Anda di halaman 1dari 24

16 April 2013

1
ESpfaygif;ajcmufq, fMumoHk;EIef;cJhonfhZdkrD;udkcsif;odkYajymif;vJaom"rnDvmcHusif;y
yxrt Budrfcsi f;jynfe, fvTwfawmf
y rBudrfyHkrSeft pnf;t a0;usi f;yNyD;pD;
csif;t rsdK;om;ygwDESifhcsif;wdk ;wufa&;ygwDwdk h
t rSefwu, fyl;aygif;awmhrnf[ k qdk
Oa&myygvDref?tar&dum;ESifhuae'g
EdkifiHrsm;wGifcsif;vlYtcGifhta&;tzGJUu
wdkif;&if;om;vlenf;pkESifhbmoma&;zdESdyfrI
tajctaersm;ajymqd k wif jy
yxrt Budrfcsi f;jynfe, fvTwfawmf y rt Bu drfyHkrSef
t pnf;t a0;ud krwf v 28-30?2013t xdat mi f jri f pG m
usi f;yNyD;pD;aMumi f;owi f;&&Sdonf/ t qdkygt pnf;t a0;wGi f
2013-2014 b@ma&;ESpft wGufbwf*suft wnfjyKjci f;?
u@ (14)csufyga' oE&pDrHudef;Oya' a&;qGJjci f;?ar;cGef;
ar;jref;^t qdkwi foGi f;jci f;rsm; jyKvkyfcJhaMumi f; csi f;jynfe, f
pD ;yG m;^pD rH 0ef BuD ; yl ;&rf ref ;u csi f ;a0gvf od k hajymMum;onf /
csi f;vlYt odki f;t 0dki f;ESi fU csi f;vlYt odki f;t 0dki f;ESi fU csi f;vlYt odki f;t 0dki f;ESi fU csi f;vlYt odki f;t 0dki f;ESi fU csi f;vlYt odki f;t 0dki f;ESi fU
bmoma&;avmu bmoma&;avmu bmoma&;avmu bmoma&;avmu bmoma&;avmu
*syef zvm;u&maw;Nyd Ki f yG J ES i f h
csi f ;t rsd K;orD ;(2)OD ;
t&S d Kcsif ;vl rsd K;rsm;aexd k if &m&G mopf uk ef ;aus;&G mwG if
ppfwyfrS v, f{u(40)odrf;
Photo: Rev. TTSum
Photo: Bosco Lian (CW)
pm(10)odkh pm(10)odkh pm(10)odkh pm(10)odkh pm(10)odkh
pm(3)odkh pm(3)odkh pm(3)odkh pm(3)odkh pm(3)odkh
pm(10)odkh pm(10)odkh pm(10)odkh pm(10)odkh pm(10)odkh
pm(5)odkh pm(5)odkh pm(5)odkh pm(5)odkh pm(5)odkh
pm(2)odkh pm(2)odkh pm(2)odkh pm(2)odkh pm(2)odkh
pm(6)odkh pm(6)odkh pm(6)odkh pm(6)odkh pm(6)odkh
Vol. 1, No.5
2
Chin World News Journal
CEO
Salai Mang
Advisor
Ko Naing (Chin Taung)
Chief Editor
Nhgepi Thian Uk Thang
Editors
Mya Kabya, B A Thang
Chief Reporter
Salai Hung Tun Gei @ salaitun
Reporters
Zam Thuam, Bosco Lian, Mang Bik Lian,
Ni Rem Mawi, Thang Suan Lian,
Peng Lian Sang, Moe Pee Maung
Office Group
Manager
Mai Betty
Office Staff
Niang Theih Kim, Robert
Publisher
Chin World Media (Tem-1636)
Offset
Myo Thant Offset (Per-10112)
wpfawmi faMum?wpfa' o?wpf&Gm?wpfe, fpDoD;jcm;aevmcJUaomcsi f;vlrsdK;rsm;udkvljzLrpf&Si fe&Drsm;u csi f;[ l
aomwpfrdk;at muf pkpnf;apcJUonfrSmESpfaygi f;&mcsDMumjri fUcJUNyDjzpfonf/ wpfenf;t m;jzi fUjyefYusJaeaomt i ft m;pkudk
bmoma&;avmu u wpf rsd K;wpf zH kajymi f ;vJ pk pnf ;ay;onf [ k yi fqd k Ed k i f rnf xi f onf / od k h aomfpk pnf ;nD G wf aomcsi f ;vl Y t od k i f ;
t 0dki f;onf avmu"H0J*, ufxJ Mum&SnfrcHcJU/ *dkP f;uGJ?ausmi f;uGJudprsm;ESi fUt wl , dki feJhNydKqi f;cJU&avonf/
Ak' bmomEdki fi HjzpfaomjrefrmEdki fi HwGi f csi f;jynfe, fonf wpfckwnf;aomc&pf, mefjynfe, f[ kqdkEdki favmufrnf
xi fonf/ jrefrmEdki fi HwGi f; rSDwi f;aexdki faomvlrsdK;rsm;pGmwGi f ucsi f?u&i fESi fUcsi f;wdkhwGi fomc&pf, mefbmom, HkMunf
ouf0i folrsm;onf/ odkh&mwGi fnDaemi fucsi fESi fUu&i fwdkh\ jynfe, fwGi f;c&pf, mefbmom0i f&mcdki fEIef;onfc&pf, mefjynfe, f
[ kqdk&avmufat mi frrsm;awmh/ xdkhaMumi fUcsi f;jynfe, fudkAk' bmomEdki fi H&Sdwpfckwnf;aomc&pf, mefjynfe, f[ kqdk&jci f;
jzpfonf/
odkhaomf. . . . . . . .
xdkjynfe, fonf jynfaxmi fpkjrefrmEdki fi HwGi f 73 .3 &mcdki fEIef;jzi fUqi f;&JEGrf;yg;rIt jri fUqHk;jzpfonf/
xdkjynfe, fwGi f av, mOfuGi f;r&Sd?wuodkvfr&Sd?kyf&Si fHkr&Sd?ewd/
t r, fbkwfcsnfrQi fuJUodkhajz&Si f;p&mjy emaygi f; aomi f;ajcmufaxmi fu vufurf;qD;vdkhBudKaeonf/
jy emudkcsi f;vlYt odki f;t 0dki f;t ay: bmoma&;avmu\ vTrf;rdk;rIESi fU, SOfxdk;csdefqMunfUrdonf/ *dkP f;uGJ?
ausmi f;uGJ?t , l0g' uGJjci f;u olwpfvli gwpfri f; jzpfapa&mUovm;?&i fUusufonfUwwfodynmr&ao;ci f?0g' pGJ?NrdKYe, fpGJ
pdwf"mwfjyi f;xefolrsm;udkol&Jaumi f;awGvdkaxmyemjyKaecsdefrSmwdki f;jynfu t mP m&Si fvufxJusa&mufawmU]ordki f;\
jyi f;xefaomusDp, frI}[ kzGzGav;a&;&rnfvm; rodawmUyg/
t mP m&Si fvufxuf csi f;t rsdK;om;acgi f;aqmi frsm;\ ae&maysmufqHk;rIu csi f;bmoma&;avmuudk]vlrsdK;\ A[ dk
csufr}t jzpfypfrSwfxm;[ efwlygonf/ Edki fi Ha&;t m;jzi fUudk, fUvlrsdK;udkOD;aqmi frIray;Edki fawmU bmoma&;t m;jzi fUOD;aqmi frI
t cef;u@udkpcJUMuygonf/ t mP mxufjyi f;aomMoZmudkw&m;a[ myvi fxufrSwnfaqmufEdki fcJUMuonf/ t mP mudk
xdwfvefhaeMuaomvlxkt wGuf yvi fay:rSpum;vHk;rsm;onfompdwfcs, HkMunfxdkufaomowi f;pum;rsm;jzpfvmonf/
odkhESi fht rQt oi f;awmfonft pdk;&wpf&yfozG, fjzpfvm&onf/
pmay?*Dw?, Ofaus;rI "avhxHk;wrf;rsm;udkygapmi fUxdef;&onfU0efwmrsm;udkxrf;&Gufvm&onf/ odkhjzi fUcsi f;vlY
t odki f;t 0dki f;\ pmayavmu?*Dwavmu?t m;upm;avmuwdkhonfbmoma&;avmu\ avmi f;&dyfat mufwGi faea&mi frxd
aomyef;EGrf;av;rsm;yrmndK;i , fpGmyGi fUt mMu&onf/
rsdK;cspfpdwf"mwf? jynfaxmi fpkpdwf"mwf? vlYt cGi fUt a&;? pDrHcefhcGJrI? ' Drdkua&pDusi fUpOfw&m;wdkhonf yvi fxufrS
owi f ;pum;rsm;r[ k wf ojzi f Uu, f wi f jci f ;w&m;avmufa&yef ;rpm;/ od k h jzi f Uae&yf pG ef h cG mjynf ajy;' k u onf t jzpfa&Munf &mjruf Ek &m
ajymi f;a&TYaexdki frIu aygufxGufvmonf/ OD;aESmuf, dkpD;rIjri fUrm;umzGHYNzdK;rIt edrfUusqHk;t aet xm;rS, ckxufwdki f kef;rx
Ed k i f ao;/
' gawGu ajz&Si f;r&onfUpdefac:csufawGawmUr[ kwf/
vdkvQi fBuHq enf;vrf;&qdkovdkBuHqolrsm;av enf;vrf;rsm;rsm;&avjzpfonf/ t csdKYaomolrsm;u jynfe, fESi fU
vlrsdK;udkcGJ ajymMuonf/ csi f;jynfe, fomqi f;&J?rzGHYNzdK;wm?csi f;vlrsdK;awGu rqi f;&J wdk;wufaeygonfqdkonfrsdK;/ ' gvnf;
[ kwfygonf/ pum;rajymwwfonfUoll;t csdKYrSvGJ csi f;t odki f;t 0dki f;wGi f olawmi f;pm;r&Sd/ odkhaomf vlrsdK;wpfrsdK;wnf;om
BuD;yGm;wdk;wufaeNyD; rlvaexdki f&mZmwdu t usnf;wefaevQi fa&&SnfwGi fa&rjri fUvdkhMumrwi fUEdki ft aet xm; a&mufoGm;
Ed k i f onf /
xdkhaMumi fUcsi f;vlYt odki f;t 0dki f;t ay:bmoma&;avmuwpfckwnf;\ BuD;pdk;aerIudkowdjyKoi fUonfUt csdefa&mufNyD[ k
, lqygonf/ *Dwavmu?ynma&;avmu?t m;upm;avmu?pmayavmu t p&SdonfUt jcm;avmursm;\ t cef;u@udk
jri fUwi f&i f; bmoma&;avmuESi fUuRef;udki f;rSDudki f;uRef;rSDt aet xm; zefwD;Edki frSomvQi f t wGi f;a&;jy emrsm;omw0J
vnfvnfydwfrdaeaomcsi f;vlYt zGJYt pnf;t jzpfrSyGi fUvi f;&i fUusuf aeaysmfzG, faumi f;aomcsi f;vlYt zGJYt pnf;ay:xGef;Edki frnf
[ k, HkMunfygonf/
t , f' Dwm?{NyD1?2013
csi f;vlYt odki f;t 0dki f;ESi fUbmoma&;avmu csi f;vlYt odki f;t 0dki f;ESi fUbmoma&;avmu csi f;vlYt odki f;t 0dki f;ESi fUbmoma&;avmu csi f;vlYt odki f;t 0dki f;ESi fUbmoma&;avmu csi f;vlYt odki f;t 0dki f;ESi fUbmoma&;avmu
csi f;jynfe, f? uef
yuf vuf Nrd KY e, f ?cd awmf aus;&G m
t kyfpk&Sdprom;aus;&Gmonf
2011ckESpfwGi fuefyufvuf
NrdKYe, fpnfyi fom, ma&;t zGJYrS
a&;qG J xk wf jyef cJ h aomuef yuf
vufNrdKYe, f? aus;&Gmt kyfpk?
aus;&Gmrsm;jyajryHkwGi f yg0i f
jci f ;r&S d awmh aMumi f ; od &onf /
prom;aus;&Gmonf (GPS)-
1271rDwm46Q-0606712?
UTM- 2349517 ay:wGi f
wnf &S d NyD ; t ajccH ynmrl vwef ;
ausmi f ;?aus;vuf usef ;rma&;
XmecG Jt aqmuf t t H k ?aus;&G m
pmwd k uf rsm;wnf &S d aomaus;&G m
jzpfNyD; uefyufvufNrdKYe, f?
wdkufe, ft rSwf(5) a' owGi f
t drfajct rsm;qHk;ESi fhvlOD;a&
t rsm;qHk;aexdki fonfUaus;&Gm
wpf&Gmjzpfonf/ ]ajryHkrSm
yl;aygi f;a&;
t wGufESpfygwDacgi f;aqmi f
awG&JYt jri foabmx m;
awGudk*sme, frSmzwfvkduf&
v dkht m;v Hk;&JYoabmx m;
awGudkod&ygw, f/ pdwf
raumi f ;wmwpf ck u OD ;Ed k xef
uyfajymwJhyl;aygi f;a&;udk
jynfolawGvufrcHMubl;
qdkwmyJ/ wpfjynfe, fvHk;
awmhrqdkvdkbl;/ uefyuf
vufjynfolt m;vHk;uawmh
yl ;aygi f ;a&;ud k yJvk d csi f Muwm
yg/ yl;aygi f;rSyJvmr, fha&G;
aumufyGJrSmNydKi fbufygwD
awGudkt Edki f, lNyD; udk, fUjynf
e, frSmudk, fht pdk;&zGJYEkdi frSm?
t J' Dt csdefusrSjynfolYt pdk;&
ay:v mrSmjzpfw, f/ csi f;
jynfolawGt wGuft aumi f;
qH k ;vk yf aqmi f Mur, f qd k wJ hyg
wDacgi f;aqmi fawGav m
avmq, f t csdefxdbm
uefyufvufa'ocHwpfOD;rSt, f'DwmhxHay;pm
aMumi fhryl;aygi f;Ekdi f&wmvJ
qd k wmud kuRef awmf em;rvnf
Ekdi fbl;/ t rSefqdk&i f&nf&G, f
csuf yef ;wd k i f wl nD vsuf eJ hryl ;
aygi f ;Ek d i f bl ;qd k wmrjzpf Ek d i f bl ;/
vHk;0yl;aygi f;Ekdi f&r, f/ yl;
aygi f;a&;udkvufrcHwJhol
uawmhjynfolawGt wGuf
wm0ef , l csi f wJ h ol rjzpf Ek d i f bl ;/
olhae&m&a&;t wGufvkyfae
wJholyJjzpfr, fqdkwmt cdki f
t rmajym&Jw, f/ uefyuf
vufrSmawmhryl;aygi f;oa&GY
b, fygwDudkrSt m;ray;Mu
bl;/ b, fygwDudkrSvufcH
MurSmr[ kwfbl;/ yl;aygi f;NyD;
xGufvmr, fhygwDt aeeJhyJ
&yfwnfMuzkdh[ mESpfygwDNrdKY
e, f acgi f ;aqmi f awG &J Yoabm
wlnDcsufyg/ ESpfygwDomyl;
aygi f ;&i f awmh2015ck ES pf rS m
yl;aygi f;ygwDuawmht Edki f&
r, fqdkwmajym&Jygw, f/
ajryHkwGi faus;&Gmt xdefcsefxm;jci f;cH&rIqHk;IH;rI&SdEdki f
prom;aus;&Gmryg0i fwm[ m
csi f ;jynf e, f t pd k ;&uaeaqmi f
&G uf ay;wJ h zG HYNzd K;a&;vk yf i ef ;awG ?
NGO vl rI zH G YNzd K;a&;vk yf i ef ;awG
rS myg0i f zd k h cJ , Of ;oG m;rS mrd k ht xl ;
epfemqHk;&SHK;rI&Sdygw, f} [ k
a' ocH wpf OD ;rS ajymonf / t qd k
yguef yuf vuf Nrd KY e, f ?cd awmf
aus;&Gmt kyfpkprom;aus;&Gm
onf NAdwdoQudkvkdeDt *Fvdyf
v ufx ufrSpwi fNyD; acwf
t qufqufwGi faus;&Gmwpf
&Gmt jzpfwnf&SdcJhNyD; jrefrmhqdk
&S, fvpf vrf;pOfygwDacwf
1974uwnf ;ut ajccH ynm
rlvwef;ausmi f;zGi fhvSpfcJhonfU
jynf xJ a&; t od t rS wf jyKaus;
&G mwpf &G mjzpf aMumi f ;quf vuf
ajymjyygonf/ 2012- 2013
ckESpfb@ma&;ESpfwGi f aqmi f
&G uf rnf Uaus;vuf vrf ;t ajcjy
NrdKYe, fajryHkwGi fuefyufvuf
NrdKYe, ft wGi f;&Sdt kyfpkaus;&Gm
t m;vHk;udkazmfjycJhaomfvnf;
xdkajryHkwGi f prom;aus;&Gm
azmfjy a&;qGJxm;jci f;r&Sdjyef
ojzi fhaus;&Gm&Sdjynfolrsm;rS
pHkprf;cJh&mNrdKYe, f? jynfe, f
t qi fhrSxkwfjyefxm;aom
ajryH k r[ k wf yJA[ d k t qi f h rSxk wf
jyef xm;onf U ajryH k jzpf jci f ;aMumi f h
uef yuf vuf Nrd KY e, f ay:wG i f pr om;
aus;&G mt m;jyefvnf azmf jyay;
Ekdi fyg&efESi fhaus;&Gmazsmufzsuf
rI t rS efay:Ek d i f a&;t wG ufpd ppf
aqmi f&Gufay;yg&ef prom;
aus;&Gm&Sd&Gmol&Gmom; (100)
ausmfrSjynfe, ft pdk;&t zGJYodkh
pmwi fxm;aMumi f;od&onf/
16 April 2013
3
Chin Human Rights
Organization (CHRO) onf
b, fv f*sD, HEdki fi H&SdOa&my
ygvD ref ?t ar&d uef jyef axmi f pk
ESi fhuae' gEdki fi Hrsm;odkha&muf&Sd
vsuf &S d NyD ;csi f ;jynf e, f ES i f hjref rm
Edki fi H&Sdvlenf;pkwdki f;&i f;rsm;\
t ajct aersm;udkoGm;a&muf
wi f jyvsuf &S d onf [ kod &onf /
CHRO \ Program
Director?Salai Za Uk Ling
onf2013ck ES pf ?rwf v (19)
&ufaeYwGi f b, fvf*sD, HEdki fi H?
b&yfqJvfNrdKY&SdOa&myor*
ygvDrefwGi f vlenf;pkESi fhudk;
uG , f , H k Munf rI rsm; cG J jcm;zd ES d yf cH &
jci f; (Ethinic and Religious
Discrimination in Myanmar)
[ l aomacgi f ;pOf jzi f ha[ mMum;
cJ h onf /
Salai Za Uk Ling rS
]at mufajct qi fhrSmbmom
a&;t &eJYvlrsdK;a&;t &cGJjcm;
ou&mZf 2013
ckESpfrwfv (21) &ufaeYwGi f
Tedim Youth Fellowship
(TYF) ESi fhqGpfZmvefEdki fi HrS
Books for Children in Myanmar
(BCM) t zG J Y rSPresident jzpf ol
wdkYcsi f;jynfe, f wD;wdefjrdKY&Sd
TYF pmMunf U wd k uf wG i fawG Y qH k cJ U
Muonf[ kod&onf/
qGpfZmv efEdki fi HrS
pmt kyfvSL' gef;a&;t zGJYBuD;onf
t jcm;Ed k i f i H rsm;wG i f vnf ; t rnf
emrt rsdK;rsdK;jzi fhpmt kyfpmwrf;
rsm;vSL' gef;vsuf&SdNyD; jrefrm
Ed k i f i H t wG uf rlBooks for Chil-
dren in Myanmar (BCM)
t rnfjzi fhvkyfaqmi faejci f;
jzpfonf/
csi f ;jynf e, fwD ;wd ef
jrdKY&SdTedimYouth Fellowship
(TYF) \ pmMunf U wd k uf wG i frwf
v(21)&uf rGef;vGJydki f;wGi f
Oa&myygvDref?USA ESi fhuae' gEdki fi Hrsm;wGi fCHRO rS
wd k i f ;&i f ;om;vl enf ;pk ES i f hbmoma&;zd ES d yf rIt ajct aersm;ajymqd k wi f jy
quf qH cH &rI awG [ mt jrpf wG , f
aeygw, f / vuf &S d jref rmEd k i f i H &J Y
t ajymi f;t vJawG[ m' Dvdk
cGJjcm;qufqHaerIt aqmuf
t ODBuD;udkwpfppDNzdKzsuf&yg
w, f}[ kajymonf/
xd k h jyi fcsi f ;vl Y t cG i f h
t a&;t zG J Y(CHRO) \ ' g&d k uf
wmjzpfaomSalai Bawi Lian
Mang OD;aqmi fonfUt zGJYonf
vnf ;t ar&d uef jynf axmi f pk ES i f h
uae' gEdki fi Hrsm;odkYa&muf
&Sdvsuf&SdNyD; t ar&duefjynf
axmi fpkwGi f State Depart-
ment rSOfficers rsm;?Tom
Lantos Human Rights Com-
mission rS0ef xrf ;rsm;?United
States Commission on In-
ternational Religious Free-
domrSwm0ef&Sdolrsm;ESi fhawGY
qHkcJhMuonf/ xdkhjyi f uae' g
Edki fi HwGi fv nf; v Twfawmf
t rwfrsm;? t pdk;&wm0ef&Sdol
rsm;ESi fhawGYqHkrnf[ krwfv
(22) &ufaeYwGi f x kwf
jyefaomCHRO ESi fhCSW
(Christian Solidarity World-
wide) rSyl;wGJxkwfjyefaom
t pD&i fcHpmwGi f azmfjyonf/
CSW \ Advocacy
Director jzpfaomAndrew
J ohnston rS] jrefrmEdki fi Honf
v lrsdK;aygi f;pHk? bmoma&;
aygi f;pHkaexdki fvsuf&SdwJhEdki fi H
jzpfygw, f/ wdki f;&i f;om;vlrsdK;
rsm;eJYvlenf;pkbmoma&;udk;
uG, folrsm;udkwdusaocsmjyD;
nD rS swJ h t cG i f h t vrf ;awG ay;jci f ;
uomvSsi f jrefrmEdki fi H&JY' Drdk
ua&pD ?vG wf vyf a&;eJ Yxm0&
ji drf;csrf;a&;t wGuf oGm;wJh
t "d uaomh csuf jzpf ygvd rf h r, f }
[ kajymonf/
xdkhjyi f CHRO \
' g&dkufwmSalai Bawi Lian
Mang rSvnf; ]wdki f;&i f;om;
rsm;eJ Yvl enf ;pk ud k ;uG , f , H k Munf
olawG&JYt cGi fht a&;awGudk
av;pm;rI r&S d oa&G Yjref rmEd k i f i H rS m
xm0&ji drf;csrf;a&;eJYwnfji drf
at ;csrf;a&; r&SdEdki fygbl;qdkwm
ud kuG sef awmf wd k Yt xl ;, H k Munf
ygw, f}[ kajymonf/
CHRO onf2012
ckESpfwGi f Threats to our Ex-
istence [ laomuGsEkfyfwdkY\
&yfwnfrIudkNcdrf;ajcmufjci f;
[ l aombmoma&;vG wf vyf cG i f h
pmwrf;t m; a&;om;xkwfa0
cJ h onf /
csi f;vlYt cGi fht a&;
t zGJY(CHRO) onf 1995
ckESpfwGi ft dEd, -jrefrme, fpyf
wpf ae&mzG J Y pnf ;cJ h NyD ; uae' g
Ed k i f i H ES i f ht ar&d uef jynf axmi f
pkwdkYwGi f w&m;0i frSwfyHkwi f
xm;umuae' gEdki fi H? xdki f;
Edki fi HESi fht dEd, Edki fi HwdkYwGi f
&Hk;cGJrsm; zGi fhvSpfxm;onf/
B.A.Thang
wD;wdefvli, fESifUqGpfZmvefrSBCM wdkhawGYqHk
awGYqHkcJUMujci f;jzpfNyD; Books
for Children in Myanmar
(BCM) rSPresident Mr.
Ernst Haeuselmann wdkY
ZeD;armi fESHESi fhTYF rSOuX
Pu Nung Siang Tuang OD;
aqmi f aomt zG J Y wd k YawG Y qH k cJ U Mu
jci f;jzpfonf/
TYF Ou X Pu
Nung Siang Tuang rS]uGsef
awmf wd k YpmMunf U wd k uf &J Yvnf
ywfyHkawG? pmzwfolOD;a&?
pmt kyft rsdK;t pm; ponfjzi fh
ar;jref;wmawGv kyfygw, f/
pmt kyft kyfa&(12000) vSL
r, fvdkYajymoGm;ygw, f/ t *F
vd yf pmt k yf awGt "d uvS Lr, f
vd k Yajymw, f / t ck ol wd k Y Ed k i f i H ud k
jyefNyD; jyefvmwJht cgus&i f
vS Lr, f qd k awmh' D ES pf t wG i f ;rS m
jzpfr, fhoabmyg}[ kChin
World od k Y ajymonf /
TedimYouth Fel-
lowship (TYF) onf 2003
ck ES pf wG i fpwi f wnf axmi f cJ U NyD ;
vlrIa&;? oma&;ema&;? ywf
0ef;usi fxdef;odrf;a&;?aoG;vSL
' gef;jci f;?pmMunfUwdkufzGi fUjci f;
ES i f haEG &moDcsi f ;pmayoi f Mum;
jci f;rsm;udkjyKvkyfvsuf&Sdaom
t zG J Y jzpf onf /TYF pmMunf U wd k uf
t m; 2012 ckESpf Mo*kwfv
wGi f pwi fwnfax mi fjci f;
jzpfNyD; pmt kyft kyfa&(5000)
ausmf&Sdonf[ kod&onf/
Books for Children
in Myanmar (BCM) onf
2007ckESpfwGi fvnf; ppfudki f;
wdki f;a' oBuD;rSri f;v S&Gm?
csi f;jynfe, f zv rf;NrdKYESi fh
[ m;cg;jrdKU&SdpmMunfUwdkufrsm;
odkYvnf; pmt kyfrsm; vSL' gef;cJh
zl ;onf /
t d E d , Ek d i f i H &S dBare-
foot College wGi f t ouf
arG ;0rf ;ausmi f ;rI qk d i f &mt wwf
ynmwpfckt yg0i fjzpfonfU
qdkvmwyfqi fjci f;enf;ynm
oi fMum;&ef jrefrmEkdi fi HrS(6)
OD;a&G;cs, fjci f;cH&onfUt euf
csi f;v lrsdK; t rsdK;orD;ESpfOD;
yg0i faMumi f;od&onf/
t a&G ;cH &onf Ut rsd K;
orD;rsm;t euf u&i fESi fhrGefrS
t rsdK;orD;(4)OD;? a' :Mui f&i f?
a' :vS ?aemf at ;pd ef ?at ;jri f h ES i f h
jynfNrdKYem;&Sd&GmrScsi f;vlrsdK;
t rsdK;orD; (2)OD; a' :pHy, f
oi f;ESi fha' :vSai Gwdkhjzpfonf/
xdkodkha&G;cs, f&mwGi fa' ocH
rsm;t ygt 0i fBarefoot col-
lege ukd, fpm;v S, frsm;rS
a&G;cs, fcJUjci f;jzpfNyD; t ouf
35-45 ESpft &G, fjzpf&rnf[ k
owfrSwfx m;aMumi f;od&
onf/ xdkht jyi f ynmt &nf
ausmif;ynmwwfp&mrvkdonfhvlvwfydkif;trsdK;orD;rsm;
td E d , Ed k if iH aumvd yf ausmif ;od k h(6)vMumoif wef ;wuf rnf
t csi f ;&S d p&mrvk d aMumi f ;ES i f h, ck
t a&G;cH&olrsm; rSmv nf;
pmrwwf MuaMumi f ; od &onf /
t "dut csufrSmrdrda' owGi f
ckdi frmonfht ajccsrI&Sd&rnf
jzpfonf/ xdkhaemuf &Gmyi f
jyefvnfaexdki fNyD; rdrda' o
wGi fA[ kokwESi fhwwfajrmuf
vmonfUynm&yfrsm;t m; jyef
a0i Say;rnf aocsmojzi fh
a&G;cs, fcHcJUMujci f;jzpfaMumi f;
od&onf/ t qdkyga&G;cs, fcH
&ol rsm;t m; qd k vmwyf qi f jci f ;
ynmoi fay;rnf jzpfaMumi f;
od &onf / i , f &G , f onf Ut rsd K;
om;av;rsm;t m; qkdvmenf;
ynmukdoi fay;ygu &Gmodkh
rjyef awmh bJ t jcm;Nrd KYBuD ;rsm;od k h
ajymi f ;wwf aomaMumi f h t ouf
BuD;aomt rsdK;orD;rsm;ukda&G;
cs, f jci f ;jzpf onf [ k a&G ;cs, f pd ppf
a&;wG i f yg0i f ol wpf OD ;rS ajymonf /
vrf;yef;qufoG, f
a&;cufcJ a&&Sm;yg;NyD; rD;r&Sd
onf U &G mrsm;rSa&G ;cs, f cJ U NyD ; xd k &G m
rsm;rSa' ocHt rsdK;orD;rsm;ukd
a&G ;cs, f jci f ;jzpf onf / a&G ;cs, f cH
&aomt rsdK;orD;rsm;onf
t d E d , Ek d i f i H wG i f6vaexk d i f NyD ;
ynmoi f, l&rnf jzpfonf/
NyD;vQi frdrda' ookdYjyefvmjyD;
t ar&dubP frSvSL' gef;aom
qkdvmjym;rsm;ukd&Gm&Sdt drfwdki f;
aph wG i fwyf qi f &rnf jzpf onf /
t qdkygt dEd, Edki fi H&SdBarefoot
CollegewG i f t m&S ?t a&S Y t v, f
yk d i f ;?t mz&d uES i f Yawmi f t ar&d
uEkdi fi Hrsm;rSynmrwwfonfU
t rsd K;orD ;rsm; 80OD ;onfEd k i f i H
aygi f ; (40)wG i f t qd k ygoi f wef ;
t m; wuf a&muf aeMuaMumi f ;
od &onf / t d E d , Ek d i f i H wG i f, ck
t cgt rsd K;orD ;rsm;rS mqd k vmenf ;
ynmudkpwi f oi fMum;aeNyD
jzpfaMumi f; owi f;&&Sdonf/
rdki f' Drdkua&pD
Vol. 1, No.5
4
csi f;v ufeufudki f
awmf vS ef a&;t zG JYjzpf aomcsi f ;
t rsdK;om;wyfOD; (CNF) onf
2013ckESpf?rwfv(20) &uf
aeYwGi f ygwDwnfaxmi fjci f;
(25)ESpfjynfUajrmufNyDjzpfum
ygwD\ awmfvSefa&;ai G&wk
obi ft m; csi f;jynfe, fxef
wvef Nrd KY e, f t wG i f ;&S d0d wd k &d ,
XmecsKyfwGi f usi f;ycJhonf[ k
od &onf /
x efwv efNrdKYe, f
t wG i f ;&S dCamp Victoria wG i f
usi f;ycJhaomxdkai G&wkt crf;
t em;odkYEdki fi Ha&;ygwDrsm;?
bmoma&;t zGJYt pnf;rsm;?
rDZdk&rfjynfe, frSvli , ft zGJY
t pnf;rSacgi f;aqmi frsm;ESi fh
t d E d , Ed k i f i H &S dAssam
Rifles t zGJYrS2013ckESpfrwf
v (13) &ufaeYwGi f rDZdk&rf
Ed k i f i H t wG i f ;&S dvuf euf arS mi f ck d
jyKvk yf rIt BuD ;qH k ;Bud K;ud k i f ol rS m
jref rmEd k i f i H rS jzpf onf [ kajymqd k
cJhonf/ t dEd, Edki fi H\ jynf
xJa&;0efBuD;vufat mufwGi f
&SdNyD; 1835 ckESpfrSpwi f
wnfax mi fcJhaomAssam
Rifles \ Director General
jzpfaomAdkvfrSL;csKyf Ranbir
Singh rS]' g[ mzrf ;qD ;&&S d rd wJ h
ol awG eJ YpH k prf ;axmuf vS rf ;&wm
awGudkrSDji rf;NyD;ajymwmjzpfyg
w, f / t ao;pd wf t csuf vuf
ukdpHkprf;rIt m;vHk;NyD;oGm;wJh
t cgrSmxkwfjyefygOD;r, f}[ k
North East Today od k Y ajymqd k cJ h
onf /
AssamRifles t zGJY
onf2013ckESpfrwfv (7)
&uf aeY wG i fAK-47 (33) vuf ?
t ao;pm; at mfwdkrwfwpf
aoewf(1)vuf?(5.6) at mf
t dEd, Edki fi H?rDZdk&rf
jynfe, f\ b@ma&;0efBuD;
H.Liansailoa \ pD;yGm;a&;
avh vmqef ;ppf csuf t &rD Zd k &rf
jynf e, f \ 2012-2013t wG i f ;
pD ;yG m;a&;onfvG ef cJ h onf U ES pf rsm;
xufjynf e, f wG i f ; wd k ;wuf rI
EIef; 5%xuf ausmfvGefjyD;
10.37&mcdki fEIef;jzi fhwdk;wuf
vmaMumi f ;awG Y &onf / t qd k yg
avhvmqef;ppfrIu 2012-
2013t wGuf GSDP onf
Rs.8091.86 crore jzpfNyD;
vuf&Sdt pkd;& vkyf
aqmi faeaompmrwwfol
yaysmufa&;t wGuf rauG;
wkdi f;a' oBuD; a&pBudKNrdKYe, ff
ok d hyck u Lwu od k vf csi f ;ausmi f ;
om;^ol (8)OD ;oG m;a&muf NyD ;ynm
' gejyKrnf jzpf aMumi f ; od &onf /
]a&pBud Ku aus;&Gm
awGudkwuodkvfq&m?q&mr
rsm;?ausmi f ;ol ausmi f ;om;rsm;
oG m;NyD ; {NyD(1)-arv(15)&uf
xdoi f Mum;yk d h csay;rS mjzpf w, f /
csi f ;ausmi f ;om;^ol(8)OD ; yg0i f
w, f /pmrwwf ol awG uk dpmem
rdw, f/t ckvkdulnDcGi fh&wJh
t wGufv nf; yDwdjzmrdyg
csi f ;jynf e, f(awmi f
ykdi f;)wGi f 0OpkdufysdK;a&;ukd
a&&S nf pD ;yG m;a&;t wG uft "d u
xm; vkyfukdi fvmMuaMumi f;
av hv mod&Sd&onf/ x kdokdh
vkyfukdi fvmjci f;rSmcsi f;jynf
e, f &moDOwkeJhvkdufavsm
nD axG rl &S d jyD ; at mi f jri f jzpf xG ef ;
rI vG, fuljci f;?t vG, fwul
aps;uGufwi fa&mi f;csEkdi fjci f;?
umvwk d t wG i f ; 0i f ai G aumi f ;
&&SdEkdi fjci f;wkdhaMumi fUjzpfonf/
a&TYajymi f;awmi f, mpepfukd
vkyfukdi faeMuaoma' ocHrsm;
onf 0OpkdufysKd;a&;ukdt "du
xm; vkyfukdi fvmMuonf/
orm;&kd;uspkdufysKd;
a&;rSacwf rD pk d uf ysd K;a&;pepf ok d h
ajymi f;vJ&ef pkdufysKd;a&;ynm
uRrf;usi folrsm;\ t BuHP f?
yH h yk d ;ul nD rl rsm;&S d ygu 0Ot xG uf
rsm;vmNyD; rdom;pk0i fai Gykdrkd
jri fhrm;vmEkdi faMumi f; a' ocH
rsm;rS, kHMunfaeMuonf/
, ci fESpfrsm;xuf , ckESpfrSm
0Oaps; aumi f;aeNyD; a&mi f;cs
&mwGi fv nf; t qi fajy
CNF \ awmfvSefa&;ai G&wkobi ft m; xefwvefNrdKY0dwdk&d, XmecsKyfwGi fusi f;y
avhvmolrsm; wufa&mufcJU
Muonf[ kod&onf/
t crf;t em;wGi f
csi f ;t rsd K;om;wyf OD ; (CNF) \
t axG axG t wG i f ;a&;rS L;csKyfPu
Zing Cung rS]csi f;v lrsdK;
wpfOD;csi f;pD[ mrdrdwdki f;jynf
t wGi f;rSwpfOD;ESi fhwpfOD; nD
nG wf jci f ;rsm;ud k cd k i f rmt m;aumi f ;
ap&ef ES i f ht rsd K;om;a&;0d aoo
vu P mrsm; xd ef ;od rf ;oG m;&ef
wm0ef &S d onf }[ k ajymcJ h aMumi f ;
Chinland Guardian owi f;wGi f
azmf jyonf /
csi f;t rsdK;om; wyf
OD;onf 1988 ckESpf? rwfv
(20) &ufaeYwGi fPu Tial Khal
OD;aqmi frIjzi fhwnfaxmi fcJUNyD;
(8888) t a&;t ci f ;NyD ;aemuf
csi f ;wu od k vf ausmi f ;om;rsm;\
yl ;aygi f ;rI jzi f ht m;aumi f ;vmcJ h
aomt zG J Yjzpf onf / xd k od k h zG J Y pnf ;
cJhaomrwfv (20)&ufaeh
t m; csi f;t rsdK;om;wyfOD;\
awmf vS ef a&;aeY t jzpfES pf pOf ES pf
wdki f;usi f;yvsuf&Sdonf/
csi f;t rsdK;om; wyf
OD ;onfOu |t zG J Y rsm;t jzpfPu
Lian Uk ?Dr. Za Hlei Thang ?
Pu Salai Kipp Kho Lian ?Pu
Thang Nang Lian Thang
wd k h jzpf NyD ; t axG axG t wG i f ;a&;
rSL;csKyft jzpf Pu Zing Cung?
vuf axmuf t axG axG t wG i f ;
a&;rSL;csKyf(1)t jzpfPu Paul
Si Tha?vufaxmuft axG
axGt wGi f;a&;rSL;csKyf (2)
t jzpf Dr. Sui Khar ?vuf
axmuft axG axGt wG i f ;a&;
rSL;csKyf(3)t jzpfPu Khua Uk
Lian wd k Y rSOD ;aqmi f vsuf &S d onf /
rD Zd k &rf wG ifvuf euf ta&mif ;t0, f
t"duBudK;udkifolrS mjrefrmEdkifiHrS [kqdk
wdkrwfwpf pufaoewf (1)
vuf?usnfqef(49) awmi fh
ESi fhcJ, rf;rD;ausmuf (890)
rsm;udkt dki faZmfvfNrdKYjyi fwGi f
zrf ;qD ;&&S d cJ h rd jci f ;jzpf onf / , i f ;
rsm;udkb*Fvm;a' h&SfEdki fi Hom;
(3)OD ;ES i f hrD Zd k &rf t ajcpd k uf (2)OD ;
wd k Y ES i f h t wlMizoramjynf e, f
\ Lengpui avqdyft eD;wGi f
zrf;qD;&&Sdrdjci f;jzpfonf/
t dEd, axmufvSrf;
a&;\ oHk;oyfcsuft &t qdkyg
vufeufrsm;udkb*Fvm;a' h&Sf
Edki fi HodkYarSmi fcdkwi foGi f;&ef
Bud K;pm;Mujci f ;jzpf rnf [ k , H k Munf
NyD; b*Fvm;a' h&SfEdki fi H&SdShanti
Bahini t zGJYjzpfrnf[ k, lq
aMumi f; azmfjyonf/
Shanti Bahini onf
1972 ckESpfwGi f zGJYpnf;cJUNyD;
awmi fwef;a' o&SdXmaewdki f;
&i f ;om;rsm;\ ud k , f yd k i f t k yf csKyf
cGi fh(Autonomy) t wGuf
wdkufyGJ0i fvsuf&Sdaomt zGJY
jzpfonf/
yckuLwuokdvfcsif;ausmif;om;
ausmif ;ol (8)OD ;ynm'gejyKrnf
w, f/ ynm' gejyKcGi fh&wmyJ/
wwf Ek d i f orQBud K;pm;NyD ;t usKd ;&S d &S d
oi f;Mum;ykdhcsoGm;ygr, f}v kdh
t qk d yga' ook d hoG m;a&mufynm' ge
jyKrnf U ork d i f ;(*k P f xl ;wef ;)wuf
a&muf aeol ra, ma&mi f (2009
csi f;jynfe, fyxrqk&?0dZm)u
Chinworld Media o kdh
ajymonf/ ynma&;0efBuD;
Xme\ okawoeaumufEkwf
csuf t &jref rmEk d i f i H wG i fu&i f
jynfe, fbm;t HNrdKYrSmpmrwwf
ol t rsm;qk H ;&S d NyD ; a&pBud KNrd KY e, f
onfvnf; pmrwwfolt rsm;
qkH;pm&i f;0i fjzpfonf/
qv dki f;' dki fyg&f qv dki f;' dki fyg&f qv dki f;' dki fyg&f qv dki f;' dki fyg&f qv dki f;' dki fyg&f
2012-2013ckESpftwGif; rDZdk&rfjynfe, f\ pD;yGm;a&; 10.37% jrifhwufvm[kqdk
jynfe, f\ vuf&dSai GaMu; wdk;
wufrIonf vGefcJYonfUESpfrsm;
t wGi f; 16 .74% cefYrSef;&
aMumi f; ajymMum;cJhonf/
2012-2013t wGi f;
jynfe, fwGi f;&dSwpfOD;csi f;pD\
0i fai GrSmcefYrSef;ajc Rs. 54689
jzpf aepOf wG i fEd k i f i H om;wpf OD ;csi f ;
pD\ 0i fai GonfRs. 61564 jzpf
aMumi f; od&onf/
rDZdk&rfjynfe, f\ 0ef
aqmi frIu@onf 61 .04%
&i f;ESD;jrKyfESHjci f;jzi fhjynfe, f\
pD;yGm;a&;t m;csKyfudki fxm;NyD;
vlOD;a&\ 60 &mcdki fEIef;u
pdkufysdK;a&;u@t ay:wGi f
rSDcdkqJjzpfMuaomfv nf;
pufrIESi fhpdkufysdK;a&;u@
rsm;u 20 .29 % ESi fh
18.68% t oD;oD; &i f;ESD;
jrKyfESHcJUMuonf/
xdkhjyi fjynfe, f\
pdkufysdK;a&;e, fajr 32%
onfJahumpd k uf ysd K;a&;vuf
at mufwGi f&dSaeNyD; Mizo
jynf e, f \ t ajccH t pm;t pm
jzpfaompyg;0, fv dkt m;\
20%onfjynf e, f wG i f ; t oH k ;
jyKrnf jzpf aMumi f ; t qd k ygpD ;yG m;
a&; avhvmrIuazmfjycJhonf/
rDZdk&rfjynfe, f
onfc&dki f(8) ckjzi fhzGJYpnf;
xm;jyD;?{&d, mt us, ft 0ef;
21,081 km
2
(8,139 sq miles)
us, f0ef;umvlOD;a&t m;jzi fh
2011v ckESpf pm&i f;t &
(1091014) OD;&Sdonf/
-bD at xef ;
Chin World Debate u@t wGuf pmrlzdwfac:jci f;
csi f ;jynf e, f t a&;pd wf 0i f pm;ol rsm; csi f ;a0gvf *sme, f pmrsuf ES may:rS mud k , f wd k i f 0i f a&muf aqG ;aEG ;
Edki fr, fhu@opfwpfckudkcsi f;a0gvf*sme, ft rSwfpOf(4)rSpwi fxnfhoGi f;NyD; jzpfygw, f/
t J' guawmh"Chin World Debate" qdkwJhu@yJjzpfygw, f/ yg0i faqG;aEG;olrsm;t aejzi fh
Chin World u ay;xm;wJhacgi f;pOf(t qdk)at mufrSmt H0i fat mi f a&;om;&rSmjzpfNyD;
t qkdudkaxmufcHolrsm;ESi fhqefhusi fuefhuGufolrsm;xJu t aumi f;qHk;axmufcHolESi fh
t aumi f;qHk;qefhusi fuefhuGufol wpfOD;pD\ aqG;aEG;csufrsm;udkChin World J ournal rSm
t rSwfpOft vdkufazmfjyNyD; xdkufwefaompmrlcrsm;udkvnf; csD;NrSi fhay;oGm;rSmjzpfygw, f/
- Chin World J ournal Vol. 1 No.6 t wGuf ]csi f;jynfe, frSmTourism vkkyfydki fcGi fh
t jynfht 0ay;vdkufwmaumi f;w, f^raumi f;bl;}
aemufqHk;ay;ydkh&rnfh&uf {NyDv(20)?2013/
- Chin World J ournal Vol. 1 No.7 t wGuf]csi f;jynfe, frSm&SdwJhwGi f;xGufo, HZmwawGudk
xkwf, loHk;pGJwmaumi f;w, f^raumi f;bl;}
aemufqHk;ay;ydkh&rnfh&uf arv(5)?2013/
a&TYajymif;awmif, mawmifolrsm;0Opk dufysKd;a&;uk d
t "duxm;vk yfuk difvmMu
vmaMumi f; 0Oukefonfrsm;rS
ajymMuonf/ ]0O[ mcsi f;jynf
e, f&JYykdhukefjzpfaew, f/
a' ocHawG&JYrdom;pk0i fai G
t rsm;qkH;&mckdi fElef;ukd0OrS&
Muw, f? t pkd;&t aejzi fhvnf;
csi f;jynfe, frSmv ufzuf
pk d uf ysKd ;a&;xuf0Opk d uf ysKd ;a&;uk d
OD;pm;ay;oi fhw, f/ acs;ai Gxkwf
acs;&mrS mvnf ; 0Oawmi f ol awG
uk d vnf ; acs;ay;oi f h ygw, f / 0O
pkdufysKd;a&;ukdt ajccHNyD; ESpf&Snf
oD ;ES H yi f rsm; pk d uf ysKd ;jci f ;aMumi f h
a&TYajymi f;awmi f, mpepfukd
xda&mufpGmt pm;xkd;Ekdi f
rS mjzpf w, f / 0O[ mcsi f ;jynf
e, f&JYt "dujynfyykdhukef
jzpfv mr, fv dkh, kHMunf
ygw, f}[ kpD;yGm;a&;ynm
oi f , l aeolqvk d i f ; a, mZm
v i f;rS o l\ t jri fu kd
Chinworld Media okdhajym
Mum;oGm;ygonf/
qv dki f;' dki fyg&f qv dki f;' dki fyg&f qv dki f;' dki fyg&f qv dki f;' dki fyg&f qv dki f;' dki fyg&f
t rSm;jyi fqi fcsuf t rSm;jyi fqi fcsuf t rSm;jyi fqi fcsuf t rSm;jyi fqi fcsuf t rSm;jyi fqi fcsuf
Chinworld *sme, f t wG J(1)?
t rSwf (4)?rwfv (16)?
