Ke Menu Utama

BAB 2
KONSEP-KONSEP
PERAKAUNAN
Konsep-konsep Asas Perakaunan
Pengkelasan Akaun
Persamaan Perakaunan
Sistem Catatan Bergu
KONSEP- KONSEP
ASAS
PERAKAUNAN
 Pri nsip Pe raka una n D ite rima
Umu m
Panduan untuk mengukur, merekod dan melaporkan aktiviti
ekonomi.

Merangkumi konvensyen, konsep, peraturan, prosedur dan

garis panduan yang standard

Situasi yang sama akan diukur, direkod dan dilapor dengan

cara yang sama oleh akauntan

TUJUAN
Maklumat yang dilaporkan dalam Penyata Kewangan lengkap,
boleh dipercayai, difahami dan untuk tujuan membuat
perbandingan
KONSEP-KONSEP
PERAKAUNAN
 KOS SEJARAH
 PENGUKURAN WANG STABIL
 ENTITI BERASINGAN
 USAHA BERTERUSAN
 KETEKALAN
 TEMPOH PERAKAUNAN
 MATERIALITI
 REALISASI
 PEMADANAN
 KONSERVATISMA
 PENDEDAHAN PENUH
 KEOBJEKTIFAN
KOS SEJARAH
(HISTORICAL COST)

Aset direkod pada harga kos atau belian

Sebab – objektif dan boleh dibuktikan

Contoh: Perniagaan AA membeli sebuah kereta dengan

hargaRM20,000 pada 21 Ogos 2002. Harga pasaran meningkat
kepada RM 25,000 pada keesokannya. Apakah nilai yang harus
direkod oleh Perniagaan AA. Kenapa?

Penyelesaian: Nilai yang direkod adalah RM 20,000 , kerana

nilainyatelah dipersetujui dan bersamaan dengan tarikh berlakunya
urusniaga belian
PENGUKURAN WANG STABIL
(MONETARY UNIT)

Wang digunakan sebagai alat pertukaran dan direkodkan dalam

buku perakaunan

Contoh: Satu urusniaga telah berlaku dalam Perniagaan AA tetap

nilainya dalam wang tidak dapat dipastikan.
Akauntantperniagaan membuat keputusan tidak merekod
urusniaga tersebutsehingga nilai dalam wang dapat dipastikan

Penyelesaian: Tindakan tersebut adalah tepat kerana

pelaporanurusniaga perlu dipastikan dan dilaporkan dalam nilai
wang yang tepat
ENTITI BERASINGAN
(SEPARATE ENTITY)
Perniagaan tiada kaitan dengan hak peribadi pemilik
Perniagaan dan pemilik adalah dua entiti yang berbeza

Contoh: En AA membeli sebuah kereta untuk kegunaan

isterinya. Beliau telah merekodkan pembelian ini ke dalam
rekodperniagaanya. Selain itu semua perbelanjaan minyak
petrol untukkereta tersebut turut direkod dalam buku
perniagaannya.

Penyelesaian: En. AA tidak mematuhi konsep entiti

berasingan.Pembelian kereta dan perbelanjaan minyak petrol
adalahperbelanjaan peribadi bukannya perbelanjaan
perniagaan. Ia tidak boleh direkod dalam buku perniagaannya.
USAHA BERTERUSAN
(GOING CONCERN)

Perniagaan ditubuhkan untuk diteruskan dan dimajukan

Tidak dibubarkan dalam jangka pendek
Menilai aset tetap secara berterusan dalam operasi perniagaan untuk
menghasilkan pendapatan

Contoh: Perniagaan AA membeli sebuah kenderaan berharga RM

20,000 dengan anggaran jangkahayatnya selama10 tahun. Harga
pasaran kenderaan tersebut adalah RM 25,000.Adalah
dicadangkankenderaan tersebut disusutnilaikan untuk tempoh 5
tahun kerana perniaagaan dijangka akan dibubarkan dalam
jangkamasa tersebut.
Penyelesaian: Cadangan ditolak kerana bertentangan
dengan konsepentiti berterusan. Kenderaan perlu
direkod pada nilai RM 20,000 dandisusutnilaikan
selama 10 tahun kerana perniagaan diandaikan akan
beroperasi untuk jangkamasa yang tidak boleh
ditetapkan
KETEKALAN
(CONSISTENCY)

Kekalkan semua kaedah yang digunakan

Tujuan – mudah buat perbandingan antara tahun-tahun lepas dan
firma lain
Laporan itu adil dan dapat dipersembahkan

