Gne Enerjisi Toplants

6 Kasm 2012 Gne Ev /ANTALYA

Bilal imek Elektrik Y. Mhendisi TEDA Genel Mdrl

TEDA GENEL MDRL

Sunum erii 1 2 3 4 5

Trkiye Elektrik Piyasas ve Datm irketleri Lisanssz Elektrik retimi Balant Grleri Proje Hazrlama Sonular

TEDA GENEL MDRL

Sunum erii 1 2 3 4 5

Trkiye Elektrik Piyasas ve Datm irketleri Lisanssz Elektrik retimi Balant Grleri Proje Hazrlama Sonular

TEDA GENEL MDRL

Trkiye Elektrik Sektrnn Yaps

retim
Elektrik retim A..(EA) Trkiye Elektrik Ticaret ve Taahht A.. (TETA) Y, YD, HD Serbest retim irketleri Otoprodktr ve Otoprodktr Gruplar

letim
Trkiye Elektrik letim A.. (TEA)

Datm
Trkiye Elektrik Datm A.. (TEDA) zel Datm irketleri Organize Sanayi Blgeleri (OSB)

Perakende Sat
Trkiye Elektrik Datm A.. (TEDA) zel Datm irketleri Toptan Sat Lisansna Sahip irketler

TEDA GENEL MDRL

13
Krklareli Tekirda

17 Datm 14 irketleri
.
Zonguldak Edirne Kocaeli Yalova Sakarya anakkale Dzce Karabk

stanbul Avrupa Y. stanbul Anadolu Y.

Bartn

Sinop Kastamonu Samsun Rize Ordu Amasya Tokat Krkkale Yozgat Krehir Trabzon Giresun Gmhane Bayburt Erzincan Erzurum Artvin Ardahan

21
Bolu ankr

4
Kars Idr Ar

15

12
Balkesir

Bursa

Bilecik Eskiehir

9
Ankara

orum

3 6
Kayseri Nevehir Sivas Tunceli Mu

Ktahya

16
Afyon Konya

11
zmir

Manisa Uak

Bingl

5
Malatya K.Mara

18 20

Elaz Diyarbakr

Bitlis

Van

Aksaray

2
Hakkari

Aydn

Denizli Isparta

Siirt Batman Adyaman rnak Mardin

8
Karaman Mersin

Nide

Mula

19

Burdur Adana Antalya

7
Osmaniye

1
Gaziantep Kilis anlurfa

10

Hatay

1. Dicle E. Datm A.. / Dicle Elec. Distr. Co. (Diyarbakr, Mardin, Siirt, anlurfa, Batman, rnak) 2. Vangl Elektrik Datm A.. / Vangl Electricity Distribution Co. (Bitlis, Hakkari, Mu, Van) 3. Aras E. Datm A.. / Aras E. Distr. Co. (Ar, Erzincan, Erzurum, Kars, Bayburt, Ardahan, Idr) 4. oruh Elektrik Datm A.. / oruh E. Distribution Co. (Artvin, Giresun, Gmhane, Rize, Trabzon) 5. Frat Elektrik Datm A.. / Frat Electricity Distribution Co. (Bingl, Elaz, Malatya, Tunceli) 6. amlbel Elektrik Datm A.. / amlbel Electricity Distribution Co. (Sivas, Tokat, Yozgat) 7. Toroslar E. Datm A.. / Toroslar E. Distr. Co. (Adana, Gaziantep, Hatay, Mersin, Kilis, Osmaniye) 8. Meram E. Datm A.. / Meram E. Distr. Co. (Krehir, Konya, Nevehir, Nide, Aksaray, Karaman) 9. Bakent E.D.A.. / Bakent E.D.Co. (Ankara,ankr,Kastamonu,Zonguldak,Krkkale,Bartn,Karabk) 10. Akdeniz Elektrik Datm A.. / Akdeniz Electricity Distribution Co. (Antalya, Burdur, Isparta) 11. Gediz Elektrik Datm A.. / Gediz Electricity Distribution Co. (zmir, Manisa)

