su `K W dI mxI/3
1. doSbd
2. su
KmnI swihb : su
A wl - j u
A wb
3. co
N
xvy
NsbdWdyAr Q
23
4. Bwv- vIcwr
50
5. r qn j vwhr mwixk
155
6. su
KmnI su
ny
hy
159
7. j o
dVI, l y
Kk dI
163
su `K W dI mxI/4
b`c yieM
gl Y
N
f dyj M
mpl hn pr kIr qnIeyvI hn, swbq sU
r q vI hn, gu
rU
Gr nwl pR
m kr n vwl yhn[ ieQo
y
Nqk kymy
r I do
hqr I dwnwm hI su
KmnI
do Sbd
kO
r hYqyau
s ny11 swl dI au
mr ivc hI su
KmnI swihb dI bwxI kM
T kr
l eI sI[ ieM
gl Y
N
f dI j M
mpl b`c I, AM
g r yz Wivc ivcr n vwl I b`c I ny
sM
n 1972 qo
N1981 q`k mY
Nbhu
q Sr wb pIqI[ pY
s w bhu
q Aw
igAwqymY
NAY
s wku
r whyipAwik idn r wq nSyivc gVu
c r ihx l g ipAw[
pr my
r I pqnI gu
r UGr qyAQwh Br o
s wsI[ mY
Nr wq l y
t Sr wb
Aij hwikvy
Nkr il AwsB hY
r wn hn[ iekoqr IkwsI ik j d au
h gr B ivc
sI au
s vy
l ymWhr r o
z su
KmnI pVH
dI sI qyj d b`c yskU
l jW
dysn qWkwr
ivc hr vy
l ysu
KmnI swihb dI t y
p cl dI hu
dI sI[
M
pI kyGr vVdwqWvI au
h bY
TI su
KmnI swihb j I dwpwT kr dI hu
dI[
M
AY
s I kl w vwpr I ik swf yGr BweI swihb BweI j Ivn isM
GjI
Awey
[ ikhwau
hnWku
J vI nhINpr Gr dI iPzwbdl geI[ mY
NsM
kl p
il Awik Sr wb nhINpIxI[
iek idn mY
Nau
hnWnwl g`l kIqI[ au
h do
vy
NBY
x Wsn qyisM
g wpu
r
su
KmnI swihb j I dy Pu
r mwn: pwrbR h m kI ijs mn
ey
A r l weInz ivKynO
k r I kr dIAWsn[ v`f I BY
x qWsihj ivc sI pr Co
tI
keI pr y
SwnIAWivc f u
`bI ho
eI sI[ mY
Nau
s su
KmnI swihb dwgu
t kwid`qw
dI ipAws nwl o
Nhu
x pR
BUdynwm j px dI Bu
`K l g peI[ ijsu suK
qyikhwik hr r o
z mn l gwkyieh pwT kr IN
, swr ydu
K, r o
g , sM
qwp au
qr
j wxgy[
kr Ib doswl bwAd mY
vI isM
g wpu
r ey
A r l weInz r whINAwpxy
vpwr k t U
r qyj wxwipAw[ Pst kl ws ivco
Niek ey
A r ho
st Y
s my
r yko
l
vwl wikvy
Niek dm AwpyhI Sr wb C`f skdwhY
... keI kihM
dy
- nO sO cUhy
AweI qykihx l `g I, AM
k l pihcwixAw? AsINdoBY
x WmwncY
s t r qu
hwf y
Kw ik ib`lI hj c`lI
ko
l gu
r du
A wr yAweIAWsI[ "
bhu
q ku
J su
i xAw[
mY
Xwd AwigAwqymY
Npu
i CAw, "qU
MCo
t I hY
Nik v`f I?"
au
h kihx l `g I, "mY
NCo
t I hWij s qu
s INsu
KmnI swihb dwgu
t kw
id`qwmY
ieau
Nl gdYik sB ku
J iml igAw[ Sr wb dwvkqI nSwCu
t igAw
id`qwsI[ au
s gu
t kynymy
r wj Ivn hI bdl id`qwAqymyr IAWpr y
SwnIAWqy
du
K dU
r au
`f geyj wpdyhn[ " kihM
dykihM
dyKu
SI nwl au
s dwgl wBr AwieAw[
su
KmnI swihb nymy
r wj Ivn hI nhINbdil Awsgo
Nmy
r yby
t ysu
nIq
isM
G in`k I Aqyby
t I hr l In kO
r l Izw vI gu
r UGr nwl j o
V il Aw[ do
no
N
s`u K W dI mxI/5
mY
Nmn hI mn su
KmnI swihb dyr cnhwr ydwDM
nvwd kr dwir hw[
Aij hIAWAny
k WGt nwvWmy
r ynwl vwpr IAWhn ij hnWivc su
KmnI swihb
s` uK W dI mxI/6
dI bwxI nymwnosu
KWdI vr KwhI kr id`qI ho
vy
[ du
KI, dr dvM
d, l o
VvM
d...
ij snyvI ieh bwxI pR
m sihq pVI, smJI qykmweI au
y
h nwm Dn nwl mwl o
mwl hoigAw[
Sikhs Helping Sikhs dymo
FI s. jiqMdr isMG j I dw ko
t wn
ko
t DM
nvwd hYij hnWnyieh invy
k l wau
dm kIqwhY
[ hwl I qk TM
f yimTy
j l , l `s I dIAWCbIl Wl gdIAWsn pr hu
x su
KmnI swihb dIAWst IkW
dIAWCbIl WvI l gx l `g pY
x gIAW
[
pMQ rqn BweI swihb BweI jsbIr isM G jI Kwlsw KMn y
vwilAW dI AsIs sdkwAwr M
B su
i kR
q t r st dysmU
h sy
v wdwr W
, inSkwm
qypr au
pkwr dyau
mwhynwl Eq po
q vIr W
/BY
x WdwvI DM
nvwd hYj oShIdI
gu
r pu
r b SR
I gu
r UAr j n dy
v j I kymO
k yqyv`K- v`K QwvWqyieh CbIl Wl gw
r hyhn qyl o
k weI gu
r bwxI nwl j o
V r hyhn[
Akwl pu
r K j I sw sBnW bl bKSx, ho
r qyho
r sy
v wvWl Y
N
dy
r ihx j Iau
[
sM
g qWvl o
Nvf mu
`l ysu
J wvW
, AsIsWqysihXo
g dI au
f Ik ivc
meI,2009
jsivMd r isM G Kwlsw
mwncY s tr, XU . ky.
su `K W dI mxI/7
s` uK W dI mxI/8
su A wl-ju Awb
9. suK mnI swihb dw kyNdrI Bwv kI hY Aqy ieh ikQy drj hY?
ieh r hwaudyPu
r mwn ivc dr j hY
, ij sdwBwv hY
, pR
BUdwAmr kr n
vwl wAM
i mR
q qysu
KdweI nwm, sB su
`KWdI mxI hY
[ iesdwit kwxwBgqWdy
ihr dyivc hY
[
- pR
BUdygu
x au
c wr x k r dwhYAqysihj AvsQwivc it k dwhY
(hir gun bwnI]...sihj smwnI)
- mnu
`Kwj nm dwau
`c wmno
r Q pU
r whu
dwhY(suPl Plw)
M
- j Iv ivkwr Wqo
Nb`c j W
dyhn (auDry mUcw)
- iqR
Snw bu
`J j W
dI hY(iqRsnw buJY)
- mwieAwdI Ky
f WdI smJ pY
N
dI hY(sBu ikCu suJY)
- j mWdw f r mu
`k j W
dwhY(nwhI jm qRwsw)
- sB AwsWpU
r n hoj W
dIAWhn (pUrn Awsw)
- mn ivco
Nivkwr WdI mY
l dU
r hoj W
dI hY(mn kI mlu jwie)
- AM
i mR
q nwm ihr dyivc it k j W
dwhY(ird mwih smwie)
- ismr n kr n vwl yDnvwn qyie`z q vwl ybx j W
dyhn
(sy DnvMqy, piqvMqy)
- mnu
`K kbU
l hoj W
dyhn qysR
St bx j W
y
dyhn
(jn prvwn, purK prDwnu)
- iksydI mu
Qwj I nhINr ihM
dI, mnu
`K r wj wbx j W
dwhY
(bymuhqwjy, srb ky rwjy)
- j Iv sdwsu
KI Aqyj nm mr n qo
Nr ihq hoj W
dyhn
(suKvwsI, sdw AibnwsI)
- mnu
`K pr au
pkwr I bx j W
dw hY
[ (sy praupkwrI)
- mu
K so
hxyl gdyhn qyau
mr su
K ivc bIqdI hY
(muK suhwvy, sUK ibhwvy)
- mnu
`K AwpxwAwpwij q l Y
N
dyhn, piv`qr j Ivn gu
z wr dyhn
(Awqmu jIqw, inrml rIqw)
- Ku
SIAWhI Ku
SIAWAqypR
BUdI hzU
r I iml j W
dI hY
(And Gnyry]...bsih hir nyry)
- swr ykwr j pU
r yhu
dyhn AqykdyicM
M
qwnhINhu
dI
M
s`u K W dI mxI/11
- mn f o
l dwnhIN
, ihr dwkml vW
g iKiVAwr ihM
dwhY
(inhcl Awsnu]...kml ibgwsnu])
- iek r s AnM
d sM
g Iq Aqynwmu
k x vwl wsu
`K iml dwhY
(Anhd Junkwr]...AMqu n pwr])
- BgqWdI j gq ivc So
Bwhu
dI hY(Bgq pRgtwey)
M
- nwm kr kyvy
dWAwidk Dwr mk gR
QWdI r cnwho
M
eI (byd aupwey)
- mnu
`K isD, j qI, dwqybx gey(isD jqI dwqy)
- nIc mnu
`K vI sM
s wr ivc pR
g t hogey(nIc chu kuMt jwqy)
- swr I Dr qI nU
MAwsr wimil Aw (DwrI sB Drnw)
- swr w j gq bxwieAw (sgl Akwrw)
sM
Ky
p ivc ij Qyismr n hY
, au
Qyinr M
k wr Awp vsdwhY[
(Awip inrMkwrw)
12. pRB U dw nwm kOx -kOx ismr skdw hY?
AwKx vy
Kx nU
MqWieM
J l gdwhYik hr ko
eI nwm ismr n kr skdw
hY
, pr nhIN
[ ieh nwm EhI ismr dyhn ij hnWnU
MpR
BUAwp pR
r dwhY
y
[ (sy
ismrih ijn Awip ismrwey )
EhI ismr n qyl `g dyhn ij hnWqypR
BUdieAwkr dwhY(ismrn qy
lwgy ijn Awip dieAwlw), (ismrih sy jn ijn kau pRB mieAw)
13. dUjy slok (dIn drd duK BMjnw...) ivc gurU swihb kI bynqI
krdy hn?
gu
r Uswihb pR
BUA`g yby
nqI kr dyhn ik gu
r Unwnk dwp`l wPV kymY
N
qy
r I Sr x AwieAWhW
[ qM
UdInwdwnwQ hY
, du
K nws kr n vwl whY
[ hr y
k
sr Ir ivc ivAwpk hYAqyAnwQWdwnwQ hY
[
su` K W dI mxI/12
pR
BUdwnwm hr QWhI mnu
`K dwshweI hu
dwhY
M
[ ij QymW
- ipau
, pu
`qr ,
ieh ivcwr pR
c il q hYik svr gWivc iek gWhY'kwmDy
n' [ ies
im`qr , Br w, ko
eI swQI nhIN
, ij Qyf r wau
x yj mdU
qWdw dl hY(jh mhw
pwso
Nj ovI mM
g Iey
, au
h iml j W
dwhY
[ kwmDy
n sB dI ie`CwpU
r k hY
[ pr
gu
r miq Anu
s wr pR
BUdwnwm gwau
x whI kwmDy
n hY
[ AsINiksypwr j wq j W
kwmDy
n qyBr o
s w nhINr Kdyky
v l BgqI r whINhI sB ie`CwvWpU
r n kr
Awid hr y
k QweINpR
BUshweI hu
dwhY
M
[
sk dy hW
[ (kwmDyn hir hir gux gwm])
15. kI swrI isRS tI dw rwjw bxky mnu`K AwpxI mMi zl 'qy ApV
20. su K mnI swihb dy qIsry slok (bhu swsqR bhu isimRq I...)
Aqy AstpdI dw smu`c w Bwv kI hY?
skdw hY ?
nhINj I, mnu
`K dI Asl mM
i zl qWpr mwqmwdwnwm j pxwqyau
s ivc
qIj ysl o
k AqyAst pdI dwsmu
`c wBwv hYik pR
BUdwnwm j pxwhI
l In ho
x whY
[ ko
eI mnu
`K j yk r swrI isR
St I dwr wj wvI bx j weyqWvI iqR
Snw
sr vo
qm kwr j hY
[ Swsqr W
, ismr qIAW
, jo
g dyswDn, kr m- kW
f, jM
gl W
kwrn au
h du
KI hI r ihM
dwhY
[ pr pR
BUdwnwm j pidAWhI au
s nU
Msu
K dI pR
wpqI
ivc Bau
x w, pu
n- dwn, hvn kr nyAwid ieh sB ku
M
J pR
BUdynwm dI vIcwr
hoj W
dI hY(sgl isRsit ko rwjw duKIAw ] hir kw nwmu jpq hoie
su K IAw])
nhINhoskdI[
sgo
Ngu
r Uswihb qWPu
r mwau
N
dyhn j yko
eI cwr pdwr Q cwhu
dwhY
M
, du
`K
nhINj I, l `KWkR
VWr u
o
peykmw kyvI mnu
`K mwieAw dI iqR
Snw ivc
imt wau
x wcwhu
dwhY
M
, so
Bwkr wau
x I cwhu
dwhYj Wj nm mr x dygy
M
V qo
Nf r dw
PisAw r ihM
dwhY
[ pr pR
BUdwnwm j p kymnu
`K pwr l M
GjW
dwhY(lwK
hYqWau
h gu
r mu
KWdI sy
v wkr y
, nwm ihr dyivc ismr y
, hau
mYdwiqAwg kr y
AqysM
q j nWdycr nI l `g yqWau
h sihj yhI sB ku
J pR
wpq kr l Y
N
dwhY
[
ij sdI hau
mYimt geI au
h sR
ST mnu
y
`K hY
[ j oAwpxyAwp nIvW
j wxdwhY
, au
h sB qo
Nau
~cwhY
[ ij sdwmn sB dycr nWdI DU
V hoigAw, au
s
hr y
k sr Ir ivc pr mwqmwids pY
N
dwhY
[ j oAwpxyhI mn qo
Nbu
r wimt w
idM
dwhYau
s swr I isR
St I im`qr j wpdI hY
[ Aij hymnu
`K su
`K- du
`K ieko
ij hwsmJdyhn Aqyau
hnWqypwp pu
n dwko
M
eI Asr nhINhu
dw[
M
21. inrDn, inQwvy qy inmwny leI
inr Dn l eI pR
BUdwnwm hI Dn hY
[ inQwvyl eI pR
BUdwnwm hI Awsr w
hYAqyinmwxyl eI pR
BUdwnwm hI mwx Awdr hY
[
s` uK W dI mxI/14
hM
k wr dU
r hu
dwhY[
M
cM
g I mq Awau
N
dI hY
[
mM
ndwAqykihM
dwhY[ pr pM
c m pwqSwh j I Pu
r mwau
N
dyhn ik EhI Dr m
pR
BUAM
g sM
g j wpdwhY
[
sR
ST hYj oieh dokwr j kr dwhY
y
[
sw
r wl y
KwinbV j W
dwhY
[
pihlw : - pR
BUdwnwm j pxw
nw
mrU
p r qn l `B pY
N
dwhY
[
mnu
`K sdwiKVym`Qyr ihM
dwhY
[
srb Drm mih sRyst Drmu ] hir ko nwmu jip inrml krmu ]
pM
j ivkwr kwbUivc Awj W
dyhn[
mnu
`K inmr qwivc sB nwl im`Tybcn bo
l dwhY
[
mn bu
r ybcn nhINbo
l dwsgo
Nit k j W
dwhY
[
vY
r I vI im`qr l `g dyhn[
mM
dypwsypY
r nhINj W
dw[
Dr qI au
~qysu
K imil Aw
ko
eI mnu
`K BY
VwnhINidsdw[
pu
`qr , Br w, iesqr I iml y
hau
mYdwqwp au
qr j W
dwhY
[
TM
f wpwxI imil Aw
mn dI Bt kxwmu
`k j W
dI hY
[
su
`K dy
x vwl I hvwqyAmo
l k A`g iml I
mnu
`K AwpxyPr z cM
g I qr H
WsmJ l Y
N
dwhY
[
ey
nyr s pdwr Q iml y
hr QWpr mw
qmw vy
KdwhY
[
h`Q, pY
r , kM
n, A`KW
, j IB iml y
au
s pR
BU sdwcy
qyr `K [
24. pMjvIN AstpdI dw kyN drI Bwv kI hY?
ies Ast pdI ivc pwqSwh j Iv smJwau
N
dyhn ik dy
x hwr pR
BU
C`f kyho
r pwsyBt kx nwl ku
J nhINiml dw[
25. cMg I sMg q krn dy kI kI lwB hn?
gu
r mu
KWAqyswD j nWdynwl sM
g q kr n kwr n
v`f wivSw
l ihr dwbx j W
dwhY
[
mnu
`K dwmu
`K au
~j l hu
dwhY
M
[
mn ivc ivSw
l cwnx hoj W
dwhY
[
ivkw
r WdI mY
l imt j W
dI hY
[
s`j x qyvY
r I iek j wpdyhn [
su `K W dI mxI/ 15
su` K W dI mxI/16
mn nIvWmq au
~cI hu
dI hY
M
[
au
s dykdymM
dykr m nhINhu
dy[
M
sdwihr dyivc gr IbI qypr au
pkwr dwcwA bixAwr ihM
dwhY
[
sM
Ky
p ivc iehI ikhwj wskdwhYik bR
hm igAwnI dygu
x Wdwsmu
`c w
ivsqwr kQnwsM
Bv nhIN
, ieh qWko
eI bR
hmigAwnI hI kr skdwhY
[
27. nO N vI AstpdI Anu s wr mnu ` K ivc ikhVy - ikhVy gu x ho x y
cwhIdy hn ?
ies Ast pdI ivc sR
ST mnu
y
`K dyieh l `Cx/gu
x d`s yhn:
JU
T nhINbo
l dw[
pr w
eysr Ir v`l nhINq`k dw[
hr Bl ymnu
`K dI sy
v wkr dwhY
[
inM
dwnhINkr dw[
mn dI vw
snwmn qyhI t wl idM
dwhY
[
kr m kr kyPl dI ie`CwnhINkr dw
[
sw
r yvihm Br m imt widM
dwhY
[
so
nwAqyim`t I br wbr j wxy
[
31. suK mnI swihb dI 17vIN AstpdI Anuswr pRB U Awpxy syvk
leI kI-kI krdw hY ?
pR
BUAwpxysy
v k dI :
l w
j r `Kdw hY(prdw FwkY)
zr U
r r `iKAw kr dw hY(srpr rwKY)
mw
x bKSdw hY(dyie vfweI)
nwm j pw
au
N
dw hY(nwmu jpweI)
Aw
p ie`z q r `Kdw hY(Awip piq rwKY)
pR
BUAwpxysy
v k ieqnwau
~cwbxwau
N
dwhYik ko
eI au
s dI br wbr I
nhINkr skdw[
32. 18vIN AstpdI Anu s wr syv w kridAW sw iks g`l dw
iDAwn r` K xw cwhIdw hY?
sy
v wkr dyho
eysw kdyvI Pl dI ie`CwnhINr `KxI cwhIdI[ sgo
N
kwmnwr ihq, inhkwmI bxnwcwhIdwhY
[ Aij hysy
v k pr mwqmwiml
jW
dw hY
[ syvw krq hoie inhkwmI ] iqs kau hoq prwpiq suAwmI]
33. bIs ibsvy dw kI ArQ hY ?
bIs ibsvydwAr Q - vIh (t went y
) , ibsvyBwv pU
r yqO
r qy
[ ij hVw
sy
v k, siqgu
r U AwpxI Sr DwAqypU
r yqO
r qyBr o
s wkr vwl Y
N
dwhY
, au
h
pr mwqmw dyr M
g W j wx l Y
N
dw hY
[ bIs ibsvy gur kw mnu mwnY ] so
syv ku prmys ur kI giq jwnY ]
34. iQiq pweI dw kI Bwv hY?
iQiq dwBwv hYit kwauj WSW
qI[ pR
BUdwnwm su
x kymnu
`K it kwau
iml dwhYAqyswr yBr m dU
r hoj W
dyhn[
su `K W dI mxI/18
iek inmK l eI pR
BUdygu
x gwau
x nwl mwnoswr ysvr g Aqymo
K
iemwr q dwQM
m iemwr q it kwkyr `KdwhY
, if `g x nhINidM
dw[
iesyqr H
Wgu
r UdwSbd ij s mn ivc visAwhu
dwhYau
M
h hr vy
l yAf o
l Aqy
(mu
k qI) iml j W
dyhn[
pR
BUdI kQwim`TI l gidAWAny
k Wr wj Bo
g pdwr Q Aqyvif AweIAW
iKiVAwr ihM
dwhY
[ du
`K, qkl IPW
, mu
Sikl W
, ro
gW
, kl h- kl y
SWdI mwr ivc
vI au
h mn Sbd dyr whINsihj ivc r ihM
dwhY
[
iml j W
dIAWhn[
j IB nwm j pyqWmwnokeI iksm dyKwxy
, k`pVy
, r wg r M
g hwsl ho
gey[
ij sdymn ivc gu
r au
pdy
S vs igAwEhI so
BwvM
q hYAqyDnwF hY
[
39. swfy swry fr ikvyN dUr ho skdy hn ?
s` uK W dI mxI/19
iemwr q bxn qo
NbwAd vI AsINQM
ml ynhINht wau
N
dypr bhu
qysu
K
Awj wx qymnu
`K gu
r UdwSbd ivswr idM
dwhY
[ ieM
\ ieh Sbd dwQM
m j do
N
h`t j W
dwhYqWiPr mn icM
qwvWqyr o
g Wdyivc gR
s q hoj W
dwhY
, fo
l jW
dw
hY
, Gbr wj W
dwhY
[
ij vy
Niemwr q dwQM
m AsINsdwit kweI r KdyhWau
s yqr H
Wsw gu
rU
s` uK W dI mxI/20
dwSbd inmK- inmK, swis- swis, iKn- iKn AqyAnidn it kweI r `Kxw
cwhIdwhY
[ A`Typihr ie`k ydI il v ivc r `qyr hIey
[
44. suK mnI swihb jI dI pMd rHv I AstpdI Anus wr gur crnI
l`g ky mnu`K ikvyN sMs wr swgr qr lYN dw hY ?
du
i nAwvI dir Aw pwr kr n l eI j y
k r mnu
`K iksyby
VI ivc bY
T
j wvyqWsihj yhI iknwr yqypu
`j j W
dwhY
[ iesyqr H
Wgu
r cr nI l `g wmnu
`K
hr y
k j Iv vxj wr wkih kysM
bo
Dn kr dyhn ik ij `QyAsINdu
i nAwvI vsqW
dwvxj vpwr kr dyhW
, au
~QyAsINj y
k r nwm r U
p s`c yvxj dwvwpwr kr Iey
qWdr gwh ivc ieh sO
dwisr ycVHj W
dwhY
[
scu vwpwru krhu vwpwrI ]
ieau
NhYij vy
Nau
h iksyby
VI ivc bY
T igAwhYqysihj yhI iknwr ypu
`j j wvy
g w[
dwhu
k m sB pwsyvr qdwhY
[ ij s ivc pR
BUAwpxI kl pw dy
N
dwhYau
h
igAwn dw su
r mw (igAwn AMjnu) pwau
x v`l ieSwr w kr dy hn[ ij sny
mhW
bl I Aqy Aiq sU
r mw hoj W
dw hY
[ su
KmnI swihb ivc qWpwqSwh
Aij hwigAwn AM
j n pwil Aw, smJoau
s dyAigAwnqwr U
pI hny
r ydwnws
Pu
r mwn kr dyhn ik ij s in`k I ij hI kIVI ivc vI pr mwqmwqwkq Br dy
vy
hoigAw[
au
h kIVI l `KWkr o
VWdI PO
j qyAsl y su
A wh kr skdI hY
[
su` K W dI mxI/21
su` K W dI mxI/22
nmsk wr
gu r ey
sB qo
Nv`f y(gu
rU
)
Awid
mu
`F ivc
ju g wid
ju
`g Wdymu
`F ivc
ismrau
mY
Nismr W
ki l
JgVy
j ws u
ij s
ibsM B r
ibsM
j gq + Br pwl k, j gq pwl k
su D wK r
(su
D+AKr ) Su
`D A`Kr , pivqRl &z
m ih m w
vif AweI
kWKI
cwhvwn
au D wro
bcwl vo
su K mnI
su
KWdI mxI, sB qo
NsR
St su
y
K
ibsR w m
it kwxw
griB
mWdypy
t ivc, j nm mr n ivc
prh rY
pr yht j W
dwhY
trY
tl jW
dwhY
kCu
ko
eI
ibGnu
ru
k wvt , AO
N
kV
s`u K W dI mxI/23
A ni dn u
hr r o
z
jwgY
su
cy
q r ihM
dwhY
ibAwpY
zo
r , Zl bwpwau
N
dwhY
sM q wpY
qM
g kr dwhY
i nDw n
^ zwny
rM i g
ipAwr ivc
iriD
mwnisk qwk q
nau iniD
nO^zwny
, smu
`c yDn pdwr Q
qqu
Asl IAq,
ibnsY
nws hoj W
dwhY
Plw
s uP l
cM
g yPl vwl w
auD ry
ivkwr Wqo
Nbc j wxw
m Uc w
mhwn au
~cw, bhu
q swr y
iq R s nw
mwieAwdI ipAws
q Rw s
fr
ird mwih
ihr dyivc
smwie
it k j W
dwhY
rsnw
j IB
dwsin dsnw
DnvM q y
Dn vwl y
, DnwF
piqvM q y
ie`z q vwl y
s` uK W dI mxI/24
prvwn
kbU
l , mM
nypR
mM
ny
isD
by m u h qwjy
by
- mu
Qwj , by
- pr vwh
jqI
sr Ir k ieM
dR
IAW v`s ivc r `Kx vwl w
Ai bnw sI
nws- r ihq, j nm mr n qo
Nr ihq
chu kuMt
chu
- pwsIN
M
, swr yj gq ivc
rvw lw
cr nWdI DU
V
j wq y
mShU
r
au p kwr
Bl weI, ny
kI
Dw rI
it kweI
prau p kwrI
dU
i j AWnwl Bl weI kr n vwl y
Dr n w
Dr qI
bilhwrI
sdky
, ku
r bwn
kwrn krn
j gq dwkwr n, mU
l , isR
St I dwkr qw
su h wvy
so
hx y
A wkwr w
idR
St mwn j gq
ibhwvY
bIqdI hY
dIn
gr Ib, kM
g wl , kmzo
r
rIq
j Ivn j wc
BM j nw
qo
Vn vwl w, nws kr n vwl w
inrml
ml - r ihq, pivqR
Git Git
hr y
k sr Ir ivc
Gny r y
bhu
q
nwQ
mwl k, Ksm
JU r y
Ju
r dw, icM
qw kr dw
aU h w
EQy
mh w
v`f w
smwnI
l In hoj W
dwhY
Bie Aw n
iBAwnk, f r wau
xw
i nh cl
it kvW
, nwih`l x vwl w
iKn mwih
ibgwsnu
iKVwau
au D wrI
bcwau
N
dwhY
Anh d
iek - r s, l gwqwr
lwK kro r I
l `KWkr o
VWr u
peykmwkyBI
J u n kw r
bM D u
ro
k , QM
m
H
mieAw
my
hr , dieAw
i ns qr Y
pR g twey
mShU
r ho
ey
iqK, iqRKw
au p wey
pY
dw kIqy
AwGwvY
r `j j W
dwhY
s` uK W dI mxI/ 25
su` K W dI mxI/26
su h y l w
su
K dy
x vwl w
iqR p iq
rj y
vW
, qs`l I
prm
au
~cw
BM g u
ivGn
gi q
dr j w, hwl q
ibEgu
ivCo
Vw, kl y
S, du
`K
bwhI
bwhvWnwl , Br wvWdyhu
i dAW.
