Anda di halaman 1dari 9

MARCELO MELLO Guia prtico de sonorizao de palco (para msicos) http://www.marcelomelloweb.cjb.

net



129


APNDICE II
SOM


Esic acndicc iraia dc alguns asccios fundancniais do son, quc dcvcn
scr conrccndidos ara una lciiura rovciiosa do Cuia.
II.1 En rinciro lugar, o quc c son? Son c un dcicrninado iio dc
cncrgia quc sc csalIa clo ar cn ondas c quc c caiado or un scniido
csccial a audiao. Doniia forna dc dcfiniao, nao c? Son c iudo aquilo
quc ouvinos. Na vcrdadc, cssa c a nclIor forna dc dcfiniao.
Un son c fornado or ondas dc conrcssao c dcsconrcssao
nas nolcculas do ar. Una onda sonora sc caracicriza or csaos ondc as
nolcculas fican nais conrinidas quc o nornal c or ouiros ondc clas
fican nais rarcfciias quc o nornal (fig. ap2.01}. Por isso clc odc scr
rcrcscniado nun grafico (fig. ap2.02}. Essc grafico nosira o quanio o ar
sc conrinc ou sc disicndc duranic un ccrio icno. E c dcssc grafico
quc odcn scr dcduzidos os rinciais aranciros dc un son.
II.2 FreqncIa c a quaniidadc dc vczcs quc o ar c conrinido c
dcsconrinido dcniro dc un ccrio icno. Mais ondas significan naior
frcqucncia; ncnos ondas, ncnor frcqucncia (fig. ap2.03}. a frcqucncia
quc nos crniic disiinguir sons gravcs dc sons agudos. Sons gravcs icn
frcqucncias laias; sons agudos icn frcqucncias alias. A quaniidadc dc
frcqucncia c ncdida gcralncnic cn ciclos dc conrcssao c dcsconrcssao
or scgundo, ou Hcriz (Hz}. Nun son con una frcqucncia dc 440 Hz o ar
icra quairoccnias conrcsscs c dcsconrcsscs or scgundo. Essa c a
frcqucncia corrcsondcnic noia la (aroinadancnic, o son quc
cscuianos ao iirar o iclcfonc do gancIo}. O ouvido Iunano icn un liniic
dc audililidadc quc vai dc 20 Hz a 20.000 Hz. Ondas quc nao csicjan
cnirc csscs dois liniics sinlcsncnic nao scrao ouvidas. A fig. ap2.04
nosira una ialcla conaraiiva cnirc divcrsos sons c a audililidadc
Iunana. Mosira ianlcn os liniics dc audiao dc norccgos, golfinIos c
MARCELO MELLO Guia prtico de sonorizao de palco (para msicos) http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Apndice 2 - Som



130
gafanIoios, assin cono a rcgiao dc frcqucncia da cnissao dc sons do
cacIorro c dc assaros.
II.3 AmpIItude c a inicnsidadc das conrcsscs c dcsconrcsscs
do son. Una anliiudc naior significa una conrcssao naior, c vicc-
vcrsa (fig. ap2.05}. A anliiudc nos crniic disiinguir sons fracos dc
sons forics.
II.3.1 na ncdiao das anliiudcs quc fica nais cvidcnic una
inicrcssanic caracicrsiica dos scniidos Iunanos, conIccida cono Lc dc
FccInc. As cciiacs dos nossos scniidos nao sao conaradas cnirc si
or valorcs alsoluios, nas cla variaao quc clcs roorcionan cnirc si.
En ouiras alavras, una variaao dc 2 ara 4 scra crcclida or nos
cono una variaao igual a 4 ara 8, nao dc 4 ara 6. a rclaao dc doIo
quc inoria, nao a variaao dc 2. Isso c valido ara qualqucr scnsaao;
or ccnlo, o auncnio dc luninosidadc dado or duas lanadas ao
invcs dc una c igual ao dado or quairo lanadas ao invcs dc 2. valido
ianlcn no cano das frcqucncias; una oiiava c a difcrcna cnirc una
frcqucncia c o doIo dcla, scja dc 200 ara 400 Hz, ou dc 1.000 ara
2.000 Hz.
II.3.2 Por isso c usada ara a ncdiao dc inicnsidadcs una
unidadc quc rclaciona rclacs, nao valorcs alsoluios. Un BeII (D} c a
rclaao cnirc un son o c ouiro dcz vczcs naior quc o rinciro. Assin, sc
icnos un violino nuna orqucsira, c auncnianos o nuncro dc violinos
cn dcz vczcs, a inicnsidadc do son scra 1 D naior. Auncniando dc 10
ara 100 violinos, o auncnio c dc nais 1 D. O auncnio dc 100 ara 1000
violinos c un auncnio dc nais 1 D cic. Noic-sc quc, acsar do auncnio
giganicsco dc volunc (dc 1 ara 1000}, so crcclcnos un irilicar dc
inicnsidadc.
A unidadc Dcll c un valor nuiio grandc. Por isso gcralncnic c
usada a dccina aric dcla, o decIbeI (dD}. A variaao dc 1 dD c ouco
crccivcl, nas una variaao dc 6 dD cquivalc ao dolro dc volunc.
Usando dois alio-falanics ao invcs dc un, or ccnlo, a inicnsidadc do
son auncnia 6 dD. O valor 0 dD c un valor convcncionalncnic acciio dc
nnina anliiudc audvcl. A ialcla da fig. ap2.06 nosira una
conaraao cnirc divcrsas inicnsidadcs c scu valor corrcsondcnic cn
dD.
II.4 HarmnIcos cssa c una caracicrsiica inicrcssanic nao so do
son cono ianlcn dc qualqucr ouira coisa quc vilrc. Toncnos una corda
dc violao cono ccnlo (fig. ap2.07}. Ela vai vilrar cn iodo o scu
conrincnio. Mas ao ncsno icno vao Iavcr vilracs aralclas c
sinuliancas na ncsna corda; sc olIanos ara a corda vilrando o quc sc
crcclc c una ondulaao nuiio conlca, nuiio "ioria". Essas vilracs
aralclas ocorrcn con "onios dc aoio" na nciadc, no icro cic dcssa
corda. Cada una dcssas vilracs c cIanada dc barmnIco, c a sona
dos divcrsos Iarnnicos quc sc roduzcn con un son vai criar una nova
MARCELO MELLO Guia prtico de sonorizao de palco (para msicos) http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Apndice 2 - Som