12. Uluda Elektrik Datm A.. / Uluda Electricity Distribution Co. (Balkesir, Bursa, anakkale, Yalova) 13. Trakya Elektrik Datm A.. / Trakya Electricity Distribution Co. (Edirne, Krklareli, Tekirda) 14. stanbul Anad.Y. E.Da. A.. / stanbul Anatolian Side E.D.Co. (stanbul ili Anad.Yakas / stanbul Anatolian Side) 15. Sakarya Elektrik Datm A.. / Sakarya Electricity Distribution Co. (Bolu, Kocaeli, Sakarya, Dzce) 16. Osmangazi Elektrik Datm A.. / Osmangazi E. Distr. Co. (Afyonkarahisar, Bilecik, Eskiehir, Ktahya, Uak) 17. Boazii Elektrik Da. A.. / Boazii Elec. Distribution Co. (stanbul ili Avrupa Yakas / stanbul European Side) 18. Kayseri ve Civar Elektrik T.A.. / Kayseri and Its Vicinity Electricity Turkish Inc. Co. (Kayseri) 19. Aydem Elektrik Datm A.. / Aydem Electricity Distribution Co. (Aydn, Denizli, Mula) 20. Akeda Elektrik Datm A.. / Akeda Electricity Distribution Co. (Adyaman, Kahramanmara) 21. Yeilrmak Elektrik Datm A.. / Yeilrmak Electricity Distribution Co. (Amasya, orum, Ordu, Samsun, Sinop)

TEDA GENEL MDRL

zelletirilen irketler
zel sektre devredilmi blgeler Trakya Boazii Ayeda Sakarya Sakarya Uluda Bakent Yeilrmak oruh Aras1 amlbel Onay/devir sreci devam etmekte olan blgeler

Osmangazi Gediz Meram Menderes2 Akdeniz Toroslar Gksu3 Dicle Kceta Frat Van Gl

Tekrar ihaleye kld.

1 Arasn devri ile ilgili yrtmeyi durdurma karar vardr. Nihai karar beklenmektedir 2 zelletirme portfynden karlan Aydn,Denizli,Mula datm blgesinin AYDEM A..ye devri Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl tarafndan yaplmtr. 3 Gksu EDA 2009 ylnda zelletirme portfynden karlmtr.Bu blgenin devir sreci, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl tarafndan yrtlmtr.

TEDA GENEL MDRL KAYNAK: zelletirme daresi Bakanl (B)

Sunum erii 1 2 3 4 5

Trkiye Elektrik Piyasas ve Datm irketleri Lisanssz Elektrik retimi Balant Grleri Proje Hazrlama Sonular

TEDA GENEL MDRL

Lisans eitleri

1) 2) 3) 4) 5) 6) 7)

retim lisans, Otoprodktr lisans, Otoprodktr grubu lisans, letim lisans, Datm lisans, Toptan sat lisans, Perakende sat lisans.

TEDA GENEL MDRL

Yeni Dzenleme

Elektrik Piyasasnda Lisanssz Elektrik retimi

TEDA GENEL MDRL

Sre
Tarih
Temmuz 2008 Eyll 2008 5784 sayl Kanunda yaplan deiiklik EPDK tarafndan yaynlanan ilk ynetmelik tasla

23 Ocak 2009 13 Temmuz 2009 3 Aralk 2010

EPDK tarafndan Ynetmelik 2.kez revize edildi. EPDK tarafndan Ynetmelik 3.kez revize edildi. Elektrik Piyasasnda Lisanssz Elektrik retimine likin Ynetmeliin ilk hali yaynland. (Resmi Gazete) 6094 -Yenilenebilir Enerji Kaynaklarnn Elektrik Enerjisi retimi Amal Kullanmna likin Kanunun baz maddeleri Ynetmeliinin yeniden dzenlenmesini gerektirdi. (HES-l zel dareleri, Gerek ve Tzel kiilere deme konusu gibi) EPDK tarafndan hazrlanan ve revize edilen Elektrik Piyasasnda Lisanssz Elektrik retimine likin Ynetmelik tekrar yaynland. (Resmi Gazete) Elektrik Piyasasnda Lisanssz Elektrik retimine likin Ynetmeliin Uygulanmasna Dair Tebli yaynland ve fiilen uygulamaya geildi.