M
rwqw
r `qwho
i eAw, iB`ij Awho
i eAw, msq
dy v w
dy
v , cwnx r U
p pR
BU
pwir prwhI
sM G wrY
nws kr dyhn, du
KI kr dyhn
Kj In w
^zwnw, Dn
qqkwl
qu
rM
q
sqwxI
sM i g
nwl
Avr
ho
r
q os w
^r c, pU
jI
M
Eiq po i q
pU
r yqO
r qy
ijh pY f Y
ij s r wh ivc
su M n
su
\ , ij `Qyku
M
J BI nwho
vy
gu b wrw
hny
r w, AigAwn
suMn smwiD
mn dwit kwauj d ko
eI Pu
r nwnwho
vy
au j IAwrw
c wnx
m wq y
msqyho
ey
pM i Q
r wh ivc
pw rj wq u
hr mno
- kwmnwpU
r I kr n vwl wr u
`K
Gwm
gr mI
kw mDy n
hr mno
- kwmnwpU
r I kr n vwl I gW
Cw m
CW
gw m
gwau
xy
AwkrKY
iK`c dI hY
, Gbr wht pwau
N
dI hY
du r qu
pwp
brKY
vr sdwhY
nwm qui l
b rq i n
vr qo
N
, hr vy
l yl o
VIN
dI cIz
pyK y
vy
Kyhn
Aau K Du
dvweI, dwr U
FFo i l
FU
f ky
M
, Ko
j ky
ibr iq
su
Bwau
, ru
cI
pUj is nwhI
nhINA`pVdy
, br wbr I nhINkr dy
ibby k Y
pr K, ivcwr
Am o l
m`u
l nhINpwieAwj wskdw
ju g iq
qr Ikw, vsIl w
jwp
mM
qR shj yshj yau
c wr ny
s`u K W dI mxI/27
s` uK W dI mxI/28
qwp
sr Ir kSt dy
xy
is JY
Kt swsqR
CySwsqR
aU B
au
qW
h, AwkwS ivc
ho m Y
hvn kr y
, A`g ivc pwvy
pi eAw il
pwqwl ivc
rqnw
iGau
ibAwpih
Ps j W
dyhn
r qI r qI kr ky
f wn Y
fM
ndwhY
, fM
n l wau
N
dwhY
shij
Af o
l AvsQwivc
pR
m nwl
y
kir rwqI
icru
q pI sr u
v`f wqpI
su B wie
QIvY
hoj wey
cwir pdwrQ
Dr m, Ar Q, kwm, mo
K
inaul I krm
AW
dr Wsw& kr n vwl wXo
g
lor Y
cwhy
inmK inmK
Qo
VwQo
Vw
bil jwsw
sdkyj wvW
smsir
br wbr
gnIAY
j wxIey
, smJIey
ki n k
so
nw
rInw
DU
V, cr nWdI DU
V
As
Go
Vy
cI n w
pCwx il AwhY
hY v r
vDIAw(nsl I) Go
Vy
idR s ty q w
vy
Kx vwl w
hut Y
Gt dw
ly p w
Asr , pR
Bwv
so c u
sO
c , ieSnwn
i nr Dn
Dn- hIn, kM
g wl
s w Dn w
au
~dm
inQwvy kau
inAwsr y
ibiKAw
mwieAw
Qwau
Awsr w
A nI i q
au s qiq
so
Bw, vif AweI
BI iq
kM
D
d u r mi q
BY
VI miq
bhu mUc
bhu
q, Axigxq
ihirAw
dU
r kIqI
n DRw pY
nhINr `j dI
rsn
j IB
su `K W dI mxI/29
su `K W dI mxI/30
bKwnI
au
~cwr , bo
l
Bsm
su
A wh
ieAwinAw
hyAM
\ wx!
kU p
KU
h
s mw i l
cy
qyr `K, Xwd kr
ibkrwl
f r wau
xw
inbhI
inBdwhY
, swQ inBwau
N
dwhY
p cw r w
ivKwvw
r m eI A w
so
hxw r wm
su A wnu
ku
`qw
cy i q
cy
qykr , Xwd kr
kru
h`Q
idR s twnI
ivKwid`qw
gih lyhu
PV l vo
au b wirAw
bcwieAw
EiV
A^Ir q`k
bwr
bwl k
bu J wriq
sY
nq
ibvsQw
au
mr , hwl q
fo r w
bo
lw
s Yn
s`j x, imqR
inis
r wq
AipAwau
cM
g yBo
jn
Bo r w
i dn
ij s dI ik
pwnwl
BM g
tu
`t I ho
eI
Dr
Dr qI
ipM g u l
lU
l H
w
b in q w
iesqR
I
p r Bv n
BO
x w, iPr nw
pwvku
A`g
kru x w
qr s
do K
mM
dykr m
bY r weI
vY
rI
mU V /mug Du
mU
r K j Iv
blU A w
r yq
mcY
m`c dwhY
, AwkVdwhY
ky l
co
j - Kyf W
pr wn Y
pCwxdwhY
, smJdwhY
pR q Iiq
Xk In
sR m u
imhnq, Ky
cl
mU V y cIiq
mU
r K dyic`q ivc
Ko
qydwipAwr
kwlu
mO
q
grDb pRI iq
su` K W dI mxI/31
s`u K W dI mxI/32
ibro D
mu
^ wl &q
bhu i r
mu
V
DR oh
T`g I, dZw
p r qI i q
ieqbwr
ieAwhU jug iq
ies qr Ikynwl
hy q
ipAwr
ibhwny
gu
z r geyhn
srpr
AM
q , AwK
r , zr U
r
ipM f u
sr Ir
A n yq
Gny r y
bhu
q
lpit rihE
j `PwpweI bY
TwhY
sU i qR
sU
qRivc, hu
k m ivc
btwaU
r whI, mu
s wi&r
Dw rI
it kI ho
eI hY
ny h
ipAwr , mu
h`bq
imiq
mr Xwdw, AM
dwzw
imiQAw
gi q
hwl q
ku t M b u
pir vwr
Awn
ho
r
sb wi eA w
swr w
su A wie
su
A wd ivc, su
A wr Q ivc
mmqw
khU n
kdynhIN
ibkrwl
f r wau
xw
sIJeI
hsqI
hwQI
pwCY pwvY
sW
Bl Y
N
dwhY
bsq R w
k `pVy
Kot
hInqw
rMg sMi g
ipAwr nwl
ihir lyi e
Ko
h l ey
DR oh
dZ w
cw r w
zo
r , py
S
drb
Dn
vU T w
Awv`s dyhn
iqR A
iesqR
I dw
Qo k
pdwr Q
An s w d
ho
r su
A wdWivc, nwm qoal t
A gn q
Ax igx q
Dwvih
dO
Vdyhn
Amwn
Amwnq
ibkwr
ivgwV, nu
k swn
s`u K W dI mxI/33
su `K W dI mxI/34
pr loB u
rw cu
bwsu
vwSnw, su
gM
DI
kml ibgwsu
ihr dyr U
pI kau
l Pu
`l dwiKVwau
swkq
r `b nwl o
Nt u
`t w
Agm
ij s qk phu
c nwhosky
M
Awrjw
au
mr
AgwiD
AQwh
ibhwie
gu
zr j W
dI hY
Ko q
nws hoj W
dI hY
m yG
b`dl
m ih m w
vif AweI
i kr p n
kM
jU
s
br nY
ibAwn kr y
inr wrQ
ivAr Q
Ago c ru
pR
BU
, sr Ir k ieM
dR
IAWdI phu
c qo
M
Npr H
y
dwm
pY
sy
, Dn
prPu l Y
iKVdwhY
DM i n
mu
bwr k
Bu M c w
c`iKAw
ijh Git
ij nH
Wdyihr dyivc
ry n
cr nWdI DU
V
rhq
bwhr l wBy
K
mno h r
p rb I n
cqu
r , isAwxw
bY n
bcn, bo
l
BI n
iB`j dw, pR
sM
n hu
dw
M
kqhU M
iksypwsy
aun jn crn
au
hnWmnu
`KWdypY
r Wqy
DwvY
dO
Vdw
Qwn Qnq ir
hr QW
Asi Qiq
it kwau
ptM b r
pt - AM
br , r y
Sm dyk`pVy
iBM n
v`Kr w, inr l y
p, by
- dwZ
bKwnY
au
c wr y
, bo
ly
bIgw
ivM
gw
iCdR
nu
k s, AY
b
prmwn d w
Al K
j odisAwnhINj wskdw
hau
hau
mY
, AwpxI hsqI dwmwx, mY
N
n IkI
cM
gI
A jr u
au
h mr qbwj oj ir Awn j wsky
i b sm w d
Acr j nzwr y
in sqw rY
qwr l Y
N
dwhY
s` uK W dI mxI/ 35
r c, r u
`J , j u
i VAw
su` K W dI mxI/36
p l wi e n
nws hoj W
dyhn
muk iq jug iq
mu
k qI dw r sqw
Gwl
imhnq, qp
ibDwqw
pY
dwkr n vwl w
klU K q
pwp, ivkwr
au i r
ihr dyivc
su h y l w
su
KI
A pr s u
ACo
h, j oiksynwl nwCo
hy
ibCu r q
pR
BUqo
NivCu
Vyho
eydw
kwhU kI
iksydI BI
srpr
zr U
r
ibiKAw
mwieAw
inr ly p
by
dwZ
trY
t l j wey
Al y p
ic`k V qo
Nsw&
ieM d R I ijq
igAwn- ieM
dR
IAW ij `qx vwl w
inrdo K
do
K- r ihq, pwpWqo
Nbr I
do K
ivkwr
sU r u
sU
rj
bY s no
ivSnUdwpu
j wr I
so K
su
k wau
x vwl w
i n hkr m
kIqykM
mWdyPl dI ie`Cwnwr `Ky
bsu D w
Dr qI
bwCY
cwhu
dwhY
M
ly p
po
cY
, ly
px
Bgau q I
Bgvwn dwau
pwSk
gu n wau
gu
x
A rp Y
sdkykr dwhY
, ku
r bwn kr dwhY
cI n w
pCwixAwhY
prbo D Y
j gwau
N
dwhY
smdrsI
sB nU
Miekoij hwvy
Kx vwl w
so D Y
pVqwl kr dwhY
, j wcdwhY
au m whw
au
qSwh, cwau
sw ru
sR
St , cM
y
g w, im`Tw
by q w
mU l u
mu
`F
m Mq
mM
qr , au
pdy
S
sU K m
AidR
St , nwid`s x vwl wpR
BU
mhy s u r
mhweIsu
r , iSv j I
AsQU l u
idR
St mwn j gq, A`KINid`s dwsM
s wr
Ady s u
pR
x wm, nmskwr
bIj mMq R
sB mM
qR
Wdwmu
`F mM
qR
ADwKH r
(A`Dw+A`Kr ) mihmwdwA`DwA`Kr vI
Aau K du
dvweI
s`u K W dI mxI/37
su `K W dI mxI/38
ki lA wx
su
K
i kr p n
kM
jU
s
mM g l
cM
g yBwg
Ai Bg
nwiB`j x vwl y
, nwnr m ho
x vwl y
Du i r
Du
ro
N
, r `b vl o
N
inko r
inr yko
ry
, bVyr u
`Ky
Bwi e
Bwvnwnwl , su
Bwaudyr whIN
ihrih
cu
r wau
N
dyhn
in pj we y
au
g wey
AM
dr o
Ninr mo
h
bY s M q r
A`g
ihqwvY
ssIAr
cM
dR
mw
jIvn muk iq
ij aU
N
idAWhI bM
DnWqo
N^l wsI iml y
nK q R
qwr y
hrKu
^u
SI
smgR I
pdwr Q
so g u
gmI
nwnw
keI iksm dy
ibEgu
ivCo
Vw
icr jIvy
su v rnu
so
nw
igrI
phwV
KwtI
kO
VI, hwnIkwr k
s Uk r
sU
r
Pu i n
Py
r , mu
V
imR g wc
imR
g W Kwx vwl y
, Sy
r
psirE
iKl ir Awho
i eAwhY
, ivAwpk hY
Ail pqu
inr l y
p, by
- dwZ
Anq
Ar u
Aqy
KM f
Dr qI dynO
Nih`s yj WnO
NKM
f
by q y
j wxn vwl y
, mhr m
q pI su r
qpI eIsu
r , v`f y
- v`f yqpIey
inhwrih
vy
Kdyhn
ki b
kiv, kvI
sm wr y
sM
Bwl dwhY
, cy
qyr `KdwhY
kw ib
mhIAil
Dr qI dyql au
qy
nvqn
nvW
mhI
Dr qI
bhu ibiD
keI qr IikAWnwl
s` uK W dI mxI/39
s` uK W dI mxI/ 40
jo g u
krmvM q u
cM
g ykM
m kr n vwl w
Qw ip
pY
dwkr ky
blvM q u
nws kr n vwl w
BsmM q u
su
A wh
pw rwvw rw
dR v Y
dR
v dw, nr m hu
dw
M
ADr
A- Dr , ibnwAwsr y
gvY
j wvy
, phu
cy
M
duhw isirAw kw l o
k pr l o
k dw
inhclu
Af o
l , it kwxy
, QWisr
d hi di s
dsINpwsIN
mgn
Zr k, f u
`bwho
i eAw
kuMt
nu
`k r W
Kty
kmwau
N
dwhY
i nv w j
imhr kr n vwl w
mno r Q
mn dyr Q, ^whSW
bpu r w
ivcwr w
ibsQwru
iKl wr w
QIau
hu
dwhY
M
, vr qdwhY
ci l q
cir qR
, qmwSy
, Ky
fW
kbhU
k dy
pu n I q
pivqR
inM d icM d
inM
i dAwdI ivcwr
au D rnhwru
mwieAwdyh`l yqo
Nbcx j o
gw
ibau h wr
ivhwr , vqIr w
bhuir bhui r
mu
V- mu
V, Py
r - Py
r
aU B
au
~cw
mlIn
mY
l I, BY
VI
ibkrwl
iBAwnk
hqy kau
rv wl
cr nWdI DU
V
lvY
l au
Nl au
N
, inM
i dAwdI Awdq
A pkI ri q
iqR g d
pSUpM
CI, j Iv j o
in
Ktwnw
iml dwhY
ikrm wi e
ikr m Awidk
gv n
Bt kxw, j nm mr n ivc Py
ry
nIcu nIcwie
nIcWqo
NnIc, bhu
q BY
Vw
mskInIAw
mskIn mnu
`K, Zr IbI su
Bwauvwl wbM
dw
do K I
inM
dk
ql y
hy
TW
, nIvW
AqqweI
A`q cu
`k I r `Kx vwl w,
ibstw
ml
f wn u
fM
n Dr mr wj dw
auQwpnhwrw
s` uK W dI mxI/41
s` uK W dI mxI/42
au J iV
AO
J V ivc, ku
r why
idR s it
QoQ w
^wl I
AnidR s it
nwid`s dwsM
s wr , sU
Km j gq
DR w pY
r `j dI
ABy v
ij s dwBy
q n pwieAwj wsky
eI Di n
bwl x
iqn mM q
au
hnWdyau
pdy
SWnwl
bU A wVu
siVAwho
i eAw, Pl I ivco
NsVI ho
eI ho
vy
swir AW bcwau
x vwl y
du h y l w
du
KI
idR s twnw
idR
St I Awau
N
dwhY
ibgVrU p u
ivgVyho
eyr U
p vwl w, iBR
Sit Aw
suK inDwn
su
KWdy^zwny
shkweIAY
shkdwhY
, qr l yl Y
N
dwhY
, Awqu
r hu
dwhY
M
kl w
qwk q, SkqI
iqR s tY
r `j dw
sau
sOvwr I
pieAw ikrqu
kIqycM
gy
- mM
dykM
mWdwPl
lo c Y
cwhy
swis igrwis
swh AM
dr bwhr l Y
N
idAW
, hmy
SW
hau rogu
AhM
k wr I- r U
pI bImwr I
QIAw
hoj W
dwhY
AsQM m nu
QM
m, shwr w
H
rhY AGwie
AGwie r hY
, r `ij Awr ihM
dwhY
pwKwxu
p`Qr
bhu i r
Pyr
bwCau
cwhu
dwhW
M
kM i T
gl w, gl yivc
lo c w
KwhiS
purb ilKy kw
pihl ysmy
NdykIqykr mWdw,
ibM d
r qwBr , Qo
Vwicr
piq sy q I
ie`z q nwl
bK w nu
au
c wr n
vKr
sO
dw
inrbwnu
vwsnwqo
Nr ihq
qij
C`f x w
idRs twieAw
idR
St I AwieAw, nzr INAwieAw, id`isAw
mn moi l
mn dymu
`l qo
N
, mn dyky
s oD q
ivcwr kr idAW
qo i l
jW
c
s Ii JA w
kwmXwbI hoj W
dI hY
, sPl qwhoj W
dI hY
Ky p
cilqu
qmwSw, Ky
l
jM j wl
DM
dy
s` uK W dI mxI/43
s` uK W dI mxI/ 44
ghI
pkVI, PVI
sm wr Y
iqhu loi e
iqM
nWl o
k Wivc, swr yj gq ivc
n lwKY
nhINsmJ skdw
su p R s M n
^u
S
ivf wxI
Ac r j
b In w
pCwxn vwl w
DR p IAY
r j wvIey
, iqR
pq kr Iey
dwnw
smJx vwl w
nwmih nwim
ghIru
fU
M
Gw
s mw n y
ju
Vyr ihM
dyhn
s u j wn w
isAwx w
bKwnau
mY
Nd`s W
Anrwau
Anu
r wg, qW
G, iK`c
in hkw mI
mnsw
mn dwPu
r nw, KwhiS
bIs ibsvy
vIh ivsvy
, pU
r yqO
r qy
srnw jo g
Sr n dy
x jo
g w, shwieqwkr n dyl wiek
Aink bwr
keI vwr I
nyq R Por u
rwqw
r `qwho
i eAw, r M
i gAwho
i eAw
hrn
nws kr nw
prsq
Co
i hAW
mM q u R
gu
`J wBy
q
rvy
gweyj W
dyhn
mM g l
^u
SIAW
pq IA wn y
pqIj j W
dwhY
, mM
n jW
dwhY
lIlw
j gq r U
p Ky
f
AKa u
nws nwho
x vwl w, sdwkwiem
Avgwih
cu
`BI l wky
, Ko
j Ko
j ky
in rbw nI
vwsnw- r ihq
kr qU i q
kM
m
in rwh wr
^u
r wk qo
Nibnw, iksy^u
r wk dI l o
V nhIN
au q piq
pY
dwieS, r cnw
gu n qw s
gu
x Wdy^zwnypR
BUj I
ly p u
l gwau
, jo
V
ibsmn ibsm hY
r wn qo
NhY
r wn
AM d y s y
i&kr , icM
qw
i b sm w d
KY
nws hoky
iQiq
it kwau
, SW
qI
cU k y
mu
`k gey
hY
r wn
prsnhwr
b kq w
au
c wr n vwl w, AwKx vwl w
su `K W dI mxI/ 45
Xwd kr dwhY
su `K W dI mxI/46
riv Aw
ivAwpk hY
ibsR w mu
it kwxw
Cwru
su
A wh, ivAr Q
gu n qwsu
gu
x Wdw^zwnw
au i rDwrhu
AM
dr it kwvo
bY k u M T
su
rg
prbo D hu
j gwau
kw p r
k `pVy
kwco kwcw
br nu
vr x, r M
g
Awvwgvnu
j nm mr n dwgy
V
Acrjw
hY
r wn kr n vwl w
au p rjw
pY
dwkIqwhY
s nw Q w
Ksm vwl w
pu r K piq
pu
r KWdwpqI, j IvWdwmwl k
fM P u
idKwvw
i nr bw n
vwSnw- r ihq
p w sw r I
su m wru
AM
dwzw
ibgwnw
by
- igAwnw, mU
rK
p rb I n
isAwx w
PY l u
iKl wr w, PY
l wau
cIn
j wxdw, pCwx dw
gR w is
gR
whI dynwl
cy r w
syv k
jY k wru
Awdy s u
nmsk wr , pR
x wm
srb inrMq ir
sB dyAM
dr
p qI A wr w
piqAwau
x vwl w
p r w Cq
pwp
phU c w
phu
i cAwho
M
i eAwhY
qau srnwie
qy
r I Sr n
prp M c u
idR
St mwn sM
s wr
jwcku jnu
mM
g qw mnu
`K
bM C wvq
cwhu
x vwl w
inq nIiq
sdwhI
Awl jwl
Gr WdwbM
Dn
su B r
nk w- nk
sM k o c Y
iek`Twkr dwhY
, smy
t dwhY
Awn
ho
r
Aibgqu
AidR
St pR
BU
riv rihAw
sB QweINmO
jU
d
inr jo g
inr l yp
Bgiq Bwie
smdrsI
s` uK W dI mxI/47
j yq w
ij `qx vwl w
dIiKAw
is`iKAw
Amrw pdu
ac Awqmk AvsQw
mo h I
msq hoj W
dI hY
Bwv ArQ
<> siqgu rpR s wid ]
su A wau
pR
Xo
j n, mno
rQ
Agin swgru
Ky m
At `l su
K
ku s l
su
KsW
d, sO
Kwj Ivn
gau VI su KmnI m 5 ]
slo k u ]
Awid gu rey nmh ] ju gwid gu rey nmh ]
siqgurey nmh ] sRI gurdyvey nmh ]1]
Amu l Ik
Amo
l k
jY jY sbdu
Anwhdu
iek- r s, sdw
gwjY
g`j dwhY
, nU
r pr gt kr dwhY
mh Wq
au
~cI kr xI vwl wmnu
`K
sB qo
Nv`f yAkwl pu
r K nmskwr hYj osB dwmu
`F hY
, j oj u
g Wdymu
`F
qo
NhY[ siqgu
r U nmskwr hY
, sR
I gu
r dy
v j I nmskwr hY[
As tpd I]
ismrau ismir ismir suK u pwvau ] kil klys qn mwih imtwvau ]
ismrau jwsu ibsuM Br ey kY ] nwmu jpq Agnq Any kY ]
Awl jMj wl
sM
s wr dyDd
My
ey k wgr
iriD isiD
jo
g dIAWqwkqW
, kr wmwqW
Bny
au
c wir AW
mY
Nnwm ismr Wqyismr ismr k ysu
K hwsl k r W
; sr Ir dydu
`Kdr d imt wl vW[ ij s iek j gq pwl k dwnwm Any
k WqyAxigxq j pdy
hn, mY
NBI au
s ismr W[ vy
dWpu
r wnWqyismR
qIAWnyiek Akwl pu
r K dy
nwm hI sB qo
Npiv`qr mM
i nAwhY
[ ij s dyihr dyivc pR
BUQo
Vwij hwBI
nwm vswau
N
dwhY
, au
s dI vif AweI ibAwn nhINhoskdI [ hypR
BU
! j oqy
ry
dIdwr dycwhvwn hn, au
hnWdI sM
g q ivc mY
nwnk sM
s wr swgr qo
N
bcwl vo[ 1[
su `K W dI mxI/ 49
su `K W dI mxI/ 50
]2]
pR
BUdwismr n kr n nwl j Iv j nm- mr n ivc nhINAwau
N
dw, du
K
qyj m dwf r dU
r hoj W
dwhY[ mO
q dwBaupr yht j W
dwhY
, ivkwr r U
pI
du
Smn t l j W
dwhY[ pR
BU ismir AWj Ivn r wh ivc ko
eI r u
k wvt nhIN
pY
N
dI[ pR
BUdwismr n kr n nwl mnu
`K hr vy
l yivkwr Wvl o
Nsu
cy
q r ihM
dwhY
[ pR
BUdwismr n kr n nwl ko
eI f r dbwaunhINpw skdwqyko
eI du
`K
ivAwku
l nhINkr skdw[ Akwl pu
r K dwismr n gu
r mu
K dI sM
g q ivc
iml dwhY
; hynwnk! Akwl pu
r K dyipAwr ivc swr y^zwnyhu
dyhn [ 2[
M
hoj weIdwhY
, dr gwh ivc ie`z q iml dI hY
