TEMBUNG-TEMBUNG BASA JAWI

Disususun Untuk Memenuhi Tugas Mata Kuliah Bahasa dan Sastra Jawa Dosen Pengampu : Drs. YB Maridja, M. Pd

Oleh : Nama NIM Semester Kelas : Nita Wijayanti : 10015243 :3 :F

PROGRAM STUDI PENDIDIKAN GURU SEKOLAH DASAR FAKULTAS KEGURUAN DAN ILMU PENDIDIKAN UNIVERSITAS SARJANAWIYATA TAMANSISWA YOGYAKARTA 2012

A. TEMBUNG ENTAR Ing basa Indonesia, tembung entar diarani kata ber-makna kiasan (konotasi). A Abang kupinge (ng) abangke kuping Abang-abang lambe Abang raine Adol ayu Adol bagus Adol gawe Adol kringet Adol kwanen Adol krungon Adol sendhe Adol umbag/umuk Adus getih Adus kringet Adus luh Akeh sadhungane Ala jenenge Ala kandhutane Ala tembunge Alus tembunge Amba jangkahe Apus krama : nesu, banget : gawe nesu : ora temenan, mung lelamisan : nandhang isin (wirang) : ngendelake ayune : ngendelake baguse : ngatonake penggaweane : nyambut gawe : ngendelake kwanene : golek-golek warta/kabar : adol barang menyang gadhen : akeh omonge, ning ora ana nya-tane : tatune nemen banget : nyambut gawe abot banget : nemen anggone nangis : akeh alangane : kurang dipercaya : ala watake : tembunge kasar/saru : kepenak dirungokakegokake : bisa ikhtiyar mrana-mrana : dibujuki/diapusi cara alus

Asor budine Asor yudane Ati dhongdhong Atine ana wulunne B (m) balang liring Bau suku Bau tengen Bening atine (m) buang sangkal (m) bukak wadi (m) buang tilas C Cagak elek Cagak urip Cancut taliwanda Cangkem gatel Cendhak umure Cepak jodhone Cepak rejekine Cilik atine Cupet atine Cupet budine Cupet jangkahe Cupet nalare

: bebudene ala : kalah : atine ala : atine ala/dengki

: nglirik mripate : abdi/batur : wong kang dipercaya : sumeh : ngilangi/mbuang apes : ngandhakake wewadine : nutupi tumindakake sing ala

: camilan supaya betah melek : kanggo nyukupi kebutuhan uripe : tandang gawe : seneng ngrasani/nggunem : gelis mati : gelis oleh jodho : gampang oleh rejeki : kuwatir/wedian : gampang nesu : ora bisa nggayuh kautaman : ora bisa golek sarana : ora bisa mikirake werna-werna

Cupet pangadel D Dadi gawe Dawa-dawa ula Dawa tangane

: ora percaya

: ngrepotake : perkara kang ora uwis-uwis : seneng nyolong jupuk

(n) dhedher kautaman : golek kebecikan Dhuwur atine Dhuwur pangkate E Empuk rembuge Entek atine Entheng sanggane Entheng tangane G (ng) gadho ati Gantung kepuh (ng) gantung untu Gedhe atine Gedhe endase Gedhe omonge Gedhe tekade (ng) gedhekake puluk (ng) gegem tangan Gilig rembuge Gilig tekade : gawe susah ati : sandhangane ora tau ganti : selak kepingin mangan : tatag; ora kuwatir : sombong (kemlungkung) : umuk ora ana nyatane : ora gampang pasrah : ora ana prihatine : kesed nyambut gawe : rembugane pasti/mesti : tekade ora bakal mundur : guneme enak ddirungokake : kaweden/kuwatir banget : ora rekasa : seneng tandang gawe, senegng mara tangan : gumedhe : dadi wong pangkat/panguwasa