29 Aralk 2010

21 Temmuz 2011 10 Mart 2012

TEDA GENEL MDRL

10

Lisanssz Elektrik retimi (Mevzuat)

4628 Elektrik Piyasas Kanunu

5627 Enerji Verimlilii Kanunu

5346
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarnn Elektrik Enerjisi retimi Amal Kullanmna likin Kanun (Tevik)

Elektrik Piyasasnda Lisanssz Elektrik retimine likin Ynetmelik

Elektrik Piyasasnda Lisanssz Elektrik retimine likin Ynetmeliin Uygulanmasna Dair Tebli

TEDA GENEL MDRL

11

Sunum erii 1 2 3 4 5

Trkiye Elektrik Piyasas ve Datm irketleri Lisanssz Elektrik retimi Balant Grleri Proje Hazrlama Sonular

TEDA GENEL MDRL

12

Datk (Datlm) retim Nedir? Embedded Generation (EG), Distributed Generation (DG), Decentralized Generation (DG) Dispersed Generation (DG)

Alak Gerilim (AG) ya da Orta Gerilim (OG) seviyesinde (0,4-36 kV) yaplan ve ebeke ile paralel alan elektrik enerjisi retimi ve enerji depolamadr.

TEDA GENEL MDRL

13

Datk retim Yntemleri

TEDA GENEL MDRL

14

Hangi Tesisler Kurulabilir?

1-Kojenerasyon Santralleri
Lisans alma yok, irket kurma yok, Gerek/Tzel kii bavuru yapabilir, Kurulu g kst yok, Sisteme enerji veremez. Kaan enerji iin bedel denmez.

2-Mikrokojenerasyon Santralleri
Lisans alma yok, irket kurma yok, Gerek/Tzel kii bavuru yapabilir, Tzel kii ihtiya fazlasn satabilir, gerek kii satamaz, Kurulu g en fazla 50 kW olabilir. Tzel kii ihtiya fazlas enerji iin YEK Cetvel 1deki en dk fiyat.

3-Yenilenebilir Enerji Kaynaklarna Dayal Santraller

Lisans alma yok, irket kurma yok, Gerek/Tzel kii bavuru yapabilir, Gerek/Tzel kii ihtiya fazlasn satabilir, Kurulu g en fazla 500 kW olabilir. Kaynak baznda YEK Cetvel 1 Aksam baznda Cetvel 2deki fiyatlar.

TEDA GENEL MDRL

15

Bavuru Admlar
Bavuru Yaplmas Tesisin Yapm

Deerlendirme

Kabul lemleri ve Onay

Projelerin Onaylanmas

letme

Anlamalarn mzalanmas

Faturalama ve deme

TEDA GENEL MDRL

16

Balant Noktas Trleri

380 kV

154 kV
(34,5-15,8-10,5-6,3 kV)

3
0,4 kV

Mteriler

Byk Santraller

Datk Enerji Santrali (DES)

Sisteme Balant Noktalar: 1- AGden balant 2- Gerilim dm ve g kayb hesaplarna gre hattn kapasitesine bal olarak OG datm ebekesine gml olarak balanan santraller, 3- Genelde kurulu gc 10 MW ile 50 MW arasnda olan retim tesisleri, mstakil hat ve fiderle TMlere direk bal santraller, 4- Rzgar iftlii, gne tarlalar gibi byk lekli santrallerin 154 /OG TM zerinden iletime bal santraller) 5- Kurulu gc 50 MWnn zerinde olan retim tesisleri, 154 kV gerilim seviyesinden direk olarak balanr.

TEDA GENEL MDRL

17

Uyulmas Gereken Temel Standartlar

Santral Kurulu Gc < 11 kW > 11 kW ve AGden Bal > 11 kW ve YGden Bal Standart Ad TS EN 50438 CLC/FprTS 50549-1:2011 CLC/FprTS 50549-2:2011

TEDA GENEL MDRL

18

OG Balant Grleri
TEA 380 kV veya 154 kV ebeke Fider 1 TEA TM 154/31,5 KV 25+25 MVA

OG rtibat Merkezi
PV 500 kW

Fider 2
Fider 3

Fider n

3/0AWG (Pigeon)

Rzgar & Gne > 2MW

Dier Kaynaklar iin; Her bir TM iin +1 MW kapasite tahsis edildi.