Contoh: Perniagaan AA menggunakan kaedah garislurus dalam

menilaisusutnilai semua aset tetap syarikat. Syarikat bercadang untuk
menukar kaedah penilaian kepada kaedah baki berkurangan untuk
semua asettetap. Adakah tindakan ini mematuhi konsep ketekalan,
huraikan.
Penyelesaian: Tidak mematuhi konsep
ketekalan, kerana sesuatu kaedah yang telah
digunakan perlu diteruskan penggunaannya
untuk tahun-tahun seterusnya.
TEMPOH PERAKAUNAN
(ACCOUNTING PERIOD)

Perniagaan disediakan untuk satu tempoh biasanya 12 bulan,

membolehkan prestasi entiti dapat diukur

Contoh: Perniagaan AA telah ditubuhkan pada 1 Januari

2000.Perniagaan ini menutup akaun perniagaannya setiap 12 bulan
iaitu pada 31 Disember setiap tahun. Jelaskan konsep perakaunan
yang terlibat.

Penyelesaian: Tindakan ini adalah amalan biasa perniagaan dan ia

memenuhi konsep tempoh perakaunan di mana penyata kewangan
disediakan untuk setiap 12 bulan.
MATERIALITI
(MATERIALITY)

Dianggap material atau tidak dari segi nilainya (angka) jika ia

boleh mengubah keputusan yang akan dibuat oleh pembuat
keputusan.
Penentuan materialiti:-
a) perlu buat bandingan
b) imbangan dari segi saiz, ciri-ciri dan sifat
Contoh: 2 peralatan telah dibeli pada harga RM 10 dan RM
10,000 masing-masing. Usia guna dijangkakan selama 10 tahun.
Dicadangkan kedua-dua peralatan disusutnilaikan selama 10
tahun. Berikan pendapat anda.
Penyelesaian: Menurut konsep materialiti adalah
tidak material untuk mengira susutnilai ke atas
peralatan berharga RM 10. Ia lebih sesuai dilaporkan
sebagai belanja. Sementara RM 10,000 adalah
material untuk disusutnilaikan selama 10 tahun
REALISASI
(REALISATION)

Hasil – hanya diambilkira jika ia benar-benar berlaku.

Kriteria:-
 berlaku urusniaga

 pembeli sanggup bayar

 kestabilan nilai matawang


pembeli berupaya bayar

Contoh: En AA adalah pengusaha tembikar. Beliau telah menerima

tempahan 100 pasu tembikar. Beliau telah merekodkan
tempahantersebut dan mengiktiraf hasilnya pada tarikh tempahan
diterima. Berikan pendapat anda.
Penyelesaian: En AA tidak boleh mengiktiraf
tempahan tersebutsebagai hasil keran
urusniaga pertukaran barang belum berlaku.
Tindakannya tidak menepati konsep realisas
PEMADANAN
(MATCHING)
Belanja – direkod dalam tempoh perakaunan bagi perolehi hasil
perniagaan.
Tujuan – ketahui jumlah sebenar hasil & belanja untuk sesuatu
tempoh perakauanan

Contoh: En AA mendapati perniagaannya akan mengalami kerugian.

Maka beliau mengarahkan akauntan mengurangkan pelaporan
perbelanjaan syarikat dengan mengurangkan pelaporan nilai belanja
elektrik dan tidak melaporkan belanja susutnilai bagi tempoh tahun
tersebut. Adakah akauntan perlu mematuhi arahannya, berikan
pendapat anda.
Penyelesaian: Tidak kerana bercanggah dengan
konsep pemadanan. Pelaporan belanja elektrik dan
belanja susutnilai adalah perbelanjaan yang berlaku
dalam tahun kewangan tersebut dan ia berkaitan
dengan hasil yang diperolehi dalam tempoh itu. Oleh
itu perbelanjaan perlu dilaporkan bagi menunjukkan
kedudukan kewangan sebenar syarikat
KONSERVATISMA
(CONSERVATISM)

Hasil & Untung perniagaan direkodkan jika ia benar-benar

berlaku, jika ada jangkaan dalam kerugian akan diambilkira tetapi
jangkaan keuntungan tidak diambilkira.
Aset tidak terlebih nyata dan liabiliti tidak terkurang nyata

Contoh: Perniagaan AA telah berkontrak dengan syarikat dari

Mexico. Hasil daripada kontrak ini perniagaannya dijangka akan
memperolehi keuntungan RM 1 juta. Pengarah syarikat
mengarahkan akauntannya melaporkan keuntungan tersebut dalam
penyata kewangan tempoh berkenaan. Wajarkah akauntan
melaporkan keuntungan tersebut? Apa pendapat anda.
.
Penyelesaian: Akauntan tidak boleh
melaporkan keuntungan tersebut kerana ianya
belum berlaku dan hanya satu jangkaan.
Tindakan ini menyalahi konsep konservatisma
di mana keuntungan tidak boleh dilaporkan
selagi tidak berlaku
PENDEDAHAN PENUH
(FULL DISCLOSURE)

Mendedahkan semua fakta penting yang berkaitan dengan

organisasi

Contoh: Perniagaan AA telah membuat perubahan dalam kaedah

penilaian stok yang digunakan. Syarikat tidak mendedahkan
perkara ini dalam penyata kewangan bagi tempoh perakaunan
berkenaan.