(ng) gilud kawruh Golek slamet Golek urip I Idu geni Ilat mati Ilang klilipe J Jaka lara Jembar dhadhane Jembar kawruhe Jembar kubure Jembar polatane Jembar segarane Jero kawruhe K Kadalu warsa Kandel kulite Kandel kupinge Kaku atine Kasar tembunge Katon dhadhane Kegugah atine Kelepetan ala Kembang lambe

: golek ilmu kanthi mempeng : ati-ati supaya ora cilaka : nyambut gawe nggo nyukupi butuhe

: omongane tansah kelakon : ora bisa ngrasakake : ilang mungsuhe

: rikala nome rekasa : sugih pangapura; sabar banget : akeh ngilmune : mlebu swarga : sumringah : sugih pangapura; sabar : akeh ngilmune; pinter

: kasep; wis kliwat : digdaya; sekti : ora nggugu pitutur : tansah ora sarujuk/saluya : tembunge saru : wani adu arep : sadar/eling : katut ala : tansah digunem kebecikane

Kakehan tangan Kembange urip Kena tinenga-nenga Kenceng karepe Kenceng tekade Kulak warta Kuwat drajat Kuwat isin Kuwat mangan L Lambe tipis Landhep dhengkul Landhep pikirane Lara ati Lara ayu Lara owah Larang pangan Lobok atine Luhur budine Luhur drajate Lurus lakune Lumah tangan Lunyu ilate M Manis eseme

: kakehan sing nyandhak : lelakone wong urip warna-warna : kena disambati : kekarepane kudu keturutan : tekade ora bakal mundur : golek kabar/warta : cocok dadi pemimpin/panguasa : mblebes/ ora isinan : mangane akeh

: criwis/akeh omonge : kethul banget : pinter banget; gampang ngerti : serik atine : lara cacar : edan; gendheng : paceklik : sabar : kelakuane becik/apik : dadi wong pangkat/panguwasa : jujur : ora gelem cawe-cawe : guneme mencla-mencle

: eseme ngresepake ati

Manis rembuge Mara tangan Masa bodhoa Mata dhuwiten Mata loro Mateni pangane Mateng kawruhe Mateng rembuge

: guneme nyenengne ati : seneng gawe lara/milara : pasrah : srakah marang dhuwit : mangro tingal : gawe ilang panguripane : mumpuni; kawruhe wis tutug : guneme wis disarujuki

Mati sandhang pangane : ilang dalane golek panguripan Mati raga Medhot dalan Metani lupute Meres kringet Meres pikir Mogel ilate Mogol sinaune Murang tata N Nandhang sungkawa Nandur kebecikan Ngadu wuleding kulit Ngangsu kawruh Ngatonake siyunge Ngatonake dhadhane Ngekep dhengkul : lagi susah : gawe kebecikan : adu kekuatan : golek ngilmu/meguru/sekolah : nuduhake kekuwatane/kuwanene : umuk; sumbar : nganggur ora nyambut gawe : prihatin; tapa; tirakat : ora diterusake : nggoleki salahe : nyambut gawe mempeng : temenan anggone mikirake : mangan sing sarwa enak : ora tutug sekolahe : kurang ajar; ora duwe duga

Ngendhaleni hawa nafsu: nyegah kekarepan ala Ngepuh kringet Ngemut driji Nyolok mata O Oleh ati Oleh gawe Oleh wirang Oleh lara Ora duwe ati Ora melek Ora ngundhuh P Padhang dalane Padhang hawa Padhang langite Padhang pikire Padhang ulate Pait getire urip Pait lelakone Panas atine Pecah pamore Pecah pikire Pedhes rembuge Perih atine : mlebu swarga : lair ing donya : seneng : lega/seneng : sumeh : warna-warna lelakune wong urip : uripe rekasa : nesu banget : wis ngancik diwasa : wiwit bisa golek srana : guneme gawe serik : nesu banget : disenengi : kaleksanan : kisinan : kalaran : kuwatir banget; wedi : ora ngerti : ora oleh apa-apa : nyambut gawe mempeng : ora oleh apa-apa : ketara banget

