renme, rencilerin fikri katlmn ve uygulamasn gerektirir.

Kendi bana aklama ve gsterim, uzun sreli renmeyi salamaz Aktif renme bunu salayacaktr.

renmeyi aktif yapan nedir?

renme etkin olduunda, iin ounu renciler yapar. Beyinlerini kullanrlar, fikirleri dnrler, problemleri zerler ve ne rendilerse uygularlar. Aktif renme hzldr, elencelidir,destekleyicidir. renci sklkla srasndan uzakta, hareketli ve yksek sesle dnr.

renme neden Aktif olmaldr?

Bir eyi iyi renmek iin, onu duymak, grmek, onunla ilgili sorular sormak, bakalar ile gr al veriinde bulunmak gerekir. Biliyoruz ki,renciler en iyi, yaparak renirler. O halde snfnz canlandrarak, rencilerinizi neelendirerek ve ferahlatarak renmeyi aktif duruma getirmeniz gerekmektedir. Bu amala ilk olarak renmenin nasl gerekletiinin anlalmas gerekir

NASIL RENYORUZ?

Yaklak 2400 yl nce Konfiyusun ; Ne duyduysam, unuttum. Ne grrsem, hatrlarm. Ne yaparsam, anlarm.

Bu sylemi aktif renmeye uyarlayacak olursak

Ne duyduysam unuttum. Ne duyar ve grrsem,biraz hatrlarm. Ne duyar, grr ve onunla ilgili soru sorar veya birisi ile tartrsam, anlamaya balarm. Ne duyar, grr, tartr ve yaparsam, bilgi ve beceri kazanrm. Bakasna ne retirsem, iyice renirim.

Anlattnz dersin unutulmasnn en nemli nedeni, retmenin konuma hz ile rencilerin dinleme hz arasndaki farkllktr. ou retmen dkda yaklak 100-200 kelime kullanarak konumaktadr
.renciler, btn dikkatleri ile dk.da 50 veya 100

kelime dinleyebilmektedir.renciler dinlerken daha ok dnmektedirler. Yaplan aratrmalar gstermektedir ki, renciler ilk on dkda dikkatlerini %70 orannda toplayabildikleri halde bu oran son on dkda %20ye dmektedir.

Sonu olarak
Anlatlan konu ne kadar ilgi ekici olursa olsun, renciler ne kadar dikkatli dinlerlerse dinlesinler ve retmen bilgiyi ne kadar sral ve yava anlatrsa anlatsn Dinleyerek renme snrl kalmaktadr.

Aktif renmenin gerekleemedii anlatm ynteminin srekli olarak kullanlmasnn ortaya kard sorunlar. rencilerin dikkati her geen dakika azalmaktadr. Sadece dinleyerek renen rencilere hitap etmektedir. Ezbere renmeyi desteklemektedir. Btn rencilerin ayn bilgiye ihtiya duyduu ve hepsinin ayn hzda rendii varsaymna dayanmaktadr. rencilerin houna gitmemektedir.

Anlatma grsel unsurlarn eklenmesi, aklda kalcl %14ten %38e ykseltmektedir.Resim kullanlarak yaplan anlatm sadece kelimeler kullanlarak yaplan anlatmdan kat daha fazla etkilidir. Hem grsel,hem iitsel unsurlar birlikte kullanlrsa daha ok rencinin renmesine yardmc olunacaktr.

BEYN NASIL ALIIR?

Beynimiz aadaki sorular sorarak gelen bilgiyi sorgular. Bu bilgiyi daha nce duydun mu? Veya grdn m? Bu bilgi nereye uyar? Bununla ne yapabilirim? Bu bilginin dn, geen ay veya yl duyduum dnce ile ayn olduunu farz edebilir miyim?

Beyin sadece bilgiyi almaz onu iler. Bir bakma bilgisayar gibi alr. Bilgisayarn girilen verileri daha sonra kullanabilmesi iin onlar saklamas yani kaydetmesi gerekir. Beynimizin hafzaya kaydetmesi iin yeni bilgiyi test etmesi, zetlemesi veya bakalarna aklamas gerekir. renme pasif olduunda beynimiz yeni bilgiyi kaydedemez.

