanikan air tawar (7 buah stesen air tawar)

Pencapaian Pusat

A. Benih Ikan Siakap (Lates calcarifer) 1999 134,000 ekor 2000 167,000 ekor 2001 226,337 ekor 2002 120,511 ekor 2003 165,770 ekor 2004 Dihentikan 2005 27,000 ekor (hasil dari latihan) 2006 45,000 ekor 2007 Latihan/bantuan 2008 Pembangunan Industri 2009 Sektor swasta ambilalih pengeluaran benih 2009 pelatih pusat keluarkan 67,845 ekor benih siakap 2010 Benih 4,660 ekor, Larva 152,000 ekor 2011 masalah penyakit virus

Pembenihan Kerapu Harimau Epinephelus fuscofuttatus

Pembenihan dimulakan tahun 2001 2001 213 ekor 2002 7,061 ekor 2003 - 12,490 ekor 2004 - 1,500 ekor 2005 - 44,000 ekor* 2006 - 10,000 ekor* 2007 - 14,000 ekor* 2008 - 101,082 ekor* 2009 84,870 ekor 2010 250 ekor Projek Pembangunan Pulau Layang Layang 2011 - mula September

Kerapu Tikus, Cromileptes altivelis

Bulan Julai 2002, percubaan peneluran secara semulajadi dalam tangki telah dimulakan dengan 12 ekor induk Peneluran bermula dalam bulan Januari 2003. Jumlah telur amat sedikit 2003-2004 21,200 ekor benih Induk tidak mencukupi akibat kematian dan penyakit Induk F1 dari benih sudah berjaya dan mula bertelur

Pengeluaran baka plankton

Baka fitoplankton dan zooplankton Purata 120 pengeluaran setahun Hatceri udang dan ikan/universiti dari seluruh negeri

Lain-lain spesies

Hybrid kertang + K.Harimau

Industri Pembenihan Ikan Marin

Negeri Sabah sasaran 2010 : 9,900mt ikan dari akuakultur. Ini memerlukan 23.6 juta ekor benih (andaian kadar hidup 70% dan berat badan 600gm) 2008 6.5 juta, 2009 -7.2 juta ekor 2010 12 juta ekor (anggaran) dihasilkan oleh sektor swasta Setakat Jun 2011 1.209 juta ekor

Sektor Swasta

1999 2 buah 2011 - 20 buah hatceri ikan marin swasta(aktif 18 buah) Pelbagai bentuk i. Tangki ii. Kolam

Kolam

Tangki

Benih-benih hibrid-hibrid dihasilkan oleh swasta

K. Tikus x Kertang

K. hitam x K. harimau

Coral rock cod x k.Harimau

K. Tikus x K.harimau

Jenis-jenis hibrid
Hybrid of Tiger grouper x giant grouper

Hybrid of Camouflage grouper x tiger grouper

Pembangunan Industri

2009- 19 orang pelatih diberikan kursus teknikal termasuk latihan sangkut. 2010 27 orang pelatih universiti dan swasta telah menamatkan latihan Ogos 2011 24 orang

Bantuan Peningkatan Hatceri Swasta Program Dasar Jaminan Bekalan Makanan

Tahun 2009 RM1.95 juta diterima Untuk meningkatkan kemudahan pembenihan hatceri 18 buah hatceri marin dan 13 buah hatceri air tawar swasta telah menerima bantuan

Kerjasama dengan institusi luar

Kerjasama dengan Korean National Fisheries Research & Developmet Institute (NFRDI) Seorang pegawai G41 telah menjalani latihan 3 bulan mulai 22 Jun di Korea Selatan. Sebelum ini telah ada kerjasama teknikal dalam pembenihan obor-obor (negeri China) dan seabream (Korea).

Pelajar Universiti Malaysia Sabah

I Kajian Vaccine Development against Vibriosis in Marine Fish Aquaculture telah tamat

RMK-10

KRA meningkatkan pelaburan sektor swasta - ke arah pengeluaran yang lebih produktif dan efisien *sektor swasta terpaksa bersaing dengan hatceri kerajaan di mana kerajaan memberikan benih secara percuma.

Masalah

Kejadian air merah (Disember hingga Mei) Kekurangan tenaga kerja terutamanya tenaga pengajar. Peruntukan kurang Penyaluran peruntukan tidak disokong oleh penambahan jawatan Tidak ada pelapis pelan pengganti belum ada Kemudahan semakin uzur Peruntukan yang terpaksa dikongsi dengan projek/stesen lain.

Kesimpulan
1.

2.

3.

4.

Sektor pengeluaran benih memerlukan lebih ramai pengusaha baru terutamanya yang berkala besar. Daya saing sektor swasta perlu ditingkatkan. Jabatan perlu berhenti membekalkan benih secara percuma Peningkatan pengeluaran benih tidak semestinya meningkatkan pengeluaran ikan.

Sekian dan terima kasih