2013 x kwf pmapmi f
pmrsufESm(16) ygcsi f;jynf
e, fvTwfawmf Ou| ESi fh
t i fwmAsL;wGi f csi f;jynf
e, fvTwfawmf Ou| \
t rnft m; Pu Hau Khen
Kamt pm; Pu Hau Khen
Kham[ kajymi f;vJjyi fqi f
ay;yg&ef/
t , f' Dwmt zGJY
16 April 2013
5
ZdkrD;ESpfjci f;c&pf
, mef t zG J Y csKyf rScsi f ;ES pf jci f ;c&pf
, mef t zGJYcsKyft jzpf t ac:
t a0: ajymi f;vJoHk;pGJ&ef, i f;
t zGJYcsKyf\ (21)Budrfajrmuf
oi f;vHk;uRwft pnf;t a0;u
qH k ;jzwf vd k uf aMumi f ; owi f ;&&S d
onf / t zG J Y csKyf \ oH k ;ES pf wpf Bud rf
usi f;yaomt qdkyg(21)Budrf
ajrmuf"rnDvmcHudkppfukdi f;
wdki f;?uav;NrdKY&Sdumqi fESpf
jci f;t oi f;awmf (Carson
Baptist Church) wGi frwfv
22 rS24 &uft xdusi f;ycJU
aMumi f; od&onf/
csi f;ESpfjci f;t zGJYcsKyf
[ laomt rnfemrt jyi fZdkrD;
"rau mv dyf (Zomi
Theological College) ud k vnf ;
csi f;c&pf, mef"rwuodkv f
(Chin Christian Institute of
Theology, CCI T) t jzpf
ajymi f;vJac:qdk&ef qHk;jzwfcJU
{NyD1?2013rSp
Bagan FM a&' D, dkvdki f;wGi f
csi f;t pDt pOfudkpwi ft oH
v Ti fUaeaMumi f; od&onf/
we*FaEGwpf&ufrSvGJ wpf
ywf vQi f ajcmuf &ufxk wf vT i f U
oGm;rnfjzpfNyD; eHeuf10em&DrS
11em&Dt wGi f; em;qi fEdki f
rnfjzpfaMumi f; od&onf/
]azsmf ajza&;yH k pHwi f
qufoGm;zdkhpDpOfaeygw, f/
csi f ;vk d qd k wJ U oD csi f ;awG ud kt qd k
awmfawGudk, fwdki f pmom;
t "dyg, fudkbmomjyefajymwJU
yHkpHrsdK;? csi f;jynfe, fb, f
ae&mrSmbmyGJawG&SdvJqdkwm
rsdK;?aemufNyD; csi f; Celebrity
awG &J Y owi f ;awG ud kxk wf vT i f U zd k h
jyi fqi faeygw, f}[ kBagan
FM \ t Ek ynmt BuH ay; t qd k
vG ef cJ U aom' D Zi f bm
21?2012 u usi f;yNyD;pD;cJU
aomzvrf;NrdKYe, f&rfxvdk
(RamThlo) aus;&Gmt kyfcsKyf
a&;rS L;a&G ;aumuf yG Jusi f ;yNyD ;pD ;
onfrSmoHk;vausmfMumjri fUNyD
jzpfaomfvnf; , ckwdki fcefht yf
t wnfjyKEdki fjci f; r&Sdao;onfU
t jyi frausvnfrIjy emrSm
Zmwf&Sdefydkjri fUvmaeaMumi f;
od &S d &onf /
a&G ;aumuf yG J aehwG i f
yl ;qef vS , f xef ;ud k18-7rJ jzi f U
t Ed k i f &&S d cJ U aomyl ;vsef xuf t m;
, ci faus;&Gmt kyfcsKyfa&;rSL;
a[ mi f;yl;x efv G, fu uefU
uG uf wd k i f Mum; wyf rawmf aeh
(rwf27)wGi f a&G;aumufyGJ
xyfrHjyKvkyf&ef 0efBuD;csKyf
yl;[ kef;i dki f;\ TefMum;csufudk
&G mcH300cef h u uef h uG uf qE
jyMuonf [ kod &onf / t qd k yg
qE jyrI uk d zvrf ;&J pcef ;rScG i f U jyK
csuf r&&S d bJvk yf aqmi f rI aMumi f h
qE jyOD ;aqmi f ol rsm;ud kppf aq;
w&m;pGJqdkrIrsm;jyKvkyf t ajc
t aerSmydkrdkwi f;rmv mae
aMumi f; zvrf;apmi fUMunfUa&;
t zGJY(FalamWatch Group)
acgi f ;aqmi f wpf OD ;ucsi f ;a0gvf
od k h ajymonf /
]uRefawmfwdkhOya'
eJht nDqEazmfxkwfzdkhcGi fUjyK
csufawmi f;cJUygw, f/ &Jpcef;
u pm&Gufpmwrf;rjynfUpHkao;
bl;qdkvdkh5&ufBudKrwi frdwJU
ES pf aygif ;ajcmuf q, f MumoH k ;EI ef ;cJ h onf ht rnf ud k ajymif ;vJ aom"r nD vmcH usif ;y
onf/ xdkhjyi fe, ft zGJYrsm;rS
t zGJYcsKyfodkhqufoG, faMu;
t jzpf 4%ay;oGi f;ae&rIudk
3%odkhavQmUcsay;jci f;?&mjynfU
omomemt wG ufaus;Zl ;awmf
csD;rGrf;jci f;ESi fhpcef;odrf;yGJjyK
vkyfNyD; csi f;ESpfjci f;omoem
(Chin Baptist Mission,
CBM) t rnfjzi fUqufvuf
omoemjyKvkyf&efqHk;jzwfMu
aMumi f; t pnf;t a0;wuf
a&mufol q&mawmfwpfyg;u
csi f;a0gvfodkhajymonf/
quf vuf 2013-
2016t wGuf t vkyfrIaqmi f
aumfrwDudka&G;cs, fMu&m-
Ou | - Rev. M.Thawng
Kam(TABC)
' kOu| - Rev. D.Vai Lian
Zul(FBA)
t axG axG t wG i f ;a&;rS L;- Rev.
D.NgunThawng Mang(HBA)
wG J zuf t axG axG t wG i f ;a&;rS L;-
Rev. Yan Naung(ZABC)
b@ma&;rSL;- Rev. Za Hre
Lian(ZABC)
t rsdK;o rD;Xmewm0efcH-
Rev.Dr. Van Thiang(FBA)
vli , fXmewm0efcH- Pastor
J ames Khai Tual(SRBA)
c&pf, mefynmXmewm0efcH-
Pastor Rem Za Khin
(MKUBA)
zG H YNzd K;a&;Xmewm0ef cH - Rev. Ca
Thuan(LBA)
omoemjyKXmewm0efcH- Rev.
Dr. Za Biak Ling(BAM)
wG J zuf wm0ef cH - Rev. J . Awm
Kui(MABC)
wdkhudka&G;cs, fMuaMumi f; od&
onf /
t qdkygt pnf;
t a0;udkcsi f;jynfe, ft wGi f;
nDvmcHudk, fpm;vS, frsm;om
ru ppf ud k i f ;wd k i f ;?&ef uk ef wd k i f ;?
rEav;wdki f;? &Srf;jynfe, f?
ucsi fjynfe, fESi fUjrefrmjynf
t ESHh&Sdcsi f;ESpfjci f;t oi f;awmf
rsm;rSudk, fpm;vS, faygi f;400
ausmf wuf a&muf aMumi f ;owi f ;
&&S d onf /
Zd k rD ;ES pf jci f ;c&pf , mef
t zG J Y csKyf ud k1953ck ?rwf vwG i f
[ m;cg;NrdKYe, f qdki fum;&Gm
pwi fzGJYpnf;cJUNyD; vuf&SdwGi f
e, f t zG J Y28?t oi f ;awmf aygi f ;
883 yg;? t drfajc 38145?
vlOD;a&201985&SdNyD; odum
awmf& 535 OD;t ygt 0i f
"rq&m1278OD;jzi fUzGJYpnf;
xm;aMumi f ; t axG axG t wG i f ;
a&;rSL;csKyf odumawmf&q&m
awmf i Gefax mi f;refu
csi f;a0gvfodkhajymonf/
Bagan FM wGif
csif;t pDt pOfpwifxkwfvTifU
awmf aZmf0i f;xG#fu csi f;
a0gvf\ ar;jref;csufudkajz
Mum;cJUonf/ csi f;t pDt pOfudk
aw;a&;^qdk*Refoi fZrf;u
t "du wm0ef, lrnfjzpfNyD;
pdwf0i fpm;olrsm; t aejzi fU
*Ref oi f Zrf ;xH od k hquf oG , f Ed k i f
aMumi f ; t qd k awmf aZmf 0i f ;xG #f
u qufajymonf/
Bagan FM a&' D, dk
v dki f;udkuae' D? [ m;cg;?
*efha*gwm0gwdki foHk;ckjzi fhxkwf
vT i f U aeNyD ; rauG wd k i f ;*ef h a*gNrd KY ES i f U
t eD;wpf0dkuf ppfudki f;wdki f;
uav;? uav;0NrdKYwpf0dkuf
wGi f 82 .2 Mhz jzi fUvnf;
aumi f;? uae' D? [ m;cg;
wm0gwdki frS89.8Mhz jzi fU
vnf ;aumi f ; zrf ;, l em;aomw
qi f Ed k i f aMumi f ; owi f ;&&S d onf /
zvrf;NrdKY&rfxvdkaus;&Gmt kyfcsKyfa&;rSL;a&G;aumufyGJjyem
oHk ;vausmfMumonfxdrNyD;jywfEdk ifao;
oabmyg}[ kOD;vsefxufu
csi f;a0gvfodkhajymonf/
t qdkygjzpfpOfESi fh
ywf ouf &rf xvd k &G mcH od u m
awmf&q&myl;[ &ef;ESi f u
]uRefawmfwdkhu a&G;aumufyGJ
ud kaumi f ;aumi f ;rG ef rG ef usi f ;y
cJUNyD;NyD/ oabmwlv m;v dkh
oH k ;Bud rf wd k i f wd k i f ar;NyD ;rSoabm
wlw, fvdkhaxmufcHcJUNyD/ t kyf
csKyfa&;rSL; a&G;wkef;uvnf;
uRef awmf wd k h &G muae q, f t d rf
rS L;(15)OD ;?a' guf xJ U &G mu(3)OD ;?
wvmef&m(Tlang Zar) &Gmu
(7)OD;? t m;vHk;(25)OD;&Sdw, f/
olwdkhu q&mOD;vsefxufudk
18-7 rJeJha&G;cJUwm/ t cku
q, ft drfrSL;awmi fr&wJUolu
a&G;aumufyGJjyefvnfusi f;yzdkh
uefhuGufwmudkuRefawmfwdkh
vufrcHvdkhqExkwfazmfwm
yg}[ kcsi f ;a0gvf \ ar;jref ;csuf
udkajzMum;onf/
rnfonfUOya' ?
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;ESi fhNi dpGef;
ojzi fha&G;aumufyGJjyefvnf
usi f ;y&ef vd k t yf oenf ;[ l aom
ar;cGef;udkaumfr&Si f? NrdKYe, f?
c&dki ft kyfcsKyfa&;rSL;rsm;u
rnfonfUOya' jzi fUNi dpGef;onf
udkrajymEdki fyg/ 0efBuD;csKyf
nTefMum;csuft &vkyfaqmi f
jci f ;jzpf onf [ kjyef vnf ajzqd k rI
udkem;rvnfEdki faMumi f;?qE
rjyrDuwnf;u c&dki ft kyfcsKyf
a&;rSL; OD;pdk;wi fUxHodkha&G;
aumufyGJ xyfrHrusi f;ybJ
t wnfjyKay;yg&ef &GmcH131
a, muf\ vufrSwfESi fht wl
wi fjyNyD;jzpfaMumi f;? xkdhjyi f
A[ dkt pdk;&odkhvnf; t ult nD
awmi f;cHpmydkh&ef jyi fqi fae
aMumi f; OD;vsefxufu quf
ajymonf /
csi f;jynfe, fv Twf
awmfy r yHkrSeft pnf;t a0;
wGi f yl;Edk;qGef\ , ckjy em
ESi fUywfoufaomar;cGef;udk
yl;[ kef;i dki f;u ]wkdi fpm&Sdvdkh
ppf aq;cd k i f ;w, f ?ppf aq;ol awG
u a&G;aumufyGJjyefv nf
usi f;yay;zdkht qdkjyKvdkht Jvdk
nTefMum;csuf x kwfwmyg/
t jrefqHk;eJht oi fUawmfqHk;
t kyfcsKyfa&;rSL;xGufvmr, fvdkh
arQmfvi fUygw, f}[ kjyefvnf
ajzMum;oGm;onf/ jynfe, f
vTwfawmfudk, fpm;vS, f OD;Edk;
qGefurl]t &yfxJrSmajymoH
Mum;aewmawmhc&dki ft kyfcsKyf
a&;rS L;OD ;pd k ;wi f U eJ hOD ;xef ;vG , f wd k h
t ay;t , l vk yf NyD ; OD ;xef ;vG , f
udkt kyfcsKyfa&;rSL;cefhzdkhvkyfae
wmwJU/ owi f;rSef?rrSefawmU
uRefawmfvnf;rodbl;/ uRef
awmfuawmUt rSefw&m;
t wdki f;jzpfzdkht m;ay;aeyg
w, f}[ kajymonf/
xd k ud p ES i f hywf ouf
c&d k i f t k yf csKyf a&;rS L; OD ;pd k ;wi f h
u ]' Dt rIrSmrrSefruefudki f
wG , f wmr&S d ygbl ;/ wk d i f pm&S d vd k h
Oya' t wdki f; aqmi f&GufwmyJ
&Sdygw, f/ NrdKYe, fudkwdki fw, f?
ppfaq;aewkef;rSmc&dki fudk
xyfwdki fw, f?c&dki fu xyfppf
wk ef ;rS mjynf e, f ud kxyf wd k i f vd k h
Mumovd k jzpf oG m;&jci f ;jzpf w, f }
[ kcsi f ;a0gvf \ zk ef ;jzi f har;jref ;
csufudkajzMum;ay;cJhonf/
zv rf;NrdKYe, fwGi f
&yf^aus;t kyfcsKyfa&;rSL; 92
OD;&SdNyD; wpfv v Qi fusyf
70000d ^-(ck epf aomi f ;) cH pm;cG i f U
&S d onf [ kod &onf / azazmf 0g&D
4? 2013wGi f &yf^aus;t kyf
csKyfa&;rSL; oi fwef;jyKvkyfNyD;
zv rf;NrKdYe, fwGi f &rfx v dk
aus;&Gmt kyfpkwpfpkwnf;om
t kyfcsKyfa&;rSL;ae&mrcefht yf
Edki fbJ MuefhMumaejci f;jzpf
aMumi f; owi f;&&Sdonf/
ZdkrD;rScsi f;odkYajymi f;vJ ZdkrD;rScsi f;odkYajymi f;vJ
ZdkrD;rScsi f;odkYajymi f;vJ ZdkrD;rScsi f;odkYajymi f;vJ ZdkrD;rScsi f;odkYajymi f;vJ
qvkdi f;*Refoi fZrf; qvkdi f;*Refoi fZrf; qvkdi f;*Refoi fZrf; qvkdi f;*Refoi fZrf; qvkdi f;*Refoi fZrf;
Vol. 1, No.5
6
rwfv 26 &uf
aeYwGi f uav;NrdKY?awmi fzD
vm&yfuGuf&Sdawmi fzDvm
ESpfjci f;&mjynfUcef;rwGi f jyK
vkyfusi f;yaoma>rawmi f
eDu, fowKpDrHudef;t a&;
Edki fi Ha&;ygwDrsm;ESi fhvlxk
awG Y qH k yG J wG i fygwD av;ck rSpD rH
udef;t ay: oabmxm;rsm;
a[ majymwi fjyoGm;aMumi f;
csi f;awmi fa' o obm0
o, H Zmwapmi f U Munf U a&;t zG J Y
rSwm0ef cH wpf OD ;u ajymMum;
cJhonf/ , i f;awGYqHkyGJudk
csi f;awmi fa' o obm0
o, H Zmwapmi f U Munf U a&;t zG J Y
rSBuD;rSL;usi f;yjci f;jzpfNyD;
a>rawmi f ES i f ha>rawmi fywf
0ef;usi f"mwfyHkrsm;ESi fha>r
awmi fa' o&Sdwpfrlxl;jcm;
aomausmufrsm;?uav;-
uabmf vG i f jyi f ES i f ha>rawmi f
zm;awmi fapmi fUMunfUa&;t zJYG
\ vIyf&Sm;rI"mwfyHkESi fhAD' D, dk
rsm;ud k jyonf Ut pD t pOf vnf ;
rwlyDNrdKYe, f? a&ZGm
NrdKYwGi f pGrf;&nfjri fhoi fwef;
wpf&yfudk&efukefa&mufZdkwkef
vli , fwpfOD;rSOD;aqmi fum
rwf v(19)&uf rS(22) &uf xd
( 4) &ufMumjyKvkyfcJhaMumi f;
od &onf /
oi fwef;wGi fa' ocH
(38)OD;cefhwufa&mufcJUNyD;
OD;aqmi fjyKvkyfol OD;Aefabmi f
t ygt 0i foi f wef ;q&m(3)OD ;rS
jrefrmhEdki fi Ha&;? t pdk;&pepfrsm;?
t ajccHOya' ?yx0DEdki fi Ha&;ESi fh
csi f;jynfe, fponfUbmom&yf
rsm;t jyi f vlYt cGi fht a&;ESi fh
owi f ;rD ' D , mponf U bmom&yf
rsm;udkydkhcsaqG;aEG;cJhaMumi f;
od &onf /
t qdkygoi fwef;rSm
a&ZGmNrdKYcHrsm;ESi fht eD;t em;&Gm
rsm;rSa' ocHrsm;t wGufyxr
qHk; jyKvkyfonfUoi fwef;jzpfNyD;
pDt JefyD-pDyDyD
ESpfygwDyl;aygi f;a&;aumfrwD
u OD;aqmi f , l&dkbm;rm;
Hk;rSOperation Director
ApfwmAsufvsef uruxjyK
vkyfaomjynfwGi f;Ni drf;csrf;
a&; aqG;aEG;yGJwpf&yfudk{NyD
4? 2013 wGi f &efukefNrdKY
awmf0i fESi f;qDcef;r usi f;y
aMumi f ;od &onf /
2010 a&G;aumufyGJ
wG i ft Ed k i f &csi f ;ygwD rsm;jzpf aom
csi f ;t rsd K;om;ygwD (CNP)ES i f hcsi f ;
wdk;wufa&;ygwD(CPP) wdkh{NyD
26?27&ufwGi fESpfzuft vkyf
t rIaqmi f19OD;pDjzi fUt pnf;
t a0;usi f;y csi f;t rsdK;om;
wdk;wufa&;ygwDt jzpf yl;aygi f;
awmUrnfjzpfaMumi f; od&onf/
wpfygwDrSi g;OD;pDjzi fU
ES pf ygwD aygi f ; q, f OD ;u yl ;aygi f ;
a&;aumf rwD zG J Y ES pf ygwD yl ;aygi f ;
&ef aqG;aEG;ndEIdi f;aeonfrSm
wpfESpfausmfMumvkyfaqmi fcJU&
aMumi f; csi f;wdk;wufa&;ygwDrS
OD ;' d k i f xk ef ;uajymonf / ]ES pf ygwD
&JYvTwfawmfudk, fpm;vS, ft m;
vH k ;uvnf ; yl ;aygi f ;zd k hoabmwl
t Idcsi f;t rsdK;om;
ygwD onfrauG ;wd k i f ;a' oBuD ;?
yJ cl ;wd k i f ;a' oBuD ;?rE av;wd k i f ;
a' oBuD;? {&m0wDwdki f;a' o
BuD ;ES i f h&cd k i f jynf e, f rsm;t wG i f ;
&Sdcsi f;vlrsdK;rsm;aexdki f&mNrdKY
e, frsm;wGi f NrdKYe, fygwDHk;rsm;
ud kzG i f U vS pf vsuf &S d aMumi f ; od &
yg0i fcJhNyD; uav ;NrdKYe, f
t rsdK;om; ' Drdkua&pDt zGJYcsKyfrS
OD;udkav;? csi f;wdk;wufa&;
ygwD rSOD ;Aef ud rf ;?Zd k rD ;t rsd K;om;
' Drdkua&pDt zGJYcsKyfrSygwDOu|
yl usi f h &S i f ;xef ES i f hcsi f ;t rsd K;om;
ygwDrSygwDOu| ylZdkZrfwdkYu
ygwD\ pDrHudef;t ay: oabm
xm;rsm; wuf a&muf a[ majym
ay;MuNyD ; uav;Nrd KYjynf axmi f
pkBuHYcddki fa&;ESi fhzGHYNzdK;a&;ygwD
rSmrl t a&;ay:c&D;pOf wpfck
aMumi f hryg0i f Ed k i f cJ h aMumi f ; od &S d
&ygonf/ t rsdK;om;' Drdkua&pD
t zGJYcsKyfrSOD;udkav;u ygwD
t jri f wi f jy&mwG i f]' D vd kpnf ;
rJhurf;rJhxkwfvkyfwJhukrP D
eJhvufwGJjyD; t vkyfvkyfr, f
qdk&i f avmavmq, frxkwf
bJod rf ;qnf ;xm;wmyd k NyD ;oi f h
awmf r, f vd k h uRef awmf wd k YNLD
uvuf cH ygw, f ] [ k xnf U oG i f ;
ajymMum;oGm;cJhonf/
OD;Aefudrf;urIygwD
oabmxm;wi f jy&mwG i fvl xk
omt "dujzpfaMumi f;udk
]vTwfawmfrSmqkH;jzwfNyD;NyD
bmrSrv kyfEdki fawmhbl;qdkwJh
avpd rf ;yJ wd k uf w, f / t J ' Dav
pdrf;awG[ m[ dkwkef;uwnf;
u Mum;Mum;aewJhavpdrf;
awGyg/ ' Drdkua&pDacwfrSm
vlxkomt "dujzpfw, f} [ k
ajymMum;oGm;cJhonf/
ylusi fh&Si f;xef url
ygwDt aejzi fhoabmx m;
x kwfjyef&ef t pnf;t a0;
rvkyfjzpfonfUt wGuf ygwD
Ou| wpfa, muft aejzi fh
ol Y t jri f ajymMum;&mwG i f]t J ' D
vd k [ mrsKd ; jzpf wJ h t cgrS mb, f ol
eJYpmcsKyfcsKyfrvJ?b, fwkef;u
csKyf ovJ ?Terms vm;?oabm
wlpmcsKyf t csuft vufu
b, f[ mawGvJ qdkwmawGudk
uRefawmfwdkYt ckxdrodao;
bl;}[ kyGi fhvi f;jri fomrIt ydki f;
udkxnfUoGi f;ajymMum;cJhonf/
yl Zd k Zrf urlcsi f ;t rsd K;
om;ygwD\ , ckpDrHudef;t ay:
oabmx m;x kwfjyefcsuf
10 ckudkzwfMum;&Si f;jy&m
aemufqHk;t csufwGi f a>r
awmi f ow Kwl ;azmf a&; pD rH
ud ef ;t m; qef Y usi f uef Y uG uf
jci f ;r[ k wf aomf vnf ; CNP
t aeESi fht vGefyi fpdk;&drf
yl yef &ygonf / a>rawmi f zm;
awmi f owKx kwfv kyfrI
productionpwi ft aumi f
t x nf azmf&eft wGuf
t vG ef yi fapmaeygao;onf
[ kcH, lygonf[ kpDrHudef;
azmfaqmi f&ef apmv Gef;
aMumi f; ajymMum;cJhonf/
t crf;t em;wGi f
ajrGawmi fa' ocHoHk;OD;rS
a' ocH pm;csuf rsm; ajymMum;
MuaMumi f ;?aeomq&mawmf
OL;"rurSuav;-uabmf
vGi fjyi fESi fha>rawmi fzm;
awmi fapmi f U Munf U a&;t zJ Y G \
vI yf &S m;rI ES i f hoabmxm;rsm;
wi fjyjci f;rsm;vnf; yg0i f
onf/ ZrfxGP f; ZrfxGP f; ZrfxGP f; ZrfxGP f; ZrfxGP f;
a&ZG mNrd KU wG i f
pG rf ;&nf jr i f h
oi f wef ;jyKvk yf
EdkifiHa&;ygwDrsm;rSa>rawmifeDu, fowKpDrHudef;t ay:
t jrifrsm;t oD;oD;azmfxkwf
a' ocHrsm;t aejzi fh, ckuJhodkh
oi fwef;rsdK;udkrsm;rsm;jyKvkyf
ay;apcsi fBuNyD; oi fwef;&uf
udkvnf; (7)&ufcefhjyKvkyfap
csi fMuaMumi f; OD;Aefabmi frS
csi f;a0gvfodkhajymBum;onf/
]uRef awmf u csi f ;wd k ;wuf a&;
ygwDqdkayr, fh' Doi fwef;u
awmhygwDt aeeJhvkyfwm
r[ kwfygbl;/ wu, fvnf;
oi fwef;rSmt jcm;ygwDu vl
awGvmMuygw, f / uRef awmf h
a' ocHawGodoi fhodxdkufwm
ud k od apcsi f vk d huRef awmf h ol i , f
csi f;ESpfa, mufudkt ult nD
awmi f ;NyD ;uRef awmf wd k h (3)a, muf
uyJ a0i Say;wJhoabmyg/
olwdkUawGvnf; t &rf;oabm
usygw, f}[ kcsi f;a0gvfodkh
ajymMum;oGm;NyD; aemi ft vsOf;
oi fhvQi f xyfrHjyKvkyfOD;rnf
jzpfaMumi f;od&onf/
aMumi f; x kwfjyefcsufawG
vufrSwfxdk;cJhNyD/ NrdKYe, faumf
rwD awG uvnf ; vd k vm;w, f /
' gaMumi f UES pf zufC.E.C ac:NyD ;
t wnf jyKzd k h t xdc&D ;a&muf vm
cJ U wmyg}[ kyl ;aygi f ;a&;aumf rwD
wG i f yg0i f olcsi f ;t rsd K;om;ygwD
t wG i f ;a&;rS L;(3) qvd k i f ;rsd K;cspf
u csi f;a0gvfodkhajymonf/
ESpfygwDu yl;aygi f;
&eft ajct aea&mufaeaomf
vnf ; jynf axmi f pk a&G ;aumuf
yGJ aumfr&Si fxHw&m;Oya'
t & rnfodkhyl;aygi f;&rnfudk
vrf;Tef csufawmi f;cHxm;
rIt m; , ckxdoufqdki f&mygwD
rsm;od k hajymMum;jci f ;r&S d ao;[ k
owi f;&&Sdonf/
pDt JefyDESifUpDyDyDwdkht rSefwu, f
yl;aygif;awmhrnf[ k qdk
t Idcsi f;t rsdK;om;ygwDNrdKYe, fHk;rsm;zGi fUvSpf
onf/ , i f;odkhzGi fUvSpfvsuf
&Sd&m2013ckESpf?azazmf0g&D
v 18&uf aeh wG i fyef ;awmi f ;
NrdKYe, fHk;?rwfv 2 &ufaeh
wG i f ri f ;wk ef ;Nrd KY e, f H k ;?rwf v
5 &ufaehwGi f qi faygi f0JNrdKY
e, f H k ;?rwf v 31&uf aeh wG i f
ri f;jym;NrdKYe, fHk;? {NyDv 3
&ufaehwGi ft rf;NrdKYe, fHk;wdkhudk
zG i f UvS pf Ed k i f cJ h aMumi f ; t qd k ygygwD
\ t ax Gax Gt wGi f;a&;rSL;
qvd k i f ;at mi f ri f ;vI d i f ucsi f ;a0gvf
od k hajymonf / t I d csi f ;t rsd K;om;
ygwDonf t x ufazmfjyyg
jynfe, fESi fUwdki f;a' oBuD; 5
ckt wGi f;&Sdcsi f;vlrsdK;rsm;aexdki f
&mNrdKYe, f 26 NrdKYe, fwGi f
Nrd KY e, f ygwD H k ;rsm;ud k2013ck ES pf
t wGi f; t NyD;zGi fUvSpfoGm;rnf
[ kod&onf/ , i f;odkhzGi fUvSpf
NyD;aemuf yxrt Budrf ygwD
nDvmcHudk2014ckESpfESpfOD;
ydki f;wGi f usi f;yjyKvkyf&ef&Sd
onf[ kowi f;&&Sdonf/
csi f;t rsdK;om;rsm;\ jynfwGi f;Ni drf;csrf;a&;aqG;aEG;yGJusi f;
t qdkygaqG;aEG;yGJ
odkhcsi f;Edki fi Ha&;ygwDrsm;jzpf
Muaomcsi f;t rsdK;om;ygwD?
csi f;wdk;wufa&;ygwD? wdki f;
&i f;om;v lrsdK;rsm; zGHYNzdK;wdk;
wufa&;ygwD? t Idcsi f;t rsdK;
om;ygwDwdkhrSacgi f;aqmi frsm;?
&efukefNrdKYrScsi f;&yfrd&yfzrsm;?
v lrIt zGJYt pnf;rsm;? v li , f
uGef&uft oD;oD;rS50 OD;cefh
wufa&mufcJUMuaMumi f; od&
onf /
csi f;t rsdK;om;ygwD
t ax Gax Gt wGi f;a&;rSL;
qv dki f;usJ[ dkbdcfax mi f;u
t crf;t em;rSL;t jzpf aqmi f
&GufNyD; csi f;wdk;wufa&;ygwD
wG J zuf t axG axG t wG i f ;a&;rS L;
yl;' dki fxkef;u t zGi fUrdefhcGef;
ajymMum;umApfwmAsufvsef
u wdki f;&i f;om;vufeufudki f
t zGJYt oD;oD;\ t pdk;&ESi fUNi drf;
csrf;a&;aqG;aEG;aerI t ajc
t aeudk&Si f;vi f;wi fjyonf/
]csi f;awGuvnf; udk, fU&JYcsi f;
v lrsdK;wpfckwnf;t wGuf
rMunfUbJ jynfaxmi fpkt qi fU
x dwpfEdki fi Hv Hk;t wGuf
pOf;pm;vkyfaqmi fzdkhvdkygw, f}
[ kyl;Apfwmu ajymonf/
xdkhaemuf wufa&mufvmol
rsm;u csi f;nDv mcHusi f;y
Edki fa&;aqG;aEG;t BuHNyKcsuf
rsm; wi fjyMuonf[ kowi f;
&&Sdygonf/
- qvdki f;*suf
16 April 2013
7
azazmf0g&Dv 16
&ufaeUrS19 &ufaeht xd
i g;&ufwdwdEkdi fi Hawmfydki f
aMu;rHkowi f;pmwGi f csi f;vl
rsdK;rsm;t m; t &dki f;pdki f;rQom
qdkonfUt "dyg, foufa&muf
onfUt oHk;EIef;rsm;yg0i fonfU
0wKt m; jyefvnfazmfjyjci f;
t ay:ri f ;wyf Nrd KY vl xk rSraus
eyfrIaMumi fhqExkwfazmfrIjyK
vkyf&ef pwi fcJUMuonf/
oufqdki f&mt mP m
yd k i f rsm;xHrwf v (16) &uf aeh
wG i f Ni d rf ;csrf ;pG mqE xk wf azmf &ef
pmwi fcJhaomfvnf;wuodkvf
0i f wef ;pmar;yG J ajzqd k aecsd ef jzpf
onf[ kt mP mydki frsm;rSji i f;
y, f cJ h jci f ;aMumi f h(23) &uf aeh
wGi fqExkwfazmf&efjyefvnf
pmwi fcJhonf[ kod&onf/
Ekdi fi Hawmfydki faMu;rHkowi f;pm
wGi frwfv (16) &ufaehwGi f
csi f;t rsdK;om;rsm;t m; t El;
t nGwfawmi f;yefjci f;[ l
awmi f;yefpmygvmcJhonf/
xd k h aMumi f h(23)&uf aeh qE xk wf
azmf &ef t wG uf t mP myd k i f rsm;rS
ji i f;y, fpmjyefa&mufvmcJh
onf/ odkhaomfawmi f;yefpm
onf awmi f ;yef &H k ouf ouf jzpf
onfUt jyi f? ri f;wyfvlxkrS
awmi f ;qd k xm;onf Ut , f ' D wm
t zGJUt m; xdxda&mufa&muf
t a&;, l ay;&ef qk d onf Ut csuf
rsm;t m; vk d uf avsmjci f ;r&S d jci f ;
aMumi f hcG i f h jyKcsuf r&aomf vnf ;
(23) &uf aeh wG i fqE xk wf azmf
&ef vlxkrSoabmwlnDcJhMu
onf/ xdkodkhri f;wyfvlxkrS
awmi f ;qd k xm;onf Ut csuf rsm;
t m; jynfe, ft qi fh?NrdKYe, f
t qi f h ?vT wf awmf rsm;od k h wi f jy
cJhMuonf/ awmi f;qdkonfU
t csuf rsm;rS m(1) aMu;rH k t , f ' D
wmt zG J Y t m; &mxl ;rS z, f &S m;&ef
(2) wkdi f;&i f;om;pnf;v Hk;
nDnGwfa&;t m;ysufjym;ap
onfU0wKt m; azmfjyrIaMumi fh
aMu;rHkt , f' Dwmt zGJYrsm;t m;
Oya' ESi fht nDt a&;, lay;&ef
(3) t , f' Dwmrsm;\ t rnf?
vlrsdK;? ae&yfvdyfpm? "gwfyHk?
rSwfyHkwi ft rSwfrsm;udkt wd
v i f; azmfjyay;&ef[ lonfU
awmi f ;qd k csuf rsm;t m; awmi f ;
qd k cJ h Muonf / rwf v (23) &uf
aeh qE xk wf azmf &ef jyi f qi f xm;
aomf vnf ; (23) &uf aeh rwd k i f rD
wpf&uft vkdwGi f csdK;vli , f
Ou| &S, fat mi fxHpnfyi f
0efBuD;OD;edefEkdi f;rSzkef;qufvm
onf qd k \ / zk ef ;vS rf ;quf &mwG i f
ri f;wyfvlxkrSawmi f;qdkxm;
onfUpmt m; jynfe, f0efBuD;
aMu;rHkowi f;pmygyDrdk;ei f;\ *Ekdi faMumh0wK\ csi f;vlrsdK;rsm;t m;apmfum;onf[ lonfU
t oHk;t EIef;rsm;ESi fhywfoufNyD; ri f;wyfNrdKYvlxk\ qExkwfazmfjci f;udpt ajct ae
csKyf rSEk d i f i H awmf or wxHwk d uf
&d k uf wi f jy&mEd k i f i H awmf or wrS
' korwESi fhjyefMum;a&;0efBuD;
wkdht m; xdkudpESi fhywfoufNyD;
pHkprf;ppfaq;t a&;, lckdi f;onf
[ kzkef;qufvmaMumi f; csdK;
vli , fOu|&S, ft Grf\ ajymjy
csuft &od&onf/ xdkaMumi fh
xdkudponfauseyf&rnfUudp
[ kvufcHcJhMuonf/ odkhaomf
xd k ud p onf&uf uyf rS od &onf U
t wGufqExkwfazmf&efaus;
&Gmom;rsm;xHvIHYaqmfcJUjci f;
rsm;t m; t csdefrDwm;Ekdi f&ef
t csd ef r&S d awmh onf U t wG ufqE
xkwfazmf&ef csdef;qdkxm;onfU
ri f ;wyf - uef yuf vuf Nrd KYvrf ;
cG J wG i f qH k NyD ; t usd K;aMumi f ;&S i f ;jy
umvrf;avSsmufqExkwf
azmf&efrvkdaMumi f; ajymjy
vlpkjyefcGJrnf[ k(22) &ufaeh
NrdKYe, f&JYpcef;odkhndEIdi f;t NyD;
naewGi f OD;&S, fat mi f\
aet drfwGi fjyKvkyfonfUouf
qdki f&mvlxkt pnf;t a0;odkh
jyefvnfqHk;jzwfcJhMuonf/ xdk
t csd ef xd vl xk t rsm;pk ES i f haus;
&G mrS vl xk rsm;rS mt aMumi f ;&i f ;
rodao;bJ (23) &ufaehqE
xk wf azmf &ef [ k omxi f rS wf Mu
onf [ k od &onf / (23)&uf aeh
wG i fud k ;em&D ausmf wG i faus;&G m
rSvlxk? NrdKYay:rSvlxkaygi f;
(100) eD;yg;pwi fpka0;cJhMu
onf / qE xk wf azmf &ef a&muf &S d
vmolwpfOD;rS]t ckvkdwkdi f;
&i f;om;pnf;vHk;nDnGwfrIudk
ysufjym;apwJht jyi fcsi f;vlrsdK;
ud k apmf um;armf um; a&;wmud k
rBudKufvkdhqExkwfazmfzdkhvm
wmyg} [ kajymonf/ csdK;vl
i , fOu| OD;&S, fat mi frS
pka0;vmonfUvlxkxHqE
xk wf azmf &ef ji i f ;y, f pm?aMu;rH k
owi f;pmrS(16) &ufaehwGi f
csi f;t rsdK;om;rsm;xHawmi f;
yefonfhpmESi fhvlxkt aejzi fh
awmi f ;qd k xm;onf Ut csuf rsm;
t m;zwfjyt NyD; Ekdi fi Hawmf
or wOD ;od ef ;pd ef \ jyef Mum;a&;
0ef BuD ;ES i f h' k or wwk d h t m;t a&;
, l wm0ef ay;rI onf auseyf p&m
aumi f;onfht wGuf , aeh
pDwef;vSnfUvnf&efcGi fUjyKcsuf
r&aomf vnf ; pD wef ;vS nf U vnf
rnf [ l onf U vk yf aqmi f rI ud kcP
&yf qd k i f ;rnf jzpf aMumi f ;?awmi f ;
qd k rI rsm;t m; xd xd a&muf a&muf
t a&;, l rI &S dr&S d t m;quf vuf
apmi fhMunfhNyD; vIyf&Sm;Murnf
jzpf aMumi f ;&S i f ;vi f ;ajymjyt NyD ;
vlpkcGJcJhMuaMumi f; od&onf/
qE xk wf azmf rI OD ;aqmi f olwpf
OD ;rS]qE xk wf azmf rI &yf wm[ m
awmi f ;yef rI ud k auseyf vk d h r[ k wf
bl;/ uREkfyfwdkh&JY0efBuD;csKyfu
orwqDwi fay;w, f?orw
uvnf; t a&;w, lpDpOfay;
vkdhcP &yfvkdufwJhoabmjzpf
w, f/ 0efBuD;csKyf&JYvkyf&yfudk
av;pm;vkdhjzpfw, f? olwdkhudk
, HkMunfcsi fygw, f} [ kajym
onf / rwf v(16) &uf aeh wG i f
Ek d i f i H awmf yd k i faMu;rH k owi f ;pmrS
csi f;vlrsdK;rsm;odkht El;t Gwf
awmi f ;yef jci f ;[ l onf Uacgi f ;pOf
jzi f h pmrsuf ES m( 14)wG i f azmf jycJ h
onf/ awmi f;yefpmwGi f
]*Edki faMumh0wK} udkrl&i f;
t wdki f;azmfjycJh&mpdppf&eft m;
enf;cJhojzi fhcsi f;wdki f;&i f;om;
wdkh\ *kP fodumudkxdckdufap
onfUZmwfvrf;pmom;rsm;yg&Sd
oGm; pmwnf;rSL;csKyft ae
jzi f h t El ;nG wf awmi f ;yef aMumi f ;?
owi f ;pmwG i f owi f ;t aMumi f ;
t &momru &oygu@pH k vi f
pGmjzi fhzwf&IEkdi fap&efaehpOf
aqmi f &G uf ay;aMumi f ;?owi f ;
pmzwfjynfolrsm; &opHkcHpm;
ap&efpd wf &i f ;apwemrS ef ouf
oufjzi fhom0wKrsm;udkazmf
jycJhjci f;jzpfaMumi f;? csi f;wkdi f;
&i f;om;rsm;t ygt 0i f wdki f;
&i f ;om;t m;vH k ;ud kxd ck d uf apvk d
onf U qE ryg&S d onf U t jyi ft jcm;
rnfonfh&G, fcsufwpfpHkwpf&m
rQr&S d ygaMumi f ;?od k h &mwG i f vnf ;
rl&i f;0wKygpmom;rsm;wGi f
csi f;wkdi f;&i f;om;rsm;\ *kP f
odumudkxdckdufapEkdi faom
pmom;rsm; yg&SdcJhjci f;t wGuf
csi f;wkdi f;&i f;om;rsm;t m; t El;
t nG wf awmi f ;yef t yf ygaMumi f ;
ponf jzi f h yg&S d onf / ]vl rsd K;wpf
rsdK;&JY*kP fodumudkndK;EGrf;aprS
&oajrmufwJh0wKwpfyk' fvkdh
ajym&rSmvm;} [ kcsi f;vli , f
wpf OD ;uajymonf / vl xk pk a0;
&yf wG i f wm0ef usonf U&J t &m&S d
wpfOD;rS]qEx kwfazmfzdkh
t wG ufol wd k h cG i f U jyKcsuf r&bl ;/
' gaMumi f h vl vmpk wJ h ol awG b, f
vk d quf vI yf &S m;rvJqd k wmud k yJ
apmi fhMunfhoGm;rSmyg} [ kajym
onf / qE xk wf azmf &ef a&muf &S d
vmoloufBuD;&G, ft dkwpfOD;rS
]t ck[ mu yx rt Budrf
r[ kwfbl;?1965 wkef;uvJ
pma&;q&modef;azjri fhu ol
a&;wJhpmt kyfwpft kyfrSmcsi f;
ykwfqdkNyD;a&;wmudkrauseyf
vk d h qE k xk wf azmf Muvk d hol ud k , f
wdki fcsi f;awmi fvmNyD; vufqGJ
EI wf quf awmi f ;yef cJ h w, f }[ k
ajymonf/ ri f;wyfNrdKYpHjy &yf
uG uf wG i fqE xk wf azmf &ef &uf
t enf ;i , f t vk d wG i f&yf uG uf rS
q, ft drfrSL;? &mt drfrSL;rsm;rS
qE xk wf azmf rI wG i foG m;a&muf
ygu t a&;, l zrf ;qD ;rnf [ k jcd rf ;
ajcmufonf[ lonfUvlxkxHrS
t oHrsm;Mum;&ojzi fhpHjy&yf
uG uf Ou |xH oG m;a&muf ar;jref ;
cJ h &m] Nrd KY e, f t k yf csKyf a&;rI ;&H k ;u
ae&S, fat mi fwdkhuD;&Sdef;wdkh
t yg0i fNrdKYe, f(4)&yfuGufu
t kyfcsKyfa&;rSL;?c&dki frSL;?&JrSL;
awG ud k ac:w, f / NyD ;awmh aMu;rH k
ujyef awmi f ;yef w, f ?t xuf
u t a&;, lzdkhudpvnf; vkyf
aew, f?jynfe, ft pdk;&uae
vnf;wi fjyxm;ay;w, fqdkNyD;
&Si f;jyw, f/ t J' DrSm&S, fat mi f
wdkhuaMu;rHk&JYrsufESmpmt jynfU
awmi f;yef&r, fqdkNyD; jzpfvm
w, f / t J ' D rS mu b, f vk d b, f
udpawGqdkwmrygvmbl;/ pm
awG rS mvnf ;rygbl ;/ t J ' gaMumi f h
t J' gawGudkjyefwi fay;r, f/
t J' DrSmNrdKYe, fu cGi fhrjyKawmh
cGi fhjyKcsufpmjyefwi f&i f jynf
e, f qd kjynf e, f &J ri f ;BuD ;?wk d i f ;
a' oBuD ;qd kwk d i f ;&J ri f ;BuD ; jyef
wi f &r, f / jyef wi f w, f qd k wm
jyefawmi f; av QmufwmrsdK;
r[ kwfbJeJht , lcH0i fEdki fw, f
vkdhygw, fqdkNyD;ajymw, f/ t J' D
rS mt J ' D t aMumi f ;awG ud kvl xk
odat mi fjyefNyD;&Si f;vi f;ay;yg/
ajymjyay;ygvkdhajymw, f/ t J' D
rS muRef awmf ajymw, f / vl xk rS
vnf;vlxkudkpnf;&Hk;wJhacgi f;
aqmi f&Sdw, fqdkawmholwdkhuyJ
vl xk ud k jyef &S i f ;jyzk d h ?i gwd k h uawmh
t k yf csKyf a&;yd k i f ;rS mygwJ h t wG uf
aMumi fhq, ft drfrSL;awG
avmuf yJ jyef ajymr, f ?q, f t d rf
rSL;? &mt drfrSL;awGuaerS
wpf qi f h eD ;&meD ;&mud kjyef ajymzd k h
qdkNyD;ajymygw, f/ Ncdrf;ajcmuf
wmrsdK;r&Sdygbl;/ Ncdrf;ajcmufcGi fh
vnf;r&Sdygbl;/NyD;awmhi gwdkhudk
t kyfcsKyfa&;rSL;zufu oD;oefh
awG Y qH k wmvnf ;r&S d ygbl ;/ t J ' D rS m
wpfcgwnf; rSmxm;NyD;om;jzpf
w, f} [ kcsi f;a0gvfrD' D, m\
ar;jref;csufudkajzMum;cJhonf/
Salai Hung Tun Gei
Vol. 1, No.5
8
rlv wef;ausmi f;
aqmufvkyfonfUt ay: raus
eyfrIaMumi fhuefyufvufNrdKY
e, f ?uef h om&H k t k yf pk ?&J avmi f ;
yef; aus;&GmopfrSrlvwef;
ausmi f;ol ausmi f;om; 40
ausmf2012 - 2013 ynm
oi f ES pf t wef ;wi f pmar;yG J t m;
rajzcJ h aMumi f ;od &onf / ausmi f ;
aqmuf vk yf &efjy emjzpf ae
onfU&Javmi f;yef;NrdKYopfwGi f
rl vwef ;ausmi f ;ol ausmi f ;om;
47 OD;&SdNyD; &Gma[ mi f;wGi f 9
OD;&Sdonf[ kod&onf/t qdkyg
uef yuf vuf Nrd KY e, f ?uef h om&H k
t kyfpk? &Javmi f;yef;aus;&Gm
ausmi f;aqmi fopfaqmufvkyf
rnf U &G mopf ES i f U &G ma[ mi f ;ausmi f ;
ajrae&mt ji i f ;yG m;jzpf cJ h rI aMumi f h
Nrd KY e, f t axG axG t k yf csKyf a&;rS L;?
ynma&;rSL;?t kyfpkt kyfcsKyfa&;
rSL;wdkhrSOD;aqmi fNyD; 9-7-2012
aeUwGi f &Gmolk&Gmom;rsm;xHrS
rJqEcH, lcJUMuaMumi f; &Gmom;
t csd KY xH rS od &onf / xk d ok d h rJ qE
cH , l &mwG i f &G mopf zuf rS (45) rJ
Edki f&Gma[ mi f;zufrS(4) rJ&SHK;
jzi fh&GmopfwGi fausmi f;aqmi f
wnf aqmuf &ef (45)rJ jzi f h t Ek d i f
&cJhonf/ rJt Edki f&&SdcJhaom
ajrae&mt m; csi f;jynfe, f?
v lrIa&;0efBuD;a' gufwm
barmi fESi fhjynfe, fvTwfawmf
udk, fpm;vS, f OD;uGD;xef;wdkhrS
t rdefht & y, fzsufcJhaMumi f;
a' ocH rsm;rS qd k onf / csi f ;t rsd K;
om;ygwD t wG i f ;a&;rI ;(3)qvk d i f ;
rsd K;cspf rS]uRef awmf ajymcsi f wm
uawmhjynf e, f t pk d ;&jzpf jzpf
t rwfawG?0efBuD;awGqkdwm
au smi f;aq mu fay;zkdh
pD rH ud ef ;t yk d i f ;yJvk yf oi f h w, f /
b, fem;nmem;rSmyJaqmufyg
qk d wJ ht yk d i f ;awG uk d awmh&G mom;
awG &J Y vk yf yk d i f cG i f hqH k ;jzwf yk d i f cG i f U
jzpfapcsi fw, f/ bmjzpfvkdYvJ
qk d awmh' D ausmi f ;uk d&J avmi f ;
yef;&Gmol&Gmom;awGyJt oHk;jyK
jrefrmwpfEdki fi HvkH;
wG i fpmrwwf ol pm&i f ; ' k wd ,
t rsm;qHk;t jzpfowfrSwfjci f;
cH &aomwD ;wd ef Nrd KY e, f &S daus;
&Gmt oD;oD;odkhuav;wu
odkvfrSausmi f;ol^om;rsm;
a&muf&SdaeNyDjzpfaMumi f;od&Sd&
onf/wD;wdefNrdKYe, fwGi f oi f
ay;rnfUausmi f;om;aygi f;
360a, muf jzpf NyD ; wu od k vf
q&m?q&mr t a, muf20
u vdkufygoGm;onf/ ar*sm
wpfckrSt a, muf 60 pD
a&G;NyD; wD;wdefNrdKYe, fESi fh
csi f;t rsdK;om;
t wGi f; ygwDrsdK;pHkxlaxmi fjci f;
onft csi f ;csi f ;pd wf 0rf ;uG J jym;
at mi f&kyfvHk;az:aejci f;jzpfNyD;
csi f;t rsdK;om;[ laomemrnf
wpfckwnf;jzi fhygwDwpfckt
wGi f;pnf;vHk;nDnGwfpGmyl;aygi f;
yg0i faz:aqmi faejci f;jzi fUom
t rsdK;om;a&;udkrSwfausmuf
wi f Murnf jzpf aMumi f ; ri f ;wyf
Nrd KYcsi f ;t rsd K;om;ygwD rSoabm
xm;aMunmaMumi f ; od &onf /
t qdkygaMunmcsufwGi fyxr
t Bud rf a&G ;aumuf yG J t awG Y t MuH K
wGi f oi fcef;pmrsm; &&SdNyD;jzpf
aMumi f;? nDt pfudkcsi f;eyef;
vH k ;&onf Ut ajcaersd K;vH k ;0rvk d
vm;awmhaMumi f;? csi f;t rsdK;
om; (Chin National) qdkonf
rSmurmod? Ekdi fi Hawmft od
rSwfjyKvlrsdK;BuD;wpfrsdK;jzpf
onfUt wGuf t jcm;rnfonfU
aemufqufwGJt ac:t a0:rsdK;
jznfUpGufac:a0: t oHk;jyKjci f;
t m; vufrcHEkdi faMumi f; csi f;
t rsdK;om;t ac:t a0:udkom
qufvufusi fhoHk;NyD; wpfpdwf
wpf0rf;yl;aygi f;Muygu urm
&i fabmi fwef;wkd;wufEkdi fMu
rnfrSm{uefrvGJ jzpfrnfjzpf
aMumi f;?NLD acgi f;aqmi fa' :
at mi fqef;pkMunf\ oabm
x m;aMunmcsufwGi f jynf
axmi f pk t wG i f ;yg0i f aomwk d i f ;
&i f;om;wpfrsdK;vQi f wpfygwD
omx lax mi f&yfwnfoi fh
aMumi f;? wkdi f;&i f;om;wpfckrS
wpf ygwD vT wf awmf ud k , f pm;vS , f
rsm;ESi fhNLD vTwfawmfudk, f
pm;vS, frsm;yl;aygi f; AdkvfcsKyf
at mi f qef ; &nf rS ef ;cJ h aomzuf
uefyufvufNrdKUe, f &Javmif;yef;aus;&Gmopf^a[ mif;\ rlvwef;ausmif;jyem
ausmif;ol^om; 40 ausmft wef;wifpmar;yGJrajzonfUt ajct aea&muf
Mu&r, fUt wGufolwkdYqHk;jzwf
csuf u t aumi f ;qH k ; t jzpf oi f h
qHk;vkdY, lqygw, f} [ kajym
onf / rJ t Ek d i f &onf U ae&ma' o
od k h ausmi f ;aqmuf vk yf jci f ;rjyKbJ
(4) rJjzi fhIH;onfUae&mwGi f
ausmi f;aqmi faqmufvkyfae
ojzi f ht Ed k i f &aus;&G mrS rd bjynf
olrsm;u xdkudpt m;uefhuGuf
onfUt aejzi fhrdrd\ ausmi f;ol
ausmi f;om;rsm;udkrJIH;onfU
ae&mwGi faqmufvkyfaeonfU
rl vwef ;ausmi f ;od k h ausmi f ;xm;
rnfr[ kwfaMumi f;ESi fh14-3-
2013aeh wG i f vnf ;(45) rJ jzi f h
t Ekdi f&onfUajrae&mwGi f
ausmi f;jyefvnfwnfaqmuf
ay;a&;?' D rd k ua&pD usi f h oH k ;enf ;
t & t rsm;qEazmfaqmi fay;
a&; ES i f h vl xk ud k t ajccH w&m;
rQwaompepfusi fhoHk;a&;
ponfwk d h ud k awmi f ;qd k qE xk wf
azmf&efqExkwfazmfcGi fhwi fcJU
MuaMumi f ;od &onf / xd k ji d rf ;csrf ;
pGmqExkwfazmf&efcGi fhjyKcsuf
awmi f ;qd k rI t m; Nrd KY e, f &J wyf zG J Y &H k ;
rSwuodkvf0i fwef;pmar;yGJ
wG i f ;jzpf aejci f ; aMumi f h pmar;yG J
NyD;rSomvQi f cGi fUjyKrdefhay;rnf
jzpf aMumi f ;aus;&G mt usd K;jyK(5)
OD ;xH15-3-2013aeh wG i fjyef
vnft aMumi f;Mum;cJhonf[ k
aus;&G m&yf rd zrsm;xH rS od &onf /
&Javmi f;yef;ausmi f;aqmi fopf
aqmufvkyfa&;ESi fhywfowfNyD;
csi f;jynfe, ft pdk;& vlrIa&;
0efBuD; a' gufwmbarmi frS
]ausmi f;ae&muawmht pdk;&
t aeeJht oi fhawmfqHk;jzpfr, fh
ae&mudka&G;cs, fwnfaqmuf
cJhwmyg} [ kajymonf/ xdkh
aemufausmi f ; aqmi f aqmuf
onfUae&mESi fhywfowfNyD;
rnfolYudkrqdkar;MunfUvQi f
, ck aqmuf aeonf Uae&monf
t oi fhawmfqHk;[ kajymMu
rnfjzpfaMumi f;? &Gmrsm;
*d k P f ;uG J aejci f ;aMumi f hrnf ok d Y rQ
vkyf r&cJhjci f;jzpfaMumi f;?
rnfolrQrJrcGJay;cJhaMumi f;?
jynfe, f0efBuD;csKyft ygt 0i f
ol&OD;at mi fudkESi fh4i f;t yg
t 0i f ausmi f;aqmi faqmuf
vkyfaeonfUae&mwGi fvnf;
t crf ;t em;vk yf cJ h aMumi f ;?xd k t csd ef
vnf; rauseyfonfU&Gmom;
rsm;rSvmrajymMuaMumi f;?
xd k t csd ef ajryd k i f &S i f rS vnf ;ajrvS L
NyD ;jzpf aMumi f ;?rnf od k h yi f aumi f ;
at mi f vk yf apumrl wpf zuf zuf rS
awmhrBudKufonfUt &mrSm&Sd
rnf jzpf aMumi f ;?t m;vH k ;oabm
usonfUt &mrSmjzpf&efcufcJ
rnf jzpf aMumi f ;?t ck qd k uef yuf
vuf rS mEd k i f i H jcm;om;awG vnf ;
t awmfav;vmaeNyD? awm"
avh ?&G m"avhavh vmcsi f w, f
qd k &i f vnf ; &J avmi f ;yef ;&G myJ jzpf
aMumi f;? NrdKYeJhvnf;eD;NyD; um;
vrf ;vnf ;ayguf aeNyD jzpf aMumi f ;?
r&SdrJh&SdrJhbwf*swfai GxJrSzJUNyD;
ausmi f ;aqmuf &efay;xm;jci f ;
jzpfaMumi f;? , ckaqmufvkyf
onfUae&monf Ekdi fi Hjcm;om;
rsm;vmvQi f vnf ; 0i f em;Ek d i f &ef ?
t pd k ;&vl BuD ;rsm; vmvQi f vnf ;
t crf;t em; jyKvkyfEdki f&efwdkh
t wGuf &nf&G, fjci f;jzpf
aMumi f;?&Javmi f;yef;wGi fxdk
ae&muJ h od k h ajrae&maumi f ;onf U
ae&mr&SdawmhaMumi f;?t qi f
rajyonfUurf;yg;em;rsm;rSm
aqmuf vk yf jci f ;jzi f haemuf quf
wGJjy emjzpfonfUa&?ydkuf
ponf wd k h t poG , f wef ;&awmh
rnfjzpfaMumi f;? x dkuJhodkh
jy emt enf;qHk;ae&mESi fh
t aumi f;qHk; ae&mjzpfonfU
, ckausmi f;aqmufaeonfU
ae&mt m; a&G;x m;jci f;jzpf
aMumi f;? jynfe, ft pdk;&t ae
jzi fht aumi f;qHk;ae&mt m;
a&G;cs, fcJhjci f;jzpfaMumi f; rnf
olYbufrSbufvdkufrIr&SdbJ
t oi fhawmfqHk;ae&mt m; a&G;
cs, fqHk;jzwfcJhjci f;jzpfaMumi f;?