RES 500 kW

Yk

= =

TEA Gr Alnacak!
TEDA GENEL MDRL

:ebeke ksa devre gc, :Santral kurulu gc, : Ksa devre akm : Santral nominal akm

19

OG Teknik Deerlendirme
Genel olarak retim santralnn datm sistemine balantsnda; 1) Bavurular irtibat merkezine gre snflandrlacak; OG iin fider baznda deerlendirilecek. 2) Balanabilirlilik orannn salanmas. Datm irketi tarafndan alternatif balant noktas nerilebilir. 3) E.P. ebeke Ynetmeliinin 5. maddesinde yer alan 50 MW kstnn almamas, 4) Sistem ksa devre arza akm limiti olan 16 kAin almamas (TEA tarafndan hesaplanmakta), 5) Rzgar santralleri iin; balanacak toplam RES kapasitesinin, balant noktasnn minimum ksa devre gcnn en ok yzde bei (%5)i kadar olmas ve bu gc amamas, artlarnn salanmas halinde uygun balant gr verilmektedir.
TEDA GENEL MDRL

20

OGden Balant Esaslar

154 kV

TR 50 MVA

34,5 kV

3x3/0 AWG

3x3/0 AWG

11,3 km

Mevcut DM veya KK

630 kVA

GES 500 kW G

TEA OTOP FDER TEDA OTOP FDER

TEDA GENEL MDRL

34,5 kV

0,4kV

21

rnek: OGden PV Santral Balants

DAITIM EBEKESNE BALANTI HATTI TRAFOLU BETON KK BNASI

GES SANTRAL

TEDA GENEL MDRL

22

Mevcut Tesisinde retici Olmak

154 kV E..H Mteri DM

154/34,5 kV TR-A 50 MVA

154/34,5 kV TR-B 50 MVA

.kV/34,5 kV

34,5/0,4 kV 1600 KVA Fabrika

Bara-A 34,5 kV Bara-B AG Pano

DM

34,5 kV 477 MCM - 7,8 km DN : 34 34,5 kV 477 MCM 12,6 km

TEDA GENEL MDRL

23

AGden Balant Kapasitesi

Trafo Gc S (kVA)

Balanabilir Toplam Kapasite Pt (kW)

Bir kiiye bir yl ierisinde tahsis edilebilecek kapasite (kW)

t.g. < 100 Trafo Gc (S) x 0,3

7,5

100 t.g. 1000

t.g. x 0,1

t.g. >1000

100 kW

TEDA GENEL MDRL

24

AG Trafo G ve Kapasiteleri
Trafo Gc (kVA) Balanabilir Toplam Kapasite (kW)) 15 30 Bir kiiye bir yl ierisinde tahsis edilebilecek kapasite (kW) 7,5 10

50 100

160
250 400 630 800

48
75 120 189 240

16
25 40 63 80

1000
1250 1600 2000 2500

300
375 480 600 750

100
100 100 100 100

TEDA GENEL MDRL

25

AG Teknik Deerlendirme

Trafo
OG ebeke

33 kV
AG Hatt

Mesken Mesken

5 kW 1~ balant ve > 5 kW ise 3~ balant yaplmaldr.

TEDA GENEL MDRL

26

Mesken Uygulamalar (1-10 kW)

TEDA GENEL MDRL

27

G Kalitesi
Harmonikler (THD) < %5 Fliker iddeti (YG): Pst 1.0 Plt 0.8 Fliker iddeti (AG): Pst 1.0 Plt 0.65

50 Hz

Arz
Gerilim Dalgalanmalar (YG-AG): Devreye Girerken/karken: %3,3 Enjekte Edilen Doru Akm < %0,5 Ksa Devre Gc Art Aktif G Kontrol Reaktif G Kontrol Topraklama

