Direktiva Evropiane

pr Vlersimet Mjedisore
Kuadri Ligjor Mjedisor Evropian

Direktivat e Parlamentit Evropian dhe Kshillit mbi VSM, VNM dhe Riparimin e Dmeve n Mjedis

Tiran 2007

prgatitur nga:

Kutia Postare 127, Tiran e-mail: rec@albania.rec.org http://albania.rec.org

Ky botim sht br i mundur n kuadr t projektit Njohja me Direktivat e BE-s kusht pr pranimin e Shqipris n Komunitetin Evropian mbshtetur nga

Fondacioni Shoqria e Hapur pr Shqiprin - SOROS

sht REC
Qendra Rajonale e Mjedisit (REC), sht nj organizat ndrkombtare jopartizane, joavokate, jofitimprurse q mbshtet zgjidhjen e problemeve mjedisore n Evropn Qendrore e Lindore (EQL), duke nxitur bashkpunimin ndrmjet organizatave joqeveritare, qeverive, bizneseve e aktorve t tjer mjedisor, si dhe duke mbshtetur shkmbimin e lir t informacionit dhe pjesmarrjen e publikut n vendimmarrjen mjedisore. REC sht krijuar n 1990 nga ShBA, Komisioni Evropian dhe Hungaria. Sot REC, bazohet ligjrisht n Kartn e tij, nnshkruar nga 28 vende dhe Komisioni Evropian, dhe n nj marrveshje ndrkombtare me qeverin hungareze. REC ka zyrn qendrore n Szentendre, Hungari dhe zyrat e vendeve n secilin prej 16 vendeve prfituese. Shqipria e ka nnshkruar Kartn e REC n 1993. Zyra e REC pr Shqiprin sht hapur n 1994. Kjo zyr punon pr realizimin e misionit t REC duke mbshtetur organizatat jofitimprurse, institucionet mjedisore n t gjitha nivelet, dhe aktor t tjer t interesuar n fushn e mjedisit, duke mbshtetur proceset pjesmarrse e shkmbimin e lir t informacionit. Fushat kryesore t veprimtaris jan: Programi i granteve pr OJF-t; Planet Lokale t Veprimit n Mjedis, Informacioni Mjedisor; Edukimi Mjedisor; Programi i kualifikimit pr OJF-t dhe zyrtar t mjedisit, nismat dhe programet vendore e rajonale; etj. Donatort m t fundit jan: Komisioni Evropian, Ambasada e Mbretris s Hollands, SIDA, UNDP, GEF/SGP, Fondacioni SOROS, SDC, BE, etj. Asnj pjes e ktij botimi nuk mund t prdoret pr qllime prfitimi apo publikimi pa lejen me shkrim t Qendra Rajonale e Mjedisit (REC) - Shqipri

Hyrje
Ky botim sht pjes e nj serie botimesh q do t paraqesin pr lexuesin nj prmbledhje t disa Direktivave t Komisionit Evropian dhe t Kshillit t Evrops lidhur me menaxhimin dhe mbrojtjen e mjedisit dhe prbrsve t tij. Prgatitja e ktyre botimeve sht pjes e programeve t Qendrs Rajonale t Mjedisit, q lidhen me prhapjen dhe shkmbimin e informacionit, prfshir dhe at ligjor q lidhet me mjedisin (http://albania.rec.org). Kjo bhet dhe m e rndsishme duke patur parasysh procesin e integrimit evropian n t cilin ka hyr Shqipria, ku prarfrimi i kuadrit ligjor shqiptar me at evropian sht nj pjes e rndsishme e t gjith ktij procesi. Ky informacion i drejtohet jo vetm institucioneve shtetrore, por dhe OJF-ve dhe gjithkujt q sht i interesuar pr mjedisin, madje dhe pr integrimin e Shqipris n bashksin evropiane. N kushtet kur Shqipria ka nnshkruar Marrveshjen e Stabilizim Asociimit me Bashkimin Evropian, njohja e kuadrit ligjor evropian dhe detyrimet q paraqet ai pr vendet antare sht nj parakusht pr arritjen e standardeve n fushat prkatse dhe lehtsimin e procesit t antarsimit n bashksin evropiane. Njkohsisht, kjo njohje do t ndihmoj n procesin e prafrimit t kuadrit ligjor shqiptar me at evropian. Sidoqoft, ky botim paraqet direktivat kryesore lidhur me Vlersimin e Ndikimit n Mjedis dhe Vlersimit Strategjik Mejdisor, ndrkoh q lexuesit mund t gjejn informacione mbi kuadrin e plot ligjor evropian, prditsimet e tij, n gjuhn angleze, n adresn e internetit t Komisionit evropian http://ec.europa.eu/dgs/environment/index_en.htm

DIREKTIVA 2001/42/EC E PARLAMENTIT EVROPIAN DHE E KSHILLIT 27 qershor 2001 mbi vlersimin e efekteve t planeve dhe programeve t caktuara mbi mjedisin
faqe 9-29
...............................................................................................................

DIREKTIVA E KSHILLIT 27 qershor 1985 mbi vlersimin e efekteve t disa projekteve publike dhe private mbi mjedisin (85/337/EEC)
faqe 29-59
...............................................................................................................

DIREKTIVA 2004/35/CE E PARLAMENTIT EUROPIAN DHE E KSHILLIT e dats 21 prill 2004 mbi prgjegjsin mjedisore n lidhje me parandalimin dhe riparimin e dmeve mjedisore (OJ L 143, 30.4.2004, fq. 56)
faqe 59-93
...............................................................................................................

DIREKTIVA 2001/42/EC E PARLAMENTIT EVROPIAN DHE E KSHILLIT 27 qershor 2001 mbi vlersimin e efekteve t planeve dhe programeve t caktuara mbi mjedisin
PARLAMENTI EVROPIAN DHE KSHILLI I BASHKIMIT EVROPIAN,

Duke pasur parasysh Traktatin q themeloi Komunitetin Evropian, dhe n veanti Nenin 175 (1) t tij, Duke pasur parasysh propozimin e Komisionit (2), Duke pasur parasysh mendimin e Komitetit Ekonomik dhe Social (3), Duke pasur parasysh mendimin e Komitetit t Rajoneve (4), Duke vepruar n prputhje me procedurn e parashikuar n
 2 3 4

GZ C 29, 25.4.997, f. 4 dhe GZ C 83, 25.3.999, f. 3. GZ C 287, 22.9.997, f. 0. GZ C 64, 27.2.998, f. 63 dhe GZ C 374, 23.2.999, f. 9.

Mendimi i Parlamentit Evropian, dhn m 20 tetor 998 (GZ C 34, 9..998, f. 8), konfirmuar m 6 shtator 999 (GZ C 54, 25.2.2000, f. 76), Pozicioni i Prbashkt i Kshillit, 30 mars 2000 (GZ C 37, 6.5.2000, f. ) dhe Vendimi i Parlamentit Evropian, 6 shtator, 2000, (GZ C 35, 7.5.200, f. 55). Vendimi i Parlamentit Evropian, 3 maj 200, dhe Vendimi i Kshillit, 5 qershor, 200.

10

Nenin 251 t Traktatit (5), n kuadrin e tekstit t prbashkt t miratuar nga Komiteti i Pajtimit m 21 mars 2001, Ndrkoh q: (1) Neni 174 i Traktatit parashikon se politika e Komunitetit mbi mjedisin sht q t kontriboj, inter alia, pr ruajtjen, mbrojtjen dhe prmirsimin e cilsis s mjedisit, mbrojtjen e shndetit t njerzve dhe pr nj prdorim t kujdesshm dhe racional t burimeve natyrore, dmth bazimin mbi parimin e parakujdesit. Neni 6 i Traktatit thot q krkesat pr mbrojtjen e mjedisit do t integrohen n prkufizimin e politikave dhe aktiviteteve t Komunitetiti, n veanti me synim nxitjen e nj zhvillimi t qndrueshm. (2) Programi i Pest i Veprimit mbi Mjedisin: Drejt qndrueshmris Nj program i Komunitetit Evropian pr politika dhe veprime n lidhje me mjedisin dhe zhvillimin e qndrueshm (5), i plotsuar nga Vendimi i Kshillit nr 2179/98/ EC, i cili n rishikimin e tij afirmon rndsin e vlersimit t efekteve t mundshme t planeve dhe t programeve mbi mjedisin (6). (3) Konventa mbi Diversitetin Biologjik iu krkon Palve q t integrojn sa m shum t jet e mundur mbrojtjen dhe prdorimin e qndrueshm t diversitetit biologjik n sektort prkats ose n planet dhe programet ndrsektoriale. (4) Vlersimi mjedisor sht nj instrument i rndsishm pr t integruar konsiderata mjedisore n prgatitjen dhe n miratimin e planeve dhe t programeve t caktuara, t cilat kan t ngjar q t ken efekte domethnse mbi mjedisin e Shteteve Antare, pasi nprmjet tij sigurohet marrja parasysh e efekteve t tilla t zbatimit t planeve dhe t programeve gjat prgatitjes dhe prpara miratimit t tyre. (5) Miratimi i procedurave vlersuese pr mjedisin n nivelin e planifikimit dhe t programimit duhet t bhet n mnyr t till q ndrmarrsit t prfitojn duke pasur n dispozicion nj kuadr m konsistent n t cilin mund t operohet nprmjet prfshirjes s informacionit prkats mjedisor n vendimmarrje.
5

GZ C 38, 7.5.993, f. 5. (6) GZ L 275, 0.0.998, f. .

Prfshirja e nj game m t gjr faktorsh n vendimmarrje duhet t kontriboj pr zgjidhje m tepr t qndrueshme dhe efektive. (6) Sistemet e ndryshme t vlersimit t mjedisit q veprojn brenda Shteteve Antare duhet t prfshijn nj seri krkesash t prbashkta proceduriale t nevojshme pr t kontribuar prnbj nivel m t lart mbrojtje t mjedisit. (7) Kombet e Bashkuara/Komisioni Ekonomik pr Konventn Evropiane mbi Vlersimin e Ndikimit t Mjedisit n nj Kontekst Ndrkufitar (25 shkurtiti 1991), i cili aplikohet si n Shtetet Antare dhe n shtetet e tjera, inkurajon palt n Konvent t zbatojn parimet e tyre n plane dhe programe; n takimin e dyt t Palve n Konvent, i mbajtur n Sofie m 26 dhe 27 shkurt 2001, u vendos q t prgatitej nj protokoll ligjor detyrues mbi vlersimin strategjik mjedisor, i cili do t plotsonte dispozitat ekzistuese mbi vlersimin e ndikimit mjedisor n nj kontekst ndrkufitar, me synimin q ky dokument t miratohej mundsisht me rastin e Konferencs s 5-st Ministrore Mjedisi pr Evropn, n nj takim t jashtzakonshm t Palve n Konvent, i planifikuar n maj 2003 n Kiev, Ukrain. Sistemet q operojn brenda Komunitetit pr vlersimin mjedisor t planeve dhe t programeve duhet t sigurojn se ka konsultime t vazhdueshme ndrkufitare pasi zbatimi i nj plani ose programi q prgatitet n nj ndr Shtetet Antare ka t ngjar q t ket efekt domethns mbi mjedisin e nj Shtetit Antar. Informacioni mbi planet dhe programet q kan ndikim t madh mbi mjedisin e Shteteve t tjera duhet t bazohet mbi baz reciproke dhe ekuivalente brenda nj kuadri ligjor t prshtatshm ndrmjet Shteteve Antare dhe Shteteve t tjera. (8) Si rezultat, krkohet q merren masa n nivel Komuniteti pr t prcaktuar nj kuadr minimal vlersimi mjedisor, n t cilin do t parashtrohen parimet e prgjithshme t sistemit t vlersimit mjedisor, detajet do ti lihen pr prcaktim Shteteve Antare, duke pasur parasysh parimin e subsidiaritetit. Masat e Komunitetit nuk duhet t shkojn prtej asaj far sht e nevojshme pr t arritur objektivat e prcaktuara n Traktat. (9) Kjo Direktiv ka natyr proceduriale dhe krkesat e saj ose duhet t integrohen n procedurat ekzistuese t Shteteve

11

12

Antare ose duhet t inkorporohen n procedura specifike. Me qllim mnjanimin e prsritjeve t vlersimit, Shtetet Antare duhet t marrin parasysh, aty ku sht e arsyeshme, faktin se vlersimet do t bhen n nivele t ndryshme hierarkie planesh dhe programesh. (10) T gjith planet dhe programet t cilat jan prgatitur pr nj numr sektorsh dhe t cilat prcaktojn kuadrin pr plqimin e zhvillimeve t ardhshme t projekteve t dhna n list n Shtojcat I dhe II t Direktivs s Kshillit, nr 85/337/ EEC, nxjerr m 27 qershor 1985, mbi vlersimin e efekteve t projekteve t caktuara publike dhe private mjedisore (6), dhe t gjitha planet dhe programet q jan prcaktuar q t krkojn vlersim n baz t Direktivs s Kshillit 92/43/ EEC, nxjerr m 21 maj 1992, mbi mbrojtjen e habitateve natyrore dhe flors dhe fauns s egr (7), ka t ngjar q t ken ndikim t konsiderueshm mbi mjedisin, dhe, si rregull, duhet t jen subjekt i nj vlersimit mjedisor sistematik. Kur n to prcaktohet prdorimi i zonave t vogla n nivel lokal ose kur kto plane dhe programe jan modifikime t vogla t planeve ose progrmeve t msiprme, ato duhet t vlersohen vetm nga Shtetet Antare nse kan ndikime domethnse mbi mjedisin. (11) Plane dhe programe t tjera t cilat prcaktojn kuadrin e plqimit pr zhvillimin e ardhshm t projekteve mund t ken efekte domethnse mbi mjedisin n t gjitha rastet dhe duhet t vlersohen vetm kur Shtetet Antare t prcaktojn se ata kan t ngjar q t ken efekte t tilla. (12) N rastet kur Shtetet Antare bjn prcaktime t tilla, ato duhet t marrin parasysh kritere t caktuara t parashikuara n kt Direktiv. (13) Disa plane dhe programe nuk jan subjekt i ksaj Direktive si rezultat i karakteristikave t tyre t veanta

GZ L 75, 5.7.985, f. 40. Direktiva e amenduar nga Direktiva 97/ /EC (OJ L 73, 4.3.997, p. 5). GZ L 206, 22.7.992, p. 7. Direktiva e amenduar s fundmi nga Direktiva 97/49/EC (OJ L 223, 3.8.997, f. 9). 97/62/EC (GZ L 305, 8..997, f. 42).

(14) Kur kjo Direktiv krkon brjen e nj vlersim, do t prgatitet nj raport mjedisor, ku t prfshihet informacioni i krkuar nga Direktiva, duke identifikuar, prshkruar dhe vlersuar efektet e mundshme mjedisore t zbatimit t planit ose programit, dhe alternativa t arsyeshme duke marr n konsiderat objektivat dhe qllimin gjeografik t planit ose programit; Shtetet Antare duhet t komunikojn me Komisionin mbi masat e marra n lidhje me cilsin e raporteve mjedisore. (15) N mnyr q t kontribohet pr nj vendimmarrje m transparente dhe me qllim q t jet e sigurt q informacioni i dhn pr vlersimi t jet i kuptueshm dhe i besueshm, sht e nevojshme q autoriteteve tu jepen prgjegjsit prkatse mjedisore dhe publiku t konsultohet n mnyr t vazhdueshme gjat vlersimit t planeve dhe programeve, si dhe t prcaktohen afate kohore t arsyeshme, duke lejuar pr koh t mjaftueshme pr konsultime dhe duke prfshir dhe shprehjen e mendimeve. (16) kur zbatimi i nj plani ose programi t prgatitur nga nj Shtet Antar ka t ngjar t ket nj efekt domethns mbi mjedisin e nj Shteti tjetr Antar, duhet t bhen parashikime pr shtetet Antare n fjal pr t hyr n konsultime si dhe pr autoritetet dhe publikun prkats n mnyr q atyre tu sigurohet e drejta e informimit dhe t jen t lir t shprehin mendimin e tij. (17) Raporti mjedisor dhe mendimet e shprehura nga autoritetet prkatse dhe nga publiku, si dhe rezultatet e konsultimeve ndrkufitare duhet t merren parasysh gjat prgatitjes s planit ose programit prpara miratimit ose drgimit t tij pr procedura legjislative. (18) Shtetete Antare duhet t sigurohen q, kur t miratohet nj plan ose program, autoritetet prkatse dhe publiku t informohen dhe t pajisen me informacionin prkats. (19) Kur detyrimi pr t br vlersimin e efekteve mbi mjedisin vjen si nga kjo Direktiv dhe nga legjislacioni i Komunitetit, si pr shembull Direktiva e Kshillit 79/409/EEC

13

14

e 2 prillit 1979 mbi ruajtjen e zogjve t egr(8), Direktiva 92/43/ EEC, ose Direktiva 2000/60/EC e Parlamentit Evropian dhe e Kshillit, e nxjerr m 23 tetor 2000, q prcakton nj kuadr pr veprimin e Komunitetit n fushn e politiks s ujit (9), n mnyr q t shmangen vlersimet dyfishe, Shtetet Antare mund t koordinojn ose t bashkojn procedurat duke plotsuar krkesat e legjislacionit prkats t Komunitetit. (20) Raporti i par mbi zbatimin dhe efektivitetin e ksaj Direktive duhet t bhet nga Komisioni pes vite pas hyrjes s n fuqi t Direktivs, dhe raportet pasuese do t dorzohen nj her n shtat vjet. Me qllim q t integrohen m tej krkesat e mbrojtjes s mjedisit, dhe duke marr parasysh eksperiencn e fituar, nse shihet e arsyeshme, raporti i par duhet t shoqrohet nga propozime pr amendamente pr kt Direktiv, n veanti n lidhje me mundsin e shtrirjes s qllimit n fusha/sektor t tjer dhe n lloje t tjera planesh dhe programesh.

MIRATUAN KT DIREKTIV:
Neni 1 OBjEKTIVAT

Objektivi i ksaj Direktive sht q t ofroj nj nivel t lart mbrojtjeje mjedisi dhe t kontriboj pr integrimin e masave pr ruajtjen e mjedisit gjat prgatitjes dhe miratimit t planeve dhe t programeve, me qllim nxitjen e zhvillimit t qndrueshm, duke siguruar q, n prputhje me kt Direktiv, t bhet nj vlersim mjedisor i planeve dhe programeve t caktuara, t cilat ka t ngjar q t ken ndikim t konsiderueshm mbi mjedis.
Neni 2 PRKUfIzIME

N kuptimin e ksaj Direktive: (a) planet dhe programet jan planet dhe programet, ku prfshihen dhe planet dhe programet e bashk-financuara nga Komunitetit Evropian, si dhe do modifikim i tyre:
8 9

GZ L 03, 25.4.979, f. . Direktiva e amenduar s fundmi nga Direktiva GZ L 327, 22.2.2000, f. 

 t cilat jan subjekt i prgatitjes dhe/ose miratimit nga nj autoritet n nivelin rajonal ose vendor, ose t cilat jan prgatitur nga nj autoritet pr miratim, nprmjet nj procedure legjislative, nga parlamenti ose Qeveria, dhe t cilat krkohen nga dispozitat legjislative, rregullatore dhe administrative; (b) vlersimi mjedisor sht prgatitja e nj raporti mjedisor, prgatitja e konsultimeve, dhe marrja parasysh e raportit mjedisor dhe e rezultateve t konsultimeve, marrja parasysh e raportit mjedisor dhe rezultatet e konsultimeve n vendimmarrje dhe dispozitat e informacionit mbi vendimin n prputhje me Nenet 4 9; (c) raporti mjedisor sht pjesa e dokumentacionit t planit ose programit q prmban informacionin q krkohet n Nenin 5 dhe n Shtojcn I; (d) publiku prfaqon nj ose m shum persona fizik ose juridik dhe, n prputhje me legjislacionin ose praktikn kombtare, shoqatat, organizatat ose grupet e tyre.
Neni 3 QLLIMI

15

1. Vlersimi mjedisor, n prputhje me Nenin 4-9, do t bhet pr plane dhe programe t cilave u referohen paragraft 2 4, kur kto plane ose programe ka t ngjar q t ken efekte domthnse mbi mjedisin. 2. N baz t paragrafit 3, nj vlersim mjedisor do t bhet pr t gjitha planet dhe programet, (a) t cilat jan prgatitur pr fushat e bujqsis, pyjeve, peshkimit, energjis, transportit, industris, menaxhimit t mbetjeve, menaxhimit t ujit, telekomunikacioneve, turizmit, planifikimit t qyteteve dhe fshatrave ose prdorimit t toks, t cilat prcaktojn kuadrin pr plqimin e zhvillimit n t ardhmen t projekteve t cilat jepen n Shtojcn I dhe II t Direktivs 85/337/EEC, ose (b) t cilat, n kuadrin e efekteve t mundshme mbi zona, jan prcaktuar si plane dhe programe q duhet t bjn nj vlersim