131
forna dc onda, un novo iio dc son, cono sc vc na fig. ap2.08. Sao as
variacs cnirc a quaniidadc c o conicudo dos divcrsos Iarnnicos quc ira
roduzir as difcrcnas dc iinlrc cnirc os divcrsos sons (fig. ap2.08b}.
II.4.1 Scndo assin, raiicancnic iodos os sons quc ouvinos icn
dczcnas dc cononcnics, dc arics", unas gravcs, ouiras agudas. E isso
c dc circna inoriancia nun sisicna dc son; raiicancnic 60% do
iralalIo no sisicna csia ligado aos gravcs c agudos dc cada son, a cono
ajusiar os aarclIos dc forna a quc csscs gravcs c agudos socn
naiuralncnic. As inicnsidadcs dc cada aric gravc c aguda do son odcn
scr idcniificados nun grafico, cIanado dc espectro de IreqncIa. Elc
nosira, cn cada son, quais sao as arics nais inorianics do son, as
gravcs ou as agudas (fig. ap2.09}.
Nao confunda as figuras ap2.08b c ap2.09. A rincira
nosira o rcsuliado da sona dc iodos os Iarnnicos dc cada son; a
scgunda nosira a inicnsidadc dc cada Iarnnico. Isio c, a rincira
nosira o iodo, c a scgunda, cada una das arics. Para csic Cuia o grafico
do cscciro dc frcqucncia c nuiio nais inorianic.
II.S ReIIexo c o rincio lasico do conoriancnio dc un son
nun anlicnic fccIado. As ondas sonoras sacn dc un dcicrninado onio
(a ontc sonou} c sc roagan cn crculos conccniricos aic aiingir un
olsiaculo. A odcn aconicccr duas coisas. ou o olsiaculo c fciio dc un
naicrial sountc acusiico (iccido, filra cic}, c cniao as ondas scrao
alsorvidas, ou o olsiaculo c fciio dc un naicrial ccto (nadcira,
concrcio cic}, c as ondas volian clo ncsno caninIo dc ondc vicran
(fig. ap2.10}. Mais ou ncnos igual ao lanancnio dc una cdra nuna
iscina. ao iocar a agua a cdra cria ondas quc sc csalIan aic aiingircn
a lorda da iscina. Dccndcndo dc cono cssa lorda for fciia, cssas ondas
odcn dcsaarcccr ou voliar ara o ncio da iscina.
II.6 Ondas Iora de Iase cssc c ouiro rincio acusiicancnic
inorianic. Sc duas ondas concan cn icnos difcrcnics, clas vao sc
sonar cnirc si c dar origcn a una icrccira onda, Ilrida. Diz-sc quc clas
csiao ou dc usc. Sc duas ondas csiao fora dc fasc dc ial forna quc una
scja o conirario da ouira, a sona dclas scra zcro, c orianio Iavcra una
anulaao do son (fig. ap2.11}. A anulaao dc sons or ondas fora dc fasc
c nuiio conun cn acusiica, c c un dos rinciais rollcnas quc
qualqucr sisicna dc son cnfrcnia.
II.? Advindo dos concciios dc rcflcao c dc ondas fora dc fasc c o
concciio dc IreqncIa de ressonncIa. Mas anics dc sc falar nclc dcvc-sc
falar no csao crcorrido or una onda dc son. O son icn una
vclocidadc no ar dc 340 n/s. Sc considcrarnos quc una frcqucncia dc
440 Hz icn 440 ciclos cn un scgundo, csscs 440 ciclos ocuan un
csao dc 340 n. Assin, quando iocarnos a noia la no iano a onda
sonora crcorrcra 340 n aic sc conrinir c dcsconrinir 440 vczcs.
MARCELO MELLO Guia prtico de sonorizao de palco (para msicos) http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Apndice 2 - Som