[ ismr n nwl j gq ivc j oho
ir hwhYBl wpR
qIq hu
d
MwhY
, qymnu
`Kw- j nm dwau
~cwmno
r Q is`D hoj W
dwhY[
nwm au
hI ismr dyhn, ij nH
W pR
BUAwp pR
r dw hY
y
[ hynwnk! mY
Nau
hnW
ismr n kr n vwil AWdypY
r INl `g W[ 3[
gu
r mu
KWdI cr n- DU
V mM
g dwhW[ 5[
hir ismrin Bey isD jqI dwqy ] hir ismrin nIc chu kuMt jwqy]
hir ismrin DwrI sB Drnw ] ismir ismir hir kwrn krnw]
hir ismrin kIE sgl Akwrw] hir ismrn mih Awip inrMkwrw]
kir ikrpw ijsu Awip bu J wieAw ]
nwnk gu rmu i K hir ismrnu iqin pwieAw ]8]1]
pR
BUdwismr n kr kyBgq j gq ivc mShU
r hu
dyhn, ismr n ivc hI
M
ju
V kyir SIAWnyvy
d Awidk Dr m pu
s qk r cy[ pR
BUdyismr n du
A wr whI
mnu
`K is`D bx gey
, j qI bx gey
, dwqybx gey
; ismr n dI br kq nwl nIc
mnu
`K swr ysM
s wr ivc pr gt hogey[ pR
BUdyismr n nyswr I Dr qI
Awsr w id`qw ho
i eAw hY
; sohyBweI! j gq dykr qw pR
BU sdw ismr ,
ismr n kr kyhI sB 'kwr n' pY
dwho
eyhn[ pR
BUnyismr n vwsqyswr wj gq
bxwieAwhY
; ij Qyismr n hYEQyinr M
k wr Awp v`s dwhY[ pR
BUimhr kr ky
ij s ismr n dI smJ dy
N
dwhY
, hynwnk! au
s nygu
r Udu
A wr wismr n dI
dwq pR
wpq kr l eI hY[
slo k u ]
pRB kY ismrin Anhd Jun kwr ] suK u pRB ismrn kw AMq u n pwr]
dInWdydr d qy du
`K nws kr n vwl yhypR
BU
! hy ivAwpk hr I! hy
AnwQWdynwQ! hypR
BU
! gu
r Unwnk dwp`l wPV kymY
Nqy
r I sr x AwieAwhW
[
pR
BUismr n nwl kM
m pU
r yhoj W
dyhn, kdyicM
qwnwl Ju
r dwnhIN[
ismr n r whINmnu
`K Akwl pu
r K dygu
x hI au
c wr dwhY
[ shj AvsQwivc
it ikAw r ihM
dw hY[ mn r U
pI Awsx f o
l dw nhIN
[ ihr dy dw k au
l - Pu
`l
iKiVAwr ihM
dwhY[ AM
dr iek- r s sM
g Iq dwAnM
d hu
dwhY
M
[ ismr n qo
Nj o
su
K au
pj dwhYau
h kdym`u
k dwnhIN[ au
hI ismr dyhn, ij nH
Wau
qypR
BUdI
imhr hu
dI hY
M
[ hynwnk! ko
eI vf BwgI au
hnWj nWdI sr xI pY
N
dwhY[ 7[
hir ismrnu kir Bgq pRg twey ] hir ismrin lig byd aup wey]
su `K W dI mxI/ 53
AstpdI ]
jh mwq ipqw suq mIq n BweI ] mn aUh w nwmu qyr Y sMi g shweI]
jh mhw BieAwn dUq jm dlY ] qh kyvl nwmu sMig qyrY clY ]
jh muskl hovY Aiq BwrI ] hir ko nwmu iKn mwih auDwrI]
Aink punhcrn krq nhI qrY ] hir ko nwmu koi t pwp prhrY]
su `K W dI mxI/ 54
l `KWkr o
VWBr wvWdyhu
i dAWmnu
M
`K ij s dIn AvsQwqo
N^l wsI nhIN
ij QyAny
kW
AO
k VWAwdbwau
N
dIAWhn, EQypR
BUdwnwm qu
rM
q bcwl Y
N
dwhY[ j Iv Any
kW
jU
nWivc j M
mdwhY
, mr dwhY
, iPr j M
mdwhY
, nwm j ipAWpR
BU
- cr nWivc
it k j W
dwhY[ hau
mYnwl gM
dwho
i eAwj Iv kdyieh mY
l Do
N
dwnhINpr pR
BU
dwnwm kr o
VWpwp nws kr dy
N
dwhY[ hymn! pR
BUdwAij hwnwm ipAwr
nwl j p [ hynwnk! pR
BUdwnwm gu
r mu
KWdI sM
g q ivc iml dwhY[ 3[
ijh mwrg ky gny jwih n kos w ] hir kw nwmu aUh w sMi g qos w ]
sgl isRs it ko rwjw duK IAw] hir kw nwmu jpq hoi e suK IAw ]
jh mhw BieAwn qpiq bhu Gwm ] qh hir ky nwm kI qum aUp ir Cwm]
ijh mwrig iehu jwq iekylw ] qh hir nwmu sMi g hoq suhyl w ]
jhw iqRK w mn quJ u AwkrKY ] qh nwnk hir hir AMi mRq u brKY ]4]
it ikAwr ihM
dw hY[ pR
BUdwnwm BgqWdw Awsr whY
, pR
BU
- nwm dyr whIN
kr o
VWbM
dyivkwr Wqo
Nbc j W
dyhn [ Bgq j n idn r wq pR
BUdI vif AweI
kr dyhn AqypR
BU
- nwm r U
pI dvweI iek`TI kr dyhn [ BgqWdypws pR
BU
dwnwm hI ^zwnwhY
, pR
BUnynwm dI b^iSS Awpxysy
v kWqyAwp kIqI hY[
Bgq j n mno
Nqno
Niek pR
BUdyipAwr ivc r M
g yr ihM
dyhn; hynwnk! BgqW
dyAM
dr cM
g ymM
dydI pr K kr n vwl wsu
Bwaubx j W
dwhY[ 5[
hir kw nwmu jn kau mukiq jug iq ] hir kY nwim jn kau iqRpiq Bugiq]
hir kw nwmu jn kw rUp rMg u ] hir nwmu jpq kb prY n BMg u ]
hir kw nwmu jn kI vifAweI ] hir kY nwim jn soB w pweI ]
hir kw nwmu jn kau Bog jog ] hir nwmu jpq kCu nwih ibEgu ]
jnu rwqw hir nwm kI syv w ] nwnk pUj Y hir hir dyv w ]6]
Bgq vwsqypR
BUdwnwm hI Cu
t kwr ydwvsIl whY
, pR
BUdynwm dyr whIN
Bgq mwieAwdyBo
g Wvl o
Nr `j j W
dwhY[ pR
BUdwnwm Bgq dwsu
hj - su
h`px
hY
, pR
BUdwnwm j pidAWBgq dyr wh ivc kdyko
eI r o
k nhINpY
N
dI [ pR
BUdw
nwm hI Bgq dI pq- ie`z q hY
, pR
BUdynwm dyr whINhI BgqWnyj gq ivc
nwmxwpwieAwhY[ Bgq vwsqypR
BUdwnwm hI iqAwgI dwj o
g swDn qy
igR
hsQI dwmwieAwdwBo
g hY
, nwm j pidAWko
eI du
`K kl y
S nhINhu
dw[ pR
M
BU
dwBgq sdwpR
BUdynwm dI sy
v wismr n ivc msq r ihM
dwhY
; hynwnk!
Bgq sdwpR
BU
- dy
v pU
j dwhY[ 6[
pR
BUdwieh nwm hI pwr j wq r u
`K hY
, pR
BUdygu
x gwau
x yhI ie`Cw
pU
r k kwmDy
n hY[ pR
BUdIAWg`l Who
r sB g`l Wqo
NcM
g IAWhn, pR
BUdw
nwm su
i xAWswr ydu
K dr d l ih j W
dyhn [ pR
BUdynwm dI vif AweI sM
qWdy
ihr dyivc v`s dI hYAqysM
qWdypR
qwp nwl swr wpwp dU
r hoj W
dwhY[ v`f y
BwgWnwl sM
qWdI sM
g q iml dI hYAqysM
qWdI sy
v wkIiqAWpR
BUdwnwm
ismr IdwhY[ pR
BU
- nwm dybr wbr ho
r ko
eI pdwr Q nhIN
, hynwnk! gu
r Udy
snmu
K hokyko
eI ivr l wmnu
`K nwm dI dwiq l `BdwhY[ 8[ 2[
gu
r bw
xI pVH
n dy5 FM
g
hir hir jn kY mwlu KjInw ] hir Dnu jn kau Awip pRi B dInw]
hir hir jn kY Et sqwxI] hir pRqwip jn Avr n jwxI]
1.bo
l - bo
l
3. smJ- smJ
AwT phr jnu hir hir jpY ] hir kw Bgqu pRgt nhI CpY]
hir kI Bgiq mukiq bhu kry] nwnk jn sMig kyqy qry ]7]
pR
BUdwnwm Bgq dyvwsqymwl Dn hY
, ieh nwm- r U
pI Dn pR
BUnyAwp
su `K W dI mxI/ 57
]8]2]
kyy
2.r u
k- r u
k
ky
4.bw
r - bwr
ky
5.mu
s ku
r wky
hir ky nwm smsir kCu nwih ] nwnk gurmuiK nwmu jpq giq pwih]2]
slo k u ]
bhu swsqR bhu isimRqI pyK y srb FFoil ]
AstpdI]
jwp qwp igAwn siB iDAwn ] Kt swsqR isimRiq viKAwn ]
jog AiBAws krm DRm ikirAw] sgl iqAwig bn mDy iPirAw]
Aink pRkwr kIey bhu jqnw ] puMn dwn homy bhu rqnw ]
srIru ktwie hom Y kir rwqI ] vrq nym krY bhu BwqI ]
nhI quil rwm nwm bIcwr] nwnk gur muiK nwmu jpIAY iek bwr]1]
j yko
eI vy
d- mM
qR
Wdyj wp kr y
, DU
x IAWqpwey
, igAwn dIAWg`l Wkr yqy
dy
v iqAWdy iDAwn Dr y
, CySwsqR
Wqyisimq
RIAWdw au
pdy
S kr y
[ jo
g dy
swDn kr y
, kr m- kW
f I Dr m dI ik
A wkr y
, j Wswr ykM
m C`f kyj M
g l Wivc
Bau
N
dwiPr y
[ Any
k WiksmWdybVyj qn kr y
, pu
ndwn kr yqybhu
M
q swr wiGau
hvn kr y
[ Awpxysr Ir r qI r qI k r k yk t wvyqyA`g ivc swV
dy
vy
, k eI ik smWdyvr qWdybM
Dy
j kr y
[ pr ieh swr yhI pR
BUdynwm
dI ivcwr dybr wbr nhINhn, hynwnk ! j yieh nwm iek vwr I BI
gu
r Udysnmu
K hok yj ipAwj wey[ 1[
vl o
Nbhu
q au
pr wm hokyv`f wqpI bx j wey
[ A`g ivc AwpxI ij M
d hvn kr
dy
vy
; so
nw, Go
Vy
, vDIAwGo
VyqyzmIn dwn kr y
[ inau
l I kr m qyho
r bhu
q
swr yXo
g - Awsx kr y
, jY
nIAWdyr sqyc`l kybVykiTn swDn qysM
j m kr y
[
sr Ir r qwr qwkr kykt wdy
vy
, qWBI mn dI hau
mYdI mY
l dU
r nhIN
hu
dI[ Aij hwko
M
eI au
~dm pR
BUdynwm dybr wbr nhINhY
; hynwnk! gu
r Udy
snmu
K nwm j px vwl yAwqmk Av`s Qwhwsl kr dyhn [ 2[
ByK Anyk Agin nhI buJY ] koit aupwv drgh nhI isJY ]
inaulI krm krY bhu Awsn] jYn mwrg sMjm Aiq swDn ]
Avr krqUi q sglI jmu fwnY] goi vMd Bjn ibnu iqlu nhI mwnY]
hir kw nwmu jpq duKu jwie ] nwnk bol Y shij suBwie ]4]
s` uK W dI mxI/ 59
su `K W dI mxI/6 0
bhu
qI cqu
r weI dykwr x j mWdw f r Aw dbW
dw hY
, Any
k Wj qn
kIiqAWmwieAwdI iqR
h nhINmu
`k dI [ Any
k WDwr imk By
K kIiqAWiqR
Snw
dI A`g nhINbu
`J dI, Aij hykR
VWqr Ikyvr iqAWBI dr gwh ivc su
o
r ^r UnhIN
ho
eIdw[ iehnWj qnWnwl j Iv cwhyAkwS qycVHj wey
, cwhypqwl ivc - mwieAwqo
Nbc nhINskdw, sgo
Nj Iv mwieAwdyj wl ivc qymo
h ivc
Psdyhn [ nwm qo
Nibnwho
r swr IAWkr qU
qW j mr wj dM
f l wau
N
dwhY
, au
h
pR
BUdyBj n qo
NibnWr qwBI nhINpqIj dw[ hynwnk! j oAwqmk Af o
l qw
ivc it k kypR
m nwl hir - nwm au
y
c wr dwhY
, au
s dwdu
`K dU
r hoj W
dwhY[ 4[
ivco
Nv`f whY[ j oAwpxyAwp swir AWnwl o
NmM
d- kr mI mM
ndwhY
, au
s
swir AWnwl o
NcM
g wsmJxwcwhIdwhY[ j osB nwl gr IbI- su
Bwauvr qdw
hY
, au
s nyhr y
k sr Ir ivc pR
BUdI s`qwpCwx l eI hY[ ij s nyAwpxymn
ivco
Nbu
r weI imt wid`qI hY
, au
h swr I isR
St I dyj IvW Awpxyimqr vwW
g
vy
KdwhY[ hynwnk! iehoij hymnu
`K s`u
KWqyd`u
KW iekoij hwsmJdyhn,
pwp qypu
n dwau
M
hnWau
qyAsr nhINhu
dw[ 6[
M
inrDn kau Dnu qyro nwau ] inQwvy kau nwau qyrw Qwau ]
inmwny kau pRB qyro mwnu ] sgl Gtw kau dyvhu dwnu ]
krn krwvnhwr su AwmI ]
ApnI giq imiq jwnhu Awpy ] Awpn sMig Awip pRB rwqy ]
qumrI ausqiq qum qy hoie ] nwnk Avru n jwnis koie
]7]
kM
g wl vwsqyqy
r wnwm hI Dn hY
, inAwsr y qy
r wAwsr whY[ inmwxy
vwsqyqy
r wnwm Awdr mwx hY
, qU
Mswr yj IvW dwqWdy
N
dwhY
N[ hysu
A wmI!
hyswr ypR
wxIAWdyidl dI j wxn vwl y
! qU
MAwp hI sB ku
J kr dwhY
N
, qyAwp
hI kr wau
N
dwhY
N[ hypR
BU
! qU
MAwpxI hwl q qyAwpxI vif AweI dI mr Xwdw
Awp hI j wxdwhY
N
; qU
MAwpxyAwp ivc Awp hI mgn hY
N[ hynwnk! AwK,
ik , hy pR
BU
! qy
r I vif AweI qY
Qo
NhI ibAwn hoskdI hY
, ko
eI ho
r qyr I
vif AweI nhINj wxdw[ 7[
srb Drm mih sRyst Drmu] hir ko nwmu jip inrml krmu]
sgl ikA w mih aUq m ikirAw] swD sMi g durmiq mlu ihirAw]
sgl audm mih audmu Blw ] hir kw nwmu jphu jIA sdw ]
jw kw mnu hoie sgl kI rInw] hir hir nwmu iqin Git Git cInw]
sgl bwnI mih AMimRq bwnI] hir ko jsu suin rsn bKwnI]
sgl Qwn qy Ehu aUq m Qwnu ] nwnk ijh Git vsY hir nwmu ] 8]3]
hymn! pR
BUdwnwm j p qypiv`qr ikr q kr , kM
m kr ieh Dr m
swr yDr mWnwl o
NcM
g whY[ sqsM
g ivc r ih kyBY
VI miq vwl I mY
l dU
r kIqI
j wey
ieh kM
m ho
r swr IAWDwr imk r smWnwl o
Nau
~qm hY[ hymn! sdwpR
BU
sq sM
g ivc r ih kyij s dwAhM
k wr imt j W
dwhY
, au
h swr ymnu
`KW
s`u K W dI mxI/6 1
su` K W dI mxI/6 2
dwnwm j p ieh au
~dm ho
r swr yau
~dmWnwl o
NBl whY[ pR
BUdwj s kM
nW
nwl su
x qyj IB nwl bo
l pR
BUdyj s dI ieh Awqmk j Ivn dy
x vwl I bwxI
ho
r sB bwxIAWnwl o
Nsu
dr hY[ hynwnk! ij s ihr dyivc pR
M
BUdwnwm
v`s dwhY
, au
h ihr dw- r U
p QWho
r swr yqIr Q AsQwnWqo
Npiv`qr hY[ 8[ 3[
slo k u ]
inrgu n IAwr ieAwinAw so pR B u sdw smwil ]
ijin kIAw iqsu cIiq rKu nwnk inbhI nwil ]1]
hyAM
\ wx! gu
x - hIn ! mwl k sdwXwd kr [ hynwnk! ij s nyqY
pY
dwkIqwhY
, au
s cy
qykr , au
hI qy
r wswQ inbwhy
g w[ 1[
As tpd I]
rmeIAw ky gun cyiq prwnI ] kvn mUl qy kvn idRstwnI ]
ijin qUM swij svwir sIgwirAw ] grB Agin mih ijnih aubwirAw ]
bwr ibvsQw quJih ipAwrY dUD ] Bir jobn Bojn suK sUD ]
ibriD BieAw aUpir swk sYn ] muiK AipAwau bYT kau dYn ]
iehu inrgunu gunu kCU n bUJY] bKis lyhu qau nwnk sIJY ]1]
hyj Iv! so
hxyr wm dygu
x Xwd kr , vy
K iks mu
`F qo
NqY
ky
hwso
hxw
bxwkyau
s nyivKwieAwhY[ ij s pR
BUnyqY
bxwsvwr kyso
hxwkIqwhY
,
ij s nyqY
py
t dI A`g ivc BI bcwieAw[ j obwl au
mr ivc qY
du
`D
ipAwl dwhY
, Br - j u
A wnI ivc Bo
j n qysu
KWdI sU
J dy
N
dwhY
; j do
NqU
Mbu
`Fwho
jW
dwhY
NqWsy
v wkr n swk- s`j x dy
N
dwhY
Nj obY
Tyho
ey mU
h ivc cM
M
g yBo
jn
dy
N
dyhn [ hy nwnk! ieh gux-hIx jIv qyrw koeI aupkwr nhIN smJdw, jy
qUM Awp imhr kryN, qW ieh sPl hovy [1[
ijh pRs wid pIvih sIql jlw] suK dweI pvnu pwvku Amu lw]
ijh pRs wid Bo gih siB rsw] sgl smgRI sMi g swiQ bsw]
dIny hsq pwv krn nyq R rsnw ] iqsih iqAwig Avr sMi g rcnw]
AMD kUp mih piqq ibkrwl] nwnk kwiF lyhu pRB dieAwl ]4]
AM
nH
winr wsu
x kyikvy
Nr wh l `B l ey
? hypR
BU
! Awp ies dwh`Q PV l vo
qwik ieh A^Ir qk pR
Iq inbwh sky[ bo
l wmnu
`K inr I sY
nq kI smJy
?
sY
nq nwl j yAwKIey r wq hYqWau
h idn smJ l Y
N
dwhY[ gU
g wikvy
M
NibSnpdygwsky
? keI j qn BI kr yqWBI au
s dI su
r tu
`t I r ihM
dI hY[ l U
lH
wikQy
phwVWqyBau
Nskdw hY
? EQyau
s dI phu
c nhINhoskdI [ hynwnk!
M
Ar dws kr qyAwK hykr qwr ! dieAwswgr ! ieh inmwxwdws by
nqI
kr dwhY
, qy
r I imhr nwl hI qr skdwhY[ 6[
bwhir ByK AMqir mlu mwieAw] Cpis nwih kCu krY CpwieAw]
bYr ibroD kwm koD moh ] JUT ibkwr mhw loB DRoh ]
AMqir Agin bwhir qnu suAwh] gil pwQr kYsy qrY AQwh]
ieAwhU jugiq ibhwny keI jnm ] nwnk rwiK lyhu Awpn kir krm]7]
j opR
BUies mU
r K dwsM
g I swQI hY
, au
s ieh cy
qynhINkr dw, j ovY
rI
hYau
s nwl ipAwr kr ir hw hY[ r y
q dyGr ivc v`s dw hYBwv r y
q dy
ikxikAWvW
g au
mr iCn iCn kr kyikr r hI hY
, iPr BI mwieAwdI msqI
j wq mnu
`K dI hYpr kM
m pSU
A Wvwl yhn, au
N
\ idn r wq l o
k Wvwsqy
ivKwvwkr ir hwhY[ bwhr Dwr imk pu
Swk hYmn ivc mwieAwdI mY
l hY
,
bwhr l yBy
K nwl Cpwau
x dwj qn kIiqAWmn dI mY
l lu
k dI nhIN[ bwhr
ivKwvy vwsqy qIr Q ieSnwn qy igAwn dIAWg`l Wk r dw hY
, smwDIAW
l wau
N
dwhY
, mn ivc l o
B- r U
p ku
`qwpR
cM
f hY[ mn ivc iqR
SnwdI A`g hY
, bwhr
su
Aw
h il byVI hY
; j ygl ivc ivkw
r Wdyp`Qr ho
x qWAQw
h sM
sw
r - smu
M
dr j Iv
ik vy
Nqr y
? ij s ij s dyihr dyivc pR
BUAwv`s dwhY
, hynwnk ! au
hI Af o
l
AvsQwivc it kyr ihM
dyhn[ 5[
]6]
suin AMDw kYsy mwrgu pwvY ] kru gih lyhu EiV inbhwvY ]
qum mwq ipqw hm bwirk qyry ] qumrI ikpw mih sUK Gnyry ]
s` uK W dI mxI/ 65
su` K W dI mxI/6 6
qumrI giq imiq qum hI jwnI] nwnk dws sdw kurbwnI ]8]4]
hypR
BU
! qU
Mmwil k hY
Nswf I j IvWdI Ar z qy
r yA`g yhI hY
, ieh ij M
d qy
sr Ir j oqU
Msw id`qwhYsB qy
r I hI b^SIS hY[ qU
Mswf wmWipauhY
N
, AsI
qy
r ybwl hW
, qy
r I imhr dI nzr ivc by
AM
q su
K hn [ ko
eI qy
r wAM
q nhIN
pwskdw, qU
MsB qo
Nau
~cwBgvwn hY
N[ j gq dyswr ypdwr Q qy
r yhI hu
km
ivc it kyho
eyhn; qy
r I r cI ho
eI isR
St I qy
r I hI AwigAwivc qu
r r hI hY[
qU
Mikhoij hwhY
NqyikM
nwv`f whY
N
ieh qU
MAwp hI j wxdwhY
N[ hynwnk!