Penyelesaian: Tindakan ini tidak mematuhi konsep pendedahan

penuh di mana perubahan yang dibuat itu perlu dilaporkan dalam
nota kepada akaun. Tujuannya adalah untuk memaklumkan
perubahan yang berlaku kepada pengguna penyata kewangan.
KEOBJEKTIFAN
(OBJECTIVITY)

Semua data perakaunan harus ada bukti yang menyokong

berlakunya urusniaga
Tujuan – elak daripada akauntan beri pendapat yang subjektif
dan tidak tepat
Rekod boleh dipercayai benar dan tepat

Contoh: Perniagaan AA menjalankan dasar di mana

hanya urusniaga tunai sahaja dikeluarkan resit, tetapi
bagi urusniaga kredit tiada sebarang dokumen
diperlukan. Beri pendapat anda.
Penyelesaian: Syarikat tidak mematuhi konsep
keobjektifan kerana semua urusniaga yang
berlaku perlu disahkan dengan pengeluaran
dokumen tertentu samada urusniaga tunai atau
kredit. Selain sebagai bukti ia juga dapat
memudahkan perekodan dibuat
 RUMUSAN
Konsep-konsep asas dalam perakaunan
menjadi garispanduan yang diterima umum
dan dipraktiskan sebagai satu standard yang
universal.
 Konsep-konsep ini penting bagi memastikan
penyediaan penyata kewangan yang standard
kepada pengguna maklumat perakaunan.
MENU
PENGKELASAN

AKAUN DALAM

SESUATU ENTITI
 PENYATA KEWANGAN
(FINANCIAL STATEMENT)

PENYATA KUNCI
PENDAPATAN KIRA-KIRA
(INCOME STATEMENT) (BALANCE SHEET)
PENYATA PENDAPATAN

HASIL BELANJA
 HASIL
(REVENUES)

Segala penerimaan daripada jualan barang atau

penyediaan perkhidmatan.

2 jenis hasil iaitu:-

Hasil Pengendalian Pernigaaan
Contoh:- Jualan, hasil perkhidmatan

Hasil Bukan Pengendalian Perniagaan

Contoh:- Faedah diterima, simpanan, sewa
diterima, untung atas jualan aset
tetap
 BELANJA
(EXPENCES)

Kos atau pembayaran dalam perolehi hasil

2 jenis belanja iaitu:-

Belanja Pengendalian Perniagaan
Contoh:- Kadarbayaran, Jualan, Angkutan
Keluar
• Belanja Bukan Pengendalian Perniagaan
Contoh:- Faedah atas Overdraf
 KUNCI KIRA-KIRA
(LEMBARAN IMBANGAN)

LIABILITI
ASET EKUITI
PEMILIK
 ASET
(ASSETS)
Harta yang dimiliki oleh perniagaan.

Aset dibahagikan kepada dua:-

1. Aset Tetap
Aset yang tahan lama dan boleh digunakan untuk
beberapa tahun.
Terbahagi kepada 2:-
• Aset nyata – Dapat dilihat secara fizikal
Contoh:- Bangunan, kenderaan, peralatan
• Aset tak ketara – Tidak dapat dilihat secara
fizikal
Contoh:- Tandadagang, paten
2. Aset Semasa
Wujud dalam satu tempoh perakaunan dan
boleh ditukar menjadi tunai dalam tempoh
setahun

Sentiasa berubah bentuk dan nilai

Contoh :- Stok akhir, Akaun Belum Terima,
Tunai, Bank, Hasil Terakru, Belanja Terdahulu
 LIABILITI
(LIABILITY)

Hutang perniagaan yang perlu dibayar oleh entiti

kepada pihak lain

Liabiliti dibahagikan kepada 2 jenis:-

1. Liabiliti Jangka Panjang ( > 1 tahun)

Hutang yang perlu dijelaskan dalam tempoh yang
melebihi satu tahun
Contoh:- Pinjaman, gadai janji
2. Liabiliti Semasa ( < 1 tahun)

Hutang yang perlu dijelaskan dalam tempoh

kurang dari setahun
Contoh:- Akaun Belum Bayar, Belanja,
Terakru, Hasil Terdahulu
 EKUITI PEMILIK
( OWNER’S EQUITY)