Peteng atine/pikire Pingget atine Pulih getih Puput yuswa R Rai gedheg (ng) rengga praja (ng) rengga salira Runtuh atine Rupak atine Rupak jagade S Sabuk gelang Sepi kawruh Sepi pamrih Seret rejekine Sesak dhadhane Sumpeg atine T Tadhah kalamangsa Tadhah udan Tatu atine Tanpa tilas Tipis lambene Thukul pikire

: susah : serik : pak-puk; ora kalah menang : mati; seda

: ora duwe isin : njaga negara : dandan/macak : tuwuh welase : cugetan/ora gampang ngapura : judheg; ora bisa mrana-mrana

: sawahe akeh banget : bodho/ora duwe ilmu : ora duwe pamrih : ora gampang golek rejeki : mangkel/anyel : susah/sedih

: dipangan : lirangan gedhang sing dhuwur dhewe : serik banget : entek blas : criwis; seneng nggunem wong liya : nduwe akal

Thukul turune U Udan tangis Ulat peteng Ulat manis Utang lara Utang nyawa Utang pati Utang wirang W Walang ati Wani mati Wani silit wedi rai Weteng kadut Weteng karet Wedi getih Wedi kangelan

: nduwe anak

: akeh sing padha nangisi : katon nesu : sumeh : tau nggawe larane wong liya : tau nggawe patine wong liya : tau nggawe patine wong liya : tau nggawe wirange wong liya

: sumelang/kuwatir : nekad/kendel banget : ora wani terang-terangan : dremba/ora tampikan : panganane akeh : jirih/ora wani : lumuh/kesed

B. RURABASA Tetembungan rurabasa iku tetmbungan sing ajeg panganggone sanajan salah kaprah. Adang esuk Adang sega Bakul jangan Jaga gerdhu Mangan awan : adang sega wayah esuk : adang beras supaya dadi sega : wong dodol keperluane masak : jaga keamanan manggon ing gerdhu : mangan sega wayah awan

Mbathik sewek Mbunteli tempe Menek klapa Mikul soto Ndhudhuk sumur Ndajit klambi Negor klapa Nenun sarung Netel jadah Ngekum landha Ngenam klasa Ngenam kepang Ngenam sesek Nglinting rokok Nulis layang Nunggu manuk Tangi turu

: mbathik mori supaya dadi sewek : mbunteli kedele godhog dicampuri ragi supaya dadi tempe : menek wit klapa : mikul kwali isine soto : ndhudhuk lemah digawe sumur : njahit kain supaya dadi klambi : negor wit klapa : nenun benang supaya dadi kain : netel ketan mateng supaya dadi jadah : ngekum arenge merang supaya dadi landha : ngenam mendhong/pandhan supaya dadi klasa : ngenam rambut supaya dadi kepang (rambut klabangan) : ngenam silatan pring supaya dadi sesek : nglinting klobot karo mbako supaya dadi rokok : nulisi dluwang/kertas supaya dadi layang : nunggu sawah supaya parine ora dipangan manuk : melek bar turu

C. KERATA BASA Anak Bapak Batur Bocah Brekat Cangkem ditegesi : karep apa-apa kudu ana lan enak ditegesi : bap apa-apa pepak (kawruhe lan pengalamane akeh) ditegesi : embat-embating tutur (kena diajak musyawarah/mupakatan) ditegesi : yen mangan kaya kebo, penggaweyane ora kecacah ditegesi : dideleh mak breg terus diangkat ditegesi : yen ora dicancang ora mingkem