16

n baz t Nenit 6 ose 7 t Direktivs 92/43/EEC. 3. Planet dhe programet t cilave u referohet paragrafi 2, t cilat prcaktojn prdorimin e zonave t vogla n nivel vendor dhe modifikime t vogla planesh ose programesh q prmenden n paragrafin 2 do tu krkohet t bjn vlersimin mjedisor vetm n rastet kur Shtetet Antare prcaktojn se ato mund t ken efekte t konsiderueshme mbi mjedisin. 4. Shtetet Antare do t prcaktojn nse planet dhe programet q prcaktojn kuadrin pr plqimin e zhvillimit t projekteve t ardhshme, t ndryshme nga planet dhe programet t dhna n paragrafin 2, ka t ngjar q t ken efekte domethnse mbi mjedis. 5. Shtetet Antare do t prcaktojn nse planet dhe programet t cilve u referohen paragraft 3 dhe 4 kan t ngjar q t ken efekte domethnse mjedisore ose nprmjet shqyrtimeve rast-pas-rasti ose nprmjet specifikimeve t llojit t planeve dhe programeve ose duke kombinuar t dyja kndvshtrimet. Pr kt qllim, Shtetet Antare n t gjitha rastet do t marrin parasysh kriteret prkatse t prcaktuara n Shtojcn II, n mnyr q t sigurohet q planet dhe programet q mund t ken efekte domethnse mbi mjedis mbulohen nga kjo Direktiv. 6. Autoritetet t cilave u referohet nenin 6(3) do t konsultohen n shqyrtimin rast pas rasti dhe n llojet specifike t planeve dhe programeve, n prputhje me paragrafin 5. 7. Shtetet Antare do t sigurohen q konkluzionet e tyre, n baz t paragrafit 5, duke prfshir dhe arsyet pr mos krkimin e nj vlersimi mjedisor n baz t Neneve 4-9, do ti bhen me dije publikut. 8. Planet dhe programet e mposhtme nuk jan subjekt i ksaj Direktive: planet dhe programet qllimi i vetm i t cilave sht q t shrbejn pr sigurin kombtare dhe emergjencat civile planet ose programet financiare ose buxhetore. 9. Kjo Direktiv nuk aplikohet pr plane dhe programe t bashkfinancuara nn perspektivn aktuale t periudhave t

programimit (10) pr Rregulloret e Kshillit (EC) nr 1260/1999 (11) dhe (EC) nr 1257/1999 (12).
Neni 4 DETyRIME T PRgjITHSHME

17

1. Vlersimi mjedisor t cilit i referohet Neni 3, do t bhet gjat prgatitjes s planit dhe programit dhe prpara miratimit dhe drgimit t tij pr procedura legjislative. 2. Krkesat e ksaj Direktive ose do t integrohen n procedurat ekzistuese t Shteteve Antare pr miratimin e planeve dhe programeve ose do t inkorporohen n procedurat e prcaktuara pr tu prputhur m kt Direktiv. 3. N rastet kur planet ose programet formojn pjes t nj hierarkie, Shtetet Antare, me qllim mnjanimin e prsritjeve t vlersimit, do t marrin n konsiderat faktin q vlersimi do t bhet n prputhje me kt Direktiv, n nivele t ndryshme hierarkie. Inter alia, me synimin e shmangies s prsritjeve, Shtetet Antare do t aplikojn Nenet 5(2) dhe (3).
Neni 5 RAPORTI MjEDISOR

1. N rastet kur krkohet nj vlersim mjedisor sipas Nenit 3(1), do t prgatitet nj raport mjedisor, n t cilin do t prfshihen efektet e mundshme mbi mjedisin gjat zbatimit t planit ose programit, dhe alternativat e arsyeshme duke marr parasysh objektivat dhe qllimin gjeografik t planit ose programit. Informacioni q do t jepet pr kt qllim sht
Periudha e programimit 2000-2006 pr Rregulloren e Kshillit (EC) nr 260/999 dhe periudhat e programimit 2000-2006 dhe 2000-2007 pr Rregulloren e Kshillit (EC) nr 257/999.
0

Rregullorja e Kshillit (EC) nr 260/999, e nxjerr m 2 qershor 999, q parashikon dispozita t prgjithshme mbi Fondet Strukturore (GZ L 6, 26.6.999, f. ).


Rregullorja e Kshillit (EC) nr 257/999, nxjerr m 7 maj 999, mbi mbshtetjen pr zhvillim rural nga Fondi Bujqsor Evropian Udhzues dhe Garantues (European Agricultural Guidance and Guarantee Fund (EAGGF)) dhe amendimi dhe heqja e disa rregullave (GZ L 60, 26.6.999, f. 80).
2

18

pjes e Shtojcs I. 2. Raporti mjedisor i prgatitur n prputhje me paragrafin 1 do t prfshij informacionin q mund t krkohet n mnyr t arsyeshme, duke marr parasysh njohurit aktuale dhe metodat e vlersimit, prmbajtjen dhe nivelin e detajeve n plan dhe n program, nivelin e tyre n procesin vendimmarrs dhe masn n t ciln shtje t caktuara vlersohen n mnyr m t drejt n nivele t ndryshme n proces, n mnyr q t shmangen vlersimet e dyfishtat. 3. Informacioni i disponueshm mbi efektet e planeve dhe programeve mbi mjedisin, i marr nga nivele t tjera vendimmarrse ose nprmjet legjislacioneve t tjera Komunitare, mund t prdoret pr t dhn informacionin t cilit i referohet Shtojca I. 4. Autoritet t cilave u referohet Neni 6(3) do t konsultohen kur t merret vendimi pr qllimin dhe nivelin e detajeve t informacionit i cili duhet t prfshihet n raportin mjedisor.
Neni 6 KONSULTIMET

1. Projekt plani ose programi dhe raporti mjedisor i prgatitur n prputhje me Nenin 5 do t bhet i disponueshm pr autoritetet e prmendura n paragrafin 3 t ktij Nenin dhe pr publikun. 2. Autoriteteve t prmendura n paragrafin 3 dhe publikut t prmendur n paragrafin 4 do tu jepet nj mundsi efektive dhe e hershme n koh q brenda afateve kohore t prcaktuara t shrehin mendimin e tyre pr projekt planin ose programin dhe pr raportin shoqrues mjedisor prpara hartimit t planit ose programit ose prpara dorzimit t tyre pr procedura legjislative. 3. Shtetet Antare do t prcaktojn autoritetet q do t konsultohen, t cilat, si rezultat i prgjegjsive mjedisore, ka t ngjar q t shqetsohen/preken nga efektet mjedisore t planeve ose programeve zbatuese. 4. Shtetet Antare do t identifikojn publikun pr qllim t paragrafit 2, duke prfshir publikun e prekur ose q ka t ngjar t preket nga, ose q sht i interesuar n vendimmarrjen q

sht subjekt i ksaj Direktive, duke prfshir dhe organizata joqeveritare prkatse, si pr shmbull organizatat q promovojn mbrojtjen e mjedisit dhe organizata t tjera t interesuara. 5. Rregullimet e detajuara pr informacion dhe konsultim nga autoritetet dhe publiku do t prcaktohen nga Shtetet Antare.
Neni 7 KONSULTIME NDRKUfITARE

1

1. N rastet kur nj Shtet Antar e konsideron zbatimin e nj plani ose programi q po prgatitet n territorin e tij ndikues mbi mjedisin e nj Shteti tjetr Antar, ose kur krkohet prej nj Shteti Antar t prekur nga plani ose programi, Shteti Antar n territorin e t cilit prgatitet plani ose programi, prpara miratimi ose dorzimit t dokumentave pr procedura legjislative, do ti dorzoj Shtetit tjetr Antar nj kopje t projekt-planit ose programit si dhe raportin prkats mjedisor. 2. Kur, sipas paragrafit 1, nj Shteti Antar i drgohet nj kopje e nj draft-plani ose programi i nj raporti mjedisor, ai duhet t njoftoj Shtetin tjetr Antar nse sht i interesuar t hyj n konsultime prpara miratimit t planit ose programit, ose prpara drgimit t dokumentave pr procedura ligjore, dhe nse sht i interesuar, Shteti Antar i prekur do t hyj n konsultime pr efektet e mundshme ndrkufitare q do t shkaktohen nga zbatimi i planit ose programit dhe masat e parashikuara pr t eleminuar efekte t tilla. N rastet kur ndodhin konsultime t tilla, Shtetet Antare n fjal do t bien dakort pr detajet pr t siguruar q autoritetet e prmendura n Nenin 6(3) dhe publiku i prmendur n Nenin 6(4) n Shtetin Antar q ka t gjar t preket nga plani/ programi t informohen dhe tu jepet mundsia q t shprehin mendimin e tyre brenda nj kohe t arsyeshme. 3. Kur, sipas ktij Neni, Shteve Antare u krkohet q t hyjn n konsultime, ata duhet t bien dakort n fillim t konsultimeve pr kohzgjatjen e bisedimeve.

20

Neni 8 VENDIMMARRjA

Raporti mjedisor i prgatitur n prputhje me Nenin 5, mendimet e shprehura n baz t Nenit 6 dhe rezultatet e konsultimeve ndrkufitare t realizuara n baz t Nenit 7 do t merren parasysh gjat prgatitjes s planit ose programit prpara miratimit ose dorzimit pr procedura legjislative.
Neni 9 INfORMACION MBI VENDIMIN

1. Shtetet Antare do t sigurohen q kur t miratohet nj plan ose program, autoritetet q pmenden n Nenin 6(3), publiku ose do Shtet Antar q konsultohet n baz t Nenit 7 t informohen dhe shtjet e mposhtme tu bhen me dije palve t prmendura: (a) plani ose programi i miratuar; (b) nj deklarat ku prmblidhen konsideratat mjedisore t prfshira n plan ose program dhe mnyra e prgatitjes s raportit mjedisor n baz t Nenit 5, mendimet e shprehura n baz t Nenit 6 dhe rezultatet e konsultimeve t bra n baz t Nenit 8, si dhe arsyet pr zgjedhjen e planit ose programit t miratuar, n duke prmendur dhe alternativave t tjera t mundshme t diskutuara, dhe (c) masat e vendosura n lidhje me monitorimin, n prputhje me Nenin 10. 2. Rregullimet e detajuara n lidhje me informacionin t cilit i referohet paragrafi 1 do t prcaktohen nga Shtetet Antare.
Neni 10 MONITORIMI

1. Shtetet Antare inter alia do t monitorojn efektet e mundshme domethnnse mbi mjedis gjat zbatimit t planeve dhe programeve, n mnyr q t identifikohen q n nj etap t hershme efektet negative t paparashikuara, dhe q merren masa ndreqse n koh.

2. N mnyr q t krijohet prputhshmri me paragrafin 1, kur t gjykohet e nevojshme do t mund t prdoren rregullime ekzistuese monitoruese, me qllim q t shmangen monitorimet e dyfishta.
Neni 11 MARRDHNIA ME PjESN TjETR T LEgjISLACIONIT KOMUNITAR

21

1. Vlersimi mjedisor i realizuar sipas parashikimeve t ksaj Direktive do t bhet n prputhje me do krkes t parashikuar n Direktivn 85/337/EEC dhe ligjet e Komunitetit. 2. Pr planet dhe programet pr t cilat detyrimi pr t br vlersime pr efektet mbi mjedisin rrjedh si nga kjo Direktiv dhe nga legjislacioni i Komunitetit, Shtetet Antare mund t parashikojn procedura t koordinuara ose t prbashkta pr t plotsuar krkesat e legjislacionit prkats t Komunitetitit, inter alia, pr t shmangur prsritjen e vlersimit. 3. Pr plane ose programe t bashkfinancuara nga Komuniteti Evropian, vlersimi mjedisor, sipas ksaj Direktiv, do t bhet n prputhje me dispozitat e veanta prkatse t legjislacionit t Komunitetit.
Neni 12 INfORMACIONI, RAPORTIMI DHE RISHIKIMI

1. Shtetet Antare dhe Komisioni do t shkmbejn informacion mbi eksperiencn e marr gjat aplikimit t ksaj Direktive. 2. Shtetet Antare do t sigurojn q raportet mjedisore t jen t nj cilsie mjaftueshmrisht t mir pr t plotsuar krkesat e ksaj Direktive dhe do t njoftojn Komisionin pr masat e marra n lidhje me cilsin e ktyre raporteve. 3. Prpara 21 qershorit 2006, Komisioni do ti drgoj Parlamentit Evropian dhe Kshillit nj raport t par mbi aplikimin dhe efektivitetin e ksaj Direktive. Me qllim integrimin e krkesave t mbrojtjes s mjedisit, n prputhje me Nenin 6 t Traktatit, dhe duke marr parasysh eksperiencn e marr gjat aplikimit t Direktivs n Shtetet

22

Antare, nj raport i till do t shoqrohet nga propozime pr amendime t Direktivs, nse dika e till shihet e arsyeshme. N veanti, Komisioni do t marr parasysh mundsin e shtrirjes s qllimit t Direktivs n fusha/sektor t tjer dhe n lloje t tjera planesh dhe programesh. N intervale shtat vjeare do t dorzohen raporte t reja vlersimi. 4. Komisioni do t raportoj mbi marrdhnien ndrmjet Direktivs dhe Rregulloreve (EC) nr 1260/1999 dhe (EC) nr 1257/1999 prpara skadimit t periudhave t programimit t parashikuara n kto Rregullore, me qllim sigurimin e nj prqasjeje koherente n lidhje m kt Direktiv dhe Rregulloret pasuese t Komunitetit.
Neni 13 zBATIMI I DIREKTIVS

1. Shtetet Antare do t miratojn ligje, rregullore dhe dispozita administrative t nevojshme pr t siguruar prputhshmri me kt Direktiv prpara 21 qershorit 2004. Ata si rrjedhim do t informojn Komisionin pr t gjitha ndryshimet e br n kt drejtim. 2. Kur Shtetet Antare t miratojn masat, ato duhet t prfshijn nj referenc n Direktiv, ose duhet t shoqrohen nga nj referenc e re me rastin e botimit t tyre zyrtar. Metodat e brjes s referencave t tilla do t prcaktohet nga Shtetet Antare. 3. Detyrimi q rrjedh nga Neni 4(1) do t aplikohet pr planet dhe programet pr t cilat akti i par zyrtar paraprgatitor vjen pas dats s prmendur n paragrafin 1. Planet dhe programet, akti i par zyrtar paraprgatitor i t cilve krkohet prpara dats s dhn n paragrafin 1 dhe t cilat jan miratuar ose dorzuar pr procedura legjislative m shum se 24 muaj m von do t jen subjekt i parashikimeve t dhna n Nenin 4(1), n prjashtim t rasteve kur Shtetet Antare prcaktojn mbi baz rasti se nj gj e till nuk sht e prshtatshme dhe informojn publikun pr vendimin e marr.

4. Prpara 21 qershorit 2004, prve masave t cilave u referohet paragrafi 1, Shtetet Antare do ti komunikojn Komisionit informacion t veant mbi llojet e planeve dhe programeve, i cili, n prputhje me Nenin 3, do t jet subjekt i vlersimit mjedisor n baz t ksaj Diretive. Komisioni do tia transmetoj kt informacion Shteteve Antare. Informacioni do t prditsohet rregullisht.
Neni 14 HyRjA N fUQI

23

Kjo Direktiv do t hyj n fuqi ditn e botimit n Fletoren Zyrtare t Komuniteteve Europiane.
Neni 15 KjO DIREKTIV I DREjTOHET SHTETEVE ANTARE.

E br n Luksemburg, m 27 qershor 2001. Pr Parlamentin Evropian Presidenti N. FONTAINE Pr Kshillin Presidenti B. ROSENGREN

24

SHTOJCA I
INfORMACIONI I PRMENDUR N NENIN 5(1)

Informacioni q parashikohet n Nenin 5(1), q sht subjekt i Nenit 5(2) dhe (3), sht informacioni i mposhtm: (a) nj prshkrim i prmbajtjeve, objektivave kryesore t planit ose programit dhe marrdhnieve me plane ose programe t tjera; (b) aspektet prkatse t gjendjes aktuale t mjedisit zhvillimi i ngjashm pr zbatimin e planit ose programit; (c) karakteristikat mjedisore t zonave q mund t preken konsiderueshm; (d) problemet ekzistuese mjedisore q lidhen me planin ose programin, duke prfshir n veanti problemet q lidhen me zona t nj rndsie t veant mjedisore, si pr shembull zonat e projektuara sipas Direktivave 79/409/EEC dhe 92/43/EEC; (e) objektivat pr mbrojtjen e mjedisit t prcaktuara n shkall ndrkombtare, nivel Komuniteti ose Shteti Antar, t cilat lidhen me planin ose programin dhe mnyra n t ciln kto objektiva ose konsiderata mjedisore jan marr parasysh gjat prgatitjes s planeve dhe programeve; (f) efektet m t rndsishme t mundshme (13) mbi mjedis, duke prfshir dhe shtje t tjera si biodiversiteti, popullsia, shndeti i njerzve, fauna, flora, toka, uji, ajri, faktort klimaterik, asetet materiale, trashgimia kulturore duke prfshir trashgimin arkitekturore dhe arkeologjike, pamjen dhe ndrlidhjen ndrmjet faktorve t msiprm; (g) masat e parashikuara pr t shmangur, ulur dhe pr t zhdukur sa m shum t jet e mundur efektet domethnse negative mbi mjedis gjat zbatimit t planit ose programit;

Kto efekte duhet t prfshijn efekte sekondare, kumulative, sinergjike, afatshkurtra, afat-mesme, afat-gjata, t prkohshme, positive dhe negative.
3

(h) nj prshkrim t arsyeve pr przgjedhjen e alternativave t trajtuara, dhe nj prshkrim t mnyrs sesi u realizua vlersimi, duke prfshir vshtirsit (si pr shembull mangsit teknike ose mungesa e njohurive teknike) t hasura gjat prgatitjes s informacionit t krkuar; (i) nj prshkrim t masave t parashikuara pr monitorimin, sipas Nenit 10; (j) nj prmbledhje jo teknike t informacionit t dhn nn kategorit e msiprme.

25

26

SHTOJCA II
KRITERET PR PRCAKTIMIN E DOMTHENIES S MUNDSHME T EfEKTEVE T PARASHIKURA N NENIN 3 (5)

1. Karakteristikat e planeve dhe t programeve, duke pasur parasysh n veanti shkalln n t ciln nj plan ose program prcakton kuadrin e projekteve dhe t aktiviteteve t tjera, ose lidhja e tyre me vendndodhjen, natyrn, madhsin dhe kushtet operuese ose me burimet e prcaktuara, shkalln n t ciln plani ose programi influencon plane dhe programe t prfshira dhe ato n hierarki, lidhjen e planit ose programit pr integrimin e konsideratave mjedisore n veanti n lidhje me promovimin e nj zhvillimi t qndrueshm, probleme mjedisore q lidhen me planin ose programin, prputhshmrin e nj plani ose programi pr zbatimin e legjislacionit t Komunitetit mbi mjedisin (psh planet dhe programet e lidhura me menaxhimin e mbetjeve dhe mbrojtjen e ujit). 2. Karakteristika t efekteve dhe t zonave q ka t ngjar t ndikohen, duke pasur parasysh, n veanti probabilitetin, kohzgjatjen, frekuencn dhe natyrn e efekteve, natyrn kumulative t efekteve, natyrn ndrkufitare t efekteve, rrezikun e shndetit t njeriut mbi mjedis (psh si shkak i aksidenteve), shkalln dhe shtrirjen hapsinore t efekteve (zona gjeografike dhe madhsia e popullsis q mund t preken), vlern dhe cnueshmrin e zons q ka t ngjar t ndikohet si rezultat i:

 karakteristikave t veanta natyrore ose trashgimis kulturore, standardeve mjedisore t teprta dhe vlerave limit, prdorimit intensiv t toks, efektet mbi zonat ose siprfaqet q kan nj status t njohur kombtar, Komunitar ose ndrkombtar mbrojts.