Ed k i f i H awmf rS t oi f h awmf qH k ;csay;
onf h ae&mwG i fyl ;aygi f ;Mu&ef vk d
t yf aMumi f ; Chin World rD ' D , m
\ ar;jref ;csuf ud k ajzMum;cJ h onf /
uef yuf vuf Nrd KY e, f &S d ?&J avmi f ;
yef;&Gmonf 1974 ckESpfwGi f
w&m;0i ft ajccH ynmrl vwef ;
ausmi f;&&SdcJhNyD;? a&ajrt ae
t xm;oi f h awmf rI r&S d onf U ae&m
wG i fausmi f ;wnf aqmuf xm;cJ h
ojzi f hausmi f ;aqmi f a[ mi f ;rS m
vnf; , dk, Gi f;ysufpD;aeNyDjzpf
onfUt jyi f &Gmvlxk\ uav;
rsm;ynmoi f, l&eft wGuf
t cuf cJ &S d aomaMumi f h , ck uJ h ok d h
ausmi f;aqmi fopf jyefvnf
aqmuf&ef vkyfaqmi f&m&J
avmi f;yef; aus;&GmopfESi fh
aus;&G ma[ mi f ; rnf onf U ae&m
wGi f wnfaqmufrnfUt a&;
jy emjzpf Mujci f ;jzpf NyD ; a' guf
wmbarmi frSowfrSwfay;
vkdufonfh(4)rJjzi fhIH;onfU
ae&ma[ mi f;wGi f ausmi f;
aqmi f aqmuf vk yf aejci f ;t ay:
(45)rJ jzi f h t Ek d i f &onf U&J avmi f ;
yef;aus;&Gmopf &Gmol&Gmom;
rsm;rSt vkdrusjci f;rsm;jzpfay:
cJ h jci f ;jzpf onf / ausmi f ;aqmuf
vkyf&efjy emjzpfaeonfU&J
avmi f;yef;NrdKYopfwGi frlvwef;
ausmi f;olausmi f;om; 47 OD;
&S d NyD ; &G ma[ mi f ;wG i f9OD ;&S d onf
[ k od &onf /
::_:,s ::s:_:,s
::s:r:s: :::s.s:s:.::,
.:s::r.ss._s:sss
' &, fjynfaxmi fpkudkyl;aygi f;
wnfaqmufMurSomppfrSef
aom' D rk d ua&pDEd k i f i H awmf BuD ;
ud k at mi f jri f pG mt aumi f t xnf
azmf Ek d i f Murnf jzpf NyD ;wk d i f ;&i f ;om;
wpf ck t wG i f ; ygwD aygi f ;pH k jzpf ae
ygu , i f;wkdi f;&i f;om;rsm;
pnf;vHk;rIr&SdonfUvuP mjzpf
aMumi f;? t jcm;wdki f;a' oBuD;
rsm;wGi f aexdki fMuaomcsi f;
t rsdK;om;rsm;t wGuf t ajccH
Oya' jyXef;csuft &csi f;wkdi f;
&i f;om;vTwf awmfudk, fpm;
vS , f &&S d a&;Bud K;yrf ;Mu&rnf jzpf
NyD ; vT wf awmf ud k , f pm;vS , f&&S d
ygu csi f;wdki f;&i f;om; a&;&m
0efBuD;&&SdNyD; t rsdK;om;a&;&m
ud kouf qd k i f &mjynf e, f ?wk d i f ;
t wG i f ;vG wf vyfpG maqmi f &G uf
Ekdi frnfjzpfaMumi f;? csi f;t rsdK;
om;\ at mufcsi f;i Suf vkd*dk
t rS wf wH qd yf onfjref rmh vG wf
vyfa&;BudK;yrf;pOfumv csi f;
rsdK;cspfacgi f;aqmi fBuD;rsm;\
t wnfjyKowfrSwfcsufjzpf
aomaMumi f hvk d *d k t rS wf wH qd yf
t ajymi f;t vJ jyKvkyfjci f;udk
vufrcHEkdi faMumi f; ponfjzi fh
aMunmcsufwGi f yg0i fonf/
uef yuf vuf Nrd KY e, f rS ud k uD ;vd ef ;
rS]csi f;ygwDuGJaewJht wdki f;
uefyufvufudk&Hk;zGi fhwmwdkh?
pnf;&Hk;a&;0i fwmwdkhjzpfvm&i f
v Hk;0t m;ay;rSmr[ kwfbl;/
2015 rSmuGJaeao;&i fawmh
wjcm;jynfrygwDwpfckckudkyJ
t m;ay;&rSmygyJ/ csi f;ygwD
wpfygwDt aeeJh0i fvmr, fqdk
&i fwmhvHk;0t m;ay;axmufcH
oGm;MurSmyg} [ kcsi f;a0gvfodkh
ajymonf /
]t ]oHk;vkH;ynmoi fay;rnfUwuodkvfausmi f;ol^om;rsm; e, f&Gmrsm;odkha&muf&Sd
wrl ;Nrd KY e, f rsm;od k hcG J xm;jci f ;jzpf
onf/ ]uRefrwdkYt ckwD;wdef
Nrd KY e, fyd rf ;yd aus;&G mud ka&muf &S d
aeygNyD / ' D rS mu jref rmvd krajym
wwf ?em;rvnf bl ;qd k awmht
oH k ;vH k ;ynmoi f &rS mu t awmf
av; t cuf t cJ &S d w, f / uRef r
wdkYt aeeJYt wwfEdki fqHk; BudK;
pm;NyD; oi f&rSmyg/ onf;cHEdki f
pG rf ;&S d zd k Y t "d uyg/ oi f wef ;umv
u wpfvcGJqdkawmh' Dt awm
t wGi f;rSmwwfat mi foi fay;
r, f/ ra&mufzl;wJhae&ma' o
a&mufoGm;vdkYaysmfw, f/ olwdkY
&JY, Ofaus;ysLi SmrIawGudkawmh
t i frwefoabmusrdygw, f}
[ kuav;wu od k vf"gwk aA'
wwd, ESpfausmi f;ol rarZi f
OD;ESi fhrpkpkaX;wdkYu ajymMum;
oG m;onf /
]t } oHk;vHk;ynm
oi fay;rnfUausmi f;ol^om;
rsm;\ pm;p&d wf ud kNrd KY e, f ynm
a&;rSL;&kH;rSwpfywfpmxkwf
ay;xm;NyD; t ywfwdki f; xkwf
ay;rnfjzpfonf/ , ckudpESi fh
ywfoufNyD; a' ocHausmi f;
q&mwpfa, mufudkar;MunfU
&m]t pu ' Dvdkjzpfr, frxi f
bl;? t ckawmhNrdKYe, f&kH;udk
t ywf wd k i f ;oG m;&r, f ?t pD &i f cH
&r, fqdkawmha0;vHacgi foDNyD;
vrf;yef;qufoG, fa&; t &rf;
cufcJwJhuRefawmfwdkYt wGuf
awmhrvG, fbl;/ ' Dvdkjzpfr, f
rSef;od&i f ]t }oHk;vHk;r&Sdbl;
qdkjyD; pm&i f;ydkYvdkufr, f?t ck
vmoi fay;r, fholawGuvnf;
csi f;awGr[ kwfbl;?ArmawG/
olwdkYcsi f;pum; vnf;rwwf?
em;rvnf ?ol wk d Y ud k vnf ; csi f ;pm
rwwfvdkYqdkNyD; jyefoi fay;
vdkufr, fhoabm&Sdw, f}[ k
t rnfrazmfv dkol a' ocH
ausmi f;q&mwpfa, mufu
ajymMum;oGm;onf/
16 April 2013
9
csi f ;jynf e, f t wG i f ;
owKwl;azmf&efESi fht BuD;pm;
ow Kprf ;oyf &S mazG &ef ajrae&m
avQmuf xm;jci f ;rsm;t ygt 0i f
jynf e, f t pd k ;&rS jynf e, f t wG i f ;
"gwfowKxGuf&SdrIenf;ojzi fh
prf;oyf&SmazGrIrsm;t m; rjzpf
raevk yf oi f h aMumi f ;ow KwG i f ;
0efBuD;Xmeodkhwi fjyxm;onf/
csi f;jynfe, ft wGi f;owKwl;
azmf &ef avQmuf xm;aomuk r P D
rsm;rSmywjrm;e*g;ukrP D?
&wemurmukrP D? KBZ
power Mining Co.,ltd?uE m&
pd rf ;uk r P D ?vi f ;xuf awmi f Mum?
csi f;jynfe, fe*g;owKwl;azmf
a&; ukrP D? SAI & SON
ukrP D?ENJ IN owKwl;azmf
a&; ukrP DwdkhjzpfaMumi f;
jynfe, ft pdk;&rSowKwGi f;
0ef BuD ;Xmeod k h wi f jyonf U pmt &
od &onf / t qd k yguk r P D rsm;rS
ywjrm;e*g;ukrP DrSri f;wyf
c&dki f?uefyvufNrdKYe, f?vJyHk
t k yf pk ?&J acsmi f a' owG i f aMu;eD
ESi fhowKa&m&mt BuD;pm;
wl;azmf&efajrae&mavQmuf
xm;cJ U NyD ; &wemur muk r P D rS
wD ;wd ef Nrd KY e, f ?a' :vG i f aus;&G m
t kyfpk?ydki fEGJYaus;&GmESi fh(2)rkdi f
cefht uGuf&SdbGefbDawmi f
a' owGi f c&dkrdkufowKprf;
oyf wd k i f ;wmcG i f h &&S d &efavQmuf
xm;onf[ kod&onf/ KBZ
Power Mining Co.,Ltd
rSzvrf;NrdKYe, f? [ Homa' o?
a&pdka' o?pDoma' owdkhwGi f
c&dkrdkufowKprf;oyfwl;azmf
&ef avQmufxm;NyD; uEm&
pd rf ;uk r P D rS ri f ;wyf c&d i f ?uef
yufvufNrdKYe, f?&i fuGJawmi f
opfawmBudK;0dki f; Zmawmi f
a' owGi faMu;owKt BuD;pm;
csi f;jynfe, ft wGi f;owKwl;azmf&efavSsmufxm;aomukrP Drsm;ESi fh
jynfe, ft pdk;&rSowKwGi f;0efBuD;XmeodkYwi fjyonfUt csufrsm;
xk wf vk yf cG i f h oef h pi f puf &H kwnf
aqmufcGi fhajrpm&i f;yHkpH(105)
ul;, lcGi fUjyK&ef avQmufxm;
aMumi f;od&onf/ vi f;vuf
awmi f Mum;uk r P D rS ri f ;wyf c&d k i f ?
rwlyDNrdKYe, f? ' dki f' i f;aus;&Gm
t kyfpkt wGi f; oHowKwl;azmf
&efavQmufxm;NyD;? ywjrm;
e*g;ow Kwl ;azmf a&; uk r P D rS
ri f;wyfc&dki f?uefyufvufNrdKY
e, f?vJyHkt kyfpk?&Jacsi f;a' o
wGi f aMu;eDESi fhowKa&m&m
t BuD ;pm;prf ;oyf&S mazG &ef ajr
ae&mavSsmufxm;onfUt jyi f
SAI & SON ukrP DrSzvrf;
c&dki f wD;wdefNrdKYe, f? a0bm
awmi fwGi f owK&SmazGcGi fh?
ENJ IN owKwl;azmfa&; ukr
P DrSzvrf;c&dki f? zvrf;NrdKY
e, f? a0blv -[ m;cg;av ;
a' oc&dkrkdufowK?t vSqi f
ausmufESi fhwD;wdefNrdKYe, f
y[ m;a' o xHk;ausmufowK
rsm; &SmazGprf;oyfwdki f;wm
xkwfvkyfcGi fhjyK&ef ajrpm&i f;
yHkpH(105) a&;ul;cGi fhjyK&ef
avQmufxm;aMumi f;od&onf/
xdkowKprf;oyfwl;azmf vkyf
cGi fhwi fjyav Ssmufx m;v m
aomukrP Dt eufrSSAI &
SON uk r P D ES i f hENJ IN ow K
wl ;azmf a&;uk r P D wd k h \ avS smuf
x m;csufwdkht m; jynfe, f
t pdk;&rSpdppfqJjzpfNyD; csi f;jynf
e, f e*g;ow Kwl ;azmf a&;uk r P D ?
uE m&pd rf ;uk r P D ES i f hvi f ;xuf
awmi f Mum;uk r P D wd k h \ avS smuf
xm;rI ES i f hywf owf NyD ; opf awm
{&d, mt wGi f; yg0i fjci f;&Sdr&Sd
v, f , mpd k uf ysd K;ajrrsm;ES i f hvG wf
ui f;rI&Sdr&Sd? oufqkdi f&mXme
rsm;?c&dki f?NrdKYe, ft kyfcsKyfa&;
rSL;rsm;odkhjyefvnfpdppfcJh&m
ywjrm;e*g;owKwl;azmfa&;
ukrP DrSwi fjyavSsmufxm;
aomae&monfuefyufvuf
NrdKYe, f? &i fuGJawmi fBudK;0dki f;
t uGuft rSwf(3?4?6) wdkh
t wGi f; usa&mufaeaMumi f;?
t qdkygvkyfuGuft wGi f; uRef;?
ysOf;uwdk;?opfrmESi fht jcm;
t zdk;wefopfrsm; aygufa&muf
aeNyD; vuf&Sdt ajct aewGi f
jrefrmhopfv kyfi ef;rSuRef;?
opfrmrsm; vuf&Sdxkwfvkyf
aqmi f&GufaeonfUt uGuf
jzpfjci f;?t qdkyg{&d, mt wGi f;
aMu;eDESi fhowK&dki f; t BuD;pm;
xkwfvkyfygu obm0ywf0ef;
usi f ES i f h a&ajrt aet xm;xd ck d uf
ysufpD;apEkdi faMumi f; jynfe, f
opfawmOD;pD;XmerSjyefvnf
wi f jyvmrI aMumi f h t qd k yguE m&
pd rf ;uk r P D ES i f hvi f ;xuf awmi f
Mum;ukrP Dwdkh\ avSsmufxm;
csuf t m; ouf qd k i f &mXmersm;rS
pdppfqJjzpfaMumi f; od&onf/
ywjrm;e*g;ukrP D? &wem
urmukrP DESi fhKBZ ukrP D
wdkh\ av Qmufx m;csufrsm;
t wG ufjynf e, f t pd k ;&rS pd ppf NyD ;
jynfaxmi fpkt pdk;& t zGJY&Hk;odkh
axmuf cH wi f jycJ h &mjynf axmi f
pkt pd k ;&t zG J Y &H k ; (13-10-2012)
&ufaehpmt rSwf?812/ 309
uk r P D2-21(6)t z&(2012)
wGi fjynfaxmi fpk0efBuD;?ywf
0ef;usi fxdef;odrf;a&;ESi fhopf
awma&;&m0efBuD;Xme\
oabmx m; rSwfcsuft &
ywjrm;e*g;ukrP D\ aMu;eD
ESi fhowK&dki f; &SmazGprf;oyfwl;
azmfcGi fhjyK&eft qdkjyKxm;onfU
vkyfuGuft m; cGi fhrjyKEkdi fyg
aMumi f;? &wemukrP DrScJ
a&m&mowK&SmazGprf;oyfwl;
azmfcGi fhjyKt qdkjyKxm;aom
vkyfuGuft m;cGi fUjyKEkdi faMumi f;
ESi fhKBZ Mining Co.,Ltd
rS c&d k rk d uf ow K&S mazG prf ;oyfwl ;
azmfjci f;t m;cGi fUjyKEkdi fygaMumi f;
jyef vnf t aMumi f ;Mum;cJ h onf /
ywjrm;e*g;ukrP DrSowK
xkwfvkyfEkdi f&eft wGuf prf;
oyf &S mazG cG i f havS smuf xm;aom
csi f ;jynf e, f ?ri f ;wyf c&d k i f ?uef
yufvufNrdKYe, f?&i fuGJawmi f
BudK;0dki f;t wGi f;&Sdajrjyi ft
ajcaet rSefrSmuRef;ESi fht jcm;
opf rmrsm;ayguf a&muf vsuf &S d NyD ;
, ckt cgt qdkygopfrsm;t m;
pwi fx kwfv kyfv suf&SdaeNyD
jzpfNyD; xdkodkhukrP D\ prf;oyf
&S mazG rI aMumi f U ysuf pD ;rnf Ut yi f
rsm;t m; t pm;xd k ;jyef vnf pd k uf
ysd K;&ef0ef cH uwd jyKxm;aMumi f ;
od &onf / csi f ;jynf e, f t pd k ;&rS
wi f jyonf U pmwG i fcsi f ;jynf e, f
onft jcm;jynfe, f? wkdi f;
a' oBuD;rsm;ESi fhEIdi f;, SOfygu
qi f;&JrIEIef;jri fhrm;NyD; obm0
o, HZmw wGi f;xGufypnf;
xGuf&SdrIenf;yg;aMumi f;?"gwf
owKprf;oyf &SmazGjci f;rS
xG uf ay:vmonf Ut ajz&v' f
t ay:rl wnf pD ;yG m;jzpf xk wf
vkyfEkdi frI&Sdr&Sd?t usdK;t jrwf
ES i f h qH k ;I H ;rI t m;jyef vnfn d EI d i f ;
oHk;oyfNyD; aqmi f&Gufoi fhyg
aMumi f; "gwfowKxGuf&SdrI
enf;yg;ojzi fhprf;oyf&SmazGrI
t m; rjzpfraecGi fUjyKoi fhyg
aMumi f; jynfe, ft pdk;&t zGJY
t pnf;t a0;rSqHk;jzwf
axmuf cH wi f jyjci f ;jzpf aMumi f ;
jynfe, f0efBuD;csKyfvufrSwf
ESi fhwuGjynfaxmi fpkt pdk;&?
owKwGi f;0efBuD;Xmeodkhay;ydkh
onf U pmwG i f yg&S d onf /csi f ;jynf
e, f t pd k ;&t aejzi f hwD ;wd ef Nrd KY
e, ft wGi f;&Sd a>rawmi f
eDu, fpDrHudef;udkjyKvkyfrnfU
North Mining Investment
Company wk d h ES i f h azazmf 0g&D v
21 &ufaehwGi f awGYqHkcJUMu
onf/ csi f;a0gvf*sme, ft wGJ
(1) t rSwf(4) wGi fazmfjyNyD;
jzpfonfUcsi f;jynfe, fe, f\
vTwfawmfOu| t i fwmAsL;
wGi f Pu Hau Khen Kham
rSv nf; ]t efu, fu Dr.
Vum Son a&;om;jyKpkcJhwJh
pmt kyfzwfzl;w, f/ t J' DrSm
olu ajrGawmi frSm&SdwJhowK
awG[ mEkv Gef;ao;w, f?
EkvGef;w, fqdkwmu wl;azmf
oHk;pJGr, fhvlawGu EkvGef;yg
ao;w, f vkdhqdkvkdcsi fwmyg
wJ h / ' D vk d pD rH ud ef ;BuD ;BuD ;rm;rm;
&Sdwmawmi ft ckrSyJodw, f}
[ kajzMum;cJhonf/
csi f;jynfe, ft wGi f;
wGi f "gwfowKt rsdK;t pm;
wnf &S d rI ES i f h ywf owf &S mazG rS wf
wrf;wi frIwGi f "gwfowK(6)
rsdK;xGuf&SdaMumi f; jynfe, f
t pdk;&rSjynfax mi fpkt pdk;&?
owKwGi f;0efBuD;Xmeodkh2013
ckESpft wGi f; "gwfowK&SmazG
cGi fhwi fjyavQmufxm;aom
ukrP Drsm;ESi fhywfowf pdppf
wi fjyonfUpmt & od&onf/
xdkaejynfawmfowKwGi f;0ef
BuD;Xmeodkhay;ydkhonfUpmt &
csi f ;jynf e, f t wG i f ;xG uf &S d onf U
csif;jynfe, ftwGif;"gwfowK(6) rsdK;xGuf&SdaMumif; jynfe, ftpdk;&rSjynfaxmifpktpdk;&?owKwGif;0efBuD;XmeodkU
"gwfowK&SmazGcGifhwifjyavSsmufxm;aomukrPDrsm;ESifhygwfowf pdppfwifjyonfhpmt&od&
"gwfowKrsm;rSmuefUul?
aMu;eDowK?c&dkrdkufowK?
x Hk; ausmuf? eDu, fESi fh
oHowKwdkhjzpfaMumi f;
od &onf / uef h ulxG uf &S d onf U
ae&mrSmu efyu fv u f
NrdKYe, fwGi f;&Sdu' i fa*smi fESi fh
ajcmuf rk d i f pcef ;?wD ;wd ef Nrd KYe, f
a' gawmi fESi fharmfypfwdkhwGi f
x Guf&Sdonf[ kod&onf/
aMu;eDowKxGuf&SdonfUae&m
rSmuefyufv ufNrdKYe, f&Sd
&i fuGJawmi fESi fhwGef;ZefNrdKY
e, f&SdrP dylwdkhjzpfonf/ c&dk
rdkufowKxGuf&SdonfUae&mrSm
uefyufvufNrdKYe, f&Sdarmi f
awmi f ESrawmi f?wD;wdefNrdKY
e, f&Sda>rawmi f? a>rawmi f
awmi fydki f;? a>rawmi fajrmuf
ydki f;? bdkyDbGef;? wGef;ZefNrdKY
e, fwGi f;&Sdewfawmi f?rl0, f
vG wf ?zvrf ;Nrd KY e, f wG i f ;&S derf h c?
ygrG ef acsmi f ;?a0bl v?a0bl v
-[ m;cg;av;ES i f hzvrf ;-uav;
Mum;&S djrL&, f , G ef ;wd k h jzpf onf /
xH k ;ausmuf xG uf &S d onf U ae&mrS m
wD ;wd ef Nrd KY e, f &S dud k i f ZH ?xef Zef ?
acgi fZef? wufvef? y[ m;?
[ dkydki f? a[ mfpmyd? at mfppf?
wG ef ;Zef Nrd KY e, f &S d zd k i f wl ?zvrf ;Nrd KY
e, f&SdvHkyD;ESi fh[ m;cg;NrdKYe, f
&Sdavmi f&i f;uvkdi fwdkh xGuf
&Sdonf[ kod&onf/ xdkhaemuf
eD u, f xG uf &S d onf Uae&mrsm;rS m
uefyufvuf NrdKYe, f&Sdarmi f
awmi fESrawmi f? wD;wdefNrdKY
e, f&Sda>rawmi f?wGef;ZefNrdKY
e, f&Sdewfawmi f?rl0, fvGwf
ESi fhzvrf;NrdKYe, f&Sda0blv
wd k h xG uf &S d onf [ kod &onf /
oHowKxGuf&SdonfU ae&mrS
wD;wdefNrdKYe, f&Sd ukwfwJ?
wD;wdef?a>rawmi f?zvrf;NrdKY
e, f ygrGefacsmi f;ESi fha0blv
wdkhwGi fx Guf&Sdonf [ kod&
onf /
Salai Hung Tun Gei
Vol. 1, No.5
10
t &Sdcsi f;v lrsdK;rsm;
aexdki f&myJcl;wdki f;?yef;awmi f;
Nrd KY e, f ?qi f wJ t k yf pk ?&G mopf uk ef ;
aus;&GmwGi fuyp(3)rSv, f
{u (40)od rf ;rI aMumi f h&G mcH rsm;
t cuft cJawGYvsuf&dSaMumi f;
od&onf/ ESpfaygi f; 50ausmf
v, f , mpd k uf ysd K;a&;vk yf i ef ;wpf ck
wnf;udkomrSDcdkvkyfukdi f pm;
aomufaexdki fMuonfhv, f
odrf;cH&Gmom;rsm;rSmvkyfi ef;
ajymi f;vkyfukdi f&ef t cufBuHK
ae&aMumi f;? epfemaMu;
wpfjym;rSr&aMumi f;? 2012
0gqdkvavmufu odrf;, lcJhNyD;
, ckwdki f t usyft wnf; jzpf
aeMuaMumi f ;&G mcH wpf OD ;rSChin
World od k h ajymonf /
]t &i fwkef;uv, f
vk yf cqd k NyD ; uyp(3)ud k wpf {u
pyg;wi f; 9 wi f;t cGefay;&
w, f/ aemuf15wi f;xday;&
ou&mZf 2013
ckESpf?rwfv (28-29) &uf
&efukefNrdKY&Sdat mi fqef;
t m;upm;HkwGi f (4)Budrf
ajrmuf *syefzvm;NydKi fyGJt m;
usi f;yjyKvkyfcJh&mcsi f;t rsdK;
orD ; u&maw;upm;orm;(2)
OD;jzpfaomjrefrmhvufa&G;pi f
Mai Yinhwa Thawng Luai ES i f h
Mai Zung Len Cer wdkY0i f
a&muf, SOfNydKi fcJhonf/
Mai YinhwaThawng
Luai onf t m;upm;0efBuD;
Xmet m; udk, fpm;jyK, SOfNydKi f
cJUNyD; upm;enf;(3)ckwGi f 0i f
a&muf, SOfNydKi fcJUNyD; xdkupm;
enf ; (3)rsd K;pvH k ;wG i fa&T wH qd yf
qGwfcl;Edki fcJhonf/
Mai YinhwaThawng
Luai onf (50)uDv dkwef;
ou&mZf 2013
ck ES pf ?rwf v (16) &uf aeY wG i f
t ar&duefjynfaxmi fpk?Iowa
jynfe, f?Des Moines wGi f
ucsi fppfajy;' kuonfrsm;
t wGuf &efyHkai GazsmfajzyGJ
wpf ck t m; jyKvk yf cJ h NyD ; csi f ;t rsd K;
orD; Milla Dawt Hniang rS
t "duazsmfajzolt jzpfyg0i fcJh
onf[ kod&onf/
&efyHkai GazsmfajzyGJ\
acgi f ;pD ;rS m"Feed theRefugess
in Kachin Land" jzpf NyD ; rwf v
(16)&ufaeha' opHawmfcsdef
eHeuf (10)em&DrSnae (4)
em&Dt xdusi f;yjyKvkyfcJhum
y&d owf(600)cef Ywuf a&muf
cJhonf[ kod&onf/
Milla Hniang rS
]t ckvdkrsdK; ucsi fnDt pfudkrsm;
t wGufjyKvkyfwJh&efyHkai GyGJrSm
yg0i fcGi fh&wJht wGuf t xl;yJ
0rf;omygw, f/ uRefrudk, f
wd k i f u ud k , f vuf t *F grusef ;
rmoljzpfNyD; olwdkYt wGuf
wjcm;vkyfay;Edki fwmbmrSr&Sd
t&SdKcsif;vlrsdK;rsm;aexdkif&m&Gmopfukef;
aus;&GmwGifppfwyfrSv, f{u(40)odrf;
w, f/ 16wi f;xday;&r, fvdkh
olwdkhajymNyD; v, frvkyf&ci f
rSmodrf;, loGm;wmyJ} [ k&Gm
opfukef;aus;&Gmvli , facgi f;
aqmi f udkausmfqef;ri f;u
ajymonf /]v, f vk yf cG i f h r&d S awmh
bl ;vd k h ol wd k h ajymwJ h aemuf wpf aeh
rSm&Gmom;t m;v Hk; qEazmf
xkwfwJht aeeJhv, fxGefNyD;
v, fxJqi f;Muw, f/ nae
a&mufawmh&GmxJudkpuf&HkrSL;
AdkvfBuD;oef;a&TeSi fhppfom;
100 a&mufvmNyD; Budrf;oGm;
w, f/ aemufawmhv, fukd
oGm;wJhvrf;rSm0g;vHk;eJYwm;NyD;
ui f;csvdkYoGm;vdkYr&awmhbl;}
[ k ud k ausmf ri f ;qef ;rSquf ajym
onf / a&wG i f ;wpf wG i f ; om&d S
a&&Sm;aom&Gmopfukef; aus;
&GmwGi f t drfajc(120) &dSNyD;
vlOD;a&540 aexdki fvsuf&dS
aMumi f; od&dS&onf/
*syefzvm;u&maw;jydKi fyGJESi fhcsi f;t rsdK;orD;(2)OD;
upm;orm;jzpfNyD; Ind Kata,
Ind Kumite wpfOD;csi f; NydKi fyGJ
wdkYwGi f a&TwHqdyfqGwfcl;Edki fcJh
onf/ xdkYaemufKumite t zGJY
vd k uf Nyd Ki f yG J wG i f vnf ; a&T wH qd yf
&&S d cJ h onf / xd k od k Ya&T wH qd yf(3)
ckqGwfcl;Edki fcJhaomMai
Yinhwa Thawng Luai onf
Nyd Ki f yG J \ t aumi f ;qH k ;t m;upm;
orm;qkudkvnf; qGwfcl;&&SdcJh
onf /
J apan Cup NydKi fyGJ
t m; yxrqHk;t Budrft jzpf
2009 ckESpf? ' kwd, t Budrf
t jzpf 2010 ckESpf?wwd,
t Budrft jzpf 2012 ckESpfjzi fh
usi f ;ycJ h NyD ; , ck ES pf2013ck ES pf
onfpwkwt Budrfajrmufjzpf
onf /
Mai YinhwaThawng
Luai onf*syef zvm;Nyd Ki f yG J rsm;
wGi fyxrt Budrf a&TwHqdyf
(4) ckESi fht aumi f;qHk; t m;
upm;orm;qk?' kwd, t Budrf
NydKi fyGJwGi fvnf; a&TwHqdyf(4)
ckESi fht aumi f;qHk;t m;upm;
orm;qkwdkYt m; qGwfcl;Edki fcJh
onf/ wwd, t BudrfNydKi fyGJ
wGi frl t m;upm;orm;b0rS
t em;, lNyD;jzpfNyD;? t m;upm;
0efBuD;XmewGi f wm0ef, l
xrf;aqmi fvsuf &SdpOfwGi f
r&nf&G, fbJ t m;upm;NydKi fyGJ
wpfckwGi f 0i fa&muf, SOfNydKi f
cJhNyD; a&TwHqdyf(1)ckqGwfcl;
Edki fcJholjzpfaMumi f;od&onf/
Mai Zung Len Cer
Mai Zung Len Cer
onf *syefzv m;NydKi fyGJwGi f
pufrI (1) 0efBuD;Xmet m;
udk, fpm;jyKum(68) uDvdk
t xufNydKi fyGJwGi f 0i fa&muf
, SOfNydKi fcJhjci f;jzpfNyD; wpfOD;csi f;
jyd Ki f yJ G wG i fai G (1)ck ES i f ht zG J Y vd k uf
NydKi fyGJwGi f aMu;wHqdyf (1)ck
qGwfcl;Edki fcJholjzpfonf/
csi f ;jynf e, f ?zvrf ;
NrdKYZmwdrsm;jzpfMuaomMai
Yinhwa Thawng Luai ESi fh
Mai Zung Len Cer wdkYonf
2013ck ES pfazazmf 0g&D v (28)
&uf rSrwf v (7) &uf t wG i f ;
usi f;ycJhaomqD;*drf;pft BudK
jynfaxmi fpkzvm; NydKi fyGJwGi f
vnf; csi f;jynfe, fudk, fpm;jyK
0i fa&muf , SOfNydKi fcJhMuonf/
x dkNydKi fyGJwGi f Mai Yinhwa
Thawng Luai rSa&T wH qd yf(2)
ck? Mai Zung Len Cer rS
ai G wH qd yf(1)ck ES i f hES pf a, muf
aygi f; t zGJYvdkuft aejzi fhai G
wH qd yf(1)ck wd k Y t m; qG wf cl ;ay;
Ed k i f cJ h onf /
Mai Yinhwa
Thawng Luai onfu&maw;
q&mBuD;Salai Thawng Luai
Mang \ orD;jzpfNyD; Mai
Zung Len Cer onfv nf;
u&maw;q&mBuD; Saya Don
Hre Dun \ orD;jzpfaMumi f;
od &onf /
bDat x ef; bDat x ef; bDat x ef; bDat x ef; bDat x ef;
r&m(Mara) pmay
ESi fh, Ofaus;rIaumfrwDu
xefwvef?rwlyD?yvuf0
NrdKYe, frsm;wGi f ysHYESHhaexkdi f
vsuf&Sdaomr&mrsdK;EG, fpk
rlvwef;uav;rsm; t pdk;&
pmoi fausmi f;rsm;wGi f r&m
pmayoi fMum;cGi fh&&Sda&; BudK;
yrf;rIrSmat mi fjri f&efeD;pyf
vmNyD jzpf aMumi f ; t qd k ygaumf
rwD\ b@ma&;rSL; yl;qef;
vS, fxef;u csi f;a0gvfodkh
ajymonf / r&mpmayud k1908
ck ES pf wG i fc&pf , mef omoemjyK
q&mt m&fat av mf&def;u
a&mrt u&mudkt ajccH
wDxGi fcJUonf[ kod&onf/
1908 ckESpfwGi f r&mo' g
ESi fUt bd"mefusrf;?1910wGi f
c&pf, mef"roDcsi f;? 1917
ckESpfwGi f r&mt ajccHzwfpm
wdkYudkyHkESdyfxkwfa0Edki fcJUNyD;
1956 wGi f c&pf, meform
usrf;pmudkvnf; r&mbmom
jzi fUbmomjyefyHkESdyfxkwfa0
Edki fcJUonf[ kod&Sd&onf/
zGJYpnf;yHkt ajccH
Oya' (2008) yk' fr(22)?
354 yk' frcGJ(C)ESi fUyxr
:s.:r: _s: : ._s :: : .s: _:: , , s:
t Bud rf csi f ;jynf e, f vT wf awmf
wwd, t Budrf yHkrSeft pnf;
t a0; ' kwd, aehqHk;jzwfcsuf
udk&nfnTef; rwfv(25)?
2013yg&ufpGJjzi fU0efBuD;csKyf
odkhvdyfrlNyD; r&mrsdK;EG, fpkrsm;
aexd k i f aomyvuf 0&S d (18)&G m?
rwl yD wG i f (28)&G m?xef wvef
&Sd(11)&Gm?pkpkaygi f;(57)&Gm&Sd
t eD;ausmi f;rsm;wGi f r&m
pmayoi f Mum;cG i f U jyK&efwi f jycJ U
rIt m; jynfe, ft pdk;&rScGi fUjyK
NyD;jzpfaMumi f;od&onf/ quf
vuf csi f;jynfe, fvlrIa&;
0efBuD; a' gufwmbarmi f\
axmuf cH csuf jzi f Uaejynf awmf
&Sdynma&;0efBuD;Xmeodkh{NyD
2?2013wG i fquf vuf wi f jy
cJUaMumi f; owi f;&&Sdonf/
]uRefawmfwdkhr&m
pmayESi fU, Ofaus;rIaumf
rwDu ausmi f;oHk;oi f&dk;nTef;
wrf ;jyXmef ;pmt k yf awGjyi f qi f
NyD;jzpfw, f/ t J' gudkt pdk;&u
yHkESdyfxkwfa0ay;r, fvdkhvnf;
ajymygw, f}[ kt qdkygaumf
rwD\ b@ma&;rSL;yl;qef;
vS, fxef;u ajymonf/
qv dki f;*suf qv dki f;*suf qv dki f;*suf qv dki f;*suf qv dki f;*suf
t ar&dum;wGi fucsi f' kuonfrsm; &efyHkai Gt wGuf
Milla Hniang rSazsmfajz
ygbl;/ t ckvdkrsdK; bk&m;oci f
uRefrudkay;wJhTalent udk
t oH k ;jyKNyD ; ol wd k Y t wG uful nD
ay;Edki fwJht wGuf t x l;yJ
0rf;omyDwdjzpf&ygw, f} [ k
Chin World od k Y ajymonf /
t qdkygazsmfajzyGJ
wG i fMilla Dawt Hniang onf
aw;oDcsi f; (15) yk' fazsmfajzcJU
NyD; t rsm;pkrSmolr\ t *Fvdyf
aw;pD;&D;xJrSjzpfumxdkhjyi f
xi fay:ausmfMum;aomjrefrm
aw;oD csi f ;rsm;t m;vnf ; oD qd k
cJhonf[ kod&onf/
oDqdkolrsm;t ae
jzi fhMilla Hniang ESi fht wl
a' ocHucsi fESi fhcsi f;vli , f
rsm;rSazsmf ajzcJ U Muonf [ kod &
NyD ; &ef yH k ai G t aejzi f ht ar&d uef
a' :vm(10000)cef Y&&S d cJ h onf
[ kcefYrSef;&onf/
csi f ;jynf e, f ?[ m;cg;
NrdKYwGi fat mufwdkbmv (14)
&uf ?1990ck ES pf wG i farG ;zG m;cJ U
aomMillaDawt Hniang onf
t ar&duefjynfax mi fpkodkY
2000 ckESpfwGi f a&muf&Sdae
xdki fcJUNyD; 2013ckESpfZefe0g&D
v (8)&ufaeYwGi f t *Fvdyf
aw;pD ;&D ;wpf ck t m; xk wf a0Ed k i f
cJUNyD; , i f;aw;pD;&D;onf
t ar&duefjynfax mi fpkwGi f
jrefrmEdki fi Hom;rsm;xJrSyxr
qk H ;xk wf a0aomaw;pD ;&D ;vnf ;
jzpfaMumi f; od&onf/
x efyD;(t ar&dum;) x efyD;(t ar&dum;) x efyD;(t ar&dum;) x efyD;(t ar&dum;) x efyD;(t ar&dum;)
qvd k i f ;ausmf qef ;ri f ;
16 April 2013
11
ukrP Dwpfck\ ref
ae*si f; ' g&dkufwma' :oDoDaqG
\ om;rufAdkvfrSL; oefhpi fvSdKi f
\ apckdi f;rIjzi fh0Ot m;t qi fh
jri fhenf;ynmjzi fht ajcmuf
vS rf ;&efvma&muf vk yf ud k i f Mu
onf U cG i f U jyKcsuf r&onf Uppf om;
rsm;\ vkyf&yfrsm;aMumi fhEdkhpdkh
uav;t &G, f vufoef;jywf
rD;avmi f' P f&mESi fha' ocH
t rsdK;orD;ysdKwpfOD; om;r, m;
jyKusi fhcH&rIrsm; jzpfcJhaMumi f;
od &onf /
t qdkyg0Ot m; t
qi fUjri fht ajcmufvSrf;enf;
ynmvkyfudki f&ef vma&muf
onfUa' :oDoDESi fht zGJYonf
2013 ckESpf Zefe0g&Dv(19)
&ufaehwGi f a&muf&Sdvmonf
[ k od &NyD ;vk yf i ef ;t aumi f xnf
azmf &efri f ;wyf Nrd KY ES i f h i g;rd k i f0ef ;
usi f a0;onf UNcH yd k i f &S i f OD ;azvd ef ;
at mi f ES i f haqG ;aEG ;cJ U Muonf [ k
od&onf/ NcHydki f&Si fESi fhaqG;aEG;
&mwGi f t qdkygt zGJYt aejzi fh
Ed k if iH a&;Zmwf
(Political Drama)
Edki fi Ha&;qdkwma&SY
t cef;awGrSmADvdefBuD; b, f
avmuf yJ Ed k i f vmygapaemuf qk H ;
ri f ;om;yJ Ed k i f wwf wJ hZmwf vrf ;
wd k vd k rsd K;r[ k wf wmawmhaocsm
w, f/ Edki fi Ha&;rSmNydKi fbuf
t csi f;csi f; vuf0g;csi f;&dkuf?
BuKdwi fZmwfwdkufvdkhr&/ rSef
aomfv nf; &SKH;wwfw, f?
r[ kwfw&kwf A&kwfokwfceJh
cyfwnfwnfae&m&wwfMu
wmawG&Sdaewmvnf; odae?
jri f aeygwmygyJ / Ed k i f i H a&;orm;
awGZmwfodrf;csi fodrf;r, f?