AwK, hypR
BU
! qy
r ysy
v k qY
Qo
Nsdwsdkyj W
dyhn [ 8[ 4[
slo k u ]
dynhwru pRB Co if kY lwgih Awn suA wie ]
nwnk khU n sIJeI ibnu nwvY piq jwie ]1]
dwqWdy
x vwl ypR
BU C`f kyj Iv ho
r su
A wd ivc l `g dyhn; hynwnk!
ieM
J ieh j Iv kwmXwb nhINhu
dw, pR
M
BUnwm qo
Nibnwie`z q nhIN [ 1[
As tpd I]
pdwr Q mwnoau
s nyl `B l eyhn [ 1[
ijsu jn Apnw huk mu mnwieAw] srb Qok nwnk iqin pwieAw ]1]
mnu
`K pR
BUqo
Nds cIzWl YkysW
Bl Y
N
dwhY
, j onhINiml I au
s iek cIz
dI ^wqr Awpxwieqbwr gvwl Y
N
dwhY[ j ypR
BUiek cIz BI nwdy
vy
, ds
id`qIAWho
eIAWBI Ko
h l ey
, qW
, d`s o
, ieh mU
r K kI kr skdw hY
? ij s
mwl k dyA`g yswf I vwh nhINcl dI, au
s dyA`g ysdwisr invwau
x w hI
cwhIdwhY
[ ij s nU
MpR
BUipAwr wl `g dwhY
, swr ysu
K au
s ydyihr dyivc Aw
v`s dyhn[ hynwnk! ij s qo
NpR
BUAwpxwhu
k m mnwau
N
dwhY
, du
nIAwdyswr y
mwieAwdyAny
k Wso
hxysr U
p mnu
`K dymn mo
N
hdyhn, ieh swr yAM
q
nws hoj wx vwl ysmJo[ j yko
eI mnu
`K r u
`K dI CWnwl ipAwr pwbY
Ty
,
is`t wkI inkl y
g w? au
h CWnws hoj W
dI hY
, au
h mn ivc pCu
qW
dwhY[ ieh
swr wj gq j oid`s ir hwhYnwsvM
q hY
, ies j gq nwl ieh AM
i nH
A WdwAM
nH
w
j Iv j `PwpweI bY
TwhY[ j oBI mnu
`K iksymu
s wiPr nwl ipAwr pwl Y
N
dwhY
,
AM
q au
s dyh`Q p`l yku
J nhINpY
N
dw[ hymn! pR
BUdynwm dwipAwr hI su
K
su` K W dI mxI/6 7
s` uK W dI mxI/6 8
dy
x vwl whY
; hynwnk! ieh ipAwr au
s nsIb hu
dwhY
M
, ij s pR
BUimhr
kr kyAwp l wau
N
dwhY[ 3[
ivAr Q hn j odU
i j AWnwl Bl weI nhINkr dy
, n`k ivAr Q hYj oivkwr WdI
vwSnwl Yir hwhY[ AwpxI ho
N
d dwmno
r Q smJx qo
Nibnwieh swr yAM
g
ivAr Q hn [ hynwnk! au
h sr Ir sPl hYj opR
BUdwnwm j pdwhY[ 5[
ibnu ismrn idnu rYin ibRQw ibhwie] myG ibnw ijau KyqI jwie]
AsiQru Bgiq swD kI srn] nwnk jip jip jIvY hir ky crn]4]
rhq Avr kCu Avr kmwvq] min nhI pRIiq muKhu gMF lwvq]
]7]
ho
i eAw[ j oho
r nW m`qWdy
N
dwhYpr Awp nhINkmwau
N
dw, au
h sdwj nm
mr n dygy
V ivc ipAwr ihM
dwhY[ ij s dyihr dyivc inr M
k wr v`s dwhY
, au
s
dI is`iKAwnwl j gq ivkwr Wqo
NbcdwhY[ hypR
BU
! j oBgq qY
ipAwr y
l `g dyhn au
hnWnyqY
pCwixAwhY[ hynwnk! AwK mY
Nau
hnWBgqWdy
cr nWqypY
N
dwhW[ 7[
]8]5]
j oj oby
nqI mY
Nkr dwhW
, pR
BUsB j wxdwhY
, AwpxypY
dwkIqyj Iv
au
h Awp hI mwx b^SdwhY[ j IvWdykIqykr mWAnu
s wr pR
BUAwp hI
inKy
Vwkr dwhY
, iksy pR
BUny
Vyj wpdwhYqyiksy j xwau
N
dwhYik pR
BUdU
r
hY[ sB hIil AWqycqu
r weIAWqo
NpR
BUpr yhY
, ieM
J pR
sM
n nhINhu
dw, au
M
h j Iv
dI AM
dr l I r ihxI dI hr y
k g`l j wxdwhY[ j oau
s Bwau
N
dwhYau
s
Awpxyl V l wau
N
dwhY
, pR
BUhr QWmO
jU
d hY[ au
hI Asl I sy
v k bxdwhYij s
au
qypR
BUimhr kr dwhY[ hynwnk! AY
s ypR
BU dm- b- dm Xwd kr [ 8[ 5[
slo k u ]
kwm koD Aru loB moh ibnis jwie AhMmyv ]
nwnk pR B srxwgqI kir pR swdu gurdy v ]1]
hynwnk! hygu
r dy
v ! hypR
BU
! mY
Nsr x AwieAwhW
, my
r yau
qyimhr kr ,
my
r wkwm, kR
D, l o
o
B, mo
h AqyAhM
k wr dU
r hoj wey[ 1[
As tpd I]
ijh pRswid CqIh AMimRq Kwih] iqsu Twkur kau rKu mn mwih]
s`u K W dI mxI/71
ijh pRswid sugMDq qin lwvih] iqs kau ismrq prm giq pwvih]
ijh pRswid Awrog kMcn dyhI] ilv lwvhu iqsu rwm snyhI]
ijh pRswid krih puMn bhu dwn ] mn AwT phr kir iqs kw iDAwn ]
ijh pRswid qyrw Elw rhq] mn suKu pwvih hir hir jsu khq]
ijh pRswid qU Awcwr ibauhwrI] iqsu pRB kau swis swis icqwrI]
ijh pRswid qyry sgl iCdR Fwky] mn srnI pru Twkur pRB qw kY]
ijh pRswid qyrI nIkI jwih] so pRBu ismir sdw idn rwiq]
ijh pRswid qyrI piq rhY ] gur pRswid nwnk jsu khY ]5]
ij s pR
BUdI ik
pwnwl so
nyvr gwqy
r wnr o
A wij sm hY
, au
s ipAwr y
ij s pR
BUdI ik
pwnwl qU
Mbhu
q dwn pu
n kr dwhY
M
N
, hymn! A`Typihr
pR
BUnwl il v j o
V [ ij s dI imhr nwl qy
r wpr dwbixAwr ihM
dwhY
, hy
au
s dwcy
qwkr [ ij s dI imhr nwl qU
Mr IqWr smWkr n j o
g who
i eAwhY
N
,
mn! au
s pR
BUdygu
x gw, qM
Usu
K pwey
N
gw[ ij s dI dieAwnwl qy
r yswr yAY
b
au
s pR
BU sws sws Xwd kr [ ij s dI dieAwnwl qy
r I so
hxI Skl hY
,
F`k yr ihM
dyhn, hymn! au
s pR
BUTwku
r dI sr x pY
[ ij s dI ikr pwnwl ko
eI
au
s so
hxymwl k sdwismr [ ij s pR
BUdI ikr pwnwl qY
cM
g I mnu
`K
qy
r I br wbr I nhINkr skdw, hymn! au
s au
c ypR
BU sws sws Xwd kr [
j wqI iml I hY
, au
s sdwidn r wq Xwd kr [ ij s dI imhr nwl j gq
ivc qy
r I ie`z q hYau
s dwnwm ismr [ gu
r UdI imhr nwl vf BwgI au
s dI
ijh pRs wid bol ih AMi mRq rsnw] ijh pRswid sui K shjy bsnw]
ijh pRswid bwg imlK Dnw ] rwKu proie pRBu Apuny mnw ]
ijh pRswid prm giq pwvih] ijh pRswid sui K shij smwvih]
iqsih iDAwie jo eyk AlKY ] eIhw aUh w nwnk qyrI rKY ]4]
AYsw pRBu iqAwig Avr kq lwghu] gur pRswid nwnk min jwghu]6]
ij s pR
BUdI ikr pw nwl gihxypihnIdyhn, hymn! au
s
ij s dI ik
pwnwl qU
MAwpxykM
nWnwl Awvwz su
x dwhY
N
, qY
su
x n dI
ismr idAWikau
NAwl s kIqw j wey
? ij s dI imhr nwl Go
VyqyhwQIAW
qwkq iml I hY
, ij s dI imhr nwl Acr j nzwr yvy
KdwhY
N
[ ij s dI br kiq
(A`j kwr W
, skU
t r WAwid) dI svwr I kr dwhY
N
, hymn! au
s pR
BU kdynw
pwkyqM
Uj IB nwl im`Tybo
l bo
l dwhY
N
, ij s dI ikr pwnwl su
Bwvk hI su
KI
v`s ir hwhY
N
[ ij s dI dieAwnwl qy
r yh`Q Awidk swr yAM
g kM
m dyr hyhn,
Awpxymn ivc pr o
A r `K [ hymn! ij s pR
BUnyqY
swij AwhY
, au
Tdy
ij s dI imhr
bY
TdyBwv, hr vy
l yau
s y sdwismr [ hynwnk! au
s pR
BU ismr , j oie`k
b^SS nwl qY
au
~cwdr j wiml dwhY
, AqyqU
Msu
K qyby
- i&kr I ivc msq
hY
, by
AM
q hY
[ lo
k qypr l o
k ivc au
hI qy
r I l wj r `Kx vwl whY[ 4[
hY
N
[ Aij hwpR
BUivswr kyqU
Mho
r iks pwsyl `g ir hwhY
N
? hynwnk! gu
r UdI
nwl qU
Mhr y
k kwr - ivhwr ivc kwmXwb hu
dwhY
M
N
[ ij s dI
su `K W dI mxI/74
ijh pRswid qUM pRgtu sMswir] iqsu pRB kau mUil n mnhu ibswir]
slo k u ]
ijh pRswid qUM pwvih swcu ]ry mn myry qUM qw isau rwcu ]
au
h by
AM
q pR
BUj Iv dI phu
c qo
M
Npr yhYqyAQwh hY[ j oj oau
s
ismr dwhYau
h ivkwr Wdyj wl qo
N^l wsI pwl Y
N
dwhY[ hyim`qr ! su
x , nwnk
dI by
nqI hY ismr n kr n vwl ydygu
x Wdwizkr hY
r wn- ku
n hY
M
, au
hnW
gu
x WdI g`l Cy
i VAWAcr j r ih j weIdwhY[
As tpd I]
mn! qU
Mau
s pR
BUnwl j u
i VAwr hu[ ij s dI dieAwnwl hr y
k j Iv dI au
s
swD kY sMig muK aUjl hoq ] swD sMig mlu sglI Koq ]
qk phu
c hoj W
M
dI hY
, au
s j p [ hynwnk! ij s ieh dwiq iml dI hYau
h
hir - j wp hI j pdwhY[
swD kY sMig buJY pRBu nyrw ] swD sMig sBu hoq inbyrw ]
swD kY sMig pwey nwm rqnu] swD kY sMig eyk aUpir jqnu]
pRB supRsMn bsY min soie ] pRB dieAw qy miq aUqm hoie ]
gu
r mu
KWdI sM
g iq ivc mU
h au
M
j l yhu
dyhn, ie`z q bx Awau
M
N
dI hY
, swDU
j nWdypws ir hWivkwr WdI swr I mY
l imt j W
dI hY
; AhM
k wr dU
r hu
M
dwhY
,
sR
St igAwn pr gt hu
y
dw hY
M
, cM
g I miq Awau
N
dI hY
[ pR
BUAM
g - sM
g v`s dw
j wpdwhY
, mM
dysM
s kwr Wj Wvwsnwdwswr winby
Vwhoj W
dwhYBwv, mM
dypwsy
j Iv pY
N
dwnhIN[ nwm- r U
p r qn l `B l Y
N
dwhY
, ie`k pR
BU iml x dwj qn
kr dw hY[ swDU
A WdI vif AweI ik hVw mnu
`K ibAwn kr skdw hY
? hy
nwnk! swD j nWdI so
BwpR
BUdI so
Bwdybr wbr hoj W
dI hY[ 1[
ijqu ijqu lwvhu iqqu lgih hir nwQ] nwnk ien kY kCU n hwQ]8]6]
au
hI pR
BUdwnwm j pdwhYij s pwso
NEh Awp j pwau
N
dwhY
, au
hI hr I dy
gu
x gwau
N
dwhYij s gwvx l eI pR
yrdwhY[ pR
BUdI imhr nwl mn ivc igAwn
dwpR
k wS hu
dwhY
M
; au
s dI dieAwnwl ihr dw- r p
U kau
l Pu
`l iKVdwhY
[ pR
BUau
s
mnu
`K dymn ivc v`s dwhYij s au
qyau
h q`R
TdwhY
, pR
BUdI imhr nwl mnu
`K dI m`q
cM
g I hu
dI hY[ hypR
M
BU
! qyrI imhr dI nzr ivc swr y^zwnyhn, Awpxyj qn nwl
iksynyBI ku
J nhINl `Bw[ hyhr I! hynwQ! ij Dr qU
M
l wau
N
dwhY
Nau
Dr ieh j Iv
l `g dyhn [ hynwnk! iehnWj IvWdyv`s ku
J nhIN[ 8[ 6[
su `K W dI mxI/ 75
gu
r mu
KWdI sM
g iq ivc ir hWmnu
`K dwmn kdyBt kdwnhIN
, swD j nW
dI sM
g iq ivc mnu
`K sdwsu
K mwxdwhY[ pR
BUdwnwm r U
p vsq ij s qweIN
ieM
dR
IAWdI phu
c nhINhoskdI au
M
h vI iml j W
dI hY
, Aqymnu
`K ieh nwj r I
j wx vwl I AvsQwvI j r l Y
N
dwhY[ mnu
`K au
c yAwqmk it kwxyqyv`s dwhY
AqyAkwl pu
r K dycr nWivc j u
i VAwr ihM
dwhY[ mnu
`K swr yDr mW&r zW
cM
g I qr H
WsmJ l Y
N
dwhYAqyisr & Akwl pu
r K hr QWvy
KdwhY[ mnu
`K
nwm ^zwnwl `B l Y
N
dwhY
[ hynwnk! mY
NswD j nWqo
NsdkyhW[
swD kY sMig mwieAw qy iBMn] swD sMig nwnk pRB supRsMn ]2]
gu
r mu
KWdI sM
g iq ivc mnu
`K au
h pR
BUiml pY
N
dwhYj osr Ir k ieM
i dR
AW
dI phu
c qo
M
Npr yhY
; Aqymnu
`K sdwiKVym`Qyr ihM
dwhY[ pM
j ivkwr kwbUivc
Awj W
dyhn, mnu
`K nwm r U
p AM
i mR
q dwr s c`K l Y
N
dwhY[ mnu
`K sB pR
wxIAW
dycr nWdI DU
V bx j W
dwhY
[ sB nwl im`Tybcn bo
l dwhY[ mn iksypwsy
nhINdO
VdwhY
, pR
BUdycr nWivc it kwauhwsl kr l Y
N
dwhY[ hynwnk!
gu
r mu
KWdI sM
g q ivc mnu
`K mwieAw dy Asr qo
Nby
- dwZ r ihM
dw hYAqy
Akwl pu
r K ies au
qydieAwvwn hu
dwhY[ 2[
M
swD kY sMig sB kul auDwrY] swD sMig swjn mIq kutMb insqwrY]
swD sMig Drmrwie kry syvw ] swD kY sMig soBw sur dyvw ]
swD sMig iks isau nhI bYru ] swD kY sMig n bIgw pYru ]
swD kY sMig sRb Qwn gMim] nwnk swD kY sMig sPl jnm]5]
swD kY sMig nwhI hau qwpu ] swD kY sMig qjY sBu Awpu ]
Awpy jwnY swD bfweI ] nwnk swD pR BU bin AweI ]3]
gu
r mu
KWdI sM
g q ivc ir hWswr yvY
r I BI im`qr id`s x l `g j W
dyhn,
mnu
`K dw Awpxwihr dwbhu
q sw& hoj W
dwhY[ iksynwl vY
r nhINr ih
jW
dw[ mM
dypwsypY
r nhINpu
`t Idw[ ko
eI mnu
`K BY
VwnhINid`s dw[ hr QW
mnu
`K au
~cysu
K dymwl k pR
BU hI j wxdwhY[ hau
mYr U
p qwp nhINr ih j W
dw,
mnu
`K swr I Apx`q C`f dy
N
dwhY[ swD dI vif AweI pR
BUAwp hI j wxdwhY
,
hynwnk! swD qypR
BUdwp`k wipAwr pYj W
dwhY[ 3[
sM
g iq ivc r ih kymnu
`K AwpxIAWswr IAWku
l Wivkwr Wqo
Nbcwl Y
N
dw
hYqyAwpxys`j xWim`qr Wqypr vwr qwr l Y
N
dwhY[ au
h Dn l `B pY
N
dwhY
,
ij s Dn dyiml x nwl hr y
k mnu
`K nwmxyvwl whoj W
dwhY[ Dr mr wj sy
vw
kr dwhYAqydy
v qyBI so
Bwkr dyhn [ pwp dU
r hoj W
dyhn, pR
BUdyAmr
kr n vwl ygu
x gwau
N
dyhn [ sB QweINphu
c hoj W
M
dI hY
, au
~cI Awqmk
smr `QwAwj W
dI hY
; hynwnk! swDUdI sM
g q ivc mnu
`Kwj nm dwPl iml
jW
dwhY[
swD kY sMig eIhw aUhw suhylw] swD sMig ibCurq hir mylw]
s`u K W dI mxI/77
s` uK W dI mxI/78
swD j nWdI sM
g iq ivc ir hWqp Awidk qpn dI l o
V nhINr ihM
dI,
au
hnWdwdr Sn hI kr kyihr dwiKV Awau
N
dwhY[ mnu
`K Awpxypwp nws
kr l Y
N
dwhY
, nr kWqo
Nbc j W
dwhY[ mnu
`K ies l o
k qypr l o
k ivc sO
Kwho
jW
dwhYAqypR
BUqo
NivCu
i VAwho
i eAwmu
V au
s iml pY
N
dwhY[ mnu
`K j oie`Cw
kr dwhYEhI Pl pwau
N
dwhY
, au
h kdyinr wS nhINhu
dw[ Akwl pu
M
r K sM
q
j nWdyihr dyivc v`s dwhY
; hynwnk! mnu
`K swDUj nWdI r snwqo
Nau
pdy
S
su
x kyivkwr Wqo
Nbc j W
dwhY[ 6[
sky
; hWswD dI smwnqwau
s pR
BUnwl hI hoskdI hYj ohr QWivAwpk hY
[
swDUdI so
BwdwAM
dwzwnhINl `g skdw, sdwies by
AM
q hI ikhwj w
skdwhY[ swDUdI so
Bwho
r sB dI so
Bwqo
Nbhu
q au
~cI hYqybhu
q v`f I hY[
swDUdI so
BwswDU hI P`bdI hY
, hynwnk! AwK hyBweI! swDUqypR
BUivc
ko
eI &r k nhINhY[ 8[ 7[
swD kY sMig sunau hir nwau ] swD sMig hir ky gun gwau ]
min swcw muiK swcw soie ] Avru n pyKY eyksu ibnu koie ]
swD kY sMig lgY pRBu mITw ] swDU kY sMig Git Git fITw ]
slo k u ]
As tpd I]
bR hmigAwnI sdw inrlyp ] jYsy jl mih kml Alyp ]
bRh migAwnI sdw inrdoK ] jYsy sUru srb kau so K ]
bRhmigAwnI kY idRsit smwin] jYsy rwj rMk kau lwgY quil pvwn]
bRhmigAwnI kY DIrju eyk] ijau bsuDw koaU KodY koaU cMdn lyp]
bRhmigAwnI kw iehY gunwau] nwnk ijau pwvk kw shj suBwau]1]
bR
hmigAwnI mnu
`K ivkwr Wvl o
Nsdwby
dwZ r ihM
dyhn ij vy
NpwxI ivc
au
~gyho
eykau
l Pu
`l ic`k V qo
Nsw& hu
dyhn [ ij vy
M
NsU
r j swr yr sW su
kw
dy
N
dwhYiqvy
NbR
hmigAwnI swr ypwpW swV dy
N
dyhn, pwpWqo
Nbcyr ihM
dy
hn[ ij vy
Nhvwr wj yqykM
g wl iekoij hI l `g dI hYiqvy
NbR
hmigAwnI dy
AM
dr sB vl iekoij hI nzr nwl q`k x dwsu
Bwauhu
dwhY[ ko
M
eI Bl wkhy
Bwvy
Nbu
r w, pr bR
hmigAwnI dyAM
dr iek- qwr hO
N
sl wkwiem r ihM
dwhY
, ij vy
N
Dr qI ko
eI qWKo
qr dwhY
, qyko
eI cM
dn dyl y
px kr dwhYpr Dr qI
pr vwh nhIN[ hynwnk! ij vy
NA`g dwku
dr qI su
BwauhYhr y
k cIz dI mY
l
swV dy
x I iqvy
NbR
hmigAwnI dwBI iehI gu
x hY[ 1[ 3
su `K W dI mxI/ 80
ij vy
NpwxI kdymY
l nhINl `g I r ih skdI, iqvy
NhI bR
hmigAwnI
ivkwr WdI mY
l qo
NsdwbicAwr ih kymhWinr ml hY[ ij vy
NDr qI au
qy
AwkwS sB QWivAwpk hY
, iqvy
NbR
hmigAwnI dymn ivc ieh cwnx ho
jW
dwhYik pR
BUhr QWmO
jU
d hY[ bR
hmigAwnI s`j x qyvY
r I iekoij hwhY
ikau
N
k au
s dyAM
dr AhM
k wr nhINhYiksydycM
g ymM
dysl U
k dwhr K so
g
nhIN
[ bR
hmigAwnI Awqmk AvsQwivc sB qo
Nau
~cwhY
, pr Awpxymn
ivc AwpxyAwp sB qo
NnIvWj wxdwhY[ hynwnk! au
hI bR
hmigAwnI
bxdyhn ij nH
W pR
BUAwp bxwau
N
dwhY[
bR
hmigAwnI iek Akwl pu
r K au
qyAws r `Kdw hY
; bR
hmigAwnI dI
au
~cI Awqmk AvsQwdwkdynws nhINhu
dw[ bR
M
hmigAwnI dyihr dyivc
gr IbI it kI r ihM
dI hY
, Aqyau
s dU
i j AWdI Bl weI kr n dwsdwcwau
ciVH
A wr ihM
dwhY[ bR
hmigAwnI dymn ivc mwieAwdwj M
j wl nhINivAwpdw,
au
h Bt kdymn kwbUkr kymwieAwvl o
Nr o
k skdwhY[ j oku
J pR
BUvl o
N
hu
dwhY
M
, bR
hmigAwnI Awpxymn ivc Bl wpR
qIq hu
dwhY
M
, ies qr H
Wau
s dw
mnu
`Kwj nm cM
g I qr H
WkwmXwb hu
dwhY[ bR
M
hmigAwnI dI sM
g q ivc sB dw
by
Vwpwr hu
dwhY
M
, hynwnk! au
s r whINswr wj gq hI pR
BUdwnwm j px l `g
pY
N
dwhY
[ 4[
ies au
~cI Awqmk AvsQwdwkdynws nhINhu
d
Mw[ 5[
bR
hmigAwnI dygu
x Wdwmu
`l nhINpYskdw, swr yhI gu
x bR
hmigAwnI
dyAM
dr hn [ ikhVwmnu
`K bR
hmigAwnI dI au
~cI izM
dgI dwBy
q pwskdw
hY
? bR
hmigAwnI dyA`g ysdwinaU
x whI P`bdwhY[ bR
hmigAwnI dI mihmw
dwA`DwA`Kr BI nhINikhwj wskdw; bR
hmigAwnI swr yj IvWdwpU
j hY
[
bR
hmigAwnI dI au
~cI izM
dgI dwAM
dwzwkO
x l wsk dwhY
? au
s dI hwl q
au
s vr gwbR
hmigAwnI hI j wxdwhY[ bR
hmigAwnI dygu
x Wdysmu
dr dw
M
ko
eI h`d bM
nwnhIN
; hynwnk ! sdwbR
hmigAwnI nU
Msdwnmskwr kro[7[
bR
hmigAwnI Akwl pu
r K dwvwikP bx j W
dwhY
, au
h iek pR
BUnwl hI
ipAwr kr dwhY[ bR
hmigAwnI dymn ivc sdwby
i &kr I r ihM
dI hY
, au
s dw
au
pdy
S BI ho
r nW piv`qr kr n vwl w hu
dw hY[ bR
M
hmigAwnI dw bVw
nwmxwhoj W
dwhYpr au
hI bR
hmigAwnI bxdwhYij s pR
BUAwp bxwau
N
dw
hY[ bR
hmigAwnI dwdIdwr v`f yBwgWnwl pweIdwhY
; bR
hmigAwnI qo
Nsdw
sdkyj weIey[ iSv Awidk dy
v qyBI bR
hmigAwnI Bwl dyiPr dyhn; hy
nwnk! Akwl pu
r K Awp bR
hmigAwnI dwr U
p hY[ 6[
gu
r bw
xI pVH
n dy5 FM
g
1.bo
l - bo
l
kyy
3. smJ- smJ
2.r u
k- r u
k
ky
5.mu
s ku
r wky
ky
4.bw
r - bwr
s` uK W dI mxI/ 84
slo k u ]
auir DwrY jo AMqir nwmu ]
As tpd I]
imiQAw nwhI rsnw prs ] mn mih pRI iq inrMjn drs ]
pr iqRA rUpu n pyKY nyqR ] swD kI thl sMq sMig hyq ]
krn n sunY kwhU kI inMdw ] sB qy jwnY Awps kau mMdw ]
gur pRs wid ibiKAw prhrY ] mn kI bwsnw mn qy trY ]
ieMdRI ijq pMc doK qy rhq] nwnk koit mDy ko AYsw Aprs]1]
j omnu
`K j IB nwl JU
T Co
hx nhINdy
N
dw, mn ivc Akwl pu
r K dy
dIdwr dI qW
G r `KdwhY
; pr weI iesqR
I dyhu
s n AwpxIAWA`KWnwl nhIN
q`k dw, Bl ymnu
`KWdI t hl kr dwhYqysM
q j nWdI sM
g q ivc pR
Iq r `KdwhY
[ kM
nW
nwl iksydI BI inM
i dAwnhINsu
x dw, sgo
Nswir AWnwl o
NAwpxyAwp mwVw
smJdwhY
; gu
r UdI imhr dwsdkwmwieAwdwpR
Bwv pr yht wdyN
dwhY
, qyij s dy
mn dI vwSnwmn qo
Nt l j W
dI hY
[ j oieM
i dR
A W v`s ivc r `K kypM
j ivkwr Wqo
N
bicAwr ihM
dwhY
, hynwnk! kr o
VWivco
Nko
eI ivr l wApr s hu
dwhY[
M
Awip idRVY Avrh nwmu jpwvY] nwnk Ehu bYsno prm giq pwvY] 2]
j opR
BUdI mwieAwdyAsr qo
Nby
- dwZ hY
, ij s au
qypR
BUAwp qR
TdwhY
,
au
h Asl I vY
SnohY[ Aij hyvY
SnodwDr m BI piv`qr hYj oDr m dykM
m
kr dwho
i eAwiehnWkM
mWdyPl dI ie`CwnhINr `Kdw[ j oinr wBgqI qy
kIr qn ivc msq r ihM
dwhY
, qyiksyBI Pl dI ^whS nhINkr dw[ ij s dy
mn qn ivc pR
BUdwismr n v`s ir hwhY
, j osB j IvWau
qydieAwkr dwhY
[
j oAwp pR
BUdynwm Awpxymn ivc it kwau
N
dwhYqyho
r nW nwm j pwau
N
dw
hY
, hynwnk! au
h vY
Snoau
~cwdr j whwsl kr dwhY
[ 2[
rwm nwm swru rsu pIvY ] ausu pMifq kY aupdyis jgu jIvY ]
chu vrnw kau dy aupdysu] nwnk ausu pMifq kau sdw Adysu
s` uK W dI mxI/ 85
s` uK W dI mxI/86
]4]
Asl I pM
i f q au
h hYj oAwpxymn is`iKAwdy
N
dwhY
, AqypR
BUdynwm
Awpxymn ivc Bwl dwhY[ au
s pM
i f q dyau
pdy
S nwl swr wsM
s wr r U
hwnI
izM
dgI hwsl kr dwhY
, j opR
BU
- nwm dwim`Twsu
A wd c`KdwhY[ au
h pM
if q
mu
V j nm mr n ivc nhINAwau
N
dw, j oAkwl pu
r K dI is&iq- swl wh dIAW
g`l WAwpxyihr dyivc vswau
N
dwhY[ j ovy
d pu
r wx isimR
