22 Mays 2012 Sayn Alexander Christie-Miller ABD-Eurasianet.org/Serbest Muhabir ABD kkenli haber sitesi eurasianet.

org haber sitesinde yaynlanacak makaleniz iin, stanbul Bykehir Belediyesince Marmara Denizi ve stanbuldaki sularn temizlik almalarna ilikin olarak Danmanlmza ilettiiniz sorularn cevabi bilgisi aadaki gibidir; 1. Su kirlilii stanbul iin ciddi bir sorun mudur? ehir asndan neden nemlidir? Su (Alc Ortam) kirlilii stanbul'un bulunduu stratejik konumu ve Dnya zerindeki su kaynaklarnn korunmas asndan suyun kresel bir deer olmas nedeniyle tm lkelerin dikkat etmesi gereken bir konudur. 1990l yllarn balarnda stanbulda atksularn yaklak %10u artlmaktayd. Artlmayan atksular Marmara, Karadeniz ve stanbul Boazn kirletmekte ve stanbul iin ciddi bir sorun tekil etmekteydi. Sahil boyunca kirlilik nedeniyle denizlere girilememekteydi. Su kirliliini azaltmak amacyla 1995ten itibaren byk evre koruma projeleri hayata geirilmitir. Bu Projeler; Tuzla, Kadky, skdar, Paaky, Kksu, Paabahe, Gney ve Kuzey Hali, Ataky, K.ekmece, B.ekmece ve Terkos evre koruma projeleridir. 2. ehrin farkl noktalarnda denize dklen atk suyunun artlmasn gelitirmek zere BB'nin halihazrda yrtt hangi almalar var? Ltfen ina edilmekte veya planlanmakta olan su artma tesislerinizle ve alakal dier projeler ve almalarla ilgili bilgi verebilir misiniz?. - stanbuldaki Atksularn Uzaklatrlmas almalar stanbul Bykehir Belediyesi SK Genel Mdrlnce yrtlmektedir. stanbulda toplamda; - 41 adet Atksu Artma Tesisi, - 55 adet Atksu Terfi stasyonu, - 25 adet de Deniz Dearj mevcut olup, SK Atksu Artma Dairesi Bakanl tarafndan iletilmektedir. stanbulda; kullanlarak atksuya dnen sular toplam uzunluu yaklak 14 bin (13 bin 709) kilometre olan atksu ebekesiyle toplanmaktadr. stanbul sahillerinin tamamna yakn, 573 kilometre uzunluudaki atksu tnel ve kolektrleriyle evrilmitir. 19 adet Atksu Artma Tesisi Asya Yakasnda,
1

 22 adet Atksu Artma Tesisi de Avrupa Yakasnda bulunmaktadr. Mevcut Atksu Artma Tesislerinin Toplam Kapasitesi: 5 milyon 030 bin 835 metrekptr. Toplam 41 adet Atksu Artma Tesisi ile gnde 2 milyon 940 bin m3 atksu artlmaktadr. 14 adet Ky Atksu Artma Tesisi naatnn bu yl iinde tamamlanmas planlanrken, 28 adet Ky Atksu Artma Tesisinin inaatna ise yeni balanmtr. Hizmet ettii havzann ihtiyacna gre planlanan farkl kapasitelerde 38 adet Artma Tesisi bulunmaktadr. Atksu artma tesislerinin prosesi tercih edilirken stanbul Boaznn dinamik yaps gznnde bulundurularak Boaz Hattna ilk etapta n Artma Tesisleri projelendirilmi, Marmara Denizi sahilleri iin ise biyolojik ve ileri biyolojik artma zellii tercih edilmitir. Atksu artm konusundaki stratejik hedeflerimizden birisi, Boaza dearj olan n Artma Tesislerini, Biyolojik ya da leri Biyolojik Atksu Artma Tesisine dntrlmesidir. leri Biyolojik Atksu Artma Tesislerinin k sularnn bir ksm son dezenfeksiyon ileminin ardndan rekreasyon alanlarnn sulanmasnda ya da sanayi suyu olarak kullanlmaktadr. Artma tesislerinin iletilmesinde gerekli olan enerjinin nemli bir blm atksularn rtlmesi sonucu elde edilen biyogazdan salanmaktadr.