Talep

Tasarm Kurulum letme

28

TEDA GENEL MDRL

Gelecekteki Zorluklar
Byk lekli yenilenebilir enerji sistemlerinin ebeke entegrasyonu ve datk enerji kaynaklarnn abuk oalmas, Artan enerji talepleri ve datm gerilimi seviyesinden balantlar, Datm sistemi koruma ve kontrol uygulamalar ebeke ile birlikte byk uyumsuzluk oluturmas, Konvansiyel olmayan retim, baarl bir ebeke iletmesi iin yeni kontrol ve koruma stratejileri gerektirmesi, Yenilenebilir enerji kaynaklarnn deikenlii Dk yklenme, ksa devre oranlar G oran kstlar Toplam enerji optimizasyonu (elektrik ve termal) Yk ynetimi Toplama ve sistem performans Veri toplama Tarife yapsnn uyarlanmas

TEDA GENEL MDRL

29

Sunum erii 1 2 3 4 5

Trkiye Elektrik Piyasas ve Datm irketleri Lisanssz Elektrik retimi Balant Grleri Proje Hazrlama Sonular

TEDA GENEL MDRL

30

Yetki Devri
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl (ETKB), Yenilenebilir Enerji Genel Mdrlnn 01/06/2012 tarih ve 422 sayl yazs ile elektrik piyasasnda lisanssz elektrik retimi kapsamnda gerekletirilecek olan projelerin onay ve tesislerin kabul ilemleri iin, 20/04/2012 tarih ve 448 sayl Bakanlk Makam Oluru ile TEDA Genel Mdrl grevlendirilmitir.

TEDA GENEL MDRL

31

Proje Ynetmelii erikleri

ETPYde,
Tketim tesisleri Nkleer santral

letim ve datm nakil hatt

Termik, katsv-gaz yaktl, buhar santraller

Termik, dizel, sv, gaz yaktl, kombine evrim santraller

Proje Ynetmelii Kapsamndaki Elektrik Tesisleri

letim ak alt sahas tesisleri

Datm ebeke tesisleri

Jeotermal elektrik santrali Rzgar elektrik santrali Hidroelektrik santrali

mdat dizel ve black start generatr gruplar

gne enerjisine dayal retim santralleri iin herhangi bir proje dosya ablonu dzenlenmedii tespit edilmitir. ETPY ve LUY hkmlerine uyulmas kaydyla proje dosyas ablonu hazrlanm ve Bakanla gnderilmitir. Bylece, ETPYde gne enerjisine dayal santral projelerine ilikin bir blm alana kadar gei dneminde, Teekklmze onaylanmak zere verilecek olan proje dosyalarnn, sz konusu ablon erevesinde deerlendirilmesi dnlmtr. Yenilenebilir Enerji Genel Mdrlnce sz konusu proje dosya ablonu incelenmi olup, LUY kapsamnda tesis edilecek gne enerjisine dayal elektrik retim tesislerinin santral projesi ve santral balant projelerinin onay ilemi iin gerekli dzenlemeler yaplarak, 21/09/2012 tarih ve 719 sayl yaz ile tarafmza bildirilmitir.

TEDA GENEL MDRL

32

Proje Hazrlama Ana Ynetmelikler

ELEKTRK TESSLER PROJE YNETMEL

ELEKTRK KUVVETL AKIM TESSLER YNETMEL

Resmi Gazete Tarihi : 30.11.2000 Resmi Gazete Says : 22280

ELEKTRK TESSLERNDE TOPRAKLAMALAR YNETMEL Resmi Gazete Tarihi : 21.08.2001 Resmi Gazete Says : 24500

ELEKTRK TESSLER YNETMEL

Resmi Gazete Tarihi : 16.12.2009 Resmi Gazete Says : 27434

Resmi Gazete Tarihi: 16.06.2004 Resmi Gazete Says: 25494

TEDA GENEL MDRL

33

Neden Proje Hazrlanr?

AMA Elektrik tesislerinin ulusal iletim ve datm ebekelerine uyumlu olarak balanmasn, Can ve mal emniyetinin salanmasn, Projelerin ilgili standart, mevzuat ve norma uygun gerekletirilmesini temin etmektir.

