BAB 1 KONSEP DAN TAKRIF

TAMADUN
1

Konsep Asas Tamadun Pengertian umum masyarakat :

a.

Masyarakat manusia yang telah keluar daripada kehidupan yang mundur (nomad) dan telah mencapai kemajuan dalam pelbagai aspek kehidupan Peringkat atau tahap-tahap kemajuan yang dicapai oleh manusia pada sesuatu zaman

b.

c. Kehidupan masyarakat moden yang dipenuhi dengan segala kemudahan hasil penggunaan pelbagai alat teknologi

Kesimpulan pengertian tersebut bersifat umum hanya dikatakan

Masyarakat manusia mengalami perubahan dalam kehidupan Tahap kemajuan sesebuah masyarakat cermin tingkat ketinggian tamadun

Tamadun amat berkait rapat dengan proses dan hasil daripada kemajuan sesuatu masyarakat

Definisi tamadun dari sudut bahasa

i. ii.

Bahasa Arab

Bahasa Inggeris Melayu

4

iii. Bahasa

BAHASA ARAB

Ada 4 istilah yang digunakan

Tamadun

Hadarah

Umran

Madaniyyah

Tamadun yang ditulis dalam b.Melayu diambil daripada perkataan b.Arab tamaddun

Kehalusan budi bahasa dan kesopanan tingkah laku Istilah tamadun mula diperkenalkan oleh JURJI ZAYDAN ( tarikh al-tamadun al-Islami) pada tahun 1902-1906
7

Dari sudut semantik tamadun kata terbitan daripada kata kerja maddana:pemilihan sesuatu lokasi sebagai tempat tinggal
membangunkan sesuatu kawasan hingga menjadi suatu perbandaran

i.

ii.

Lahir daripada maddana :

Madinah bandar Madani / al-madaniyah peradaban dan kemakmuran hidup yang merujuk kepada kemajuan kebendaan yang dicapai oleh masyarakat diperkenalkan oleh Abu Nasir al-Farabi (abad ke-11) Mudun kota-kota yang memiliki ciri-ciri tamadun
9

Oleh itu - madana mudun madinah madani

membawa maksud kehidupan di bandar yang mesti dikaitkan dengan satu corak hidup yang maju & dilengkapi dengan pelbagai kemudahan
10

Umran & hadarah Ibn Khaldun (alMuqadimah)

Umran kawasan tanah tempat tinggal yang tetap, berkembang subur dan maju dan menjadi bandar

Hadarah

satu daerah, kota, bandar, kampung @ tanah yang diusahakan lawan - badawiah

11

Hadarah Said Hawwa

Thaqafah sama maksud dengan culture yang mana merupakan satu ramuan untuk melahirkan tamadun secara ringkas kebudayaan bermaksud cara hidup, cara berfikir dan cara bertindak sesuatu kelompok manusia
12

Kata dasar al-hadr menetap di kawasan bandar membawa maksud Kehidupan bertamadun dari sudut material & sosio budaya

Tamadun boleh ditakrifkan

- Sejumlah pencapaian dan pemerolehan dalam segala perlakuan, pemikiran, penciptaan yang baik, akhlak baik bagi sesuatu kelompok manusia yang membentuk sebuah bangsa atau negara bangsa 13

BAHASA INGGERIS

14

Sudut epistemologi perkataan civilization berkait rapat dengan urbanization Civilization asal perkataan Latin civitas, civiltas = city --- bermaksud tiap-tiap perubahan adalah jelas pertumbuhannya di bandar-bandar besar dan ciri-ciri asas peradaban manusia lebih mudah ditemui di bandar-bandar

15

Istilah latin iaitu civitas lahir bersama kelahiran tamadun Rom membawa maksud sistem pemerintahan dan undangundang di Rom gambaran wujudnya sistem undang-undang seperti undangundang awam, warganegara dll tanda wujudnya sebuah masyarakat yang memiliki organisasi yang tersusun
Civitas dalam bahasa Greek bandar / kota / metropolis diperluaskan kepada makna negara kota (city state)
16

Definisi Tokoh Barat :-

Collingwood suatu proses bagi mencapai suatu tahap kehidupan civil (sopan) atau proses untuk menjadi sivil (sopan)- hasilnya lahirkan masyarakat bandar iaitu masyarakat yang mempunyai kehalusan budi Samuel Johnson suautu keadaan yang bertentangan dengan kehidupan biadap (barbaric) iaitu mencapai satu tahap kesopanan yang tinggi
17

Perkataan b.Inggeris lain untuk tamadun

culture

urbanization

renainssance

Tidak begitu luas penggunaannya kerana

Ruang lingkup unsur2 yang diungkapkan oleh perkataan ini dalam hubungannya dengan tamadun terbatas berbanding civilization
18

Pengertian civilization lebih mudah difahami kerana umumnya merujuk kepada perubahan daripada kehidupan barbaric (nomad) kepada hidup menetap yang mempunyai sistem politik, ekonomi dan sosial yang teratur dan maju
Istilah ini hanya mula digunakan di Eropah pada pertengahan kurun ke-18 apabila ahli-ahli ekonomi Peranchis menggunakannya untuk memberi tafsiran kepada proses menuju kemajuan ekonomi
19

Perkataan civilization sama makna dengan tamadun dalam b.Arab hanya Civilization menekankan kepada pencapaian material
Tamadun (b.Arab) menekankan kepada pencapaian material & spritual dalam sesebuah masyarakat yang membolehkan sesebuah masyarakat dianggap sebagai sebuah masyarakat yang bertamadun
20