qIAWAwidk dw
mu
`F pR
BU smJdwhY
, j o j wxdwhYik ieh swr wid`s dwj gq AidR
St pR
BU
dyhI Awsr yhY
; j obR
whmx, KqR
I, vY
S, SU
dr cwr yhI j wqIAW is`iKAwdy
N
dw
hY
, hynwnk! AwK au
s pM
i f q A`g yAsI sdwisr invwau
N
dyhW[ 4[
bIj mMqR srb ko igAwnu ] chu vrnw mih jpY koaU nwmu ]
kir ikrpw AMqir aurDwrY ] psu pRyq muGd pwQr kau qwrY ]
qYsw suvrnu qYsI ausu mwtI ] qYsw AMimRqu qYsI ibKu KwtI ]
j opR
BUdI r zw mn ivc im`TI kr kymM
ndwhY
, au
hI j Iau
N
dwmu
kq
bR
whmx, KqR
I, vY
S, SU
dr j wqIAWivco
Nko
eI BI pR
BUdwnwm j p kyvy
K
l ey
, nwm sB mM
qR
Wdwmu
`F hY
, sB dwigAwn dwqwhY[ j o
- j onwm j pdwhY
au
s dI au
~cI izM
dgI bx j W
dI hY
, ko
eI ivr l wswD sM
g q ivc r ih kyies
hwsl kr dwhY[ pSU
, cM
dr I r U
h, mU
r K, p`Qr - idl , ko
eI vI ho
v ysB nwm
qwr dy
N
dwhYj ypR
BUimhr kr kyau
s dyihr dyivc nwm it kwdy
v y[ pR
BUdw
nwm swr yr o
g WdI dvweI hY
, pR
BUdygu
x gwau
x ycM
g yBwgWqysu
K dwr U
p hY[
pr nwm ho
r iksyFM
g, Dwr imk r sm nwl nhINiml dw; hynwnk! ieh au
s
iml dwhYij s dym`QyqyDu
ro
NpR
BUdI imhr Anu
s wr il iKAwj W
dwhY
[ 5[
ihr dyivc pR
BU
- cr nWqo
NivCo
VwnhINhY[ so
nwqyim`t I BI au
s vwsqybr wbr
hYBwv, so
nwvy
K kyau
hlo
B ivc nhINPsdw, AM
i mR
q qykO
VI ivhuBI au
s l eI
iek j Y
s I hY[ iksyvl o
NAwdr dwvr qwauho
v yj WAhM
k wr dwau
s vwsqyiek
smwn hY
, kM
g wl qySihnSwh BI au
s dI nzr ivc br wbr hY[ j or zwpR
BU
vr qwau
N
dwhY
, au
hI au
s vwsqyizM
dgI dwgwf I- r wh hY
; hynwnk! au
h j IaU
N
dw
mu
k q ikhwj wskdwhY[ 7[
Awqm rwmu iqsu ndrI AwieAw] dws dsMqx Bwie iqin pwieAw]
Apuny dws kau Awip ikrpw krY] iqsu dws kau sB soJI prY]
s` uK W dI mxI/87
pwrbRhm ky sgly Twau] ijqu ijqu Gir rwKY qYsw iqn nwau ]
s` uK W dI mxI/ 88
]8]9]
swr yQWsr Ir - r U
p Gr Akwl pu
r K dyhI hn, ij s ij s sr Ir - r U
p Gr ivc
au
h AwpxyAwp r `KdwhY
, au
hoij hwau
hnWdwnwau
NpYj W
dwhY
[ pR
BUAwp hI
sB ku
J kr n dI qyj IvWpwso
Nkr wau
x dI qwkq r `KdwhYj opR
BU cM
g wl `g dwhY
au
hI hu
dwhY
M
[ izM
dgI dIAWbyA M
q l ihr Wbx kyAkwl pu
r K Awp sB QweINmO
jU
d
hY
, Akwl pu
r K dyKyl ibAwn nhINkIqyj wskdy[ pR
BUij hoij hI Akl dyN
dwhY
,
au
hoij hwzhU
r j Iv dyAM
dr hu
dwhY
M
; Akwl pu
r K Awp sB ku
J kr n vwl whYqy
kdymr dwnhIN[ pR
BUsdwimhr kr n vwl whY
, hynwnk! j Iv au
s sdwismr
kyPu
`l vW
g iKVyr ihM
dyhn [ 8[ 9[
slo k u ]
au sqiq krih Anyk jn AMq u n pwrwvwr ]
nwnk rcnw pR i B rcI bhu ibiD Aink pRk wr ]1]
Any
k WbM
dypR
BUdygu
x Wdwizkr kr dyhn, pr au
hnWgu
x Wdw
h`d- bM
nwnhINl `Bdw[ hynwnk! iehI swr I isR
St I au
s pR
BUnykeI iksmW
qykeI qr IikAWnwl bxweI hY[ 1[
As tpd I]
keI koit pMKI srp aupwey] keI koit pwQr ibrK inpjwey]
keI koit Awqm iDAwnu Dwrih] keI koit kib kwib bIcwrih]
keI koit ssIAr sUr nKqR] keI koit dyv dwnv ieMdR isir CqR]
pR
BUdI ies r cI ho
eI du
nIAwivc keI kr o
VWpR
wxI pu
j wr I hn, Aqy
k eI k r o
VWDwr imk r IqWr smWk r n vwl y hn; k eI k r o
VWqIr QWdy
vsnIk hn AqykeI kr o
VWj gq vl o
Nau
pr wm hokyj M
g l Wivc iPr dyhn;
keI kr o
VWj Iv vy
dWdysu
x n vwl yhn AqykeI kr o
VWv`f y
- v`f yqpIeybxy
ho
eyhn; keI kr o
VWAwpxyAM
dr su
rq j o
V r hyhn AqykeI kr o
VWkvIAW
su `K W dI mxI/ 89
ies isR
St - r cnwivc kr o
VWpu
`g yho
ey
, qykwm v`s ivc r `Kx vwl y
jo
g I hn, Aqykr o
VWhI mO
j Wmwxn vwl yr wj yhn; kr o
VWpM
CI qys`p pR
BUny
pY
dwkIqyhn, Aqykr o
VWhI p`Qr qyr u
`K au
g weyhn; kr o
VWhvwpwxI qy
A`g Whn, kr o
VWdy
s qyDr qIAWdyc`k hn; keI kr o
VWcM
dR
mW
, sU
r j qy
su `K W dI mxI/ 90
qwr yhn, kr o
VWdy
v qyqyieM
dRhn ij nH
Wdyisr au
qyC`qRhn; s wr y j IA
jM
qWqypdwr QW pR
BUnyAwpxyhu
k m dyDwgyivc pr o
i eAwho
i eAwhY[ hy
nwnk! j oj oau
s Bwau
N
dwhY
, au
s au
s pR
BUqwr l Y
N
dwhY[ 3[
keI koit Bey bYrwgI ] rwm nwm sMig iqin ilv lwgI ]
keI koit pRB kau KojMqy ] Awqm mih pwrbRhmu lhMqy ]
keI koit drsn pRB ipAws ] iqn kau imilE pRBu Aibnws]
keI koit mwgih sqsMgu ] pwrbRhm iqn lwgw rMgu ]
ijn kau hoey Awip supRsMn ] nwnk qy jn sdw Din DMin
]6]
ies r cnwivc kr o
VWj Iv vY
r wg vwl yho
eyhn, ij nH
WdI su
r iq Akwl
pu
r K dynwm nwl l `g I r ihM
dI hY
; kr o
VWbM
dypR
BU Ko
j dyhn, qyAwpxyAM
dr
Akwl pu
r K Bwl dyhn; kr o
VWj IvW pR
BUdydIdwr dI qW
G l `g I r ihM
dI
hY
, au
hnW AibnwsI pR
BUiml pY
N
dwhY[ kr o
VWsqsM
g mM
g dyhn, au
hnW
Akwl pu
r K dwieSk r ihM
dwhY
[ hynwnk! au
h sdwBwgWvwl yhn, ij nH
W
au
qypR
BUAwp qR
`TdwhY
nwnk! au
h pR
BUAwpxyvr gwAwp hI Awp hY[ 7[
ivc qyAf o
l AvsQwivc it kyr ihM
dyhn [ pR
BUAwpxyBgqW dm- b- dm
cy
qyr `KdwhY
, hynwnk! au
h Bgq pR
BUdyipAwr yhu
dyhn [ 8[ 10[
M
slo k u ]
krx kwrx pRBu eyku hY dUsr nwhI koie ]
nwnk iqsu bilhwrxY jil Qil mhIAil soi e ]1]
j gq bxwau
x vwl wpR
BUiek hI hY
, ko
eI dU
j wnhIN[ hynwnk! mY
N
au
s pR
BUqo
NsdkyhW
, j oj l , Ql , AwkwS hr QWivc mO
jU
d hY[
As tpd I]
krn krwvn krnY jogu ] jo iqsu BwvY soeI hogu ]
iKn mih Qwip auQ wpnhwrw ] AMq u nhI ikCu pwrwvwrw ]
hukmy Dwir ADr rhwvY ] hukmy aupjY hukim smwvY ]
hu kmy aUc nIc ibauhwr ] hukmy Aink rMg prkwr ]
su `K W dI mxI/93
d`s o
, mnu
`K pwso
NAwpxyAwp ikhVwkM
m hoskdwhY
? j opR
BU cM
gw
l `g dwhY
, au
hI j Iv pwso
Nkr wau
N
dwhY[ ies mnu
`K dyv`s ho
v yqWhr yk cIz sW
B
l ey, pr pR
BUau
hI ku
J kr dwhYj oau
s Bwau
N
dwhY[ mU
r Kqwdykwr x mnu
`K
mwieAwivc r u
`J j W
dwhY
, j ysmJ vwl who
v yqWAwpxyAwp ies qo
NbicAwr hy;
pr Bu
l yKyivc Bu
`l who
i eAwmwieAwdI ^wiqr dsINpwsINdO
VdwhY
, A`K dyPo
r
ivc chu
MkU
t Wivc B`j dO
M
V Awau
N
dwhY[ pR
BUimhr kr kyij s ij s AwpxI
BgqI b^SdwhY
, hynwnk! au
h nwm ivc it kyr ihM
dyhn[ 3[
Awp sB ku
J kr n kr wau
x dysmr `Q hY[ ivcwr wj Iv pR
BUdyhu
k m ivc hI
qu
r n vwl whY
, hu
dwEhI hYj oau
M
s pR
BU Bwau
N
dwhY[ pR
BUAwp kdyau
~icAW
ivc kdynIivAWivc pR
g t hoir hwhY
, kdyicM
qwivc hYqykdyKu
SI dI mO
j
kbhU inriq krY bhu Bwiq ] kbhU soie rhY idnu rwiq ]
ijau pRBu rwKY iqv hI rhY ] gur pRswid nwnk scu khY ]6]
iKn ivc pR
BUkIVyvr gynIvy
Nmnu
`K r wj dydy
N
dwhY
, pR
BUZr IbWqy
imhr kr n vwl whY[ ij s mn`u
K dwko
eI gu
x nhINid`s Awau
N
dw, au
s
pl k ivc dsINpwsINau
~Gw kr dy
N
dw hY[ ij s qyj gq dw mwl k pR
BU
AwpxI b^SS kr dwhY
; au
s dwkr mWdwl y
KwnhINigxdw[ ieh ij M
d qy
sr Ir sB au
s pR
BUdI id`qI ho
eI pU
j I hY
M
, hr y
k sr Ir ivc ivAwpk pR
BUdwhI
j l vwhY[ ieh j gq- r cnwau
s nyAwp r cI hY[ hynwnk! Awpxyies
vf `px Awp vy
K ky^u
S hoir hwhY[ 4[
pR
BUj IvWivc ivAwpk hokykdykeI iksmWdynwc kr ir hwhY
, kdy
idnyr wq su
`qwr ihM
dwhY[ kdykR
D ivc AwkybVwf r wau
o
x wl `g dwhY
, kdy
j IvWdycr nWdI DU
V bixAwr ihM
dwhY
; kdyv`f wr wj wbx bY
TdwhY
, kdy
iek nIvINj wiq dymg
MqydwsW
g bxwr `iKAwhY
; kdyAwpxI bdnwmI kr w
ir hwhY
, kdycM
g wAKvwir hwhY
; j Iv au
s yqr H
Wj Ivn bqIq k r dwhYij vy
N
pR
BUk r wau
N
dwhY[ hynwnk! ko
eI ivr l wmn`u
K gu
r UdI ik r pwnwl hI pR
BU
ismr dwhY[ 6[
su `K W dI mxI/96
sr b- ivAwpI pR
BUkdypM
f q bx kydU
i j AW au
pdy
S kr ir hwhY
, kdy
mo
nI swDUhokysmwDI l weI bY
TwhY
; kdyqIr QWdyiknwr yieSnwn kr ir hw
hY
, kdyis`D qyswiDk dyr U
p ivc mU
ho
M
NigAwn dIAWg`l Wkr dwhY
; kdykIVw
hwQI BM
bt Awidk j Iv bixAwho
i eAwhYAqyAwpxwhI BvwieAwho
i eAw
keI j U
nWivc Bau
Nir hwhY
; bhu
-rU
pIeyvW
g keI qr H
Wdyr U
p ivKwir hwhY
,
ij au
NpR
BU Bwau
N
dwhYiqvy
Nj IvW ncwau
N
dwhY[ au
hI hu
dwhYj oau
M
s mwl k
cM
g wl `g dwhY[ hynwnk! au
s vr gwko
eI ho
r dU
j wnhINhY[ 7[
slo k u ]
su KI bsY mskInIAw Awpu invwir qly ]
bfy bfy AhMk wrIAw nwnk grib gly ]1]
gr IbI su
Bwauvwl wAwpw- Bwv iqAwg, nIvWr ih kysu
KI v`s dwhY
, pr
v`f yv`f yAhM
k wr I, hynwnk! AhM
k wr ivc hI gl j W
dyhn [
As tpd I]
ijau jl mih jlu Awie Ktwnw] iqau joqI sMig joiq smwnw]
]8]11]
j do
NkdypR
BUdI AM
S ieh j Iv sqsM
g ivc A`pVdwhYqWau
s QWqo
N
mu
V vwps nhINAwau
N
dw; ikau
N
ik ies dyAM
dr pR
BUdyigAwn dwpR
k wS ho
jW
dwhYqyau
s igAwn dypR
k wS vwl I hwl q dwnws nhINhu
dw; ij nH
M
Wmnu
`KW
dyqn mn pR
BUdynwm ivc qyipAwr ivc r `qyr ihM
dyhn, au
h sdwpR
BUdI
hzU
r I ivc v`s dyhn [ soij vy
NpwxI ivc pwxI Awr l dwhYiqvy
NsqsM
g
ivc it kyho
eydI AwqmwpR
BUdI j o
i q ivc l In hoj W
dI hY
; au
s dyj nm mr n
dyPy
r ymu
`k j W
dyhn, pR
BU
- cr nWivc au
s it kwxw iml j W
dw hY[ hy
nwnk! pR
BUqo
Nsdkyj weIey[
gu
r bw
xI pVH
n dy5 FM
g
1.bo
l - bo
l
kyy
3. smJ- smJ
2.r u
k- r u
k
ky
4.bw
r - bwr
ky
5.mu
s ku
r wky
su `K W dI mxI/97
pRB ikrpw qy bMDn qUtY ] gur pRswid nwnk hau CUtY ]4]
mnu
`K Dn vwl whokymwx kr dwhY
, pr au
s dynwl AM
q vy
l yiek qIl y
ij qnI BI ko
eI cIz nhINj W
dI [ bhu
qyl Skr Aqymnu
`KWau
qybM
dwAwsW
l weI r `KdwhY
, pr pl ivc au
s dwnws hoj W
dwhYqyko
eI BI shweI nhIN
hu
dw[ mnu
M
`K AwpxyAwp sB nwl o
Nbl I smJdwhY
, pr AM
q vy
l yiek iKn
ivc sV kysu
A wh hoj W
dwhY[ j oAwp ieqnwAhM
k wrI hoj W
dwhYik iksydI
BI pr vwh nhINkr dw, Dr mr wj AM
q vyl yau
s dI im`t I pl Iq kr dwhY[
siqgu
r UdI dieAwnwl ij s dwAhM
k wr imt dwhY
, au
h mnu
`K, hynwnk! pR
BU
dI dr gwh ivc kbU
l hu
dwhY
M
[ 2[
mnu
`K j d qk ieh smJdwhYik mY
Qo
Nku
J hoskdwhY
, qd qweINies
ko
eI su
K nhINhu
dw[ j d qk ieh smJdwhYik mY
M
NAwpxybl nwl ku
J
kr dwhW
, qd qk v`Kr y
px dykwr x j U
nWivc ipAwr ihM
dwhY[ j d qk
mnu
`K iksy vY
r I qyiksy im`qRsmJdwhY
, qd qk ies dwmn it kwxy
nhINAwau
N
dw[ j d qk bM
dwmwieAwdymo
h ivc Zr k r ihM
dwhY
, qd qk
ies Dr m r wj dM
f dy
N
dwhY[ mwieAwdybM
Dn pR
BUdI imhr nwl t u
`t dy
hn, hynwnk! mnu
`K dI hau
mYgu
r UdI ikr pwnwl mu
`k dI hY[ 4[
Aink jqn kir Awqm nhI dRvY] hir drgh khu kYsy gvY]
krn krwvn Awpy Awip ]sdw sdw nwnk hir jwip ]5]
mnu
`K hzwr Wr u
peykmwau
N
dwhYqyl `KWr u
pieAWdI ^wqr au
~T dO
Vdw
hY
; mwieAwj mH
wkr I j W
dwhY
, pr r `j dwnhIN[ mwieAwdIAWAny
k WmO
jW
mwxdwhY
, qs`l I nhINhu
dI, Bo
M
g Wdymgr ho
r B`j dwhYqybVwdu
`KI hu
dwhY[
M
j yAM
dr sM
qo
K nwho
vy
, qWko
eI r `j dwnhIN
, ij vy
Nsu
&inAWdwko
eI l wB nhIN
,
iqvy
NsM
qo
K- hIx dyswr ykM
m qy^whSWivAr Q hn [ pR
BUdynwm dI mO
j ivc
hI swr wsu
K hY
, Aqyieh su
K iksyv`f yBwgWvwl y iml dwhY[ j opR
BUAwp
hI sB ku
J kr n dyqyj IvWpwso
Nkr wau
x dysmr `Q hY
, hynwnk! au
s pR
BU
sdwismr [ 5[
j okr o
VWDwr imk k M
m k r y qy au
hnWdw AhM
k wr kr y qWswr y kM
m
ivAr Q hn, au
hnWkM
mWdwPl au
s ky
v l Qky
v WhI iml dwhY[ Any
kW
qp dyswDn kr kyj ymwx kr y
, qWau
h vI nr kWsu
r gWivc hI mu
V mu
V
jM
mdwhYBwv, kdysu
K qykdydu
K Bo
g dwhY[ Any
k Wj qn kIiqAWj yihr dw
nr m nhINhu
M
dwqWd`s o
, au
h pR
BUdI dr gwh ivc ikvy
Nphu
c skdwhY
M
? jo
AwpxyAwp ny
k AKvwau
N
dwhY
, ny
k I au
s dyny
VyBI nhINFu
`k dI [ ij s dw
mn sBnWdycr nWdI DU
V hoj W
dwhY
[ AwK, hynwnk! au
s dI so
hxI so
Bw
iKl r dI hY[ 3[
shs Kty lK kau auiT DwvY] iqRpiq n AwvY mwieAw pwCY pwvY]
jb lgu jwnY muJ qy kCu hoie] qb ies kau suKu nwhI koie]
s` uK W dI mxI/ 99
]6]
ivcwr kyvy
KlY
, ies j Iv dyh`Q ku
J nhINhY
; pR
BUAwp hI sB ku
J
kr n j o
g whYqyj IvWpwso
Nkr wau
x jo
g whY[ pR
BUij hoij hI nzr bM
dyvl
kr dwhYbM
dwau
hoij hwbx j W
dwhY
, au
h pR
BUAwp hI Awp hY[ j oku
J au
s
bxwieAwhYAwpxI mO
j ivc bxwieAwhY
; sB j IvWdyAM
g - sM
g hYqysB qo
N
v`Kr whY
[ pR
BUAwp hI ie`k hYqyAwp hI Any
k rU
p Dwr ir hwhY
; sB ku
J
smJdwhY
, vy
KdwhYqypCwxdwhY[ au
h nwkdymr dwhYnwibnsdwhY
; nw
jM
mdw hYnw mr dw hY
; hynwnk! pR
BUsdw hI AwpxyAwp ivc it ikAw
r ihM
dwhY[ 6[
sB dwmwl k pR
BUsdwhI kwiem r ihx vwl whY
gu
r UdI imhr nwl
iksyivr l ynyieh g`l d`s I hY[ j oku
J au
s nybxwieAwhYau
h mu
kM
ml hY
Bwv, ADU
r wnhINieh g`l kr o
VWivco
Niksyivr l ynypCwxI hY[ hyA`q
so
hxy
, by
AM
q qyby
- imswl pR
BU
! qy
r wr U
p ikAwipAwr w- ipAwr whY
! qy
r I bo
lI
BI im`TI- im`TI hY
, hr k
y sr Ir ivc kM
nWr whINsu
x I j wr hI hY
, j IB nwl
au
~cwr I j wr hI hY
, hr y
k ivc qU
MAwp hI bo
l ir hwhY
N[ hynwnk! j oAj y
hy
pR
BUdwnwm pR
Iq nwl mn ivc j pdwhY
, au
h piv`qr qo
NvI v`D pu
nI`q ho
jW
dwhY[
slo k u ]
sMq srin jo jnu prY so jnu auDrnhwr ]
sMq kI inMd w nwnkw bhu ir bhui r Avqwr ]1]
j osM
qWdI Sr n pY
N
dwhY
, au
h bM
DnWqo
Nbc j W
dwhY
; hynwnk! sM
qWdI
inM
i dAwkr n nwl j nm mr n dyc`k ivc pYj weIdwhY[
As tpd I]
sMq kY dUKin Awrjw GtY ] sMq kY dUKin jm qy nhI CutY ]
sMq kY dUKin suKu sBu jwie ] sMq kY dUKin nrk mih pwie]
sMq kY dUKin miq hoie mlIn ] sMq kY dUKin soBw qy hIn ]
sMq ky hqy kau rKY n koie ] sMq kY dUKin Qwn BRstu hoie ]
sMq ikpwl ikpw jy krY ] nwnk sMq sMig inMdku BI qrY
]1]
sM
q dI inM
i dAwkr n nwl mnu
`K dI au
mr ivAr Q hI gu
z r dI j W
dI hY
,
sM
q dI inM
i dAwkIiqAWmnu
`K j mWqo
Nbc nhINskdw[ swr whI su
K nws ho
jW
dwhY
, Go
r du
KWivc pYj W
dwhY[ miq mY
l I hoj W
dI hY
, so
Bwqo
Ns`Kxwr ih
jW
dwhY[ sM
q dyiPt kwr yho
eybM
dydI ko
eI shwieqwnhINkr skdw, sM
q dI
inM
dwkIiqAWinM
dk dwihr dwgM
dwhoj W
dwhY
[ pr j yik
pwl sM
q Awp
ikr pwkr y
, qWhynwnk! sM
q dI sM
g q ivc inM
dk BI pwpWqo
Nbc j W
dwhY
[
su` K W dI mxI/ 102
sMq n kY dUKin srp join pwie ] sMq kY dUK in iqRgd joi n ikrmwie]
sMq ky doKI kau nwhI Twau] nwnk sMq BwvY qw ley imlwie]4]
sMq doKI kw Qwau ko nwih ] nwnk sMq BwvY qw Eie BI giq pwih ]2]
sdwmY
l ymn vwl whY
, au
h kdyiksydws`j x nhINbxdw[ sM
q do
KI nU
M
Sj wiml dI hYqyswr yau
s dwswQ C`f j W
dyhn [ inM
dk bVwAwkV- Kwn
bx j W
dwhYqysdwmM
dykM
m kr dwhY[ j M
mdwmr dw r ihM
dw hY
, su
KWqo
N
vW
iJAwj W
dwhY[ ko
eI shwr wnhINiml dw, hynwnk! j ysM
q cwhyqWAwpxy
nwl au
s inM
dk iml wl Y
N
dwhY
[ 4[
sM
q dI inM
dwkr n nwl ichr whI BR
Sit Awj W
dwhY
, qyinM
dk QW
- QW
kWvW
g l au
N
- l au
Nkr dwhY
, inM
dwdybcn bo
M
l dwiPr dwhY[ Ko
t wsu
Bwaubx
j wx qymnu
`K s`p dI j U
nyj wpY
N
dwhY
, ikr m Awidk BY
VIAWj U
nWivc Bt kdw
hY[
*inM
dk iqR
s nwdI A`g ivc sVdwBu
`j dwhY
, hr y
k Do
Kwdy
N
dwiPr dw
hY
[ mnu
`K dwswr wqy
j pR
qwp hI nSt hoj W
dwhYAqyinM
dk mhWnIc bx
jW
dwhY[ inM
dwkr n vwil AWdwko
eI Awsr wnhINr ihM
dw; hynwnk! j y
sM
qW BwvyqWau
h inM
dk BI cM
g I AvsQwqyA`pV j W
dyhn[
inM
dk ieau
Nivl kdwhYij vy
NpwxI qo
Nibnwm`CI qV&dI hY[ inM
dk
iqR
Snw dw mwir Aw ho
i eAw kdy r `j dw nhIN
, ij vyNA`g bwl x nwl nhIN
r `j dI[ ij vy
NAM
dr o
NsiVAwho
i eAwiql dwbU
t wpY
l I ivc hI inmwxwipAw
r ihM
dwhY
, iqvy
NinM
dk BI iek`l wCu
`t V ipAwr ihM
dwhY[ sM
q dwinM
dk Dr mo
N
hIx hu
dwhYqysdwJU
M
T bo
l dwhY[ inM
i dAwdwsu
BwauinM
dk dwmu
`F qo
NhI
qu
i r AwAwir hwhY
[ hynwnk! mwl k dI r zwhYj oau
s cM
g wl `g dwhYau
hI
hu
dwhY[
M
swr yj IA j M
q au
s pR
BUdyhn, au
hI sB ku
J kr n dysmr `Q hY
, sdw
au
s pR
BUA`g yisr invwau
x wcwhIdwhY
[ idn r wq pR
BUdygu
x gwE, dm- bdm au
s y Xwd kr o[ j gq ivc hr y
k Ky
f au
s ydI vr qweI vr q r hI hY
, pR
BU
j Iv ij hoij hwbxwau
N
dwhYau
hoij hwhr y
k j Iv bx j W
dwhY[ j gq- r U
p
AwpxI Ky
f Awp hI kr n j o
g whY[ kO
x ko
eI dU
j wsl wh d`s skdwhY
? ij s
ij s j Iv au
qypR
BUimhr kr dwhYau
s au
s Awpxwnwm b^SdwhY
; hy
nwnk! au
h v`f yBwgWvwl yhoj W
dyhn [
slo k u ]
eyk Aws hir min rKhu nwnk dU Ku Brmu Bau jwie ]1]
hyBl ymnu
`Ko
! cqu
r weI C`f o
, hir nwm ismr o
; ky
v l pR
BUdI Aws mn
ivc r `Ko[ hynwnk! ies qr H
Wdu
`K vihm qyf r dU
r hoj W
dyhn [
sM
qWdI inM
i dAwkr n vwl wiBR
Sit Awj W
dwhY
, pR
BUdI dr gwh ivc
au
s szwiml dI hY[ inM
dk sdwAwqu
r r ihM
dwhY
, nwij aU
N
idAWivc qy
nwmo
i eAWivc hu
dwhY
M
[ Aws kdyisr ynhINcVH
dI, j gq qo
Ninr ws hI c`l
jW
dwhY[ inM
dk inM
i dAwdI ies qR
h qo
y
NbcdwnhIN[ ij hoij hI mnu
`K dI
nIAq hu
dI hY
M
, iqhoij hwau
s dwsu
Bwaubx j W
dwhY[ ipCl I kIqI mM
d
kmweI dy su
Bwau
-rU
p Pl ko
eI imt wnhINskdw[ hynwnk! ies By
q
au
h s`c wpR
BUj wxdwhY[
As tpd I]
mwnuK kI tyk ibRQI sB jwnu ] dyvn kau eykY Bgvwnu ]
ijs kY dIAY rhY AGwie ] bhuir n iqRsnw lwgY Awie ]
mwrY rwKY eyko Awip ] mwnuK kY ikCu nwhI hwiQ ]
iqs kw hukmu bUiJ suKu hoie ] iqs kw nwmu rKu kMiT proie ]
hymn! mnu
`K dwAwsr wau
~kwhI ivAr Q smJ, iek Akwl pu
r K hI
su` K W dI mxI/ 106
sB j IAW dy
x vwl whY
; ij s dyid`iqAWmnu
`K r `ij Awr ihM
dwhYqymu
V au
s
l wl c Awkydbwau
N
dwnhIN[ pR
BUAwp hI j IvW mwr dwhYj Wpwl dwhY
,
mnu
`K dyv`s ku
J nhINhY[ au
s mwl k dwhu
k m smJ kysu
K hu
dwhY[ hymn!
