RECURSO ESPECIAL N 992.749 - MS (2007/0229597-9) RELATORA : MINISTRA NANCY ANDRIGHI RECORRENTE : GUSTAVO ALVES DE SOUZA E OUTROS ADVOGADOS : PAULO BENEDITO NETO COSTA JUNIOR E OUTRO(S) OSMAR TOGNOLO RECORRIDO : PAULA ROSA DE SOUZA ADVOGADO : JORGE AUGUSTO BERTIN E OUTRO(S)
EMENTA
Direito civil. Famlia e Sucesses. Recurso especial. Inventrio e partilha. Cnjuge sobrevivente casado pelo regime de separao convencional de bens, celebrado por meio de pacto antenupcial por escritura pblica. Interpretao do art. 1.829, I, do CC/02. Direito de concorrncia hereditria com descendentes do falecido. No ocorrncia. - Impositiva a anlise do art. 1.829, I, do CC/02, dentro do contexto do sistema jurdico, interpretando o dispositivo em harmonia com os demais que enfeixam a temtica, em atenta observncia dos princpios e diretrizes tericas que lhe do forma, marcadamente, a dignidade da pessoa humana, que se espraia, no plano da livre manifestao da vontade humana, por meio da autonomia da vontade, da autonomia privada e da consequente autorresponsabilidade, bem como da confiana legtima, da qual brota a boa f; a eticidade, por fim, vem complementar o sustentculo principiolgico que deve delinear os contornos da norma jurdica. - At o advento da Lei n. 6.515/77 (Lei do Divrcio), vigeu no Direito brasileiro, como regime legal de bens, o da comunho universal , no qual o cnjuge sobrevivente no concorre herana, por j lhe ser conferida a meao sobre a totalidade do patrimnio do casal; a partir da vigncia da Lei do Divrcio, contudo, o regime legal de bens no casamento passou a ser o da comunho parcial , o que foi referendado pelo art. 1.640 do CC/02. - Preserva-se o regime da comunho parcial de bens, de acordo com o postulado da autodeterminao, ao contemplar o cnjuge sobrevivente com o direito meao, alm da concorrncia hereditria sobre os bens comuns, mesmo que haja bens particulares, os quais, em qualquer hiptese, so partilhados unicamente entre os descendentes. - O regime de separao obrigatria de bens, previsto no art. 1.829, inc. I, do CC/02, gnero que congrega duas espcies: (i) separao legal; (ii) separao convencional . Uma decorre da lei e a outra da vontade das partes, e ambas obrigam os cnjuges, uma vez estipulado o regime de separao de bens, sua observncia. - No remanesce, para o cnjuge casado mediante separao de bens, direito meao, tampouco concorrncia sucessria,
Documento: 5015618 - EMENTA / ACORDO - Site certificado - DJe: 05/02/2010 Pgina 1 de 3
ACRDO Vistos, relatados e discutidos estes autos, acordam os Ministros da TERCEIRA TURMA do Superior Tribunal de Justia, na conformidade dos votos e das notas taquigrficas constantes dos autos, por unanimidade, dar provimento ao recurso especial, nos termos do voto da Sra. Ministra Relatora. Os Srs. Ministros Massami Uyeda, Sidnei Beneti, Vasco Della Giustina e Paulo Furtado votaram com a Sra. Ministra Relatora. Braslia (DF), 1 de dezembro de 2009(data do julgamento)
Pgina 3 de 3