KAPSAM Yurt dzeyinde kamu grevi yapan kurum ve kurulular ile gerek ve tzel kiiler tarafndan tesis edilecek her trl; Elektrik retim tesisleri ve yardmc tesislerinde, Elektrik iletim ebekeleri ile yardmc tesislerinde, Elektrik datm ebekeleri ile yardmc tesislerinde, Elektrik tketim tesisleri ve yardmc tesislerinde, bu Ynetmelik (ETPY) hkmleri uygulanr.
TEDA GENEL MDRL

34

Proje Gelitirme

TEDA GENEL MDRL

35

GES Proje ablonu - Belgeler

Belgeler

lgili datm irketinden alnan Balant Gr ve Balant Anlamasna ar Mektubu yazlar, Kar, buz ve rzgar yk ile kurulacak olan gne enerjisi teknolojisine ait aksamlarn statik ve dinamik ykleri etkisindeki mukavemet hesaplarnn uygun bulunduuna dair l zel daresi veya Belediye tarafndan onaylanm uygunluk yazs,* Tesisin ina edilecei alann GES kurmaya uygun olduunu gsteren l zel daresi veya Belediye tarafndan onaylanm uygunluk yazs,* at veya cephe uygulamal gne elektrik santrali kurulmas sonucunda meydana gelen ek yklere (kar, buz ve rzgar yk ve tesis edilecek gne enerji sistemi yk) kar binann uygun olduuna ve at ve/veya cephe uygulamal GES tesisinin yaplabileceine dair l zel daresi veya Belediyeden onaylanm uygunluk yazs, ** Sistem Temel Bilgi Formu (EK-A) a) Tesiste kullanlacak olan gne enerjisi teknolojisine ait her bir ekipmann (pv modl, invertr, yanstc yzey, odaklayc sistemi, vb.) elektriksel ve fiziksel teknik zellikleri Sistem Tasarmcs Bilgileri (Sistemi tasarlayan irket bilgisi, irtibat kiisi ve iletiim bilgileri (posta adresi, telefon numaras ve e-posta adresi)) lgili mevzuata uygun olarak dier gerekli belge(ler).
* Arazi Uygulamal GES Tesisleri ** at veya Cephe Uygulamal GES Tesisleri

TEDA GENEL MDRL

https://www.tedas.gov.tr/28,Ges_Projesi.html

36

GES Proje ablonu - Hesaplar

G kayb, gerilim dm ve akm tama kontroln gsterir doru akm (DC) kablo hesaplar, Panel seim, maksimum ve minimum evirici DC giri gerilim kontroln gsterir hesaplar, Gerilim dm, akm tama ve ksa devre kontroln gsterir YG ve AG (AC) kablo hesaplar, Ksa devre hesaplar, Topraklama ve paratoner tesisi hesaplar, ihtiya transformatr g hesaplar (varsa), Transformatr anma glerine gre kompanzasyon tesisi hesaplar (varsa), Aydnlatma ve acil aydnlatma hesaplar (varsa).

Hesaplar

TEDA GENEL MDRL

https://www.tedas.gov.tr/28,Ges_Projesi.html

37

GES Proje ablonu - Paftalar

Panel, evirici ve pano(lar) yerlerini gsteren lekli yerleim plan (sistem kurulum emas), Tek Hat Balant emas (Modl tip(tipler)i, Toplam modl says, Dize says, Dize bana modl says.) Fotovoltaik dizi (string) bilgileri (Dizi kablosu zellikleri-boyut ve tip, Dizi ar akm koruma cihaz zellikleri (taklmsa), Dize elektriksel ayrntlar, Dize ana kablo zellikleri boyut ve tip, Dize balant kutusu yerleri (varsa), DC izolasyon (yaltm) tipi, yeri ve deeri (akm/gerilim). Topraklama ve ar gerilim korumas (Btn topraklama/aseleme iletkenlerinin ayrntlar boyut ve balant noktalar. Dize ereve e potansiyel balant kablosu ayrntlar da verilecektir. Mevcut veya yeni tesis edilmi yldrm koruma sistemi (LightningProtectionSystem-LPS) ile balantlarn ayrntlar. Konum, tip ve deerini gstermek zere, (AC ve DC tarafta) hatlara taklm herhangi bir ani akm koruma cihaznn ayrntlar. Santral AC Taraf (AC izolasyon (yaltm) konumu, tipi ve deeri, AC ar akm koruma cihaz konumu, tipi ve deeri, Kaak akm cihaz konumu, tipi ve deeri. l, izleme ve haberleme detay planlar,)