Edki fi Ha&;pepfawG? pHawG?
oP mefawGajymi f;&i fvnf;
aeygapOD;awmhEdki fi Ha&;rSm
Zmwfodrf;cef;awmh&SdykHray:yg/
rJ Ed k i f at mi f rNyd Ki f cJ h ayr, f hZmwf
rodrf;wJht jyi f vlxk&i fxJrSm
pG J pG J NrJ NrJ ae&m&wJ h ?yJ jyKwf eJ h eH jym;
udkawmi f &rSpm;csi f&SmwJh
vl omaow, f ?emrnf eJh*k P f
ay;qyfxm;rIawGraysmuf
ysufawmhr, fht rsdK;om;acgi f;
aqmi fAd k vf csKyf at mi f qef ;vd k rsd K;
yk * d Kvf xl ;awmhr&S d rjzpf vd k t yf yg
w, f / ' gayr, f hEd k i f i H a&;AD vd ef
orm;awG ?Ed k i f i H a&;qmrl &d k i f ;awG G
aomi f ;usef ;&i f awmhwd k i f ;jynf
ysufudef; qdkufwwfygw, f/
ydkqdk;wmu ' Dvlqdk;awGqdk;
oGrf;wmxuf vlaumi f;awG
rawmf? vlawmfawGraumi f;
Mu&i fwdki f;jynfepfemygw, f/
vlawmfvlaumi f;awGNi drfae
Mu&wJhwdki f;jynfu Edki fi Ha&;
aumi f;vdkhr[ kwfwef&m?pkwf
vd k h yJ jzpf r, f / vl awmf vl aumi f ;
awGxuf vlausmf? vlarmf?
vlaxmawGae&m&wwfwJh
Edki fi Ha&;uvnf; b0i fusp&m
raumi f ;/ Ed k i f i H a&;orm; q, f
vDb&pfwDxuft rsdK;om;a&;
t jri frSef&SdwJhq, fvDb&pfwD
Edki fi Ha&;orm;uawmi f wkdi f;
jynfudkydkt usdK;jyKEdki fOD;r, f/
wpfckawmh&Sdwmaygh? Edki fi Ha&;
t qdk;?t aumi f;u t rsdK;om;
a&;udkwdkuf&dkuft usdK;ouf
a&mufygw, f/ t J' Dawmhy&d
owf repfemyg/ xdkwdki f;jynf
xJ u wd k i f ;ol jynf om;(t rsm;pk )
epfemygw, f/ Edki fi Ha&;ADvdef
orm;awG? Edki fi Ha&;qmrl&dki f;
awG eJ haygi f ;rd wJ h ol awG t ay:rS m
vnf; t enf;eJht rsm; t usdK;
ouf a&muf rI awmh &S d rS myg/ wd k i f ;
jynfwpfjynf&JYEdki fi Ha&;t ci f;
t usi f ;u *E 0i f qef wJ ho&D ;' D
Zmwfum;wpfum; MunfU&wm
xufawmhydkrdk&i fzdkp&maumi f;
ygw, f/
Ed k if iH a&;&I axmif h
(Political Dimension)
Edki fi Ha&;vkyfaqmi f
rIBuD;xJrSmb, folawGt c&m
usovJ qd k wJ h ar;cG ef ;u t ajz
wpfckxufru &SdEdki fygw, f/
aocsmwJht ajzwpfckuawmh
wkdi f;jynfeJhjynfolygyJ/ wdki f;
jynfqdkwmjynfolYwdki f;jynf
vm;? t mP m&t pdk;&vufxJ
rS mvm;qd k wmud k vnf ; pOf ;pm;&
ygr, f/ Edki fi HwpfEdki fi H[ m' Drdk
ua&pD pH epf ud krjzpf raeusi f h ok H ;
&r, fvdkht wi f;t "roGwf
oGi f;v dkhr&ygbl;/ ' gayr, fh
]vlxkt wGuf? vlxkt m;jzi fh?
vlxkxJrS} qdkwJUwdki f;oljynf
om;awG &J Y u@ud kOD ;aqmi f ol
u OD;pm;ay;&ygr, f/ wpfaeh
xri f;ESpfeyfrSefat mi f renf;
Bud K;pm;&k ef ;uef ae&ao;wJ hjynf
olawGrsm;aeo rD;vmvSsi f
]a[ ;] vd k h at mf NyD ; aysmf ae&ao;
wJUb0awG&Sdaeao;o xdk
wdki f;jynfBuD; rvG, fao;yg?
rNi d rf ;csrf ;ao;yg/ ppf a&;aMumi f h
raoMuaomfv nf;? wjcm;
t a&; t rsdK;rsdK;aMumi fhb0awG
qkH;yg;oGm;Mu&wJht ajct ae
uae &kef;xGufa&G;EkwfEkdi fr, fU
OD;aqmi fol v dkaewmygyJ/
jynf ol Y t oH ?jynf ol Y qE ?jynf ol Y
oabmxm;rsm;u jynfolawG
xJuxGufwmyJjzpfoi fhw, f/
jynfolvlxkonf vGwfvyf
aomjynfolvlxkjzpf&ygr, f/
ynm&S i f BuD ;Isaiah Berlin ajym
ovdkvGwfvyfonfqdk&mrSm
vnf; vGwfui f;jci f;eJht rSef
t wd k i f ; vG wf vyf pG mvk yf yd k i f cG i f h
vdkhESpfrsdK;&SdEdki fygw, f/ qi f;&J
jci f;rSvGwfui f;jci f;?t pmi wf
awmi f h wrI rSvG wf ui f ;jci f ;pwJ h
(FreedomFromFear/ Hun-
ger) qd k wJ hNegative Freedom
&SdovdkvGwfvyfpGmvkyfydki fcGi fh
( Freedom of/to ..) qdkwJh
Positive Freedom vnf;&Sd&yg
r, f/ wpfckawmh&Sdw, f/ ajym
cGi fh&Sdw, fqdkOD;awmhxGufvm
wJht oHu t odP feJh, SOfwJh
t rSefw&m;eJhvdkt yfrIawGeJh
t yfpyfwmawGawmhjzpfzdkhvdk
w, f/ acwfeJhnDwJhpepf?Edki fi H
a&;t od? t rsdK;om;a&;t Nri f
&S d zd k h awmh vd k w, f /t rsm;t Bud Kuf
vdkuf&rnfqdkaomfvnf;? xdk
t rsm;onfEd k i f i H a&;?vl rsd K;a&;?
t rsdK;om;a&;t odeJhowdr&Sd
MuolawGomjzpfae&i f t em
*wfEdki fi HzGHYNzdK;a&; ra&&mEdki f
awmh/ at mufajcvlwef;pm;
rsm;&JYt oHudkvspfvsLIvdkh
&w, f [ krqd k vd k yg/ t m;vk H ;ud k
t rSefw&m;zufrSumuG, f&yf
wnfay;Edki faompepf?jynfolY
acgi f ;aqmi f awGvd k t yf ygw, f /
OD;aqmi ft kyfcsKyfoleJhjynfol
awGES pf zG J Y rjzpf oi f h yg/ OD ;aqmi f
t kyfcsKyfolrsm;onf jynfolY
udk, fpm;jyKt usdK;aqmi ft rI
xrf ;aumi f ;rsm;jzpf oi f h ygw, f /
Ed k i f i H a&;t , l 0g' awGuG J jym;ae
ygap NydKi frSmjzi fhrJEdki fzdkhwpfck
wnf;NydKi fwmxufwkdi f;jynfeJh
vl rsd K;t usd K;aumi f ;at mi fvk yf
aqmi f Ed k i f zd k h Nyd Ki f &r, f /a&G ;aumuf
yGJt Edki ft &IH;eJhMunfU&i f ynmrJh
vlwef;pm;rsm;wJhEdki fi HawG&JY
a&SYa&;u aMumufp&maumi f;
w, f/ olwdkhu a&&Snfxuf
a&wd k b0t qi f ajyzd k h ompOf ;pm;
o&D;' DEdki fi Ha&;
Ed k i f wm/ pm;0wf aea&;ajyvnf
a&;u Ed k i f i H a&;&J Yt pd wf t yd k i f ;
wpf ck omyg/Ed k i f i H a&;rS mt mP m?
yg0g?ae&m&wmwpfckwnf;
&wmt Edki fr[ kwf/ Edki fyGJudk
rJ t a&t wG uf ?*k P f xl ;aqmi f
bGJh?qkwHqdyfawGeJhoGm;wdki f;
wmvdkhr&yg/ wdki f;jynfeJhvlrsdK;
udkaumi f;usdK;jyKEdki frIeJhydkrdk
wdki f;wm&ygr, f/ awmi f;qdk
wi fjy aqG;aEG;wmawGawmh
[ kwfygNyD/ udk, fhbufua&m
bmawGvkyfEkdi frvJ? vkyfae
ovJ qd k wmud k vnf ;wpf ygwnf ;
pOf;pm;jyi fqi f xm;&ygr, f/
t k yf csKyf ol t pd k ;&u ud k , f vd k csi f
orQudkuav;oli , ft pmcGHY
auR;ovd kvd k uf vk yf ay;zd k h awmh
rjzpfEdki f? rjzpfoi fhyg/ udk, fU
Murmudk, fzefwD;cGi fh? pDrHcefhcGJ
ydki f;jcm;Edki fpGrf; &Sdoi fhygw, f/
Ed k if iH a&;vm;&m
(Political Direction)
t ypft cwfawG?
jynf awmf jyef awGacwf pm;vm
wJh2010 aemufydki f;rSm' Drdk
ua&pDt &i f, lrv m;? ' DAJ
avmhyfri fht &i fprvm;qdkwJh
ar;cGef;u us, fv mygNyD/
t ay;t , l ?t vJ t vS , fEd k i f i H
a&;pepfwpfpcef;xvmjyefNyD
udkajym&rvdkvdk/ wu, fqdk
&i fwdki f;&i f;om;rsm;u t pdk;&
ydki ft &mwpfckckawmi f;qdkae
jci f;rsdK;r[ kwfyg/ rdrdarG;&myg
t cG i f h t a&;jzpf aomud k , f h Mur m
udk, fzefwD;cGi fhudkvGwfvyfpGm
usi fhoHk;Edki fzdkhBudK;pm;vIyf&Sm;?
&k ef ;uef aewmyg/ wd k i f ;&i f ;om;
t a&; ajyv nfv mwm[ m
Edki fi Ha&; wdk;wufajyvnfrI
jzpf ygw, f /jynf e, f wpf ckzG HYNzd K;
wd k ;wuf wm[ mwk d i f ;jynf zG H YNzd K;
wdk;wuffrIwpfckygyJ/ zGHYNzdK;rIudk
t mrcHay;Edki fr, fht kyfcsKyfrI
, E &m;awmhrjzpf rae vd k t yf
ygw, f/ wdki f;jynfa&&Snfwdk;
wuf zd k h qd k &i f awmhpepf aumi f ;zd k h ?
rSefzdkhvdkygw, f/ ' DpepfawGudk
buf nD pG mxd ef ;ausmi f ; t oH k ;
jyKzdkhuawmht a&;BuD;ygw, f/
pepfraumi f;&i frwdk;wufEdki f
ovdk?wdk;wufajymi f;vJrIr&Sd
wJ hpepf BuD ;aMumi f hwd k i f ;jynf zG H Y
NzdK;rI ysuf, Gi f;wwfygw, f/
Ed k i f i H a&;vd k h ajymvd k uf wd k i f ; ' D rd k u
a&pDwpfckyJ MunfUvdkhr&ovdk
' DAJavmhyfri fhvdkhqdkvdkufwdki f;
Edki fi Ha&;jzpfpOfudkvspfvsLIvdkh
r&ygbl ;/ ' gayr, f Upd wf ayguf rS
vd yf avmuf eD ;eD ;ajy;wJ hwd k ;wuf
zG H YNzd K;a&;rsd K;awmhb, f ol rSrvd k
vm;yg/ Ed k i f i H a&;wd k ;wuf ajymi f ;
vJ rI onf yi f vQi fwd k ;wuf zG Hh Nzd K;
rI &J Y t yd k i f ;wpf yd k i f ;jzpf aewmygyJ /
a&&S nf wnf wh H wJ hwd k ;wuf zG H YNzd K;
a&; 7ydki f;vdkhqdkMuwJh0dnmOf
a&;&mwd k ;wuf zG H h Nzd K;a&;?a' oE
&wd k ;wuf zG Hh Nzd K;a&;?vl rI t od k i f ;
t 0dki f; wdk;wufzGHYNzdK;a&;?pD;ygG;
a&; wd k ;wuf zG H YNzd K;a&;?Ed k i f i H a&;
wdk;wufzGHYNzdK;a&;? , Ofaus;rI
wdk;wufzGHYNzdK;a&;?obm0ywf
0ef;usi fwdk;wufzGHYNzdK;a&;awG
u t ukefvkH;qufpyfaewm
ygyJ/
Edki fi Ha&;rSmZmwf
rjywfayr, fhndndEdIi f;EdIi f;eJh
wdki f;jynfeJht rsdK;om;t usdK;
t wG ufrS ef uef wJ h I axmi f h ?&yf
wnf rI ?vk yf aqmi f rI awG eJ hbuf
nD nDaumi f ;rG ef wJ h vm;&mqD ud k
oG m;Ed k i f rSawmf umusawmh r, f /
rjywf&i f aemufaumufus
usef&pfwmMumvm&i f wdki f;
jynfa&mvlawGa&mEdki fi H
wumrsufESmpmrSmaps;xyf
usukefvdrfhr, f/ wdki f;jynfa&m
t xJrSm&SdwJh[ mawGt ukefa&m
vl awG a&ma&mi f ;uk ef vd k oabm
rxm;zdkhawmhvdkaeNyD/
rif;wyfNrdKUteD;wGifppfom;tcsdKU\ w&m;r0iftvkyfvmvkyfrIaMumifhajrpmyifjzpf&onfha'ocHEdkUpdkUuav;t&G, fESifhrdef;rysdK
NcHydki f&Si fxHrSNcHxdyfydki f;ajrae&m
i Sm;&efESi fUNcHydki f&Si ft aejzi fh0O
rsm; 0, f, lpkaqmi f;onfht cg
rsd K;Orsm;t m;cG J wrf ;&&ef EI wf t m;
jzi fhoabmwlcJUMuonfqdk\ /
xd k h aemufaemi f yd k i f ;wG i f od vm&
onfrSm0Ot m;t qi fhjri fh
t ajcmuf ui f onf Uvk yf i ef ;vk yf
aqmi f&efa&mufvmolrsm;rSm
oGi f;ukef?xkwfukeft "duvkyf
aqmi fonfhSmart ukrP D\
ref;ae*si f;' g&dkufwma' :oDoD
aqG \ oruf jzpf onf Ur*F vm' H k ?
0g, mvufqufoG, fa&;wyf
rSwyfcGJrI;t qi fh&SdAkdv frSL;
oefhpi fvIdi frSawmi fBuD;quf
oG, fa&;wyfu wyfMuyfBuD;
pd k ;rd k ;OD ;?ausmuf qnf Nrd KY ?[ ef jri f h
rdk&f&Sdt rSwf(3) qufoG, f
a&;wyf u Ad k vf BuD ;&J 0i f ;vI d i f ES i f U
wyfMuyfBuD;xkdufol&wdkht m;
apvTwf vkyfudki fapcJUjci f;jzpf
aMumi f;NcHykdi f&Si frSajymjyonf/
]olwdkhav;a, mufudkESpfv
avmufvmxm;w, f/ bmcGi fh
jyKcsufrSrygbl;/ wyfrSmuwpf
ywfausmf&i fppfajy;?21 &uf
qdk&i fvHk;0ppfajy;? (2)vqdk
awmhawmf awmf BuD ;ud k qd k ;w, f /
t J' gudkc&dki fwyfuvnf;od
w, f} [ kNcHydki f&Si fOD;azvdef;
at mi frSajymonf/ xdkht jyi f
4i f;wdkhESi fht wl*syefrS0Oynm
&S i f ES pf OD ;vnf ;yg0i f aMumi f ; od &
onf/ a' :oDoDaqGt ygt 0i f
azazmf0g&Dv(23) &ufaehwGi f
*syef 0Oynm&S i f rsm; a&muf vm
NyD; NcHwGi f;&SdwJxJodkht dyfMu
&ef t drf&Si fom;t rdt m;t jyi f
odkht dyf&efa' :oDoDaqGrSajym
qdkcJhjci f;aMumi fhom;t rd
za, mi f ;wk d i f xG ef ; wJ t jyi f od k h
oG m;t d yf &mEd k h pd k h t &G , f uav;rS m
za, mi f;wdki frD;aMumi fhvuf
oef;jywfrD;avmi f' P f&mrsm;
&cJ h onf [ kEd k h pd k h t &G , f uav;\
rdci fESi fhaqGrsdK;awmfpyfolrS
ajymjyonf / 0Ovk yf i ef ;vk yf ud k i f
&i f ; wyf Muyf BuD ;pd k ;rd k ;OD ;rS mvnf ;
nmzuf vuf oef ; yxrt qpf
rSjywfx GufoGm;onf[ k
rsufjri foufaoa' ocHrS
ajymonf/ ]azazmf0g&Dv 17
&ufaehrSmwyfMuyfBuD;pdk;rdk;OD;
a&mufvmcgp pm;cJhwJUjym[ i f;
jyefpm;csi fw, fajymvkdholwdkh
pm;zkdhjym[ i f;csufay;vkduf
w, f / t J ' gud kt rS wf (3) quf
oG, fa&;wyf&i f;? [ efjri fhrdk&f?
ausmufqnfwyfMuyfBuD;
x dkufol&u t ay:wJuae
uRefrwdkhat mufwJudkqi f;
, lw, f/ t ay:wJrSmuGrf;, m
vkduf, lygvkdhajymawmhru
ZvHkudki fay;NyD;vkdufoGm;w, f/
wyfMuyfBuD;xdkufol&u vl
t &dyft uJMunfUNyD; vlr&Sdwm
aMumi fUr&JYZvHkudkajray:csNyD;
rudkayGYcsDrac:oGm;NyD; om;
r, m;jyKusi fhw, f/ t J' gom;
r, m;jyKusi fhcH&wJht rsdK;orD;
uajymawmhwyfMuyfBuD;
xkdufol&u oljynfrjyef&i f
ac:oGm;yghr, f/ b, folYudkrS
rajymygESi fh[ kjzm;a, mi f;aoG;
aqmi f umwpf Bud rf xuf renf ;
om;r, m;jyKusi fhcJhw, f} [ k
om;r, m;jyKusi fhcH&ol uH,
uH&Si fESi fheD;pyfoljym[ i f;csuf
ay;ol rS um, uH &S i f \ a&S Y arS muf
wGi f csi f;a0gvfrD' D, mokdhajym
onf /xd k h t jyi fNcH yd k i f &S i f t aejzi f h
0Ot m; ydomax mi f*P ef;
cGJwrf;&, lvkdjci f;jzpfNyD; 0O
vkyfi ef;vkyfudki frnfUt zGJYrS4?
5t dwfomay;vkdonfUt jyi f
xkdt vkyfvmvkyfonfUt &yf
0wfppfom;rsm;\ vkyf&yfrsm;
onf a' ocHt rsdK;orD;rsm;
t m;quf qH yH k ?rd rd t m;quf qH yH k
wdkhrSmonf;cHEkdi fp&mr&Sdawmh
ojzi f h4i f ;wd k h ygvmonf Uyp nf ;
rsm;t m;, lNyD; jyefoGm;zkdhESi f
vkdufjci f;aMumi fhrwfv(13)
&uf aeh wG i fjyef oG m;Muonf [ k
NcHydki f&Si f OD;azvdef;at mi fu
ajymygonf/ Ekdi fi Hawmfjynf
axmi f pk t qi f h ?jynf e, f t qi f h
rsm; t qdkygt zGJY\ a' ocHt ay:
vkyf&yft ygt 0i f w&m;r0i f
ppfwyfrSvma&mufvkyfudki f
MuonfUjzpf&yfrsm;ESi fhywf
oufNyD; t a&;, lrI aqmi f
&G uf &ef t wG ufquf vuf vk yf
aqmi foGm;rnf[ kcsi f;a0gvf
rD' D, modkhajymonf/
- Khaipi (Aaduedue) -
Vol. 1, No.5
12
t ckESpfaygi f; 25 ESpfMum t ckESpfaygi f; 25 ESpfMum t ckESpfaygi f; 25 ESpfMum t ckESpfaygi f; 25 ESpfMum t ckESpfaygi f; 25 ESpfMum
NyD;rSjrefrmEkdi fi HukdyxrqkH; NyD;rSjrefrmEkdi fi HukdyxrqkH; NyD;rSjrefrmEkdi fi HukdyxrqkH; NyD;rSjrefrmEkdi fi HukdyxrqkH; NyD;rSjrefrmEkdi fi HukdyxrqkH;
t Budrf jyefv m&wJhcHpm; t Budrf jyefv m&wJhcHpm; t Budrf jyefv m&wJhcHpm; t Budrf jyefv m&wJhcHpm; t Budrf jyefv m&wJhcHpm;
csu fav ;u kd ajymjy csu fav ;u kd ajymjy csu fav ;u kd ajymjy csu fav ;u kd ajymjy csu fav ;u kd ajymjy
ay;ygOD;/ ay;ygOD;/ ay;ygOD;/ ay;ygOD;/ ay;ygOD;/
cHpm;csufuawmh
ADZmrav Qmufci fuwnf;u
nt dyfwkdi f; 25 ESpft wGi f;
pd wf ul ;, Oft d yf ruf eJ Y yJ yk H azmf cJ h
&wJhjrefrmEkdi fi Hukdjyef&awmh
r, fqkdwmawG;NyD; jrefrmEkdi fi H
ukdBudKjri faecJhw, f/ t &i f
wkef;u ADZmavQmuf&i foH&kH;
uvl awG eJ YawG Y zk d YrawG ;cJ h zl ;bl ;/
' gayr, fUElection NyD; aemuf
yk d i f ; t ajct ae aumi ;f vmwJ h
t cgrSmoH&kH;oGm;NyD; aocsm
pum;ajymEIwfqufwJht cgrSm
t &rf ;pd wf vI yf &S m;cJ h w, f / ' gu
wpf csuf ayh g/aemuf AD ZmavQmuf
wJht cgrSmvnf; &rvm;?r&
bl;vm;/ Black List rSm&SdcJhzl;
awmht pk d ;&buf ua&mb, f
vkdjri fvJqkdwmt &rf;pdwfyl
cJhw, f/ t &i fu bmrSrqkdi f
bJeJYawmi f uRefawmfht azukd
vnf; zrf;cJhzl;awmhcka&m
b, f vk d rsd K;awGquf jzpf t k H ;rvJ
qkdNyD;t &rf;vefYcJhw, f/ uRef
awmf' Dukdrvmci fuwnf;u
ukdt &rf;ukd&i fckefaecJUNyD;om;
yg/ ADZmwi fawmhvnf; olwkdh
awmi f;qkdwmuvn;f t &rf;
rsm;awmht puvufavQmh
vkdufawmhrvkdYayhg/ ' gayr, fU
ckorwodef;pdef&JhReform
policy eJ YoG m;wJ h yk H pH uk dMunf U wJ h
t cgrSmolwkdY&i fxJrSmwu, f
jzpfapcsi fwJhpdwf&i f;eJYqkdwm
odvmwJht wGufbmyJjzpfjzpf
BudK;pm;MunfUr, f qkdNyD;awmh
awmi ;fqkdcJhw, f/ vG, fulpGmyJ
ay;cJ h w, f / t J ' guawmhrvm
ci f cHpm;csufav;yg/ aemuf
' DxJ 0i fvmwJht cgrSmvn;f
t &i fu&efukefukdodyfra&muf
zl;ayr, fU25 ESpfMumrawGY&
awmh wJ hol i , f csi f ;awG u vm
Bud KMuwJ h t cg?aqG rsd K;awGvm
Bud KwJ h t cgrS mt J ' D t csd ef u cH pm;
&wJh0rf;omaysmf&Ti fyDwdjzpfrI
uawmhwu, fukdbmurSrrD
ygbl;/ aemuft NrJwrf;rsufpd
xJrSmjri fa, mi faecJhwJhcsi f;
awmi fwef;ayhg/ wpfaeYaeY
wpfcsdefcsdefrSmjyefjyD; i ghvlrsdK;?
i gha' o?i gh&Gmt wGuf t vkyf
vkyfr, fqkdwJhcHpm;csufawG
ykdwkd;v mw, f/ zv rf;NrdKYrS
Bud Kqk d yg\ qk d wmuk d awG Y wJ h t csd ef
rSm&i fxJawmfawmfav;ukd
at ;oGm;ygw, f/
I CA t zGJYjzpfay:vmykHeJYa&SY t zGJYjzpfay:vmykHeJYa&SY t zGJYjzpfay:vmykHeJYa&SY t zGJYjzpfay:vmykHeJYa&SY t zGJYjzpfay:vmykHeJYa&SY
qufvkyfaqmi fr, fUt aMumi f; qufvkyfaqmi fr, fUt aMumi f; qufvkyfaqmi fr, fUt aMumi f; qufvkyfaqmi fr, fUt aMumi f; qufvkyfaqmi fr, fUt aMumi f;
av;awGvn;f ajymjyay;yg av;awGvn;f ajymjyay;yg av;awGvn;f ajymjyay;yg av;awGvn;f ajymjyay;yg av;awGvn;f ajymjyay;yg
OD;/ OD;/ OD;/ OD;/ OD;/
zvrf;bufu 88
ausmi ;fom;acgi f;aqmi fawGeJh
1997uae ' D uaeh xd uk d a' o
zGYHNzdK;wkd;wufzkdht wGuf vkyfcJU
Muw, f / t J ' D uae 2010rS m
Ekdi fi HwumrSm&SdwJholawGeJY
t D;ar;vfeJYzkef;eJYaocsmaqG;
aEG;wkdi fyi fNyD; arv 2011
Indianapolis, America rSm
Conference pvkyfjzpfcJhw, f/
t J' Drwkdi fci fuwn;fu &nf
&G, fcsufawGukdaocsmaqG;aEG;
NyD;om;jzpfw, f/ awGYqkHrIrSm
yg0i fwJhvlawGu 88 zvrf;
ausmi f;om;awG? CNF rSm
yg0i f zl ;wJ h vl awG ?NyD ;awmhEk d i f i H
jcm;rSm&SdwJhvlBuD;vli , fawG
ukdpk&kH;NyD;t JvdkeJhInstitute of
Chin Affairs qkdNyD; jzpfvmcJh
w, f/ &nf&G, fcsufuawmh
ck uRef awmf wk d Ya' opn;f vk H ;rI &S d
zkdY? ppfrSefaom' Drkdua&pD&Sdzkdh?
csi f;v lrsdK;jzpfwJht av smuf
uk d , f yk d i f &yf wnf cG i f hck d i f ck d i f rmrm
&&S d zk d Y uk dBud K;pm;Mur, f ?vk yf Mu
r, f? jyD;awmUvlxkukdvn;f
wwfEkdi foavmuf umuG, f
ul nD zk d YqE awG &S d ygw, f / t J ' g
awGjzpf ajrmuf zk d Y uvn;fjynf
wGi f;jynfyu csi f;vlrsdK;awG
wGJNyD;vkyfukdi foGm;zkdYvkdw, f/
okawoe aumi ;faumi ;fvkyf
r, f ?quf pyf wJ h t csuf t vuf
awGb, fvdk&SdvJqdkwmwdus
aocsmzkdYvkdw, f/ t J' Duae
b, f vd k vuf awG Ya&S Y quf vk yf
aqmi foGm;rv J qkdwmawG
&S d r, f / t ckw&m;0i f eJ h vk yf wm
u csi f;jynfe, fukdw&m;0i feJY
jyefv mw, f/ csi f;jynfe, f
t ajct aeu b, fvdk?vlxk
t jri fawGu b, fvdkqkdwm
awGudkuRefawmfvdkt yfwm
jzpfw, f/ t J' gawGodNyD;&i f
awmUbmawGqufvkyfoGm;
rvJqkdwmukdawG;vkdY&rSmyg/
wpfcsdKUua0zefMuw, fayhg? wpfcsdKUua0zefMuw, fayhg? wpfcsdKUua0zefMuw, fayhg? wpfcsdKUua0zefMuw, fayhg? wpfcsdKUua0zefMuw, fayhg?
I CA qkdwm qkdwm qkdwm qkdwm qkdwmCNF rBudKuf rBudKuf rBudKuf rBudKuf rBudKuf
wJhvlawGjzpfw, fvkdYa0zef wJhvlawGjzpfw, fvkdYa0zef wJhvlawGjzpfw, fvkdYa0zef wJhvlawGjzpfw, fvkdYa0zef wJhvlawGjzpfw, fvkdYa0zef
aeMuwJht ay:rSmb, fv dk aeMuwJht ay:rSmb, fv dk aeMuwJht ay:rSmb, fv dk aeMuwJht ay:rSmb, fv dk aeMuwJht ay:rSmb, fv dk
rsm; ajymcsi fygov J/ rsm; ajymcsi fygov J/ rsm; ajymcsi fygov J/ rsm; ajymcsi fygov J/ rsm; ajymcsi fygov J/
ICA t "d u&nf &G , f
wmu uG sef awmf wk d Yt vk yf vk yf
MuwJht cgrSmb, fvdkt zGJYt
pn;f yJ jzpf jzpfuRef awmf wk d Ycsi f ;
jynfe, fzGHYjzdK;wkd;wufaumi ;f
rG ef zk d h t wG uf qk d &i ft wl wl Bud K;
pm;ay;r, fUvl? &nf&G, fcsuf
wlwJhrnfolYukdrqkdvufwGJ
vk yf Mu&ef jzpf w, f / pmeJ Y vnf ;
rSwfwrf;wi f a&;xm;w, f/
t J' DvdkyJCNF &JYcsi f;jynfwkd;
wuf zk d Y vk yf wJ hvk yf i ef ;pOf awG rS m
vn;f uRefawmfwkdY&nf&G, f
wmeJ hwl nD NyD ; vk yf Ek d i f r, f Uvrf ;
aMumi ;fawG&Sd&i f CNF rS
r[ k wf ygbl ;rnf onf U t zG J Y t pnf ;
eJhrqdkvufwGJvkyfaqmi fEdki f
rSmyg/ wpfOD;eJhwpfOD; wpfzGJYeJh
wpfzGJYMum;rSmt jyeft vSef
av;pm;orIxm;NyD; a&&Snf
vufwGJvkyfaqmi fwwfzdkhvdkyg
w, f/
t &i fwkef;u t &i fwkef;u t &i fwkef;u t &i fwkef;u t &i fwkef;u CNF r Sm r Sm r Sm r Sm r Sm
Cabinet t zGJY0i f b@ma&; t zGJY0i f b@ma&; t zGJY0i f b@ma&; t zGJY0i f b@ma&; t zGJY0i f b@ma&;
rSL;t xdjzpfcJhw, f/ t J' Du rSL;t xdjzpfcJhw, f/ t J' Du rSL;t xdjzpfcJhw, f/ t J' Du rSL;t xdjzpfcJhw, f/ t J' Du rSL;t xdjzpfcJhw, f/ t J' Du
ae ae ae ae ae CNF t uGJt NyJumvrSm t uGJt NyJumvrSm t uGJt NyJumvrSm t uGJt NyJumvrSm t uGJt NyJumvrSm
xGufvmw, f/ t J' DawmYck xGufvmw, f/ t J' DawmYck xGufvmw, f/ t J' DawmYck xGufvmw, f/ t J' DawmYck xGufvmw, f/ t J' DawmYck
CNF eJht pkd;& Ni drf;csrf;a&; eJht pkd;& Ni drf;csrf;a&; eJht pkd;& Ni drf;csrf;a&; eJht pkd;& Ni drf;csrf;a&; eJht pkd;& Ni drf;csrf;a&;
csLyfqkdrIt ay:rSmb, fv dk csLyfqkdrIt ay:rSmb, fv dk csLyfqkdrIt ay:rSmb, fv dk csLyfqkdrIt ay:rSmb, fv dk csLyfqkdrIt ay:rSmb, fv dk
jri fygov J/ jri fygov J/ jri fygov J/ jri fygov J/ jri fygov J/
CNF rSmpdwfa&m
ukd, fygESpfNyD; yg0i fwJhumv
wkef;u rsufvkH;xJrSmjri f
a, mi frdwmu wpfaehaehrSm
t pkd;&eJYt ckvkdt ajct ae
a&muf &r, f qk d wmayh g/ wpf csd ef
rSmt ckvdkt pkd;&eJhCNF Ni drf;
csrf ;a&;csLyf qk d wJ h t ay:rS mawG ;rd
wmES pf ck &S d w, f / yxrqk H ;wpf ck
u ' DvkdrsdK; t ajct aejzpfwm
t &rf;0rf;omw, f/ wpf
a, muf eJ h wpf a, mufppf wk d uf
aewmr[ k wf bJNational rec-
onciliation t qi fhukdoGm;wm
jzpfw, f/ pm;yGJrSmxkdi fNyD; Ekdi fi H
a&;pum;0kdi f;t aeeJYaqG;aEG;
oGm;wmjzpfwJht wGuf t &rf;
0rf ;omw, f / vl BuD ;vl aumi f ;
qefqef aqG;aEG;Ekdi frSt ajz
xGufEkdi fr, fvkdY, kHMunfw, f/
ESpf50eD;yg;vufeufeJhwkduf
vmwm[ mt ajzr[ kwfcJhbl;/
ckt ajct aeukduRefawmfwkdh
axmufcHw, f?aemuft &rf;
vnf; 0rf;omay;ygw, f/
aemuf wpf ck u CNF t uG J t NyJ
udprSmt jypfwi faeMuwmu
t &rf ;qk d ;w, f / ' gu uRef awmf
wk d Ya&S Y quf oG m;zk d Y t wG uf ?csi f ;
jynfwkd;wufzkdYt wGuf t rsm;
BuD ;&S d apwJ h t wG ufuG sef awmf wk d Y
nD t pf uk dCNF yJ jzpf jzpf ?t jcm;
v lyJjzpfjzpf t jri fus, fpGm
t awG;racgi fbJ t awG;us, f
jyef h pG meJ Yem;vnf wwf zk d Yvk d t yf
ygw, f/
t J' Dvkd t J' Dvkd t J' Dvkd t J' Dvkd t J' DvkdCNF t uGJt NyJum t uGJt NyJum t uGJt NyJum t uGJt NyJum t uGJt NyJum
vwkef;u q&mu t cH&qkH; vwkef;u q&mu t cH&qkH; vwkef;u q&mu t cH&qkH; vwkef;u q&mu t cH&qkH; vwkef;u q&mu t cH&qkH;
jzpfcJhw, f?jyefay;qGJwJht xd jzpfcJhw, f?jyefay;qGJwJht xd jzpfcJhw, f?jyefay;qGJwJht xd jzpfcJhw, f?jyefay;qGJwJht xd jzpfcJhw, f?jyefay;qGJwJht xd
BuHKcJh&w, fqkdawmYjyefay; BuHKcJh&w, fqkdawmYjyefay; BuHKcJh&w, fqkdawmYjyefay; BuHKcJh&w, fqkdawmYjyefay; BuHKcJh&w, fqkdawmYjyefay;
qGJcJhwJUvlawGt ay: oabm qGJcJhwJUvlawGt ay: oabm qGJcJhwJUvlawGt ay: oabm qGJcJhwJUvlawGt ay: oabm qGJcJhwJUvlawGt ay: oabm
x m;udkodcsi fygw, f/ x m;udkodcsi fygw, f/ x m;udkodcsi fygw, f/ x m;udkodcsi fygw, f/ x m;udkodcsi fygw, f/
v lwpfa, mufjzpf
wJ h t wG ufq, f ES pf MumwJ h t xd
t J ' gaMumi f YuRef awmf h rS m' P f cH
cJU&w, f/ pdwfraumi f;t jzpf
qH k ;uawmUuRef awmf wd k Y &J YaoG ;
pnf;nDGwfrI NydKvJrIaMumi fU
' Daehxd' P f&mwpfckvdkusef
aecJUjci f;ygyJ/ ' gayr, fUc&pf
, mef wpf a, muf jzpf wJ h t wG uf
t J' Dv kdjzpf&yf&SdcJhwmukd
cGi fhvTwfem;vnfay;Ekdi fzkdhukd
aemufjyefrMunfUbJ a&SYukdyJ
Munf U NyD ;oG m;cJ h w, f / t J vd k vnf ;
vkdt yfw, f/ t Jhvdkvnf; uRef
awmfcH, lx m;w, f/ ukd, fh
jynfe, ft wGuf vkyfwmjzpf
w, f/ t J' gaMumi fYuGsefawmf
[ k d buf a&muf awmh vnf ; ol h uk d
t drfrSmxri f;pm;zdwfw, f/
t wlwlt dyfw, f/ vkdufvnf
ywfay;w, f/ t Jov dkrsdK;
jzpfcJhayr, fUoli , fcsi f;vkdyJ
qufNyD;qufqHcJhygw, f/
aumi f;wJhbufuae MunfU
wwf zk d Y ?aumi ;f wJ h buf uk d yJ oG m;
zkdYvkdt yfw, fvkdYcH, lxm;
w, f/
aemufqkH;t aeeJYcsi f;a0gvf aemufqkH;t aeeJYcsi f;a0gvf aemufqkH;t aeeJYcsi f;a0gvf aemufqkH;t aeeJYcsi f;a0gvf aemufqkH;t aeeJYcsi f;a0gvf
uae ajymcsi fwmav;&Sd&i f uae ajymcsi fwmav;&Sd&i f uae ajymcsi fwmav;&Sd&i f uae ajymcsi fwmav;&Sd&i f uae ajymcsi fwmav;&Sd&i f
ajymay;ygOD;/ ajymay;ygOD;/ ajymay;ygOD;/ ajymay;ygOD;/ ajymay;ygOD;/
(1) uRefawmfwkdY
Ek d i f i H [ mt ck ut ul ;t ajymi ;f
umvjzpf w, f / t J vd k t csd ef rsd K;
rSmjynfolvlxku odoi fhwJh
t &mawG?ay;odzkdYvkdwJht &m
u (Politic, civil right, hu-
man right etc...)awGt rsm;
BuD;&Sdw, f/t J' Duae civil so-
ciety ukdt m;&SdpGmeJhavQmuf
vSrf;oGm;Ekdi frSmjzpfw, f/
(2) ESpfaygi f;rsm;pGm
nH U zsi f ;wJ U t k yf csKyf a&;pepf aMumi f U
ysufpD;oGm;wJUuRefawmfwdkh&JY
t awG;t ac: t , lt qawG?
, d k , G i f ;, d k i f vJ wJ Upd wf "mwf awG ?
t jyeft vSefav;pm;rIaysmuf
qH k ;wmawG ud kuRef awmf wd k hjyi f
&ygr, f/ pnf;urf;&SdwJU' Drdku
a&pD vd k vm;ol eJ hvl Y t cG i f U t a&;
umuG, foljzpfMuzdkhBudK;pm;&
ygr, f/
(3) vlwpfOD;wpf
a, muf t aeeJ h jzpf ap?rsd K;EG , f pk
wpfckESi fUwpfckjzpfap?t pdk;&eJh
jynfolMum;rSmjzpfap cdki frmwJU
, HkMunfrIwnfaqmufzdkhvdkyg
w, f/ t J' gNyD;&i fwdki f;jynfu
vd k t yf wJ Uppf rS ef aomt rsd K;om;
jyefvnfoi fUjrwfa&;udk&&SdrSm
jzpfw, f/ t JovdkyJwnfNrJwJU
Democratic Society eJ hcd k i f NrJ wJ U
Federal Union ud k wnf aqmuf
Edki fMurSmjzpfygw, f/
pmrsufESm(14)rSt quf pmrsufESm(14)rSt quf pmrsufESm(14)rSt quf pmrsufESm(14)rSt quf pmrsufESm(14)rSt quf
aemufqkH;t aeeJYpmayeJY aemufqkH;t aeeJYpmayeJY aemufqkH;t aeeJYpmayeJY aemufqkH;t aeeJYpmayeJY aemufqkH;t aeeJYpmayeJY
ywfoufNyD;awmYcsi f;vlrsdK; ywfoufNyD;awmYcsi f;vlrsdK; ywfoufNyD;awmYcsi f;vlrsdK; ywfoufNyD;awmYcsi f;vlrsdK; ywfoufNyD;awmYcsi f;vlrsdK;
awGt ay:rSmb, fv dkt BuH awGt ay:rSmb, fv dkt BuH awGt ay:rSmb, fv dkt BuH awGt ay:rSmb, fv dkt BuH awGt ay:rSmb, fv dkt BuH
ay; t m;ay;v kdygov J/ ay; t m;ay;v kdygov J/ ay; t m;ay;v kdygov J/ ay; t m;ay;v kdygov J/ ay; t m;ay;v kdygov J/
t rSefawmYcsi f;vl
rsd K;awGuk d , f yk d i f pmayt m;enf ;
oGm;wJht aMumi f;&Sdw, f/ ' gu
awmYacwft aMumi f;aMumi fU
ayhg/ t *Fvdyf0i fvmrSolwkdY
xG i f ay;wJ h pmeJ Yc&D ;jyef quf Mu
w, f/ ' gvnf; rvTrf;NcHKbl;/
a' ot csd KY awG rS myJt m;aumi f ;
jyD;awmYwcsdKYae&mawGrSm
rok H ;Ek d i f bl ;/ avmavmq, f u
awmU' DEkdi fi Hawmf&JYynma&;
pepf t &roi f rae&rl vwef ;
ynma&;&Sdvmw, f/ rlvwef;
pmwwf&i f vlwkdi f;pmzwfEkdi f
w, f / pmzwf Ek d i f &i fvl wk d i f ;u
uk d , f h , Of aus;rIxk H ;wrf ;"avU
ukdjyefay;Ekdi fwJhpmapmi fukd
jyef zwf Ek d i f w, f / jyef zwf Ek d i f wJ h
t cgrSmukd, fh, Ofaus;rI?xkH;
wrf ;"avUrsd K;cspf pd wf "mwf awG
uk djyef vnf xd ef ;od rf ;Ek d i f w, f /
' gaMumi fY' DjrefrmvkdYa&;om;
xm;wJ hcsi f ;eJ Y ywf owf wJ hChin
World vk d*sme, f rsd K;?r* Zi f ;rsd K;
t rsm;t jym; xG uf apcsi f w, f /
pmt k yf pmayoabmt &*sme, f
x kwfwmu pD;yGm;a&;t &
wGufajcrukdufbl;/ wGufajc
rudkufayr, fUrsdK;cspfpdwf
t ajccH jyD ; yk H rS ef av;xG uf at mi f
BudK;pm;Ekdi f&i fawmYukd, fhvlrsdK;
t wG ufBuD ;rm;wJ h wm0ef wpf ck
xrf ;aqmi f wmygyJ / t vm;wl yJ
t Gefvdki f;?t D;ar;vfawG' Dvdk
ae&mawG rS mvnf ; , Of aus;rI eJ h
ywfoufwJhjrefrmpmeJYyJ
owi f;jzpfjzpf? Zmwfv rf;
jzpfjzpf wi fx m;oi hfw, f/
ykdNyD;awmYx da&mufw, f/
rD' D, mrSmav mav mq, f
ukd, fhbmompum;xuf csi f;
wpf rsd K;vk H ;uk dvT rf ;NcKH wJ UArmpm
u yk d NyD ;awmh xd a&muf wJ ht ae
t xm;rSm&Sdw, f/ bmvkdYvJqkd
awmYrl vwef ;ausmi f ;om;wk d i f ;
zwf vmEk d i f NyD ?csi f ;pmu oi f &
t kH;r, f/ wef;rzwfEkdi fbl;/
t J' gaMumi fhArmpmeJYxGufwJh
a&;wJ h*sme, f ?r* Zi f ;?pmapmi f
t rsm;BuD; xGufapcsi fw, f/
[ kdwkef;u csi f;jynfe, f OD;pD;
XmerSmcsi f;pmapmi fav;awG
Armv kd&kdufNyD;x kwfw, f/
csi f;vkda&;xm;wmawGeJYwGJ
w, f / jyef Y Ek d i f oavmuf rjyef h bl ;
ayhg/ aemufykdi f;awmUykHEkdyfXme
u jyef&kyfodrf;oGm;w, f/ t J' D
awmYqkdvkdcsi fwmu pmay
0goem&Si fawG' Dae&mrSm&SdzkdY
vk d aewmayh g/ ol wk d Y &S d rS omvQi f
' guk dpG rf ;pG rf ;wrHBud K;pm;MurS m
av/ &kH;0efxrf;u wm0eft &
&kdufNyD;jzefYayr, fU0goem&Si f
vk yf wmavmuf awmUraumi f ;
Ek d i f bl ;ayh g/ t J ' D awmYt m;vk H ;uk d
BudK;pm;apcsi fygw, f/
(25)ESpfMumrSt drfjyefa&mufol csi f;t rsdK;om;wyfOD;uufbdeuft zGJY0i fa[ mi f; (25)ESpfMumrSt drfjyefa&mufol csi f;t rsdK;om;wyfOD;uufbdeuft zGJY0i fa[ mi f; (25)ESpfMumrSt drfjyefa&mufol csi f;t rsdK;om;wyfOD;uufbdeuft zGJY0i fa[ mi f; (25)ESpfMumrSt drfjyefa&mufol csi f;t rsdK;om;wyfOD;uufbdeuft zGJY0i fa[ mi f; (25)ESpfMumrSt drfjyefa&mufol csi f;t rsdK;om;wyfOD;uufbdeuft zGJY0i fa[ mi f;
qvdkif;axmrf;vS, fref;\ jynfawmfjyefpum;rsm; qvdkif;axmrf;vS, fref;\ jynfawmfjyefpum;rsm; qvdkif;axmrf;vS, fref;\ jynfawmfjyefpum;rsm; qvdkif;axmrf;vS, fref;\ jynfawmfjyefpum;rsm; qvdkif;axmrf;vS, fref;\ jynfawmfjyefpum;rsm;
16 April 2013
13
qEx kwfazmfzkdYt wGufukd qEx kwfazmfzkdYt wGufukd qEx kwfazmfzkdYt wGufukd qEx kwfazmfzkdYt wGufukd qEx kwfazmfzkdYt wGufukd
t zGJYt aeeJYb, fvkdrsdK;rsm; t zGJYt aeeJYb, fvkdrsdK;rsm; t zGJYt aeeJYb, fvkdrsdK;rsm; t zGJYt aeeJYb, fvkdrsdK;rsm; t zGJYt aeeJYb, fvkdrsdK;rsm;
jyi fqi fcJUv nf;qkdwmav ; jyi fqi fcJUv nf;qkdwmav ; jyi fqi fcJUv nf;qkdwmav ; jyi fqi fcJUv nf;qkdwmav ; jyi fqi fcJUv nf;qkdwmav ;
ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/
14 ESpf&SdNyDaygUaemf
OD ;aqmi f cJ U wm/ qE xk wf azmf zk d Y
t wG uf uk d awmUyG i f U vi f ;vmwJ U
Ekdi fi Ha&;t ajct aerSmpwi fcJU
w, f/ qEazmfxkwfzkdYt wGuf
uk dt pnf ;t a0;vk yf wmu (6)
Budrfav muf&SdNyD/ yx r
t pnf ;t a0;rS mawmUaumf rwD
0i f 27 a, mufeJYqEazmf
xkwfzkdYukdoabmwlcJUw, f/
usefwJUt pnf;t a0;awGu
awmUb, fvkdvkyfr, fqkdwm
awG? BuKdwi fjyi fqi frIawG?
vk d t yf wJ U cG i f U jyKrd ef YpwmawG uk d
t "duxm;NyD;awmUaqG;aEG;cJU
w, faygYaemf/ NrdKYrdNrdKYzawG
bufuawmUukd, fpm;vS, f
awGyJ wufa&mufcJUygw, f/
aemufqkH;t pnf;t a0;rSm
rwf v 11&uf aeY uk dt wnf
jyKw, f / aumf rwDt aeeJ Y aygh /
11&ufaeYv kyfr, fqkdwJU[ m 11&ufaeYv kyfr, fqkdwJU[ m 11&ufaeYv kyfr, fqkdwJU[ m 11&ufaeYv kyfr, fqkdwJU[ m 11&ufaeYv kyfr, fqkdwJU[ m
ukd26 &ufaeYukdb, fvkd ukd26 &ufaeYukdb, fvkd ukd26 &ufaeYukdb, fvkd ukd26 &ufaeYukdb, fvkd ukd26 &ufaeYukdb, fvkd
t aMumi f;aMumi fUa&TYv kduf& t aMumi f;aMumi fUa&TYv kduf& t aMumi f;aMumi fUa&TYv kduf& t aMumi f;aMumi fUa&TYv kduf& t aMumi f;aMumi fUa&TYv kduf&
w, fqkdwmav ; ajymygOD;/ w, fqkdwmav ; ajymygOD;/ w, fqkdwmav ; ajymygOD;/ w, fqkdwmav ; ajymygOD;/ w, fqkdwmav ; ajymygOD;/
yxru 11&ufaeY
rSmqExkwfazmfzkdYowfrSwf
x efwv efNrdKYwGi f 1999 ckESpfrSp NrdKYrdNrdKYzrsm;\ awmi f;qkdcsufESi fYv l 5000cefY\ oabmwlnDcsufjzi fU x efwv efNrdKYwGi f 1999 ckESpfrSp NrdKYrdNrdKYzrsm;\ awmi f;qkdcsufESi fYv l 5000cefY\ oabmwlnDcsufjzi fU x efwv efNrdKYwGi f 1999 ckESpfrSp NrdKYrdNrdKYzrsm;\ awmi f;qkdcsufESi fYv l 5000cefY\ oabmwlnDcsufjzi fU x efwv efNrdKYwGi f 1999 ckESpfrSp NrdKYrdNrdKYzrsm;\ awmi f;qkdcsufESi fYv l 5000cefY\ oabmwlnDcsufjzi fU x efwv efNrdKYwGi f 1999 ckESpfrSp NrdKYrdNrdKYzrsm;\ awmi f;qkdcsufESi fYv l 5000cefY\ oabmwlnDcsufjzi fU
xefwvefNrdKYe, fc&pf, mefrdwfo[ m&t zGJY xefwvefNrdKYe, fc&pf, mefrdwfo[ m&t zGJY xefwvefNrdKYe, fc&pf, mefrdwfo[ m&t zGJY xefwvefNrdKYe, fc&pf, mefrdwfo[ m&t zGJY xefwvefNrdKYe, fc&pf, mefrdwfo[ m&t zGJY(TCF) rSOD;aqmi fumt &ufa&mi f;0, fazmufum;jci f;ukdpwi fwm;jrpfcJYonf/ rSOD;aqmi fumt &ufa&mi f;0, fazmufum;jci f;ukdpwi fwm;jrpfcJYonf/ rSOD;aqmi fumt &ufa&mi f;0, fazmufum;jci f;ukdpwi fwm;jrpfcJYonf/ rSOD;aqmi fumt &ufa&mi f;0, fazmufum;jci f;ukdpwi fwm;jrpfcJYonf/ rSOD;aqmi fumt &ufa&mi f;0, fazmufum;jci f;ukdpwi fwm;jrpfcJYonf/
t ajymi f;t vJjzpfvmaomt pdk;&ESi fUrl0g' rsm;aMumi fUydwfyi fwm;jrpfjci f;ukdykdrkdxda&mufap&eft wGuf rwfv 26 &ufaeY t ajymi f;t vJjzpfvmaomt pdk;&ESi fUrl0g' rsm;aMumi fUydwfyi fwm;jrpfjci f;ukdykdrkdxda&mufap&eft wGuf rwfv 26 &ufaeY t ajymi f;t vJjzpfvmaomt pdk;&ESi fUrl0g' rsm;aMumi fUydwfyi fwm;jrpfjci f;ukdykdrkdxda&mufap&eft wGuf rwfv 26 &ufaeY t ajymi f;t vJjzpfvmaomt pdk;&ESi fUrl0g' rsm;aMumi fUydwfyi fwm;jrpfjci f;ukdykdrkdxda&mufap&eft wGuf rwfv 26 &ufaeY t ajymi f;t vJjzpfvmaomt pdk;&ESi fUrl0g' rsm;aMumi fUydwfyi fwm;jrpfjci f;ukdykdrkdxda&mufap&eft wGuf rwfv 26 &ufaeY
wGi f qExkwfazmfrIwpf&yfukd wGi f qExkwfazmfrIwpf&yfukd wGi f qExkwfazmfrIwpf&yfukd wGi f qExkwfazmfrIwpf&yfukd wGi f qExkwfazmfrIwpf&yfukd(TCF)rSOD;aqmi fumNi drf;csrf;pGmpDwef;vSnfUvnf qEjycJUMuygonf/ qExkwfazmfrIESi fY rSOD;aqmi fumNi drf;csrf;pGmpDwef;vSnfUvnf qEjycJUMuygonf/ qExkwfazmfrIESi fY rSOD;aqmi fumNi drf;csrf;pGmpDwef;vSnfUvnf qEjycJUMuygonf/ qExkwfazmfrIESi fY rSOD;aqmi fumNi drf;csrf;pGmpDwef;vSnfUvnf qEjycJUMuygonf/ qExkwfazmfrIESi fY rSOD;aqmi fumNi drf;csrf;pGmpDwef;vSnfUvnf qEjycJUMuygonf/ qExkwfazmfrIESi fY
ywfouf OD;aqmi faomt zGJYrSOu| t m;ar;jref;cJU&m. . . . . ywfouf OD;aqmi faomt zGJYrSOu| t m;ar;jref;cJU&m. . . . . ywfouf OD;aqmi faomt zGJYrSOu| t m;ar;jref;cJU&m. . . . . ywfouf OD;aqmi faomt zGJYrSOu| t m;ar;jref;cJU&m. . . . . ywfouf OD;aqmi faomt zGJYrSOu| t m;ar;jref;cJU&m. . . . .