Cangkir Cengkir Denawa Desember Dongen Garwa Gedhang Gerang Guru Gusti Januari Kaji Kathok Kodhok Kotang Krikil Kuping Kupluk Kursi Ludruk Maling Mantu Maratua Nopember Oktober

ditegesi : kanggo nyancang pikir ditegesi : kencenge pikir ditegesi : ngeden nyawa (ngumbar hawa nafsu) ditegesi : gedhe-gedhene sumber ditegesi : dipaido ora mengeng ditegesi : sigaraning nyawa ditegesi : saged padhang; digeget bar madhang ditegesi : segere wis arang-arang ditegesi : kena digugu lan ditiru ditegesi : bagusing ati ditegesi : hujan saben ari ditegesi : takade siji (ngantebi menembah mring Gusti Allah) ditegesi : diangkat sithok-sithok ditegesi : teka-teka ndhodhok ditegesi : sikute diutang ditegesi : keri ing sikil ditegesi : kaku njepiping ditegesi : kaku nyempluk ditegesi : yen diungkurake banjur isi ditegesi : gulune gelo-gelo, sikile gedrug-gedrug ditegesi : njupuk amale wong sing ora eling ditegesi : dieman-eman meksa metu ditegesi : mara-mara ketemu tua ditegesi : ana sumber ditegesi : untub-untube sumber

Pebruari Prawan Saru Sejarah Sekuter Sepuh Simah Sinom Sirah Siti Sopir Sruwal Sulap Tandur Tapa Tarub Tayub Tebu Tepas Tuwa Wanita Wedang Wedhus Weteng

ditegesi : yen mepe mburi ari ditegesi : yen pepara (lelungan) kudu wayah awan ditegesi : kasar lan keliru ditegesi : sejane ngarah (yen dina riaya/Idul Fitri) ditegesi : sambi sendheku mlayu banter ditegesi : sabdane ampuh ditegesi : isine omah ditegesi : isih enom ditegesi : isine rah ditegesi : isine bulu bekti ditegesi : yen ngaso mampir (ing warung) ditegesi : saru yen nganti uwal ditegesi : yen kesusu bakal ketilap ditegesi : nata karo mundur ditegesi : tatane kaya wong papa ditegesi : ditata supaya katon muyub ditegesi : ditata supaya katon guyub ditegesi : antebe kalbu ditegesi : titip napas ditegesi : untune wis rowa; ngenteni metune nyawa ditegesi : wani ditata ditegesi : dianggo gawe kadang ditegesi : suwe ora tau adhus (ambune ora enak) ditegesi : ruwet tur peteng

D. TEMBUNG DASA NAMA Abang Anak Angin Alas Arep Asu Ati Awak Bangke Bapak Bledheg Bondho : abing, abrit, mbranang, mbrining, merah, jingga, dhadhu, rekta : putra, atmaja, yoga, tanaya, suta, siwi, sunu, weka : maruta, bayu, bajra, pawana, sindhung, riwut, sami-rana, lesus, hawa : wana, wanadri, jenggala : karsa, apti, ayun : sona, srenggana : manah, driya, galih, kalbu, nala, panggalih, tyas, wardaya, prana : badan, salira, angga, raga : mayit, jisim, bathang, kunarpa, kuwandha, sawa, wangke : rama, yayah, sudarma, sudarmi, bapa : guntur, guruh, bajra, erawati, gelap : goblog, koplo, kepleg, blilu, dama, jugul, kumprung, mudha, pengung, pingging, punggung Bumi : bawana, buwana, bantala, butala, basundara, basundari, buntala, jagad, kisma, pratiwi, pratala, Mandhala Buta Candra Dalan Dewa : denawa, ditya, diyu, asura, danuja, yaksa, kelana, raseksa, wil : rembulan, purnama, wulan, sasi : ratan, lurung, delanggung, enu, gili, hawan, lebuh, marga, sopana : apsara, apsari, bathara, bathari, dewata, sura, hyang, jawata, widadara, widadari Dhewe Desa Gajah Gaman : piyambak, pribadi, priyangga : dhusun, dhukuh, dhekah : liman, dipangga, dipa, dirada, asti, ethi : senjata, bedhama