Eer renciler aada belirtilenleri yaparlarsa daha iyi renirler.

1- Bilgiyi kendi kelimeleriyle yeniden ifadelendirmek. 2- rneklendirmek 3- eitli biimlerinin ve durumlarnn neler olduunu ayrt etmek. 4- Bilgi ile dier faktrler ve fikirler arasnda balant kurmak. 5-Bilgiyi eitli biimlerde kullanmak. 6- Baz sonularn nceden grmek. 7- Bilginin kartn veya tersini ifadelendirmek.

renmek bilgiyi bir btn olarak yutmak deil, inemektir. retmen rencilerinin yerine onlarn beyinlerinde bilgiyi ileyemez ama onlarn bu ii yapmalarn kolaylatracak etkinlikleri dzenleyebilir. rnein; rencilere yeni bilgiyi birbirleri ile tartma frsat vererek, yeni bilgi ile ilgili hem kendisine hem de dier rencilere soru sorma yolunu aarak, uygulatarak ve bir bakasna retme frsat yaratarak renmeye rehberlik yapabilir.

renme ksa sreli bir olay deildir.Bir zaman dilimi ierisinde aamalarla gerekleir. Bu srete tekrar yetmez. rnein; Matematik gibi soyut konularn renilmesinde somut
aralar kullanmak ve gnlk yaamla balantl rnekler vermek gerekir. renme, rencinin kendi renmesinde barol oynamas ile gerekleir.

renme aktif olduunda renci bir eyler, ister bir problemi zmek iin bilgiler ister, bir ii yapabilmek iin yol bulmaya alr.

Ksaca renci; arar, sorar, sorgular.

RENME ZERNE BR DENEY

kinci snf rencileri arasnda renme zerine yaplm bir deneyde izlenen admlar ve sonular; Uygulama Admlar: 1- retmen tahtaya aadaki ilemleri yazar; 43 8 _______ 21 5 19 3 ______ 36 7 ______ 198 42 ______ ______

2- renciler tahtadaki ilemleri defterine yazarken; retmen szl olarak kartma ilemine balamadan nce tahtadaki ilemleri bykten ke yeniden sralaynz

3- renciler ilemini tamamlayp cevaplarn kontrolne geildiinde

retmen szl olarak vermi olduu ilemlerin bykten ke yeniden sralanmas talimatnn rencilerin ou tarafndan anlalmam olduunu grr. Sonu Bu olayda renciler ayn anda grsel ve iitsel olmak zere iki farkl trde duyumsal girdi almlardr. Bu girdiyi ksa sreli hafzaya kaydetme potansiyelleri olmasna ramen, o srada tahtada grdkleri ilemleri deftere yazmakta olduklar iin szl olarak verilen talimat ksa sreli hafzada ileme sokulmamtr. Sonu olarak ta retmenin talimat anlalmam ve yerine getirilmemitir.

DKKAT!!! ou insan zellikle de ocuklar, iki farkl kaynaktan gelen duyumsal girdileri ayn anda ileyemezler. ZM retmen, rencileri tahtadaki ilemi defterlerine geirinceye kadar bekleyecek ondan sonra ikinci talimat verecektir.

DNMEY RETMEK Dnmeyi bilmek, iyi bir eitimin rencilere kazandrd bir beceri olmaldr. Dnme becerimiz, yeni bilgiyi ne kadar iyi alabilmemiz ve ileyebilmemiz zerinde etkilidir. Bunun iin sorgulama ve dnmeyi salamak iin zamann bir blmn kullanmak gerekir. zellikle zor renen rencilerin bu zamana daha fazla ihtiyac vardr.

NASIL?
Dnme zerinde kendi dncenizi gzden geirin.