27

28

2

Ky dokument sht hartuar pr t shrbyer plotsisht si instrument dokumentacioni dhe institucionet nuk mbajn asnj prgjegjsi pr prmbajtjen e tij

DIREKTIVA E KSHILLIT 27 qershor 1985

mbi vlersimin e efekteve t disa projekteve publike dhe private mbi mjedisin
(85/337/EEC)

(OJ L 175, 5.7.1985, p. 40) E amenduar nga: Gazeta Zyrtare M1 Direktiva e Kshillit 97/11/EC e 3 marsit 1997 Nr. L 73 faqe 5 dat 14.3.1997 M2 Direktiva 2003/35/EC e Parlamentit Evropian dhe e Kshillit e dt 26 maj 2003 Nr. L 156 faqe 17 dat 25.6.2003

30

B
DIREKTIVA E KSHILLIT 27 qershor 1985 mbi vlersimin e efekteve t disa projekteve publike dhe private mbi mjedisin

(85/337/EEC)
KSHILLI I KOMUNITETEVE EVROPIANE,

Duke pasur parasysh Traktatin n baz t s cilit sht themeluar Komuniteti Ekonomik Europian, dhe n veanti Nenet 100 dhe 235 t tij, Duke pasur parasysh propozimin e Komisionit (14), Duke pasur parasysh mendimin e Parlamentit Evropian (15), Duke pasur parasysh mendimin e Komitetit Ekonomik dhe Social (16), N baz t programeve t veprimeve t 1973 (17) dhe 1977 ( ) t Komuniteteve Evropiane mbi mjedisin si dhe programin e veprimit t 1983 (19), pikat kryesore t t cilave jan miratuar nga Kshilli i Komuniteteve Evropiane dhe prfaqsuesit e Shteteve Antare, thekson se politika m e mir mjedisore prbhet prej parandalimit t ndotjes ose problemeve t tjera n burim, m tepr sesa prej prpjekjeve pr t reaguar ndaj efekteve t tyre; ndrkoh q afirmohet nevoja pr t marr masa pr mbrojtjen e mjedisit n etapn m t hershme t mundshme n t gjitha proceset e planifikimit teknik dhe t vendimmarrjes, dhe, pr
18
4 5 6 7 8 9

GZ nr C 69, 9. 7. 980, f. 4. GZ nr C 66, 5. 3. 982, f. 89. GZ nr C 85, 27. 7. 98, f. 8. GZ nr C 2, 20. 2. 973, f. . GZ nr C 39, 3. 6. 977, f. . GZ nr C 46, 7. 2. 983, f. .

kt qllim, parashikohen dhe procedurat pr t vlersuar efekte t tilla; Ndrkoh q pabarazit ndrmjet ligjeve n fuqi n Shtete t ndryshme Antare prsa i prket vlersimit t efekteve mjedisore t projekteve publike dhe private mund t krijojn kushte jo t prshtatshme dhe, si rezultat mund t ndikojn drejtprsdrejti mbi funksionimin e tregut t prbashkt; si pasoj sht e nevojshme q t prafrohen ligjet kombtare n kt fush n baz t Nenit 100 t Traktatit; Ndrkoh q, pr m tepr, sht e nevojshme q t arrihet nj ndr objektivat e komunitetit n fushn e mbrojtjes s mjedisit dhe t cilsis s jets; Ndrkoh q, prderisa Traktati nuk parashikon kompetencat e nevojshme pr kt qllim, burimet duhet t prcaktohen n baz t Nenit 235 t Traktatit; Ndrkoh q duhet t prezantohen parimet e prgjithshme pr vlersimin e efekteve mjedisore n mnyr q t shtohen dhe t koordinohen procedurat e zhvillimit konsensual q drejtojn projekte publike dhe private q ka t ngjar q t ken nj efekt t madh mbi mjedisin; Ndrkoh q duhet t merret plqimi pr zhvillimin e projekteve publike dhe private t cilat mendohet q t ken efekte t mdha mbi mjedisin vetm pas brjes s vlersimeve paraprake t efekteve domethnse t mundshme mjedisore; ndrkoh q ky vlersim duhet t bhet mbi bazn e informacionit t duhur t dhn nga zhvilluesi, i cili mund t plotsohet nga autoritete dhe nga njerzit t interesaur pr projektin n fjal; Ndrkoh q parimet e vlersimit t efekteve mjedisore duhet t harmonizohen, n veanti n lidhje me referencn q i bhet projekteve, t cilat jan subjekt i vlersimit, dhe me detyrimet kryesore t zhvilluesve dhe t prmbjatjes s vlersimit; B Ndrkoh q projektet e llojeve t ndryshme kan efekte domethnse mbi mjedisin dhe kto projekte si rregull duhet t jen subjekt i vlersimit sistematik;

31

32

Ndrkoh q projekte t llojeve t tjera mund t mos ken efekte domethnse mbi mjedisin n do rast, dhe ndrkoh q kto projekte duhet t vlersohen kur t gjykohet nga Shtetet Antare se nj gj e till sht e nevojshme pr karakteristikat e tyre; Ndrkoh q duhet t jepet nj sasi minimale informacioni pr projekte t cilat jan subjekt i vlersimit n lidhje me projektin dhe efektet e tij; Ndrkoh q duhet t vlersohen efektet e projektit mbi mjedisin n mnyr q t merren parasysh shqetsimet pr mbrojtjen e shndetit t njerzve, pr t kontribuar pr nj cilsi m t mir jetese nprmjet nj mjedisi m t mir, pr t siguruar ruajtjen e diversitetit t specieve dhe pr t ruajtur kapacitetin riprodhues t ekosistemit si burim baz jete; Ndrkoh q kjo direktiv nuk duhet t aplikohet pr projektet, detajet e t cilve jan miratuar nga nj akt i veant i legjislacionit kombtar, prderisa objektivat e ksaj Direktive, duke prfshir dhe ofrimin e informacionit, jan arritur nprmjet procesit legjislativ; Ndrkoh q, pr me tepr, n raste prjashtimore, mund t jet me vend q t prjashtohet nj projekt specifik nga procedurat e vlersimit t parashtruara n kt Direktiv, duke qen subjekt i informacionit prkats q i dorzohet Komisionit,

MIRATOI KT DIREKTIV:
Neni 1

1. Kjo Direktiv do t aplikoj vlersimin e efekteve mjedisore n ato projekte publike dhe private t cilat mund t ken efekte domethnse mbi mjedisin. 2. N kuptimin e ksaj Direktive: projekti nkupton: ekzekutimin e punve t ndrtimit ose t instalimeve ose skemave t tjera, ndrhyrje t tjera n rrethinat natyrore dhe n mjedis, duke prfshir dhe nxjerrjen e burimeve minerale;

zhvilluesi: aplikanti pr autorizim pr nj projekt privat ose pubik, ose autoriteti publik q fillon nj projekt; plqimi pr zhvillim sht: vendimi i autoritetit ose autoriteteve kompetente q i lejon zhvilluesit q t vazhdoj projektin; M2 publik sht: nj ose m shum persona fizik ose juridik, dhe, n prputhje me legjislacionin ose praktikn kombtare, shoqatat, organizatat ose grupet e tyre; publiku n fjal sht: publiku i prekur ose q ka t ngjar q t preket nga, ose i cili ka interes n procedurat vendimmarrse mjedisore t cilave u referohet Neni 2(2); pr qllim t ktij prkufizimi, organizatat jo-qeveritare q promovojn mbrojtjen mjedisore dhe q plotsojn t gjitha krkesat e parashtruara n ligjit kombtar, do t konsiderohen si organizma q kan interes. B 3. Autoriteti ose autoritete kompetente jan ato autoritete t cilat prcaktohen nga Shtetet Antare si prgjegjse pr realizimin e detyrave q dalin nga kjo Direktiv. M2 4. Nse parashikohet n ligjin kombtar, n baz t rasteve, Shtetet Antare mund t vendosin q t mos aplikojn kt direktiv pr projektet e hartuar pr qllime t mbrojtjes kombtare, nse gjykohet se nj aplikim i till do t ket efekt t paprshtatshm mbi kto qllime. B 5. Kjo Direktiv nuk do t aplikohet pr projekte, detajet e t cilve jan mirauar nga nj akt i veant i legjislacionit kombtar, prderisa objektivat e ksaj Direktive, duke prfshir dhe ofrimin e informacionit, arrihen nprmjet procesit legjislativ.

33

34

Neni 2

M2 1. Shtetet Antare do t miratojn t gjitha masat e nevojshme pr t siguruar se, prpara dhnies s plqimit, projektet q ka mundsi q t ken efekte domethnse mbi mjedisin, inter alia, pr shkak t natyrs, madhsis ose vendndodhjes jan subjekt i krkesave pr plqim t zhvillimit dhe vlersimit t efekteve t tyre. Kto projekte jan prcaktuar n Nenin 4. B 2. Vlersimi i ndikimit t mjedisit mund t integrohet n procedurat ekzistuese pr plqim pr projektet n Shtete Antare, ose, nse nuk i prket ksaj kategorie, n procedura t tjera ose n procedura q do t prcaktohen pr tu prputhur me qllimet e ksaj direktive. M1 2a. Shtetet Antare mund t parashikojn nj procedur t vetme n mnyr q t plotsohen krkesat e ksaj Direktive dhe krkesat e Direktivs s Kshillit 96/61/EC t 24 shtatorit 1996 mbi parandalimin dhe kontrollin e ndotjes s integruar (20). 3. Pa paragjykuar Nenin 7, Shtetet Antare, n raste prjashtimore, mund t prjashtojn nj projekt t caktuar n trsi ose pjesrisht nga dispozitat e parashikuara n kt Direktiv. B n kt rast, Shtetet Antare duhet t: M2 (a) shqyrtojn nse do t ishte e prshtatshme nj tjetr form vlersimi; (b) ofrojn informacionin e marr nga formular t tjer vlersimi t cilve u referohet pika (a) publikut t interesuar informacion q lidhet me vendimin pr prjashtime dhe arsyet pr dhnien e tij;
20

GZ L 257, 0. 0. 996, f. 26.

B (c) informojn Komisionin pr arsyet q justifikojn prjashtimin prpara dhnies s plqimit, dhe t japin informacionin e disponueshm, M1 kur ai sht i aplikueshm , pr nnshtetasit e tyre. Komisioni duhet t drgoj menjher dokumentet e marra nga Shtete t tjera Antare. Komisioni duhet t raportoj do vit n Kshill pr aplikimin e ktij paragrafi. M1
Neni 3

35

Vlersimi i ndikimit t mjedisit do t identifikoj, prshkruaj dhe vlersoj n mnyrn e duhur, n kuadrin e do rasti individual, dhe n prputhje me Nenet 4 dhe 11, efektet e drejtprdrejta dhe jo t drejtprdrejta t nj projekti mbi bazn e faktorve t mposhtm: qniet njerzore, fauna dhe flora; toka, uji, ajri, klima dhe terreni; asetet materiale dhe trashgimia kulturore; M1 ndrthurjen ndrmjet faktorve q prmenden n pikn e par, t dyt dhe t tret.
Neni 4

1. N baz t Nenit 2 (3), projektet q jepen n list n Shtojcn I do t jen subjekt i nj vlersimi n prputhje me Nenin 5 deri n Nenin 10. 2. N baz t Nenit 2 (3), pr projektet e dhna n list n Shtojcn II, Shtete Antare do t vendosin n baz t: (a) shqyrtimit rast pas rasti, ose (b) pragjeve ose kritereve t prcaktuara nga Shtetet Antarense projekti do t jet subjekt i nj vlersimi n baz t Nenit 5 deri n Nenin 10.

36

Shtetet Antare mund t vendosin q t aplikojn t dyja procedurat t cilave u referohet pika (a) dhe (b). 3. Kur bhet nj shqyrtim n baz rasti, ose n rastet kur jan prcaktuar pragje ose kritere pr qllimet e paragrafit 2, duhet t merren parasysh kriteret prkatse przgjedhse t parashtruara n Shtojcn III. 4. Shtetet Antare duhet t sigurohen se prcaktimi i br nga autoritete kompetente n paragrafin 2 t bhet publik.
Neni 5

1. N rastet e projekteve t cilat, n baz t Nenit 4, duhet t bjn vlersimin e ndikimit mbi mjedisin, n prputhje me parashikimet e Nenit 5 deri n Nenin 10, Shtetet Antare do t marrin masat e nevojshme pr t siguruar se zhvilluesi e jep informacionin e specifikuar n Shtojcn IV n formatin e prshtatshm, dhe n mnyr q: (a) Shtetet Antare t gjykojn q informacioni sht i prshtatshm n nj etap t caktuar t procedurs s plqimit dhe n prputhje me karakteristikat e veanta t nj projekti t veant ose t nj lloji projekti dhe prmban tipare mjedisore q mund t preken; (b) Shtetet Antare mendojn se mund t krkohet nj zhvillues pr t mbledhur kt informacion, duke pasur parasysh, inter alia, njohurit aktuale dhe metodat e vlersimit. 2. Shtetet Antare do t marrin masat e nevojshme pr t siguruar se nse zhvilluesi i krkon autoritetit kompetent prpara dorzimit t aplikimit t jap nj mendim mbi informacionin q atij i duhet t jap n prputhje me paragafin 1, autoriteti kompetent ta jap mendimin e krkuar. Autoriteti kompetent do t konsultohet me zhvilluesin dhe me autoritetet e prmendura n Nenin 6 (1) prpara se ai t jap mendim. Fakti q autoriteti ka dhn nj mendim n baz t ktij paragrafi, nuk do ta prjashtoj at nga mundsia pr ti krkuar zhvilluesit t jap informacion t mtejshm . Shtetet Antare mund tu krkojn autoriteteve kompetente q t japin mendimin e tyre, pavarsisht nse zhvilluesi e krkon kt informacion ose jo.

3. Informacion q do t ofrohet nga zhvilluesi n prputhje me paragrafin 1, do t prfshij t paktn: nj prshkrim t projektit q prmban informacion mbi vendndodhjen, skicn dhe madhsin e projektit, nj prshkrim t masave t parashikuara n mnyr q t shmangen, t ulen, ose, nse sht e mundur, t ndreqen efektet domethnse t paprshtatshme, t dhnat e krkuara pr t identifikuar dhe pr t vlersuar efektet kryesore q do t ket projekti mbi mjedisin, nj prmbledhje t alternativave kryesore t studiuara nga zhvilluesi dhe nj tregues t arsyeve kryesore pr przgjedhjen e tij, duke marr parasysh efektet mjedisore, nj prmbledhje jo-teknike t informacionit t prmendur n pjest e mparshme. M1 4. Nse sht e nevojshme, Shtetet Antare do t sigurojn se do autoritet q ka informacionin prkats, veanrisht informacionin q prmendet n Nenin 3, duhet tia jap kt informacion t disponueshm zhvilluesit. B
Neni 6

37

1. Shtetet Antare do t marrin masat e nevojshme pr t siguruar se autoritetet q ka mundsi q t shqetsohen nga projekti si rezultat i prgjegjsive t tyre specifike mjedisore tu jepet mundsia q t shprehin mendimin e tyre mbi informaionin e dhn nga zhvilluesi dhe me krkes pr plqim zhvillimi. Pr kt arsye, Shtetet Antare do t prcaktojn autoritetet q do t konsultohen, ose n terma t prgjithshme ose n baz individuale. Informacioni i mbledhur sipas parashikimeve t Nenit 5 do tu jepet ktyre autoriteteve. Rregullime t detajuara pr konsultim do t parashtrohen nga Shtetet Antare. M2 2. Publiku do t informohet nprmjet njoftimeve publike ose medias elektronike n rastet kur kjo e fundit sht e

38

disponueshme pr shtjet e mposhtme q n fillimet e procedurave vendimmarrsse mjedisore t specifikuara n Nenin 2(2), ose n rastin m t von ather kur t jepet informacioni pr: (a) krkesn pr plqimin e zhvillimit; (b) faktin q projekti sht subjekt i procedurs s vlersimit t ndikimit mjedisor dhe, kur t jet e prshtatshme, faktin q aplikohet Neni 7; (c) detaje t autoriteteve kompetente prgjegjse pr marrjen e vendimit, t autoriteteve prej nga mund t merret informacioni prkats, autoritetet tek t cilat drejtohen komente ose pyetje, si dhe detaje t kohs pr transmetimin e komenteve ose t pyetjeve; (d) natyrn e vendimeve t mundshme, ose t draft vendimit, nse ekziston nj i till; (e) nj tregues t disponueshmris s informacionit t mbledhur n baz t Nenit 5; (f) nj tregues t kohve dhe t vendeve si dhe mnyrave nprmjet t cilave do t bhet i disponueshm informacioni prkats; (g) detaje t rregullimeve pr pjesmarrjen publike, sipas paragrafit 5 t ktij Neni. 3. Shtetet Antare duhet t sigurohen q, brenda afateve kohore t arsyeshme, publikut ti bhet me dije: (a) do informacion i mbledhur n baz t Nenit 5; (b) n prputhje me legjislacionin kombtar, raportet kryesore, si dhe kshillat q i jan dhn autoritetit/autoriteteve kompetente n kohn kur publiku i interesuar sht informuar n prputhje me paragrafin 2 t ktij Neni; (c) n prputhje me dispozitat e Direktivs 2003/4/EC s Parlamentit Evropian dhe t Kshillit, t nxjerra m 28 janar 2003 mbi aksesin e publikut mbi informacionin mjedisor (21),

2

OJ L 4, 4.2.2003, p. 26.

t jap informacion t ndryshm nga informacioni t cilit i referohet paragrafi 2 i ktij Neni, i cili sht i prshtatshm pr vendimin, n prputhje me Nenin 8, dhe i cili bhet i disponueshm pas kohs kur publiku i interesuar sht informuar n prputhje me paragrafin 2 t ktij Neni. 4. Publikut t interesuar duhet ti jepen q hert mundsit efektive pr t marr pjes n procedurat mjedisore vendimmarrse t cilave u referohet Nenin 2(2), dhe, pr kt qllim, do t ket t drejt q t ai t shpreh komente dhe opinione, dhe t gjitha mundsit do t jen t hapura pr autoritetin ose autoritetet kompetente prpara vendimit pr krkesn pr marrjen e plqimit pr zhvillimin. M2 5. Rregullimet e detajuara pr informimin e publikut (pr shembull nprmjet njoftimeve brenda nj rrezeje t caktuar ose botimit n gazetat lokale) dhe pr tu konsultuar me publikun e prekur (pr shembull nprmjet materialeve t shkruara ose sondazheve t publikut) do t prcaktohen nga Shtetet Antare. 6. Do t parashikohen afate kohore t arsyeshme pr faza t ndryshme, duke lejuar koh t mjaftueshme pr t informuar publikun dhe pr t lejuar publikun e interesuar q t prgatis dhe t marr pjes n mnyr efektive n vendimmarrjen mjedisore, q sht subjekt i dispozitave t ktij Neni. M1
Neni 7

3

M2 1. Kur nj Shtet Antar sht i ndrgjegjshm se nj projekt ka efekte domethnse mbi mjedisin e nj Shteti tjetr Antar, ose kur krkohet nga nj Shtet Antar q ka mundsi t preket, Shteti Antar n territorin e t cilit mendohet q t zbatohet projekti, sa m shpejt t jet e mundur, por jo m von sesa koha e informimit t publikut t tij, inter alia do ti drgoj Shtetit t prekur Antar: (a) nj prshkrim t projektit, sbashku me do informacion tjetr t disponueshm mbi ndikimin e mundshm ndrkufitar t projektit;

40

(b) informacion mbi natyrn e vendimit q mund t merret, dhe duhet ti jap Shtetit Antar koh t mjaftueshme pr t treguar nse ai dshiron q t marr pjes n procedurat mjedisore vendimmarrse t cilave u referohet Nenin 2(2), dhe mund t prfshihet informacioni t cilit u referohet paragrafi 2 i ktij Neni. 2. Nse nj Shtet Antar i cili merr informacion n baz t paragrafit 1, dshmon q ai synon q t marr pjes n procedurat vendimmarrse mjedisore t cilave u referohet Nenin 2 (2), Shteti Antar n territorin e t cilit mendohet q t zbatohet projekti, nse nuk e ka drguar m prpara, duhet ti drgoj Shtetit Antar t prekur informacionin q nevojitet sipas Nenit 6(2) dhe ta bj t disponueshm sipas nenit 6(3)(a) dhe (b). M1 3. Shtetet Antare t interesuara/prekura, gjithashtu duhet t: (a) bjn rregullimet pr t siguruar informacionin q prfshihet n paragrafin 1 dhe 2 brenda nj kohe t arsyeshme dhe tia japin at autoriteteve q specifikohen n Nenin 6(1) dhe publikut t interesuar n territotin e shteteve Antare, ose publikut q ka t ngjar q t preket prej projektit, dhe (b) sigurojn q autoriteteve dhe publikut t interesuar tu jepet mundsia q ti japin autoriteteve prkatse t Shteteve Antare ku mendohet q t zbatohet projekti mendimin e tyre brenda nj kohe t arsyeshme prpara dhnies s plqimit pr projektin. 4. Shtetet Antare t interesuara do t hyjn n konsultime inter alia n lidhje me efektet ndrkufitare t projektit dhe masat e parashikuara pr t ulur ose eleminuar efekte t tilla dhe do t bihet dakort pr nj afat kohor t arsyeshm pr zgjatjen e periudhs s konsultimit. M2 5. Rregullimet e detajuara pr zbatimin e ktij Neni mund t prcaktohen nga Shtetet Antare t interesuara, dhe do t bhen n mnyr t till q ti lejojn publikut t interesuar n Shtetet Antare q t marr pjes efektivisht n procedurat mjedisore vendimmarrse t cilave u referohet Nenin 2(2) pr projektin.