Gawe Geni Getih Gludhug Gunung Ibu Ijo Ireng Iwak Jaran Jeneng Kali Kanca Kasmaran

: yasa, karya, kardi, karti : api, apyu, agni, brama, dahana, pawaka : rah, ludira, rudira : guntur, grah, gurnita, pater : wukir, ardi, ancala, arga, giri, meru, parwata, prabata, aldaka : rena, biyang, biyung, indhung, umi, wibi, puyengan, mbok : ijem, royo-royo,wilis : kresna, jlitheng, langking, cemeng : mina, ulam, matswa : turangga, undhakan, swa, aswa, kapal, kudha : asma, aran, patrap, jejuluk, rum-rum, sambat, wewangi, tetenger : lepen, narmada, bengawan : baita, prahu, rakit, gethek : kesengsem, brangta, brangti, gandrung, kayungyun, kandhuhan, kungrungan, mangunkung, lengleng, wulangun

Kaya Kebo Keris Kereta Kethek Kraton Kuning Lanang Langit

: kadya, kadi, lir, pendah, pindha, mimba, yayah : maesa, misa, mundhing : curiga, patrem, katga, suduk, cundrik : pedhati, rata, ratangga, wimana, yana : wanara, kapi, kapiwara, palwaga, rewanda, juris, wre : kedhaton, dhatulaya, kadhatun, pura, puri : jenar, pita, kapuranta : kakung, priya : awang-awang, akasa, antariksa, bomantara, dirgantara, gegana, jumantara, tawang, wyat, widik-widik, wiyati

Lara Lintang Macan Mangan Manuk Mata Mati

: gerah, gering, agring, roga, sakit : teranggana, kartika, sasa, sudama, wintang : simo, mong, sardula : nedha, dhahar, boga, bekti, madhang, nadhah : kaga, kukila, paksi : mripat, netra, aksi, eksi, soca, paningal : seda, palastra, pralaya, lena, antaka, lalis, ngemasi, lampus, layon, mancal donya, puput yuswa, tinggal donya, murud, padhem

Misuwur

: kondhang, kondhang kaonang-onang, kajuluk, kajala ndara, kajuwara, kaloka, kongas, kajana priya, kombul, kontab, kasub, kawarti, kawentar, kasusra

Omah Padu Panah Pandhita

: griya, wisma, panti, graha : crah, congkrah, sulaya, kekerengan, padudon, padon : jemparing, warastra, astra, bana, naraca, sara : wiku, maharsi, resi, muni, yogiswara, ajar, dwija, dwijawara, mahyeksi, wipra, suyati, begawan

Pedhang Peni Perang Paprangan Pinter

: klewang, sabet, candrasa : edi, endah, becik, apik, ngresepake : yuda, bandayuda, brantayuda, tandhing, jurit, laga, pupuh, rana : palagan, pabaratan, payudan, rananggana, pasetran : mumpuni, wasis, limpad, guna, lebda, nimpuna, widura, putus, wignya, widigda

Putih Rambut Ratu

: dwala, seta, pingul, pethak : rikma, rema, keswa, weni : narendra, nareswara, naradipa, naradipati, nata, buminata, bumipala,