Paftalar

TEDA GENEL MDRL

https://www.tedas.gov.tr/28,Ges_Projesi.html

38

GES Projelendirme
PV Modl Seimi, Modl Parametreleri (G, gerilim akm, MPP g, gerilim akm, ak devre gerilimi, ksa devre akm), Inm ve scaklk balla gre kontrol, glgelenme analizi (Geici-kirlenme, kar, yere bal glgelenme, binaya bal glgelenme) Generatr balant panosu, dizi sigorta seimi, DC Ana alter seimi, Evirici seimi, Trafolu, trafosuz, merkezi, dizi (string) verim, gerilim giri kontrol, MPP says, maksimum g kontrol, Hatlarn ve ar yke kar koruma seimi, Gerilim dayanm, akm tama kapasitesi Hat kayplarn optimize edilmesi AC Hat Koruma alteri seimi, AC taraftaki koruma teknii seimi, Kaak Akm Koruma alteri (RCD) seimi (gerekli ise), Yldrm koruma, topraklama dizayn, ebeke balants, ebeke ayrcs seimi, zolasyon direnci kontrol (PV generatr izolasyon direnci, modl izolasyon direnci, evirici izolasyon direnci)

TEDA GENEL MDRL

39

Hatal Uygulamalar

TEDA GENEL MDRL

40

Hatal Uygulamalar

TEDA GENEL MDRL

41

Hatal Uygulamalar

TEDA GENEL MDRL

42

Hatal Uygulamalar

TEDA GENEL MDRL

43

Sunum erii 1 2 3 4 5

Trkiye Elektrik Piyasas ve Datm irketleri Lisanssz Elektrik retimi Balant Grleri Proje Hazrlama Sonular

TEDA GENEL MDRL

44

Yeni Frsatlar
Nitelikli insan gc yetitirilmesi, ara elemanlar iin orta retim seviyesinde programlarn uygulanmas, YEK teknolojileri alannda alacak ara elaman yetitirilmesi iin niversite bnyesinde programlarn oluturulmas, YEKe ynelik ekipman ve malzeme retimi yaplmas, Gne enerjisinin sulama pompalarnda kullanlmasnn yaygnlatrlmas,(n deerlendirme, Pazar aratrmas ve hazrlk almalar) Biyoktle kaynakl (pamuk ve buday artklar) s ve elektrik retimi imkanlarnn incelenmesi, Hayvansal atklardan biyogaz ve elektrik retimi imkan, Turizm tesislerinde gne destekli soutma ve stma sistemlerinin yaygnlatrlmas (Yeil tesis kavram), Blgenin elektrik retimi iin gne potansiyeli ve rzgar potansiyelinin blgeye zg atlaslarnn hazrlanmas ve verilerin analizi, YEK ve enerji verimlilii konusunda bilimsel, kurumsal ve teknolojik kapasitenin artrlmas iin, sanayi-niversite ibirlii ve yurtd kurumlar ile ortak projeler gelitirilebilir.
TEDA GENEL MDRL

45

Sonular
Temel Konular Teknik konularda almalarn ve projelerin gelitirilmesi, Konuyla ilgili piyasa ve datm irketleri personellerine eitimlerin verilmesi, Enerji retim tahmin sistemlerinin gelitirilmesi, retim santrallerin datm ebekeleri zerindeki etkilerin aratrlmas, retim santrallerinin projelendirmesinde ve uygulanmasnda teknik kriterlere (standartlara) uyulmas. zmler Datm ebekesinde yerel merkezi bir kontrol merkezinin kurularak retim-tketim dengesinin izlenmesi ve kontrol edilmesi, Kk gteki retim tesislerinin datm ebekesi zerindeki etkilerinin incelenmesi iin AR-GE projelerinin gerekletirilmesi, Akll ebeke uygulamalarnn incelenerek kendi datm sistemimize uygulanabilirliinin aratrlmas, Yeni koruma sistemlerinin datm ebekesinde uygulanmas, Datm irketlerinde konuyla ilgili birimlerin kurulmas gerekir.
TEDA GENEL MDRL

46

Teekkrler!

TEDA GENEL MDRL

47