M1

Neni 8

41

Rezultatet e konsultimeve dhe t informacionit t mbledhur n baz t Neneve 5, 6 dhe 7 duhet t merren parasysh gjat zhvillimit t procedurs s plqimit. M1
Neni 9

M2 1. Kur t meret vendimi pr t dhn ose refuzuar plqimin pr zhvilimin e projektit, autoriteti ose autoritetet kompetente do t informojn publikun n prputhje me procedurat e duhura dhe do ti ofrojn publikut informacionin e mposhtm: t, prmbajtjen e vendimit dhe t gjitha kushtet e prfshira n

pas shqyrtimit t shqetsimeve dhe t opinioneve t shprehura nga publiku i interesuar, arsyet dhe konsideratat kryesore mbi t cilat sht bazuar vendimi, duke prfshir informacion rreth procesit t pjesmarrjes s publikut, nj prshkrim, aty ku sht i nevojshm, t masave kryesore pr t shmangur, ulur, dhe, nse sht e mundur, pr t korrigjuar efektet negative. 2. Autoriteti ose autoritete kompetente do t informojn do Shtet Antar i cili sht konsultuar n prputhje me Nenin 7, duke i dhn atij informacionin t cilit i referohet paragrafi 1 i ktij Neni. Shtetet Antare t konsultuara do t sigurojn q informacioni t bhet i disponueshm n mnyrn e duhur tek publiku i interesuar n territoret e tyre prkatse. M1
Neni 10

Dispozitat e ksaj Direktive nuk do t ken ndikim mbi autoritetet kompetente pr t respektuar kufizimet e parashtruara n legjislacionet kombtare dhe dispozitat administrative dhe praktikat ligjore t pranuara prsa i prket konfidencialitetit komercial dhe industrial, duke prfshir dhe pronsin intelektuale dhe ruajtjen e interesit publik.

42

Kur aplikohet Neni 7, transmetimi i informacionit n nj tjetr Shtet Antar dhe marrja e informacionit nga nj tjetr Shtet Antar do t jet subjekt i kufizimeve n fuqi n Shtetet Antare n t cilat sht propozuar projekti. M2
Neni 10a

Shtetet Antare do t sigurohen q, n prputhje me sistemin prkats ligjor kombtar, antart e publikut: (a) q kan nj interes t mjaftueshm, ose , (b) q mund t dmtojn nj t drejt, n rastet kur e drejta procedurale administrative e nj Shteti Antar e krkon kt gj si parakusht, kan akses n nj procedur rishikimi prpara nj gjykate ose prpara ndonj organizmi tjetr t pavarur dhe t paanshm, i prcaktuar me ligj pr t sfiduar ligjshmrin substantive ose procedurale t vendimeve, akteve ose rishikimeve q jan subjekt i dispozitave t pjesmarrjes s publikut n kt Dispozit. Shtetet Anatre do t prcaktojn se n far etape mund t sfidohen vendimet, aktet apo rishikimet. Ajo far prbn interest t mjaftueshm dhe dmtim t s drejts do t prcaktohet nga Shtetet Antare n mnyr t vazhdueshme, me objektivin e dhnies s nj aksesi t gjr drejtsie tek publiku i interesuar. Pr kt qllim, interesi i do organizate jo-qeveritare q plotson krkesat t cilave u referohet Neni 1(2) do t konsiderohet si t mjaftueshme pr qllimet e nnparagrafit (a) t ktij Neni. Dispozitat e ktij Neni nuk do t prjashtojn mundsin e nj procedure fillestare rishikimi prpara nj autoriteti administrativ dhe nuk do t ken ndikim mbi krkesat e realizimit t procedurave rishikuese administrative prpara fillimit t procedurave rishikuese gjyqsore, ku ekziston nj krkes e till sipas ligjit kombtar. do procedur e till duhet t jet e barabrat, e drejt, duhet t shrbehet n koh dhe nuk duhet t jet aq e shtrenjt sa t pengoj ushtrimin e saj.

M2 N mnyr q t ohet m tej efektiviteti i dispozitave t ktij neni, Shtetet Antare duhet t sigurohen q informacioni praktik i lidhur me aksesin n procedurat e rishikimit administrativ dhe gjyqsor t bhet i njohur pr publikun. B
Neni 11

43

1. Shtetet Antare dhe Komisioni do t shkmbejn informacion mbi eksperiencn e marr gjat aplikimit t ksaj Direktive. M2 2. N veanti, Shtetet Antare do t informojn Komisionin pr kriteret dhe/ose pragjet e vendosura pr przgjedhjen e projekteve n fjal, n prputhje me Nenin 4(2). B 3. Pes vjet pas njoftimit t ksaj Direktive, Komisioni do ti drgoj Parlamentit Evropian dhe Kshillit nj raport mbi aplikimin dhe efektivitetin e saj. Raporti do t bazohet n shkmbimin e informacionit t lartprmendur. 4. Mbi bazn e ktij shkmbimi informacioni, Komisioni do ti drgoj Kshillit propozime shtes, nse nj procedur e till sht e nevojshme, me synimin e aplikimit t ksaj Direktive n nj mnyr mjaftueshmrisht t koordinuar.
Neni 12

1. Shtetet Antare do t marrin masat e nevojshme pr t respektuar pikat e ksaj Direktive brenda tre vjetsh nga njoftimi i saj (22). 2. Shtetet Antare do ti komunikojn Komisionit tekstet e dispozitave t ligjit kombtar t cilat ata do t miratojn n fushn e mbuluar nga kjo Direktiv.

22

Kjo Direktiv iu njoftua Shteteve Antar m 3 qershor 985

44

M1 ___________________ B
Neni 14 KjO DIREKTIV I DREjTOHET SHTETEVE ANTARE.

M1

SHTOJCA I
PROJEKTET Q JAN SUBJEKT I NENIT 4 (1)

45

1. Rafinerit m baz nafte t paprpunuar (duke prjashtuar ndrmarrjet q prodhojn vetm lubrifikant nga nafta e paprpunuar) dhe instalimet pr gazifikimin ose lngzimin e 500 ton ose m tepr qymyr ose benoniumi n dit. 2. Termocentrale ose instalime t tjera djegse me nj prodhim nxetsie prej 300 ose m shum mega vatsh, dhe Stacionet e energjis nukleare dhe reagues t tjer nuklear duke prfshir dhe montimin ose dekomisionimin e stacioneve ose reaguesve t till (23) (n prjashtim t instalimeve krkimore pr prodhimin dhe konvertimin e materialeve fissionable ose pjellore, fuqia maksimale e t cilave nuk e tejkalon ngarkesn termale t vazhdueshme prej 1 kilovati). 3. (a) Instalimet pr riprodhimin e karburantit nuklear t parrezatuar. (b) Instalimet e hartuara pr: - prodhimin ose pasurimin e karburant nuklear, - pr prpunimin e karburantit t parrezatuar nuklear ose mbetjeve me nivel t lart radio-aktiv, - pr hedhjen prfundimtare t lnds irradiated nukleare, - vetm pr hedhje prfundimtare t mbetjeve radioaktive, - vetm pr ruajtjen (e planifikuar pr m tepr se 10 vjet) t lndve t parrezatuara nukleare ose mbejtjeve radioaktive n nj vend t ndryshm nga vendi i prodhimit. 4. Vepra t integruara pr shkrirjen fillestare t hekurit dhe t elikut; Instalime pr prodhimin e metaleve jo-elikore nga xeherore, koncentrate ose materiale dytsore nprmjet
Stacionet e energjive nukleare dhe reagues t tjer nuklear nuk jan m instalime t tilla kur lndt nukleare dhe element t tjer radioaktiv t kontaminuar hiqen n mnyr t vazhdueshme nga vendi i instalimit.
23

46

proceseve metalurgjike, kimike ose elektrolitike. 5. Instalime pr nxjerrjn e asbestos dhe pr prpunimin ose transformimin e asbestos and produkteve q prmbajn kt komponent, pr nj prodhim vjetor prej m tepr se 20 000 ton t prodhimeve t prfunduara, pr materiale rezistente me nj prodhim vjetor prej m shum se 50 ton t produkteve t prfunduara, dhe pr prdorime t tjera t asbestos, duke prdorur m tepr se 200 ton n vit. 6. Instalime t integruara kimike, dmth instalime pr prodhimin e substancave duke prdorur procese t konvertimit kimik, n t cilat shum njsi jan vendosur sbashku dhe jan t lidhura funksionalisht me njra-tjetrn dhe q shrbejn pr: (i) prodhimin e kimikateve baz organike; (ii) prodhimin e kimikateve baz joorganike; (iii) pr prodhimin e plehrave kimik me baz fosfori, nitrogjeni, ose potasiumi (fertilizator t thjesht ose t prbr); (iv) pr prodhimin e produkteve dhe biocideve baz pr shndetin e bimve; (v) pr prodhimin e produkteve baz farmaceutike duke prdorur nj proces kimik ose biologjik; (vi) pr prodhimin e eksplozivve. 7. (a) Ndrtimi i linjave pr trafik hekurudhor me distanca t gjata dhe t aeroporteve (24) me nj gjatsi baz prej 2 100 m ose m tepr; (b) Ndrtimi i autostradave dhe rrugve ekspres (25); (c) Ndrtimi i nj rruge t re me katr ose m tepr korsi, ose rregullimi dhe/ose zgjerimi i nj rruge ekzistuese n mnyr q t prfshihen katr ose m tepr korsi, dhe ku nj rrug e re e
N kuptimin e ksaj Direktive, aeroportet jan aeroporte t cilat prputhen me prkufizimin e dhn n Konventn e 944-s n ikago ku dhe u themelua Organizata Ndrkombtare Civile e Aviacionit (Shtojca 4).
24

N kuptimin e ksaj Direktive, rrug ekspres sht nj rrug q plotson kushtet e dhna n prkufizimin e Marrveshjes Europiane mbi Arteriet Kryesore t Trafikur Ndrkombtar, 5 nntor 975.
25

till, ose nj seksion i rregulluar dhe/ose i zgjeruar rruge do t jet 10 kilometra ose m tepr n nj gjatsi t vazhdueshme. 8. (a) rrug ujore n brendsi t toks dhe porte pr t realizuar trafikun nprmjet detit, duke u lejuar pasagjert q t pdorin deri n 1 350 ton; M1 (b) Portet tregtare, kalatat pr ngarkim-shkarkim t lidhura me tokn dhe portet e jashtme (duke prjashtuar kalatata e trageteve) t cilat mund t mbajn anije prej m shum se 1 350 tonsh. 9. Instalime n vendet e hedhjes s mbeturinave pr t djegur dhe pr t br trajtimin kimik t prcaktuar n Shtojcn IIA t Direktivs 75/442/EEC (26) nn titullin D9, ose vend-depozitimi i mbetjeve t rrezikshme (dmth mbetjeeve t cilave u referohet Direktiva 91/689/EEC (27)). 10. Instalime ne vend-depozitimin e mbeturinave pr djegjen ose trajtimin kimik si prcaktohet n Shtojcn IIA t Direktivs 75/442/EEC nn titullin D9 e mbetjeve jo t rrezikshme me nj kapacitet q i tejkalon 100 ton n dit. 11. Nxjerrja e ujit nntoksor ose skema t nxjerrjes artificiale t ujit nntoksor ku volumi vjetor i ujit t nxjerr sht ekuivalent me ose m tepr se 10 milion metra kub. 12. (a) Veprat pr transferimin e burimeve ujore ndrmjet baseneve ujore ku ky transferim synon n parandalimin e mungesave t mundshme t ujit dhe ku masa e ujit t transferuar e kalon nivelin prej 100 milion metra kub n vit; (b) N t gjitha rastet e tjera, punt pr transferimin e burimeve ujore ndrmjet baseneve ujore ku rrjedha mesatare shum-vjetore e basenit t nxjerrjes sht me e madhe se 2 000 milion metra kub/n vit dhe ku masa e ujit t transferuar e tejkalon nivelin e 5 % t ksaj rrjedhe.
GZ nr L 94, 25. 7. 975, f. 39. Direktiva e amenduar s fundmi nga Vendimi i Komisionit 94/ 3/EC (GZ nr L 5, 7. . 994, f. 5).
26 27 GZ nr L 377, 3. 2. 99, f. 20. Direktiva e amenduar s fundmi nga Direktiva 94/3/EC (GZ nr L 68, 2. 7. 994, f. 28).

47

48

N t dyja rastet, prjashtohen transferimet e tubacioneve t ujit t pijshm. 13. 1 Impiantet e trajtimit t mbetjeve ujore me nj kapacitet q e tejkalon ekuivalentin e popullsis prej 150 000 banorsh, ashtu si prcaktohet n Nenin 2, pika (6) n Direktivn (91/271/EEC (28). 14. Ndjerrja e petroliumit dhe gazit natyror pr qllime tregtare, ku masa e nxjerr e tejkalon nivelin prej 500 ton n dit n rastin e pertroliumit dhe 500 000 m3/dit n rastin e gazit. 15. Diga dhe instalime t tjera t cilat jan projektuar pr t mbajtur ose ruajtur uj, ku nj mas e re ose shtes e mbajtur ose e ruajtur uji e kalon cakun e 10 milion metra kubshit. 16. Tubacionet pr transportimin e gazit, nafts ose kimikateve me nj diametr prej m shum se 800 mm dhe nj gjatsi prej m shum se 40 km. 17. Instalime pr mbarshtrimin intensiv t pulave ose derrave me m tepr se: (a) 85 000 vende pr zoka, 60 000 vende pr pulat; (b) 3 000 vende pr derra pr prodhim mishi (mbi 30 kilogram); ose (c) 900 vende pr dosa. 18. Impiante industriale pr (a) prodhimin e materialeve t buta ose materialeve t ngjashme fibroze; (b) prodhimin e letrs dhe tgabelave me nj kapacitet prodhues q e kalon masn prej 200 tonsh nn dit. 19. Miniera t mbyllura ose t hapura ku siprfaqja e vendit e kalon limitin prej 25 hektarsh, ose vende pr nxjerrjen e torfs ku siprfaqja e vendit sht m e madhe se 150 hektar. 20. Ndrtimi i linjave elektrike me nj voltazh m t lart se
28 GZ nr L 35, 30. 5. 99, p. 40. Direktiva e amenduar s fundmi nga Akti i Pranimit i 994-s.

220 KV, dhe me nj gjatsi prej m shum se 15 kilometrash. 21. Instalimet pr ruajtjen e petroliumit, prodhimeve petrokimike ose kimike me nj kapacitet prej 200 ose m shum tonsh. M2 22. do ndryshim ose zgjatje projekti ashtu si parashikohet n kt Shtojc, kur nj ndryshim ose nj zgjatje e till e plotson pragun e caktuar n kt Shtojc, nse nj i till sht i prfshir.

4

50

M1

SHTOJCA II
PROJEKTET Q JAN SUBJEKT I NENIT 4 (2) 1. Bujqsia, sulvikultura dhe akuakultura

(a) Projekte pr ristrukturimin e mbajtsve t toks rurale; (b) Projekte pr prdorimin e toks s pakultivuar ose zonave gjysm-natyrore pr prdorime intesive bujqsore; (c) Projekte pr menaxhimin e ujit pr bujqsi, duke prfshir dhe vaditjen dhe projektet pr tubacionet n tok; (d) pyllzimi fillestar dhe shpyllzimi pr qllimet e ndryshimit n nj lloj tjetr t prdorimit t toks; (e) Instalime intesive pr gjn e gjall (projektet nuk jan prfshir n Shtojcn I); (f) Rritje intensive e peshkut; (g) Marrje e toks nga deti.
2. Industri nxjerrse

(a) Miniera t mbyllura e t hapura dhe nxjerrje e torfs (projektet nuk jan prfshir n Shtojcn I); (b) Minierat nntoksore; (c) Nxjerrje e mineraleve nga marina ose llumrat lumore; (d) Shpim i thell, n veanti: shpim gjeotermal, shpim pr ruajtjen e mbetjeve t materialeve nukleare, shpim pr furnizim me uj, me prjashtim t shpimit pr hetimin e stabilitetit t toks; (e) Instalime siprfaqsore industriale pr nxjerrjen e qymyrit, petroliumit, gazit natyror dhe xeherorit, si dhe t lndve bituminoze.

3. Industria e energjis

(a) Instalimet industriale pr prodhimin e energjis elektrike, avullit ose ujit t ngroht (projektet nuk jan prfshir n Shtojcn I); (b) Instalime industriale pr mbajtjen e gazit, avullit ose ujit t ngroht; transmetimin e energjis elektrike nprmjet kabllove (projekte q nuk jan prfshir n Shtojcn I) (c) Ruajtje siprfaqsore pr gazin natyror; (d) Ruajtje nntoksore e gazeve t djegshme; (e) Ruajtje siprfaqsore e lndve djegse fosile; (f) Briketimi industrial i qymyrit dhe linjitit; (g) Instalime pr prpunimin dhe ruajtjen e mbetjeve radioaktive (n rast se nuk jan prfshir n Shtojcn I); (h) Instalime pr prodhimin e energjis hidro-elektrike; (i) Instalime pr prdorimin e fuqis s ers pr prodhim energjie.
4. Prodhimi dhe prpunimi i metaleve

51

(a) Instalime pr prodhimin e hekurit dhe elikut (fusion parsor ose dytsor); (b) Instalime pr prpunimin e metaleve prej eliku: (i) mullinj t ngroht; (ii) farkat me cekic; (iii) aplikimi i materialeve metalike mbrojtse; (c) Fonderi ferro-metali; (d) Instalime pr shkrirjen, duke prfshir materialet jo prej eliku, duke prjashtuar metalet e muara, duke prfshir produktet e gjetura/zbuluara; (e) Instalime pr trajtimin e siprfaqeve t metaleve dhe materialeve plastike duke prdorur nj proces elektrolik ose kimik;

52

M1 (f) Prodhimi i motorikletave dhe prodhimi I motorrve pr motorikletat; (g) Shipyards; (h) Instalime pr ndrtimin dhe riparimin e avionve; (i) Prodhimi i pajisjeve pr hekurudha; (j) Saging by explosives; (k) Instalime pr pjekjen dhe sintering of metallic ores.
5. Industria minerale

(a) Furra pjekse (distilim i qymyrit t that); (b) Instalimet pr prodhimin e imentos; (c) Instalime pr prodhimin e asbestos dhe prodhimin e produkteve t asbestos (projekte q nuk jan prfshir n Shtojcn I); (d) Instalime pr prodhimin e qelqit, duke prfshir dhe fibrat e qelqit; (e) Instalimet pr shkrirjen e substancave minerale duke prfshir dhe prodhimin e fibrave minerale; (f) Prodhimi i produkrteve qeramike nprmjet djegies, n veanti tjegullat pr ati, tullat, tullat me vrima, pllakat, veshjet prej guri ose porcelani.
6. Industria kimike (Projekte q nuk jan prfshir n Shtojcn I)

(a) Trajtim Ii produkteve ndrmjetse dhe prodhimi i kimikateve; (b) Prodhimi i pesticideve dhe produkteve farmaceutike, bojrave, elastrometrave dhe peroksideve; (c) Ambjente ruajtse pr petroleum, prodhime petrokimike ose kimike.
7. Industria ushqimore

(a) Prodhimi i vajrave dhe ydyrrave vegjetale dhe shtazore;

(b) Paketimi dhe ambalazhimi i produkteve shtazore dhe vegjetale; (c) Prodhimi i bulmetit; (e) Prodhimi i mblsirave dhe i shuruprave; (f) Instalime pr therjen e kafshve; (g) Instalime pr prodhime industriale; (h) Fabrika peshku dhe vajrash peshku; (i) Fabrika sheqeri.
8. Industrit tekstile, t lkurs, leshit dhe letrs

53

(a) Fabrika industriale pr prodhimin e letrs dhe kartonit (projekte q nuk jan prfshir n Shtojcn I); (b) Impjante paratrajtimi (pr veprime t tilla si larje, zbardhje, mercerizim ose lyrje fibrash ose tekstilesh; (c) Fabrika pr ngjyrosje lkurash; (d) Prpunim celuloze dhe instalime prodhimi.
9. Industria e goms

Prodhimi dhe trajtimi i produkteve me baz elastometri.