132
Qual scria o csao crcorrido or una conrcssao c dcsconrcssao?
Dividindo 440 or 340 cIcganos ao valor dc 1.3 nciros.
Assin, sc for consiruda una caia dc un nciro c irinia
ccninciros c a noia la for iocada dcniro dcssa caia, quando aiingir as
arcdcs da caia o son rcflciira, c a onda quc voliara csiara caiancnic
cn fasc con a onda quc csia indo na dircao da arcdc. Assin a rcflcao
sc sonara ao son nornal, c o rcsuliado scra un son nais foric
(fig. ap2.12}. isso cniao o significado dc frcqucncia dc rcssonancia dc
un oljcio. a frcqucncia na qual as rcflccs dc un son dcniro dcssc
oljcio csiao cn fasc (vcr II.6} con o son nao rcflciido, frcqucncia quc or
isso vai soar nais foricncnic dcniro dcssc oljcio do quc as ouiras.
Eis aqui una lilliografia facil ara naiorcs infornacs, c ara
una lisia dc livros nais arofundada.
ENCICLOPDIA DELTA UNIVERSAL. Ediiora Dclia, Fio dc
Janciro, 1987. Vcrlcic son.
ENCICLOPDIA MIRADOR INTERNACIONAL.
Encycloacdia Driiannica do Drasil, Sao Paulo, 1984. Vcrlcic uIuuo.
FFANCISCO FAMALHO JNIOF c ouiros. Os Iundamentos
da IsIca. Ediiora Modcrna, Sao Paulo, 1981. Volunc 2 Ondus.


MARCELO MELLO Guia prtico de sonorizao de palco (para msicos) http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Apndice 2 - Som



133

ap2.01. o son cono ondas dc conrcssao c dcsconrcssao. No ccnlo, a laqucia faz a
clc da laicria, con sua vilraao, conrinir c dcsconrinir o ar varia vczcs;





ap2.02. rcrcscniaao das ondas sonoras or un grafico;





ap2.03. frcqucncia.
A} frcqucncia laia (son gravc};
D} frcqucncia alia (son agudo};


MARCELO MELLO Guia prtico de sonorizao de palco (para msicos) http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Apndice 2 - Som



134



ap2.04. ccnlos raiicos dc sons quanio frcqucncia;





ap2.0S. anliiudc.
A} anliiudc laia (son fraco};
D} anliiudc alia (son foric};




MARCELO MELLO Guia prtico de sonorizao de palco (para msicos) http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Apndice 2 - Som



135

ap2.06. ccnlos raiicos dc inicnsidadc cn dD;



ap2.0?. rcrcscniaao dc cada un dos Iarnnicos dc una corda vilrando;



ap2.0S.
A}quando dois sons sc sonan (cono o son dc dois diaascs scarados or una oiiava},
o rcsuliado c un icrcciro son, difcrcnic dos dois rinciros;
D} a sona dc Iarnnicos difcrcnics vai fornar os iinlrcs difcrcnics dc una flauia (1},
un oloc (2} c un clarincic (3};

MARCELO MELLO Guia prtico de sonorizao de palco (para msicos) http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Apndice 2 - Som



136




ap2.09. grafico do cscciro dc frcqucncias dc un son con quairo Iarnnicos rinciais;





ap2.10. rcflcao do son;




MARCELO MELLO Guia prtico de sonorizao de palco (para msicos) http://www.marcelomelloweb.cjb.net
Apndice 2 - Som



137

ap2.11. anulaao dc sons fora dc fasc;





ap2.12.
A} nas frcqucncias conuns o son rcflciido csia fora dc fasc con o son dircio;
D} na frcqucncia dc rcssonancia o son rcflciido csia cn fasc con o son dircio.

Anda mungkin juga menyukai