cJUayr, fUwuokdvf0i fwef;
pmar;yGJ t &rf;uyfaewmeJY
10&ufaeYrSmt pnf;t a0;
jyefvkyfNyD;awmUrwfv 26
&ufaeYukda&TYqkdi f;cJUw, f/
t J' gu bmawGukdqefYusi f t J' gu bmawGukdqefYusi f t J' gu bmawGukdqefYusi f t J' gu bmawGukdqefYusi f t J' gu bmawGukdqefYusi f
qEazmfx kwfcJUwmv J/ NyD; qEazmfx kwfcJUwmv J/ NyD; qEazmfx kwfcJUwmv J/ NyD; qEazmfx kwfcJUwmv J/ NyD; qEazmfx kwfcJUwmv J/ NyD;
awmYb, fv kdrsdK;v kyfcJUv J awmYb, fv kdrsdK;v kyfcJUv J awmYb, fv kdrsdK;v kyfcJUv J awmYb, fv kdrsdK;v kyfcJUv J awmYb, fv kdrsdK;v kyfcJUv J
qdkwmukdajzMum;ay;ygOD; qdkwmukdajzMum;ay;ygOD; qdkwmukdajzMum;ay;ygOD; qdkwmukdajzMum;ay;ygOD; qdkwmukdajzMum;ay;ygOD;
t csd ef uk d awmYreuf
9 em&Duae 11 em&DMum;
pkdufysKd;a&;&yfuGufroef;El;wkdY
t drfa&SYrSmpk&yfvkdYowfrSwfNyD;
awmUt J' Dae&muaepNyD;
Ni d rf ;csrf ;pG mpD wef ;vS nf U vnf cJ U NyD ;
t xuausmi f ;uae Nrd KY vrf ;qk H
NyD;awmUt kyfcsKyfa&;rSL;&kH;t em;
rSm&SdwJYNrdKYe, fcef;rrSmpka0;cJY
w, f/ a&SYqkH;uaeNyD;awmU
, pfrsdK;vkdi fpi fukdydwfodrf;ay;yg
qkdwJUqkdi f;bkwfeJhOD;aqmi fNyD;
awmYvl1000ausmfavmuf
u pmwrf;rsdK;pkHukdi fNyD; aemuf
uaepD wef ;NyD ;awmU vrf ;avQmuf
cJUw, f/ qExkwfazmfwmu
awmYt pdk;&u xefwvef
NrdKYolNrdKYom;awGu t &ufukd
rBuKdufwJUt aMumi f;ukdt od
t rSwfjyKzkdYt wGuf &nf&G, fcJU
wmyg/ pDwef;vSnfUvnfaewJU
t csd ef rS mjynf ol Y &J awG u ab;
uaeNyD;awmUxdef;xdef;odrf;
od rf ;eJ Y ul nD cJ U Muw, f / t J ' D rS myJ
Ni drf;csrf;pGmv lpkcGJNyD;awmU
t drfukdjyefcJUMuw, f/
ydwfyi frIawGv kyfv mMuNyD ydwfyi frIawGv kyfv mMuNyD ydwfyi frIawGv kyfv mMuNyD ydwfyi frIawGv kyfv mMuNyD ydwfyi frIawGv kyfv mMuNyD
qkdawmUat mi fjri frI&w, f qkdawmUat mi fjri frI&w, f qkdawmUat mi fjri frI&w, f qkdawmUat mi fjri frI&w, f qkdawmUat mi fjri frI&w, f
v kdYx i fygov m;/ v kdYx i fygov m;/ v kdYx i fygov m;/ v kdYx i fygov m;/ v kdYx i fygov m;/
t wk d i f ;t wmwpf ck
t xdawmUat mi fjri fw, fvkdY
ajymvkdY&ygw, f/ bmvkdYvJqkd
awmUt &i fwkef;uqkd&i f
xefwvefNrdKYe, frSmt &uf
aMumi fUjzpfay:vmwJUaemuf
qufwGJ qkd;usKd;&v' fawGukd
t rsm;BuD;cHpm;cJU&w, f/rvkd
vm;wJUjy emawGaygYaemf/
' DvkdrsKd;awGvkyfvmwJUaemuf
yk d i f ;rS mawmU' gawGod od omom
avsmY enf ;vmw, f / vk d csi f wm
u t J' grsdK;yg/ t &ufukdvkH;0
aysmuf uG , f oG m;at mi f vk yf Ek d i f zk d Y
r[ kwfygbl;/ v lwpfOD;wpf
a, muf' grS r[ k wft zG J Y t pnf ;
wpfckckukdydwfyi fwm;qD;wm
rsdK;vkyfwmr[ kwfawmUaemuf
qkdvnf; qufvkyfoGm;zkdY&Sdyg
w, f/
qEazmfxkwfyGJeJYywfouf qEazmfxkwfyGJeJYywfouf qEazmfxkwfyGJeJYywfouf qEazmfxkwfyGJeJYywfouf qEazmfxkwfyGJeJYywfouf
NyD;awmUrSwfcsufav ;rsm; NyD;awmUrSwfcsufav ;rsm; NyD;awmUrSwfcsufav ;rsm; NyD;awmUrSwfcsufav ;rsm; NyD;awmUrSwfcsufav ;rsm;
ay;Ekdi frv m;/ ay;Ekdi frv m;/ ay;Ekdi frv m;/ ay;Ekdi frv m;/ ay;Ekdi frv m;/
' Dv kdNi drf;csrf;pGm
qE xk wf azmf cG i f U &wmuk dt m;&
auseyfygw, f/ NyD;awmUyg0i f
cJUwJUvlawGuvnf; t &uf
o, faqmi fvmwJharmfawmf
, mOf NrdKYwGi f;okdYr0i f& pwJY
pmwef;awGt jyi f t m;vkH;u
pmwef;uyfx m;wJUOD;x kyf
t jzLa&mi fawGeJYt m;wuf
oa&myg0i fwmukdawGY&awmU
x i fwmx uf t rsm;BuD;
t m;&ygw, f/
- yJef;yJef;
jrefrmjynf&yfa0;wpfae&mu t ult nDvdkt yfaewJhausmi f;uav;
oG, fZGefudk, fht m;udk, fudk; rlBudKausmi f;uav;[ m
csi f;jynfe, fajrmufzsm;u wGef;ZHNrdKYi , fav;rSmwnfdSygw, f/
' D ausmi f ;ud k1979rS mpwi f zG i f h vS pf cJ h NyD ; pwi f pOf u uav;i , f
25a, muf d S ygw, f / vl rI 0ef xrf ;OD ;pD ;Xmeu t od t rS wf jyKxm;
wJ h ausmi f ;jzpf ygw, f / 2007ck ES pf t xd27ES pf wd k i f wd k i fquf wd k uf
zG i f h vS pf Ed k i f cJ h ygw, f / 2010ck ES pf t xd3ES pf wmumvud kt cuf
t cJt rsKd;rsdK;aMumi fhausmi f;zGi fhvSpfEdki fjci f;rdSyg/ 2011
ck ES pf upNyD ; jyef vnf zG i f h vS pf cJ h ayr, f Ua&S nf zG i f h vS pf zd k Ut cuf t cJ
jzpfaeqJjzpfygw, f/ vufdSuav;i , f 35 OD;udkavhusi fh
oi fMum;ay;aeygw, f/
t cuft cJrsm;uawmh t cuft cJrsm;uawmh t cuft cJrsm;uawmh t cuft cJrsm;uawmh t cuft cJrsm;uawmh
uav;rdbrsm;u 0i fai Genf;olrsm;jzpfMuygw, f/
ausmi f ;&J U uk ef usp&d wf t m;vH k ;umrd at mi frd brsm;xH uaumuf zd k h
rjzpfEdki fyg/ wGef;ZHNrdKYu NrdKYi , fjzpfNyD; t drfaxmi fpkt a&t wGuf
500 ausmfyJdSawmhNrdKYrdNrdKYzrsm;qDuvnf; vdkt yfoavmuf
aumufzdkht cuft cJBuHKae&ygw, f/ jrefrmjynft &yf&yfu
' Dpmudkzwf&olrsm;u udk, fwdki fjzpfap vSL' gef;Edki folrsm;udk
quf oG , f vS L' gef ;apwmjzpf apjyKvk yf ay;rS omvd k t yf csuf rsm;pG m
xJu oi fhwi fhwJht m;jznfUt ult nD&Edki frSmjzpfygw, f/
wpfESpfwmcefhrSef;ukefusai Guawmh
rlBudKt drfi Sm;c =wpfvvSsi f 15000 usyf ?wpfESpfvQi f
180000 usyf
rDwmc =wpfvvQi f1100usyf?wpfESpfvQi f13200usyf
rlBudKwm0efcHq&mr vpm=wpfvvQi f 80000 usyf ?
wpfESpfvQi f 960000 usyf
rlBudKq&mrrsm;vpm=wpfvvSsi f 60000 usyf (2OD;) ?
wpfESpfvQi f 1440000 usyf
xri f;csufvpm=wpfvvQi f 40000 usyf ?wpfESpfvQi f
480000 usyf
wpfESpfcefhrSef;t axGaxGausmi f;t wGufukefusp&dwf=200000
usyf
pkpkaygi f; wpfeSpfukefusp&dwf =3273200 usyf
avmavmq, frSmNrdKYe, fajrpm&i f;Xmeu ausmi f;ajr
uGufcsxm;ay;Edki fwJht aMumi f; owi f;&dSygw, f/ ajruGufu
60ay _ 60 aydSNyD; wpfuGufudk35000 usyfoGi f;&r, fvdkh
ajymygw, f/ ' Dai G[ myHkrSefajruGufwefzdk;omjzpfNyD; oufqdki fwJh
Xmet m;vHk;udkaemufxyfbm0efaqmi frIp&dwfrSray;&bJulnD
ay;r, f vd k h od &ygw, f / ausmi f ;eJ h uav;upm;uG i f ;t wG uft enf ;
qHk;ajruGuf4uGufwefzdk;ai Gwpfodef;av;aomi f;usyfvdkt yf
ygw, f/ wpfuGufcsi f;jzpfap? av;uGufwGJjzpfap wpfuGufzdk;
r[ k wf bJvS Lcsi f oavmuf jzpf apvS L' gef ;ay;Muygvd k Uarw m&yf cH
ygw, f/ wpf{u vSLr, fqdk&i f 12uGuf av;odef;ESpfaomi f;
usoi f h ygr, f / ajruG uf us, f us, f &cJ h &i f awmhausmi f ;ajrrS m0i f ai G
wdk; pdkufci f;vkyfvdkygw, f/ uav;rsm;t wGuf t m[ m&vnf;
&Ed k i f NyD ; ausmi f ;q&mrrsm;vct wG uf vnf ; t axmuf t ul jzpf Ed k i f
ygw, f/
ajruG uf rS mausmi f ;aqmuf vk yf vS L' gef ; vd k ol rsm;t wG uf
awmh60ay _ 30ay _ 12ay opfci f;?opfumoGyfrdk;ausmi f;
aqmi fwpf aqmi f ud kS pf q, f h S pf od ef ;ajcmuf aomi f ; usoi f h ygr, f /
apwemSi frsm;t aeeJhwpfOD;csi f;jzpfap?pkaygi f;NyD;jzpfapvSL' gef;
Edki fMuygw, f/
quf oG , f vS L' gef ;&r, f U ae&muawmha' :ref ;vG J aMumi f ?
wm0ef cH q&mr?ud k , f h t m;ud k , f ud k ; rl vwef ;Bud Kausmi f ;?acg0k ef av;
qef &yf uG uf ?wG ef ;Zef Nrd KYzH k ;eH ygwf0947173150ud kquf oG , f
vSL' gef;Edki fygw, f/ jrefrmhpD;yGg;a&;bP f wGef;ZHNrdKYuwpfqi fh
ai GvTJay;ydkhEdki fygw, f/
&ef uk ef Nrd KU uwpf qi f h vS L' gef ;csi f &i fvl i , f h a&S Y aqmi f t zG J Y
(Youth Initiative Group, YIG)
OD;odef;aZmf zHk;eHygwf 09 5178 442 t D;ar;vfvdyfpm
thanzinaunglan@gmail.com
rZmjzLcdki f zHk;eHygwf 09 4315 3870 t D;ar;vfvdyfpm
zpkhaing@gmail.com
rxm;xm;EG, f zHk;eHygwf 09 7329 0538 t D;ar;vfvdyfpm
hhnwe2006@gmail.com
reDvmxGef; zHk;eHygwf 09 4201 00220 t D;ar;vfvdyfpm
nilarhtun97@gmail.com
rpef;pef;at ; zHk;eHygwf 09 4929 7225 t D;ar;vfvdyfpm
sansanaye159@gmail.comwd k h ud kquf oG , f vS L' gef ;Ed k i f ygw, f /
YIG t zGJY&JYt vSL&Si fa[ mi f;rsm;t aeeJhrdrdeJhodwJhb, fYIG
t zGJY0i fqDu wpfqi fhjzpfjzpf vSL' gef;Edki fygw, f/
t vSLydwf&uf&, fvdkhr&dSayr, fUjrefrmESpfopful;
oMuFeft vSLjzpfoGm;at mi f {NyDvt wGi f; yxrt okwft jzpf
t vSLai Gay;ydkhcsi fygw, f/ yg0i fvSL' gef;MuygvdkhEdI;aqmfvdkuf&
ygw, f/
YIG t zGJY
q&mqef[ &JvsefOD;aqmi faomt &ufui f;pi fxefwvefNrdKYjzpfa&;
t m;xkwfrI qEazmfxkwfyGJowif;t jynfht pHk
Vol. 1, No.5
14
t &i fqkH; t efu, f&JYb0 t &i fqkH; t efu, f&JYb0 t &i fqkH; t efu, f&JYb0 t &i fqkH; t efu, f&JYb0 t &i fqkH; t efu, f&JYb0
t aMumi f;av ; ajymjyay; t aMumi f;av ; ajymjyay; t aMumi f;av ; ajymjyay; t aMumi f;av ; ajymjyay; t aMumi f;av ; ajymjyay;
apcsi fygw, f/ apcsi fygw, f/ apcsi fygw, f/ apcsi fygw, f/ apcsi fygw, f/
uefyufvufNrdKYem;
u 0dwkd&d, awmi fem; 6 rkdi f
7 rkdi f t uGmavmuf awmi f
xdyfeJheD;wJUawm&Gmav;rSm
arG;zGm;cJhw, f/ t J' Dawm&Gmu
i , fi , fwkef;uqkdusm;awm
0i f awmBuD ;yJ / OD ;t a' :uk d , f wk d i f
usm;ukdufcHcJh&w, f/ nDvnf;
t qGJcHcJh&w, f/ aemuf 0dwkd
&d, awmi fywf0ef;usi fem;u
&GmawGu [ kdwkef;u ausmi f;
r&Sdbl;/ t *FvdyfeJYvnf; vGwf
vyfa&;&NyD;wJht xdppfjzpfcJh
w, f/ omoemvnf; rvm
Ekdi fbl;/ q, fESpfavmufMumrS
wjcm;&GmrSmpmoi fausmi f;
pzG i f h w, f / t J ' D rS mausmi f ;oG m;
wufjzpfw, f/ ausmi ;fay:vm
rSoGm;jzpfawmUt oufu
BuD;aeNyDayhgaemf/ ausmi ;foGm;
wJht cgrSmv nf; pepfwus
oG m;Ek d i f wmr[ k wf bl ;/ jzpf ovd k
av; wufcJhwmayhg/ t J' DvdkeJY
av ;wef;at mi foGm;w, f/
t J' DaemufNrdKYausmi f;ukdoGm;
&w, f/ NrdKYausmi ;frSmvn;f7
wef;yJ&Sdw, f/ aemuft xuf
wef;xd&SdwJhpmoi fausmi f;rSm
oG m;wuf cJ h w, f /pmoi f ausmi f ;
rSmq, fwef;a&mufwJht csdef
ynma&;pepfu ajymi ;foGm;NyD;
u?c awGay:vmw, f/ t J' D
wk ef ;u q, f wef ;uk dod y H wG J Y uk d
ceJ h yJ at mi f cJ h w, f / t J ' D wk ef ;u
q, fwef;at mi fwJhvlawGukd
t vkyfawGcefhawmht kyfcsLyf
a&;XmerS mpma&;0i f vk yf w, f /
vkyfae&i f;eJYpmar;yGJjyefajzNyD;
0dZmbGJYeJYbGJYjyef&cJhw, f/ t J' D
t csdefrSmjynfolYaumi fpDacwf
jzpfNyD; ' k-OD;pD;rSL;jzpfvmw, f/
jynfolYaumi fpDNyD;oGm;v kdY
wyf rawmf t pk d ;&vuf xuf rS m
OD;pD;t &m&Sd?aemufNrdKYe, ft kyf
csLyfa&;rSL;?aemufqkH; 2004
rSm&kH;csLyf pmaypdppfa&;ukd
a&mufw, f/ 2005 rSmAkdvf
csLyfBuD;ci fnGefYwkdYudpawGjzpf
NyD; jyefMum;a&;ukdvTJNyD;awmY
jyefMum;a&;Xme pmaypdppfa&;
&kH;rSmXmepkrSL;eJY2012 rSm
t Ni drf;pm;, lw, f/ ' k-vuf
axmufnT ef Mum;a&;rS L; t qi f h
ayh g/OD ;pD ;t &m&S d eJ h vnf ;wl w, f /
' guawmhyi fpi f, lwJht xd
t aMumi f;av;ayhg/
t efu, f&JYrdom;pkt aMumi f; t efu, f&JYrdom;pkt aMumi f; t efu, f&JYrdom;pkt aMumi f; t efu, f&JYrdom;pkt aMumi f; t efu, f&JYrdom;pkt aMumi f;
av;vnf; ajymjyay;ygt kH;/ av;vnf; ajymjyay;ygt kH;/ av;vnf; ajymjyay;ygt kH;/ av;vnf; ajymjyay;ygt kH;/ av;vnf; ajymjyay;ygt kH;/
t azu OD;blvdef;?
t aru a' :, m[ mjzpfw, f/
eS pf a, muf pvk H ;r&S d Muawmh bl ;/
arG;csi f;armi fESr av;a, muf
&S d w, f / uRef awmf u t BuD ;qk H ;
om;jzpfw, f/ at mufrSm
rdef;uav;ESpfa, mufeJhnD
t i , fqkH;&Sdw, f/ aemuf
uRefawmfUt rsdK;orD;uawmh
yJ cl ;wk d i f ; t k wf uef ok H ;q, f Nrd KY u
a' :&D&Dpdef(NrdKYe, fynma&;rSL;
Ni d rf ;) jzpf w, f / om;orD ; av;
a, muf&Sdw, f/
t efu, fUrSmpmayeJUywf t efu, fUrSmpmayeJUywf t efu, fUrSmpmayeJUywf t efu, fUrSmpmayeJUywf t efu, fUrSmpmayeJUywf
oufwJhrsdK;&kd;&Sdygov m;/ oufwJhrsdK;&kd;&Sdygov m;/ oufwJhrsdK;&kd;&Sdygov m;/ oufwJhrsdK;&kd;&Sdygov m;/ oufwJhrsdK;&kd;&Sdygov m;/
pmayeJ Yywf ouf &i f
awmhuRefawmfwkdYu awmi f
ay:om;awG qk d awmUrd bawG u
pmrwwfbl;av/ ' gayr, fU
t azu pmrwwfayr, fY
pmay0goemygw, f/ olMum;
zl ;wmawG uk dEI wf eJ Yt NrJ &G wf qk d
wmawmh&Sdw, f/ uAsmwkdY?
vumF wk d Y ayh g/ i , f i , f uwnf ;
u ' gawGukdMum;ae&w, f/
ukd, fwkdi f pmoi fausmi f;om;
jzpf vmwJ h t cgrS m' D uAsmpma&;
wmuk d0goemygw, f / 0goem
ygawmha&;&i f ;a&;&i f ;eJ Ypma&;
av;jzpfNyD;vkdYodyfrMumci f
1976 ckESpf ygwDuxkwfwJh
vkyfom;*sme, frSmyxrqkH;
0w Kwpf yk ' f a&;NyD ;yk d Y wmwef ;NyD ;
ygcJhw, f/ t J' Dwkef;u pmrlc
vnf; 50&w, f/ t J' Dwkef;
uqkdrsm;w, fayhgaemf/
0efxrf;wpfa, muf&JYvpmu
100 yJ&Sdwmav/ aemufykdi f;
en;fen;fyg;yg;a&;w, f/ ' gay
r, f Uod yf ra&;jzpf cJ h bl ;/ t vk yf
eJhqkdawmhawma&muf?awmi f
a&mufayhg/
t efu, fu t pkd;&0efxrf; t efu, fu t pkd;&0efxrf; t efu, fu t pkd;&0efxrf; t efu, fu t pkd;&0efxrf; t efu, fu t pkd;&0efxrf;
qkdawmht v kyfuv nf; qkdawmht v kyfuv nf; qkdawmht v kyfuv nf; qkdawmht v kyfuv nf; qkdawmht v kyfuv nf;
wpfzuf? pmv nf;a&;awmY wpfzuf? pmv nf;a&;awmY wpfzuf? pmv nf;a&;awmY wpfzuf? pmv nf;a&;awmY wpfzuf? pmv nf;a&;awmY
pma&;zkdha&mb, fvdkt csdef pma&;zkdha&mb, fvdkt csdef pma&;zkdha&mb, fvdkt csdef pma&;zkdha&mb, fvdkt csdef pma&;zkdha&mb, fvdkt csdef
ay;cJhv J/ ay;cJhv J/ ay;cJhv J/ ay;cJhv J/ ay;cJhv J/
a&;csi fwJhv lwpf
a, muf t wG uf qk db, f avmuf
yJt vk yf rsm;rsm; a&;csd ef &S d w, f /
v, fwGi f;om;apmcspf uRef
awmfwkdYi Smeu t xuft &m&Sd
ayh gol eJ Y t wl wloi f wef ;wuf
awmhuRef awmfpmawG bmawG
a&;zl;wmukdoluodw, f/
' gayr, fUt v kyfrsm;wmukd
t aMumi ;fjyNyD; ra&;bJaewm
ukdvnf; olodw, f/ t J' geJh
pmqkdwma&;r, fqkd&i ft csdef
, lNyD;a&;&i f pma&;jzpfw, f/
ra&;bJ ae&i f ra&;jzpf bl ;/ ol u
BudK;pm;NyD; a&;wJht aMumi f;
ajymjyw, f/ uRefawmfMunfU
wJht csdef t J' Dt csdefrSmol
0w KawG bmawGa&;ao;w, f /
a&S Y rS mausmi ;f om;acgi f ;aqmi f
v kyfw, f/ ' gayr, fUol
' Dav muf rt m;wJUMum;u
aeNyD;awmY0wKa&;aewm
uRefawmfawGYw, f/ ' Davmuf
wm0ef awG&S k yf axG ;aewJ U Mum;rS m
q&morm;u ' D avmuf a&;Ek d i f
&i f uRefawmfvnf; a&;Ekdi f&
r, f qk d NyD ; aemuf t csd ef &wJ h t cg
rSmenf;enf;csi f;pDa&;NyD; a&;
orQav;awGay;ay;xm;w, f /
&kH;u t , f' DwmawGuvnf;
uRef awmf h qD upmawG qk dvk d csi f
w, f/ awmxJ awmi fxJu
t awGYt BuHKawGqkdawmUvl
v nf; ykdpdwf0i fpm;w, f/
aomMumr*Zi f;wkdY&kyf&Si f
at mi f vH wk d Y qk d &i fyk H rS ef uk dvm
awmi f;, lw, f/
a&;om;xkwfa0cJhwJYpmt kyf a&;om;xkwfa0cJhwJYpmt kyf a&;om;xkwfa0cJhwJYpmt kyf a&;om;xkwfa0cJhwJYpmt kyf a&;om;xkwfa0cJhwJYpmt kyf
aygi f; b, fav muf&Sdv Jqkd aygi f; b, fav muf&Sdv Jqkd aygi f; b, fav muf&Sdv Jqkd aygi f; b, fav muf&Sdv Jqkd aygi f; b, fav muf&Sdv Jqkd
wmeJhpmt kyft rsdK;t pm; wmeJhpmt kyft rsdK;t pm; wmeJhpmt kyft rsdK;t pm; wmeJhpmt kyft rsdK;t pm; wmeJhpmt kyft rsdK;t pm;
awGv nf; odcsi fygw, f/ awGv nf; odcsi fygw, f/ awGv nf; odcsi fygw, f/ awGv nf; odcsi fygw, f/ awGv nf; odcsi fygw, f/
csi f ;&k d ;&myk H jyi f aygi f ;
u 5t k yf xk wf cJ h w, f / aemuf
0wKwkdaygi f;csLyfu 3 t kyf?
aemuft pkd;&xkwfuawmY2
t k yf pk pk aygi f ; 10t k yf xk wf cJ h
w, f/
pmayqkawG&cJhw, fv kdU pmayqkawG&cJhw, fv kdU pmayqkawG&cJhw, fv kdU pmayqkawG&cJhw, fv kdU pmayqkawG&cJhw, fv kdU
vnf; od&ygw, f/ qk&cJhwJU vnf; od&ygw, f/ qk&cJhwJU vnf; od&ygw, f/ qk&cJhwJU vnf; od&ygw, f/ qk&cJhwJU vnf; od&ygw, f/ qk&cJhwJU
pmt kyfemrnf? qkt rsdK; pmt kyfemrnf? qkt rsdK; pmt kyfemrnf? qkt rsdK; pmt kyfemrnf? qkt rsdK; pmt kyfemrnf? qkt rsdK;
t pm;? b, fvdkt qi fYawGeJh t pm;? b, fvdkt qi fYawGeJh t pm;? b, fvdkt qi fYawGeJh t pm;? b, fvdkt qi fYawGeJh t pm;? b, fvdkt qi fYawGeJh
owfrSwfNyD; ay;wmv nf; owfrSwfNyD; ay;wmv nf; owfrSwfNyD; ay;wmv nf; owfrSwfNyD; ay;wmv nf; owfrSwfNyD; ay;wmv nf;
qkdwmodcsi fygw, f/ qkdwmodcsi fygw, f/ qkdwmodcsi fygw, f/ qkdwmodcsi fygw, f/ qkdwmodcsi fygw, f/
uRefawmfjr0wDr*Zi f;
buf rS mvnf ; a&;w, f / rsd K;cspf
pdwft ajccHwJhjr0wDr*Zi f;eJY
pmayt ajccHwJhai Gwm&DawG
rSmvnf;a&;w, f/ csi f;eJYywf
oufwJht aMumi f; t &mav;
awG? csi f;x kH;"av UawGukd
0wKZmwfvrf;av;awGa&;NyD;
ai Gwm&DukdykYdw, f/ aemuf
[ k d wk ef ;u csi f ;awG u t *F vd yf
wufvmuwnf;u pcsvm
wmaemufqkH;wcsdKYae&m
awGrSmqkdvGwfvyfa&;&wJh
t xdwkdufwJht aMumi f; 0wK
Zmwfvrf;awGa&;NyD; jr0wD
uk d yk d Y w, f / t J vk d eJ h2005ck ES pf
jr0wDr*Zi f;rSmjr0wDwpf
oufwmt aumi ;fqkH;0wKwkd
qk&&SdcJhw, f/ aemuf2006
ckESpfrSmai Gwm&DwpfESpfwm
t aumi f;qkH; 0wK&Snfqk&&Sd
cJhygw, f/ 2007ckESpfrSmvnf;
ai G wm&Dr* Zi f ;rS myJt aumi f ;
qkH; 0wKwkdqk&&SdcJhw, f/
uRefawmfu t vkyfuvnf;
wpfzufqkdawmha&;v kduf?
csx m;v kduf? jyefa&;v kduf?
jyefcsxm;vkdufeJha&;vmcJhwm
vkH;csi f;0wKwpft kyf a&;jzpf
w, f/ t J' gukduRefawmf
yckuLOD;t kef;az pmayqkukd
ykdYvkdufw, f/ 2009 ckESpf
wpfEkdi fi HvkH;t qi fYvkH;csi f;
0w K&S nf' k wd , qk&&S d cJ h w, f /
pmt kyfemrnfu oufwHa&mi f
pOfajrjyi ferf;wJYawmi fwef;
jri fhewfyef;csDjzpfw, f/ uRef
awmf enf;enf;? enf;enf;eJh
a&;vmwJ h 0w Kwk d10yk ' f aygi f ;
csLyf uk d2010rS mpmayAd rmef uk d
yk d Y vk d uf w, f / Nyd Ki f yG J ayh g/ t J ' D rS m
Ekdi fi Hawmft qi fYwwd, qk
&&SdcJhw, f/ emrnfu awmi f
wef;&i fcGi f0wKrsm; jzpfw, f/
pmaypdppfa&;&kH;rSmwm0ef pmaypdppfa&;&kH;rSmwm0ef pmaypdppfa&;&kH;rSmwm0ef pmaypdppfa&;&kH;rSmwm0ef pmaypdppfa&;&kH;rSmwm0ef
x rf;aqmi fcJh&wJhumv awG x rf;aqmi fcJh&wJhumv awG x rf;aqmi fcJh&wJhumv awG x rf;aqmi fcJh&wJhumv awG x rf;aqmi fcJh&wJhumv awG
xJrSmjyefvnfa0rQcsi fwm xJrSmjyefvnfa0rQcsi fwm xJrSmjyefvnfa0rQcsi fwm xJrSmjyefvnfa0rQcsi fwm xJrSmjyefvnfa0rQcsi fwm
rsm;&Sd&i f a0rQay;ygt kH;/ rsm;&Sd&i f a0rQay;ygt kH;/ rsm;&Sd&i f a0rQay;ygt kH;/ rsm;&Sd&i f a0rQay;ygt kH;/ rsm;&Sd&i f a0rQay;ygt kH;/
pmaypdppfa&;&kH;rSm
wm0ef xrf ;aqmi f wk ef ;uawmY
t awG Y t BuH KuawmYt rsm;BuD ;
&cJhw, f/ t rsm;BuD;x JurS
t aumi f ;qk H ;t aet xm;wpf ck
uk dajym&r, f qk d &i fcsi f ;awmi f
u vmwJhvlawG?awmi fwef;
a' ouvmwJYvlawG?&efukef
r[ k wf wJ he, f uvmwJ h vl awG ?
t oi f;t zGJYawGayhg/ pmaypdppf
a&;&JYvkyfxkH;vkyfenf;u odyf
ukd&SkyfaxG;w, f/ t J' DawmU
uRefawmfu enf;enf;yg;yg;
jrefEkdi foav muf jrefoGm;
at mi f?&Ekdi foavmuf&oGm;
at mi fqkdjyD; &kH;rSmvSnfUywfjyD;
vk d uf &S may;?vk d uf ajymay;&wm
ayhg/ t J' grsdK;av;awGaqmi f
&Gufay;Ekdi fcJhw, f/ pdwfnpf
p&maumi ;fwmpdppfa&;rSL;u
ol rod &i f rod wJ h t wk d i f ; pma&;
q&ma&;wmawGjyKwfoGm;
wwf w, f / cG i f h rjyKcJ U &i fpma&;
q&mBud K;pm;xm;orQt vum;
jzpf oG m;wwf w, f / Munf U wJ h vl
uv nf; bmnTefMum;csuf
t xl ;t axG vnf ; &S d wmr[ k wf
bl ;/ ' gawG [ mpma&;q&mawG
od yf ES ajrmzk d Y aumi ;f wmayh gaemf /
pmayqkdwmpma&;q&m&JY
ES vk H ;om;eJ YarG ;zG m;vmwmav/
' gukdjzKwfw, f jzwfw, fqkd
wmajcv uft jzwfcH&wJh
oabmyJ / y, f ypf vk d uf w, f qk d
wmowf ypf vk d uf wmeJ Yt wl wl
yJ / rl u b, f vk d yJcsxm;w, f
qk d ayr, f Upmaypd ppf a&;rl qk d wm
t i frwef a, bk, sqefw, f
bmrSra&r&mt ukefrIefrIef
rTm;rTm;awG? Oyrmajym&&i f
csi f;t rsdK;om;aeYvkdYt okH;rjyK
&vdkYajymw, frvm;? b, f
0ef BuD ;Xme?b, f &k H ;rS mrSt J ' D vd k
ra&;ygeJhqkdwJhnTefMum;csuf?
&kH;t rdefYqkdwmvkH;0r&Sdbl;/
a' oE m&t mP myk d i f wpf ae&m
uae csi f;t rsdK;om;aeYv kdY
ra&;&i faumi f;r, fAsm?t rsdK;
om;qk d wmwpf rsd K;om;yJ&S d &r, f
av/ csi f;t rsdK;om;aeYvkdYa&;
&i f wpfrsdK;jzpfaer, favvkdY
a0a00g;0g;ajymwmeJ h uk dra&;eJ h
qk d NyD ; jzpf oG m;w, f / b, f t pk d ;&
&kH;rSmrS' Dt rdefYr&Sdbl;av/
b, frSmrSt rdefhr&SdwJh[ mukd
pmaypd ppf a&;&k H ;rS mvk d uf NyD ;xd ef ;
ae&w, f/ acwfeJYHarmony
rjzpfwJht aet xm;awGayhg/
pmaypdppfa&;u &nf&G, fcsuf
aumi f ;ayr, f Uvuf awG Y t usd K;
uawmh' Dpmaye, fy, fu
' gt ajzyJ/
t ckv uf&Sdt pkd;&0efx rf; t ckv uf&Sdt pkd;&0efx rf; t ckv uf&Sdt pkd;&0efx rf; t ckv uf&Sdt pkd;&0efx rf; t ckv uf&Sdt pkd;&0efx rf;
awGt ay: t jri fokH;oyfay; awGt ay: t jri fokH;oyfay; awGt ay: t jri fokH;oyfay; awGt ay: t jri fokH;oyfay; awGt ay: t jri fokH;oyfay;
ygOD;/ ygOD;/ ygOD;/ ygOD;/ ygOD;/
t pkd;&0efxrf;awG
uawmhpDrHcsufeJYvkyfrS&r, f/
' D t wk d i f ;qk d &i f awmhat muf uk d
ra&muf bl ;/ aemuf NyD ; jyi f Mu
yg?jyKMuygqk d &k H eJ Yr&bl ;/ t &i f
u okH;pm;r&wJhvkyfxkH;vkyf
enf ;awGjyi f ypf vk d uf rS myJvk yf
vk d Y &rS myg/ vT wf awmf wk d Y ?or w
&kH;bufu ajymi f;vJzkdYpaejyD
ayh g/ jynf ol ud kA[ k d jyKzk d Yajymi f ;
vJ r, f qk d jyD ; jynf ol ' k u a&muf
at mi f&S d aewJ hvk yf xk H ;vk yf enf ;
awG?ykHpHZ, m;awGrjyKay;bl;
av/ ' gawG jyi f vk d uf rSt vk d vd k
ajymi f;vJoGm;rSm/ t ajccHukd
jyi fzkdYvkdw, f/
t pdk;&0efx rf;b 0u ae t pdk;&0efx rf;b 0u ae t pdk;&0efx rf;b 0u ae t pdk;&0efx rf;b 0u ae t pdk;&0efx rf;b 0u ae
t Ni drf;pm;v nf; , lNyD;NyD t Ni drf;pm;v nf; , lNyD;NyD t Ni drf;pm;v nf; , lNyD;NyD t Ni drf;pm;v nf; , lNyD;NyD t Ni drf;pm;v nf; , lNyD;NyD
qkdawmYt ckvuf&Sda&mpmyJ qkdawmYt ckvuf&Sda&mpmyJ qkdawmYt ckvuf&Sda&mpmyJ qkdawmYt ckvuf&Sda&mpmyJ qkdawmYt ckvuf&Sda&mpmyJ
a&;aewmv m;? wjcm; a&;aewmv m;? wjcm; a&;aewmv m;? wjcm; a&;aewmv m;? wjcm; a&;aewmv m;? wjcm;
t vkyfa&mbmrsm;vkyfukdi f t vkyfa&mbmrsm;vkyfukdi f t vkyfa&mbmrsm;vkyfukdi f t vkyfa&mbmrsm;vkyfukdi f t vkyfa&mbmrsm;vkyfukdi f
aeygov Jqkdwmodcsi fyg aeygov Jqkdwmodcsi fyg aeygov Jqkdwmodcsi fyg aeygov Jqkdwmodcsi fyg aeygov Jqkdwmodcsi fyg
w, f/ w, f/ w, f/ w, f/ w, f/
t puawmYpma&;zk d Y
&nf&G, fNyD; t Ni drf;pm;, lcJhwm
ayhg/ wu, fhwu, fusawmY
xi f oavmuf ra&;Ek d i f ao;bl ;/
avmavmq, f uawmhNews
Watch *sme, feJYThe Voice
*sme, frSmpmwnf;jzwfykdi f;rSm
wm0ef, lay;aew, fayhg/ t J' D
rS mvk yf aewmvnf ; od yf vnf ;
ra&;jzpfbl;/
t efu, fYb0rSmzwfzl;wJh t efu, fYb0rSmzwfzl;wJh t efu, fYb0rSmzwfzl;wJh t efu, fYb0rSmzwfzl;wJh t efu, fYb0rSmzwfzl;wJh
pmt kyfawGxJrSmt BudKufqkH; pmt kyfawGxJrSmt BudKufqkH; pmt kyfawGxJrSmt BudKufqkH; pmt kyfawGxJrSmt BudKufqkH; pmt kyfawGxJrSmt BudKufqkH;
pmt kyf&Sd&i f ajymay;ygt kH;/ pmt kyf&Sd&i f ajymay;ygt kH;/ pmt kyf&Sd&i f ajymay;ygt kH;/ pmt kyf&Sd&i f ajymay;ygt kH;/ pmt kyf&Sd&i f ajymay;ygt kH;/
b, fv kdt aMumi ;ft &mrsdK; b, fv kdt aMumi ;ft &mrsdK; b, fv kdt aMumi ;ft &mrsdK; b, fv kdt aMumi ;ft &mrsdK; b, fv kdt aMumi ;ft &mrsdK;
a&;x m;wmv J/ a&;x m;wmv J/ a&;x m;wmv J/ a&;x m;wmv J/ a&;x m;wmv J/
uRefawmfwkdYcsi f;
awmi fukdpmt kyfawGodyf
ra&mufbl;/ pmayu r&Sd
oavmufyJ/ ' gayr, fUukd, f
zwfzl;wJhpmt kyfawGxJrSmt NrJ
wrf; pGJNyD;zwfrdaewmuawmh
armi fazi , ft aMumi ;fukda&;
xm;wJ hpmqk d awmf ?a&;wJ h ol u
' *kefci fci fav;yg/ ' Dpmt kyfu
rE av;eef ;wG i f ; aemuf cH ork d i f ;
jzpfw, f/ orkdi f;jzpf&yfrSefukd
t ajccHjyD;awmYoDaygri f; yg
awmfrlp umvrSmjzpfysufae
wJhae&mukd&kyf&Si f&kdufjyxm;
ov dka&;x m;wm/ t a&;
t om; t &rf;ay:vGi fw, f/
pma&;q&mr&JYt a&;t om;
uvnf; aumi f;awmYykdNyD;
&oajrmufwmayhg/ ' guawmh
zwfzl;wJht xJu t BudKufqkH;
wpfckayhg/ rsm;rsm;vnf; rzwf
zl;ygbl;? pmzwft m;v nf;
enf;w, f/ awmrSmpmt kyf
vnf; r&SdawmUav/
pmrsufESm(12)odkh pmrsufESm(12)odkh pmrsufESm(12)odkh pmrsufESm(12)odkh pmrsufESm(12)odkh
pmayqkrsm;&Sifpma&;q&mBuD; udkEdkif;(csif;awmif)
(ac:) yl;Edkif;blESifhawGUqHkjcif;
rdki f' Drdkua&pD rdki f' Drdkua&pD rdki f' Drdkua&pD rdki f' Drdkua&pD rdki f' Drdkua&pD
Vol. 1, No.5
16
t efu, fwkdYukrP Dt aMumi f; t efu, fwkdYukrP Dt aMumi f; t efu, fwkdYukrP Dt aMumi f; t efu, fwkdYukrP Dt aMumi f; t efu, fwkdYukrP Dt aMumi f;
eJhv kyfi ef;pDrHudef;awGeJh eJhv kyfi ef;pDrHudef;awGeJh eJhv kyfi ef;pDrHudef;awGeJh eJhv kyfi ef;pDrHudef;awGeJh eJhv kyfi ef;pDrHudef;awGeJh
ywfoufNyD;awmh&Si f;jyay; ywfoufNyD;awmh&Si f;jyay; ywfoufNyD;awmh&Si f;jyay; ywfoufNyD;awmh&Si f;jyay; ywfoufNyD;awmh&Si f;jyay;
ygOD;/ ygOD;/ ygOD;/ ygOD;/ ygOD;/
uk r P D t aeeJ Yt rS wf
(12)?uarmZvrf;?A[ ef;NrdKY
e, f? &efukefNrdKYrSmwnf&dSNyD;
ukrP D&JYpDrHt kyfcsKyfa&;?aps;
uGuft wGi f;jzefhjzL; a&mi f;cs
jci f;eJhoHk;pGJolrsm;t wGuf
0efaqmi frIay;jci f;udkt "du
xm; aqmi f &G uf ygw, f / t awG Y
t BuHK&i fYusufNyD; aumi f;pGm
avYusi fYoi fMum;wJYt i f*si feD
, mt zGJYudkvnf; zGJYpnf;xm;yg
w, f / t ar&d uef enf ;ynmud k
t oHk;jyKNyD; SolarRiseSys
Brand wpfrsdK;wnf;udkom
x kwfv kyfa&mi f;csygw, f/
t efu, fwdkY&JYSolarRiseSys
uk r P D &J Y t m;omcsuf u Trad-
ing oD;oefYukrP Dr[ kwfwJU
t wGufaMumi fYqdkvmpGrf;t i f
t oH k ;csa&; ud p t 00rS mTurn
Key Solution ac: pm;oHk;ol
t wGuft qi foi fYt oHk;jyKEdki f
&ef wdusaocsmcdki frmwJh
0efaqmi frIrsm;udkvdkt yfonfU
t wdki f; ay;Edki fjci f;yJ jzpfyg
w, f /SolarRiseSys \ t "d u
&nf&G, fcsufuawmhvuf&dS
qdkvmaps;uGuft wGi f; t rSef
wu, ft &nf t aoG ;jynf U 0wJ h
qd k vmyp nf ;rsm;ud kae&ma' o
ra&G; oHk;pGJolrsm;xHa&muf&dS
apNyD; qdkvmpGrf;t i ft oHk;jyK
&jci f;\ t usdK;aus;Zl;rsm;udk
vufawGYcHpm;apvdkjci f;yJ jzpf
ygw, f/ jrefrmEdki fi H&moDOwk
ESi fYudkufnDrI&dSap&ef Edki fi H
wumqdkvmenf;ynmydki f;
qd k i f &mt awG Y t BuH K&i f Ut i f *si f
eD , mrsm; ud k , f wd k i f prf ;oyfppf
aq;rIt qi f Y t qi f Y ud kt Bud rf
BudrfjyKvkyfNyD;rSomGrade-A
t qi f Y &d S qd k vmjym;rsm;omxk wf
vkyfa&mi f;csjci f; jzpfygw, f/
SolarRiseSys rSxkwfvkyfwJh
ypnf;rsm;[ mpuf&Hkwpf&Hk
wnf ;uxk wf vk yf xm;wJ USRS
Brand wpfrsdK;wnf;udkom
t oHk;jyKay;xm;ygw, f/ SRS
ukrP Dur0, f, lrDSite Sur-
vey vma&muf ay;jci f ;?0, f , l
NyD;aemuf Service ESi fYWar-
ranty, Maintenance ydki f;udkyg
aqmi f&Gufay;jci f;? vdkt yfwJh
Spare Parts rsm;udkSRS rS
t vG, fwul jyefvnf0, f, l
Ed k i f jci f ; t p&d S wJ U 0ef aqmi f rI rsm;
udkvnf; ay;ygw, f/
t ckcsi f;jynfrSmvkyfr, fhpDrH t ckcsi f;jynfrSmvkyfr, fhpDrH t ckcsi f;jynfrSmvkyfr, fhpDrH t ckcsi f;jynfrSmvkyfr, fhpDrH t ckcsi f;jynfrSmvkyfr, fhpDrH
udef; pNyD;jzpfay:v mykHeJY udef; pNyD;jzpfay:v mykHeJY udef; pNyD;jzpfay:v mykHeJY udef; pNyD;jzpfay:v mykHeJY udef; pNyD;jzpfay:v mykHeJY
t pkd;&eJYb, fvdkoabmwlnD t pkd;&eJYb, fvdkoabmwlnD t pkd;&eJYb, fvdkoabmwlnD t pkd;&eJYb, fvdkoabmwlnD t pkd;&eJYb, fvdkoabmwlnD
rIawGx m;&Sdov Jqkdwm rIawGx m;&Sdov Jqkdwm rIawGx m;&Sdov Jqkdwm rIawGx m;&Sdov Jqkdwm rIawGx m;&Sdov Jqkdwm
odcsi fygw, f/ odcsi fygw, f/ odcsi fygw, f/ odcsi fygw, f/ odcsi fygw, f/
e, f pyf a&;&m0ef BuD ;
Xme? aus;v ufa' ozGHYNzdK;
wkd;wuf a&;OD;pD;Xmeuae
NyD;awmhaus;vufrD;vi f;a&;
wi f' gpepf t dwfzGi fhwi f' grSm
t ef u, f wk d Yuk r P D uaevnf ;
0i f jyd Ki f cJ h w, f / t J ' D rS mt ef u, f
wkdYukrP Du wi f' gat mi f
w, f/ jynfe, feJYwkdi f; 14ckeJY
ukd, fykdi ft kyfcsLyfcGi fh&a' o 6
ckt ygt 0i f a' o 20 rSm
t ef u, f wk d Y u 7ae&mat mi f
Ekdi fcJhw, f/ t J' gawGuawmh
csi f;jynfe, f? ucsi fjynfe, f?
em*uk d , f yk d i f t k yf csLyf cG i f h &a' o?