10. Prodhime infrastrukturore

(a) Projekte pr zhvllimin e pasurive industriale; (b) Projekte pr zhvillime urbane, duke prfshir dhe ndrtimin e qndrave blerse dhe parkimet pr makinat; (c) Ndrtimi i hekurudhave dhe transportit intermodal dhe i terminaleve t tilla (projekte q nuk jan prfshir n Shtojcn I); (d) Ndrtim i fushave ajrore (projekte q nuk jan prfshir n Shtojcn I); (e) Ndrtim rrugsh, portesh dhe instalimesh pr porte, duke prfshir dhe portet e peshkimit (projekte q nuk jan prfshir n Shtojcn I I); (f) Ndrtime n toke q nuk jan prfshir n Shtojcn

54

I, kanalizime dhe vepra pr thithjen e ujit t shkaktuar nga prmbytjet; M1 (g) Diga dhe instalime t tjera t projektuara pr t mbajtuar uj ose pr ta ruajtuar at n nj baz afat-gjat (projekte q nuk jan prfshir n Shtojcn I); (h) Tramvaja, teleferik dhe hekurudha nntoksore, linja t shkputura ose linja t ngjashme t nj lloji t veant, t prdorura ekskluzivisht ose kryesisht pr tranport pasagjersh; (i) Instalime tubacionesh vaji ose gazi (projekte q nuk jan prfshir n Shtojcn I); (j) Instalime t rezervuarve n distanca t largta; (k) Pun bregdetare pr t luftuar grryerjen dhe veprat ujore q jan n gjendje q t ndryshojn bregun gjat ndrtimeve, pr shembull t digave ose veprave t tjera pr mbrojtjen nga juji, duke prfshir dhe mirmbajtjen dhe rindrtimin e veprave t tilla; (l) Nxjerrja e ujit nntoksor dhe skemat e tjera pr nxjerrjen artificiale t ujit nntoksor t cilat nuk jan prfshir n Shtojcn I; (m) Veprat pr transferimin e burimeve ujore ndrmjet baseneve lumore q nuk jan prfshir n Shtojcn I.
11. Projekte t tjera

(a) Gara permanente dhe teste pr makinat motorrike; (b) Instalime pr shkarkimin e ujit (projekte q nuk jan prfshir n Shtojcn I); (c) Impjante pr trajtimin e ujrave t ndotura (projekte q nuk jan prfshir n Shtojcn I); (d) Vende depozitimi t llumit; (e) Ruajtje t hekurishteve dhe t mbetjeve nga automjetet; (f) Teste pr motorrat, turbinat ose reaguesit; (g) Instalime pr prodhimin e fibrave minerale artificiale;

(h) Instalime pr riparimin ose shkatrrimin e substancave shprthyese;

12. Turizmi dhe koha e lir

55

(a) Ski, dhe makineri kabllore si dhe zhvillime t tjera t ngjashme; (b) Marin; (c) Fshatra pushimesh dhe komplekse hotelesh jasht zonave urbane dhe zhvillimeve prkatse (d) Qendra permanente kampimi dhe vende karavansh; (e) Parqe tematik.
13. do ndryshim ose zgjerim i projekteve t dhna n Shtojcn I ose n Shtojcn II, t cilat jan t autorizuara,

t ekzekutuara ose n proces ekzekutimi, t cilat kan efekte domethnse jo t favorshme mbi mjedisin M2 (ndryshimi ose shtrirja nuk jan prfshir n Shtojcn I) ; Projektet n Shtojcn I t ndrmarra ekskluzivisht ose kryesisht pr zhvillimin ose testimin e metodave ose produkteve t reja dhe q nuk jan prdorur pr m tepr se dy vjet.

56

M1

SHTOJCA III
KRITERET E PRzgjEDHjES T CILAVE U REfEROHET NENI 4 (3) 1. Karakteristikat e projekteve

Karakteristikat e projekteve duhet t merren parasysh duke u prqndruar n veanti tek: madhsia e projektit, lidhja me projekte t tjera, prdorimi iburimeve natyrore, prodhimi i mbeturinave, ndotja dhe acarimin, rreziku i aksidenteve, duke pasur parasysh n veanti substancat dhe teknologjit e prdorura.
2. Vendndodhja e projekteve

Ndjeshmria mjedisore e zonave gjeografike q do t preken nga projektet duhet t merret parasysh, duke u prqndruar kryesisht n: prdorimin e toks ekzistuese, bollkun, cilsin dhe kapacitetin relativ gjenerues t burimeve natyrore n zon, kapacitetin thiths t mjedisit natyror, duke i kushtuar nj vmendje t veant fushave t mposhtme: (a) tokave t lagura; (b) zonave bregdetare; (c) zonave malore dhe pyjore; (d) rezervave dhe parqeve natyrore; (e) zonave t klasifikuara ose t mbrojtura nn legjislacionin e Shteteve Antar; zonat me mbrojtje t veant nga Shtetet Antare n baz t Direktivs 79/409/EEC dhe 92/43/EEC;

(f) zonat n t cilat standardet e cilsis mjedisore t parashtruara n legjsilacionin e Komunitetit jan tejkaluar; (g) zonat me densitet t lart; (h) vende me domethnie histotike, kulturore ose arkeologjike.
3. Karakteristikat e ndikimit t mundshm

57

Efektet e mundshme domethnse t projekteve duhet t shqyrtohen n lidhje me kriteret e prcaktuara n pikat 1 dhe 2 m lart, dhe duke marr n veanti parasysh: shtrirjen e ndikimit (zonn gjeografike dhe madhsin e popullsis s prekur), natyrn ndrkufitare t ndikimit, shkalln dhe kompleksitetin e ndikimit, mundsin e ndikimit, zgjatjen, frekuencn dhe efektin e ndikimit.

58

M1

SHTOJCA IV
INfORMACIONI T CILIT I REfEROHET NENI 5 (1) 1. Prshkrimi i projektit, duke prfshir n veanti:

nj prshkrim t karakteristikave fizike t t gjith projektit dhe krkesave t prdorimit t toks gjat fazs s ndrtimit dhe operimit, nj prshkrim t karakteristikave kryesore t proceseve t prodhimit, pr shembull, natyrs dhe cilsis s materialeve t prdorura, nj vlersim, n baz t tipit dhe mass, t mbetjeve q pritet q t gjenerohen (nga uji, ajri dhe ndotja, zhurma, dridhja, drita, ngrohja, rrezatimi, etj) q rezultojn nga zbatimi i projektit t propozuar.
2. Nj prshkrim i alternativave kryesore t studiuara nprmjet zhvilluesit dhe nj tregues i arsyeve kryesore pr kt

zgjidhje, duke marr parasysh efektet mjedisor.

3. projektet e propozuara, duke prfshir n veanti popullsin, faunn, florn, tokn, ujin, ajrin, faktort klimaterik,

asetet materiale, duke prfshir dhe trashgimin arkitekturore dhe arkeologjike, panoramn, dhe ndrlidhjen ndmjet faktorve t prmendur m lart.

4. Nj prshkrim (29) t efekteve t mundshme domethnse t projektit t propozuar mbi mjedisin, t cilat shkaktohen nga:

ekzistenca e projektit, prdorimi i burimeve natyrore, lirimi i ndotsve, krijimi i dmtuesve dhe eleminimi i mbetjeve, dhe prshkrimi i metodave parashikuese t prdorura pr t vlersuar efektet mbi mjedis nga zhvilluesit.

Ky vendim duhet t mbuloj efektet e drejtprdrejta dhe ndonj efekt jo t drejtprdrejt, dytsor, kumulativ, afatshkurtr, afatmesm, afatgjat, permanent, t prkohshm, pozitiv dhe negativ t projektit
29

ulur ose, aty ku sht e mundur, pr t eleminuar efektet jo t favorshme mbi mjedis.

5. Nj prshkrim i masave t parashikuara pr t shmangur,

5

6. Nj prmbledhje jo teknike e informacionit t prfshir n pjest e mparshme.

7. Nj tregues i vshtirsive (mangsive teknike ose mungess s njohurive teknike) i hasur nga zhvilluesi prgjat procesit t mbledhjes s informacionit t krkuar.

60

61

Ky dokument prdoret vetm pr qllime dokumentacioni dhe insitucionet nuk mbajn prgjegjsi pr prmbajtjen e tij

DIREKTIVA 2004/35/CE E PARLAMENTIT EUROPIAN DHE E KSHILLIT e dats 21 prill 2004

mbi prgjegjsin mjedisore n lidhje me parandalimin dhe riparimin e dmeve mjedisore

Amenduar nga: Fletorja Zyrtare

(OJ L 143, 30.4.2004, fq. 56)

M1 Direktiva 2006/21/EC e Parlamentit Europian dhe e Kshillit e - Nr. L 102 - faqe 15dat 11.4.2006 - dat 15 Mars 2006

62

B
DIREKTIVA 2004/35/CE E PARLAMENTIT EUROPIAN DHE E KSHILLIT e dats 21 prill 2004 mbi prgjegjsin mjedisore n lidhje me parandalimin dhe riparimin e dmit mjedisor PARLAMENTI EUROPIAN DHE KSHILLI I BASHKIMIT EUROPIAN,

Duke marr n konsiderat Marrveshjen e Komunitetit Europian dhe veanrisht Nenin 175 (1) t saj, Duke patur parasysh propozimin e Komisionit 30 Duke patur parasysh opinionin e Komitetit Ekonomik dhe Social 31 Duke u konsultuar me Komitetin e Rajoneve; Duke vepruar n prputhje me procedurn e prcaktuar n Nenin 251 t Marrveshjes, duke marr parasysh tekstin e prbashkt t miratuar nga Komiteti i Pajtimit ,m 10 mars 2004, Ndrsa: (1) Aktualisht ka shum zona t ndotura n Komunitet t cilat paraqesin rreziqe t konsiderueshme pr shndetin dhe humbja e biodiversitetit sht rritur ndjeshm gjat dekadave t fundit. Pamundsia pr t vepruar mund t shkaktoj rritjen e ndotjes s zonave dhe humbje m t madhe t biodiversitetit n t ardhmen. Parandalimi dhe riparimi, pr sa koh q sht i mundur, i dmit mjedisor kontribuon n zbatimin e objektivave dhe parimeve t politiks mjedisore t Komunitetit, si prcaktohet n Marrveshje. Kushtet lokale duhet t merren parasysh n vendosjen e mnyrs sesi duhet t riparohet dmi. (2) Parandalimi dhe riparimi i dmit mjedisor duhet t zbatohet nprmjet zgjerimit t parimit ndotsi paguan, si
30 3

OJ C 5 E, 25.6.2002, fq. 32 OJ C 24, 7.0.2002, fq. 62.

tregohet n Marrveshje dhe n linj me parimin e zhvillimit t qndrueshm. N kt kontekst, parimi themelor i ksaj Direktive duhet t jet q nj operator, aktiviteti i t cilit ka shkaktuar dm mjedisor ose rrezik t mundshm t ktij dmi, t jet financiarisht prgjegjs, me qllim q operatort t nxiten pr marrjen e masave dhe zhvillimin e praktikave pr t minimizuar rreziqet e dmit mjedisor, n mnyr q t zvoglohet ekspozimi i tyre ndaj prgjegjsive financiare. (3) Meq objektivi i ksaj Direktive, domethn krijimi i nj kuadri t prbashkt pr parandalimin dhe riparimin e dmit mjedisor me shpenzime t arsyeshme pr shoqrin, nuk mund t arrihet n nivel t mjaftueshm nga Shtetet Antare dhe pr kt arsye mund t arrihet m mir n nivel Komuniteti pr shkak t nivelit t ksaj Direktive dhe implikimeve t saj n lidhje me legjislacionin tjetr t Komunitetit , domethn Direktiva e Kshillit 79/409/EEC e dats 2 prill 1979 mbi mbrojtjen e zogjve t egr (32), Direktiva e Kshillit 92/43/EEC e dats 21 maj 1992 mbi mbrojtjen e habitateve natyrore dhe fauns s kafshve t egra dhe flors ( 33 ), dhe Direktivs 2000/60/EC t Parlamentit Europian dhe t Kshillit t dats 23 tetor 2000, q krijon nj kuadr pr veprimin e Komunitetit n fushn e B politiks ujore (34), Komuniteti mund t miratoj masa n prputhje me parimin e subsidiaritetit, si prcaktohet n Nenin 5 t Marrveshjes. N prputhje me parimin e proporcionalitetit, si prcaktohet n at Nen, kjo Direktiv nuk shkon prtej asaj far nevojitet pr arritjen e asaj objektive. (4) Dmi mjedisor prfshin gjithashtu dmin e shkaktuar nga elementt q vijn nprmjet ajrit, pr sa koh q ato shkaktojn dm n uj, tok ose speciet e mbrojtura apo habitatet natyrore. (5) Konceptet mbshtetse pr interpretimin dhe zbatimin e duhur t skems s parashikuar nga kjo Direktiv duhet t
32

63

OJ L 03, 25.4.979, fq. . Direktiva e amenduar s fundi nga Rregullorja (EC) Nr 807/2003 (OJ L 22, 6.5.2003, fq. 36).

33 OJ L 206, 22.7.992, fq. 7. Direktiva e amenduar s fundi nga Rregullorja (EC) Nr 882/2003 e Parlamentit Europian dhe e Kshillit (OJ L 284, 3.0.2003, fq. ). 34 OJ L 327, 22.2.2000, fq. . Direktiva e amenduar nga Vendimi Nr 2455/200/EC (OJ L 33, 5.2.200, p. )

64

prcaktohen veanrisht n lidhje me prkufizimin e dmit mjedisor. Kur koncepti n fjal rrjedh nga nj legjislacion tjetr prkats i Komunitetit, duhet t prdoret i njjti prkufizim, n mnyr q t mund t prdoren kriteret e prbashkta dhe t nxitet zbatimi i tyre uniform. (6) Speciet e mbrojtura dhe habitatet natyrore mund t prkufizohen gjithashtu duke iu referuar specieve dhe habitateve t mbrojtura n zbatim t legjislacionit kombtar mbi mbrojtjen e natyrs. Megjithat, duhet t merren parasysh situata specifike ku legjislacioni i komunitetit ose legjislacioni i barazvlefshm kombtar lejon disa kufizime t nivelit t mbrojtjes ndaj mjedisit. (7) Pr qllime t vlersimit t rrezikut ndaj toks, si prcaktohet n kt Direktiv, sht i dshirueshm prdorimi i procedurave t vlersimit t rrezikut pr t prcaktuar se n far shkalle shndeti i njeriut ka t ngjar t preket seriozisht . (8) Kjo Direktiv duhet t zbatohet n lidhje me dmin mjedisor, pr aktivitete profesionale t cilat paraqesin rrezik pr shndetin e njeriut ose mjedisin. N parim, ato aktivitete duhet t identifikohen duke iu referuar legjislacionit prkats t Komunitetit, i cili parashikon krkesa rregullatore n lidhje me disa aktivitete ose praktika q mendohen t paraqesin rrezik t mundshm ose real pr shndetin e njeriut ose mjedisin. (9) Kjo Direktiv gjithashtu duhet t zbatohet n lidhje me dmin ndaj specieve t mbrojtura dhe habitateve natyrore, pr ndonj aktivitet profesional t ndryshm nga aktivitetet e identifikuara n mnyr t drejtprdrejt ose jo, duke iu referuar legjislacionit t Komunitetit dhe q paraqesin nj rrezik real ose t mundshm pr shndetin e njeriut ose mjedisin. N kto raste, operatori duhet t jet prgjegjs vetm sipas ksaj Direktive, kurdoher q ai sht fajtor ose neglizhent. (10) Duhet patur n konsiderat Marrveshjen e Euratom-it dhe konventat ndrkombtare prkatse dhe t legjislacionit t Komunitetit q rregullojn n mnyr m t plot dhe m rigoroze operimin e do aktiviteti q hyn brenda fushs s veprimit t ksaj Direktive. Kjo Direktiv, e cila nuk parashikon rregulla shtes t konfliktit t ligjeve kur prcakton kompetencat e autoriteteve kompetente, nuk shkel rregullat mbi juridiksionin ndrkombtar t gjykatave, si parashikohet, midis t tjerash, n Rregulloren

e Kshillit (EC) Nr 44/2001 t dats 22 dhjetor 2000 mbi juridiksionin dhe njohjen dhe zbatimin e vendimeve n shtjet (35) civile dhe tregtare (Kjo Direktiv nuk duhet t zbatohet pr aktivitetet, qllimi kryesor i t cilave sht ti shrbejn mbrojtjes kombtare ose siguris ndrkombtare. Kjo Direktiv synon n parandalimin dhe riparimin e dmit mjedisor dhe nuk cnon t drejtat e kompensimit pr dmin e zakonshm, t dhna sipas marrveshjes prkatse ndrkombtare q rregullon prgjegjsin civile. B (12) Shum Shtete Antare jan pal n marrveshje ndrkombtare q trajtojn prgjegjsin civile n lidhje me fusha specifike. Kto Shtete Antare duhet t jen n gjndje t mbeten kshtu pas hyrjes n fuqi t ksaj Direktive, ndrsa Shtetet e tjera Antare nuk duhet t humbin lirin e tyre pr tu br pal n kto Marrveshje. (13) Jo t gjitha format e dmit mjedisor mund t riparohen me an t mekanizmit t prgjegjsis. Pr kt t fundit, q t jet efektiv, nevojitet egzistenca e nj ose m shum ndotsish t identifikueshm, dmi duhet t jet konkret dhe i matshm dhe duhet t krijohet nj lidhje shkaksore midis dmit dhe ndotsit (ndotsve) t identifikuar. Pr kt arsye, prgjegjsia nuk sht instrument i prshtatshm pr trajtimin e ndotjes s nj karakteri t shprndar apo t zgjeruar, kur sht e pamundur q pasojat negative mjedisore t lidhen me veprimet ose pamundsin pr t vepruar t disa aktorve individual. (14) Kjo Direktiv nuk zbatohet pr rastet e dmtimit personal, dmit ndaj prons private ose ndaj do humbjeje ekonomike dhe nuk cnon asnj t drejt n lidhje me kto lloje dmesh. (15) Meq parandalimi dhe riparimi i dmit mjedisor sht nj detyr q kontribuon n mnyr t drejtprdrejt n zbatimin e politiks mjedisore t Komunitetit, autoritetet publike duhet t sigurojn zbatimin e duhur t skems s parashikuar nga kjo Direktiv.

65

35 OJ L 2, 6..200, fq. . Rregullorja e amenduar nga Rregullorja e Komisionit (EC) Nr 496/2002 (OJ L 225, 22.8.2002, fq. 3).

66

(16) Prmirsimi i mjedisit duhet t bhet n mnyr efektive, duke siguruar arritjen e objektivave prkatse. Pr at qllim duhet t prcaktohet nj kuadr i prbashkt, zbatimi i duhur i t cilit duhet t mbikqyret nga autoriteti kompetent. (17) Duhet t bhen parashikime t prshtatshme pr ato situata ku disa raste t dmit mjedisor kan ndodhur n mnyr t till q autoriteti kompetent nuk mund t siguroj marrjen n t njjtn koh t t gjitha masave t nevojshme rregullatore. N kt rast, autoriteti kompetent duhet t autorizohet pr t vendosur se cili rast i dmit mjedisor duhet trajtuar i pari. (18) Sipas parimit ndotsi paguan, nj operator q shkakton dm mjedisor ose rrezik t mundshm t ktij dmi, parimisht duhet t paguaj shpenzimet e masave t nevojshme parandaluese ose rregullatore. N rastet kur nj autoritet kompetent vepron vet ose nprmjet nj pale t tret, n vend t nj operatori, ai autoritet duhet t siguroj q shpenzimet e lindura nga kjo t kompensohen nga operatori. sht gjithashtu e prshtatshme q operatort si prfundim duhet t paguajn shpenzimet e vlersimit t dmit mjedisor dhe, sipas rastit, vlersimit t rrezikut t mundshm t ktij dmi t ndodhur. (19) Shtetet Antare mund t parashikojn llogaritjen me tarifa t fiksuara t shpenzimeve administrative, ligjore, zbatuese dhe shpenzimeve t tjera t prgjithshme q duhen kompensuar . (20) Nj operatori nuk i krkohet t paguaj shpenzimet pr masat parandaluese ose rregullatore t marra sipas ksaj Direktive, n situata ku dmi n fjal ose rreziku i mundshm nga ky, sht rezultat i disa ngjarjeve jasht kontrollit t operatorit. Shtetet Antare mund t lejojn q operatort t cilt jan fajtor ose neglizhent, t mos paguajn shpenzime pr masat rregullatore, n situata kur dmi n fjal sht rezultat i emetimeve ose ngjarjeve t autorizuara n mnyr t hapur ose kur mundsia pr dm mund t mos ket qn e njohur n kohn kur ka ndodhur ngjarja ose emetimi. (21) Operatort duhet t paguajn shpenzimet n lidhje me masat parandaluese kur ato masa duhet t ishin marr automatikisht, me qllim pajtueshmrin me parashikimet legjislative, rregullatore dhe administrative q rregullojn aktivitetet e tyre ose kushtet e ndonj lejeje ose autorizimi.