almalar sren Atksu Artma Tesisleri ise; ehrin eitli noktalarndan denize dklen atksuyun azaltlmas ile ilgili yrtlen en nemli projelerden biri olan 400.000 m/gn kapasiteli Ambarl leri Biyolojik Atksu Artma Tesisinin 2012 yl ierisinde iletmeye almak iin test almalarna balanmtr. 3 Mays 2012 tarihi itibariyle de Grpnar Atksu Tnelinden tesise su alnmaya balanmtr. Toplam 1 milyon 600 bin nfusa hizmet edecek olan bu tesis Kkekmece Gl ile Marmara Denizini atksu tehdidinden kurtaracaktr. nmzdeki yllar ierisinde u anda ihale aamasnda olan Bykekmece bata olmak zere, Silivri, Selimpaa, anta, Kilyos, Tuzla 3. Kademe ve Kkekmece leri Biyolojik Artma Tesislerini ina ederek hizmete almay, buna ilave olarak kylerdeki atksu artma tesislerini de tamamlayarak stanbuldaki atksularn %99dan fazlasn artr duruma geleceiz. Ayrca, artma tesislerinden kan amurlar da, enerji retiminde ve imento fabrikalarnda yakt olarak kullanlmaktadr. Alibeykyden Yenikap Atksu Artma Tesisine Gaziosmanpaa, Eyp ve Fatih lelerinin atksularn tayacak olan 10 km uzunluundaki Gney Hali Tnelinin 7 kmsi tamamlanmtr. Firuzky Atksu Tneli ile Kkekmece Glnn kuzeyinden ve Sazldere Havzasndan gelen atksular toplanarak yapm bitme aamasnda olan Ambarl leri
2

Biyolojik Atksu Artma Tesisine ulatrlacaktr. 5 km uzunluundaki bu tnelin de 4,6 kmsi tamamlanmtr. Kumburgaz-Selimpaa Atksu Tneli ile Gzelce-Kumburgaz ve Selimpaa sahil eridinin atksular yapm planlanan Selimpaa leri Biyolojik Atksu Artma Tesisi'ne iletilecektir. Toplam uzunluu 12,4 km olan bu tnelin 12,1 kmsinin kazs tamamlanmtr. Celaliye-Kamiloba Tneli vastasyla Kumburgaz, Celaliye, Kamiloba, ve Selimpaa blgelerinin atksular toplanarak, yapm planlanan Selimpaa leri Biyolojik Atksu Artma Tesisine aktarlacaktr. 9,3 km uzunluundaki bu tnelin 8,8 kmsi bitmitir. Ayrca Grpnar ve anta Atksu Tnelleri ile B.ekmece Glnn dou ve bat yakasndaki atksu tnel almalarmz da balamtr. 3. u anda stanbul'un kentsel atk suyunun hangi oran artlmadan denize dklmekte? Bu atk suyunun hacmi ne kadardr? (Artlmam atk suyunun miktarnn zaman iinde nasl deitiini gsteren ve konuyla ilgili dier istatistikleri ltfen temin edin) 1994 ncesinde atksularn % 9u n artma ilemine tabi tutulurken bugn atksularn %91i artlmaktadr. naat devam eden artma tesislerinin tamamlanmasyla bu oran % 97ye kacaktr. Bu tesislerin gnlk toplam kapasiteleri 5.041.085 m3/gndr. Tesislerde 2011 ylnda artlan ortalama atksu miktar ise 2.939.419 m3/gndr. 2011 ylnda toplam 1 milyar 73 milyon m3 atksu artlmtr. u anda stanbul'da artlmadan denize dklen atksu oran %9 olup Ambarl, Silivri ve Selimpaa blgesinin atksuyudur. Ambarl leri Biyolojik Artma Tesisinin hizmete alnmasyla bu oran %3e inecektir. Artlm atksuyun yllara gre deiimini gsteren grafik de ekte yer almaktadr.
4. BB denize dklen artlmam atk suyunun miktarnn azaltlmasna ynelik hedefler belirlemi midir? Ltfen bunlarla ilgili baz ayrntlar paylar msnz?