&Srf;jynfe, f? rGefjynfe, f?
ukd;uefYukd, fykdi ft kyfcsLyfcGi fh&
a' oeJYweomF&Dwkdi f;qkdNyD;
jynf e, f eJ Y wk d i f ; 5ck eJ Yuk d , f yk d i f
t kyfcsLyfcGi fh&a' o 2ckwi f' g
at mi fcJhw, f/
csi f;jynfe, ft wGuf pDrH csi f;jynfe, ft wGuf pDrH csi f;jynfe, ft wGuf pDrH csi f;jynfe, ft wGuf pDrH csi f;jynfe, ft wGuf pDrH
udef;oufwrf;umveJhe, fajr udef;oufwrf;umveJhe, fajr udef;oufwrf;umveJhe, fajr udef;oufwrf;umveJhe, fajr udef;oufwrf;umveJhe, fajr
a' ot ykdi f;t jcm;awGukd a' ot ykdi f;t jcm;awGukd a' ot ykdi f;t jcm;awGukd a' ot ykdi f;t jcm;awGukd a' ot ykdi f;t jcm;awGukd
o dcsi fygw, f/ NyD;awmh o dcsi fygw, f/ NyD;awmh o dcsi fygw, f/ NyD;awmh o dcsi fygw, f/ NyD;awmh o dcsi fygw, f/ NyD;awmh
jynfe, ft pkd;&eJYa&mb, fvdk jynfe, ft pkd;&eJYa&mb, fvdk jynfe, ft pkd;&eJYa&mb, fvdk jynfe, ft pkd;&eJYa&mb, fvdk jynfe, ft pkd;&eJYa&mb, fvdk
csdwfqufrIrsdK; &SdovJqkdwm csdwfqufrIrsdK; &SdovJqkdwm csdwfqufrIrsdK; &SdovJqkdwm csdwfqufrIrsdK; &SdovJqkdwm csdwfqufrIrsdK; &SdovJqkdwm
v nf; odcsi fygw, f/ v nf; odcsi fygw, f/ v nf; odcsi fygw, f/ v nf; odcsi fygw, f/ v nf; odcsi fygw, f/
pDrHudef;oufwrf;
u rwfv 31 &ufaeYu
aemuf qk H ;jzpf w, f / yp nf ;&wm
eJ hcsuf csi f ;oG m;vk yf r, f / t jref
qk H ;vk yf rS myg/ t vG ef qk H ;Mum&i f
q, f&uf? q, fhi g;&ufygyJ/
owfrSwfay;xm;wJh&GmawGxd
oGm;a&mufNyD; wyfqi fay;&i f
pD rH ud ef ;NyD ;rS myg/ ' gayr, f Uwpf ck
&S d wmu rwf v 31u aemuf
qkH; qkdayr, fUa' ouvnf;
7 ck&xm;wm?NyD;awmhoGm;
r, f hae&mawG uvnf ; awmi f
eJ Y ajrmuf NyD ;awmhvrf ;yef ;quf
oG, fa&;cufcJwJha' oawG
csnf;yJjzpfwJht wGuf t J' DrSm
awmhuRef awmf wk d Yt enf ;i , f
awmhaESmi fhaES;oGm;Ekdi fw, f/
csi f ;jynf e, fpD rH ud ef ;a' oawG
uawmhajrmufykdi f;rSmqkd&i f
[ m;cg;? zvrf;? xefwvef
jzpfw, f/ awmi fykdi f;qkd&i f
ri f;wyf? uefyufvuf jzpf
w, f/ jynfe, ft pdk;&eJYus
awmht efu, fwkdYpnfyi f
0efBuD; OD;Ekdef;Ekdi f;ukdzkef;quf
NyD ;t ef u, f wk d Yvk yf aqmi f r, f U
pDrHudef;t aMumi ;fawGajymjy
w, f/ csi f;jynfe, ft pkd;&eJY
azazmf0g&D24 &ufaehrSm
oGm;awGYcJhw, f/ e, fpyfOD;pD;
Xmeu owf rS wf ay;wJ hNrd KY e, f
eJh&GmawGukdjynfe, ft pkd;&eJY
wk d i f yi f w, f / wpf csd KY&G mawG qk d
t ajymi f ;t vJ &S d cJ h w, f / vk d t yf
csuft v kduf &Gmajymi f;NyD;
owf rS wf ay;cJ h w, f / vk d t yf wJ h
t ult nDawGay;cJhygw, f/
pDrHudef;vkyfr, fhae&mawGudk pDrHudef;vkyfr, fhae&mawGudk pDrHudef;vkyfr, fhae&mawGudk pDrHudef;vkyfr, fhae&mawGudk pDrHudef;vkyfr, fhae&mawGudk
ajymjyygOD;/ ajymjyygOD;/ ajymjyygOD;/ ajymjyygOD;/ ajymjyygOD;/
pDrHudef;v kyfr, fU
ae&mawG uawmhcsi f ;jynf e, f
&J Y awmi f yd k i f ;eJ hajrmuf yd k i f ;jzpf yg
w, f /ajrmuf yd k i f ;rS mxef wvef
NrdKYe, f?[ m;cg;NrdKYe, f?zvrf;
Nrd KY e, f awG eJ hawmi f yd k i f ;rS mawmh
ri f;wyfNrdKYe, f?uefyufvuf
NrdKYe, fawGjzpfygw, f/ csi f;
jynfe, f ajrmufydki f;t wGuf
x efwv efNrdKYe, f&Sd&GmawG
t wGuf- 117 t drf[ m;cg;
NrdKYe, ft wGi f;&Sd&Gmrsm;t wGuf
- 137 t drfESi fhzvrf;NrdKYe, f
t wGi f;&Sd&Gmrsm;t wGuf- 135
t drfwdkhjzpfygw, f/csi f;jynfe, f
awmi fydki f;rSmqdk&i f ri f;wyf
NrdKYe, ft wGi f;&Sd&Gmrsm;t wGuf
- 108 t drf uefyufvufNrdKY
e, ft wGi f;&Sd&Gmrsm;t wGuf -
115 t drfwdkhjzpfygw, f/ csi f;
jynfe, ft wGi f;&SdNrdKYe, f (5)
NrdKYe, frSaus;&Gmaygi f;(16)&Gm
t wG ufpk pk aygi f ;t d rf ajc (612)
t drfudkay;rSmjzpfygw, f/
t oHk;jyKr, fhypnf;t rsdK; t oHk;jyKr, fhypnf;t rsdK; t oHk;jyKr, fhypnf;t rsdK; t oHk;jyKr, fhypnf;t rsdK; t oHk;jyKr, fhypnf;t rsdK;
t pm;yHkpHawGua&m/ t pm;yHkpHawGua&m/ t pm;yHkpHawGua&m/ t pm;yHkpHawGua&m/ t pm;yHkpHawGua&m/
t oHk;jyKr, fUypnf;
t rsdK;t pm;rsm;uawmh
1/ 90Watt qdkvmjym;wpfjym;
2/ 65Ah bufx&DwpfvHk;
3/ Control Box wpfck
4/ 3W LED rD;oD; (1)vHk;eJh
7W LED rD ;oD ; (1)vH k ;wd k hjzpf yg
w, f/
pDrHudef;NyD;oGm;wJhaemuf pDrHudef;NyD;oGm;wJhaemuf pDrHudef;NyD;oGm;wJhaemuf pDrHudef;NyD;oGm;wJhaemuf pDrHudef;NyD;oGm;wJhaemuf
wyfqi fcJhwJYypnf;awG wyfqi fcJhwJYypnf;awG wyfqi fcJhwJYypnf;awG wyfqi fcJhwJYypnf;awG wyfqi fcJhwJYypnf;awG
a&&SnfwnfwHYzkdYxdef;odrf;rI a&&SnfwnfwHYzkdYxdef;odrf;rI a&&SnfwnfwHYzkdYxdef;odrf;rI a&&SnfwnfwHYzkdYxdef;odrf;rI a&&SnfwnfwHYzkdYxdef;odrf;rI
t ykdi f;rSmb, fv dkwm0efcGJ t ykdi f;rSmb, fv dkwm0efcGJ t ykdi f;rSmb, fv dkwm0efcGJ t ykdi f;rSmb, fv dkwm0efcGJ t ykdi f;rSmb, fv dkwm0efcGJ
a0x m;ygov J/ a0x m;ygov J/ a0x m;ygov J/ a0x m;ygov J/ a0x m;ygov J/
t J' Dt ykdi f;rSmus
awmht efu, fwkdYu oGm;NyD;
wyfqi fay;uwnf;u aocsm
oi fay;x m;rSmyg/ b, fv dk
wyfqi f&rvJ? b, fvkdokH;&
rvJ? b, fvdkqkd&i f ysufpD;
wwfw, fqkdwmawGa' ocH
awGukdwpfcgwnf;ajymjycJhrSm
yg/ wpfcsKdYa' oawGrSmArmvkd
r&awmholwkdYa' opum;eJh
aocsm&Si f;v i f;ajymjyrSmyg/
Manual awGrSmvnf; wyfqi f
enf;? xdef;odrf;enf;awGudk
ao csm&Si f;jyx m;ygw, f/
' ght jyi f Video File rsm;eJhyg
o&kyfjy&Si f;vi f;xm;wJUt acG
awGudkvnf; xnfUay;xm;yg
w, f/ wpfcgwnf;MunfUNyD;
vkyfvkdY&at mi fayhg/
t efu, fwdkhv kyfi ef;pDrHudef; t efu, fwdkhv kyfi ef;pDrHudef; t efu, fwdkhv kyfi ef;pDrHudef; t efu, fwdkhv kyfi ef;pDrHudef; t efu, fwdkhv kyfi ef;pDrHudef;
t aeeJhv kyfcJUNyD;wJh[ mawG t aeeJhv kyfcJUNyD;wJh[ mawG t aeeJhv kyfcJUNyD;wJh[ mawG t aeeJhv kyfcJUNyD;wJh[ mawG t aeeJhv kyfcJUNyD;wJh[ mawG
ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/
vkyfi ef;pDrHudef;rsm;
t aeeJha&' D, dkpcef; (quf
oG, fa&;wm0gwdki f) rsm;rSm
qdkvmpGrf;t i foHk;"gwft m;ay;
pepfawG[ dkw, fBuD;rsm;wGi f
csif;jynfe, f\ aus;&Gm(16)&GmrSt drfajc (612)t drfqdkvmrD;wyfqifay;aeonf h
qdkvmrD;ay;ukrPD(Solar Ise) rSBusiness Development Manager
OD;aumi f;ausmfESi fUawGYqHkjci f;
t oHk;jyKwJhqdkvmpGrf;t i foHk;
a&ylay;pepfrsm;eJhvrf;rD;wdki f
pepfawGukrP DBuD;rsm;rSm
t oHk;jyKwJhqdkvmpGrf;t i foHk;
"gwft m;ay;pepfawGaq;&Hk
aq;ay;cef;rsm;rSmt oHk;jyKwJh
qd k vmpG rf ;t i f oH k ; Blood Bank
Refrigerator, DC Refrigerator
ESi fhDC Freezer rsm; pdkufysdK;
a&;vkyfi ef;rsm;rSmt oHk;NyKEdki f
wJhqdkvmpGrf;t i foHk; a&wi f
pepfawGpwJhpDrHudef;awG
t aumi fxnfazmfaqmi f&Guf
NyD;Nzpfygw, f/ t J' DpDrHudef;rsm;
x JrSaejynfawmfrSm&SdwJh
i vdkufuefomt yef;ajzpcef;
rSmqdkvmpGrf;t i foHk;"gwft m;
ay;pepf? v rf;rD;wdki fawGeJh
a&ylay;pepfawGrSmypnf;awG
rSmt m;vHk;t oHk;jyKwyfqi f
xm;NyD ;jzpf ygw, f / t J ' Di vd k uf
uefomt yef;ajzpcef;[ m
jref rmEd k i f i H rS myxrqH k ; Green
Resort wpfckvnf;jzpfygw, f/
t J' Dt jyi faejynfawmfrSm&SdwJh
5 star t qi fh&Sd[ dkw, fBuD;
wpfckrSmvnf; aea&mi fjcnf
pGrf;t i foHk; a&ylay;pepf
pDrHudef;BuD;udkvnf; pwi f
vkyfaqmi faeNyDjzpfygw, f/
t J' DpDrHudef;BuD;[ mv nf;
jrefrmEdki fi HrSmt BuD;qHk; qdkvm
pG rf ;t i f oH k ; a&yl ay;pepf pD rH ud ef ;
BuD;Nzpfygw, f/
t efu, fvn t efu, fvn t efu, fvn t efu, fvn t efu, fvnf ff ff; csi f;jynfe, ; csi f;jynfe, ; csi f;jynfe, ; csi f;jynfe, ; csi f;jynfe, f ff ff
a&mufzl;cJhw, fvdkYMum;od& a&mufzl;cJhw, fvdkYMum;od& a&mufzl;cJhw, fvdkYMum;od& a&mufzl;cJhw, fvdkYMum;od& a&mufzl;cJhw, fvdkYMum;od&
w, f/ t efu, fht aeeJYcsi f; w, f/ t efu, fht aeeJYcsi f; w, f/ t efu, fht aeeJYcsi f; w, f/ t efu, fht aeeJYcsi f; w, f/ t efu, fht aeeJYcsi f;
jynfe, ft ay: cHpm;csuf jynfe, ft ay: cHpm;csuf jynfe, ft ay: cHpm;csuf jynfe, ft ay: cHpm;csuf jynfe, ft ay: cHpm;csuf
t jri fav ;v nf; a0rSsay; t jri fav ;v nf; a0rSsay; t jri fav ;v nf; a0rSsay; t jri fav ;v nf; a0rSsay; t jri fav ;v nf; a0rSsay;
ygOD;/ ygOD;/ ygOD;/ ygOD;/ ygOD;/
csi f;jynfe, fBuD;ukd
awmht &rf;yJzGHYNzdK;wkd;wuf
apcsi fygw, f/ csi f;jynfe, fu
c&D;oGm;vma&; vkyfi ef;eJYqkd
awmfawmfat mi fjri fEkdi fw, f/
csi f;jynfe, fu awmfawmfvS
w, f / awmi f awG &J Y t aet xm;
vnf; wjcm;ae&mawGeJYrwl
bl;/ ydkBuD;NyD; jri fhrm;w, f/
pdwf0i fpm;p&maumi f;w, f/
csi f;jynfvdarmfoD;?yef;oD;qkd
awmfawmfaumi f;w, f/ jynf
wG i f ; jynf yyk d Y vk d Y &at mi fpk d uf ysd K;
a&;vkyfi ef;vnf; wkd;csJYapcsi f
w, f / csi f ;jynf e, frD ;xd ef xd ef
vi f ;NyD ; zG H YNzd K;wk d ;wuf vmawmh
rSmygvkdhuRefawmf qkawmi f;
arwmykdhocsi fygw, f/
csif;jynfe, fBuD;ukdawmht&rf;yJzGHYNzdK;wkd;wufapcsifygw, f??csif;jynfe, fu
c&D;oGm;vma&;vkyfief;eJYqkdawmfawmfatmifjrifEkdifw, f??csif;jynfe, fu awmfawmf
vS w, f ??awmif awG &J Ytaetxm;vnf ; wjcm;ae&mawG eJ Yrwl bl ;??yd k BuD ;NyD ;jrif h rm;w, f ??
pdwf0ifpm;p&maumif;w, f??csif;jynfvdarmfoD;?yef;oD;qkdawmfawmfaumif;w, f??
jynfwGif; jynfyykdYvkdY&atmifpkdufysdK;a&;vkyfief;vnf; wkd;csJYapcsifw, f??csif;jynfe, f
rD;xdefxdefvif;NyD; zGHYNzdK;wkd;wufvmawmhrSmygvkdY .....
16 April 2013
17
ed' gef;
19&mpkaESmi f;ydki f;?
jAdwdoSswdkYrScsi f;awmi fwef;
t m; rodrf;ydkufrDt csdeft xd?
wm&T ef ;wd k Y onfcsi f ;awmi f wef ;
wpfav QmufwGi f t i ft m;
t awmi f h wi f ;qH k ;aomrsd K;EG , f pk
wpf pk jzpf cJ h onf / 4i f ;wd k Y \ MoZm
t mP monf [ m;cg;t eD;&Sd
azmi fAm; (Phau Va) rSrP dyl
e, f pyf t xdysH Y ES H Y cJ h onf / t jcm;
aomcsi f;v lrsdK;rsm;t Mum;
, i f;uJhodkYNydKi fbufui f;aom
t aet xm;wpf ck ud kyd k i f qd k i f Ed k i f
jci f;rSmt aemufwdki f;Edki fi Hrsm;
wGi fusi fhoHk;vsuf&Sdaom' Drdk
ua&pDt kyfcsKyfa&;pepfuJhodkY
aomEdki fi Ha&;pepfwpf&yft m;
usi f h oH k ;Ed k i f cJ U jci f ;aMumi f U jzpf onf /
, i f ;Ed k i f i H a&;pepf t m; 19&mpk
t apmydki f;umvrSpwi fum
NAdwdoQwdkYrScsi f;awmi ft m;
od rf ;yd k uf onf Ut csd ef xdusi f h oH k ;
cJUMuonf/ xdkuJhodkYaomEdki fi H
a&;pepfusi f h oH k ;jci f ;jzi f h4i f ;wd k Y
t eD;t em;&SdrsdK;EG, fpkrsm;t m;
rdom;pkwpfckozG, f pkpnf;
aexdki fcJUMuonf/ 4i f;t jyi f
wm&Tef;wdkYonf vsi fjrefxuf
jrufaomt a&mi f;t 0, f
vkyfol ukefonfrsm;jzpfMu
onf ES i f h t nD4i f ;wd k Y \ wm&T ef ;
&Gmt m; A[ dkjyKvsuf vlIdi f;
(Lushai) e, f? csi f;jynfESi fh
uav;csdKi fh0Srf;&SdukefoG, f
vkyfi ef;rsm;t m; xdef;csKyfEdki fcJU
Muonf/ t "du ukefpnfrsm;
jzpf onf Uqm;ES i f hoH xnf yp nf ;
rsm;t m; wi fydkYay;aeaom
uav;csdKi fY0Srf;&SdajrjyefYom;
rsm;ESi fhvnf; aumi f;rGefaom
qufqHa&;rsm; xm;&SdEdki fcJUMu
onf/ i f;wdkhusi fhoHk;cJhaom
Edki fi Ha&;pepf? oHwrefa&;&m
uRrf ;usi f rI ES i f h ?uav;csd Ki f h 0S rf ;&S d
Armrsm;ESi fhr[ mrdwfzGJYEdki fjci f;
wdkYaMumi fh4i f;wdkYxdef;csKyf&m
a' owGi f MoZmanmi f;cJUMu
onf/ , ckaqmi f;yg;wGi f
wm&Tef;wdkY\ ukefoG, fpepfESi fh
xdkukefoG, frIaMumi fh4i f;wdkY\
MoZmt mP mBuD;xGm;vmyHk
wdkYudkazmfjyoGm;rnfjzpfonf/
csi f;v lrsdK;rsm;\ pdkufysdK; csi f;v lrsdK;rsm;\ pdkufysdK; csi f;v lrsdK;rsm;\ pdkufysdK; csi f;v lrsdK;rsm;\ pdkufysdK; csi f;v lrsdK;rsm;\ pdkufysdK;
a&;ESi fhukefx kwfv kyfrI a&;ESi fhukefx kwfv kyfrI a&;ESi fhukefx kwfv kyfrI a&;ESi fhukefx kwfv kyfrI a&;ESi fhukefx kwfv kyfrI
aemufcHordki f;t usOf; aemufcHordki f;t usOf; aemufcHordki f;t usOf; aemufcHordki f;t usOf; aemufcHordki f;t usOf;
v lt rsm;u csi f;
awmi f wef ;wG i fbmrS rjzpf xG ef ;?
b, ft &mrSrxGuf[ kajymp
rSwf jyKwwfMuaomfv nf;
t rd csi f ;awmi f onf csi f ;vl rsd K;
rsm;\ &S i f oef aexd k i f a&;t wG uf
t &mt m;vHk;eD;yg; ay;pGrf;Edki f
cJhonf/ 0rf;pmzlvHka&;t wGuf
csif;vlrsdK;rsm;\ pdkufysdK;a&;?ukefoG, fpepfESifhwm&Tef; (Tashon) pD;yGm;a&;tiftm;
O, smOf?awmi f, mESi fUawm
awmi fopf awmponf Ut &i f ;
jrpf oH k ;ck k rS wpf qi f U &S mazG awG Y &S d
cJUMuonf/ [ i f;oD;[ i f;&Guf
rsm;?z&HkoD;?z&JoD;?aq;&Guf
BuD;?ocGg;oD;?*si f;?MuufoGef?
i &kyfoD;?rkefni f;&Guft mvl;?
ydef;O? csnfxnfESi fUrJe, f
paom ajrxGufoD;ESHrsm;udk
NcHxJ pdkufysdK;Muonf/
rdk;wGi f;umvwGi frl
ajymi f;zl;ESi fhaumufyJoD;ESH
rsm;t m; awmi f , mxJ wG i fpd k uf
ysd K;avh &S d Muonf / wcgw&H wG i f
ocGm;?z&Hk?z&J?0OESi fht mvl;
rsm;t m; aumufyJoD;ESHrsm;ESi fh
t wlawmi f , mxJ wG i foD ;n yf
pdkufysdK;Muonf/ aqmi f;wGi f;
umvrsm;wGi f yJt rsdK;rsdK;udk
t vS nf U uspepf jzi f hpd k uf ysd K;avh
&SdMuonf/ opfawmt wGi f;rS
om;&Jwd&pmefrsm;? i Suft rsdK;
rsdK;?ysm;&nfESi fht jcm; opf
awmxGufypnf;rsm;jzpfaom
zsm? ysOf? oufu, fponfU
t oHk;t aqmi f ypnf;rsm;ESi fh
pm;aomufzG, f&mrsm; &SmazG
&, lcJhMuNyD; ysOf? oufu, f
rsm;jzi f h4i f ;wd k Y \ aet d rf rsm;t m;
aqmuf vk yf Muonf / opf awm
xJwGi f t rJvdkufMuNyD; jrpf
acsmi f ;rsm;xJ wG i f i g;zrf ;wwf Mu
onf/ 0gyi frsm;pdkufysdK;MuNyD;
t 0wft xnfrsm;udk4i f;wdkY
udk, fwdki f , ufvkyfMuonf/
(C & T 1896: pg 210-213 &
HNC Stevenson: pg 32)
Bud rf zsm?0g;zsm?jci f ;?
vSHwH?"m;?ykqdef?wl&Gi f;ESi fh
aygufjym;rsm; xkwfvkyfwwf
MuNyD; , rf;rIefYrsm;t m; udk, fh
enf;udk, fh[ efjzi fhxkwfvkyfcJU
Muonf/ wm&Tef;ESi fhvJi foJ
(Lente) wd k Y rS&T H Y ap;?ajrap;rsm;
jzi fhajrt dk;t rsdK;rsdK; xkwf
v kyfMuNyD; csi f;awmi ft ESHY
jzefhjzL; a&mi f;cscJhMuonf/
wm&T ef ;wd k Y xk wf vk yf aomajrt d k ;
rsm;t m; t &ufaopmrsm;
od k avS mi f &eft oH k ;jyKwwf MuNyD ;
vJi foJ ajrt dk;rsm;rSmrl t &nf
t aoG;aumi f;rGefaom&THYap;?
ajrap;rsm;jzi fhyHkpHt rsdK;rsdK;
xkwfvkyfxm;onfjzpf csuf
jyKwf&eft wGufygt oHk;jyKcJh
Muonf/ , i f;wdkYt kyfpkESpfpkrS
csi f ;awmi f wef ;wpf avS smuf wG i f
vd k t yf onf Ut d k ;rsm;t m; yH h yd k ;Ed k i f
cJhonf/ (C & T 1896: pg
213 & HNC Stevenson: pg
75)
t "duukefoG, frIv kyfi ef; t "duukefoG, frIv kyfi ef; t "duukefoG, frIv kyfi ef; t "duukefoG, frIv kyfi ef; t "duukefoG, frIv kyfi ef;
, i f;u mv wGi f
oG i f ;uk ef vk yf i ef ;t m; yd k Y uk ef vk yf
i ef;xuft "duxm; vkyfudki f
cJUMuonf/ 4i f;wdkY\ t drfeD;em;
csi f;rsm;jzpfMuaomArm?
t moH?rP dyl?cspfwaumi f;
wdkYESi fhukefoG, fcJhMuonf/
csi f;vlrsdK;rsm;t wGufr&Sdrjzpf
vd k t yf onf Uuk ef yp nf ;ES pf rsd K;rS m
qm;ES i f hoH jzpf onf / uavmrG ef
(Tlauhmun)&G mwG i fqm; xk wf
v kyfEdki faomfv nf; yrmP
t enf;i , fomxkwfvkyfEdki fcJh
ojzi fhcsi f;awmi fwpfckvHk;
ravmufi aomaMumi fhArm
bufrSwi foGi f;cJhMujci f;jzpf
onf / , i f ;t jyi ft jcm; pnf ;
pdrfypnf;rsm;jzpfaomarmi f;?
ykwD;?csnfrQi f?oHt dk;ESi fhqef
pyg;rsm;udkvnf; wi foGi f;cJhMu
onf/ ' eft dk;rsm;udkrP dyl?
t moHESi fhcspfwaumi f;bufrS
oGi f;, lMuNyD; wpfcgw&HwGi f
ArmbufrSvnf; wi foGi f;Mu
onf / Armbuf rSt "d u wi f
oG i f ;onf U uk ef yp nf ;rsm;rS mqm;?
pyg;? oH? csnfrQi f? ykwD;?
Mu, foD;? aq;&GufBuD;ESi fh
oMum;rsm;jzpfonf/ t aemuf
buf rSt "d u oG i f ;uk ef rsm;xJ
wG i fapmi f ?oH t d k ;ES i f hvuf euf
ud&d, mrsm; yg0i fonf/ , i f;
ukefypnf;t m;vHk;onf ukef
oG, f&mwGi f t csuft csmus
aomwm&T ef ;wd k h \ jrd KY awmf zvrf ;
ud k jzwf ausmf NyD ; wi f oG i f ;Mujci f ;
jzpfonf/ t qdkygoGi f;ukef
ypnf;rsm;t m; csi f;vlrsdK;rsm;
t aejzi fhOD;csdK? qi fpG, f?
Budrfzsm?0g;zsm?ysm;&nfponfU
ypnf;rsm;jzi fhzvS, fcJhMujci f;
jzpfonf/
ukefoG, frIpepf ] ukefoG, frIpepf ] ukefoG, frIpepf ] ukefoG, frIpepf ] ukefoG, frIpepf ]Seu ai G ai G ai G ai G ai G
ay;acspepf} ay;acspepf} ay;acspepf} ay;acspepf} ay;acspepf}
NAdwdoQrsm; 0i f
a&muf rodrf;ydkufrDt csdefxd
csi f;vlrsdK;rsm;onf ukefa&mi f;
0, f&mwGi fai Gom;rsm; t oHk;
rjyKcJhao;ay/ , i f;umvwGi f
ai Gom;rsm; vuf0, fydki fqdki f
xm;Muaomf vnf ; , i f ;ai G om;
rsm;rSmajrjyefYa' orS&&SdcJh
jci f ;jzpf onf / ai G om;t rsm;pk rS m
ajrjyeYf&Gmrsm;ESi fhwdkuf&dkuf
ukefoG, fa&mi f;0, favh&Sdaom
wm&T ef ;ES i f hZmef nuf (Zanniat)
e, frsm;wGi fomydk t awGY&
rsm;onf/ csi f;awmi fwef;
wpfavQmufwGi frl csi f;vlrsdK;
rsm;u "Seu" "Sen" ESi fh
"Khing" [ l aomwef zd k ;ay;acs
aompepf jzi f huk ef yp nf ;wpf rsd K;
ESi fhwpfrsdK; zvS, fonfUpepfudk
t oHk;jyKcJhMuonf/ , i f;ai Gay;
acspepft m; csi f;awmi fwef;
wpfckvHk;wGi f 18 &mpkt apm
ydki f;rSpwi fum1930 ckESpf
t xdt oH k ;jyKcJ U Muonf / ]Seu}
t m; wefzdk;owfrSwf&mwGi f
t oHk;jyKMuonf/ Oyrmt ae
jzi fh0ufaygufwpfaumi ft m;
]1 Seu}t jzpfowfrSwfMujyD;
t enf ;i , f yd k BuD ;aom0uf wpf
aumi f t m; ]2 Seu}t jzpf owf
rS wf um0uf BuD ;wpf aumi f t m;
]3 Seu}pojzi f howf rS wf cJ U Mu
onf/ ]Sen}onfEGm;aemuf
aps;EIef; wdki f;wmowfrSwf&m
wGi ft oHk;jyKNyD; t &G, fa&muf
aomEG m;aemuf wpf aumi f t m;
]2 Sen} [ l owfrSwfwwf
Muonf/ ]Khiing} t m;
onfwpfydomeSi fUnDrQonf/
0gudkrl csdefcGi fwGi fcsdefum
t av ;csdef ]60 khiing}
]Muufwpfaumi f t av;csdef
ESi fUnDrQaom50 khiing}eSi fY
]40 khing}[ l csdefcGi foHk;ck
jzi fYwdki f;wmMuonf?
wm&Tef;wdkh\ ukefoG, fa&; wm&Tef;wdkh\ ukefoG, fa&; wm&Tef;wdkh\ ukefoG, fa&; wm&Tef;wdkh\ ukefoG, fa&; wm&Tef;wdkh\ ukefoG, fa&;
BuD;pdk;rSK BuD;pdk;rSK BuD;pdk;rSK BuD;pdk;rSK BuD;pdk;rSK
NAdwdoQwdkY0i f
a&muf rv mrDuwnf;u
ukefoG, fvkyfi ef; wnf&SdcJUNyD;
jzpf onf / , i f ;uk ef oG , f vk yf i ef ;
t ajct aeESi fhywfouf
t av;t csdef wdki f;wm&mwGi f
t oHk;jyKonf/ xdrf;jrm;vuf
xyf cG i f h awmi f ;&rf ;&mwG i f vnf ;
t xufyg]Seu}pepft wdki f;
t oH k ;jyKonf /HNC Stevenson
u t qdkygai Gay;acspepft m;
wm&Tef;wdkYu 4i f;wdkY\ t usdK;
t jrwfrsm; rSwfwrf;wi f&ef
pwi fumrdwfquft oHk;jyKcJh
jci f ;jzpf onf [ kazmf jyxm;onf /
(HNC Stevenson: pgs 101 &
103).
t v Jt v S, fEIef;x m; t v Jt v S, fEIef;x m; t v Jt v S, fEIef;x m; t v Jt v S, fEIef;x m; t v Jt v S, fEIef;x m;
qm;wpfx kyfonf
t ayguf wpf ayguf yg?wl &G i f ;jym;
4ckjyKvk yf Ed k i f aomoH wpf jym;
ESi fhnDrQonf/ 0ufaygufwpf
aumi f]1 Seu}onfapmi f
wpfxnfESi fhnDrQjyD; 0ufayguf
ESpfaumi f]2 Seu}onfysm;
za, mi f;wpfwHk;ESi fhnDrQonf/
]40?50?60 Vokthia Seu}
0ufaygufonfEGm;wpfaumi f
]1 sen} ESi fhnDrQNyD; EGm;t ay:
wG i f vnf ; rl wnf ajymi f ;vJ
Edki fonf/ t aemufbufrS
0i f a&muf vmaom qm;rsm;ud k
wm&Tef;wdkhu jyefvnfxkwf
umajrjyefhodkha&mi f;cscJUMu
onf/ i f;qm;wpfx kyfudk
]berhbu}ac:?t wdki f;wmeSi fU
a&mi f;csNyD; xdk]8 berhbu}
HNC Stevenson rS]csi f;
awmi fwGi f NAdwdoQyxrppf
aMumi f; 0i fa&mufrv mrD
umvwG i f wm&T ef ;wd k Y \ t "d ywd
&Gmonft xGwft xdyft ae
t x m;odkYa&muf&SdaecJUNyD;
4i f;wdkY\ jri fhwufvmaeaom
MoZmt mP mES i f h t wlyx0D 0i f
a&ajrt aet xm; t m;om
csufrsm;aMumi fht a&SYESi fh
t aemufuk ef oG , f vk yf i ef ;rsm;
t m;vHk; xdef;csKyfEdki fcJUMuonf/
rP dyljrpfaMumi f;at mufydki f;
csdKi fh0Srf;rsm;? t aumi f;qHk;
wHwm;rsm;ESi fhjrpfv, fydki f;
a' orsm;ygxdef;csKyfEdki fcJhMu
onf / t i f t m;awmi f h wi f ;aom
vlt kyfpkBuD;rsm;t jzpf pkpnf;
aexdki fcJhMuNyD; NydKvJxdcdkuf
v G, faom&Gmi , fav ;rsm;
t jzpfodkhoD;jcm;pDrcGJxGufcJU
Muay/ t ouf&Si f&yfwnf&ef
t pOfNrJ cdki frmawmi fUwi f;
&efolrsm;wGef;vSefwdkufcdkufEdki f
&eft i f t m;awmi f h wi f ;cJ h MujyD ;
[ m;cg;wdkY\ usL;ausmfwdkuf
cd k uf rI ud k vnf ;qef Y usi f wd k uf cd k uf
Ed k i f cJ h onf / xd k rQrubJobm0
usus wwfuRrf;x m;onfU
oHwrefqufqHa&; aumi f;
rG ef jci f ;aMumi f huav;csd Ki f h 0S rf ;&S d
&Srf;vlrsdK;rsm;ESi fhr[ mrdwf
pmrsufESm(18)odkh pmrsufESm(18)odkh pmrsufESm(18)odkh pmrsufESm(18)odkh pmrsufESm(18)odkh
Salai Van Cung Lian
Vol. 1, No.5
18
pmrsufESm(17)rSt quf pmrsufESm(17)rSt quf pmrsufESm(17)rSt quf pmrsufESm(17)rSt quf pmrsufESm(17)rSt quf
jyKEdki fcJhNyD; [ m;cg;a' o&Sd
azmi fAm; (Phau Va) rSrP dyl
jrpfaMumi f;wpfavQmufa' o
rsm;t xdygBuD;pdk;cs, fvS, f
Edki fcJhMuonf}[ l rSwfwrf;
wi fxm;cJhonf/
]u Rrf;u si fao m
ukefonfrsm;jzpfonfESi fht nD
wm&Tef;rsm;onf 4i f;wdkY\
t m;omcsuf rsm;t m; aumi f ;rG ef
pGmt oHk;csNyD; t a&SYESi fh
t aemufMum;? vlIdi f;a' o?
csi f;awmi ft v, fydki f;?ajrjyefY
a' orsm;ESi fholwdkY\ jrdKYawmf
wm&Tef; (0g)zvrf;udkA[ dkjyK
uk ef oG , f Ed k i f cJ U Muonf / uk ef pnf
pD;qi f;rIt m; 4i f;wdkYpdwfBudKuf
wm;jrpfydwfyi fcJhMujyD; csi f;
awmi ft v, fydki f; jzwfoef;
a&mi f;0, fonfUt rsdK;rsdK;aom
uk ef yp nf ;rsm; a&mi f ;0, f &mwG i f
Mum;v lx HrSt udsK;t jrwf
&, lEdki fcJhMuonf/} (HNC S
1936:pg 102)
wm&Tef;wdkY\ qm;ukefoG, frI wm&Tef;wdkY\ qm;ukefoG, frI wm&Tef;wdkY\ qm;ukefoG, frI wm&Tef;wdkY\ qm;ukefoG, frI wm&Tef;wdkY\ qm;ukefoG, frI
wm&T ef ;wd k Y onfArm
jynfom;rsm;ESi fh4i f;wdkYt Mum;
wGi f t vGefaumi f;rGefaom
qufqHa&;xm;&SdEdki fcJUMuonf/
wpf Mud rf wG i f Zmef nuf (Zanniat)
&Gmrsm;rSwm&Tef;wdkY\ t cGef
aumuf cH jci f ;rS ui f ;vG wf ed k i f &ef
wm&Tef;wdkYt m; ykefuefawmf
vS ef cJ h Muonf / wm&T ef ;wd k Y onf
Zma[ mi f (Zahau)?[ Gm;vfi dk
(Hualngo)ES i f h pG ef ;wvm(Sunthla)
wdkYt m; pkpnf;NyD; i f;wdkYESi fY
t wl Zmefnuf(Zanniat)
t kyfpkt m; acsrIef;cJhavonf/
ZmefnufwdkYonfwm&Tef;wdkY\
vkyfom;rsm;t aejzi fYcdki f;jci f;
cH&jyD; ArmjynfrSzvrf;odkY?
xdkrSwpfqi fhwjcm;&Gmrsm;odkY
qm;rsm;o, f aqmi f ay;cJ h &onf /
xd k enf ;jzi f hqm;rsm;t m; ajrjyef Y
a' obufrSt ukeft usr&Sd
o, faqmi fumt udsK;t jrwf
rsm;pG mjzi f hjyef vnf a&mi f ;cscJ h Mu
onf/ (C & T 1896: pg 147).