(22) Shtetet Antare mund t vendosin rregulla kombtare q mbulojn ndarjen e shpenzimeve n rastet e shum palve. Shtetet Antare mund t marrin parasysh, veanrisht situatn specifike t prdoruesve t produkteve, t cilt mund t mos jen prgjegjs pr dmin mjedisor n t njjtat kushte si ata q i prodhojn kto produkte. N kt rast, ndarja e prgjegjsis duhet t vendoset n prputhje me legjislacionin vendas. (23) Personat e prekur seriozisht ose q ka t ngjar t preken seriozisht nga dmi mjedisor duhet t autorizohen pr ti krkuar autoritetit kompetent marrjen e masave prkatse. Megjithat, mbrojtja mjedisore sht nj interes i gjer, n emr t t cilit individt nuk veprojn gjithmon ose nuk jan n pozita t prshtatshme pr t vepruar. Pr kt arsye, organizatave joqeveritare q promovojn mbrojtjen mjedisore duhet tu jepet mundsia t kontribuojn n mnyrn e duhur pr zbatimin efektiv t ksaj Direktive. (24) Personat fizik ose juridik prkats duhet t ken akses ndaj procedurave pr rishikimin e vendimeve t autoritetit kompetent, akteve ose pamundsis pr t vepruar. (25) Shtetet Antare duhet t marrin masa pr nxitjen e prdorimit nga ana e operatorve t do sigurimi t prshtatshm ose formave t tjera t sigurimit financiar dhe zhvillimit t instrumentave t sigurimit financiar dhe tregjeve , me qllim sigurimin e nj mbulimi efektiv pr detyrimet financiare sipas ksaj Direktive. (26) Kur dmi mjedisor prek ose ka t ngjar t prek disa Shtete Antare, kto t fundit duhet t bashkpunojn me njra tjetrn me qllim sigurimin e masave t duhura dhe efektive parandaluese ose rregullatore n lidhje me ndonj dm mjedisor. Shtetet Antare mund t krkojn kompensimin e shpenzimeve pr masat parandaluese ose rregullatore. (27) Kjo Direktiv nuk duhet ti ndaloj Shtetet Antare nga prdorimi ose zbatimi i masave m t rrepta n lidhje me parandalimin dhe riparimin e dmit mjedisor; dhe nuk duhet t ndaloj miratimin nga Shtetet Antare t masave t prshtatshme n lidhje me situata ku kompensimi i dyfisht i shpenzimeve mund t ndodhte si rezultat i veprimit t njkohshm nga nj autoritet kompetent, sipas ksaj Direktive

67

68

dhe nga nj person prona e t cilit preket nga dmi mjedisor (28) Dmi i shkaktuar para skadimit t afatit pr zbatimin e ksaj Direktive nuk duhet t mbulohet nga dispozitat e saj. (29) Shtetet Antare duhet ti raportojn Komisionit n lidhje me prvojn e fituar n zbatimin e ksaj Direktive, n mnyr q ti japin mundsi Komisionit t shqyrtoj, duke marr parasysh ndikimin mbi zhvillimin e qndrueshm dhe rreziqet e ardhshme ndaj mjedisit, nse ndonj rishikim i ksaj Direktive sht i prshtatshm apo jo,

KAN MIRATUAR DIREKTIVN E MPOSHTME:

Neni 1 LNDA

Qllimi i ksaj Direktive sht krijimi i nj kuadri t prgjegjsis mjedisore, bazuar n parimin ndotsi paguan, pr parandalimin dhe riparimin e dmit mjedisor. B
Neni 2 PRKUfIzIME

Pr qllime t ksaj Direktive, zbatohen prkufizimet e mposhtme: 1. dm mjedisor nnkupton: (a) Dmin ndaj specieve t mbrojtura dhe habitateve natyrore, i cili sht do dm q ka pasoja serioze pr arritjen ose ruajten e statusit t favorshm t mbrojtjes s ktyre habitateve ose specieve. Rndsia e ktyre pasojave duhet t vlersohet duke iu referuar gjndjes fillestare, duke marr parasysh kriteret e prcaktuara n Shtojcn I; Dmi ndaj specieve t mbrojtura dhe habitateve natyrore nuk prfshin pasojat serioze t identifikuara m par q rezultojn nga nj veprim nga ana e nj operatori, q sht autorizuar n mnyr t hapur nga autoritetet prkatse, n prputhje me dispozitat n zbatim t Neneve 6(3) dhe (4) ose Nenit 16 t Direktivs 92/43/EEC ose Nenit 9 t Direktivs 79/409/

EEC ose, n rast t habitateve dhe specieve q nuk mbulohen nga legjislacioni i Komunitetit, n prputhje me dispozitat e barazvlefshme t legjislacionit vendas mbi mbrojtjen e natyrs. (b) Dmi ndaj ujit, i cili sht do dm q cnon seriozisht statusin ekologjik, kimik dhe/ose sasior, dhe/ose potencialin ekologjik, si prcaktohet n Direktivn 2000/60/EC, t ujrave prkatse, me prjashtim t pasojave serioze ku zbatohet Neni 4(7) i asaj Direktive; (c) Dmi ndaj toks, i cili prbn do ndotje t toks q paraqet rrezik t lart pr shndetin e njeriut, duke u cnuar seriozisht si rezultat i prezantimit t drejtprdrejt ose jo n, mbi ose nn tok, t substancave, preparateve, organizmave ose mikroorganizmave; 2. dm nnkupton nj ndryshim t pafavorshm t matshm n nj rezerv natyrore ose dmtim i matshm i shrbimit t nj burimi natyror q mund t ndodh n mnyr t drejtprdrejt ose jo; 3. speciet e mbrojtura dhe habitatet natyrore nnkuptojn: (a) Speciet e prmendura n Nenin 4(2) t Direktivs 79/409/EEC ose t listuara n Shtojcn I t saj ose t listuara n Shtojcat II dhe IV t Direktivs 92/43/EEC; (b) Habitatet e specieve t prmendura n Nenin 4(2) t Direktivs 79/409/EEC ose t listuara n Shtojcn I t saj ose t listuara n Shtojcn II t Direktivs 92/43/EEC, dhe habitatet natyrore t listuara n Shtojcn I t Direktivs 92/43/EEC dhe vendet e mbarshtimit ose pushimit t specieve t listuara n Shtojcn IV t Direktivs 92/43/EEC; dhe (c) Kur nj Shtet Antar vendos q do habitat ose specie, q nuk listohet n ato Shtojca t cilat Shtetet Antre ti caktojn pr qllime t barazvlefshme si ato t parashtruara n kto dy Direktiva; 4. statusi i mbrojtjes nnkupton: (a) n lidhje me nj habitat natyror, shumn e ndikimeve q veprojn mbi nj habitat natyror dhe speciet e tij tipike q mund t cnojn shprndarjen e tij natyrore afatgjat, strukturat dhe funksionet, si dhe mbijetesa afatgjat e specieve tipike t tij, sipas rastit, brenda territorit Europian t Shteteve Antare pr t

6

70

cilat zbatohet kjo Marrveshje ose brenda territorit t nj Shteti Antar ose kufijve natyror t atij habitati; Statusi i mbrojtjes s nj habitati natyror konsiderohet si i favorshm kur: Kufijt natyror t tij dhe zonat q mbulon ai brenda atyre kufijve, jan t qndrushme ose n rritje, Egzistojn struktura dhe funksione specifike t cilat jan t nevojshme pr vazhdimsin e tij afatgjat dhe ka t ngjar t vazhdojn t egzistojn pr t ardhmen e afrt, dhe Statusi i mbrojtjes s specieve t tij tipike sht i favorshm, si prcaktohet n pikn (b); B (b) n lidhje me speciet, shuma e ndikimeve q vepron mbi speciet prkatse q mund t cnoj shprndarjen dhe larmin afatgjat t popullsive , sipas rastit, brenda territorit Europian t Shteteve Antare pr t cilat zbatohet Marrveshja ose territorit t nj Shteti Antar ose zons natyrore t asaj specieje; Statusi i mbrojtjes s nj specieje konsiderohet si i favorshm kur: T dhnat dinamike t popullsis mbi specien prkatse tregojn se ajo mbahet vet n nj plan afatgjat, si nj komponent i zbatueshm i habitateve t saj natyroe, Kufijt natyror t species nuk ngushtohen dhe as nuk kan t ngjar t ngushtohen pr t ardhmen e afrt, dhe Ka t ngjar dhe ka t ngjar t vazhdoj t ket nj habitat mjaftueshm t madh pr t ruajtur popullsit e tij n plan afatgjat; 5. ujra nnkuptojn t gjith ujrat e mbuluar nga Direktiva 2000/60/EC; 6. operator nnkupton do person fizik ose juridik, privat ose publik, i cili operon ose kontrollon aktivitetin profesional ose, kur kjo parashikohet n legjislacionin kombtar, ai person t cilit i delegohet kompetenca vendimmarrse ekonomike pr funksionimin teknik t ktij aktiviteti, duke prfshir mbajtsin e nj lejeje ose autorizimi pr kt aktivitet ose personin q regjistron

apo njofton n lidhje me kt aktivitet; 7. aktivitet profesional nnkupton do aktivitet t kryer gjat nj aktiviteti ekonomik, nj biznesi ose nj siprmarrjeje, pavarsisht nga karakteri i tij privat ose publik, fitimprurs ose jo fitimprurs; 8. emetim nnkupton lirimin n mjedis si rezultat t aktiviteteve njerzore, t substancave, preparateve, organizmave ose mikroorganizmave ; 9. rrezik i mundshm i dmit nnkupton nj gjas t mjaftueshm q dmi mjedisor mund t shkaktohet n nj t ardhme t afrt; 10. masa parandaluese nnkupton do mas t marr n prgjigje t n ngjarjeje, veprimi ose incidenti q ka krijuar nj rrezik t mundshm t dmit mjedisor, me synim parandalimin ose minimizimin e atij dmi ; 11. masa rregullatore nnkupton do mas ose kombinim masah, duke prfshir masat lehtsuese ose t prkohshme pr rinovimin, rehabilitimin ose zvndsimin e rezervave t dmtuara natyrore dhe/ose shrbimeve t cnuara, ose pr dhnien e nj alternative t barazvlefshme n lidhje me ato rezerva ose shrbime, si parashikohen n Shtojcn II; 12. rezerv natyrore nnkupton speciet e mbrojtura dhe habitatet natyrore, ujin dhe tokn; 13. shrbime dhe shrbime t rezervave natyrore nnkuptojn funksionet e kryera nga nj rezerv natyrore n dobi t nj rezerve tjetr natyrore ose publikut; 14. gjndje fillestare nnkupton gjndjen n kohn e dmit t burimeve natyrore dhe shrbimeve q do t kishte egzistuar n rast se dmi mjedisor nuk do ishte shkaktuar, vlersuar mbi bazn e informacionit m t mir t mundshm; 15. rigjenerim, duke prfshir rigjenerimin natyror, nnkupton n rastin e ujit, specieve t mbrojtura dhe habitateve natyrore, kthimin e rezervave natyrore t dmtuara dhe/ose shrbimeve t dmtuara n gjndjen fillestare dhe n rast t dmtimit t toks, eleminimin e do rreziku serioz ndaj shndetit t njeriut;

71

72

16. shpenzime nnkupton shpenzimet q justifikohen nga nevoja pr t siguruar nj zbatim efektiv t ksaj Direktive,duke prfshir shpenzimet e vlersimit t dmit mjedisor, nj rrezik t mundshm t ktij dmi, alternativat pr masa si dhe shpenzimet administrative, ligjore dhe t zbatimit, shpenzimet pr mbledhjen e t dhnave dhe shpenzime t tjera t prgjithshme, si dhe shpenzimet e monitorimit dhe mbikqyrjes. B
Neni 3 fUSHA E VEPRIMIT

1.

Kjo Direktiv zbatohet n lidhje me:

(a) dmin mjedisor t shkaktuar nga ndonj prej aktiviteteve profesionale t renditur n Shtojcn III, dhe rrezikun e mundshm t ktij dmi q shkaktohet si rezultat i ndonj prej ktyre aktiviteteve; (b) dmin ndaj specieve t mbrojtura dhe habitateve natyrore, i shkaktuar nga ndonj prej aktiviteteve profesionale t ndryshme nga ato t renditura n Shtojcn III, dhe dmin e mundshm t ktij rreziku, t shkaktuar si rezultat i ndonj prej atyre aktiviteteve, kurdoher q operatori ka qn fajtor ose neglizhent. 2. Kjo Direktiv gjithashtu zbatohet pa cnuar legjislacionin m t rrept t Komunitetit q rregullon funksionimin e ndonj prej aktiviteteve t cilat hyjn n fushn e veprimit t ksaj Direktive dhe pa cnuar legjislacionin e Komunitetit q prmban rregulla mbi konfliktet e juridiksionit. 3. Pa cnuar legjislacionin kombtar prkats, kjo Direktv nuk i jep palve private t drejt kompensimi, si pasoj e dmit mjedisor ose e nj rreziku t mundshm t ktij dmi.
Neni 4 PRjASHTIMET

1. Kjo Direktiv nuk mbulon dmin mjedisor ose nj rrezik t mundshm t ktij dmi t shkaktuar si rezultat i: (a) nj veprimi t konfliktit t armatosur, armiqsive, lufts civile ose kryengritjeve;

(b) nj fenomeni natyror t nj karakteri t jashtzakonshm, t pashmangshm dhe t paprballueshm. 2. Kjo Direktiv nuk zbatohet gjithashtu ndaj dmit mjedisor ose ndonj rreziku t mundshm t ktij dmi q shkaktohet nga nj incident n lidhje me t cilin, prgjegjsia ose kompensimi hyn brenda fushs s veprimit t ndonj prej Konventave Ndrkombtare t listuara n Shtojcn IV, duke prfshir ndonj amendim t ardhshm t saj, q sht n fuqi n Shtetin Antar prkats. 3. Kjo Direktiv nuk cnon t drejtn e operatorit pr t kufizuar prgjegjsin e tij n prputhje me legjislacionin kombtar q zbaton Konventn mbi Kufizimin e Prgjegjsis pr Pretendimet Detare (LLMC), 1976, duke prfshir do amendim t ardhshm ndaj Konvents ose Konvents s Strasburgut mbi Kufizimin e Prgjegjsis n Lundrimin Toksor (CLNI), 1988, duke prfshir do amendim t ardhshm ndaj Konvents. 4. Kjo Direktiv nuk zbatohet ndaj atyre rreziqeve brthamore ose dmit mjedisor apo rrezikut t mundshm t ktij dmi, q mund t shkaktohet nga aktivitetet e mbuluara nga Marrveshja e themelimit t Komunitetit Europian t Energjis Atomike ose t shkaktuar si rezultat i nj incidenti ose aktiviteti n lidhje me t cilin prgjegjsia ose kompensimi hyn brenda fushs s veprimit t ndonj prej instrumentave ndrkombtare t listuara n Shtojcn V, duke prfshir do amendim t ardhshm t tyre. 5. Kjo Direktiv zbatohet vetm pr dmin mjedisor ose nj rrezik t mundshm t atij dmi, t shkaktuar nga ndotja e nj karakteri t shprndar, ku sht e mundur t krijohet nj lidhje shkaksore midis dmit dhe aktiviteteve t operatorve individual. 6. Kjo Direktiv nuk zbatohet pr aktivitetet, qllimi kryesor i t cilav sht ti shrbejn mbrojtjes kombtare ose siguris ndrkombtare dhe as pr aktivitetet, qllimi i vetm i t cilave sht mbrojtja nga fatkeqsit natyrore.

73

74
B

Neni 5 MASA PARANDALUESE

1. Kur dmi mjedisor nuk ka ndodhur ende por ka nj rrezik t mundshm t ktij dmi q t ndodh, operatori do t marr pa vones masat parandaluese t nevojshme. 2. Shtetet Antare sigurojn q, sipas nevojs dhe n do rast kur nuk sht eleminuar nj rrezik i mundshm i dmit mjedisor pavarsisht nga masat parandaluese t marra nga operatori, operatort duhet t informojn n nj koh sa m t shpejt autoritetin kompetent n lidhje me t gjitha aspektet prkatse t situats. 3. Autoriteti kompetent, n do koh: (a) mund ti krkoj operatorit t jap informacion mbi do rrezik t mundshm t dmit mjedisor ose pr rastet e dyshuara t nj dmi t till t mundshm; (b) mund ti krkoj operatorit t marr masa t nevojshme parandaluese; (c) mund ti jap operatorit udhzime t cilat duhet t ndiqen n lidhje me masat e nevojshme parandaluese q duhet t merren; ose (d) mund t marr vet masa parandaluese t nevojshme. 4. Autoriteti kompetent krkon q masat parandaluese t merren nga operatori. Nse operatori nuk arrin t veproj n prputhje me detyrimet e parashtruara n paragrafin 1 ose 3(b) ose (c), nuk mund t identifikohet, ose nuk i krkohet t paguaj shpenzimet sipas ksaj Direktive, autoriteti kompetent mund ti marr vet kto masa.
Neni 6 MASA RREgULLATORE

1. Kur dmi mjedisor ka ndodhur, operatori informon pa vonse autoritetin kompetent n lidhje me t gjitha aspektet prkatse t situats dhe merr:

(a) t gjitha hapat e mundshm t menjhershm pr t kontrolluar, kufizuar ose hequr apo menaxhuar n ndonj mnyr tjetr ndotsit prkats dhe/ose ndonj faktor tjetr dmtues, me qllim q t kufizojn ose parandalojn dmin e mtejshm mjedisor dhe pasojat serioze mbi shndetin e njeriut ose cnimin e mtejshm t shrbimeve dhe (b) masa t menjhershme rregullatore, n prputhje me Nenin 7 . 2. Autoriteti kompetent, n do koh: (a) mund ti krkoj operatorit t jap informacion plotsues mbi ndonj dm q ka ndodhur; (b) mund t jap ose ti krkoj operatorit ti jap operatorit udhzime n lidhje me t gjitha hapat e mundshm t menjhershm pr kontrollin, kufizimin, heqjen ose menaxhimin n nj mnyr tjetr t ndotsve prkats dhe/ose ndonj faktor tjetr dmtues, me qllim kufizimin ose parandalimin e mtejshm t dmit mjedisor dhe pasojave serioze mbi shndetin e njeriut ose cnimit t mtejshm t shrbimeve; (c) mund ti krkoj operatorit t marr masat e nevojshme rregullatore; (d) mund ti jap udhzime operatorit t cilat duhet t ndiqen,n lidhje me masat e nevojshme rregullatore q duhen marr; ose (e) mund t marr vet masat e nevojshme rregullatore. 3. Autoriteti kompetent krkon q masat rregullatore t merren nga operatori. Nse operatori nuk arrin t veproj n prputhje me detyrimet e parashtruara n paragrafin 1 ose 2 (b), (c) ose (d), nuk mund t identifikohet, ose nuk i krkohet t paguaj shpenzimet sipas ksaj Direktive, autoriteti kompetent mund t marr vet masa, si mjete pasi jan prdorur t gjitha mnyrat e tjera t mundshme.
Neni 7 PRCAKTIMI I MASAVE RREgULLATORE

75

1. Operatort identifikojn n prputhje me Shtojcn II, masat e mundshme rregullatore dhe ia paraqesin ato autoritetit

76

kompetent pr miratim, n rast se autoriteti kompetent nuk ka marr masa sipas Nenit 6(2)(e) dhe (3). 2. Autoriteti kompetent vendos se cilat masa rregullatore do t zbatohen n prputhje me Shtojcn II, dhe me bashkpunimin e operatorit prkats, si mund t krkohet. B 3. Kur kan ndodhur disa raste t dmit mjedisor n mnyr t till q autoriteti kompetent nuk mund t siguroj marrjen e masave t nevojshme rregullatore n t njjtn koh, autoriteti kompetent autorizohet t vendos s cili rast i dmit mjedisor duhet t trajtohet i pari. N marrjen e atij vendimi, autoriteti kompetent do t marr parasysh, midis t tjerash, natyrn, shkalln dhe seriozitetin e rasteve t ndryshme t dmit mjedisor n fjal dhe mundsin e rigjenerimit natyror. Merren gjithashtu parasysh rreziqet ndaj shndetit t njeriut. 4. Autoriteti kompetent fton personat e referuar n Nenin 12(1) dhe n do rast personat n vendin e t cilve do t merreshin masa rregullatore, t paraqesin vrejtjet e tyre dhe ti marrin ato n konsiderat.
Neni 8 SHPENzIMET PARANDALUESE DHE RREgULLATORE

1. Operatori paguan shpenzimet pr masat parandaluese dhe rregullatore t marra sipas ksaj Direktive. 2. Duke iu referuar paragrafve 3 dhe 4, autoriteti kompetent, midis t tjerash, kompenson nprmjet sigurimit mbi pronn ose garanci t tjera t prshtatshme nga operatori q ka shkaktuar dmin ose rrezikun e mundshm t dmit, shpenzimet q ka shkaktuar n lidhje me masat parandaluese ose rregullatore t marra sipas ksaj Direktive. Megjithat, autoriteti kompetent mund t vendos t mos kompensoj shpenzimet e plota, kur shpenzimet e krkuara pr kt do t ishin m t mdha sesa shuma e kompensueshme ose kur operatori nuk mund t identifikohet. 3. Nj operatori nuk i krkohet t paguaj shpenzimet n

lidhje me masat parandaluese ose rregullatore t marra sipas ksaj Direktive, kur ai mund t provoj q dmi mjedisor ose rreziku i mundshm i ktij dmi: (a) sht shkaktuar nga nj pal e tret dhe ka ndodhur pavarsisht nga fakti i marrjes s masave t prshtatshme t siguris; ose (b) Ka ardhur si rezultat i pajtueshmris me nj urdhr t detyrueshm ose udhzim q ka dal nga nj autoritet public, i ndryshm nga nj urdhr ose udhzim pauses pr nj emetim ose incident t shkaktuar nga aktivitetet e vet operatorit. N kto raste, Shtetet Antare marrin masat e nevojshme pr ti dhn mundsi operatorit t kompensoj shpenzimet e shkaktuara. 4. Shtetet Antare mund ta lejojn operatorin t paguaj shpenzimet e masave rregullatore t marra sipas ksaj Direktive, kur ai provon se nuk ka qn fajtor ose neglizhent dhe se dmi mjedisor sht shkaktuar nga: (a) Nj emetim ose ngjarje e autorizuar shprehimisht nga dhe n pajtim t plot me kushtet e nj autorizimi t dhn nga ose sipas ligjeve dhe rregulloreve t zbatueshme kombtare q zbatojn ato masa legjislative t vendosura nga Komuniteti, specifikuar n Shtojcn III, zbatuar n datn e emetimit ose ngjarjes; (b) Nj emetim ose aktivitet apo ndonj mnyr tjetr e prdorimit t nj produkti gjat nj aktiviteti, n lidhje me t cilat operatori provon q nuk ka t ngjar t shkaktojn dm mjedisor, sipas gjndjes s dijes shkencore dhe teknike n kohn kur emetimi sht liruar ose kur sht zhvilluar aktiviteti. 5. Masat e marra nga autoriteti kompetent n zbatim t Nenit 5(3) dhe (4) dhe Nenit 6(2) dhe (3) nuk cnojn prgjegjsin e operatorit prkats sipas ksaj Direktive dhe Nenet 87 dhe 88 t Marrveshjes.