SK'nin atksu artm ile ilgili en nemli stratejileri; ncelikli olarak yapm sren artma tesislerini tamamlayarak artma orann %100'e karmak, Mevcut atksu n artma tesislerini, ileri biyolojik/biyolojik atksu artma tesislerine dntrmek, 5.Gemite Hali kirliliiyle bilinirdi fakat son zamanlarda baaryla temizlenmitir. BB'nin bundaki rol neydi? Bu proje ne zaman gerekletirildi ve Hali'teki kirlilii azaltmak iin neler yapld? Hali (Altnboynuz), 1950lerde balayan youn sanayileme sebebiyle atksu ve evre kirliliine maruz kalmtr. Bu sebeple Hali dolmu ve deniz ulam yaplamaz hale gelmi, kt koku evre sakinlerini ve evreden geenleri son derece rahatsz etmitir. Hali'in ve evresinin yeniden dzenlenmesi, gemiteki tarihi ve kltrel zelliinin geri kazandrlabilmesi iin, 1995 ylnda, stanbul Bykehir
3

Belediyesi ve SK tarafndan dnyann en byk evre koruma projelerinden "Hali evre Koruma Projesi" balatlmtr. Bugne kadar 733 Milyon Dolar harcama yaplan, Hali evre Koruma Projesi sreci ise zetle: Hali kysndaki sanayi tesisleri blgeden uzaklatrlmtr. Haliin her iki yakasna da atksu toplama kollektr ve tnelleri yaplarak atksuyun Yenikap ve Baltaliman Atksu Artma Tesislerine ulatrlmas salanmtr. Hali dibindeki koku yapan 5 milyon m3 amur kartlarak, Alibeykydeki eski taocana tanmtr. amurun depoland 180 bin m2lik alan, yaklak 5 eski Ali Sami Yen Stadna e yeil alana dntrlmtr. (Ali Sami Yen Stad:34.6binm2) Hali ky eridi boyunca evre dzenleme ve peyzaj almalar ile, her iki kyda kltr merkezleri, mzeler, gsteri ve elence merkezleri ve spor tesisleri yaplmtr. Kirlilik sebebiyle durmu olan deniz tamacl yeniden balamtr. Halie Kthane Deresi vastasyla Boaz suyunun verilmesini ve Haliteki znm oksijen miktarn arttrarak hali suyunun yenilenmesini, bylelikle biyolojik eitliliin artmasn salayacak 5 km uzunluundaki Boazdan Halie Deniz Suyu Aktarma Tneli tamamlanmak zere olup test almalarna balanmtr. 38 milyon TL maliyetli bu tnelle gnde 260.000 m3 su Boazdan Halie tanacaktr. Bu projenin hayata geirilme sebebi; yasz dnemlerde, Kathane Deresinin Halie dkld noktada su sirklasyonu olmamas sebebiyle, suda oksijen miktarnn azalmas nedeniyle, deniz canllar, yumurtalar ve larvalarn olumsuz etkilenmemesidir Ayrca Hali, Boaz ve Marmara Denizi'nde Su Kalitesi zleme almalar kapsamnda da; stasyonlardan dzenli olarak alnan numunelerin deerlendirilerek su kalitesindeki deimeler tesbit edilmektedir. Avrupa Birlii standartlarna gre, bir suda yzlebilmesi iin Koliform bakteri orannn 100 mililitre suda 2000'nin altnda olmas l kabul edilmektedir. Hali'te bu oran birok blgede 1000'in altna dmtr. Hali'te bu orann 1996 ncesinde milyarlar seviyesindeydi. stanbul Bykehir Belediyesi, 2002 ylnda "Hali evre Koruma Projesi" ile, Dnya Bykehir Belediyeler Birlii tarafndan Metropolis birincilik dlne layk grlmtr. Bilgilerinize sunar, iyi almalar dileriz. stanbul Bykehir Belediyesi BASIN DANIMANLII