Hutang pihak perniagaan kepada

pemiliknya iaitu modal, ia termasuk

• Modal yang dilaburkan oleh pemilik ke

dalam perniagaan
• Untung bersih hasil daripada kegiatan
perniagaan yang menguntungkan
 RUMUSAN
Terdapat 5 kumpulan utama akaun-akaun di
dalam Penyata Kewangan untuk keperluan
perekodan akaun perniagaan iaitu:
1. Hasil
2. Belanja
3. Aset
4. Liabiliti
5. Ekuiti Pemilik

MENU
 PERSAMAAN
PERAKAUNAN

Tanpa Mengambilkira
Hasil Dan Hasil Dan
Belanja Belanja
 Persamaan Perakaunan
Tanpa Hasil dan Belanja

ASET = LABILITI + EKUITI PEMILIK

Contoh:-
1. Memulakan perniagaan dengan modal tunai RM 1,000

ASET = LIABILITI + EKUITI

Tunai Modal
+1000 +1000

Kesannya: Aset bertambah : Ekuiti bertambah

2. Pemilik mengeluarkan RM 100 tunai untuk kegunaannya

ASET = LIABILITI + EKUITI
Tunai Ambilan
-100 -100

Kesannya: Aset berkurang : Ekuiti berkurang

3. Perniagaan meminjam dengan En. Jj sebanyak
RM 3,000 dan diberikan cek

ASET = LIABILITI + EKUITI

Tunai Pinjaman
+3000 +3000

Kesannya: Aset bertambah : Liabiliti bertambah

4. Perniagaan membayar hutang RM 100 secara tunai

ASET = LIABILITI + EKUITI

Tunai Pinjaman
-100 -100

Kesannya: Aset berkurang : Liabiliti berkurang

 Persamaan Perakaunan
deng an
Meng ambi lkira H asi l &
Belanj a

ASET = LIABILITI + MODAL + HASIL -

BELANJA
Contoh:
1. Perniagaan membuat jualan secara kredit kepada AA
Agensi bernilai RM 2,000
ASET = LIABILITI + EKUITI
Penghutang Jualan
+2000 +2000

Kesannya: Aset bertambah : Ekuiti bertambah

(Peningkatan
HASIL)

2. Perniagaan menerima bil telefon sebanyak RM 90

= LIABILITI + EKUITI
Bil telefon Belanja telefon
+90 -90

Kesannya: Liabiliti bertambah : Ekuiti berkurang

 RUMUSAN
Persamaan Perakaunan adalah asas utama
kepada penyediaan semua rekod-rekod
perakaunan.

 Semua catatan urusniaga di dalam rekod-

rekod perakaunan perlu mengekalkan
keseimbangan Persamaan Perakaunan ini.

MENU
SISTEM CATATAN
BERGU
(DOUBLE ENTRY SYSTEM)
Definasi
Sistem catatan bergu adalah satu
sistem yang melibatkan catatan debit
dan catatan kredit, dengan kata lain:
o Apabila satu pihak memberi, pasti
pihak lain yang menerima

o Apabila sesuatu amaun diberi, pasti

ada amaun yang sama diterima
 Prinsip Sistem Catatan
Bergu
DEBIT = Catatan sebelah KIRI akaun
KREDIT = Catatan sebelah KANAN
akaun

Format Akaun T

Tajuk Akaun
DEBIT KREDIT
Peraturan Merekod Dalam
Sistem Catatan Bergu

Akaun Rekod Catatan Baki Awal

ASET ↑ DEBIT DEBIT

BELANJA ↓ KREDIT

MODAL ↑ DEBIT KREDIT

LIABILITI ↓ KREDIT
HASIL
Contoh:-

1. Pemilik memulakan perniagaan dengan tunai

RM 1,000
2. Membeli peralatan pejabat secara tunai RM 150

Akaun Tunai Akaun Modal

1 1000 1 1000

2 150

Akaun Peralatan

2 150
 Mengira Baki Akaun -
T
Contoh:-
Akaun Tunai

1000 150
h/b 850

1000 1000

b/b 850
Terdapat 2 jenis baki iaitu:
2. Baki Normal
– Baki normal sesuatu akaun adalah di sebelah
di mana peningkatan akan direkodkan
– Contoh:- Aset – disebelah DEBIT
Liabiliti dan Ekuiti di sebelah
KREDIT

4. Baki Tidak Normal

Baki adalah disebelah bertentangan dari
baki normal
 RUMUSAN
Mengikut Sistem Catatan Bergu jumlah
sebelah debit akan sama dengan jumlah
sebelah kredit.
 Dalam merekod urusniaga mesti
mematuhi peraturan merekod dalam
Sistem Catatn Bergu.
 Akaun – T adalah satu cara merekod
urusniaga secara sistematik.

MENU