77

78

B
Neni 9 NDARjA E SHPENzIMEVE N RASTET E EgzISTENCS S SHUM PALVE

Kjo Direktiv nuk cnon asnj dispozit t rregulloreve kombtare n lidhje me ndarjen e shpenzimeve n rastet e egzistencs s shum palve, veanrisht n lidhje me ndarjen e prgjegjsis midis prodhuesit dhe prdoruesit t nj produkti.
Neni 10 PERIUDHA E KUfIzIMIT PR KOMPENSIMIN E SHPENzIMEVE

Autoriteti kompetent autorizohet pr fillimin e procedimeve mbi kompensimin e shpenzimeve kundr operatorit ose, sipas rastit, nj pale t tret q ka shkaktuar dm ose rrezik t mundshm t dmit n lidhje me do mas t marr n zbatim t ksaj Direktive, brenda pes vjetsh nga data n t ciln jan realizuar ato masa ose kur operatori prgjegjs apo pala e tret jan identifikuar, ciladoqoft e fundit.
Neni11 AUTORITETI KOMPETENT

1. Shtetet Antare caktojn autoritetin (autoritetet) kompetent/e prgjegjs/e pr prmbushjen e detyrave t parashikuara n kt Direktiv. 2. Detyra pr t vendosur se cili operator ka shkaktuar dmin ose rrezikun e mundshm t dmit, pr t vlersuar rndsin e dmit dhe pr t vendosur se cilat masa rregullatore duhet t merren duke iu referuar Shtojcs II, i takon autoritetit kompetent. Pr at qllim, autoriteti kompetent autorizohet ti krkoj operatorit prkats t kryej vlersimin e vet dhe t jap do informacion dhe t dhna t nevojshme. 3. Shtetet Antare sigurojn q autoriteti kompetent t mund t autorizoj ose ti krkoj palve t treta t realizojn masat e nevojshme parandaluese ose rregullatore. 4. do vendim i marr sipas ksaj Direktive, i cili vendos masa parandaluese ose rregullatore, deklaron argumentat e

sakta n t cilat sht bazuar. Ky vendim i njoftohet menjher operatorit prkats, i cili n t njjtn koh informohet mbi zgjidhjet ligjore q i vihen n dispozicion sipas ligjeve n fuqi n Shtetin Antar prkats dhe mbi afatet kohore t cilave i nnshtrohen kto zgjidhje ligjore.
Neni 12 KRKESA PR MASA

7

1.

Personat fizik ose juridik:

(a) T prekur ose q kan t ngjar t preken nga dmi mjedisor ose (b) Q kan interes t mjaftueshm n vendimmarrjen mjedisore n lidhje me dmin ose , nga ana tjetr, (c) Q pretendojn shkelje t nj t drejte, ku ligji procedural administrativ i nj Shteti Antar e krkon kt si parakusht , Autorizohet ti paraqes autoritetit kompetent do vrejtje n lidhje me rastet e dmit mjedisor ose nj rreziku t mundshm t ktij dmi, pr t cilin ata jan n dijeni dhe autorizohet ti krkoj autoritetit kompetent t marr masa sipas ksaj Direktive. far prbn interes t mjaftueshm dhe shkelje t drejte prcaktohet nga Shtetet Antare. Pr kt qllim, interesi i do organizate joqeveritare q nxit mbrojtjen mjedisore dhe plotson krkesat sipas ligjit kombtar, mohet i mjaftueshme pr qllim t nnparagrafit (b). Kto organizata gjithashtu mohen t ken t drejta q t konsiderohen t cnueshme, pr qllim t nnparagrafit (c). B 2. Krkesa pr masa shoqrohet me informacion dhe t dhna prkatse q mbshtesin vrejtjet e paraqitura n lidhje me dmin mjedisor n fjal. 3. Kur krkesa pr masa dhe vrejtje shoqruese tregon n mnyr bindse se egziston dmi mjedisor, autoriteti kompetent shqyrton do vrejtje dhe krkes pr masa. N kto rrethana, autoriteti kompetent i jep operatorit prkats mundsin ti bj

80

t ditura pikpamjet e tij n lidhje me krkesn pr masa dhe vrejtjet shoqruese. 4. N nj koh sa m t shpejt dhe n do rast, n prputhje me dispozitat prkatse t ligjit kombtar, autoriteti kompetent informon personat e referuar n paragrafin 1, t cilt i paraqitn vrejtje autoritetit, n lidhje me vendimin e tij pr t miratuar ose refuzuar krkesn pr masa dhe jep arsyet prkatse n lidhje me kt. 5. Shtetet Antare mund t vendosin t mos zbatojn paragraft 1 dhe 4 pr rastet e rrezikut t mundshm t dmit.
Neni 13 PROCEDURAT E RISHIKIMIT

1. Personat e referuar n Nenin 12(1) kan akses n gjykat ose n organe t tjera publike t paanshme dhe t pavarura, kompetente pr t rishikuar ligjshmrin procedurale dhe materiale t vendimeve, akteve ose pamundsis pr t vepruar t autoritetit kompetent, sipas ksaj Direktive. 2. Kjo Direktiv nuk cnon dispozitat e ligjit kombtar q rregullojn aksesin n drejtsi dhe ato t cilat krkojn q procedurat e rishikimit administrativ t konsumohen para rekursit ndaj procedimeve gjyqsore.
Neni 14 SIgURIMI fINANCIAR

1. Shtetet Antare marrin masa pr nxitjen e zhvillimit t instrumentave t sigurimit financiar dhe tregjeve, me an t operatorve t prshtatshm ekonomik dhe financiar, duke prfshir mekanizmat financiare n rast paaftsie pr t paguar, me synim q tu japin operatorve mundsi t prdorin garancit financiare pr t mbuluar prgjegjsit e tyre sipas ksaj Direktive. 2. Komisioni, para dats 30 prill 2010, paraqet nje raport mbi efektivitetin e Direktivs n lidhje me riparimin aktual t dmeve mjedisore, mbi mundsin e sigurimit t shpenzimeve t arsyeshme dhe kushtet e sigurimit dhe tipet e tjera t sigurimit financiar pr aktivitetet e mbuluara nga Shtojca III. N lidhje me

sigurimin financiar, raporti gjithashtu merr n konsiderat aspektet e mposhtme: nj prqasje graduale, nj tavan pr garancin financiare dhe prjashtimin e aktiviteteve me rrezik t ult. Duke marr parasysh at raport dhe nj vlersim t ndikimit t zgjeruar, prfshir ktu nj analiz t shpenzim-fitimeve, Komisioni paraqet sipas rastit propozime pr nj sistem t sigurimit financiar t detyrueshm t harmonizuar.
Neni 15 BASHKPUNIMI NDRMjET SHTETEVE ANTARE

81

1. Kur dmi mjedisor cnon ose ka t ngjar t cnoj disa Shtete Antare, ato Shtete bashkpunojn duke prfshir shkmbimin e pshtatshm t informacionit, me synim sigurimin q t merren masa parandaluese dhe sipas nevojs, masa rregullatore n lidhje me kt dm mjedisor. 2. Kur dmi mjedisor ka ndodhur, Shteti Antar n territorin e t cilin e ka origjinn dmi, i jep informacion t mjaftueshm Shteteve Antare q kan t ngjar t jen prekur nga ai dm. 3. Kur nj Shtet Antar identifikon dmin brenda kufijve t vet dhe ky dm nuk sht shkaktuar brenda tyre, ai mund tia raportoj shtjen Komisionit dhe ndonj Shteti tjetr Antar t interesuar; ai mund t bj rekomandime B pr miratimin e masave parandaluese ose rregullatore dhe mund t krkoj, n prputhje me kt Direktiv, t kompensoj shpenzimet e lindura n lidhje me miratimin e masave parandaluese ose rregullatore.
Neni 16 MARRDHNIA ME LIgjIN KOMBTAR

1. Kjo Direktiv nuk i ndalon Shtetet Antare t marrin ose miratojn masa m t rrepta n lidhje me parandalimin dhe riparimin e dmit mjedisor, duke prfshir identifikimin e aktiviteteve shtes q i nnshtrohen krkesave parandaluese dhe rregullatore t ksaj Direktive dhe identifikimit t palve shtes prgjegjse.

82

2. Kjo Direktiv nuk i ndalon Shtetet Antare t miratojn masa t prshtatshme, si ndalimi i nj kompensimi t dyfisht t shpenzimeve, n lidhje me situatat ku kompensimi i dyfisht mund t ndodhte si rezultat i veprimit t njkohshm t nj autoriteti kompetent sipas ksaj Direktive dhe nga nj person, pasuria e t cilit cnohet nga dmi mjedisor.
Neni 17 zBATIMI I PRKOHSHM

Kjo Direktiv nuk zbatohet pr: Dmin e shkaktuar nga nj emetim, ngjarje ose incident q ka ndodhur para dats s referuar n Nenin 19(1), Dmin e shkaktuar nga nj emetim, ngjarje ose incident q ka ndodhur pas dats s referuar n Nenin 19(1), kur ky rrjedh nga nj aktivitet specifik q sht zhvilluar dhe ka prfunduar para dats s lartprmendur, Dmin, nse kan kaluar m shum se tridhjet (30) vjet q prej emetimit, ngjarjes ose incidentit q ka shkaktuar dmin e ndodhur.
Neni 18 RAPORTET DHE RISHIKIMI

1. Shtetet Antare i raportojn Komisionit n lidhje me prvojn e fituar n zbatim t ksaj Direktive deri maksimumi n datn 30 prill 2013. Raportet prfshijn informacionin dhe t dhnat e parashtruara n Shtojcn VI. 2. Mbi at baz, Komisioni i paraqet nj raport Parlamentit Europian dhe Kshillit para dats 30 prill 2014, q prfshin do propozim prkats pr amendim. 3. Raporti i referuar n paragrafin 2, prfshin nj rishikim t : (a) zbatimit t: Nenit 4(2) dhe (4) n lidhje me prjashtimin e ndotjes s mbuluar nga instrumentat ndrkombtare t listuara n Shtojcat IV dhe V nga fusha e veprimit t ksaj Direktive, dhe Nenit 4(3) n lidhje me t drejtn e nj operatori pr t kufizuar prgjegjsin e tij n prputhje me konventat

ndrkombtare t referuara n Nenin 4(3). Komisioni merr parasysh prvojn e fituar brenda forumeve ndrkombtare prkatse si IMO dhe Euratom dhe marrveshjet ndrkombtare prkatse, si dhe shkalln n t ciln kto instrumenta kan hyr n fuqi dhe/ose jan zbatuar nga Shtetet Antare dhe/ose jan modifikuar, duke marr parasysh t gjitha rastet prkatse t dmit mjedisor q shkaktohet nga kto aktivitete dhe masat rregullatore t marra dhe ndryshimet midis niveleve t prgjegjsis n Shtetet Antare, si dhe duke marr parasysh marrdhnien ndrmjet prgjegjsis s pronarve t anijeve dhe kontributet e administratorve t nafts, duke marr n konsiderat do studim prkats t ndrmarr nga Fondi Ndrkombtar i Kompensimit pr Ndotjen nga Nafta. b) zbatimi i ksaj Direktive ndaj dmit mjedisor t shkaktuar nga organizmat e modifikuar gjenetikisht (GMOs), veanrisht duke marr n konsiderat prvojn e fituar brenda forumeve dhe Konventave prkatse ndrkombtare B si Konventa mbi Diversitetin Biologjik dhe Protokolli i Kartagjens mbi Biosigurin, si dhe rezultatet e ndonj incidenti t dmit mjedisor t shkaktuar nga organizmat e modifikuar gjenetikisht( OMGJ); c) Zbatimi i ksaj Direktive n lidhje me speciet e mbrojtura dhe habitatet natyrore; d) Instrumentat q mund t jen t pranueshm pr prfshirjen n Shtojcat III, IV dhe V.
Neni 19 zBATIMI

83

1. Shtetet Antare sjellin n fuqi ligjet, rregulloret dhe parashikimet administrative t nevojshme pr t vepruar n pajtim me kt Direktiv deri n datn 30 prill 2007. Ato informojn menjher Komisionin n lidhje me kt. N miratimin e ktyre masave, Shtetet Antare prfshijn nj referenc ndaj ksaj Direktive ose shoqrohen me kt referenc me rastin e botimit t tyre zyrtar. Metodat e brjes s ksaj reference prcaktohen nga Shtetet Antare.

84

2. Shtetet Antare i komunikojn Komisionit tekstin e dispozitave t ligjit kombtar q ata miratojn n fushn e mbuluar nga kjo Direktiv, s bashku me nj tabel q tregon sesi dispozitat e ksaj Direktive korrespondojn me masat e miratuara n nivel kombtar.
Neni 20 HyRjA N fUQI

Kjo Direktiv hyn n fuqi ditn e botimit n Fletoren Zyrtare t Bashkimit Europian.
Neni 21 MARRSIT

Kjo Direktiv i drejtohet Shteteve Antare.

SHTOJCA I
KRITERET E REfERUARA N NENIN 2(1)(A)

85

Rndsia e do dmi q ka pasoja serioze n arritjen ose ruajtjen e nj statusi t favorshm mbrojtjeje t habitateve ose specieve, duhet t vlersohet duke iu referuar statusit t mbrojtjes n kohn e dmit, shrbimeve t siguruara nga pajisjet q ato prodhojn dhe kapaciteti i tyre pr rigjenerim natyror. Ndryshimet e rndsishme t pafavorshme ndaj gjndjes fillestare duhet t prcaktohen me an t t dhnave t matshme si: - Numri i individve, dendsia e tyre ose zona e mbuluar, - Roli i individve t veant ose i zons s dmtuar n lidhje me speciet ose mbrojtjen e habitatit, rrallimin e speciev ose habitateve (vlersuar n nivel lokal, rajonal dhe nivel m t lart, duke prfshir nivelin e Komunitetit), - Kapaciteti i specieve pr riprodhim (sipas dinamiks specifike pr at specie ose popullsi), mundsin e tij ose kapacitetin e habitatit pr rigjenerim natyror (sipas dinamiks specifike ndaj species s tij karakteristike ose popullsive t tyre); - Kapaciteti i specieve ose habitateve, pas ndodhjes s dmit, pr tu rigjeneruar brenda nj kohe t shkurtr, pa ndonj ndrhyrje tjetr sesa rritja e masave mbrojtse, ndaj nj gjndjeje q on, vetm n baz t dinamiks s species ose habitatit, n nj gjndje t konsideruar si t barazvlefshme ose q e tejkalon gjndjen fillestare. Dmi me pasoja t provuara mbi shndetin e njeriut duhet t klasifikohet si dm i konsiderueshm. Dmet e mposhtme nuk duhet t klasifikohen si dme t konsiderueshme: - Ndryshimet negative q jan m t vogla sesa luhatjet natyrore t konsideruara si normale pr specien ose habitatin n fjal, - Ndryshimet negative si rezultat i shkaqeve natyrore ose nga ndrhyja n lidhje me menaxhimin normal t vendeve, si prcaktohet n t dhnat e habitateve ose dokumentat e planifikuara ose si sht proceduar m par nga pronart ose operatort,

- Dmi ndaj specieve ose habitateve pr t cilat sht vendosur q do t rigjenerohen brenda nj kohe t shkurtr dhe pa ndrhyrje, ose ndaj gjndjes fillestare, ose ndaj nj gjndjeje q on, vetm n baz t dinamiks s species ose habitatit, n nj gjndje t konsideruar si t barazvlefshme ose q tejkalon at t gjndjes fillestare.

SHTOJCAII
RIPARIMI I DMIT MjEDISOR

87

Kjo Shtojc prcakton nj kuadr t prbashkt q duhet t ndiqet me qllim zgjedhjen e masave m t prshtatshme pr t siguruar riparimin e dmit mjedisor. 1. Riparimi i dmit ndaj ujit ose specieve t mbrojtura apo habitateve natyrore riparimi i dmit mjedisor n lidhje me ujin ose speciet e mbrojtura ose habitatet natyrore, arrihet nprmjet rigjenerimit t mjedisit n gjndjen fillestare me an t rregullimit kompensues, parsor dhe plotsues, ku: (a) Rregullim parsor nnkupton do mas rregullatore q i kthen rezervat e dmtuara natyrore dhe/ose shrbimet e prekura n ose drejt gjndjes fillestare ; (b) Rregullim plotsues nnkupton do mas rregullatore t marr n lidhje me burimet natyrore dhe/ose shrbimet pr tu kompensuar pr faktin se rregullimi parsor nuk ka uar n rigjenerimin e plot t rezervave t dmtuara natyrore dhe /ose shrbimeve t prekura; (c) Rregullim kompensues nnkupton do mas t marr pr t kompensuar humbjet e prkohshme t rezervave natyrore dhe/ose shrbimeve q jan shkaktuar nga data e dmit, q ndodhin derisa rregullimi parsor t ket marr fuqi t plot; (d) Humbje t prkohshme nnkupton humbjet q vijn nga fakti se rezervat e dmtuara natyrore dhe/ose shrbimet e prekura nuk jan n gjndje t kryejn funksionet e tyre ekologjike ose t sigurojn shrbime pr rezerva t tjera natyrore ose pr publikun, derisa masat parsore ose plotsuese t ken hyr n fuqi. Kjo nuk prbhet nga kompensimi financiar pr publikun. Kur rregullimi parsor nuk on n rigjenerimin e mjedisit n gjndjen e tij fillestare, ather ndrmerret rregullimi plotsues. Pr m tepr, rregullimi kompensues ndrmerret pr t kompensuar humbjet e prkohshme.