M
au
s dwnwm hr vy
l yXwd kr [ au
s pR
BU sdwismr [ hynwnk! ismr n
dI br kq nwl izM
dgI dys&r ivc ko
eI r u
k wvt nhINpY
N
dI [ 1[
au
hnW sdwsu
KI j wxo[ j oky
v l iek pR
BU hr QWpCwxdwhY
, au
s lo
k
pr l o
k dI Bwv, j Ivn dyswr ys&r dI smJ Awj W
dI hY[ ij s dwmn pR
BU
dynwm nwl r c imc j W
dwhY
, hynwnk! au
s nypR
BU pCwx il AwhY[ 3[
]4]
ij s gu
r UdI ikr pwnwl AwpxwAwp su
`J pY
N
dwhY
, ieh j wx l voik au
s
dI iqR
Snwimt j W
dI hY[ j or `b dwipAwr wsqsM
g ivc Akwl pu
r K dI is&iqswl wh kr dwhY
, au
h swr yr o
g Wqo
Nbc j W
dwhY[ j ohr r o
z pR
BUdwkIr qn hI
au
c wr dwhY
, au
h igR
hsq ivc r ihM
dwho
i eAwinr l yp hY[ ij s dI Aws iek
Akwl pu
r K au
~qyhY
, au
s dI j mWvwl I PwhI k`t I j W
dI hY[ ij s dymn ivc pR
BU
dyiml x dI qW
G hY
, hynwnk! au
s ko
eI du
`K nhINpo
N
hdw[ 4[
ijs kau hir pRBu min iciq AwvY] so sMqu suhylw nhI fulwvY]
ijsu pRBu Apunw ikrpw krY ] so syvku khu iks qy frY ]
min qin muiK bolih hir muKI ] sdw sdw jwnhu qy suKI ]
ij s hr I pR
BUmn ivc sdwXwd r ihM
dwhY
, au
h sM
q hY
, su
KI hYau
h
kdyGwbr dwnhIN[ ij s au
qypR
BUAwpxI imhr kr dwhY
, d`s opR
BUdwau
h
sy
v k ho
r iks qo
Nf r skdwhY
? au
s pR
BUau
hoij hwhI id`s pY
N
dwhY
, ij ho
ij hwau
h Asl ivc hY
, pR
BUAwpxyr cyho
eyj gq ivc Awp ivAwpk hY
[
in`q ivcwr kr idAW
- kr idAWsy
v k ivcwr ivc sPl qwhoj W
dI hY
, gu
rU
dI ikr pwnwl au
s swr I Asl IAq dI smJ Awj W
dI hY[
nwm sMig ijs kw mnu mwinAw ] nwnk iqnih inrMjnu jwinAw ]3]
j osdwhI pR
BUdygu
x gwau
N
dyhn, au
h j gq ivc v`f yBwgWvwl yhn[
au
h j gq ivc DnI hn qyr `j yho
eyhn j oAkwl pu
r K dynwm dwiDAwn
kr dyhn [ ij hVyBl yl o
k mn, qn qymU
h qo
M
NpR
BUdwnwm au
c wr dyhn,
s`u K W dI mxI/ 107
]5]
hynwnk! my
r yau
qyBI gu
r UdI imhr ho
eI hY
, hu
x mY
Nj do
Nq`k dwhWqW
hr k
y cIz au
s sB dymu
F - pR
BUdwr U
p id`s dI hY
, ieh id`s dwsM
s wr BI au
h
Awp hYqysB ivc ivAwpk j o
i q BI Awip hI hY[ 5[
au
qy
, hypR
BU
! qU
MAwp imhr kr dwhY
N[ au
h sy
v k nwm j p kyAf o
l AvsQw
hwsl kr dyhn; hynwnk! au
hnWmnu
`KW bVyau
~cybM
dysmJo[ 7[
Awps kau Awip dIno mwnu ] nwnk pRB jnu eyko jwnu
]8]14]
pR
BUdwsy
v k sdwhI pR
BUdI hzU
r I ivc v`s dwhYqyj oku
J kr dwhY
,
pR
BUdI r zwivc r ih kykr dwhY[ s`u
qyis`D j oku
J hu
dwhYau
M
s pR
BUdw
Bwxwj wxdwhY
, qysB ku
J kr n vwl wpR
BU hI smJdwhY[ sy
v kW pR
BU
dwkIqwho
i eAwim`Twl `g dwhY
, pR
BUij hoij hwsr b- ivAwpk hYau
hoij hw
au
hnW nzr INAwau
N
dwhY[ ij s pR
BUqo
Nau
h sy
v k pY
dwho
eyhn, au
s yivc
l In r ihM
dyhn, au
h su
KWdw^zwnwhoj W
dyhn qyieh dr j wP`bdwBI au
hnW
hI hY[ hynwnk! pR
BUqypR
BUdysy
v k iek r U
p smJo
, sy
v k mwx dyky
pR
BUAwpxyAwp Awp mwx dy
N
dwhY
, sy
v k dwmwx pR
BUdwhI mwx hY[
slo k u ]
srb klw BrpU r pR B ibrQw jwnnhwr ]
jw kY ismrin au DrIAY nwnk iqsu bilhwr ]1]
pR
BUswr IAWSkqIAWnwl pU
r n hY
, sB dydu
`K- dr d j wxdwhY[ hy
nwnk! ij s AY
s ypR
BUdyismr n nwl ivkwr Wqo
Nbc skIdwhY
, au
s qo
Nsdw
sdkyj weIey[ 1[
As tpd I]
tUt I gwFnhwr guo pwl ] srb jIAw Awpy pRi qpwl ]
s`u K W dI mxI/ 110
ijau AMDkwr dIpk prgwsu] gur drsnu dyiK min hoie ibgwsu]
ijau mhw aui dAwn mih mwrgu pwvY] iqau swDU sMi g imil joi q pRgtwvY]
iqsu ibnu nwhI qyrY ikCu kwm] giq nwnk jip eyk hir nwm]1]
swr yj IvWdI pwl xwkr n vwl wgo
pwl pR
BUAwp hY
, j IvWdI idl dI
tu
`t I ho
eI qwr Awpxynwl gM
Fx vwl wBI Awp hY[ ij s pR
BU Awpxymn
ivc swir AWdI r o
z I dw i&kr hY
, au
s dydr qo
Nko
eI j Iv inr wS nhIN
Awau
N
dw[ hymyrymn! sdwpR
BU j p, au
h nws- r ihq hY
, Awpxyij hwAwp hI
hY
[ j yko
eI pR
wxI sOvwr I qW
G kr yqWBI pR
wxI dwAwpxyj qn nwl kIqw
ho
i eAwko
eI kM
m isr ynhINcVH
dw[ hynwnk! iek pR
BUdwnwm j p qWgiq
ho
vy
g I, au
s pR
BUqo
Nibnwho
r ko
eI cIz qy
r yAsl I kM
m dI nhINhY[ 1[
ho
i eAwbM
dwsM
s wr - smu
M
dr qo
Nqr j W
dwhY[ ij vyNdIvwhnyr wdU
r kr kycwnx kr
dyN
dwhY
, iqvyNgu
r UdwdIdwr kr kymn ivc iKVwaupY
dwhoj W
dwhY[ ij vyNiksy
pu
r K dI j o
i q mnu
`K dyAM
dr pR
g t dI hY[ mY
Nau
hnWsM
qWdycr nWdI DU
V mM
g dw
hW
[ hypR
BU
! nwnk dI ieh ^wihS pU
r I kr [ 3[
kaun bsqu AweI qyrY sMig ]lpit rihE ris loBI pqMg ]
rwm nwm jip ihrdy mwih ] nwnk piq syqI Gir jwih
ijsu gur pRswid qUtY hau rogu ] nwnk so jnu sdw Arogu ]2]
rU
p vwl whokyko
eI pR
wxI r U
p dwmwx nwkr y
, swr ysr Ir Wivc pR
BUdI
hI j o
i q so
BdI hY[ Dn vwl whokykI ko
eI mnu
`K AhM
k wr kr y
, j do
Nik swr w
Dn au
s pR
BUdwhI b^iSAwho
i eAwhY
? j yko
eI AwpxyAwp bVwsU
r mw
AKvweyqWr qwieh qWso
c yik pR
BUdI id`qI ho
eI qwkq qo
NibnwikQydO
V
skdwhY[ j yko
eI DnwF hokydwqwbx bY
Ty
, qWau
h mU
r K au
s dy
nhwr pR
BU
pCwxy
[ hynwnk! au
h sdwinr o
A whYij s dwAhM
k wr r U
pI r o
g gu
r UdI
ikr pwnwl dU
r hu
dwhY[ 2[
M
]4]
hymU
r K mn! du
`K iml x qyikau
Nivl kdwhY
N
? ipCl ybIj ydwPl hI
su
K smJ [ hyl o
BI BM
bt ! qU
MmwieAwdysu
A wd ivc msq hoir hwhY
N
, d`s
ikhVI cIz qy
r ynwl AweI sI [ hynwnk! ihr dyivc pR
BUdwnwm j p, iesy
qr H
Wie`z q nwl pr l o
k vwl yGr ivc j wvihg w[ 4[
ijsu vKr kau lYin qU AwieAw] rwm nwmu sMqn Gir pwieAw]
qij AiBmwnu lyhu mn moil ] rwm nwmu ihrdy mih qoil ]
ijau mMdr kau QwmY QMmnu] iqau gur kw sbdu mnih AsQMmnu]
ijau pwKwxu nwv ciV qrY ] pRwxI gur crx lgqu insqrY ]
DMin DMin khY sBu koie ] muK aUjl hir drgh soie ]
^zwnyau
s mwl k dI nzr ivc hn, pr j Iv AwpxyipCl ykIqykr mWdw
Pl Bo
g dyhn [ sB ku
J au
s pR
BUdwhI hY
, qyau
hI sB ku
J kr n dysmr `Q hY
;
Xwd kr , ho
r swr IAWkr xIAWnwl o
NiehI kr xI au
~cI qysu
`c I hY[ pR
BU
qy
r w mU
h au
M
j l w ho
vy
g w[ pr ieh vpwr ko
eI ivr l w bM
dwkr dw hY[ hy
nwnk! Aj y
hyvpwr I qo
Nsdwsdkyj weIey[ 5[
crn swD ky Doie Doie pIau ] Arip swD kau Apnw jIau ]
Aink ibGn qy swDU rwKY ] hir gun gwie AMimRq rsu cwKY]
Et ghI sMqh dir AwieAw] srb sUK nwnk iqh pwieAw ]6]
hyBweI! swDUj nWdypY
r DoDokynwm- j l pI, swD- j n qo
NAwpxI
ij M
d BI vwr dy[ gu
r mu
K mnu
`K dypY
r WdI ^wk ivc ieSnwn kr , gu
r mu
K qo
N
sdkyho
hu[ sM
q dI sy
v wv`f yBwgWnwl iml dI hY
, sM
q dI sM
g q ivc hI pR
BU
dI is&iq- swl wh kIqI j w sk dI hY[ sM
q Awqmk j Ivn dyr wh ivc
Awau
N
dIAWAny
k WAO
k VWqo
N bcwl Y
N
dwhY
, sM
q pR
BUdygu
x gwkynwm- AM
i mR
q
dwsu
A wd mwxdwhY[ ij hnWnysM
qWdwAwsr wPiVAwhYj osM
qWdydr qy
Awif `g yhn au
hnWny
, hynwnk! swr ysu
K pwl eyhn [ 6[
]8]15]
dw r U
p id`s dw hY
, pR
BUhI sB QweINmO
jU
d id`s dwhY
, qypR
BUdwhI swr w
hY
, hynwnk! au
h sdwau
s iQr r ihx vwl yivc l In hoj W
dwhY[ 8[ 15[
gu
r bw
xI pVH
n dy5 FM
g
1.bo
l - bo
l
kyy
3. smJ- smJ
2.r u
k- r u
k
ky
4.bw
r - bwr
ky
5.mu
s ku
r wky
ij s au
qyAwp q`R
TdwhY[ 1[
As tpd I]
AibnwsI pRBu mn mih rwKu ] mwnuK kI qU pRIiq iqAwgu ]
iqs qy prY nwhI ikCu koie ] srb inrM qir eyko soie ]
Awpy bInw Awpy dwnw ] gihr gMBIru ghIru suj wnw ]
pwrbR h m prmys u r go i bMd ] ik pwinDwn dieAwl bKsMd ]
swD qyry kI crnI pwau ] nwnk kY min iehu Anrwau ]1]
dy[ sB j IvWdyAM
dr iek Ak wl pu
r K hI ivAwpk hY
, au
s qo
Nbwhr w
ho
r ko
eI j Iv nhIN
, ko
eI c Iz nhIN[ pR
BUbVw gM
BIr hYqyf U
M
Gw hY
,
isAwx whY
, au
h Awp hI j IvWdyidl dI pCwx n vwl wqyj wx n vwl w
hY
[ pwr bR
hm pR
BU
, s B dy v`f y mwl k , qy j IvWdy pwl k , dieAw dy
^ zwny, dieAwdyGr , qyb^ Sx hwr hn[ nwnk dymn ivc ieh qW
G hY
ik mY
Nqyr yswDWdI cr nINpvW[
iqhu gux mih jw kau Brmwey ] jnim mrY iPir AwvY jwey ]
aUc nIc iqs ky AsQwn ] jYsw jnwvY qYsw nwnk jwn ]3]
kyswr ydy
v qyBI Q`k geyhn; ipaudwj nm pu
`qRkI j wxdwhY
? ij vy
Nmwl wdy
mxkyDwgyivc pr o
eyhu
d
Myhn, iqvy
Nswr I r cnwpR
BUnyAwpxyhu
kmr U
pI Dwgy
mwieAwdyiqM
n gu
x Wivc Bvwau
N
dwhY
, au
hjM
mdymr dyr ihM
dyhn qymu
V- mu
V
j gq ivc Awau
N
dyqyj W
dyr ihM
dyhn [ so
hxI m`q vwl yau
c ybM
i dAWdyihr dy
iqR
gu
x I nIc bM
i dAWdymn ieh swr yau
s pR
BUdyAwpxyhI it kwxyhn Bwv,
sB ivc v`s dwhY[ hynwnk! ij hoij hI bu
`D- m`q dy
N
dwhY
, iqhoij hI smJ
vwl wj Iv bx j W
dwhY[ 3[
hypR
BU
! qy
r ykeI r U
p qyr M
g hn, keI By
K Dwr dwhYqyiPr BI iekoqr H
W
dwhY[ pR
BUnws- r ihq hY
, qysB QweINiek Awp hI Awp hY
, au
s nyj gq
dwpswr wkeI qr IikAWnwl kIqwhY[ keI qmwSypR
BUpl k ivc kr dy
N
dw
hY
, au
h pU
r n pu
r K sB QweINivAwpk hY[ j gq dI r cnw pR
BUnykeI
qr IikAWnwl r cI hY
, AwpxI vif AweI dwmu
`l au
h Awp hI j wxdwhY[
swr ysr Ir au
s pR
BUdyhI hn, swr yQWau
s ydyhn [ hynwnk! au
s dwdws
au
s dwnwm j p j p kyj IaU
N
dwhY[ 4[
]6]
ij s pR
BUdwr U
p qyit kwxwsdw- iQr r ihx vwl yhn, ky
v l au
hI sr bivAwpk pR
BUsB dyisr qyhY[ ij s sdwAt `l Akwl pu
r K dI bwxI sB
j IvWivc r mI ho
eI hYBwv, j opR
BUsB j IvWivc bo
l ir hwhYau
s dykM
m vI
At `l hn [ ij s pR
BUdI r cnwmu
kM
ml hY
, ADU
r I nhIN
, j osB dwmU
l -rU
p
hY
, sdwAsiQr hY
, ij s dI pY
dwieS BI mu
kM
ml hY
, au
s dI b^iSS sdw
iml dwhY[
Awip siq kIAw sBu siq ]Awpy jwnY ApnI imiq giq ]
swr yj IA j M
q Akwl pu
r K dyAwsr yhn, j gq dyswr yBwg ih`s yBI
pR
BUdyit kweyho
eyhn [ vy
d, pu
r wx isimR
qIAWpR
BUdyADwr qyhn, igAwn
dIAWg`l Wsu
x nw qysu
rq j o
VnI BI Akwl pu
r K dyAwsr yhI hY[ swr y
AkwS pqwl , swr ysr Ir pR
BUdyAwsr yqyhI hn [ iqM
nyBvn qycO
dWl o
k
Akwl pu
r K dyit kweyho
eyhn, j Iv pR
BUivc j u
V kyqyau
s dwnwm kM
nINsu
x
nwnk! au
h mwieAwdyAsr qo
Npr ycau
Qydr j yivc au
~cI AvsQwpR
wpq
kr dwhY[
gu
r Udyau
pdy
S At `l bcn hn, ij nH
Wdyihr dyivc iesdwpR
vy
S hu
dw
M
pR
BUdyipAwr dI sU
J Awj wey
, qWnwm j p kyau
h au
~cI AvsQwhwsl kr
lY
N
dwhY[ pR
BUAwp sdwkwiem r ihx vwl whY
, au
s dwpY
dwkIqwho
i eAw
j gq BI s`c mu
`c ho
N
d vwl whY
, imiQAwnhIN
, pR
BUAwpxI AvsQwqymr Xwdw
dwAM
dwzw au
s dwpY
dw kIqwbM
dwnhINl wskdw [ hynwnk! au
hI ku
J
vr qdwhYj oau
s
su` K W dI mxI/ 118
]8]16]
au
h bVyhY
r wn qyAscr j hu
dyhn [ pR
M
BUdydws pR
BUdyipAwr ivc msq
r ihM
dyhn, qysiqgu
r Udyau
pdy
S dI br kq nwl nwm- pdwr Q hwsl kr
lY
N
dyhn [ au
h sy
v k ^u
d nwm dI dwiq vM
f dyhn, qyj IvWdydu
`K k`t dyhn,
au
hnWdI sM
g q nwl j gq dyj Iv sM
s wr - smd
Mr qo
u
Nqr j W
dyhn[ iehoij hy
syv kWdwj osy
vk bxdwhYau
h v`f yBwgWvwl whu
dwhY
M
, au
hnWdI sM
g q ivc
ir hWiek Akwl pu
r K nwl su
r iq j u
VdI hY[ sy
v k pR
BUdygu
x gwau
N
dwhY
,
kIr qI kr dwhY[ hynwnk! gu
r UdI ikr pwnwl au
h pR
BUdwnwm- r U
pI Pl
pwl Y
N
dwhY[
slo k u ]
pR
BUdycr n sdw- iQr hn,
hn; pR
BUdI pU
j wiek sdwinBx vwl wkM
m hY
, sopU
j wkr n vwl ysdwl eI
At `l hoj W
dyhn [ pR
BUdwdIdwr siq- kr m hY
, dIdwr kr n vwl yBI j nm
mr n qo
Nr ihq hoj W
dyhn; pR
BUdwnwm sdwAt `l hY
, ismr n vwl yBI iQr
hn [ pR
BUAwp sdwho
N
d vwl whY
, au
s dI it kweI ho
eI r cnwBI ho
N
d vwl I
hY
; pR
BUAwp gu
x -rU
p hY
, Awp hI gu
x pY
dwkr n vwl whY[ pR
BUdI is&iqswl wh dwSbd sdwkwiem hY
, Sbd au
c wr n vwl wvI iQr hoj W
dwhY
, pR
BU
ivc su
rq j o
VnI siq - kr m hY
, pR
BUdwj s su
x n vwl wBI siq hY[ pR
BUdI
imiQAwnhINl gdw; hynwnk! pR
BUAwp sdwhI iQr r ihx vwl whY
[
siq srUpu irdY ijin mwinAw] krn krwvn iqin mUlu pCwinAw]
jw kY irdY ibswsu pRB AwieAw] qqu igAwnu iqsu min pRgtwieAw]
BY qy inrBau hoie bswnw ] ijs qy aupijAw iqsu mwih smwnw ]
bsqu mwih ly bsqu gfweI ] qw kau iBMn n khnw jweI ]
bU JY bUJ nhwru ibbyk ] nwrwien imly nwnk ey k ]2]
As tpd I]
crn siq siq prsnhwr ] pUj w siq siq sy vdwr ]
drsnu siq siq pyKnhwr ] nwmu siq siq iDAwvnhwr ]
Awip siq siq sB DwrI ] Awpy gux Awpy guxkwrI ]
sbdu siq siq pRB u bkqw ] suriq siq siq jsu sunqw ]
buJnhwr kau siq sB hoie ] nwnk siq siq pRBu soie ]1]
s`u K W dI mxI/ 119
ij s dyihr dyivc pR
BUdI hsqI dwXkIn b`J igAwhY
, au
s dymn ivc s`c w
igAwn pr gt hoigAwhY
; au
h j gq dyhr y
k f r qo
Nr ihq hokyinf r v`s dw
hY
, au
h sdwau
s pR
BUivc l In r ihM
dwhYij s qo
Nau
h pY
dwho
i eAwhY
[ ij vy
N
iek cIz l Ykyau
s iksm dI cIz ivc r l wid`qI j weyqydo
hWdwko
eI &r k
ikhwj wskdw[ pr ies ivcwr ivcwr n vwl wko
eI ivr l wsmJdwhY[
hynwnk! j oj Iv pR
BU iml yau
h au
s dynwl iek r U
p hogey[
kr dy
N
dI hY
[
dykyr `KdwhY[ mnu
`K keI iksmWdyj qn kr dwhYpr j ypR
BUshwieqwnw
skdwhY
, nwr `K skdwhY
, pR
BUj y
f who
r ko
eI nhINhY
; swr yj IvWdwr wKwpR
BU
Awp hY[ hypR
wxI! qU
Mikau
Ni&kr kr dwhY
N
? hynwnk! Al `K qyAcr j pR
BU
nwmu Dnu nwmo rUpu rMgu ] nwmo suKu hir nwm kw sMgu ]
Apny dws kau dyie vfweI ] Apny syvk kau nwmu jpweI ]
pR
BUqo
Nibnwikqyho
r ku
J nhINid`s dw[ nwm au
s gu
r mu
K dwDn hY
, rU
p- r M
g
hY
, pR
BUdynwm dwau
h sdwsM
g kr dwhY
[ j onwm dysu
A wd ivc r `j gey
,
au
hnWdymn qn ky
v l pR
BU
- nwm ivc hI j u
Vyr ihM
dyhn [ hynwnk! AwK ik
au
TidAWbY
TidAW
, su
`iqAWhr vy
l ypR
BUdwnwm ismr nwhI sy
v kWdwsdw
Awhr hu
dwhY[ 6[
M
AwT phr pRB bsih hjUry ] khu nwnk syeI jn pUry ]7]
kwhy soc krih ry pRwxI ] jip nwnk pRB AlK ivfwxI ]5]
ij s in`k I ij hI kIVI ivc pR
BUqwkq Br dwhY
, au
h kIVI l `KWkr o
VW
s`u K W dI mxI/ 121
idn r wq j IB nwl pR
BUdygu
x gwvo
, isi&q- swl wh dI ieh b^SS pR
BU
[ sy
Y
v k AM
dr l yau
qSwh nwl BgqI kr dyhn qy
su` K W dI mxI/ 122
AwpxypR
BUnwl j u
Vyr ihM
dyhn [ sy
v k AwpxypR
BUdwhu
k m pCwx l Y
N
dwhY
, jo
vif AweI mY
Nd`s W
? mY
Nau
s sy
v k dwiek gu
x ibAwn kr nwBI nhINj wxdw
[ hynwnk! AwK au
h pU
r yhn j oA`Typhr pR
BUdI hzU
r I ivc v`s dyhn[
slo k u ]
siq purKu ijin jwinAw siqguru iqs kw nwau ]
iqs kY sM ig isKu au DrY nwnk hir gun gwau ]1]
siqgu
r UhY
, au
s dI sM
g q ivc is`K ivkwr Wqo
Nbc j W
dwhY
; hynwnk! qU
MBI
gu
r UdI sM
g q ivc r ih ky Akwl pu
r K dygu
x gw[ 1[
As tpd I]
siqguru isK kI krY pRiqpwl ] syvk kau guru sdw dieAwl ]
su` K W dI mxI/ 123
so siqguru ijs irdY hir nwau] Aink bwr gur kau bil jau]
bRhm mih jnu jn mih pwrbRhmu] eykih Awip nhI kCu Brmu]
ivc pR
BUdwnwmv`s dwhY
, mY
NAY
s ygu
r Uqo
NkeI vwr I sdkyj W
dwhW[ siqgu
r Uswr y
mnu
`K dI j IB ie`k hY
, pr pU
r n pu
r K vwl ysdw- iQr ivAwpk pR
BUdy
Any
k Wgu
x hn; mnu
`K iksybo
l du
A wr wpR
BUdygu
x Wqk phu
c nhINskdw, pR
M
BU
phu
c qo
M
Npr yhY
, vwsnw- r ihq hY
, qymnu
`K dysr Ir k ieM
dR
IAWdI au
s qk
^zwinAWdwqyAwqmk izM
dgI dyx vwl whY
, au
h A`Typhr Akwl pu
r K dy
ipAwr ivc r M
i gAwr ihM
dwhY[ syv k pR
BUivc j u
i VAwr ihM
dwhYqypR
BUsyv k
ivc, gu
r UqypR
BUiek- r U
p hn, ies ivc Bu
l yKyvwl I g`l nhIN[ hynwnk!