Zeki ocuklar otomatik olarak daha iyi dnr fikrini benimsemeyin nk, zeki ocuklar abuk cevap verebildikleri iin dnme alkanl gelitiremezler. Ayrca, nasl okunacan bilmek, matematik kuramlarn ezberlemek gibi akademik beceriler dnme becerisi ile ayn ey deildir.

Erken Balayn:Dnmeyi renmek ve hayal gcn geniletmek mmkn olduunca erken hatta okul ncesi dneme kadar inen bir yata balamaldr. rencilere dnecekleri bir eyler verin. rencileri sanat ile tantrn, onlar mzelere ve konserlere gtrn. Onlar grdkleri ve duyduklar eyler hakknda dnmeye tevik edin. Onlara ok sayda Eer.......olsa ne olurdu?,...........ya.........ise gibi sorular sorarak dndrn.

aka yapn. akalar,

kelime oyunlar ve nkteler, kelimelerin ve durumlarn farkl perspektiflerden deerlendirilmesi olduu iin dnmeyi salar.

rencilere btn ynlerden bakmay retin. Apak grlen cevap her zaman en iyi cevap deildi rnein, ocuklarn her zaman harln arttrmamz ister misin? Sorusuna verdikleri evet cevab, bu durumun kendi sorumluluklarn arttrdn anladklar ana kadar en iyi cevaptr.

rencileri eilimleri ve kalplar bulmalar ve balantlar kurmalar iin tevik edin. Bu bilgi ile geen hafta rendiim bilgi arasnda nasl bir balant kurabilirim? sorusunun cevab ile balantlar kurma becerisi renmenin anahtardr.

Allmadk sorular sorun.

Btn arabalar sarya boyarsak ne olur? nsanlara uma becerisi nasl kazandrabiliriz? Dnyann bir taraf daima gece dier taraf daima gndz olsa neler olur? gibi tek cevab olmayan ve ilgin fikirler retmeye ynelten sorular dnmeyi gelitirir.

rencilere ne anlama geldiini sylemeyi retin. Dikkatlice seilmi kusursuz kelimeler fikirleri kesinletirir. Ahbaplk ve arkadalk kavramlar arasndaki fark nedir? Bir kiiyi esrarengiz olarak tanmlarsanz ne demek istemisinizdir? gibi sorular kavramlarn ve kelimelerin tadklar anlamlarn ortaya konmas kiilerin ne dndnn aka ortaya konmas asndan ok yararldr.

rencileri dier bak alarn dikkate almalar iin tevik edin. Farkl bak alarn dinlerken gr amz geniler. Ayn olay zerine yazlm farkl kitaplarn olay ne kadar farkl yorumlar ile ele aldn rneklerle gsterin.

Yazn.
Yazmak ok okumu, bilgili kiilerin yapt bir etkinliktir. Yazmak sistematik dnmeyi kazandrr. Dncelerimiz,kat zerine dkmeye geinceye kadar net deildir. retmen, rencilerini okuduklar kitap zerindeki grlerini yazmalar iin, o gn rendiklerini gemi bilgileri ile nasl yorumladklarn ve gncel olaylar zerindeki dncelerini yazmalar iin tevik etmelidir.

rencilerin kendilerini bakalarnn yerine koymasn isteyin. Bakalarnn nasl dndn ve hissettiini anlamaya alma alkanln gelitirin. Bunun iin bir konuyu bakalarnn perspektifine gre yazmak veya bir ykdeki karakterin bak alarn ve olay aklamaktr.

DORU SORULAR SORARAK Eitimciler, Sokratn rencilerini dndrmek ve onlarn fikirlerini analiz etmeleri iin 2200 yl ncesinden gnmze doru soru sorma stratejilerinin neminin farkndadrlar.

Doru soru Dnmeyi balatr,rencilerin yaratclklarn ve kendi grlerini gelitirmelerinde ihtiyalarna uygun pratik yapma frsat verir.

lkretim ve ortaretimde retmenler bir derste onlarca soru sormasna ramen bu sorularn %90nn cevab ezberlenen bilgilerdir. Dnmeyi salayacak sorular sormak iin doru soru sorma stratejileri olarak unlar nerilmektedir;

Strateji 1 : Evet Ama Neden? rencilere bir cevabn neden doru olduunu sorun.
rnek:

6x (9 - 4) = 30 cevab neden dorudur?