bumipati, dhatu, katong, aji, pamasa, parameswara Rembulan Rusak Sagara Sedhih : candra, badra, basanta, lek, sasadara, sitoresmi, sasi, sitengsu, wulan : rabasa, brasta, punah, remak, remuk, rempu, ruk, rurah, swuh : samodra, ernawa, jaladri, jalanidi, laut, tasik, seganten : susah, dhuhkita, kingkin, sungkawa, margiyuh, rimang, tikbra, turidha, wigena, rudah, rudhatin, rudhatos, ngenes Senapati Seneng Serik Sirah Slamet Srengenge : narawara, hulubalang, bretyapati, senapatya : bungah, girang, harsana, sengsem, bagya, sukeng-kapti, trustha : runtik, gething, sengit, eru, rengu : mustaka, murda, kumba, ulu, utamangga : rahayu, basuki, yuwana, raharja, swasta : baskara, bagaskara, bagaspati, arka, aruna, diwangkara, pratangga, raditya, radhite, rawi, surya, we Turu Udan Ula Utusan Wadon Weruh : tilem, nendra, guling, sare : riris, jawah, warsa : sarpa, sawer, taksaka, naga : duta, caraka, cundhaka : estri, wanodya, dayinta, dyah, gini, wanita, rini, retna, putri, kusuma, juwita : pirsa, uninga, semerep, sumurup, anon, myat, udani, uninga, upiksa, wikan, wrin Wicara Widadari Wong Wulang : ucap, gunem, catur, uni, wicanten, guneman : apsari, hapsari, bathari, dewi : manungsa, jalma, manus, menus, jana, nara, janma, pawongan : wuruk, ajar, wewarah, wejang

E. TEMBUNG BASA KAWI Tembung Jawa kuna uga diarani tembung kawi lan karep dienggo ing padhalangan. A Agni Agra Ajar Aji Akasa Aldaka Amba Ambeg Ancala Andaka Angga Anggung Angkara Apsara Asura Ardi Arga Aris Arka Arsa Astha Asthi : geni : pucuk : pandhita : ratu, raja : awang-awang : gunung : aku, ingsun : sipat : gunung : bantheng : awak : tansah : loba : dewa : buta : gunung : gunung : alon, sareh : srengenge : arep : wolu : gajah Atma Atmaja Away B Badhama Badra Bantala Baruna Basuki Bathara Bayu Birawa Brawa Bramantya Brangta Boga Bomantara C Cakra Candhala Candra Caraka Catur : rodha : daksiya : rembulan : utusan : papat : gaman : rembulan : lemah : segara : slamet : dewa : angin : gagah : geni : nesu : kasmaran : pangan : langit : anak : anak : aja

Cidra Cipta Citra Culika D Dahana Danawa Dhandhang Dhadhu Dhatulaya Dasa Datan Dipangga Dirgantara Ditya Diyu Dhingin Driya Duk Duksina (n) dulu Duta Dwi Dwija Dhuhkita

: durjana : ngarang : gambaran : durjana

Dumadi E Eka Eksi Erawati

: urip

: siji : mata : bledheg : segara : tunggal : karep

: geni : buta : gagak : abang : kraton : sepuluh : ora : gajah : awang-awang : buta : buta : dhisik : ati : nalika : kidul : ndeleng : utusan : loro : guru : susah

Ernawa Esa Esti G Gahana Gapura Gata Gatra Gegana Giri Gita Gung Guntur Gurnita Guruh Gya I Iba Ima Imalaya

: jurang : lawang agung : laku : baris : awang-awang : gunung : kembang : gedhe : jugrug : gludhug : bledheg : enggal

: gajah : mega : gunung

Ina Indriya Ingsun J Jala Jaladara Jaladri Jalanidhi Jalu Jalma Jawata Jarwa Jaya Jenar Juwita K Kadya Kaga Kalbu Kaloka Kalpika Kalyana Kanan Kapti Kapiyarsa

: asor : karep : aku

Kardi Karta Kartika Karya

: gawe : aman : lintang :gawe : karep : emas : kiwa : layang : lemah : ireng : manuk : misuwur : kembang : kuwat

: banyu : mendhung : segara : segara : lanang : wong : dewa : teges : menang : kuning : wanita

Kayun Kencana Kering Kintaka Kisma Kresna Kukila Kuncara Kusuma Kuwawa L Lalis

: mati : mati : ireng : bengi : mati : pinter : mati : kaya : subur : jagad

: kaya : manuk : ati : kesuwur : ali-ali : linuwih : tengen : karep : keprungu

Lampus Langking Lastri Layu Lebda Lena Lir Loh jinawi Loka

Ludira Luhur Lumaksana M Madya Makarya Mameh Mami Mandholo Manggala Manjing Marga Margana Marta Maruta Mijil Mina Mitra Miyarsa Mudha Mulat Muroni Murda Musna Mustaka