hzwr Wcqu
r weIAWnwl Aj yhwgu
r Uiml dwnhIN
, v`f yBwgWnwl iml dwhY[ 3[
iehu hir rsu pwvY jnu koie ] AMimRqu pIvY Amru so hoie ]
AwT phr hir kw nwmu lyie ] scu aupdysu syvk kau dyie ]
gux ibAMq kImiq nhI pwie] nwnk ijsu BwvY iqsu ley imlwie]4]
gu
r UdwdIdwr Pl dy
x vwl whY
, dIdwr kIiqAWpivqRhoj weIdwhY
,
cr n Co
i hAWau
c I AvsQw, su
`c I r hu
- r Iq hoj W
dI hY[ sM
g q ivc ir hWpR
BU
dygu
x gwskIdyhn, dr gwh ivc phu
c hoj W
M
dI hY
[ gu
r Udybcn su
x kykM
n
r `j j W
dyhn, mn ivc sM
qo
K Awj W
dwhYqyAwqmwpqIj j W
dI hY[ siqgu
rU
ko
eI ivr l wmnu
`K pR
BUdynwm dwsu
A wd mwxdwhY
, qyj omwxdwhYau
h
nwm- AM
i mR
q pIN
dwhY
, qyAmr hoj W
dwhY[ ij s dymn ivc gu
x Wdy^zwny
pR
BUdwpR
k wS hu
dwhY
M
, au
s dwkdynws nhINhu
dwBwv, au
M
h mu
V- mu
V mO
q dw
iSkwr nhINhu
dw[ siqgu
M
r UA`Typhr pR
BUdwnwm ismr dwhY
, qyAwpxy
pU
r n pu
r K hY
, au
s dwau
pdy
S BI sdwl eI At `l hY
, ij s vl Amr kr n
vwl I nzr nwl q`k dwhYEhI sM
q hoj W
dwhY[ gu
r Udygu
x by
AM
q hn, mu
`l
iml wau
N
dwhY[ 4[
su` K W dI mxI/ 125
ij s dyAM
dr o
Nnwm- r U
p dIvydynwl AigAwnqwdwhny
r wht kycwnx ho
jW
dwhY
, au
s dyBu
ly
Kyqymo
h dykwr x pY
dwho
eydu
`K dU
r hoj W
dyhn [ 6[
su` K W dI mxI/ 126
slo k u ]
swiQ n cwlY ibnu Bjn ibiKAw sglI Cwru ]
hir hir nwmu kmwvnw nwnk iehu Dnu swru ]1]
pR
BUdy Bj n qo
NibnWho
r ko
eI SYmnu
`K dynwl nhINj W
dI, swr I
mwieAw j okmwau
N
dw r ihM
dw hY
, j gq qo
Nqu
r n vy
l y ies dyvwsqysu
A wh
smwn hY[ hynwnk! Akwl pu
r K dwnwm ismr n dI kmweI kr nwhI sB
qo
NcM
g wDn hY
, iehI nwl inBdwhY[ 1[
As tpd I]
sMq jnw imil krhu bIcwru ] eyku ismir nwm AwDwru ]
Avir aupwv siB mIq ibswrhu] crn kml ird mih auirDwrhu]
krn kwrn so pRBu smrQu ] idRVu kir ghhu nwmu hir vQu ]
eyk Aws rwKhu mn mwih ] srb rog nwnk imit jwih ]1]
sM
qWnwl iml kypR
BUdygu
x Wdwivcwr kr o
, ie`k pR
BU ismr oqynwm
dwAwsr wl vo[ hyimqR
! ho
r swr yhIl yC`f idauqypR
BUdykml vr gyso
hxy
cr n ihr dyivc it kwau[ pR
BUsB ku
J Awp kr n qyj IvWpwso
Nkr wau
x dI
qwkq r `KdwhY
, pR
BUdwnwm- r U
pI so
hxwpdwr Q p`k wkr kysW
B l vo[ hy
BweI! nwm- r U
p Dn iek`Tw kr oqyBwgWvwl y bxo
, sM
qWdw iehI pivqR
au
pdy
S hY[ Awpxymn ivc iek pR
BUdI Aws r `Ko
, hynwnk! ies qr H
Wswr y
ro
g imt j wxgy[ 1[
smJ siqgu
r UdI sM
g q ivc pR
k wSdw hY[ isR
St I r c k ypR
BUny AwpxI
ijsu Dn kau cwir kuMt auiT Dwvih] so Dnu hir syvw qy pwvih]
s`iqAwies isR
St I ivc it kweI hY[ hynwnk! AwK mY
NkeI vwr AY
s ypR
BU
ijsu suK kau inq bwCih mIq ] so suKu swDU sMig prIiq ]
qo
Nsdkyj W
dwhW[ 8[
ijsu soBw kau krih BlI krnI] sw soBw Bju hir kI srnI]
s`u K W dI mxI/ 127
hyimqR
! ij s Dn dI ^wqr qU
M
cwr ypwsyau
T dO
VdwhY
Nau
h Dn qU
M
pR
BUdI
sy
v wqo
Nl ey
N
gw[ hyimqR
! ij s su
K qU
MsdwqW
GdwhY
N
, au
h su
K sM
qWdI
sM
g q ivc ipAwr kIiqAWiml dwhY[ ij s so
BwdI ^wqr qU
Mny
k kmweI
kr dwhY
N
, au
h so
BwK`t x l eI qU
MAkwl pu
r K dI sr x pY[ ij hVwhau
mYdw
ro
g Any
k WhIil AWnwl dU
r nhINhu
dwah pR
M
BUdI nwm- r U
pI dvweI nwl
imt j W
dwhY[ swr ydu
i nAwvI ^zwinAWivc pR
BUdwnwm vDIAw^zwnwhY[
hynwnk! nwm j p, dr gwh ivc kbU
l ho
vy
N
gw[ 2[
j opwr bR
hm dI is&iq- r U
p so
c so
c dwhYau
h sc- mu
c mnu
`K hY
, pr j o
jM
m kyinr wmr j W
dwhY
, bM
dgI nhINkr dwau
h inr o
l k`c whY
[ Awpw- Bwv
C`f ky
, siqgu
r UdI sr nI pYkypR
BUdwismr n kIiqAWj nm mr n dwgy
V
mu
`k j W
dwhY
[ ies qr H
WkImqI mnu
`Kwj nm sPl whoj W
dwhY[ hyBweI! pR
BU
ismr , iehI pR
wxWdwAwsr whY[ isM
i mR
qIAWSwsqRvy
d Awidk ivcwir AW
qyho
r Any
k WhIl ykIiqAWAwvwgvn qo
Nbc nhINskIdw[ mn l wkyky
vl
pR
BUdI hI BgqI kr o[ j oBgqI kr dwhYhynwnk! au
s mn- ie`Cq Pl
iml j W
dyhn [ 4[
gur kI miq qUM lyih ieAwny ] Bgiq ibnw bhu fUby isAwny ]
hir kI Bgiq krhu mn mIq ] inrml hoie qumwro cIqu ]
crn kml rwKhu mn mwih ] jnm jnm ky iklibK jwih ]
Awip jphu Avrw nwmu jpwvhu] sunq khq rhq giq pwvhu]
s`u K W dI mxI/ 130
swr BUq siq hir ko nwau] shij suBwie nwnk gun gwau]6]
hyAM
\ wx! siqgu
r UdI is`iKAwqyqu
r bVyisAwxyisAwxybM
dyBI BgqI qo
N
ibnwivkwr Wivc hI f u
`b j W
dyhn [ hyimqRmn! pR
BUdI BgqI kr , ies qr H
W
qyrI su
r q pivqRho
v yg I[ hyBweI! pR
BUdykml vr gyso
hxycr n Awpxymn ivc
pr o
A r `K, ies qr H
WkeI j nmWdypwp nws hoj wxgy; pR
BUdwnwmqU
M
Awp j p,
ho
r nW pR
yr, nwm su
x idAW
, au
c wr idAWqyinr ml r ihxI r ihM
i dAWau
~cI
AvsQwbx j weyg I [ pR
BUdwnwm hI sB pdwr QWqo
Nau
~qmpdwr Q hY
; qWqyhy
nwnk! Awqmk Af o
l qwivc it k kypR
ymnwl pR
BUdygu
x gw[ 6[
gun gwvq qyrI auqris mYlu ] ibnis jwie haumY ibKu PYlu ]
hoih AicMqu bsY suK nwil ] swis gRwis hir nwmu smwil ]
Cwif isAwnp sglI mnw ] swD sMi g pwvih scu Dnw ]
hir pUMjI sMic krhu ibau hwru ] eIhw suKu drgh jYkwru ]
iek pR
BU hI j p, iek pR
BUdI hI is&iq kr , iek ismr , hymn!
iek pR
BUdyiml x dI qW
G r `K[ iek pR
BUdyhI gu
x gw, mn ivc qysr Ir k
ieM
dR
IAWdyr whINiek Bgvwn hI j p [ sB QweINpR
BUAwp hI Awp hY
,
sB j IvWivc pR
BUhI v`s ir hwhY
[ j gq dyAny
k WiKl wr yiek pR
BUqo
NhI ho
ey
hn, iek pR
BU ismir AWpwp nws hoj W
dyhn [ ij s dymn qysr Ir ivc
iek pR
BUhI pr o
qwigAwhY
, hynwnk! au
s nygu
r UdI ikr pwnwl au
s iek
pR
BU pCwx il AwhY[
slo k u ]
iPrq iPrq pR B AwieAw pirAw qau srnwie ]
nwnk kI pR B by n qI ApnI BgqI lwie ]1]
hypR
BU
! Bt kdwBt kdwmY
Nqy
r I sr x AwipAwhW[ hypR
BU
! nwnk dI
iehI by
nqI hYik mY
AwpxI BgqI ivc j o
V [ 1[
As tpd I]
jwck jnu jwcY pRB dwnu ] kir ikrpw dyvhu hir nwmu ]
swD jnw kI mwgau DUir ] pwrbRh m my rI srDw pUir ]
sdw sdw pRB ky gun gwvau] swis swis pRB qumih iDAwvau]
crn kml isau lwgY pRIiq] Bgiq krau pRB kI inq nIiq]
eyk Et eyko AwDwru ] nwnku mwgY nwmu pRB swru ]1]
hypR
BU
! ieh mM
g qwdws qy
r ynwm dwdwn mM
g dwhY
; hyhr I! ikr pwkr
ky Awpxwnwm dy
hu
[ hypwr bR
hm! my
r I ie`CwpU
r I kr , mY
NswDUj nWdypY
rW
eyko eyku eyku hir Awip ] pUrn pUir rihE pRBu ibAwip ]
dI ^wk mM
g dwhW[ mY
NsdwsdwpR
BUdygu
x gwvW
[ hypR
BU
! mY
Ndm- b- dm
qY
hI ismr W
[ pR
BUdykml vr gyso
hxycr nWnwl my
r I pR
Iq l `g I r hyqy
sdwhI pR
BUdI BgqI kr dwr hW[ pR
BUhI iekomy
r I Et hY
, iekoAwsr whY
,
nwnk pR
BUdwsR
St nwm mM
y
g dwhY[
s`u K W dI mxI/ 132
pRB kI idRsit mhw suKu hoie ] hir rsu pwvY ibrlw koie ]
so ikau ibsrY ijin sBu ikCu dIAw ] so ikau ibsrY ij jIvn jIAw ]
bfBwgI jipAw pRBu soie ] nwnk nwim rqy suKu hoie ]2]
pR
BUdI imhr dI nzr nwl bVwsu
K hu
d
MwhY
, pr ko
eI ivr l wpR
BUdy
nwm dwsu
A wd c`KdwhY[ ij nH
Wnynwm- r s c`iKAwhY
, au
h mwieAwvl o
Nr `j
geyhn, pU
r n mnu
`K bx geyhn, mwieAwdyl whyGwt yivc f o
l dynhIN
; pR
BU
ipAwr dysu
A wd dI mO
j ivc au
h nkw- nk Br yr ihM
dyhn, swD j nWdI
sM
g q ivc r ih kyau
hnWdyAM
dr pR
BU
- iml wp dwcwaupY
dwhu
dwhY
M
[ ho
r swr y
Awsr yC`f kyau
h pR
BUdI sr n pY
N
dyhn, AM
dr cwnx hoj W
dwhY
, qyhr vy
ly
au
hnWdI il v pR
BU
- cr nWivc l `g I r ihM
dI hY[ v`f yBwgWvwl ybM
i dAWnypR
BU
ismir AwhY[ hynwnk! pR
BUdynwm ivc r `iqAWsu
K hu
dwhY[ 2[
M
kr dwhY
, sy
v k sdwiKVy
- m`Qyr `KdwhY
; sy
v k mwieAw
vwl yzM
j Ir qo
V kyKl wswhoj W
dwhY
, j nm mr n dygy
V dwdu
`K qyshswmu
`k
jW
dwhY
[ ie`CwqySr DwsB isr ycVHj W
dI hY
, pR
BUsB QweINivAwpk, AM
gsM
g id`s dwhY[ hynwnk! ij s mwl k dwau
h sy
v k hY
, au
h Awpxynwl iml w
lY
N
dwhY
, sy
v k BgqI kr kynwm ivc it ikAwr ihM
dwhY[ 3[
s`u K W dI mxI/ 133
au
h pR
BUikau
Nivsr j weyj omnu
`K dI kIqI imhnq Aj weINnhIN
j wx dy
N
dw, qykIqI kmweI cy
qyr `KdwhY
? au
h pR
BUikau
NBu
`l j weyij s ny
sB ku
J id`qwhY
, j oj IvWdI izM
dgI dwAwsr whY
? au
h pR
BUikau
Nivsr j wey
j omWdypy
t dI A`g ivc bcwkyr `KdwhY
? ko
eI ivr l wgu
r UdI ikr pwnwl
ieh g`l smJdw hY[ au
h pR
BUikau
NBu
`l j weyj omwieAw- r U
p zihr qo
N
bcwau
N
dwhYAqykeI j nm dyivCu
Vyho
eyj Iv Awpxynwl j o
VlY
N
dwhY
?
ij nH
Wsy
v kW pU
r ygu
r Unyieh g`l smJweI hY
, hynwnk! au
hnWnyAwpxy
pR
BU ismir AwhY[ 4[
swjn sMq krhu iehu kwmu ] Awn iqAwig jphu hir nwmu ]
ismir ismir ismir suK pwvhu] Awip jphu Avrh nwmu jpwvhu]
nyqRhu pyiK drsu suKu hoie ] mnu ibgsY swD crn Doie ]
eyk bsqu dIjY kir mieAw ] gur pRswid nwmu jip lieAw ]
swD sMig pRB dyhu invws ] srb sUK nwnk prgws ]8]20]
ij s nyA`K dwiek Po
r mwqRBI pR
BUdygu
x gweyhn, au
s nymwno
swr ysu
r g qymo
K mu
k qI hwsl kr l eyhn[ ij s dymn ivc pR
BUdynwm
dI g`l - bwq i m`TI l `g I hY
, au
s mwno Anyk Wr wj - Bo
g pdwr Q qy
vif AweIAWiml geIAWhn [ ij s dI j IB sdwpR
BUdwnwm j pdI hY
,
au
s mwnokeI iksm dyKwxyk`pVyqyr wg- r M
g hwsl hogeyhn[ ij sdy
ihr dyivc pU
r ygu
r Udwau
pdy
S hY
, au
s ydwAwcr n Bl whY
, so
BwhY
, Eh DnwF
hY[ hypR
BU
! AwpxysM
qWdI sM
g q ivc QWdy[ hynwnk! sqsM
g ivc ir hW
swr ysu
KWdwpR
k wS hoj W
dwhY[ 8[ 20[
ij s dyAM
dr pR
BUdI pR
Iq pY
dwho
eI hY
, su
A wd qycwaupY
dwho
i eAwhY
,
au
s dymn qyqn ivc cwA hYik nwm dI dwiq iml y[ A`KWnwl gu
r UdwdIdwr
kr kyau
s su
K hu
dwhY
M
, gu
r Udycr n Doky mn iKV Awau
N
dwhY[ BgqWdymn
qysr Ir ivc pR
BUdwipAwr it ikAwr ihM
dwhY
, pr iksyivr l yBwgWvwl y
au
hnWdI sM
g q nsIb hu
dI hY[ hypR
M
BU
! iek nwm- vsqUimhr kr kysw dy, qW
j ogu
r UdI ikr pwnwl qyrwnwm j p skIey[ hynwnk! au
h pR
BUsB QweINmO
jU
d
hY
, au
s dI vif AweI ibAwn nhINkIqI j wskdI [ 6[
slo k u ]
As tpd I]
jb Akwru iehu kCu n idRstyqw ] pwp puMn qb kh qy hoqw ]
jb DwrI Awpn suMn smwiD] qb bYr ibroD iksu sMig kmwiq]
jb ies kw brnu ichnu n jwpq ] qb hrK sog khu iksih ibAwpq]
srb bYkuMT mukiq moK pwey ] eyk inmK hir ky gun gwey ]
j do
Nj gq dI Aj yko
eI Skl hI nhINid`s dI sI, qdo
Npwp j Wpu
n
M
iks j Iv qo
NhoskdwsI? j do
NpR
BUnyAwp APu
r AvsQwvwl I smwDI l weI
ho
eI sI qdo
Niks nyiksynwl vY
r - ivr o
D kmwau
x wsI? j do
N j gq dwko
eI
rM
g- r U
p hI nhINsI id`s dw, qdo
Nd`s o^u
SI j WicM
qwiks po
h skdysn?