BAHASA MELAYU

21

Selain tamadun dua perkataan yang dimaksudkan dengan tamadun ialah - peradaban - kebudayaan

Agak berbeza sedikit pengertian dengan tamadun oleh Kamus Dewan walaupun maksudnya serupa
22

Kamus Dewan

keadaan masyarakat manusia yang dicirikan oleh atau didasarkan pada taraf kemajuan kebendaan serta perkembangan pemikiran (sosial, budaya, politik), negara dan penduduknya yang telah mencapai taraf kemajuan kebendaan serta perkembangan pemikiran, budaya atau cara hidup

23

penghujung abad 20 perkataan tamadun menjadi popular dengan kemuculan perkataan madani iaitu kata sifat bagi tamadun dalam wacana tamadun peringkat Alam Melayu
24

Pada

Nakarikam (Tamil)

Akar kata nakar maksud - kota atau bandar, simbolik tentang penjelmaan Tuhan Siva iaitu Tuhan yang menciptakan bandar.

25

Nakarikam bermaksud sebagai tingkah

laku, tutur kata dan pakaian yang berkaitan dengan sesebuah bandar; peradaban, kesopanan, kehalusan budi;perbandaran, penjalinan persahabatan dan prihatin atau kasih sayang.
26

Wen ming (Cina)

Akar kata - ming Maksud cerah, terang atau bercahaya. Ia dikaitkan dengan amalan tradisi yang perlu dipraktikkan, pemikiran yang bijaksana, pemahaman yang jelas dan bertutur secara terbuka.
27

Wen ming

merujuk kepada unsur-unsur material dan spiritual yang muncul daripada pencapaian sejarah perkembangan manusia.

28

Tamadun Daripada Perspektif Pelbagai

Bangsa dan Agama

29

Umumnya setiap bangsa dan agama setuju tamadun merupakan pencapaian kemajuan dalam pelbagai bidang kehidupan masyarakat
Sukar tentukan takrif mutlak bagi tamadun -

- kenapa sukar tentukan takrif mutlak ????? - kenapa berbeza istilah ?????
*
30

Islam Istilah madaniyah, umran, hadarah, tamadun berbeza tetapi sebenarnya menemui titik persamaan dari segi konsep tamadun iaitu meletakkan unsur agama yang berpaksikan akidah, syariah dan akhlak sebagai dasar dalam pembinaan & perkembangan tamadun

Barat Lebih menonjolkan aspek pencapaian kebendaan atau material sebagai ukuran bagi menentukan sesebuah masyarakat itu bertamadun atau sebaliknya

31

Melayu

Menerima pengaruh besar daripada tamadun Islam memperlihatkan perbezaan dengan tamadun Barat

32

terdapat kecenderungan sesuatu bangsa tentang tamadun bangsa mereka lebih tinggi berbanding tamadun lain

Cth China dan Barat - Islam

33

RUMUSAN
-

definisi tamadun banyak dipengaruhi pandangan semesta sesebuah masyarakat Pandangan semesta lahir daripada latar belakang dan pengalaman agama, politik dan kemasyarakatan antara satu dengan lain

Penekanan yang diberikan terhadap tamadun berbeza lihat Islam dan Barat
34

Syed Qutb

Arnold Toynbee

Tamadun Islam ialah segala

bentuk kemajuan yang dihasilkan oleh masyarakat dalam aspek sosial, pemerintahan, politik, ekonomi, kebudayaan yang berteraskan kepada syariat Allah serta bercirikan nilainilai moral Islam

Tamadun ialah suatu sistem masyarakat yang dapat membantu manusia menambah pengeluaran dan ia mempunyai empat elemen penting iaitu bahan-bahan ekonomi, sistem politik, pengetahuan dan seni

35

PERBEZAAN ANTARA TAMADUN, BUDAYA, AGAMA DAN BANGSA

36

Tamadun luas & melangkaui dan melepasi budaya, bangsa dan juga berbeza daripada agama

a) Budaya dan bangsa

Budaya faham makna budaya ???

Semua masyarakat berbudaya tetapi tidak semua budaya boleh mencapai tamadun yang tinggi
37

Masyarakat berbudaya tinggi akan mencapai tamadun yang tinggi dan sempurna berbanding tamadun lain jika tidak mencapai tahap masyarakat berbudaya tinggi masyarakat itu berbudaya rendah seperti masyarakat nomad
Tamadun Barat & Tamadun Islam sendiri mengandungi pelbagai budaya daripada pelbagai kaum
38

Cth : Cina Muslim di China amalkan budaya China tetapi beragama Islam bawah Tamadun Islam
Cth : masyarakat Barat di Eropah dan Amerika budaya berbeza-beza bawah Tamadun Barat

39

b) Agama * Tamadun juga berbeza daripada agama

Faham makna agama ????? Tamadun juga melangkaui agama masyarakat yang menganut agama yang berbeza tetapi bernaung di bawah tamadun yang sama Cth : Orang Jepun ( Shinto, Budhha ) bawah Tamadun Jepun

Cth : Orang Cina ( Konfucius, Buddha, Taios ) bawah Tamadun Cina

40

Tamadun Islam agama unsur terpenting dalam binaan tamadun Menerima apa-apa budaya asalkan tidak bercanggah

41

RUMUSAN

Tidak dinafikan budaya, agama, bangsa mempunyai kaitan rapat dengan kewujudan tamadun

Hanya tidak boleh disamakan dari segi makna kerana cakupan tamadun lebih luas melepasi budaya, bangsa dan agama

42