Kristof Kolomb Amerikay kefettii iin neden mehur olmutur? Her iki soruda temel bilgilerin bilinmesinin yan sra

sorular bu bilgilerin kullanlmasn gerektirir.

Strateji 2 :
rnek:

Faydas Nedir?

Bilginin kullanlmasna odaklanm sorular sorun. Bitkilerin bymesi zerinde n etkisini bilmemizin faydas nedir? renciler bitkileri nereye dikeceimize veya hangi bitkilerin n geliine gre daha uygun olduuna karar verebilmemiz iin gibi cevaplar verebilirler. Neden sorularnn bir baka yarar da, rencilerin ksa sre sonra sadece cevap vermenin dnda kendi kendilerine soru sormalarn da salar.

Strateji 3 : imdi Fark Nedir? Bir yeniliin veya deiimin uygulanmasyla ilgili sorular sorun. Uyarlamak. Bir fikri farkl bir biime evirerek sorun. Baz hayvanlar gibi insanlar da k uykusuna yatsalard neler olurdu?
rnek:

Deitirmek Bir olay, yky vb. biraz deitirerek sorun. rnek: Eer Hansel ve Gratel ormanda yanlarna bir harita alm olsalard neler olurdu?

Yerine Geirmek Bir eyi bir baka eyin yerine geirerek sorun. rnek: Ekmein arasna elma koyarak tost yaparsak tad nasl olur?

Bytmek.
Bir konuyu eklemeler yaparak,oaltarak genileterek sorun.
rnek: Newtonun drdnc yasas ne olacakt?

Kltmek.
Bir konuyu klterek, paralara blerek veya baz blmlerini iptal ederek sorun.
rnek: Yerekimi ortadan kalksa Dnyada yaam nasl olur?

Yeniden Dzenlemek. Sralamalar deitirerek sorun. rnek: A harfi en son Z harfi ilk harf olsayd alfabedeki sralama nasl olurdu?

Ters evirmek.
Olaylar tam tersinden sorun.
rnek: Sabah yatp akam kalkarsak neler olur?

Birletirerek. ki veya daha fazla eyi birletirerek sorun.

rnek:

Her kta bir devlet olsa neler olur?

Strateji 5 :
Doru, Yanl veya Hibiri? Ezberlenmi bilgi ile cevaplandrlan sorular arkasndan neden bu ekilde olduunu sorun rnek: Trkiyede ka ilin olduunu sorduktan sonra illerin neden 1,2,3, gibi saylar ile adlandrlmayp ta her birine ayr isim verildiini sorun.

Strateji 6 : Nedir? Yerine Neden? rencileri dikkatli bir analize ynelten birden fazla doru cevab olan sorular sorun. Bu strateji rencilere temel becerilerin kazandrlmasnda etkilidir. rnek: Sfatn tanmn yaptrmak yerine bir cmle ierisinde uygun yerdeki boluun bir kelime ile doldurulmasn isteyin ve neden bu kelimeyi kullandn sorun.

Strateji 7 :
Benzer veya Farkl
Kavramlar, olgular, olaylar deerlendirerek karlatrmay gerektiren sorular sorun.

rnek: Atatrk ile Fatih Sultan Mehmetin yaptklarnn benzerliklerini ve farkllklarn sorun.

Strateji 8 : Sra d Balantlar

Sra d ve yaratc fikirler gerektiren sorular sorun.
rnek: Kavramlar

retirken bunlarn allagelmi eylemler ve alkanlklar ile balantsnn dnda kullanmn isteyin.

RENCLERN SORDUU SORULARLA

renciler sorduklar sorularla bilgi almak, dier rencilere farkl bir bak kazandrmak veya onlara fikir vermek iin sorular kullanrlar. rencilerin sorduu sorular, retmenin yanl anlalan ve kartrlan yerleri belirlemesine yardmc olur.