csi f;awmi ft v, f
ydki f; ukefoG, fv kyfi ef;t m;
wm&T ef ;wd k hBuD ;pd k ;cs, f vS , f yH k ES i f U
ywfoufNyD; Carey ESi fUTuck
wd k Y u ]csi f ;vl rsd K;t m;vH k ;xJ wG i f
wm&Tef;rsm;onf pdwft m;
t xufoefqHk; ukefonfrsm;
jzpfMuonf/ 4i f;wdkYqm;&&SdyHk
t m; azmfjycJhNyD;jzpfonf/ , i f;
t csufaMumi fhwm&Tef;t BuD;
t uJ rsm;onfuk ef oG , f vk yf i ef ;
wpfckvHk;t m; vuf0g;BuD;t kyf
Ed k i f cJ h onf / qm;a&mi f ;0, f rI t m;
4i f;wdkYvufxJwGi fomudki f
wG, fx m;Muonf/ 4i f;wdkY
t pDt pOfonf at mi fjri foi fh
oav muf at mi fjri fcJhNyD;
Zma[ mi f? [ Gmvf;i dk? cGm;vD
(Khuangli) ESi fY[ m;cg;e, f
wcsdKYwdkYonf zvrf;a' orS
qm;rsm;0, f , l cJ Y &onf / 1892-
93 yGi fhvi f;&moDumvwGi f
t av ;csdefaygi f 100000
xufrenf;aomqm;rsm;t m;
t i f' i f; (Indin) ESi fhpDa[ mi f
(Sihaung) a' orS0, f , l cJ h Mu
NyD; 4i f;qm;rsm;onf t BuD;
t uJrsm;\ vufxJrSomxyf
qi fha&mi f;0, fcJhMujci f;jzpf
onf/}(C & T 1896: pg 215)
ed*Hk; ed*Hk; ed*Hk; ed*Hk; ed*Hk;
zvrf ;aumi f pD vl BuD ;
rsm;\ xufjrufaompOf;pm;
mP f? oHwrefqufqHa&;
uRrf;usi frIESi fhArmrsm;ESi fh
t a&mi f;t 0, foabmwlnDrI
&, lEdki fjci f;wdkYaMumi fhcsi f;
awmi ft v, f yd k i f ;wpf avQmuf
t a&mi f;t 0, f ukefoG, frI
vkyfi ef;t m;vHk; xdef;csKyfEdki fcJh
jci f ;jzpf onf rS moH o, jzpf zG , f
r&S d ay/ 1856ck ES pf wG i fpD ;, i f ;
(Sizang) t csd KY t m; Armrsm;u
owf jzwf cJ h onf ud kvuf wH k h jyef
onfUt aejzi fhpD;, i f;wdkYu
ajrmufydki f;e, fudkpD;ei f;wdkuf
cdkufcJhjyD; t usOf;om;oHk;OD;
zrf;qD;xm;jci f;aMumi fhwm&Tef;
ESi fhArmwdkYu pD;, i f;rsm;t m;
oGm;a&mufwdkufcdkufcJhonf/
, i f ;ord k i f ; t aMumi f ;t &mrsm;
t rSeft wkdi f;0efcH&
ygu uRefawmfonf yef;ukd
cspfonf/ yef;wkdi f;ukdjrwfEkd;
onf / ES pf ouf rd onf / yef ;rsm;
\ t vSukdMunfU&i f; aysmf&Ti frd
ygonf/ uRefawmf\ pdwful;
, Ofurmudkyef;rsdK;pkHwkdhjzi fh
t vS qi f xm;rd ygonf / yef ;rsm;
\ t vSwGi f pdwful;, Ofum
arsmygwwfygonf/ yef;rsm;\
t v Sukdpdwful;, Ofum
pOf;pm;rdwkdi f; uGsefawmf\
t oufonfvnf; ykd EkysdKvm
onf [ kcH pm;rd ygonf / pd wf ES vk H ;
xJwGi fvnf; t rnfrazmfEkdi f
onf hat ;csrf ;om, maysmf &T i f rI
ESi fU0rf;omyDwdjzmrdygonf/
rQavmufyef;ukdcspfci feSpf
oufrdaomuRefawmft b, f
aMumi f hopf cG uk d rSuG uf rk ef ;rd
aeovJ[ kyi f rdrdukd, fukdrdrd
jyefvnfpOf;pm;cef; 0i frdonfU
t cgwkdi f; usdwf NyKH;rdygonf/
b, ft aMumi f;aMumi fhbmvJ
[ k qk d aomfopf cG uk drk ef ;rd onf U
uGsefawmfopfcG\ opmazmuf
jci f;udkcH&ovm;/ okdYwnf;
r[ kwfuRefawmfu opfcGukd
opmazmufaeovm;/ xkdokdY
aomt aMumi f;rsm;ESi fhywf
ouf jyefvnfpOf;pm;rdawmh
opfcGuvn;f uRefawmfhukd
opmrazmufyg/ uRefawmfu
vnf; opfcGukdopmazmuf
onfvnf; r[ kwfyg/ okdYaomf
xkdar;cGef;ESpfckt wGuf t ajz
r&Sdaomfv nf; t jcm;aom
t aMumi f;t &mwpfckawmh
&Sdygonf/
rS ef ygonf / opf cG uk d
opfcGukdrkef;aomuRefawmf
uRefawmfrkef;rdonfUt aMumi f;
t &mwpfckrSmopfcG\ obm0
yi f jzpfygonf/ [ kwfygonf/
opfcG[ kajymonfUt cgopfcGrS
yGi fhvmonfYopfcGyef;ukdrqkd
vk d onf uk d awmhem;vnf Ek d i f Mu
rSmygvdkYxi frdygonf/ okdY
qkd&aomf opfcG\ obm0ukd
uRefawmf&Si f;jycsi frdygonf/
[ kd; csi f;jynf\
awmi f wef ;BuD ;rsm;uk d omMunf U
vdkufygawmh/ awmi fwef;rsm;
ay:wG i fayguf a&muf &S i f oef ae
aomopf yi f ?awmt k yf BuD ;rsm;
qD ok d YvS nf U vnf Munf U &S kavh vm
apcsi f ygonf / opf yi f BuD ;rsm;\
yi fpnf opfukdi f;rsm;ay:wGi f
cGv suf t ouf&Si faeaom
opfcGyi frsm;ukdawGY&Sd&rSm
t aot csmyi f jzpfygonf/
t ay:, Ht m;jzi fhMunfUygu
opfcGrsm;onf vSonf/ olY
t yGi fhrsm;onf t jcm;aom
yef;rsm;xufomonf/ vSy
onf/ t a&mi fpkHvsuf usuf
oa&&S d vS ygonf / opf cG yef ;rsm;
aMumi f hol wk d h cG aomopf yi f rsm;
ukdyi ft vSqi fay;aeonf[ k
xi frdumcsD;usL;cef;rsm; jyKrd
rnf rS mrvG J yg/ &S k ol wk d i f ; opf cG
yef;\ t vSukdcsD;usL;rdMuyg
onf/ t rSefwu, fyi fopfcG
t yGi fhrsm;onf t vGefyi fvSy
vGef;ygonf/ t vSt yukdom
MunfUrnfqkdvQi f vSonf[ k
jri folwkdi f; 0efcHMurSmyg/
uRefawmft ygt 0i fyi f t rSef
ukd0efcH&ygu uGsefawmfonf
vnf; opfcGyef;t vSukdcspf
onf/ jrwfEdk;ygonf/ okdYaomf
uRef awmf opf cG yef ;uk dcspf aomf
vnf; opfcGukdrkef;rdygonf/
opfcGukduRefawmf t b, f
aMumi fhrkef;rdonfukdajymjy
csi fygonf/ uRefawmfonf
opf cG uk d rk ef ;onf / t aMumi f ;rS m
opfyi frsm;ukdcG t ouf&Si f
onf/ opfyi frsm;\ t oufukd
pkyf, lumt ouf&Si fonf/
olwpfyg;\ t oufukdrSDvsuf
t ouf &S i f umacgi f ;armh vsuf
t vS yef ;rsm;uk dyG i f h jyaeygonf /
olt ouf&Si fumvSypGmyGi fh
vef ;Ek d i f &efol wpf yg;\ t ouf
uk dcG pm;ygonf / opf yi f r&S d ygu
olt ouf&Si foefEkdi fcGi fhr&Sdyg/
vSypGmyGi fhvef;ekdi fcGi fhyi f&SdrSm
r[ kwfay/ okdYIjri fum
awG;awmrdavwkdi f; opfcGukd
rkef;v mrdonf/ opfyi fukd
oem;rdygonf/ opfyi fcrsm
olxrf;aqmi f&rnfUvkyfi ef;
rsm;pGm&SdonfUMum;xJuyi f
opfcGt wGuft m;cGeft ykdpkduf
xk wf ay;&ao;onf / t vG ef yi f
oem;p&maumi f;vSygonf/
opf yi f rsm;onfol wk d Y t ouf &S i f
a&;t wGuf t m;ukef&kef;uef
onfUMum;x JrSyi f opfcG
t wGuft ykdt m;xkwf&ygao;
onf / opf yi f rsm;aMumi f hopf cG
t ouf &S i f cG i f h &umopf cG t vS
yef; yGi fhvef;vmonfr[ kwf
ygvm;/
t kd&...pOf;pm;p&m
t aMumi f; rsm;jym;vmygonf/
csi f;v lrsdK;rsm;t wGuf? csi f;
jynfe, ft wGufcsi f;vlrsdK;rsm;
[ l qufpyfumawG;awmrd
av awmhcsi f;jynfe, f
opfyi fBuD;rsm;uJhokdYyi faexkdi f
vsuf&SdMuaomcsi f;vlrsdK;rsm;
t vGefyi f av;pm;xkdufaom
yk * d Kvf BuD ;rsm;jzpf Muonf r[ k wf
ygvm;/ csi f;jynfe, fBuD;onf
vnf; csi f;vlrsdK;rsm;t wGuf
yi fpnf? opfukdi f;BuD;rsm;ESi fY
rwl aybl ;vm;[ l pOf ;pm;rd yg
onf /
at mf uRefawmf
owd&rdvmonfUt csufawmh
&Sdygonf/ csi f;vlrsdK;rsm;onf
opfcGvlrsdK;r[ kwfyg/ opfyi f
ESi fhwlaomvlrsdK;rsm;jzpfMu
ygonf/ xkduJhokdYyi fopfcGeSi fh
opf cG \ t vS yef ;uk dcG J jcm;wwf
&ef v kdt yfygonfqkdonfU
t csufvnf; &Sdygao;onf/
&Si f;&Si f;vi f;vi f;yJ ajymjycsi f
ygonf/ opfcGukdrkef;ygu
opfyi fukdoem;wwfyg/
opf yi f uk dcspf wwf ygu opf cG
yef ;t vS uk dwef zk d ;xm;wwf yg/
opfcG\ obm0ukdajymi f;vJ
vkdufyg/ opfcGNcH[ l oD;oefh
NcH wpf ckzef wD ;yg/ csi f ;vl rsd K;uk d
cspf ygu csi f ;jynf e, f uk d cspf Mu
yg/ opf cG uk d rk ef ;aomuRef awm?f
opfcGt wGuf uRefawmf bm
vkyfay;Ekdi frvJ/ opfyi fBuD;ukd
uRef awmfb, f vd k ES pf od rf h rvJ /
t m;ri , fygeJYopfyi fBuD;&, f
oi f h aMumi f hopf cG yef ;a0qmpG m
yGi fhvef;aeonfr[ kwfygvm;
uG , f / rS wf csuf pum;jzi f ht qk H ;
owf vd k uf ygu ]aumi f ;owi f ;
jzpf?&Sd?xGufwkdi f; ]i g}vkyf
aomaMumi h f [ l onf Uopf cG pd wf
"mwfukdqkdvkdonfUopfcGukd
rkef;aomuRefawmf\ ykHjyi f
av;wpfckyg}
auqdrfyD auqdrfyD auqdrfyD auqdrfyD auqdrfyD
t m; v mrnfUaqmi f;yg;
]wm&Tef; wdkY\ ppfyGJrsm; (The
Tashon Wars)} x JwGi f
azmfjyoGm;rnf jzpfonf/
ArmwdkY\ uGefBuD; (Kungyi)
&Gmt m; [ m;cg;wdkYu
oG m;a&muf wd k uf cd k uf cJ h jci f ;aMumi f Y
[ m;cg;wd k Y \ &G mwpf &G mjzpf aom
&drfyD; (Hrimpi) &Gmudkvnf;
wm&T ef ;wd k Y u zsuf qD ;ypf cJ h onf /
xd k od k Y ajrjyef Y a' oES i f Y quf qH a&;
t m;t av;t eufxm;&SdcJUMu
onf/ xdkt csufrsm;aMumi fh
wm&T ef ;wd k Y \ MoZmt mP monf
BuD;xGm;vsuf&SdcJhonf/ t "du
ukefypnf;jzpfaomqm;rsm;
t m; t zdk;t cray;aqmi f&bJ
o, faqmi fum a&mi f;csEdki fcJh
Muonf/ rnfonfUukefypnf;
rsdK;rqdkwm&Tef;odkY0i fa&muf
pD;qi f;apNyD; t usdK;t jrwfrsm;
&, lEdki fcJUMuonf/ xdkodkYukef
oG , f a&mi f ;0, f a&;vk yf i ef ;t m;
xdef;csKyfEdki fcJUjci f;onfvnf;
4i f;wdkYudkMoZmt mP mBuD;
xGm;apaomt csufwpfcsuf
jzpfcJhayonf/
16 April 2013
19
qvd k i f ;a' ;eD , , f (ausmi f ;om;) qvd k i f ;a' ;eD , , f (ausmi f ;om;) qvd k i f ;a' ;eD , , f (ausmi f ;om;) qvd k i f ;a' ;eD , , f (ausmi f ;om;) qvd k i f ;a' ;eD , , f (ausmi f ;om;)
]upm;yHkudkodyf
awmh t m;r&bl ;/ t zG J Y vd k uf csd wf
quf upm;rIt m;enf ;w, f vd k Y
jri fygw, f/ NydKi fyGJu pwm
odyfrMumao;bl;qdkawmU
csufcsi f;awmUt xdki fuszdkYu
cufrSmyg/ ' gayr, fUupm;yHkudk
odyft m;r&ao;bl;/ NyD;awmU
upm;orm;awGt aeeJYvnf;
a' goBuD;w, fvdkYxi fygw, f
(&, f vsuf )/ uRef awmf U t jri f eJ Y
ajym&r, fqdk&i f ' Dxuft rsm;
BuD;ydkBudK;pm;zdkYvdkr, f? (M-1)
rSmqdk' DajceJYqdkt qi fajy
csi f;v lx kudk, fpm;jyKt oi f;wpfoi f;jzpfonfUcsi f;, lEdkufwuft oi f;onf , ckESpfrwfv 19&ufaehwGi f csi f;v lx kudk, fpm;jyKt oi f;wpfoi f;jzpfonfUcsi f;, lEdkufwuft oi f;onf , ckESpfrwfv 19&ufaehwGi f csi f;v lx kudk, fpm;jyKt oi f;wpfoi f;jzpfonfUcsi f;, lEdkufwuft oi f;onf , ckESpfrwfv 19&ufaehwGi f csi f;v lx kudk, fpm;jyKt oi f;wpfoi f;jzpfonfUcsi f;, lEdkufwuft oi f;onf , ckESpfrwfv 19&ufaehwGi f csi f;v lx kudk, fpm;jyKt oi f;wpfoi f;jzpfonfUcsi f;, lEdkufwuft oi f;onf , ckESpfrwfv 19&ufaehwGi f
usi f;yonfU usi f;yonfU usi f;yonfU usi f;yonfU usi f;yonfU(M-2) NydKi fyGJwGi f NydKi fyGJwGi f NydKi fyGJwGi f NydKi fyGJwGi f NydKi fyGJwGi f Horizon t oi f;ESi fU, SOfNydKi fupm;&m*dk;r&Sdoa&uscJUaomfv nf; &yfwnfrIt aejzi fU t oi f;ESi fU, SOfNydKi fupm;&m*dk;r&Sdoa&uscJUaomfv nf; &yfwnfrIt aejzi fU t oi f;ESi fU, SOfNydKi fupm;&m*dk;r&Sdoa&uscJUaomfv nf; &yfwnfrIt aejzi fU t oi f;ESi fU, SOfNydKi fupm;&m*dk;r&Sdoa&uscJUaomfv nf; &yfwnfrIt aejzi fU t oi f;ESi fU, SOfNydKi fupm;&m*dk;r&Sdoa&uscJUaomfv nf; &yfwnfrIt aejzi fU
vuf&SdxdyfqHk;t qi fUrSusqi f;oGm;jci f;r&SdaMumi f; od&onf/ &rSwft m;jzi fU14rSwfjzi fUxdyfqHk;rS&yfwnfaevsuf&SdNyD; vuf&SdxdyfqHk;t qi fUrSusqi f;oGm;jci f;r&SdaMumi f; od&onf/ &rSwft m;jzi fU14rSwfjzi fUxdyfqHk;rS&yfwnfaevsuf&SdNyD; vuf&SdxdyfqHk;t qi fUrSusqi f;oGm;jci f;r&SdaMumi f; od&onf/ &rSwft m;jzi fU14rSwfjzi fUxdyfqHk;rS&yfwnfaevsuf&SdNyD; vuf&SdxdyfqHk;t qi fUrSusqi f;oGm;jci f;r&SdaMumi f; od&onf/ &rSwft m;jzi fU14rSwfjzi fUxdyfqHk;rS&yfwnfaevsuf&SdNyD; vuf&SdxdyfqHk;t qi fUrSusqi f;oGm;jci f;r&SdaMumi f; od&onf/ &rSwft m;jzi fU14rSwfjzi fUxdyfqHk;rS&yfwnfaevsuf&SdNyD;
' kwd, ae&m 12rSwfjzi fhjr0wDt oi f;rSv nf;aumi f;? wwd, t aejzi fUarm&0wDt oi f;rS10rSwfjzi fUv nf;aumi f; ' kwd, ae&m 12rSwfjzi fhjr0wDt oi f;rSv nf;aumi f;? wwd, t aejzi fUarm&0wDt oi f;rS10rSwfjzi fUv nf;aumi f; ' kwd, ae&m 12rSwfjzi fhjr0wDt oi f;rSv nf;aumi f;? wwd, t aejzi fUarm&0wDt oi f;rS10rSwfjzi fUv nf;aumi f; ' kwd, ae&m 12rSwfjzi fhjr0wDt oi f;rSv nf;aumi f;? wwd, t aejzi fUarm&0wDt oi f;rS10rSwfjzi fUv nf;aumi f; ' kwd, ae&m 12rSwfjzi fhjr0wDt oi f;rSv nf;aumi f;? wwd, t aejzi fUarm&0wDt oi f;rS10rSwfjzi fUv nf;aumi f;
xdyfqHk;rSt oD;oD;&yfwnfvsuf&SdaeaMumi f; od&onf/ xdkYaemuf csi f;, lEdkufwufudkt m;ay;vsuf&SdMuaomcsi f;, lEdkufwuf xdyfqHk;rSt oD;oD;&yfwnfvsuf&SdaeaMumi f; od&onf/ xdkYaemuf csi f;, lEdkufwufudkt m;ay;vsuf&SdMuaomcsi f;, lEdkufwuf xdyfqHk;rSt oD;oD;&yfwnfvsuf&SdaeaMumi f; od&onf/ xdkYaemuf csi f;, lEdkufwufudkt m;ay;vsuf&SdMuaomcsi f;, lEdkufwuf xdyfqHk;rSt oD;oD;&yfwnfvsuf&SdaeaMumi f; od&onf/ xdkYaemuf csi f;, lEdkufwufudkt m;ay;vsuf&SdMuaomcsi f;, lEdkufwuf xdyfqHk;rSt oD;oD;&yfwnfvsuf&SdaeaMumi f; od&onf/ xdkYaemuf csi f;, lEdkufwufudkt m;ay;vsuf&SdMuaomcsi f;, lEdkufwuf
t oi f;\ y&dowfrsm; csi f;, lEdkufwuft oi f;ay: t m;ay;&i fckefoHrsm;udkv nf; , ckuJUodkYMum;odcJh&ygonf/ t oi f;\ y&dowfrsm; csi f;, lEdkufwuft oi f;ay: t m;ay;&i fckefoHrsm;udkv nf; , ckuJUodkYMum;odcJh&ygonf/ t oi f;\ y&dowfrsm; csi f;, lEdkufwuft oi f;ay: t m;ay;&i fckefoHrsm;udkv nf; , ckuJUodkYMum;odcJh&ygonf/ t oi f;\ y&dowfrsm; csi f;, lEdkufwuft oi f;ay: t m;ay;&i fckefoHrsm;udkv nf; , ckuJUodkYMum;odcJh&ygonf/ t oi f;\ y&dowfrsm; csi f;, lEdkufwuft oi f;ay: t m;ay;&i fckefoHrsm;udkv nf; , ckuJUodkYMum;odcJh&ygonf/
y&d owf &J Y&i f ck ef oH rsm;ES i f Ucsi f ;, l Ed k uf wuf
avmufr, frxi fbl;/ (M-2)
rSmawmUodyfrqdk;ao;bl;/
' gayr, fUt oi f;aumi f;awGeJY
awG Y &i fajcpG rf ;uod yf t aumi f ;
BuD; r[ kwfao;ovdkyJ/ NyD;
awmUajcpGrf;csi f;odyfruGmwJU
t wl wlcsi f ;upm;orm;awG ud k
yGJxkwfay;apcsi fygw, f/ NyD;
awmU&moDukef&i f t wef;jyef
wufapcsi fygw, f/
qv dki f;v sefv sef(0efx rf;) qv dki f;v sefv sef(0efx rf;) qv dki f;v sefv sef(0efx rf;) qv dki f;v sefv sef(0efx rf;) qv dki f;v sefv sef(0efx rf;)
]upm;uGuf t m;
enf;w, fv dkYjri fygw, f/
ausmeHygwf23 wdkufppfrSL;
udkyJt m;udk;ae&w, f/ x dk;
azmufEdki fayr, fUt qHk;owfrI
t ydki f; t m;enf;w, f/ udk, fU
xuf ajced rf U wJ ht oi f ;i , f awG eJ Y
awGYwJht cgrSmt enf;qHk;udk, f
u ajcpGrf;omae&r, fav/
wpfcgwav csi f;udk, fpm;jyK
t oi f;qdkNyD; yGJx Gufupm;
orm;rSmcsi f;wpfa, mufrS
rygwmawG Y &awmhpd wf raumi f ;
bl;/ pdwf"gwfydki f;uawmh
rqd k ;bl ;/ usef wJ U t oi f ;awG u
t aysmfwrf;uvyfawGrsm;wJU
t wG ufupm;wJ U t cgrS mud k , f
u y&dkt oi f;jzpfwJUt wGuf
t ompD ;&aeoi f U w, f vd k Yjri f yg
w, f / NyD ;awmUES pf uk ef rS mcsi f ;
2 oi f;udkwef;wufapcsi f
w, f/
eef&Si f;rkef eef&Si f;rkef eef&Si f;rkef eef&Si f;rkef eef&Si f;rkef
u pm;u Gu fu dk
aumi f;aumi f; rwnfaqmuf
Edki fao;bl;v dkYxi fygw, f/
aemufrvdkt yfbJeJYt 0guwf
awG&aeovdkyJ/ t ckyGJrSmqdk
t eDuwfyg t jycH&w, f/
aps;BuD;ac:xm;wJUwdkufppf
rSL;u ajcpGrf;rjyEdki fwJUt wlwl
csi f;wdkufppfrSL;awGudkjri fUwi f
ay;oi fUw, fvdkYxi fygw, f/
upm;orm;awG t aeeJ YuG i f ;xJ
rS myd k NyD ;t jyef t vS efav;pm;rI
&S d oi f U w, f vd k Y xi f ygw, f / &moD
t ukefrSmt wef;jyefwufwm
jri fcGi fU&csi fygw, f/
qv dki f;[ kef;t Grfydki f qv dki f;[ kef;t Grfydki f qv dki f;[ kef;t Grfydki f qv dki f;[ kef;t Grfydki f qv dki f;[ kef;t Grfydki f
*dk;roGi f;Edki fwm?
*d k ;&enf ;wmjy emvd k Yxi f yg
w, f/ t qHk;owfrIt ydki f;awG
awmfawmft m;enf;w, fv dkY
jri fygw, f/ t a&;BuD;wmu
awmhyG J wpf yG J NyD ; oH k ;rS wf &zd k Y ygyJ /
aps;BuD;upm;orm;awGeJY
t vkyfrjzpfwJht wlwl csi f;
upm;orm;av;awG ud kyG J xk wf
ay;&i f ydkaumi f;r, fvdkYxi fyg
w, f/ avmavmq, fxdyfqHk;
t aeeJ Y&yf wnf rI ud k quf vuf
xd ef ;od rf ;Ek d i f &i f&moD uk efwef ;
wufEdki fr, fv dkY, HkMunfyg
w, f/
rsdK;ri f;x dkuf rsdK;ri f;x dkuf rsdK;ri f;x dkuf rsdK;ri f;x dkuf rsdK;ri f;x dkuf
(M-1) rS mupm;zl ;
wJUt oi f;t aeeJYck(M-2)
' DNydKi fyGJrSmb, ft oi f;eJYuef
uefajcpGrf;t &udk, fu ESm
wpfzsm; omaeoi fUygw, f/
bmvdkYvJqdkawmU' Dut oi f;
awGu ckrSpMuwJUt oi f;awG
u rsm;w, f? t aysmfwrf;
t oi f;awGa&myJ/ qdkawmU
udk, fu t oi f;BuD;ajcpGrf;rsdK;
jyEdki fae&r, f/ t oi f;vdkuf
upm;yH k awmhrqd k ;ygbl ;/ t qH k ;
owfawGrSmt m;enf;wmudk
awGY&w, f/ ' gvnf; t jrefqHk;
ajz&Si f;Edki fr, fvdkYxi fygw, f/
&moDukefrSmwef;wufEdki fzdkY
arQmfvi fUygw, f/
x m;x m; x m;x m; x m;x m; x m;x m; x m;x m;
orD;wdkhu abmvHk;
yGJ odyfrMunfUwwfayr, fU
csi f;, lEdkufwufyGJawGBuHK&i f
BuHKovdkvmt m;ay;ygw, f/
yGJwdki f;vnf; t Edki f&apcsi fyg
w, f/ t Edki f&awmUaysmf&wm
aygU/ aemufvnf; t m;ay;ae
ygr, f/ ' DESpfwef;qi f;&ayr, fU
aemufESpf t wef;jyefwuf&
apcsi fygw, f/
qGD;qGD; qGD;qGD; qGD;qGD; qGD;qGD; qGD;qGD;
oa&yJ &awmhraysmf
bl;? Edki fr, fvdkhxi fxm;wm/
t cGi fUt a&;&ayr, fU*dk;roGi f;
Edki fbl;vdkhxi fw, f/ vmr, fU
yGJawGrSmt Edki f&apcsi fw, f/
CUFC Fighting !!!
a' :eDusJ&f a' :eDusJ&f a' :eDusJ&f a' :eDusJ&f a' :eDusJ&f
t efwDwdkhu t drfeJh
eD;awmUvmMunfUjzpfygw, f/
bm&, fawmhr[ kwfbl;/ vm
t m;ay;wmyg/ yG J wd k i f ;ud kEd k i f ap
csi fw, f/ upm;wmawmh
enf;enf;Murf;ovdkyJ/ t 0g
uwfawGv nf; x dwmrsm;
w, f/ csi f;, lEdkuft oi f;
at mi fjri fygap/ wef;jyef
wufEdki fygap/
Vol. 1, No.5
20
Dr. Sa Sa &JYrdom;pkaemuf &JYrdom;pkaemuf &JYrdom;pkaemuf &JYrdom;pkaemuf &JYrdom;pkaemuf
cHordki f;av;t enf;i , fajym cHordki f;av;t enf;i , fajym cHordki f;av;t enf;i , fajym cHordki f;av;t enf;i , fajym cHordki f;av;t enf;i , fajym
jyygOD;/ jyygOD;/ jyygOD;/ jyygOD;/ jyygOD;/
uRefawmfhemrnfu
awmhDr. Sa Sa jzpfygw, f/
rdbrsm;uawmhEvan. AB eJh
Pi Ma Yaing wdkhjzpfygw, f/
arG;&yfZmwduawmhrwlyDNrdKY
e, f?Lailenpi &Gmjzpfygw, f/
ynma&;jzwfoef;cJhrIeJhywf ynma&;jzwfoef;cJhrIeJhywf ynma&;jzwfoef;cJhrIeJhywf ynma&;jzwfoef;cJhrIeJhywf ynma&;jzwfoef;cJhrIeJhywf
oufNyD; odyg&ap/ oufNyD; odyg&ap/ oufNyD; odyg&ap/ oufNyD; odyg&ap/ oufNyD; odyg&ap/
t v , fwef;t x d
udk &GmrSmyJwufygw, f/
t xuf wef ;ud k awmh&ef uk ef rS m
wuf ygw, f / aemufaumvd yf
ud k awmhSilong, IndiarS mwuf
ygw, f/ aemufNyD; aq;wu
od k vf ud k awmhArmenia Ed k i f i H rS m
wufygw, f/ aq;wuodkvf
vuf awG Y ud kUnited Kingdom
(UK) Ed k i f i H rS mvk yf NyD ; ausmi f ;jyD ;
ygw, f/
ausmi f;wufaewkef;rSm ausmi f;wufaewkef;rSm ausmi f;wufaewkef;rSm ausmi f;wufaewkef;rSm ausmi f;wufaewkef;rSmUK
MP, Barones Co_ eJYawG eJYawG eJYawG eJYawG eJYawGY YY YYNyD; NyD; NyD; NyD; NyD;
olY&JYom;wpfa, mufv dk olY&JYom;wpfa, mufv dk olY&JYom;wpfa, mufv dk olY&JYom;wpfa, mufv dk olY&JYom;wpfa, mufv dk
arG;pm;wJht aMumi f;udkvnf; arG;pm;wJht aMumi f;udkvnf; arG;pm;wJht aMumi f;udkvnf; arG;pm;wJht aMumi f;udkvnf; arG;pm;wJht aMumi f;udkvnf;
ajymjyygOD;/ ajymjyygOD;/ ajymjyygOD;/ ajymjyygOD;/ ajymjyygOD;/
[ kwfygw, f/ olu
1989 ckESpfuaepjyD; Arme-
nia Edki fi Ht wGufulnDaeolyg/
' D vd k eJ YArmeniarS mausmi f ;wuf
aewkef; uRefawmfjrefrmEdki fi H
om;jzpf wJ h t aMumi f ; uG sef awmh f
t aMumi f ;od ol awG u Barones
Cox udkajymjyMuw, f/ t J' geJY
2004ckESpfrSmuRefawmf
ausmi f ;wuf aewJ h ae&mrS mvm
&SmNyD; 2008 ckESpfrSmjAdwdef
ri f;om; Charles eJYay;awGYcJh
ygw, f/ NyD;awmhol[ muRef
awmhfudkolYom;wpfa, mufvdk
Munf U &I U &H k wi f r[ k wf ygbl ;/ uRef
awmh f t vk yf awG ud kt "d uul nD
yHhydk;ay;oljzpfygw, f/ t dEd, -
jref rme, f pyf t xd vnf ; vmNyD ;
ulnDay;cJhol jzpfygw, f/
Health and Hope qdkwJh qdkwJh qdkwJh qdkwJh qdkwJh
Foundation udk b, fES udk b, fES udk b, fES udk b, fES udk b, fES
ckESpfrSmwnfaxmi fcJhwmvJ/ ckESpfrSmwnfaxmi fcJhwmvJ/ ckESpfrSmwnfaxmi fcJhwmvJ/ ckESpfrSmwnfaxmi fcJhwmvJ/ ckESpfrSmwnfaxmi fcJhwmvJ/
uRef awmfaq;wu
odkvfNyD;wJh2009 ckESpfrSm
pwi fwnfaxmi fcJhygw, f/
bmaMumi fhwnfax mi f& bmaMumi fhwnfax mi f& bmaMumi fhwnfax mi f& bmaMumi fhwnfax mi f& bmaMumi fhwnfax mi f&
wmv J/ wmv J/ wmv J/ wmv J/ wmv J/
2002uae 2009
ckESpft xdt mareD;, m;Edki fi H
ESi fht *FvefEdki fi HrSmausmi f;
wuf cJ h ygw, f / ausmi f ;wuf ae
wkef;rSmuRefawmfbmpOf;pm;
ovJqdk&i f t *FvefEdki fi HrSm
q&m0ef vk yf wmxufcsi f ;jynf
e, frSmcsi f;vlrsdK;awGt wGuf
uG sef awmh f ud kyk d rd k vd k t yf w, f qd k
wmudkpOf;pm;ygw, f/ t J' g
Health And Hope foundation \ Managing Director?Dr. Sa Sa ESifUawGYqHkjcif;
MopaMw;vsEdki fi HodkYa&muf&Sdvsuf&SdaomHealth And Hope Foundation \ Managing Director jzpfaomDr. Sa Sa t m;
MopaMw;vsEdki fi HPerth NrdKYwGi faexdki faomMai Lucy Mawi rSawGYqHkar;jref;cJhygonf/
aMumi fhuRefawmfjyefw, f/
uG sef awmf jyef wJ h2009ck ES pf rS m
csi f;jynfe, frSmMuGufab;oi fh
' k u(Mautam)jzpf aewJ h t csd ef
jzpfawmhcsi f;jynfe, fawmi f
ydki f;rSma&muf&SdjyD; t pma&pm
jywfvyfjyD; 0g;oD;pm;aewmudk
awGYcJh&w, f/ aemufNyD; "r
t rIawmfaqmi fwpfa, mufu
t ouf 4-5 ESpfMum;uav;
i , f awG &J Yi d k oH awG yJMum;ae&
w, f / ' D vd k eJ Y uG sef awmf wd k Yvl rsd K;
awGaoukefvdrfhr, fqdkNyD;
ajymvmygw, f / t J ' D vd k ajymwJ h
[ mawG u uRef awmh fpd wf ES vH k ;
udkt &rf;xdcdkufapygw, f/
aemufjyD; uGsefawmfwdkhEdki fi HrSm
Edki fi Ha&;ygwDeJYbmoma&;t zGJY
t pnf;awGudkt oHk;jyKNyD;
t ult nDawGxdxda&muf
a&muf ray;Edki fbl;qdkwmudk
cH pm;od jri f wJ h t wG ufuRef awmf
zG J Y pnf ;cJ h wmjzpf ygw, f / t J ' geJ Y
Barones Cox eJYawGYqHkcJhjyD;
t d E d , -jref rme, f pyf t xdvm
jyD; ulnDay;ygw, f/ aemufjyD;
NAdwdoQri f;om; Charles u
vnf; t ar&duefa' :vm(2)
oef;ulnDay;cJUNyD; t J' Duae
Health and Hope udkwnf
axmi fEdki fcJhwmjzpfygw, f/
t ck rS mawmht *F vef ?jref rmEd k i f
i HeJYt dEd, Edki fi HwdkYrSmt zGJYudk
vnf; rSwfyHkwi fEdki fNyDjzpfNyD;
wjcm;Edki fi HawGrSmvnf; xyfrH
rSwfyHkwi fEdki fzdkYBudK;pm;vsuf&Sd
ygw, f/
Health and Hope u bm u bm u bm u bm u bm
awGudkt aumi ft xnfazmf awGudkt aumi ft xnfazmf awGudkt aumi ft xnfazmf awGudkt aumi ft xnfazmf awGudkt aumi ft xnfazmf
aeygov J/ aeygov J/ aeygov J/ aeygov J/ aeygov J/
uRef awmf wd k Yvk yf ae
wmuawmhaq;0g;? t pm;
t pm?ynma&;t wGuf?usef;
rma&;t wG uf awG ud kvk yf aqmi f
aewmjzpfygw, f/ 2009 rSm
vl em(2000) eD ;yg;ud kaq;0g;
ukop&dwfr, lbJ MunfU&I
apmi fha&Smufay;cJhygw, f/
aemuft ck qd k &i fuRef awmf wd k Y
pi fwmrSmt drft BuD;BuD;
aqmuf NyD ; &G maygi f ;(525) &G m&J Y
vkdt yfcsufawGudkulnDay;
v suf&Sdygw, f/ aemufNyD;
ynma&;eJYywfoufjyD; pmoi f
Edki fwJholawGudkpmoi fcdki f;yg
w, f / t ck vnf ; t d E d , Ed k i f i H rS m
ausmi f;om;t rsm;MuD;udk
aumvd yfawG rS mwuf cd k i f ;wm
&Sdovdk?&efukefrSmvnf; aq;
wu od k vf rS m(4)OD ;wuf a&muf
vsuf &S d ygw, f / ' D vl awG t m;vH k ;
udkwpfaeYaeYwpfcsdefcsdefrSm
Health and Hope t wG ufjyef
vnft vkyfvkyfay;Mur, fvdkY
awmharQmfvi fhxm;ygw, f/
aemuf NyD ; aq;rS L;oi f wef ;awG
ud k vnf ;ay;vsuf &S d jyD ; vmr, f h
(5) ESpfrSmrdrdoufqdki f&m&Gm
awG rS mud k , f xl ud k , f xjyef vnf
Munf U I Ed k i f zd k Y t wG uf aygh / aemuf
NyD; rdrdwdkYuGsrf;usi f&mt vdkuf
t oufarG;0rf;ausmi f; jyKEdki fzdkY
t wGufvnf; oi fwef;awG
t rsd K;rsd K;ud kuRef awmf wd k Yay;yg
w, f/ aemufNyD; Health and
Hope t zG J Y t aeeJ Ycsi f ;jynf e, f
u t xufwef;ausmi f; (10)
ausmi f;rSmt oHk;jyKzkdYt wGuf
uGefysLwmeJYvufawmhyfawG
udkvnf; vSL' gef;Edki fcJhNyD; vm
r, f h umvawG rS mcsi f ;jynf e, f
u ausmi f;t m;vHk;udkvSL' gef;
Edki fzdkYudkvnf; BudK;pm;vsuf&Sdyg
w, f / aemuf jyD ; pmMunf U wd k uf
awG ud k vnf ; zG i f h vS pf ay;Ed k i f zd k Y ud k
BudK;pm;vsuf&Sdygw, f/
HHH HHHHHH HHH HHHHealth and Hope Founda-
tion udkcsi f;jynfe, fawmi f udkcsi f;jynfe, fawmi f udkcsi f;jynfe, fawmi f udkcsi f;jynfe, fawmi f udkcsi f;jynfe, fawmi f
ydki f; rSmyJv kyfwmqdkawmh ydki f; rSmyJv kyfwmqdkawmh ydki f; rSmyJv kyfwmqdkawmh ydki f; rSmyJv kyfwmqdkawmh ydki f; rSmyJv kyfwmqdkawmh
ajrmuf ydki f;t wGufa&m ajrmuf ydki f;t wGufa&m ajrmuf ydki f;t wGufa&m ajrmuf ydki f;t wGufa&m ajrmuf ydki f;t wGufa&m
b, fvdkrsdK; pDpOfzdkY&SdygovJ/ b, fvdkrsdK; pDpOfzdkY&SdygovJ/ b, fvdkrsdK; pDpOfzdkY&SdygovJ/ b, fvdkrsdK; pDpOfzdkY&SdygovJ/ b, fvdkrsdK; pDpOfzdkY&SdygovJ/
2019rS mawmhcsi f ;
jynfe, f NrdKYe, ft m;v Hk;rSm
vkyfEdki fzdkY&nf&G, fxm;ygw, f/
' D ES pf t wG i f ;rS mawmhajrmuf yd k i f ;
zvrf;NrdKYe, frSmvkyfzdkYjyi fqi f
xm;w, f / bmjzpf vd k Y vJ qd k awmh
3MDG (MillenniumDevel-
opment Goal) qdkwmudk
a&G ;cs, f wJ h ae&mrS mt vd k t yf qH k ;
(3)NrdKYudka&G;cs, fwJhae&mrSm
rwlyD?ri f;wyfeJYzvrf;NrdKYe, f
wdkYjzpfMuygw, f/ ' gaMumi fh
' DuRefawmfwdkYa&G;cs, fwm
r[ k wf bJ3MDG eJ Yjref rmEd k i f i H
t pd k ;&eJ Y UN wd k YaqG ;aEG ;rI uae
a&G;cs, fwmjzpfygw, f/' g
aMumi f h' D ES pf xJ rS mzvrf ;Nrd KY e, f
rSmpwi fvkyfaqmi fzdkYudk&nf
&G, fxm;ygw, f/
My Hero Award &&SdcJhyHkav; &&SdcJhyHkav; &&SdcJhyHkav; &&SdcJhyHkav; &&SdcJhyHkav;
ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/
Los Angeles (LA)
u Holly Foundation u Di-
rector wpf a, muf uuRef awmf
&SdwJhae&mudkvmNyD; vufawGY
uRefawmfawGYqHkjzwfoef;ae&
wmawGudkAD' D, dkrSwfwrf;wi f
NyD; t J' gudk2011 ckESpfrSm
Los Angeles (LA) &JY&kyf&Si f
yGJawmf (Movies Festival)rSm
wi fjycJUNyD; t J' DrSmOutlook
bufuaejzpfap? a&G;cs, frI
(Choice) bufuaejzpfap?
vlom;csi f;pmemaxmufxm;rI
(Humanitarian) bufuae
jzpfap yxrqk&&SdcJUNyD; t J' D
t wGufaMumi fhMy Hero
Award &&SdcJhwmjzpfygw, f/
2012ckESpfrSmuRefawmfudk, f
wdki f Los Angeles udkoGm;jyD;
qkvufcH&, lcJhygw, f/
MopaMw;v sEdki fi Hudk v m MopaMw;v sEdki fi Hudk v m MopaMw;v sEdki fi Hudk v m MopaMw;v sEdki fi Hudk v m MopaMw;v sEdki fi Hudk v m
a&muf&wJh&nf&G, fcsufudk a&muf&wJh&nf&G, fcsufudk a&muf&wJh&nf&G, fcsufudk a&muf&wJh&nf&G, fcsufudk a&muf&wJh&nf&G, fcsufudk
ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/ ajymjyay;ygOD;/
' Dwpfacguf Mop
aMw;vsudkvmwm&nf&G, f
csuf (3)ck&Sdygw, f/
1) MopaMw;vsEdki fi H? Perth
NrdKYrSm&SdwJhYouth Mission
Centre u vli , fawGu uRef
awmfht oHMum;csi fv dkYqdkNyD;
uRef awmh f ud kzd wf ac:wJ h t wG uf
ol wd k Y qD rS m(5) &uf wmjref rm
Edki fi Ht aMumi f;eJYywfoufNyD;
a0i SajymqdkwmawGudkvkyfyg
w, f/ aemufjyD; Australia rSm
&SdwJhwuodkvfawGrSmvnf;
Presentation vk yf ay;zd k Yzd wf ac:
wmawGvnf; &SdwJht wGufyg/
(2) Health and Hope t zGJYudk
MopaMw;vsEd k i f i H rS mrS wf yH k wi f zd k Y
eJYjrefrmEdki fi HudkulnDay;MuzdkY
vdkt yfwJht aMumi f; vmajym
wmjzpfw, f/ olwdkhudk, fwdki f
jrefrmEdki fi HudkvmNyD; MunfUMu
zdkYudkajymcsi fwJht wGuf Edki fi H
jcm;a&;0ef BuD ;ud k vnf ;vma&muf
awGYqHkajymqdkwmjzpfygw, f/
(3) MopaMw;vsrSm&SdwJhcsi f;
vlrsdK;awGudkawGYqHkNyD; csi f;
vlrsdK;awGpnf;vHk;nDnGwfzdkY
vdkt yfwJht aMumi f;t &mawGeJY
wpfvHk;wpf0wnf; t wlwuG
aexdki fzdkYvdkt yfwJht aMumi f;
t &mawGudkvmajymwmjzpf
ygw, f/
bmrsm; EIwfcGef;qufpum; bmrsm; EIwfcGef;qufpum; bmrsm; EIwfcGef;qufpum; bmrsm; EIwfcGef;qufpum; bmrsm; EIwfcGef;qufpum;
rSmcsi fwm&Sdygov J/ rSmcsi fwm&Sdygov J/ rSmcsi fwm&Sdygov J/ rSmcsi fwm&Sdygov J/ rSmcsi fwm&Sdygov J/
csi f;v lrsdK;awG[ m
csi f ;jynf e, f rS mrsuf ES mzH k ;jzpf wJ h
t wGufcsi f;vlrsdK;wpfOD;csi f;pD
[ mcsi f;vlrsdK;t wGuf t em
*wf&nfrSef;csuf&Sd&rSmjzpfyg
w, f/ aemufNyD; csi f;vlrsdK;
wpfOD; jzpfw, fqdk&i f b, f
Edki fi H?b, fa' orSmaeae csi f;
jynfe, fu uGsefawmfwdkYudk
vd k t yf wJ h t csd ef awG rS mcsi f ;jynf
e, fudkjyefNyD; jyefvnft apcH
t vkyfvkyfEdki fzdkYudkuRefawmhf
t aeeJYrSmMum;v dkygw, f/
aemuf NyD ; a&muf &S d wJ h ae&mwd k i f ;
rSmynma&;udkOD;xdyfxm;jyD;?
wefzdk;xm; oi fMum;MuzdkYudk
rSmMum;vdkygw, f/
t ckv dkrsdK; t csdef t ckv dkrsdK; t csdef t ckv dkrsdK; t csdef t ckv dkrsdK; t csdef t ckv dkrsdK; t csdef
ay; ajzMu m;wJht wGu f ay; ajzMu m;wJht wGu f ay; ajzMu m;wJht wGu f ay; ajzMu m;wJht wGu f ay; ajzMu m;wJht wGu f
aus;Zl;wi fygw, f/ a&SY aus;Zl;wi fygw, f/ a&SY aus;Zl;wi fygw, f/ a&SY aus;Zl;wi fygw, f/ a&SY aus;Zl;wi fygw, f/ a&SY
av Qmufv nf; csi f;v lrsdK;eJY av Qmufv nf; csi f;v lrsdK;eJY av Qmufv nf; csi f;v lrsdK;eJY av Qmufv nf; csi f;v lrsdK;eJY av Qmufv nf; csi f;v lrsdK;eJY
jrefrmEdki fi Ht wGuft ckx uf jrefrmEdki fi Ht wGuft ckx uf jrefrmEdki fi Ht wGuft ckx uf jrefrmEdki fi Ht wGuft ckx uf jrefrmEdki fi Ht wGuft ckx uf
ydkjyD; ulnDvkyfudki fEdki fygapvdkY ydkjyD; ulnDvkyfudki fEdki fygapvdkY ydkjyD; ulnDvkyfudki fEdki fygapvdkY ydkjyD; ulnDvkyfudki fEdki fygapvdkY ydkjyD; ulnDvkyfudki fEdki fygapvdkY
qkrGefaumi f;awmi f;ygw, f/ qkrGefaumi f;awmi f;ygw, f/ qkrGefaumi f;awmi f;ygw, f/ qkrGefaumi f;awmi f;ygw, f/ qkrGefaumi f;awmi f;ygw, f/
t ck vd k rsd K; awG Y qH k ar;
jref;wJht wGuf Chin World
Media udkaus;Zl;wi fygw, f/
v mr, fhumv awGrSmv nf;
odcsi fwmawG? ar;jref;vdkwm
awG ud kt pOf ar;jref ;Ed k i f ygw, f /
aus;Zl;t xl;wi fygw, f/
16 April 2013
21
vl om;jzpf wJ UuRef r
wkdYwpfawG[ mwpfaehus&i f
aoqkH;&r, fqkdwmukdt m;vkH;
u od&Sdem;vnfxm;NyDom;/
v lwpfa, mufeJhwpfa, muf
aojci f;w&m;t ay: Ijri fykH?
aojci f;w&m;ukd&i fqkdi fzkdh
b, fv kdjyi fqi fx m;Muov J
qk d wmwl csi f rS wl r, f / ' gayr, f U
wpfckwlnDwmuawmUt J' D
t csdef b, fawmUa&mufrvJ
qkdwmb, folrSwdwdusus
rodMubl;/ uRrf;usi fwJU
q&m0ef awG &J YwG uf qcsuf awG
awmi f vGJwwfygw, f/
aojci f;w&m;ukd
uRefrwkdhb, fvkdpwi fod&Sdem;
vnfvmMuovJqkdwmvnf;
wpfa, mufeJhwpfa, muf uGJ
jym;ygvdrfUr, f/ uRefrqkd&i f
av;ESpfi g;ESpfavmuft &G, frSm
yxrqk H ;t ok byk d Y wmuk djri f zl ;
ygw, f/ t drfem;u OD;av;BuD;
qkH;oGm;awmUolwkdUt drfukd
vlawGt rsm;BuD;vmMuw, f/
at mf [ pf i k d a<u;oH awG / t ok b
yk d Y csd ef rS mt jyi f xG uf rMunf U &vk d Y
t arwm;xm;vkdhx&Hayguf
uae acsmi f;MunfU&w, f/
t drfukdvGefoGm;MurSNcHxJukd
ajy;xG uf NyD ; i S uf aysmyi f t k yf em;
uae ocF sKd i f ;uk ef ; oG m;&mvrf ;
wpf avQmuf&G mom;awG t ok b
ykdYwmukdoli , fcsi f;awGeJU
Munf U aeMuw, f / ol wk d Y oG m;&i f ;
oDqkdwJU"roDcsi f;oH[ m
qGJqGJi i fi i feJhuRefrwkdhqDukd
ysHYvGi fYa&muf&Sdvmygw, f/
oDcsi f;xJu a*smf' efjrpf[ m
b, fem;rSm&SdrSef; rodayr, fUY
oDcsi f;oHu aocsmrod&wJU
t a0;wpfae&mukdvGrf;qGwf
apcJUwmrSwfrdaeao;w, f/
wjcm;t okbawG
uk dquf vuf BuH KawG Y cJ h &ayr, f U
vnf; xl;xl;jcm;jcm; cHpm;
&wmrsKd ;r&S d cJ Y yg/ ok d Y aomfol i , f
csi f;vkd? nDrav;vkdcspf&wJU
0rf;uGJnDrav; Kimte rarSsmf
vi fYbJaoqkH;oGm;csdefrSmawmU
t &rf;ukdwkefvIyfacsmufcsm;
cJ U &ygw, f / ol ru q, f Y uk d ;ES pf ?
uRef ru ES pf q, f U ES pf / t J ' D wk ef ;
u &kH;wpfzufeJhnausmi f;
wuf aewmrk d Yawmf awmf av;uk d
rt m;rvyfjzpfaew, f/ olr
aeraumi f ;jzpf vmawmU&k H ;oG m;
&k H ;jyefowi f ;ar;&k H av;yJwwf
Ek d i f cJ U w, f / we*F aEG aeh wpf &uf
awmUbk&m;ausmi f;rwufbJ
olYqDoGm;aeay;yg&JY/ ' gayr, fU
&Sufp&maumi f;wmu uRefr
t J' DrSmESpfESpfNcKdufNcKduf t dyf
aysmfoGm;cJUwmyJ/ t J' Daehu
rD;zkdacsmi frSmolrt wGuf
qefjyKwfjyKwfay;&i f;eJUolY
t zGm;u ajymygw, f/ ]' Du
av;rav;uk dMunf U &wmt m;
r&bl;/ t oufBuD;wJUt xd
aorif;\ t &dyfvTrf;rkd;aomcsKdifYxJt ouf&Sifjcif;
olae&vdrfUr, frxi fbl;}wJU/
t J' DvkdajymvkdufwJUt wGuf
t zGm;ukduRefrpdwfqkd;aerd
w, f/ yg;pyfubmrSrajymay
r, fUpdwfxJuawmU' Dt bGm;
BuD; t oufBuD;aeNyDjzpfvkdY
pdwfawGbmawGrrSefawmUbl;
aygYav/ uRefrMum;csi fwmu
ol rjzpf aewmu t ao;t rT m;
yJ / rMumci fol r aejyef aumi f ;
vmr, f / jzpf csi f wmuk d t rS ef vk d Y
t wi f;t "rqkyfukdi fvkdufcJU
ayr, fUaemufusrSrSm;aewm
u uRefrqkdwmjyefNyD;vufcH
cJU&w, f/
wpf n ausmi f ;uae
t d rf jyef a&muf awmUc&D ;xG uf ae
wJUolYt arjyefvmvdkYolrukd
aq;&kHwi fMuw, fvkYdowi f;
ay;Muygw, f/ uRefrawG;rd
wmu ol Y t arjyef a&muf awmU
olr[ mpdwf"mwfawGwuf
vmr, f/ aq;&kHvnf;a&mufNyD
qk d awmUrMumci fol rouf om
vmygvdrfUr, f/ aemuf we*F
aEGaehus&i f aq;&kHrSmolYukd
oG m;Munf U r, fpojzi f Y aygU / ' gay
r, f Uaemuf aeh reuf av;em&D rS m
t drfuzkef; jrnfvmygw, f/
olr aq;&kHrSmaoqkH;oGm;NyD/
t kwf*lu t qi foi fYr&SdawmU
ol Y t avmi f ;uk dwpf nxm;&yg
w, f / zk ef ;oH aMumi f Uvef h Ek d ;csd ef
upNyD ; aemuf aeh nae oN*K [ f
wJ U t xduRef rwpf puf rSrt d yf
bl;/ t dyfvnf;ri kdufbl;/ at ;
pufaewJUolYvufuav;ukd
qkyfukdi fNyD; jyef&Si fvmygapvkdh
xyf umxyf umqE jyKqk awmi f ;
rdyg&JY/ oDcsi f;qkd&wmukdt i f
rwef oabmusNyD; t okb
t drfawGrSmrkd;t vi f;r&yfrem;
oDcsi f;qkdavU&SdcJUol olr[ m
ab;uoD csi f ;oH awG uk dvspf vsL
&I NyD ; Ni d rf ouf pG mvJ avsmi f ;ae
w, f/ oDcsi f;oHawGqdwfokef;
oG m;cJ U NyD / ' g[ maojci f ;w&m;/
rMumci f ocFsKdi f;
oGm;wJUvrf;rSmolrukdawGY&
w, fqkdwJUaumv[ vawG
x Gufv mw, f/ uRefrukd
olvmawGY&i f b, favmuf
aumi f ;rvJ / t csd ef ay;*&k rpk d uf
Ek d i f cJ U wJ U t wG uf ol ruk d awmi f ;yef
csi fwmyg/ t J' Dvkdjzpfr, frSef;
omod cJ U &&i f / ol r&J Y aoqk H ;jci f ;
uae uRefroi f, lvkduf&wm
ukdMitch Albomu olY&JJY
Tuesdays With Morrie xJrSm
x dx drdrda&;x m;ygw, f/
Morrie uajymwmyg/ uRef
awmfwkdht m;vkH;[ mwpfaeh
ao&r, fqkdwmukdod&SdMuay
r, f hr, k H Munf Mubl ;/ wu, f
vkdhom, kHMunfcJUMuvkdY&Sd&i f
uRefawmfwkdh&JYaehpOfaexkdi f
jyKrlykHawG[ mawmfawmfav;
ajymi f;vJrSmyJwJU/ (Everyone
knows they are going to die
but nobody believes it. If we
did, we would do things dif-
ferently.)
ol r qk H ;cgprS mqk d &i f
uRef r&J Y t awG ;t m&k H [ m0k d ;w0g;
eJh[ mvm[ i f;vi f;BuD;vkdjzpf
aecJ U w, f / ' gayr, f Uenf ;enf ;
MumvmwJUt cgrvkdcsi faomf
vnf;yJvufcHvkdufwJUt rSef
w&m;uawmUuRefr[ mvnf;
olrvkdyJ t csdefra&G;aoqkH;
oG m;Ek d i f w, fqk d wmygyJ / wpf v
avmuf MumawmUt d yf ruf xJ rS m
ol ruk d awG Y &ygw, f / t k wf *l em;
rSm0rf;enf;, lBuKH;r&pGmeJU
uRef r&yf aecsd ef / t k wf *l xJ uae
olrxGufvmNyD;awmUt xJrSm
at ;pdrfYpdrfYeJUwpfa, mufxJ
raecsi fawmUygbl;? t drfjyef
vkdufcJUyg&apvkdhawmi f;yefyg
w, f /uRef raMumuf vef hwMum;
eJ hol ruk d xm;NyD ; xG uf ajy;oG m;
cJUw, f/ NyD;awmUt dyfraysmf
Ek d i f wJ U nawG / t d yf armusoG m;&i f
jyefrEkd;awmUrSmukdpkd;&drfNyD; t dyf
raysmf &J bJpd k ;&d rf xd wf vef Y ae&wJ U
nawG/ *sL;&JYeH&H\ t jcm;wpf
zufxJu aumi frav;vkdyJ
uRef ruES pf q, f ausmf / vk yf csi f
wmawGt &rf;rsm;aeNyD;awmU
raocsi f ao;bl ;/ t rS ef t wk d i f ;
0efcH&&i f ao&rSmaMumufae
w, f/ olrvkdb, folurS
b, f ES ES pf rS maor, f vk d huRef ruk d
BuKdwi fa[ mxm;wmr&Sday
r, f Ut csd ef ra&G ;aoEk d i f w, f qk d
wJUt odw&m;u uRefrukd
ajcmufvSefYaeNyD/
oefvsi fazoGi fa&;
wJUOyrmav;ukdvnf; uRefr
zwf vk d uf &ygw, f / bmomjyef
vm;? ukd, fwkdi fa&;vm;? olY
0wKwpfckckxJuvm; aocsm
rrSwfrdawmUyg/ 0wKwpfckck
xJ u jzpf Ek d i f ygw, f / ppf jzpf ae
wJ U t csd ef ?&ef ol u Ak H ;vmBuJ rS m
rk d Y vk d Yt azjzpf ol u Ak H ;ck d usi f ;xJ
ukdt &i fqi f;oGm;NyD;awmU
olYuav;ukdckefcszkdhajymyg
w, f/ ' gayr, fUt xJrSmarSmi f
aeNyD ; bmrS rjri f &awmUuav;
u ckefqi f;zkdYr0UHr&Jjzpfae&Sm
w, f/ wu, fqkd&i folYt az
u qD;zrf;rSmrkdYolYt aeeJh
aMumuf zk d Y rvk d yg/ pd wf csvuf cs
eJhckefcsvkduf&kHygyJ/ ' DvkdygyJ
uRefrwkdhukdcspfwJUt zbk&m;
oci f u aojci f ;&J Y wpf zuf urf ;
uae apmi fUMudKaewmrkdYc&pf
, mef awG t aeeJ haojci f ;w&m;
uk d aMumuf zk d h rvk d yg/b, f avmuf
cspfp&maumi f;wJUOyrmav;
vJ/ cufwmu uRefraozkdY
aMumuf aeqJ yJ / aojci f ;&J Ywpf
zuf urf ;uk duRef r rjri f Ek d i f bl ;/
Sunday School rSm
wkef;u q&mu ar;cJUzl;yg
w, f / ri f ;wk d h aovk d Y &S d &i fb, f
ae&mukdoGm;rvJ/ olvkdcsi fwJU
t ajzu aumi f ;ui f bk H / uRef r
&JYt ajzu ]rodbl;}/ cufwm
u uRefr&JYywf0ef;usi frSm
c&pf , mef awG u u, f wi f jci f ;
pd wf cs&NyD ?i gao&i f aumi f ;ui f
ukda&mufr, fvkdYajymwmukd
Mum;&wJUt cgwkdi f; c&pfawmf
ajymcJUwJUw&m;pD&i fjci f;ukdyJ
oG m;NyD ; owd &aerd w, f / ud k , f Y
ukd, fukd, f t i frwef, kHMunf
pdwfcswJUolawGji i f;y, fjci f;
cH&NyD; a&G;cs, fcH&olawGu
olwkdYukd, folwkdYaumi f;wm
vk yf cJ U w, f qk d wmawmi frod wJ U
olawG/ uRefrwkdYu bmyJajym
ajymb, f vk d yJ xi f xi fqk H ;jzwf
r, fUolu bk&m;oci f/ t J' D
awmUuRefrwkdh&JYt xi fawG
t jri f awG u od yf t ok H ;r0i f bl ;
vkdYxi fwmyJ/
uRef ru aozk d Y awG ;
NyD; aMumufaeMuwJUt csdefrSm
Apple Computer eJhPioneer
Animation Studio ukdwnf
axmi f cJ U olSteve Jobs uawmU
olYukdowdawG&Sdapw, fvkdY
qkdygw, f/ olrMumci frSm
aoqkH;oGm;Ekdi fw, fqkdwmukd
odem;vnfjci f;u olYb0&JY
t a&;BuD;wJUqkH;jzwfcsufawG
csEkdi fzkdhwGef;t m;ay;ygw, f/
aojci f;w&m;eJh, SOfvkduf&i f
wjcm;arQmfvi fYcsufawG? rmef
rmeawG? pkd;&GHYrIawG? &Suf
aMumuf jci f ;awG ?qk H ;&S H ;jci f ;awG
[ mao;i , faysmufvGi fYoGm;
MuNyD; t a&;BuD;wmawGyJ
usef&pfygw, f/ aojci f;eJh, SOf
vk d uf &i f awmUwjcm;qk H ;&S H ;rI awG
[ mrajymyavmuf awmU ygbl ;/
ukd, fvkyfcsi fwmukdowd&Sd&SdeJh
vkyf&Japw, f/ oluajymyg
w, freufwkdi f;rSefukdMunfUNyD;
' D aeh [ mol Y b0&J Yaemuf qk H ;aeh
jzpfcJUr, fqkd&i f' DaeYvkyfzkdYol
pd wf ul ;xm;wmuk dwu, f vk yf
csi fyg&JYvm;vkdYolYukd, fol jyef
ar;avU&Sdygw, fwJU/ uRefrwkdh
a&mt J' DvkdvkdufvkyfMu&i f
aumi f;rvm;/
t x ufwef;wkef;
u uREfkyf\ &nfrSef;csufqkdwJU
acgi f ;pOf eJ hpmpD pmuk H ;a&;wJ U t cg
zwfzl;?rSwfzl;wmukdvkdufwk
NyD;awmU&nfrSef;csufr&SdbJ
t ouf&Si f aex kdi fjci f;[ m
ork ' &mxJ u avS mf cwf ol r&S d wJ U
avSvkdygyJvkdYa&;cJUzl;ygw, f/
rdbaqGrsKd;awG?q&m?q&mr
awGu vli , fawGukd&nfrSef;
csufawGx m;zkdYt a&;BuD;
aMumi f; wkdufwGef;avU&SdMuyg
w, f/ t J' g[ mwu, fyJ
t a&;BuD;ygw, f/ okdYaomf
wpfzufrSmrarYavsmUoi fYwJU
t csufvnf;&Sdygw, f/ uRefr
wkdY&nfrSef;xm;wJUyef;wkdi f
ra&mufci f aoqkH;Ekdi fw, f
qkdwmyJ/ c&pfawmfajymcJUwJU
ynmrJUola| ;BuD;t aMumi f;
ykHjyi fvnf;&Sdygw, f/ ol[ m
pyg;usDawGt rsm;BuD;aqmuf?
pm;p&mawGpkNyD;awmUESpfaygi f;
rsm;pGmpnf;pdrfcHpm;zkdYpdwful;
xm;ayr, fUcsufcsi f;aoqkH;
oG m;vk d Y &S d &i fbmt "d y g, f &S d awmU
rSmvJ/ ukd, fjzpfcsi fwmawGyJ
awG;NyD; &kef;uefvIyf&Sm;cJUwJU
vl i , f b0uk dausmf vG ef cJ U NyD ;NyD f /
at mi f jri f wmawG &S d ovk dqk H ;&I H ;
rI rsm;eJ h vnf ; &i f qk d i f cJ U &ygw, f /
ukd, fYrSmt &nft csi f;awmU
&Sdyg&JYai GaMu;rwwfEkdi fvkdY
vufvGwfcJU&wJUt cGi fYt a&;
awG/ BuKd;pm;wkdi f;vnf; jzpf
rvmEk d i f wJ Ucg;oD ;rI awG Mum;xJ
rSmukdk, fukd, fwkdi f&JYrjynfUpkHrI?
t m;enf;csufawGukdv nf;
vufcHEkdi fvmNyD/ ukd, fU&JYt m;
omcsuf ?t pG rf ;t pt enf ;i , f
ukdvnf; od&SdazmfxkwfcGi fh&
vkdufygw, f/ i , fi , fwkef;u
awmUwkd;wufzkdYu eHygwfwpf
vkdYa<u;aMumfcJUayr, fUpdwf&JY
Ni drfoufcsrf;ajrYjci f;t a&;ygykH
uk d vnf ; t awG Y t BuKH awG uae
oi f, lvkduf&ygw, f/ ai GaMu;
<u, f 0wk d i f ;vnf ; pd wf csrf ;om
rI r&ekdi fwJU' DavmuBuD;rSm
avmbBuD;NyD; rwi f;wdrfEkdi f
wmxuf ukd, fYrSm&SdwJUt enf;
i , fukdwefzkd;x m;wwfNyD;
a&mi f Y &J Ek d i f jci f ;[ mvnf ; aumi f ;
BuD;wpfyg;ygyJ/ NyD;awmUcspfjci f;
arwmt a&;ygykHukdvnf; em;
vnfwefzkd;xm;wwfvmygNyD/
vl Y b0uk d&&S d cJ U w, f /
ukd, fYrSmt csdef&Sdwkef; t csdef
raESmi f;ao;ci f ' Dav mu
t wGuft usKd;&Sdat mi fb, f
vkdt ouf&Si foGm;rvJ/ b, f
vkdt "dyg, f&Sd&Sdaexkdi f&rvJ/
uk d , f &cJ U wJ U b0oi f cef ;pmawG eJ h
t nDt ouf &S i f zk d YBud K;pm;&i f ;eJ h
wpf cgwpf cgawmUowd arU oG m;
wJUt csdefawGvnf;&Sdygw, f/
t J' Dvkdt csdefrsKd;rSmuRefrukd
owday;avU&SdwJUuAsmav;
wpfyk' fukdaemufqkH;t aeeJh
a0rQvk d uf yg&ap/ Gwendolyn
Brooks u olYuav ;awG
t wG uf a&;xm;wJ U"Speech to
the Young: Speech to the
Progress - Toward" &J Y aemuf qk H ;
ykd' fyg/
Live not for battles won.