j do
NpR
BU ky
v l Awp hI Awp sI, qdo
Nmo
h ikQyhoskdwsI, qyBr m- Bu
ly
Ky
iks hoskdysn? hynwnk! j gq r U
p ApxI Ky
f pR
BUnyAwp bxweI hY
,
au
s qo
Nibnwies Ky
f nU
Mbnwau
x vwl wko
eI ho
r nhINhY[ 1[
sI, qdo
Nd`s o
, jM
mxw, mr nwqymO
q ikQysn? j do
Nkr qwr pU
r n pR
BUAwp hI
sI, qdo
Nd`s o
, mO
q dwf r iks hoskdwsI? j do
NAidR
St qyAgo
c r pR
BU
iek Awp hI sI qdo
NicqRgu
pq iks l y
Kw pu
`C skdysn? j do
Nmwl k
mwieAw- r ihq AQwh Ago
c r Awp hI sI, qdo
NkO
x mwieAwdybM
DnWqo
Nmu
kq
sn qykO
x bM
DnWivc b`J yho
eyhn? au
h Acr j - r U
p pR
BUAwpxyvr gwAwp hI
hY[ hynwnk! AwpxwAwkwr au
s nyAwp hI pY
dwkIqwhY[ 3[
jb hovq pRB kyvl DnI ] qb bMD mukiq khu iks kau gnI ]
krn krwvn krnY hwru ] nwnk krqy kw nwih sum wru ]4]
jb ApnI soBw Awpn sMig bnweI ] qb kvn mwie bwp imqR suq BweI]
jh Awpn aUc Awpn Awip nyrw ] qh kaunu Twkuru kaunu khIAY cyrw]
j do
NAkwl pu
r K AwpxI mO
j ivc AwpxyhI sr U
p ivc it ikAwbY
Tw
s`u K W dI mxI/ 137
j do
NpR
BUnyAwpxI so
BwAwpxyhI nwl bxweI sI, j do
Nko
eI ho
r au
s
su` K W dI mxI/ 138
dI so
Bwkr n vwl wnhINsI qdo
NkO
x mW
, ipau
, imqR
, pu
qRj WBr wsI? j do
N
Akwl pu
r K Awp hI swr IAWqwkqWivc isAwxwsI, qdo
NikQyko
eI vy
d qy
kqy
bWdyDr m pu
s qk ivcwr dwsI? j do
NpR
BUAwpxyAwp Awp hI Awpxy
Awp ivc it kweI bY
TwsI, qdo
NcM
g ymM
dySgn kO
x so
c dwsI? ij s AvsQw
ivc pr mwqmwAwp hI sB qo
Nau
~cwsI, Awp hI Awpxyny
VysI, d`s omwl k
kO
x sI qysy
v k kO
x sI? hynwnk! Ar dws kr qyAwK hypR
BU
! qU
MAwpxI
giq Awp hI j wxdwhY
N
, j Iv qy
r I giq Bwl dyhY
r wn qyAcr j hor hyhn [
ko
eI j Iv nr kWdwBwgI qyko
eI su
r gWdwcwhvwn bixAw; Gr WdyDM
dy
,
mwieAwdybM
Dn, AhM
k wr , mo
h, Bu
ly
Ky
, f r ,...; du
`K, su
K, Awdr inr wdr I
iehoij hIAWkeI iksm dIAWg`l Wc`l peIAW
[ hynwnk! pR
BUAwpxw
qmwSwkr kyAwp vy
K ir hwhY[ j do
Nies Ky
f smy
t dwhYqWiek Awp hI
Awp hoj W
dwhY[
gu
r bw
xI pVH
n dy5 FM
g
1.bo
l - bo
l
3. smJ- smJ
Awpn Kylu Awip kir dyKY ] Kylu sMkocY qau nwnk eykY ]7]
j do
NpR
BUnyAwp j gq dI Ky
f r c id`qI, qymwieAwdyiqM
n gu
x Wdw
iKl wr wKl y
r id`qw[ qdo
Nieh g`l c`l peI ik ieh pwp hY
, ieh pu
n hY
M
, qdo
N
s`u K W dI mxI/ 139
kyy
2.r u
k- r u
k
ky
ky
4.bw
r - bwr
5.mu
s ku
r wky
slo k u ]
jIA jMq ky Twkurw Awpy vrqxhwr ]
nwnk ey k o psirAw dU jw kh idR s twr ]1]
hyj IAWj M
qWdypwl x vwl ypR
BU
! qU
MAwp hI sB QweINvr q ir hwhY
N[
hynwnk! pR
BUAwp hI sB QweINmO
jU
d hY
, au
s qo
Nibnwko
eI dU
j wikQyvy
Kx
ivc AwieAwhY
? [ 1[
As tpd I]
swr yj Iv j M
q au
s pR
BUdyv`s ivc hn, au
h dInWqydieAwkr n vwl w
hY
, AnwQWdwmwil k hY[ ij s j Iv pR
BUAwp r `KdwhYau
s ko
eI mwr
nhINskdw[ mo
i eAwho
i eAwqWau
h j Iv hYij s pR
BUBu
l wdy
N
dwhY[ pR
BU
C`f kyho
r ikQyko
eI j wey
? sB j IvWdyisr qyiek Awp hI pR
BUhYj o
mwieAwdypR
Bwv qo
Npr yhY[ pR
BU AM
dr bwhr sB QweINAM
g - sM
g j wxhu
,
ij s dyv`s ivc sB j IvWdI izM
dgI dwBy
q hY[ hynwnk! AwK, pR
BUdy
sy
v k au
s qo
Nsdkyhn j ogu
x Wdw^zwnwhY
, by
AM
q qyApwr hY[
ijsu BwvY iqsu ley imlwie] Bgiq krih hir ky gux gwie]
qum qy iBMn nhI ikCu hoie ] Awpn sUiq sBu jgqu proie ]
jw kau pRB jIau Awip buJwey ] scu nwmu soeI jnu pwey ]
dieAwdyGr pR
BUj I sB QweINBr pU
r hn, qysB j IvWqyimhr
kr dyhn [ pR
BUAwpxyKy
l Awp j wxdwhY
, sB dyidl dI j wxn vwl wsB
QweINmO
jU
d hY[ j IvW keI qr IikAWnwl pwl dwhY
, j oj oj Iv au
s nypY
dw
kIqwhY
, au
h au
s ypR
BU ismr dwhY[ ij s au
qyqR
`TdwhYau
s nwl j o
Vl Y
N
dw
hY
, au
h au
s dygu
x gwkyau
s dI BgqI kr dyhn [ hynwnk! ij s nymn
ivc Sr DwDwr kypR
BU s`c mu
c ho
N
d vwl wmM
n il AwhY
, au
s nyau
s ie`k
kr qwr hI pCwixAwhY[ 3[
syvk kau syvw bin AweI ] hukmu bUiJ prm pdu pweI ]
ieh lok suKIey prlok suhyly] nwnk hir pRiB Awpih myly]4]
j osy
v k iek pR
BUdynwm ivc it ikAwho
i eAwhY
, au
s dI Aws kdy
su` K W dI mxI/ 142
^wl I nhINj W
dI [ sy
v k ieh P`bdwhYik sB dI sy
v wkr y[ pR
BUdI r zw
smJ kyau
s au
~cwdr j wiml j W
dwhY[ ij nH
Wdymn ivc Akwl pu
rK
v`s dwhY
, au
hnW ies nwm ismr n qo
Nv`f who
r ko
eI ivcwr nhINsu
`J dw;
mwieAwdybM
Dn qo
V kyau
h inr vY
r hoj W
dyhn qyhr vy
l ysiqgu
r Udycr n
pU
j dyhn; au
h ies j nm ivc vI su
KI hn, qypr l o
k ivc BI sO
Kyhu
dyhn,
M
hynwnk! pR
BUnyAwp au
hnW Awpxynwl iml wil AwhY[
ijsu pRBu rwKY iqsu nwhI dUK ] nwmu jpq min hovq sUK ]
AwT phr pRB pyKhu nyrw ] imtY AigAwnu ibnsY AMD yrw ]
pR
BUqo
Npr yik`Qyko
eI j Iv j wskdwhY
? j Iv bcdwhI r `Kxhwr pR
BU
ismr kyhY
[ j oinr BaupR
BU j pdwhY
, au
s dwswrwf r imt j W
dwhY
, pR
BUdI
imhr nwl hI bM
dwf r qo
N^l wsI pwau
N
dwhY[ ij s dI pR
BUr `iKAwkr dwhY
au
s ko
eI du
`K nhINpo
N
hdw, nwm j ipAWmn ivc su
K pY
dwhu
dwhY
M
; nwm
ismir AWicM
qwdU
r qyAhM
k wr imt j W
dwhY
, au
s dI ko
eI br wbr I hI nhIN
kr skdw [ hynwnk! ij s bM
dydyisr au
qysU
r mw siqgu
r Ur wKw Kl o
qw
ho
i eAwhY
, au
s dyswr ykM
m r ws Awj W
dyhn [ 7[
pr m ^u
SIAWvwl ypR
BUdI is&iq- swl wh kr o
, sqsM
g ivc iml kyieh
dwbcwaukr oj obVI mu
Sikl nwl iml dwhY[ hir dygu
x gwauj oAmr
kr n vwl ybcn hn, izM
dgI ivkwr Wqo
Nbcwau
x dwiehI vsIl whY
[ A`Ty
phr pR
BU AM
g - sM
g vy
Khu
, AigAwn imt j wey
g wqymwieAwdwhny
r wnws
hoj wey
g w[ hynwnk! siqgu
r Udwau
pdy
S su
x kyihr dyivc vswauies qr H
W
mn- mM
g IAWmu
r wdWiml xgIAW[
hlqu plqu duie lyhu svwir ] rwm nwmu AMqir auir Dwir ]
pUry gur kI pUrI dIiKAw] ijsu min bsY iqsu swcu prIiKAw]
min qin nwmu jphu ilv lwie] dUKu drdu mn qy Bau jwie]
nwm AM
dr ihr dy ivc it kwE, ies qr H
Wl o
k qypr l o
k do
vy
Nsu
Dwr
l vo
[ pU
r ysiqgu
r UdI is`iKAw BI mu
kM
ml hu
d
MI hY
, ij s dymn ivc ieh
ij s pR
BUdI smJ pU
r n, ABu
`l hY
, ij s dI nzr ivco
NAM
i mR
q vr sdw
hY
, au
s dwdIdwr kIiqAWj gq dwau
~Dwr hu
dwhY[ ij s pR
M
BUdykml Wvr gy
A`q so
hxycr n hn, au
s dwr U
p su
dr hY
M
, au
s dwdIdwr mu
r wdWpU
r IAWkr n
vwl whY
[ au
h Akwl pu
r K Gt Gt dI j wxn vwl wqysB qo
Nv`f whY
, au
s dw
sy
v k dr gwh ivc kbU
l hoj W
dwhY
, au
s dI sy
v wmu
bwir k hY[ ij sdyihr dy
ivc pR
BUv`s dwhYau
h Pu
`l vW
g iKVdwhY
, au
s dyny
Vykwl BI nhINAwau
N
dw
Bwv, mO
q dwf r au
s po
N
hdwnhIN[ hynwnk! ij nH
Wmnu
`KWnysqsM
g ivc
pR
BU ismir AwhY
, au
h j nm mr n qo
Nr ihq hoj W
dyhn, qysdwkwiem
r ihx vwl wdr j whwsl kr l Y
N
dyhn [
ij s dwibAwn nhINhoskdw[ pr
slo k u ]
igAwn AM jnu gu i r dIAw AigAwn AM Dy r ibnwsu ]
hir ikrpw qy sM q By itAw nwnk min prgwsu ]1]
ij s siqgu
r UnyigAwn dwsu
r mwb^iSAwhY
, au
s dyAigAwn r U
p
hny
r ydwnws hoj W
dwhY[ hynwnk! j oAkwl pu
r K dI imhr nwl gu
r U
imil AwhY
, au
s dymn ivc igAwn dwcwnx hoj W
dwhY[ 1[
As tpd I]
iqs qy iBMn nhI ko Twau ] gur pRswid nwnk suKu pwau ]2]
au
h by
AM
q Bgvwn AM
dr bwhr sB QweINhr y
k sr Ir ivc mO
jU
d hY
[
Dr qI AkwS qypqwl ivc hY
, swr yBvnWivc mO
jU
d hYqysB dI pwl nw
kr dwhY
; pR
BUj M
g l ivc hY
, Gwh Awidk ivc hYqypr bq ivc hY
; ij hoij hw
au
h hu
k m kr dwhY
, au
hoij hwj Iv kM
m kr dwhY
; pau
x ivc, pwxI ivc, A`g
ivc, cwr ykM
t Wivc dsINpwsINBwv sB QweINsmwieAwho
u
i eAwhY
; ko
eI BI
nwl iml dwhY[
byd purwn isMimRiq mih dyKu ] ssIAr sUr nKqR mih eyku ]
pR
BUdwnwm ipAwr wl `g x l `g pY
N
dwhY[ j gq dyswr ypdwr Q au
s iek
pR
BUivc hI l In id`s dyhn, au
s pR
BUqo
NhI Any
k WiksmWdyr M
g qmwSy
inkl yho
eyid`s dyhn; au
s dysr Ir ivc pR
BUdynwm dwit kwxwhoj W
dwhYj o
mwno
, j gq dynO
NhI ^zwinAWdyqu
`l hYqyAM
i mR
q hY
; au
s dyAM
dr APu
r su
rq
ju
VI r ihM
dI hY
, Aj y
hwAcr j iek- r s
su `K W dI mxI/145
vy
dWivc, pu
r wxWivc, isimR
qIAWivc EsypR
BU q`k o
; cM
dR
mw, sU
rj ,
qwir AWivc BI iek au
hI hY
; hr y
k j Iv Akwl pu
r K dI hI bo
l I bo
l dwhY
;
pr sB ivc hu
i dAWBI au
M
h Awp Af o
l hYkdyf o
l dwnhIN[ swr IAWqwkqW
r c kyj gq dIAWKy
f WKy
f ir hw hY
, pr au
h iksymu
`l qo
NnhINiml dw,
Amo
l k gu
x Wvwl whY
; ij s pR
BUdI j o
i q swr ysr Ir Wivc j g r hI hYau
h
mwl k qwxypy
t yvW
g sB Awsr wdyir hwhY
; hynwnk! Akwl pu
r K dI ies
su` K W dI mxI/ 146
sMq jnw kw pyKnu sBu bRhm ] sMq jnw kY ihrdY siB Drm ]
sMq jnw sunih suB bcn ] srb ibAwpI rwm sMig rcn ]
ijin jwqw iqs kI ieh rhq ] siq bcn swDU siB khq ]
jo jo hoie soeI suKu mwnY ] krn krwvnhwru pRBu jwnY ]
AMqir bsy bwhir BI EhI ] nwnk drsnu dyiK sB mohI]4]
sM
q j n hr QWAkwl pu
r K hI vy
Kdyhn, au
hnWdyihr dyivc swr y
i^Awl Dr m dyhI au
Tdyhn[ sM
q j n Bl ybcn hI su
x dyhn qysB QweIN
ivAwpk Akwl pu
r K nwl j u
Vyr ihM
dyhn [ ij s ij s sM
q j n nypR
BU j wx
il AwhYau
s dI r ihxI hI ieh hoj W
dI hYik au
h sdws`c ybcn bo
l dwhY
; qy
j oku
J pR
BUvl o
Nhu
dwhYau
M
s y su
K mM
ndwhY
, sB kM
m kr n vwl wqyj IAWpwso
N
kr wau
x vwl wpR
BU hI j wxdwhY[ swDUj nWl eI AM
dr bwhr sB QWpR
BU
v`s dwhY[ hynwnk! pR
BUdwsr b- ivAwpI dr Sn kr kyswr I isR
St I msq
hoj W
dI hY[
ikhw j w skdw hY
? pR
BUAwp hI sB QweINmO
jU
d hY
[ ij s pR
BUAwp
AM
dr l I au
~cI AvsQw su
J wau
N
dwhY
, hynwnk! au
s AwpxI ies sr bivAwpk dI smJ b^SdwhY[
j oau
s dyAwsr yhY
, au
h BI ho
N
d vwl I hYBr m nhIN
, qwxypy
t yvW
g au
s ny
Awpxynwl iml weI ho
eI hY
[ pR
BUikhoij hwhYqyky
f w v`f whY
ieh g`l
ibAwn nhINhoskdI, ko
eI dU
j wv`Kr who
v yqWsmJ sky[ pR
BUdwkIqw
ho
i eAwsB ku
J j IvW isr m`QymM
nxwpY
N
dwhY
, hynwnk! ieh pCwx gu
rU
dI ikr pwnwl Awau
N
dI hY[
jo jwnY iqsu sdw suKu hoie ] Awip imlwie ley pRBu soie ]
pR
BUiml ipAwhY
; hynwnk! qU
MBI pU
r n pR
BUdygu
x gw[
slo k u ]
nwnk pUrw pwieAw pUry ky gun gwau ]1]
gu
r bw
xI pVH
n dy5 FM
g
1.bo
l - bo
l
kyy
3. smJ- smJ
2.r u
k- r u
k
ky
5.mu
s ku
r wky
ipAwr nwl , vIcwr kybwxI pVIeyieM
J ik mU
M
h bw
xI pVH
yAqymn Ar Q vIcw
r y[
ij vyNmU
h nwl bwxI pVIeymn ivc Ar Q- vIcwr cl dI r hy
M
[
4.bw
r - bwr
ky
As tpd I]
hyBweI! swD sM
g q ivc pr m- su
K pR
BU ismr , ies qr H
WAt `l su
K,
ij s ie`k
Akwl pu
r K dyAny
k Wr M
g hn, au
s ie`k pu
BUdwiDAwn ic`q ivc Dr hu
[
dInWau
qydieAwkr n vwl wgo
pwl dmo
dr du
`KWdwnws kr n vwl wsB ivc
ivAwpk qyimhr dwj oGr hY
; hynwnk! au
s dwnwm mu
V mu
V Xwd kr ,
ij M
d dwAwsr wieh nwm hI hY[ 2[
hypR
BU
! ieh su
x kyik qU
Mdr - F`iTAWdI bW
h PVn- j o
g whY
N
, AsINqy
ry
dr qyAwey
, qU
Mimhr kr kysw Awpxynwl my
l wieAw; swf yvY
r imt gey
hn, AsINsB dypY
r WdI ^wk hogeyhW[ swD sM
g q ivc Amr kr n vwl w
nwm j p r hyhW
[ gu
r dy
v j I swf yau
qyqR
`T pey
, ies vwsqyswf I sy
v kWdI
sy
v wisr ycVHgeI hY
[ AsINsM
s wr I DM
i dAWqyivkwr Wqo
Nbc geyhW
, pR
BUdw
nwm su
x kyj IB nwl BI au
c wr dyhW[ hynwnk! pR
BUnyimhr kr kyswf yqy
dieAwkIqI, swf wkIqwho
i eAwvxj dr gwhykbU
l hoigAwhY[
srin jogu suin srnI Awey ] kir ikrpw pRB Awp imlwey ]
imit gey bYr Bey sB ryn ] AMimRq nwmu swD sMig lYn ]
ieh Pl iqsu jn kY muiK Bny] gur nwnk nwm bcn min suny]6]
At `l su
K mn dwit kwau
, ir DIAW
, nO
N^zwny
, Akl , igAwn qyswr IAW
kr wmwqW
; iv`idAw, qp, j o
g , Akwl pu
r K dwiDAwn, sR
St igAwn, cM
y
gy
qo
NcM
g w Bwv, qIr QWdw ieSnwn[ Dr m, Ar Q, kwm, mo
K cwr ypdwr Q,
ihr dy- kml dw Ky
Vw; swir AWdy ivc r ihM
i dAWsB qo
Nau
pr wm r ihx w;
so
hxw, isAwxw, j gq dymU
l pR
BUdwmihr m, sB iekoij hwj wxnwqysB
iekonzr nwl vy
Kxw; ieh swr yPl ; hynwnk! au
s dyAM
dr Awv`s dyhn;
j ogu
r Udybcn qypR
BUdwnwm mU
ho
M
Nau
c wr dwhYqymn l wkysu
x dwhY[ 6[
ijsu min bsY sunY lwie pRIiq] iqsu jn AwvY hir pRBu cIiq]
jnm mrn qw kw dUKu invwrY ] dulB dyh qqkwl auDwrY ]
inrml soBw AMimRq qw kI bwnI] eyku nwmu mn mwih smwnI]
dUK rog ibnsY BY Brm ] swD nwm inrml qw ky krm ]
sB qy aUc qw kI soBw bnI] nwnk ieh guix nwmu suKmnI
s`u K W dI mxI/ 153
]8]24]
su `K W dI mxI/154
25
hoq suh yl w
26
sM
Gwr Y
27
sM
i g au
j IAwr w
28
br qin nwmu
29
ibriq ibby k Y
30
mu
k iq j u
g iq
31
j n kI vif AweI
32
kCunwih ibEgu
33
34
Et sqwxI
35
nwm r s mwqy
36
nwm qu
il
37
inmK inmK
38
s ms i r
39
shij
suB wie
40
41
sgl kI r Inw
42
sgl isR
s it swj nw
43
iqsucIiq
44
gu
n cy
iq
45
swk sY n
46
sd sdw hjU r y
bx Awvy
g w[
47
j IauipM
fu
48
giq imiq
49
Awn su
A wie
50
khUn sIJeI
su KmnI sihb
rqn jvwhr mwixk
gu
r bwxI dySbd j o
VWivc bVI kmwl dI sihj iK`c hY
[ Anidn
Sbd ivcwr k r n vwl IAWr U
hWqWSbd j o
VWdw r s Bu
c dIAWey
M
nIAW
r `qIAWj W
dIAWhn ik ieh Sbd j o
V Awm bo
l cwl dI BwSwhI bx j W
dy
hn[
"gurbwxI dy Sbd joVW vyKx, prKx qy mwnx dI Awdq
pweIey[" pR
: swihb isM
o
G dwieh kQn swf wsBnWdwiDAwn mM
g dwhY
[
hy
TWgu
r bwxI dy ku
J Aiq su
A wdl y r qn j vwhr mwix k dr j
kW
KI ey
kY
min ibsR w m
51
ibKo
i t gvwvY
52
sr b Qo
k
ibGnu n lwgY
Anidnuj wgY
53
min r o
su
54
cau
gu
n kr Yinhwl u
qqu bui D
su
Pl Pl w
55
bt waUisau
56
inr wr Q dwm
au
Dr ymU
cw
iqR
s nw bu
JY
57
ibnsyBYBr m
58
10
syj n pr vwn
59
inr ml so
Bw
60
sgl qy aud ws
11
sypu
r K pR
Dwn
12
is by
mu
hqwj y
61
kq Avr l u
Bwvih
62
piq sy
qI
13
is sr b kyr wj y
14
63
Elw rhq
64
iCdRFwky
15
16
65
swis swis
66
ikau Awlsu
17
18
kwrj pUr y
67
68
nIkI j wiq
19
kml
20
Anhd Ju
nk wr
69
py
Kih ibsmwd
70
min jwghu
21
nwQ AnwQ
22
iKn mwih au
Dwr I
71
72
23
pwp pr hr Y
24
sU
K Gny
ry
ibgwsnu
s` uK W dI mxI/155
73
kml ibgwsu
74
119
Bl wBl wkhwvY
120
igAwn prgwsu
75
kCUn hwQ
76
mu
K aU
jl
121
imit geygvn
122
pweyibsR
wm
77
pR g tY su i gAwnu
78
bu
J YpR
Buny
rw
123
gr ib gl y
124
inr ml so
ie
79
sBuho
q inby
rw
80
sdw pr Pu
lY
125
sr b kI r y
n
126
nh iqR
pqwvY
81
mno h r bY n
82
bIgwpY
ru
127
Kip Kip mr Y
128
nwm r M
ig
83
hauqwpu
84
Aj r ushY
129
sr b su
Ku
130
au
J iV pweIAY
85
kr qU
i q Aiq nIkI
86
pwp plwien
131
132
qqusBubU
i JAw
87
kl K
Uq hr Y
88
133
ibr Qw j wnnhwr
134
qU
t Yhaur o
gu
89
sr pr insqr Y
90
135
sdw Ar o
gu
136
kwhyibl l weIAY
91
iehYgu
nwau
92
shj su
Bwau
137
AwpybInw
138
Awpy dwnw
93
inrml qy inrmlw
94
139
iehuAnr wau
140
mnsw pU
rn
95
96
inr ml j u
g qw
141
mM
g l sd
142
nwnw r U
p
97
gr IbI smwhw
98
143
nwnwBy
K
144
nwnw ibiD
99
su
Pl Pl w
10 0
bR
hm kwby
qw
145
ibsmn ibsm
146
Beyibsmwd
101
sd
jIvY
10 2
sgl insqwr Y
147
Awpy gu
x kwr I
148
qqu igAwnu
103
104
Awqm au
dwsu
149
min pr qIiq
150
pr dw FwkY
105
Awqm ihqwvY
10 6
bhuibiD
151
sr pr r wKY
152
aUc qy aUcy
10 7
nvqn nwmu
10 8
Awqm pr gws
153
154
Awqm kYcwie
10 9
qq kyby
qy
110
sd sd hI jIvih
155
bM
Dn kwt Y
156
py
Kq pu
nIq
111
kr x kwr x
112
kr n k r wvn
157
du
K nwTy
158
qqubIcwr u
113
hir gu
x BwKY
114
dh idis DwvY
159
aup jY cwau
160
AM
qir pR
g ws
115
dh ids pR
g t wvY
116
inM
d icM
d ibau
hwr
161
j phugu
nqwsu
162
qq kwby
qw
117
118
sr b kI ho
q r vwl
163
igAwn AM j nu
164
n kbhU fol Y
suKmnI sunyhy
1. qIrQW qy ieSnwn krn nwl mYl nhIN auq rdI[
(so
c kr YidnsuAr ur wiq ]
mn kI mY
l un qn qyj wiq ] )
2. Awpy AwpxI vifAweI nw krdy iPrIey sgoN
Awpxy Awp sB qoN nIvW, mMdy- krmI smJIey[
(Awps kauj oj wxYnIcw]
so
a UgnIAYsB qyaU
c w] )
3. sB Awpxw im`q r smJIey[
(mn Apu
nyqybu
r wimt wnw]
py
KYsgl isR
s it swj nw] )
4. jy pRB U id`qI hoe I koeI vsqU vwps lY lvy
qW vI KuS rhIey, Bwxw mMnIey[
(ij s kI bsquiqsuAwgYr wKY]
pR
B kI AwigAwmwnYmwQY] )
5. dui nAwvI pdwrQ qy moh sB nSt ho jWdy hn[
iehnW nwl pRI q nw pweIey[
(Aink Bwiq mwieAwkyhy
q ]
sr pr ho
v q j wnuAny
q ])
6. prmwqmw swfy AMdr vsy qW hI swfy pRc wr dw Asr hov ygw[
(ij s kYAM
qir bsYinr M
k wr u]
iqs kI sIK qr YsM
s wr u] )
7. mn ivc au~ Ty ivcwrW hwvI nw hox idau,
iehnW mn qoN hI twl idau[
(mn kI bwsnwmn qyt r Y] )
8. kdy vI JUT nw bolIey, JUT jIB nwl CUhx hI nw dyeIey[
(imiQAwnwhI r snw pr s ] )
s`u K W dI mxI/ 159
10.
11.
12.
13.
14.
15.
su` K W dI mxI/ 16 3
su` K W dI mxI/ 16 4