Soru sormak riskli bir itir.

Snf arkadalar arasnda aptal yerine dme, retmeni zor durumda brakmak iin soru sormak gibi yanl anlalma riski vardr. Bu nedenle,herkesin birbirine gven duyduu ortamda renciler rahatlkla soru sorabilirler.

ortam ii bir orabild t soru s ha i bilip Ra nmey eri,d ndkl enlere d retm nasl onlar sunda ri konu edikle bilm ei iin verec ipular ilmeli vik ed te ilmeli llendir d elidir. getirilm umuna lk dur alkan lamaz. sorgu n beyin nmeye D

Yaratclk Tevik Edilerek

Yaratclk,nsanlarn bilii,duygular,eylemleri ve sezgilerini de kapsayan tm fonksiyonlarnn sentezidir. Yaratc kiiler farkl bak asna sahiptir.

Problemlere ne olmas gerektiinden ok nasl olmas gerektii konusunda odaklanrlar

rencilerde yaratcln desteklenmesi iin;

Rol yapma. rencilerin kendilerini bir bakasnn yerine koymas istenir. Onun asndan bakarak konuyu incelemesi sylenir. Bylece dncelerini yazl veya szl olarak aklama frsat salanr.

Eer........olsayd?
Soru ekliyle rencilerin verilen bir konu zerinde dnmeye balamalar salanr. rnein: Eer toplum kurallarn ocuklar koysayd bu kurallar nasl olurdu? Eer dnyada yerekimi olmasayd neler olurdu? Eer balinalarla iletiim kurabilseydik neler olurdu?

Gibi sorular ile yaratc dnce tevik edilir.

Paralar dnme zerinde pratik yapma. Okul ile aa arasndaki benzerlikler nelerdir? Bir insan ile kitap arasnda nasl bir benzerlik bulunur? Gibi sorular ile renciler btnn paralarn karlatrmal olarak dnmeye sevk edilebilirler.

Ak ulu problemleri zme. Krdanlar ve silgi paralar kullanarak nasl bir bina maketi yaparsnz? Hangi atk maddeleri kullanarak ne gibi sanatsal eserler yapabilirsiniz? Gibi sorular sorarak rencilerin dikkati farkl eyler zerinde dnmeye sevk edilebilir.

HAYAL GCN GENLETEREK

Hayal gc doal akcl olan bir dnme biimidir ve ok hassastr. Kmsendiinde veya eletirilerek, ilgisizlikle dinlendiinde hemen durur. Hayal gc, yaratcln arac olduu iin hassasiyetle dinlenmeli ve nemsenmelidir.

rnein : Buzul anda donmu topraklar zerinde insanlar yaasayd nasl tarm yaparlard? Bu ada yaayan bir ailenin yaay nasl olurdu?
Aile fertlerinin sorumluluklar nasl olurdu?

Hatta bu adaki okul nasl olurdu?

Gibi rencilere sorulacak sorular ile

rencilerin hayal gleri harekete geirilebilir. Dolaysyla dnmeye ynlendirilebilirler.

 renciler sadece glk eksin diye bir i,

DEVLER NE OLMAMALI?

rencilere snfta tamamlayamadklar almalar tamamlama frsat, rencileri snfta oyalama, rencilere ceza, rencilerin kendi kendilerine renme yntemi, Veli de iyi retmen imaj yaratmak iin, Not vermek iin ,

Olmamal

!!!!

DEVLER NE OLMALI? Amac ve tamamlamann neden nemli olduu aklanmal, rencinin zamanna ve emeine demeli, velilere renciye uygun alma ortam hazrlamak iin tevik etmeli,

rencinin emeinin dikkate alndn gstermek iin toplanmal,kontrol edilmeli ve zerinde tartlmal, rencilerin kiiliklerini ortaya koymalarna frsat vermeli, rencilerin yaratclklarna frsat salayarak renme deneyimlerini zenginletirmeli, rencileri aratrmaya yneltmeli.