88

Riparimi i dmit mjedisor n lidhje me dmin ndaj ujit ose specieve t mbrojtura apo habitateve natyrore, gjithashtu nnkupton se do rrezik serioz ndaj shndetit t njeriut q e prek rnd at, duhet t eleminohet. 1.1. Objektivat e rregullimit t dmit Qllimi i rregullimit parsor 1.1.1. Qllimi i rregullimit parsor sht kthimi i rezervave t dmtuara natyrore dhe/ose shrbimeve t prekura n ose drejt gjndjes fillestare. Qllimi i masave rregullatore plotsuese 1.1.2. Kur rezervat natyrore t dmtuara dhe/ose shrbimet e prekura nuk kthehen n gjndjen e tyre fillestare, ather do t ndrmerren masa rregullatore plotsuese. Qllimi i rregullimeve plotsuese sht sigurimi i nj niveli t ngjashm t burimeve natyrore dhe/ose shrbimeve,duke prfshir sipas rastit, n nj zon alternative, sikur t ishte siguruar nse zona e dmtuar do ishte kthyer n gjndjen e saj fillestare. Kur sht e mundur dhe sipas rastit, zona alternative duhet t jet gjeografikisht e e lidhur me zonn e dmtuar, duke marr parasysh interesat e popullsis s prekur. Qllimi i masave rregullatore kompensuese 1.1.3. Masat rregullatore kompensuese ndrmerren pr kompensimin e humbjes s prkohshme t rezervave natyrore dhe shrbimeve gjat rigjenerimit. Ky kompensim konsiston n prmirsime shtes n habitatet natyrore t mbrojtura dhe speciet ose ujin, qoft t zons s dmtuar ose t nj zone alternative. Kjo nuk prfshin kompensimin financiar pr publikun. 1.2. Identifikimi i masave rregullatore Identifikimi i masave parsore rregullatore 1.2.1. Do t shqyrtohen opsionet e prbra prej masave pr rigjenerimin e drejtprdrejt t rezervave natyrore dhe shrbimeve t prekura drejt gjndjes s tyre fillestare n nj afat kohor t prshpejtuar ose nprmjet rigjenerimit natyror. Identifikimi i masave rregullatore kompensuese dhe plotsuese

B 1.2.2. n prcaktimin e shkalls s masave rregullatore plotsuese dhe kompensuese, s pari shqyrtohet prdorimi i metodave t barazvlefshm rezerv-pr-rezerv ose shrbim-pr- shrbim. Sipas ktyre metodave, shqyrtohen s pari masat q sigurojn rezerva natyrore dhe/ose shrbime t t njjtit lloj, cilsi dhe sasi si t atyre t dmtuara. Kur kjo nuk sht e mundur, ather sigurohen burime natyrore dhe/ose shrbime alternative. Pr shmbull, nj ulje n cilsi mund t kompensohej me nj rritje t numrit t masave rregullatore. 1.2.3. Nse prdorimi i zgjedhjes s par t metodave t barazvlefshme rezerv-pr- rezerv dhe shrbim-pr-shrbim nuk sht i mundur, ather prdoren teknikat alternative t vlersimit. Autoriteti kompetent mund t rekomandoj pr shmbull vlersimin monetar pr t prcaktuar shkalln e masave t nevojshme plotsuese dhe kompensuese. Nse vlersimi i rezervave t humbura dhe/ose shrbimeve sht i zbatueshm, por vlersimi i zvndsimit t rezervave natyrore dhe/ose shrbimeve nuk mund t kryhet brenda nj afati kohor t arsyeshm ose me shpenzime t arsyeshme, ather autoriteti kompetent mund t zgjedh masa rregullatore, kostoja e t cilave sht e barabart me vlern e matur monetare t rezervave t humbura natyrore dhe/ose shrbimeve. Masat rregullatore plotsuese dhe kompensuese duhet t planifikohen q t parashikojn rezerva natyrore dhe/ose shrbime shtes pr t pasqyruar preferencat kohore dhe profilin kohor t masave rregullatore. Pr shmbull, sa m e gjat t jet periudha kohore para se t arrihet gjndja fillestare, aq m i madh sht numri i masave rregullatore kompensuese q do t ndrmerren ( elementt e tjer jan t barabart). 1.3. Zgjedhja e opsioneve rregullatore 1.3.1. Opsionet e arsyeshme rregullatore duhet t vlersohen me an t prdorimit t teknologjive m t mira t mundshme, bazuar n kriteret e mposhtme: Efekti i do opsioni mbi shndetin publik dhe sigurin, Shpenzimet pr zbatimin e opsionit,

8

0

Gjasn e suksesit t do opsioni, Shkalln n t ciln do opsion parandalon dmin e ardhshm dhe shmang dmin indirekt si rezultat i zbatimit t opsionit, Shkalln n t ciln do opsion prfiton nga do komponent i rezervs natyrore dhe/ose shrbimit, Shkalln n t ciln do opsion merr parasysh problemet prkatse sociale, ekonomike dhe kulturore dhe faktort e tjer prkats specifik pr lokalitetin, Kohzgjatjen q duhet pr kompensimin e dmit mjedisor me efektivitet, Shkalln n t ciln do opsion arrin rigjenerimin e zons s dmit mjedisor, Lidhjen gjeografike me zonn e dmtuar. 1.3.2. n vlersimin e opsioneve t ndryshme rregullatore t identifikuara, mund t zgjidhen masa parsore rregullatore q nuk i kthejn plotsisht n gjendjen e mparshme ujin e dmtuar ose speciet e mbrojtura apo habitatet natyrore ose q i rigjenerojn ato m ngadal. Ky vendim mund t merret vetm nse rezervat natyrore dhe/ose shrbimet e pashmangshme n zonn fillestare si rezultat i vendimit, kompensohen me an t rritjes s masave plotsuese ose kompensuese, pr t siguruar nj nivel t ngjashm t rezervave natyrore dhe/ose shrbimeve si ishin kryer. Kjo ndodh pr shmbull kur rezervat natyrore dhe/ose shrbimet e barazvlefshme mund t siguroheshin diku tjetr me nj kosto m t ult. Kto masa rregullatore shtes prcaktohen n prputhje me rregullat e parashtruara n seksionin 1.2.2. 1.3.3. Pavarsisht nga rregullat e prcaktuara n seksionin 1.3.2. dhe n prputhje me Nenin 7(3), autoriteti kompetent autorizohet t vendos se nuk duhet t merren masa rregullatore t mtejshme nse: (a) Masat rregullatore t marra sigurojn eleminimin e do rreziku serioz q prek rnd shndetin e njeriut, ujin ose speciet e mbrojtura dhe habitatet natyrore, dhe (b) Shpenzimet pr masat rregullatore q duhet t merren

pr arritjen e gjendjes fillestare ose nivelit t ngjashm nuk do t ishin n raport te drejt me prfitimet mjedisore q duhen nxjerr. 2. Riparimi i dmit ndaj toks Do t merren masa t nevojshme pr t siguruar minimalisht heqjen, kontrollimin, kufizimin ose paksimn e ndotsve, n mnyr q toka e kontaminuar, duke marr parasysh prdorimin e saj aktual ose prdorimin e ardhshm t miratuar n kohn e dmit, nuk paraqet m rrezik serioz B pr prekjen n shkall t lart t shndetit t njeriut. Prania e ktyre rreziqeve vlersohet nprmjet procedurave t vlersimit t rrezikut, duke marr parasysh karakteristikn dhe funksionin e toks, tipin dhe prqndrimin e substancave t dmshme, preparateve, organizmave ose mikroorganizmave, rrezikun dhe mundsin e prhapjes s tyre. Prdorimi verifikohet mbi bazn e rregulloreve t prdorimit t toks ose rregulloreve t tjera prkatse n fuqi , nse ka, n kohn kur ka ndodhur dmi. Nse prdorimi i toks ka ndryshuar, do t merren t gjitha masat e nevojshme pr parandalimin e do pasoje serioze mbi shndetin e njeriut. Nse rregulloret mbi prdorimin e toks ose rregulloret e tjera prkatse mungojn, natyra e zons prkatse ku ka ndodhur dmi, duke marr parasysh zhvillimin e tij t pritshm, do t prcaktoj prdorimin e zons specifike. Do t shqyrtohet nj opsion i rigjenerimit natyror, domethn nj opsion n t cilin nuk do t bhej asnj ndrhyrje e drejtprdrejt nga ana e njerzve.

1

2

SHTOJCA III
AKTIVITETET E REfERUARA N NENIN 3(1)

1. Operimi i instalimeve t cilat i nnshtrohen nj lejeje n zbatim t Direktivs s Kshillit 96/61/EC t dats 24 shtator 1996 n lidhje me pralandalimin dhe kontrollin(36) e integruar t ndotjes. Kjo nnkuton t gjith aktivitetet e renditura n Shtojcn I t Direktivs 96/61/EC, me prjashtim t instalimeve ose pjes t instalimeve t prdorura pr krkimin, zhvillimin dhe testimin e produkteve dhe proceseve t reja. 2. Operacionet e menaxhimit t mbetjeve, duke prfshir grumbullimin, transportin, riciklimin dhe asgjsimin e mbetjeve dhe mbetjeve t rrezikshme, duke prfshir mbikqyrjen e ktyre operacioneve dhe rimkmbjen e vendeve t asgjsimit, i nnshtrohen lejes ose regjistrimit n zbatim t Direktivs s Kshillit 75/442/EEC t dats 15 korrik 1975 mbi mbetjet (37) dhe Direktivn e Kshillit 91/689/EEC t dats 12 dhjetor 1991 mbi mbetjet e rrezikshme 38 . Ato operacione, mes t tjerash, prfshijn operimin e vendeve t gropave t rehabilitimit t toks, sipas Direktivs s Kshillit 1999/31/EC t dats 26 prill 1999 mbi gropat e rehabilitimit t mbetjeve 39 dhe operimin e impianteve t djegies sipas Direktivs 2000/76/EC t Parlamentit Europian dhe Kshillit, t dats 4 dhjetor 2000 mbi djegiet e mbetjeve 40 Pr qllime t ksaj Direktive, Shtetet Antare mund t vendosin q ato operacione nuk do t prfshijn prhapjen e mbetjeve t ujrave t zeza nga impiantet e prpunimit t ujrave t
36 OJ L 257, 0.0.996, fq. 26. Direktiva e amenduar s fundi nga Rregullorja (EC) Nr 882/2003. 37 OJ L 94, 25.7.975, fq. 39. Direktiva e amenduar s fundi nga Rregullorja (EC) Nr 882/2003. 38 OJ L 377, 3.2.99, fq. 20. Direktiva e amenduar s fundi nga Direktiva 94/3/EC (OJ L 68, 2.7.994, p. 28). 39 OJ L 82, 6.7.999, fq.  Direktiva e amenduar s fundi nga Rregullorja (EC) Nr 882/2003. 40

OJ L 332, 28.2.2000, fq. 9.

bardha urbane, trajtuar sipas nj standardi t miratuar pr qllime bujqsore. 3. T gjitha shkarkimet n ujrat siprfaqsore toksore q krkojn autorizim paraprak n zbatim t Direktivs s Kshillit 76/464/EEC t dats 4 maj 1976 mbi ndotjen e shkaktuar nga disa substanca t rrezikshme, t shkarkuara n ambjentin ujor t Komunitetit 41 . 4. T gjitha shkarkimet e substancave n ujrat nntoksore q krkojn autorizim paraprak n zbatim t Direktivs s Kshillit 80/68/EEC t dats 17 dhjetor 1979 mbi mbrojtjen e ujrave nntoksore nga ndotja e shkaktuar nga disa substanca t rrezikshme 42 . 5. Shkarkimi ose injektimi i ndotsve n ujrat siprfaqsore ose ujrat nntoksore q krkon nj leje, autorizim ose regjistrim n zbatim t Direktivs 2000/60/EC. 6. Abstragimi dhe bllokimi i ujit q i nnshtrohet nj autorizimi paraprak n zbatim t Direktivs 2000/60/EC. 7. Prodhimi, prdorimi, magazinimi, prpunimi, mbushja, shkarkimi n mjedis dhe transporti n vend i: (a) Substancave t rrezikshme, si prcaktohet n Nenin 2(2) t Direktivs s Kshillit 67/548/EEC t dats 27 qershor 1967, mbi prafrimin e ligjeve, rregulloreve dhe parashikimeve administrative t Shteteve Antare n lidhje me klasifikimin, paketimin dhe etiketimin e substancave t rrezikshme 43 ; (b) Preparatet e rrezikshme, si prcaktohet n Nenin 2(2) t Direktivs 1999/45/EC t Parlamentit Europian dhe Kshillit e dats 31 maj 1999, n lidhje me prafrimin e ligjeve, rregulloreve dhe parashikimeve administrative t Shteteve Antare n lidhje me klasifikimin, paketimin dhe etiketimin e

3

OJ L 29, 8.5.976, fq. 23. Direktiva e amenduar s fundi nga Direktiva 2000/60/EC.
4 42 OJ L 20, 26..980, fq. 43. Direktiva e amenduar s fundi nga Direktiva 9/692/EEC (OJ L 377, 3.2.99, fq. 48).

OJ 96, 6.8.967, fq. . Direktiva e amenduar s fundi nga Rregullorja (EC) Nr 807/2003.
43

4

preparateve t rrezikshme 44 ; (c) Produktet e bimve t mbrojtura, si prcaktohet n Nenin 2(1) t Direktivs s Kshillit 91/414/EEC t dats 15 korrik 1991 n lidhje me vendosjen n treg t produkteve t bimve t mbrojtura 45; (d) Produktet biocidale, si prcaktohet n Nenin 2(1)(a) t Direktivs 98/8/EC t Parlamentit Europian dhe Kshillit t dats 16 shkurt 1998, n lidhje me vendosjen n treg t produkteve biocidale 46 B 8. Transporti me automjete rrugore, hekurudhore, lundrime toksore, det ose ajr i mallrave t rrezikshme ose mallrave ndotse, si prcaktohet ose n Shtojcn A t Direktivs s Kshillit 94/55/EC t dats 21 nntor 1994 mbi prafrimin e ligjeve t Shteteve Antare n lidhje me transportin e mallrave t rrezikshme me automjete rrugore (47) ose n Shtojcn e Direktivs s Kshillit 96/49/EC t dats 23 korrik 1996 mbi prafrimin e ligjeve t Shteteve Antare n lidhje me transportin e mallrave t rrezikshme me rrug hekurudhore (48), ose si prcaktohet n Direktivn e Kshillit 93/75/EEC t dats 13 shtator 1993 n lidhje me krkesat minimale pr anijet q jan gati ose q ln portet e Komunitetit dhe transportojn mallra t rrezikshme ose ndotse 49 .

44 OJ L 200, 30.7.999, fq. . Direktiva e amenduar s fundi nga Rregullorja (EC) Nr 882/2003. 45 OJ L 230, 9.8.99, fq. . Direktiva e amenduar s fundi nga Rregullorja (EC) Nr 806/2003 (OJ L 22, 6.5.2003, fq. ).

OJ L 23, 24.4.998, fq. . Direktiva e amenduar s fundi nga Rregullorja (EC) Nr 882/2003.
46

OJ L 39, 2.2.994, fq. 7. Direktiva e amenduar s fundi nga Direktiva e Komisionit 2003/28/EC (OJ L 90, 8.4.2003, fq. 45).
47

OJ L 235, 7.9.996, fq. 25. Direktiva e amenduar s fundi nga Direktiva e Komisionit 2003/29/EC (OJ L 90, 8.4.2003, fq. 47).
48 49 OJ L 247, 5.0.993, fq. 9. Direktiva e amenduar s fundi nga Direktiva 2002/84/EC e Parlamentit Europian dhe e Kshillit (OJ L 324, 29..2002, fq. 53).

9. operimi i instalimeve q i nnshtrohen autorizimit n zbatim t Direktivs s Kshillit 84/360/EEC t dats 28 qershor 1984 mbi luftn kundr ndotjes s ajrit nga uzinat industriale (50) n lidhje me lirimin n ajr t ndonj prej susbtancave ndotse t mbuluara nga Direktiva e lartprmendur. 10. do prdorim i kufizuar, duke prfshir transportin q prfshin mikroorganizmat e modifikuar gjenetikisht, si prcaktohet nga Direktiva e Kshillit 90/219/EEC e dats 23 prill 1990 mbi prdorimin e kufizuar t mikroorganizmave t modifikuara gjenetikisht 51 . 11. do lirim i qllimshm n mjedis, transporti dhe vendosja n treg e organizmave t modifikuara gjenetikisht, si prcaktohet nga Direktiva 2001/18/ EC e Parlamentit Europian dhe e Kshillit 52 . 12. Drgimi ndrkufitar i mbetjeve brenda ose jasht Bashkimit Europian, q krkojn nj autorizim ose ndalohen n kuptim t Rregullores s Kshillit (EEC) Nr 259/93 t dats 1 shkurt 1993 mbi mbikqyrjen dhe kontrollin e drgimit t mbetjeve brenda dhe jasht Komunitetit Europian 53 . M1 13. Menaxhimi i mbetjeve nxjerrse sipas Direktivs 2006/21/EC t Parlamentit Europian dhe Kshillit t dats 15 mars 2006 mbi menaxhimin e mbetjeve nga industrit nxjerrse54

5

OJ L 88, 6.7.984, fq. 20. Direktiva e amenduar s fundi nga Direktiva 9/692/EEC (OJ L 377, 3.2.99, fq. 48).
50 5 OJ L 7, 8.5.990, fq. . Direktiva e amenduar s fundi nga Rregullorja (EC) Nr 882/2003. 52 OJ L 06, 7.4.200, fq. . Direktiva e amenduar s fundi nga Rregullorja (EC) Nr 830/2003 (OJ L 268, 8.0.2003, fq. 24).

OJ L 30, 6.2.993, fq. . Direktiva e amenduar s fundi nga Rregullorja e Komisionit (EC) Nr 2557/200 (OJ L 349, 3.2.200, fq. ).
53 54

OJ L 02, .4.2006, fq. 5.

6

SHTOJCA IV
KONVENTAT NDRKOMBTARE T REfERUARA N NENIN 4(2)

(a) Konventa Ndrkombtare e dats 27 nntor 1992 mbi Prgjegjsin Civile pr Dmin e Ndotjes nga Nafta; (b) Konventa Ndrkombtare e dats 27 nntor 1992 mbi Krijimin e nj Fondi Ndrkombtar pr Kompensimin e Dmit prej Ndotjes nga Nafta; (c) Konventa Ndrkombtare e dats 23 mars 2001 mbi Prgjegjsin Civile pr Dmin e Ndotjes nga Nafta t Hambarve t Anijeve; (d) Konventa Ndrkombtare e dats 3 maj 1996 mbi Prgjegjsin dhe Kompensimin pr Dmin n lidhje me Transportin e Substancave t Rrezikshme dhe Helmuese nga Deti; (e) Konventa e dats 10 tetor 1989 mbi Prgjegjsin Civile pr Dmin e Shkaktuar gjat Transportimit t Mallrave t Rrezikshme me automjete rrugore, hekurudhore dhe Anije t Lundrimit Toksor.

SHTOJCA V
INSTRUMENTAT NDRKOMBTARE T REfERUARA N NENIN 4(4)

7

(a) Konventa e Parisit e dats 29 korrik 1960 mbi Prgjegjsin e Palve t Treta n Fushn e Energjis Brthamore dhe Konventa Plotsuese e Brukselit e dats 31 janar 1963; (b) Konventa e Viens e dats 21 maj 1963 mbi Prgjegjsin Civile pr Dmin Brthamor; (c) Konventa e dats 12 shtator 1997 mbi Kompensimin Plotsues pr Dmin Brthamor; (d) Protokolli i Prbashkt i dats 21 shtator 1988 n lidhje me Zbatimin e Konvents s Viens dhe Konvents s Parisit; (e) Konventa e Brukselit e dats 17 dhjetor 1971 n lidhje me Prgjegjsin Civile n Fushn e Transportit Detar t Materialeve Brthamore.

8

SHTOJCA VI
INfORMACION DHE T DHNA T REfERUARA N NENIN 18(1)

Raportet e referuara n Nenin 18(1) prfshijn nj list t rasteve t dmit mjedisor dhe rasteve t prgjegjsis sipas ksaj Direktive, me informacionin dhe t dhnat e mposhtme pr do rast: 1. Llojin e dmit mjedisor, datn e ndodhjes dhe/ose zbulimin e dmit dhe datn n t ciln kan filluar procedimet sipas ksaj Direktive. 2. Kodin e klasifikimit t aktivitetit t personit (personave) juridik prgjegjs 55 . 3. Nse ka patur zgjidhje ndaj procedimeve t rishikimit gjyqsor nga palt prgjegjse ose entet e cilsuara. (duhet t specifikohet tipi i paditsve/krkuesve dhe rezultati i procedimeve.) 4. 5. Rezultatin e procesit rregullator. Datn e mbylljes s procedimeve.

Shtetet Antare mund t prfshijn n raportet e tyre do informacion tjetr dhe t dhna q ata i mojn t dobishme pr lejimin e nj vlersimi t duhur t funksionimit t ksaj Direktive, pr shmbull: 1. kostot e shkaktuara nga masat rregullatore dhe parandaluese, si prcaktohet n kt Direktiv: T paguara n mnyr t drejtprdrejt nga palt prgjegjse, kur jepet ky informacion; T kompensuar ex post facto nga palt prgjegjse; T pakompensuara nga palt prgjegjse (duhet t specifikohen arsyet pr moskompensimin)
55 Mund t prdoret Kodi NACE (Rregullorja e Kshillit (EEC) Nr 3 03 7/90 e dats 9 tetor 990 mbi klasifikimin statistik t aktiviteteve ekonomike n Komunitetin Europian (OJ L 293, 24.0.990, fq. ).

2. Rezultatet e masave pr nxitjen dhe zbatimin e instrumentanve t sigurimit financiar, t prdorura n prputhje me kt Direktiv. 3. nj vlersim t shpenzimeve administrative shtes t bra do vit nga administrata publike pr krijimin dhe funksionimin e strukturave administrative t nevojshme pr realizimin dhe zbatimin e ksaj Direktive. B
DEKLARATA E KOMISIONIT MBI NENIN 14(2) DIREKTIVA E PRgjEgjSIS MjEDISORE



Komisioni vrejti nenin 14(2). N prputhje me kt nen, Komisioni do t paraqes nj raport gjasht vjet pas hyrjes n fuqi t Direktivs, q mbulon midis t tjerash vnien n dispozicion t shpenzimeve t arsyeshme dhe kushteve t sigurimit dhe tipeve t tjera t sigurimit financiar. Raporti do t marr n konsiderat veanrisht zhvillimin nga forcat e tregut t produkteve t prshtatshme t sigurimit financiar n lidhje me aspektet prkatse. Gjithashtu do t marr n konsiderat nj prqasje graduale sipas llojit t dmit dhe natyrs s rreziqeve. N baz t raportit, Komisioni, nse sht e nevojshme, do t paraqes propozime n kohn m t shpejt t mundshme. Komisioni do t kryej nj vlersim ndikimi t shtrir pr aspektet ekonomike, sociale dhe mjedisore, n prputhje me rregullat prkatse egzistuese dhe veanrisht marrveshjen ndr-institucionale mbi Ligjvnien m t Mir dhe Komunikatn mbi Vlersimin e Ndikimit [COM(2002) 276 prfundimtare].

Direktiva Evropiane

pr Vlersimet Mjedisore

Kuadri Ligjor Mjedisor Evropian