: getih : mulya : mlaku

N Nala Nalendra Narmada : ati : prabu : kali : ratu : ratu : layang : turu : mripat : pinter : niru : pulo

: tengah : nyambut gawe : golek : aku : bumi : panggedhe : mlebu : dalan : panah : sabar : angin : metu : iwak : kanca : krungu : enom : weruh : ngendemi : sirah : ilang : sirah

Narya Nata Nawala Nendra Netra Nimpuna Nuladha Nuswa O Obar-abir Orem P Pabaratan Pada Palagan Palastra Palupi Pambayun Pamula Panca Pancakara

: kilat : sesambat

: paperangan : sikil : paperangan : mati : tuladha : pambarep : praen : lima : perang

Panti Pangaksama Pangastuti Pangupajiwa Paramarta Patra Pawiyatan Payudara Pindha Pita Pradangga Praja Pralaya Pramuka Prapta Pratala Pratiwi Prawira Priya Priyangga Purna Puspita R Radyan Rahayu

: omah : pangapura : sembah : panguripan : luhur : gedhong : sekolah : susu : kaya : kuning : gamelan : negara : mati, rusak : panggedhe : teka : lemah : bumi : kendel : lanang : dhewe : ganep, bubar : kembang

Raga Ratri Rawi Rekta Rena Ripta Roga Rukmi S Saeka praya Sah Sakti Samirana Samodra Samya Sana Sanggraha Sardula Sarira Sarpa Sasana Sasangka Sasmita

: awak : bengi : srengenge : abang : ibu : ngarang : lara : emas

: rukun : pisah : digdaya : angin : segara : padha : panggonan : cawisan : macan : badan : ula : papan : rembulan : tandha : tulis : satus

: raden : slamet

Sastra Sata

Sato Sawego Seta Sigra Sila Sinudarsana Sira Sirna Siswa Sitoresmi Siwi Soca Sopana Sona Song Sotya Sudarma Sudarsana Sudira Sumbaga Sungkawa Sunu Sura Surya Suta

: kewan : sediya : putih : gelis : patrap : ditiru : kowe : ilang : murid : rembulan : anak : mripat : dalan : asu : payung : inten : bapak : conto : digdaya : misuwur : susah : anak : wani : srengenge : anak

Sweda T Tan Tanaya Taru Taruna Tinon Tirta Tliti Trusta Turangga Tyas U Udrasa Adyana Upaya Upiksa Usada Utama Utara W Wacana Waluya Wana Wanara

: kringet

: ora : anak : wit : enom : katon : banyu : turun : seneng : jaran : ati

: tangis : taman : golek : weruh : tamba : becik : lor

: caturan : waras : alas : kethek

Wandawa Wardaya Warih Warsa Wasana Waskita Waspa Wastra We Wibawa Wibi Wicara Widi Widya Wil Wilis Wimba Wira Winursita

: kadang : ati : banyu : taun : pungkasan : awas : luh : sandhangan : banyu : luhur : ibu : guneman : Kang Maha Agung : kawruh, pinter : buta : ijo : wetu : prajurit : dicritakake

Wisma Wisuda Wiyati Wredha Wreksa Wukir Wuntat Wuyung Y Yana Yasa Yayah Yekti Yitna Yoga Yogya Yuda Yuwana Ywa

: omah : angkat : awang-awang : tuwa : kayu : gunung : buri : kasmaran

: kreta : gawe : bapak : bener : ngati-ati : anak : becik : perang : slamet : aja

DAFTAR PUSTAKA

Tiofani, A.M dan G.S, Nugraha. Tatanan Anyar Pinter Basa Jawi. Surabaya : Pustaka Agung Harapan.