Live not for the end of the
song.
Livein along.
cs, f&DrIef; cs, f&DrIef; cs, f&DrIef; cs, f&DrIef; cs, f&DrIef;
cs, f&DrIef;
vlYb0ukd&&SdcJhw, f??ukd, fYrSmtcsdef&Sdwkef;
tcsd ef raES mif ;ao;cif'D avmutwG uftusKd ;&S d atmif
b, fvkdtouf&SifoGm;rvJ??b, fvkdt"dyg, f&Sd&Sd
aexkdif&rvJ??ukd, f&cJUwJUb0oifcef;pmawGeJhtnD
touf&SifzkdYBudK;pm;&if;eJhwpfcgwpfcgawmU
owdarUoGm;wJUtcsdefawGvnf;&Sdygw, f??tJ'Dvkd
tcsdefrsKd;rSm.....
Vol. 1, No.5
22
csi f;v lrsdK;wkdhonf
acwft qufquf a&TYajymi f;
awmi f , mpepf jzi f ht ouf arG ;
0rf;ausmi f; jyKMu&aomfvnf;
obm0awmawmi fa&ajrukd
rysuf pD ;rqk H ;&S k H ;ap&efrd &k d ;zvm
"avYxkH;pHrsm;jzi fht jrwfwEkd;
xm; xdef;odrf;umuG, fcJUMu
onf/ obm0awmawmi frsm;?
obm0t yi f rsm;uk dpn;f urf ;rJ h
rysufpD;rqkH;&kSH;&ap&ef , Of
aus;rI&kd;&mjzi fhOya' uJhokdY
jyXmef;v kdufemMu&onf/
v lwpfOD;wpfa, mufaMumi fh
awmrD;avmi fuGsrf; ul;puf
cJhygu xkdolrSmawmrD;aMumi fh
ysuf pD ;qk H ;I H ;onf Uobm0awm
rsm;ukdawmykdi f&Si frsm;t m;
avsmfaMu;ay; rqkH;awmh/
jyi f;x efaom&kd;&m"av ht &
owfrSwfrIjypf' P fukda&Smi f
wdrf; vGwfajrmuf r&Ekdi fyg/
awmi f aMum?awmi f wef ;BuD ;rsm;
onfa&\ t &i f;t jrpf?&moDO
wkrSefuefrSswap&efOwkxdef;
awmt jzpf awmi f, mrckwf&
[ kjyi f;xefpGmwm;jrpfydwfyi f
umvkdufemMu&onf/
aEG&moDvkyfi ef;pOf
umv t m;v yf &kd;&mt &
ausmufjyi fcsDyGJ? 0ufowfyGJp
onf Ut vS LyG J rsm; jyKvk yf &mwG i f
t a0;rSrd wf o*F [ rsm; zd wf ac:
&kd;&mt vSLyGJrsm; jyKvkyfMu
avh&Sdygonf/ t vSLyGJt wGuf
vd k t yf aomxi f ;pk d ?xi f ;ajcmuf
rsm;&SmazGpkaqmi f;vSsi fajrykdi f?
, myk d i f rsm;xH cG i f h yef NyD ;cG i f U jyKcsuf
&rS&S mazG pk aqmi f ;Mu&ygonf /
xi f;t ajcmufrvkHavmuf
xi f ;t pk d rsm;pk aqmi f ;&efvk d t yf
ygu t xufygajrykdi f&Si frsm;\
cGi fUjyKcsuf&, lNyD;rSt ukdi f;rsm;
ukdomcsdKi f t ajcmufcHt okH;
jyKMu&NyD; wpfyi fvkH;ckwfvSJcGi fh
rjyKyg/
t vm;wla&TYajymi f;
awmi f, mvkyfukdi f xGef, uf
pkdufysdK;&efukdvn;f awm&Si f?
ajr&Si fxH cGi fhjyKcsuf&, l&yg
onf/ a&&Sdaygufa&pef;OD;zsm;
ukdcsefvSyfckwfMu&ygonf/
oD;ESHjzpfxGef; at mi fjri fap&ef
aygi f ;jruf rsm;&S i f ;vi f ;yguvn;f
BuD;jrefopft yi faygufi , frsm;
csefvSyfaygi f;jrufukdomEkwf
Mu&\ / ok d Y rS omawmi f , mck wf
vSnfU?jrefjrefjyefvnf &&SdNyD;
oD;ESHjzpfxGef;um0rf;pmzlvHkrI
&&S d Mu&ygonf / a&T Y ajymi f ;awmi f
, mukdt ouf&Si f&yfwnfa&;
t wG ufrjzpf rae t m;xm;jyK&
aomf vn;fobm0awmawmi f
t a&SYawmift m&SEkdifiHrsm;qkdif&mobm0t arGt ESpft jzpfowfrSwfcH&aom
ewfrawmift rsdK;om;O, smOf\ t wdwforkdif;ESifUt em*wfykH&dyfrsm;
a&ajrysuf pD ;qk H ;I H ;rIt en;f qk H ;
jzpfap&ef pDrHt kyfcsLyfcJUMuyg
onf/ csi f;vlrsdK;wkdY\ obm0
opfawmrsm;ukdpepfwus
t kyfcsLyft okH;jyKcJhrIaMumi fh
, aeY wk d i fur mOD ;opf awmBuD ;
rsm;t jzpft zk d ;xk d uf wef pG mjzi f Y
awGY&Sdae&qJyi fjzpfonf/
csi f ;vl rsd K;wk d Y \ aumi f ;rG ef xl ;jcm;
aom0d aoo&k d ;&m"avhOya'
rsm;uk d t *F vd yf t pk d ;&vuf xuf
uyi fChin Act t jzpfOya'
jyKt kyfcsLyfa&;?w&m;pD&i fa&;
rsm;t jzpft okH;jyKcJUMu&onf/
csi f;awmi fwef; a' oukdyi f
csi f;0daoowkdi f;t jzpfac:a0:
owfrSwfcHcJh&ayonf/ pnf;
urf ;BuD ;rm;aomcsi f ;vl rsd K;wk d Y \
&k d ;&m"avhajr, mpD rH cef h cG J rI rsm;
ukdaer0i ft i fyg, mt jzpf
emrnfBuD;aomt *FvdyfvlrsdK;
uyi ft od t rS wf jyKxd ef ;od rf ;
ay;cJ h onf /
, ck rsuf arS muf acwf
umvwGi fcsi f;jynfe, fwpfck
vkH; rD;[ kef;[ kef;awmuf a&S;
csi f;vlBuD;rsm; pn;furf;wus
xdef;odrf;vmcJhaoma&xdef;
awmrsm; Owkxdef;awmrsm;yg
rusef t vkt , uf ckwf, l
zsufqD;cJUMuNyD; rdrd\ om;pOf
ajr;quft em*wfukdyi fri Jh?
0d oravmbpd wf wuf umcsi f ;
v lrsdK;t m;v kH;ykdi fqkdi faom
obm0opf awmoH , H Zmwrsm;
t vkt , ufxkwf, la&mi f;cs
aeMu?Ek d i f i H awmf upD rH t k yf csLyf
aomajruk dusL;ausmf NcH pn;f &k d ;
cwf armi fykdi fpD;vkdMu\ / &&Sd
vmaomai Gyi fai G&i f;jzi fhjrdKY
ay:wufwkdufwnf? ukefpkH
ypnf;a&mi f;umrdrd\ BuD;yGm;
a&;t wG ufe, f ajrpk d ;rk d ;vk d rI eS i f U
a' oqkdi f&mt mP mykdi frsm;ukd
rD;zkdacsmi fbufu 0i fcsOf;uyf?
Ekdi fi Hawmf t BuD;t uJrsm;
a&muf&Sdvmygu a' ot usdK;?
omoemt usd K;?Ek d i f i H a&;t usd K;
aqmi f oa, mi f vG J rS m;pG mwi f jy?
rd rd uk d , f usd K;t wG uft rsd K;zsuf
a&;Bud K;yrf ;aeMu\ / ' D rk d ua&pD
acwfumva&mufvmonfeSi fY
rnf onf U ygwD u t ay:pD ;a&muf
aeonf uk d avh vm?ygwD t a&mi f
t aoG ;jc, f umuk d , f usd K;pD ;yG m;
uk d oma&S U wef ;wi f ?awmi f ol OD ;
BuD ;rsm; xri f ;weyf avQmh pm;qk d
onfUpum;xuf csi f;vlrsdK;
rsm; xri f ; 3eyf vk H ;vk H ;i wf a&;
t ompD; jzpfay:aponfom
ru yGJvefYwkdi f;zsmci f;t cGi fh
t a&;arSsmfonfUEkdi fi Ha&;orm;
t csdKYuv n;f 0efBuD;v pm
wkd;jri fYowfrSwfonfESi fUouf
wrf;wpfckt a&G;cH&?t jrwfqkd
NyD; rJwpfjym;&a&; NcHpn;f&kd;
ay:cGxkdi fumrdrda' ot ay:
apwemrx m;? v GJrSm;aom
zGHYjzdK;a&;ukdt csdKYaomvTwf
awmf uk d , f pm;vS , f rsm;uvn;f
csi f;v lrsdK;ukdax mufcHcsi f
oa, mi fa, mi f?a' ot usdK;
aqmi fov kdeJUEkdi fi Hawmf\
wnfqJOya' ukdab;csdwf?
rdrd&JYrJwpfjym;&a&;u ykd
t a&;BuD;aeav\ / csi f;jynf
e, fzGYHjzdK;wkd;wufa&;?csi f;vl
rsdK;rsm;\ qi f;&JrIavQmYcsa&;?
obm0ywf0ef;usi f a&&Snf
wnfwHha&;ponfUt rsdK;om;
t usdK;? a' ot usdK;pD;yGm;
t wGuft rsdK;om;O, smOfpDrH
udef; Ekdi fi HawmfucsrSwf pDrH
ud ef ;ES i f Uwnf qJ Oya' xd ef ;od rf ;
apmi fha&Smuft aumi ft xnf
azmf Muaomek d i f i H 0ef xrf ;rsm;uk d
t xi ft jri fvGJrSm;ap&eft od
ynm?A[ kokwt m;enf;aom
a' ocHrsm;t m; ajrmufxkd;yi fU
aumf ?xd ef ;od rf ;a&;0ef xrf ;rsm;
vmvQi f&kdufMu? i gwm0ef, l
rnf[ kvnf;aumi ;f?Oya' jzi fY
umuG, fxm;aome, fajrukd
qefYusi fckdi f;? Ekdi fi Hawmft rsdK;
om;O, smOfukdwnfaxmi ft kyf
csLyf a' ot usdK;t aumi f
t xnf azmf vsuf &S d aomwm0ef
&S dcsi f ;wk d i f ;&i f ;om;t k yf csLyf a&;
rSL;t m; t jyKwfjzKwfrnf[ k
2011 ckeSpf Ekd0i fbmvwGi f
ri f;wyfNrdKYjynfckdi fNzdK;&kH;jynf
ck d i f Nzd K;ygwD 0i f rsm;ES i f YawG Y qk H pOf
BuH K;0g;cJ h rI rS mrd rd wk d Y a' ocHygwD
0i frsm;t m;vkH; t odyi fjzpf\ /
csi f;wkdi f;&i f;om;
t kyfcsLyfa&;rSL;ukdt Ni dK;xm;?
csi f ;jynf e, f \ obm0ywf 0ef ;
usi f uk dzsuf qD ;ck d i f ;?Ek d i f i H awmf
\ pDrHudef;ukdqefhusi fapjci f;
onfEkdi fi HawmfESi fYt rsdK;om;
t usdK;pD;yGm;ukdxdckdufEkdi fap
aomvkyf&yfrsm;yi fr[ kwfyg
avm/ urm t &yf &yf wG i frd rd \
obm0ywf0ef;usi fysufpD;, kd
, Gi f;aponfUt pDt pOf? pDrH
udef;rsm;ukdomqEazmfxkwf
qefhusi f&\ / rdrdywf0ef;usi f
t em*wf a&&SnfwnfwHha&;
t pD t rHqef h usi f uef Y uG uf jci f ;
rMum;rdx m;yg/ jzpfv nf;
rjzpfoi fhyg/ csi f;vlrsdK;rsm;\
t em*wfukdrdrdwkdYbmom
rdrdwkdYzefwD;&i fqkdi f&ayrnf/
rdrdwkdYxGi faomvrf; rdrdwkdY
avSsmufvSrf;Mu&rnf/ rdrdwkdY
pkdufaomrsdK;ukdrdrdwkdYuom
jyef vnf&d wf od rf ;Mu&ayrnf /
rd rd wk d Y \ t em*wfom, m0ajym
a&;t wGuft xl;*&kjyK azmf
aqmi f t ouf oG i f ;&eft xl ;vd k
t yfaMumi ;f t oday;EId;aqmf
t yf ygonf /
csi f;v lBuD;rsm;
xdef;odrf;umuG, fvmcJhaom
awmi f pOf awmi f wef ;rsm;ay:wG i f
aus;&Gmwnfaxmi ft ajcus
aexk d i f a&; r[ mpD rH ud ef ;rsm;rS m
rnfrSsxdcHrSmrkdYvkdYvJ? a&r&Sd?
opfyi fwpfyi f vlwpf&yfom
omt Ekdi fEkdi faygufa&mufaom
ae&mwG i foD ;ES H pk d uf ysd K; t ouf
arG ;0rf ;ausmi f ;jyKa&;?vuf &S d
ur mOD ;opf awmBuD ;rsm;wpf ES pf
t wG i f ;awmi f , mck wf NyD ; ajymi f
ovi f ;cg awmi f uwk H ;t jzpf
usef &S d umquf vuf &yf wnf
r& t jcm;awmawmi f obm0
awmrsm;ukdajymi f;a&TYxyfrH
zsuf qD ;MuOD ;rS mvm;?csi f ;jynf
e, f wpf ck vk H ;obm0awmrsm;
ysufpD;NyD; awmi fuwkH;jzpf?
aomufp&ma&r&Sd? pm;p&m
t pmr&S d vQi fb, f uk d xyf a&T Y
MuOD ;rS mvJ ?rd rd wk d Y \ t em*wf
c&D ;pOf vrf ;aMumi f ;uk d pOf ;pm;
NyD ;csi f ;vl rsd K;rsm;rd rd uk d , f uk d , f
jyef vnf ar;cG ef ;xk wf Munf U Muyg/
b, f ol ucsi f ;vl rsd K;rsm;uk d cspf NyD ;
b, folawGu ESpfaeovJ
qkdwmukdyJ/
obm0wpf ckysuf
pD ;, k d , G i f ;jyD qk d ygub, f aom
t cgrSe*kdrlvukdjyefvnf
r&&S d Ek d i f yg/ysuf pD ;oG m;NyD qk d vS si f
b, f ol awG u obm0awm
BuD ;t jzpf jyef vnf wnf axmi f
ay;rS mvJ ?uk ef usp&d wf b, f
ol upk d uf xk wf ay;rS mvJ ?uk o
jci f ;xuf Bud Kwi f umuG , f jci f ;
omt aumi ;f qk H ;yg/ obm0
xH rS &&S d aom0ef aqmi f rI wk d i f ;
[ mt crJ Y yg/ t zk d ;ay;&efrvk d
yg/ wef bk d ;xm;wuf NyD ; xd ef ;
od rf ;umuG , f vS si f om;pOf ajr;
quf t xd t usd K;&S d aomt crJ Y
0efaqmi frIukdt arGt jzpf
xm;&pfcJhEkdi fygonf/
rdrdwkdY\ wpfb0?
rd rd wk d Y \ ajcwpf vS rf ;omod wwf
vS si frd rd wk d Y \ &i f aoG ;i , f rsm;
obm0qkd;usdK;rsm;jzi fYt vl;
t v J &i fqkdi fcHpm;Muayrnf/
csi ;fjynfe, ft ygt 0i f ewf
rawmi f t rsdK;om;O, smOf
t wGi f;&Sdobm0oH, HZmw
rsm;?t v St yrsm;rSmcsi f;v lrsdK;
rsm;t wGuft zkd;rjzwfEkdi faom
obm0t &i f;t jrpfrsm;yi f jzpf
onf/ urmOD;opfawmBuD;rsm;
aMumi fUurmay:wGi f r&Sdaom
om;i Sufwd&pmef? obm0t yi f
rsm; &Si foefaygufa&mufojzi fU
ewf rawmi ft rsd K;om;O, smOf uk d
t a&SYawmi ft m&Sqkdi f&mobm0
ywf0ef;usi fxdef;odrf;a&; t zGJY
BuD;rSobm0t arGt ESpfe, fajr
t jzpf2012ck ES pfaES mi f ;yk d i f ;wG i f
t wnf jyKowf rS wf aMunmcJ h Mu
jci f;jzi fYwjcm; urmajru
vlom;rsm;uyi f jrwfEkd;wefzkd;
xm;Muonf/
urmYywf0ef;usi f
xd ef ;od rf ;a&;ynm&S i f rsm;rSvnf ;
ewfrawmi ft rsdK;om; {&d, m&Sd
obm0oH, HZmwrsm; jrefrm
jynfwGi f&Sdaomfvnf; jrefrmEkdi fi H
om;rsm;omru ur mh vl om;t m;
vk H ;u yk d i f qk d i f onf [ k ajymqk d rI uk d
avhvmod&Sd&ygonf/ 0rf;ajrmuf
*kP f, lzG, f&mjzpf\ / , ckewfr
awmi ft rsdK;om;O, smOf\ vSy
xl;jcm;rIukdEkdi fi HwumrSvm
a&mufavhvmvsuf&SdNyD; t em
*wfwGi f csi f;jynfe, ft wGuf
Ek d i f i H jcm;0i f ai G rsm;pG m&S mazG zef wD ;
ay;rnfUobm0jywkdufBuD; jzpf
vm&ef t vm;t vmaumi f;rsm;
jri fawGYae&\ / csi f;vlrsdK;rsm;
ausmufoHywjrm;ukdvnf; rykdi f
qkdi f? acwfrDzGYHNzdK;wkd;wufaom
pkdufysdK;a&;x Gufukefv nf;r&Sd?
rd rd wk d Y yk d i f qk d i f aomobm0t vS
t yrsm; xdef;odrf;umuG, fjci f;
jzi fhomxm0pOfzGYHNzdK;wkd;wuf
aomvlrIb0ukdykdi fqkdi fcGi fh&Sd
onf/ rdrdwkdYykdi fqkdi fxm;NyD;aom
obm0t &i f;t jrpfrsm; pepf
wus xdef;odrf;umuG, fjci f;?
pkdufysdK; xkwfvkyfjci f;jzi fYcsi f;
vlrsdK;rsm;\ t em*wfukdzefwD;
Muayrnf/ t em*wfzGHYjzdK; wkd;
wufa&;eSi fhcsi f;vlrsdK; rsm;\
vlrIb0xm0pOfzGHYNzdK; wkd;wuf
a&;uk dapwemt rS ef &S d aomrd rd wk d Y
\ vlrsdK;ynm&Si frsm;ukdpDppfa&G;
cs, fumcsi f;jynfe, f\ t em
*wf acgi f;aqmi frsm;t jzpfowd
BuD ;pG mwi f ajr muf Muapa&; Chin
World rSwpfqi fUqEjyKwi fjy
vk d uf &ayonf /
av mi f;rJi f; av mi f;rJi f; av mi f;rJi f; av mi f;rJi f; av mi f;rJi f;
, ckrsufarSmufacwfumvwGifcsif;jynfe, fwpfckvkH; rD;[kef;[kef;awmuf
a&S;csif;vlBuD;rsm; pn;furf;wusxdef;odrf;vmcJhaoma&xdef;awmrsm;?Owkxdef;
awmrsm;ygruseftvk t, uf ck wf , lzsuf qD ;cJ h MuNyD ; rd rd \ om;pOf ajr;quftem*wf
ukdyifriJh?0doravmbpdwfwufumcsif;vlrsdK;tm;vkH;ykdifqkdifaomobm0opfawm
oH, HZmwrsm; tvkt, ufxkwf, la&mif;csaeMu .....
avmi f ;rJ i f ;
16 April 2013
23
acG;l;jyefa&m*gqdkwm acG;l;jyefa&m*gqdkwm acG;l;jyefa&m*gqdkwm acG;l;jyefa&m*gqdkwm acG;l;jyefa&m*gqdkwm
acG;&l;jyefa&m*gonf
Rabies [ k ac:aomAd k i f ;&yf pf yd k ;
wpfrsdK;ul;pufcH&aomaMumi fh
jzpf aoma&m*gwpf rsd K;jzpf onf /
t m&S ES i f ht mz&d uEd k i f i H rsm;wG i f
t rsm;qHk;jzpfyGm;avh&dSonf/
acG;&l;jyefa&m*gul;pufcH&jci f;
t "dut aMumi f;t &i f;rsm;rSm
a&m*gydk;&dSaomacG;udkufjci f;?
ukwfjcpfjci f;? acG;\ oGm;&nf
rsm;onf aygufNyJaeaom
t a&jym;ES i f h xd awG Yjci f ;?rsuf pd
ESi fhyg;pyfwpfckckt wGi f;odkh
a&muf &d S jci f ;wd k h jzi f hul ;puf cH &
Edki fygonf/ aMumi fESi fhvi f;Edkh
wdkhrSwpfqi fhvnf; ul;puf
wwf ygonf /acG ;&l ;jyef a&m*gyd k ;
ul;pufcH&vSsi f OD;aESmufESi fh
t m&HkaMumrBuD;t wGi f;odkh
a&muf &d S NyD ;a&m*gvu P mrsm;
jzpf ay:apygonf /ur mh usef ;rm
a&;t zGJYt pnf; (WHO) u
urmwpf0ef; acG;&l;jyefa&m*g
aMumi fhESpfpOft enf;qHk;vlOD;
a&30000rS70000t wG i f ;
aoqH k ;Muonf [ kcef h rS ef ;xm;
ygonf /
acG;&l;jyefa&m*g&dSaomacG; acG;&l;jyefa&m*g&dSaomacG; acG;&l;jyefa&m*g&dSaomacG; acG;&l;jyefa&m*g&dSaomacG; acG;&l;jyefa&m*g&dSaomacG;
acG;&l;jyefa&m*gcHpm;
ae&aomacG ;wpf aumi f onf
oGm;&nfwjrm;jrm;xGufjci f;?
&efvdkjci f;? t aMumi f;r&dSbJ
oci ft ygt 0i ft jcm;vlrsm;
udkudkufjci f; ponfUvuP m
rsm;&dSwwfygonf/odkh&mwGi f
wpf cgwpf &Ht qd k ygMurf ;wrf ;
aomvuP mrsm;rjybJ Ni drf
vG ef ;aevS si f aomf vnf ;aumi f ;?
woD;wjcm; aev Ssi faomf
vnf ;aumi f ; xd k acG ;ud kacG ;&l ;
jyefa&m*gcHpm;ae&NyDvm;[ k
owdjyKoi fhygonf/
acG;&l;jyefa&m*g\ v lwGi f acG;&l;jyefa&m*g\ v lwGi f acG;&l;jyefa&m*g\ v lwGi f acG;&l;jyefa&m*g\ v lwGi f acG;&l;jyefa&m*g\ v lwGi f
jyaomv uP mrsm; jyaomv uP mrsm; jyaomv uP mrsm; jyaomv uP mrsm; jyaomv uP mrsm;
acG;&l;jyefa&m*g&dS
onfUacG;t udkufcH&aomvl
t rsm;pkonfwpfvESi fhoHk;v
t wGi f; a&m*g&wwfygonf/
acG ;ud k uf cH &NyD ;t jref qH k ;av;&uf
rSt rsm;qHk; ckepfESpft wGi f;
acG;&l;jyefa&m*g&Edki fygonf/
a&m*g\ t "d uvu P mrsm;rS m
oG m;&nf wjrm;jrm;xG uf vmjci f ;?
*emrNi drfjzpfvmjci f;?a&rsdKcs
vS si ft pma&>yef <uuf om;rsm;
t vG ef t ri f ; emusi f rS KaMumi f h
a&aomuf &rnf ud k aMumuf jci f ;?
a&ud k jri f vS si fraomuf &rae
Edki faomaMumi fha&ESi fhawGY&
rnf ud k aMumuf jci f ;?avwd k ;cH &
rnf ud k aMumuf jci f ;wd k hjzpf vm
uRefawmfodorSsacG;l;a&m*gt aMumi f;waphwapmi f;
Edki fNyD; t aMumqGJjci f;? wuf
jci f;rsm; cHpm;&Edki fygonf/ &Hzef
&Hcg&efvdkaomvuP mrsm;
vnf; jzpfay:vmwwfygonf/
Furius Rabies [ kac:onf/
t enf ;pk aoma0' em
&S i f rsm;wG i ft qd k ygvu P mrsm;
rawGY&bJ t aMumaoouJhodkh
ajcvufrsm; aysmhacGoGm;wwf
ygonf/ 4i f;udkParalytic Ra-
bies [ kac:onf/
acG;&l;jyefa&m*gcHpm;
&NyDqdkvSsi f xdka0' em&Si fonf
rkcsaoqHk;rnf jzpfaomfvnf;
pepf wusaqmi f &G uf rnf qd k vS si f
acG;&l;jyefa&m*gudk&mEIef;jynfU
umuG, fEdki fayonf/
acG;&l;jyefa&m*g umuG, f acG;&l;jyefa&m*g umuG, f acG;&l;jyefa&m*g umuG, f acG;&l;jyefa&m*g umuG, f acG;&l;jyefa&m*g umuG, f
enf;rsm; enf;rsm; enf;rsm; enf;rsm; enf;rsm;
acG;&l;jyefa&m*gum
uG , f enf ;oH k ;rsd K;&d S ygonf / acG ;&l ;
jyefa&m*g&dSaomwd&pmefrsm;\
t ud k uf cH &jci f ;rSui f ;a0;ap&ef
xdawGYjci f;r&dSat mi f aejci f;?
acG ;&l ;jyef a&m*g&d S aomwd &pm ef ES i f h
rxdawGYrDBudKwi fumuG, faq;
xdk;jci f;?rvTJra&Smi fomxdawGY
&ygu (odkhr[ kwf) t udkufcH&
ygu ' P f&mudkjyKpkukojci f;ESi fh
acG;&l;jyefa&m*gumuG, faq;
xdk;jci f;wdkhjzpfonf/
BudKwi fumuG, faq; BudKwi fumuG, faq; BudKwi fumuG, faq; BudKwi fumuG, faq; BudKwi fumuG, faq;
Bud Kwi f umuG , f aq;
udkacG;&l;jyefa&m*go, faqmi f
Edki faomwd&pmefrsm;ESi hfxdawGY
rI &d S Ed k i f ol rnf ol rqd kxd k ;xm;oi f h
ygonf/ BudKwi fumuG, faq;
xd k ;xm;jci f ;aMumi f ha&m*g&d S aom
wd &pm ef t ud k uf cH &ygu ]t a&;
ay:umuG , f aq;}(Rabies Im-
munoglobulin) xdk;&efrvdkt yf
awmhouJhodkh]yHkrSefumuG, f
aq;}(Vaccine) udkvnf; BudK
wi fumuG, faq; rxdk;xm;ol
avmufrxdk;&awmUjci f;ponfU
t usdK;aus;Zl;rsm;&&dSEdki fygonf/
' P f&moefhpi fjci f; ' P f&moefhpi fjci f; ' P f&moefhpi fjci f; ' P f&moefhpi fjci f; ' P f&moefhpi fjci f;
acG;udkufcH&ojzi fh
' P f&m&&dSNyDqdkygu qyfjym?
a&rsm;rsm;wdkhjzi fh15rdepfcefh
' P f&mudkpi fMu, fat mi f aq;
aMumoi f h onf /a&aq;NyD ;aemuf
t &uf jyef Nzi f h oef h pi f oi f h ygonf /
xdkUaemuf t dki f;t dk' i f;ygaom
aq;&nfwdkhxm;onfU*Grf;?ywf
wD;wdkhjzi fh' P f&mudkt kyfxm;
oi f h ygonf /rvd k t yf ygu' P f &m
udkrcsKyfoi fhyg/ csKyf&efvdkt yfyg
u ]t a&;ay:umuG, faq;}
udkOD;pGmxdk;NyD; em&Dt enf;i , f
MumrSomcsKyfoi fhonf/
acG;&l;jyefa&m*g umuG, f acG;&l;jyefa&m*g umuG, f acG;&l;jyefa&m*g umuG, f acG;&l;jyefa&m*g umuG, f acG;&l;jyefa&m*g umuG, f
aq;rsm; aq;rsm; aq;rsm; aq;rsm; aq;rsm;
acG;t udkufcH&ygu
acG;&l;jyefa&m*gudkumuG, f&ef
t a&;ay:umuG, faq;(RIG)
ESi fhyHkrSefumuG, faq; (Vac-
cine) [ l umuG , f aq;ES pf rsd K;
&dSygonf/
t a&;ay:umuG, f
aq;onf acG;&l;jyefa&m*gudk
csufcsi f; umuG, frIay;Edki fNyD;
' P f&mt wGi f;ydki f;ESi fh' P f&m
ywfywfvnfxdk;&aomaq;
wpfrsdK;Nzpfygonf/ BudKwi f
umuG, faq;xdk;xm;olrsm;ESi fh
t a&jym;t aumi f;ay:odkU
xdawGY&HkvSsmjzi fht vsufcH&ol
rsm; xdk;&efrvdkyg/ t a&;ay:
umuG, faq;udkBudKwi fum
uG, faq; rx dk;x m;olrsm;?
ck cH t m;usqi f ;aeaomacG ;ud k uf
cH &ol rsm;wG i fxd k ;ES H oi f h ygonf /
t a&;ay:umuG , f aq;ud k owf
rSwfxm;aomyrmP t wdki f;
omxdk;&rnf/ yHkrSefumuG, f
aq;xd k ;NyD ; wpf ygwf t MumwG i f
yHkrSefumuG, faq;rSantibody
ac: y#dckcHt m;ay:vmNyDjzpf
aomaMumi f ht a&;ay:umuG , f
aq;xdk;&efrvdkawmhyg/
yHkrSefumuG, faq;
udkacG;&l;(odkhr[ kwf)acG;&l;[ k
oH o, &d S aomwd &pm ef \ i H k cJ cH &
jci f ;?aoG ;rxG uf bJ t enf ;i , f
yGef;&m? jcpf&m&&dSNci f;wdkhwGi f
csufcsi f;xdk;&efvdkt yfygonf/
(t aMumi f;t rsdK;rsdK;aMumi fh
umuG, faq;csufcsi f;rxdk;Edki f
ygu acG ;ud k rsuf ajcrjywf apmi f U
MunfUEdki fygonf/ udkufaom
t csdefwGi facG;onfusef;rmae
ygu10&ufrS14 &uft xd
apmi fUMunfUEdki fonf/ acG;wGi f
rusef ;rmaomvu P mwpf ck ck
ay:v mv Ssi f umuG, faq;
csufcsi f;xdk;oi fhygonf/ apmi fh
MunfU&ef rjzpfEdki faomacG;
t ud k uf cH &yguvnf ; umuG , f
aq;csufcsi f;xdk;&rnf/)
acG;udkufcH&jci f;
aMumi fht a&jym;aygufNyJNyD;
aoG ;xG uf at mi f' P f &m&jci f ;?
ukwfjcpfcH&jci f;? aygufNyJae
aomt a&jym;ay:wG i fvS smjzi f h
t v sufcH&jci f;? v i f;EdkhESi fh
xdawGYrSK&dSjci f;rsm;wGi f yHkrSef
umuG, faq;ESi fht a&;ay:
umuG, faq; ESpfrsdK;vHk;udk
csufcsi f;xdk;&efvdkt yfygonf/
(aq;xd k ;aepOfacG ;r&l ;aMumi f ;
aocsmodygu aq;xdk;jci f;&yf
vdku &yfEdki fonf/)
acG;udkufcH&NyD;
t aMumi f;t rsdK;rsdK;aMumi fh
umuG, faq;csufcsi f;rxdk;Edki f
ao;ygu acG;&l;jyefa&m*g
vuP mrsm;ray:rDxdk;Edki f
onf U t csd ef wG i fcsuf csi f ;xd k ;oi f h
ygonf/ odkh&mwGi f vuP m
rsm;ay:vmygu umuG, faq;
xd k ;&ef aemuf usoG m;NyD jzpf onf /
acG;&l;jyefa&m*gjzpfNyDqdkygu
uko&efrvG, fulbJ rkcsao
qHk;oGm;Edki fayonf/ xdkhaMumi fh
a&m*grjzpfrDwnf;u BudKwi f
umuG , f jci f ;omt aumi f ;qH k ;
jzpfayonf/ 100%Fatal -
100% Preventable [ kyi f
qdkx m;Muonf/ x dkhaMumi fh
acG;udkufcH&NyDqdkvQi f ayghaygh
qqraebJ wwfuRrf;em;
vnfonfUq&m0eft p&dSaom
usef ;rma&;0ef xrf ;rsm;ES i f hwd k i f
yi fNyD; acG;&l;jyefa&m*gumuG, f
aq;xdk;&ef t vGeft a&;BuD;
ygonf /
urmay:wGi facG;&l;
jyef a&m*gaMumi f h10rd epf wd k i f ;
1 a, mufaoqHk;aeygonf/
(Rabies. WHO fact sheet
N899, September 2008 )
rd bNynf ol rsm;acG ;&l ;jyef a&m*grS
ui f;a0;Edki fMuygap/
zdk;csi f;v Hk;(aq;wuodkv f) zdk;csi f;v Hk;(aq;wuodkv f) zdk;csi f;v Hk;(aq;wuodkv f) zdk;csi f;v Hk;(aq;wuodkv f) zdk;csi f;v Hk;(aq;wuodkv f)
Source - 59th MMA Confer-
ence, Mawlamyaing, "Up-
dates on Human Rabies" by
Dr. MyoKhine.
- Internet.
zdk;csi f;vHk;(aq;wuodkvf)
rdxDvmNrdKYwGi f; rwnf
ji drfrIrsm;Mum; rD;ab;oi fh
cJh&aomjynfolwdkh\ t drf&m
rsm;udkvlOD;a&?t drfaxmi fpk
rsm;ES i f h t nDjyef vnf aqmuf
vkyfay;&efESi fhrD;ab;oi fh
jynf ol rsm;vuf &S d wG i faexk d i f
&ef u, fq, fa&;pcef;rsm;
quf vuf aqmuf vk yf ay;&ef
pDpOfrIrsm; jyKvkyfaeonf[ k
rdxDvmNrdKYu, fq, fa&;
pcef;wpfckwGi f wm0efxrf;
aqmi f aeaom' k &J rS L; OD ;wi f
xGef;uajymonf/
u, fq, fa&;pcef;rsm;wGi f
ae&mt wnf wusr&&S d ao;
aomolrsm;vnf; &SdaeNyD;
vd k t yf aeonf Uu, f q, f a&;
pcef;rsm;udk qufv uf
aqmuf vk yf ay;&efjyi f qi f ae
onf [ k od &onf / rd x D vmNrd KY
wGi f v uf&Sdwm0efx rf;
aqmi f aeaom' k &J rS L; OD ;wi f
xGef;u ]t ck' DrSm&SdwJhae&m
vG wf awG rS mquf vuf aqmuf
ay;oG m;rS myg?NyD ;&i f' D rS m&S d ae
rdxDvmNrdKYrD;ab;oi fUjynfolrsm;t wGuf
t drffae&mrsm; jyefvnfpDpOfay;rnf
wJhvlOD;a&awGt vdkuf uRef
awmf wk d Yoi f h awmf ovk d quf NyD ;
t aqmuf t OD ;awGaqmuf vk yf
oGm;rSmyg}[ kqdkonf/
u, f q, f a&; pcef ;
rsm;wGi faexdki folrsm;uawmh
rdrdwdkYt wGuf ajrae&mrsm;
t drf&mrsm;udkjyefvnfvkdcsi f
aeMujyD; refusnf;ukef; u, f
q, f a&;pcef ;wG i faexk d i f aeol
a' :0i f ;u ]uRef rwd k hud k , f h t d rf
udk, fh, meJUt jrefqHk;jyefaecsi f
w, f}[ kajymonf/
oufqkdi f&mt pdk;&
ESi hfwuG88rdsK;qufausmi f;
om;wd k h rSrD ;ab;oi f hol wd k h t m;
t drf&mrsm; jyefvnfaqmuf
vkyfay;&ef pm&i f;rsm; pepf
wusjyefv nfaumuf, lae
onf[ kwm0ef&Sdolrsm;uqdk
onf/ OD;wi fxGef;u ]uRef
awmfwkdht drf, mjyefvnf xl
axmi fa&;awGjyefvkyfwJht cg
rSmuRefawmfwdkhoufqdki f&m
t zGJhawGeJht wl t jyi fu t zGJY
t pnf;awGt jyi f 88rsdK;quf
ausmi f;om;rsm;vnf; yg0i f
MurSmyg}[ kajymonf/
ysufpD;oGm;aom
t aqmuft OD;rsm;ae&mwGi f
t drf, mrsm; jyefvnfaqmuf
v kyfay;&ef jyi fqi faeNyD;
ouf qk d i f &mt zG J Y t pnf ;rsm;rS
rD;ab;oi fhysufpD;aeonfU
ae&mrsm;udk&Si f;vi f;rIrsm;
jyKvkyfoGm;rnf[ kod&onf/
&Si f;vi f;rIrsm; rjyKkvkyfrDajr
uGufydki f&Si fwdkht m; rdrdwdkh\
ajruG uf ae&mrsm;wG i fusef &pf
cJUaomypnf;rsm;udkaumuf
, l &efcG i f U jyKrnf [ k vnf ; od &
onf /
vuf&SdwGi f u, f
q, fa&;pcef;rsm;udk quf
vufaqmufvkyfvsuf&SdNyD;
rD ;ab;oi f ht d rf &mrsm;ud k vnf ;
jyef vnf aqmuf vk yf ay;ek d i f &ef
pDpOfaeNyD; ae&mrsm;vsmxm;
vsuf&Sdonf[ kod&onf/
jrefrmEkdi fi H&JwyfzGJYrSjyKpkkxm;
aompm&i f;t & rdxDvm
NrdKYwGi f; rD;ab;oi fht drfajcrSm
1200 ausmfcefh&Sdonf[ k
od&onf/ rdki fpEdk; rdki fpEdk; rdki fpEdk; rdki fpEdk; rdki fpEdk;
Vol. 1, No.5
24
2010 rSmjrefrm
Ek d i f i H rS mInternational girl band
wpfckzGJYcsi fw, fqkdNyD; Yangon
Directory u OD;yDwmu
NydKi fyGJwpfckvkyfcJhw, f/ Mop
aMw;vsu Nicole May qkdwJh
musician wpfa, mufukdi Sm;
w, f/ v lt a, muf 120
ausmfx JuaerSi g;a, muf
ukda&G;cJhw, f/ t zGJY0i femrnf
awG uawmhAmon, Cha Cha,
Kimmy, Htike Htike, Wai
Hnin wkdYjzpfw, f/ 2010
azazmf 0g&D10rS mTigers girls
qkdNyD;pzGJYjzpfw, f/ wpfESpf
pmcsLyf jzpf w, f / wpf eS pf pmcsLyf
t wGi f;rSmProducer v uf
at mufrSmy&kd*sLqmajymwJh
t wkdi f;yJ vkyf&w, f/ aumfyD
oDcsi f;awGqkd&w, f/ NyD;awmh
I nternational girl band
vkdYvn;femrnfwyfxm;awmh
aumfyDoDcsi f;awGawmhrqkd
csi fbl;/ wpfESpfpmcsKyfNyD;wJh
t csd ef rS mquf rcsLyf jzpf awmh bJ
i g;a, mufyJoufouf quf
vk yf jzpf w, f / nD t pf rvk d vn;f
jzpf aeNyD ?' D t Ek ynm' DGirl band
uk d vnf ; quf NyD ;awmhvk yf csi f
w, f/ ukd, fh0goemukdvnf;
at mi fjri fat mi fqufvkyfcsi f
w, f/ t J' geJYMe n Ma girls
qk d NyD ; emrnf ajymi f ;vk d uf w, f /
jyD;awmhNicole May ukdyJ
Trainer t jzpfqufNyD; guide
vk yf ay;w, f / Manager r&S d bl ;?
Producer vnf;r&Sdbl;/ Spon-
sor vnf;r&Sdbl;/ &SdK;yGJawGrSm
qkdvkdY&wJhykdufqHav;awGpkNyD;
qufvkyfjzpfcJUMuw, f/ 2011
' DZi fbmvrSmr*FvmygqkdwJh
aw;pD;&D;acGxGuf&SdcJhygw, f/
pi fumylrSmzdvpfykdi feJhjrefrm
abmvk H ;yG J rS moG m;azsmf ajzw, f /
befaumufrSmMTV oGm;&kduf
w, f/ NyD;cJhwJhv uv nf;
rav;&S m;rS m&ck d i f &ef yk H ai G yG JoG m;
qkdcJhw, f/ {NyDv 1 &ufrSm
t ar&duu LosAngels oGm;
NyD ;awmhRecord vk yf &r, f / LA
rSmProducer &Sdw, f/ Daniel
Hubbert vdkhac:w, f/ olu
youtube website uaewpf
qi fhawGYoGm;NyD;awmhEkdi fi Hjcm;
rD' D, mawG? t i fwmAsL;awG
uae t zGJYukdpdwf0i fpm;NyD;
awmhqufoG, fvmwmjzpf
w, f/ pmcsLyfuwpfeSpfcGJcsLyf
x m;w, f/ pmcsLyfu
t oHoGi f;zkdY&Sd&i f oGm;
oGi f;&kHyJ? wjcm;u
ukd, fht pDt pOfeJhukd
oG m;vd k Y &w, f / LA
rSmyJ t NrJae&rSm
r[ kwfbl;/ Apirl
4&uf5&ufrSm
women in the
worldqk d wJ hNew
York rSmvkyfr, fh
Big Show rSm
r*Fv mygqkdwJh
oDcsi f;&, f? t opf
wpfyk' f&, f aemufolwkdY
owf rS wf xm;wJ hoD csi f ;eJ Yazsmf
ajzr, f/ {NyDv 11 &uf
jrefrmjynf jyefa&mufr, f/
oBuFef Lion City r@yfrSm
&Sdr, f/ orD;emrnft &i f;u
Mai Lalrinkimi@Ma Kim
yg/ t az Pu Sang Hlei Ling
eJht ar Pi LianHlei Sung
jzpfNyD; uav;NrdKYe, f &Sm;
awmaus;&GmrSmarG;zGm;
ygw, f/t ckav mav m
q, f v kyfaewmu
' kwd, t , fv fbrf
t wGuf jyi fqi fae
w, f/ oDcsi f;awGukd
ukd, fwkdi fvnf; a&;
xm;ovdkemrnfBuD;
aw;a&;q&mawG
qDrSmvnf; t yf
xm;w, f/
Me n Ma Girls
rm;udrf;ajymwJhMe n Ma Girls taMumif;

Anda mungkin juga menyukai