Migjeni Kangt e Ringjalljes dhe t Rinis poezi Copyright autori Kolona: Letrsia e Periudhs s Pavarsis Kombtare Design & Layout: ORBIS, Prizren Ky libr sht i formatit eBook. Botimet Filozofia Urbane
Kangt e Rinis
T birt e shekullit t ri
Na t birt e shekullit t ri, q plakun e lam n shejtnin e tij e uem grushtin pr me luftue ndr lufta t reja dhe me fitue... Na t birt e shekullit t ri, filizat e nj toke s rimun me lot, ku djers e ballit u dikonte kot se dheu yn qe kafshat e huej dhe n marrzi duhej shum shtRejt tu paguhej. Na t birt e shekullit t ri, vllazn t lindun e t rritun n zi, kur tinglloi ast i yn i mbram edhe fatlum ditm me than : Sduem me humb n loj t prgjakt t historis njerzore, jo! jo! si duem humbjet prore duem ngadhnim! ngadhnim, ndrgjegje dhe mendimi t lir! Sduem, pr hir
5
Migjeni
t kalbsinave t vjetra, q krkojn shejtnim, t zhytemi prap n pellgun e mjerimit q t vajtojm prap kangn e trishtimit, kangn monotone, pa shpirt, t sklavnis t jem nj thumb i ngulun ndr trut e njerzis. Na t birt e shekullit t ri, me hovin ton e t ndezun pesh, ndr lufta t reja kemi mu ndesh dhe pr fitore kem me ra fli.
T lindet njeriu
T lindet nj njeri nga gjin i dheut ton t rim me lot t vakt, nga thalb i shpirtit ton q shkrihet n dshir t flakt pr nj gen t ri, T lindet nj njeri! Pa hyll n ball - por q me fjal t pushton, q t rrmben qetsin e ban gjaku t t vloj rrkaj, e ban synin ligshtin ta zhgjetoj, q npr shekuj ndrgjegjen na tradhton. T dali nj njeri! T mkambi nj Koh t Re! T krijoj nj Epope! Ndr lahuta tona t kndohet Jeta e Re... - T gjith kombet po dehen nepopea t veta, flak e zjarrmit t tyne na i przhiti ftyrat dhe npr to nj nga nj po shtohen rrudhat, e nn kamb e mbi krye tinz po na ikjeta. (Liri! - Po, liri dhe gaforrja gzon, porgaforre asht... Liri, ku plogsi ndrgjegje gjallon, jo, liri nuk asht!),
7
Migjeni
T lindet nj njeri i madh si madhni dhe ndrgjegjet tona ti ndezi n dashni pr nj ide t re, ideal bujar, pr nj agim t lum e t drejt kombtar.
Zgjimi
O vullnete t ndrydhuna ndr grushta t elikta t shekujve t kaluem! O vullnete t shtypuna me themra t ngurta t titajve t trbuem! T cilt nudh pr n theqafje ktejpari i ran dhe vatrat tona n mjerim i prlan... O vullnete t ndrydhura! O vullnete t shtypuna! Shkundni prangat t mbrapshta! E me brim ngadhnyese, me hove viganash, dshirash flatruese, turniu n t gjitha ant dhe posht n dh zbritni - ndosht aty keni pr t gjet fillin e nj hymni, q Illyri e vjetr ndr kremtime kndonte, ndrsa zemra e kombit n liri kumbonte. O vullnete t ndrydhuna! O vullnete t shtypuna! Tash shgjetat e flakta t shprehjes suej zharitse drejtoni kah qiella n ball t hyut a t dreqit, i cili fatin ton mbytte n mnij t vet prpise a dij se t Birt e Shqipes folen ia ngrehn vetvetit.
Migjeni
Shkndija
Nga zjarmi i votrs u shkput nj shknd dhe nepr oxhak u versul n lir, nepr mes terrsins muer udhn e qiells dhe n mes hyjve t nats z vendin e Hans. Ndrit shkndi e gjall n qiell plot me hyje, ndrit shpirti i ri, lidh me tarta nyje nyjet e dashns, dashn e fmins pr t mjeruemt n bot q vuejn, derdhin lot. Sa bukur shkndija xhixhillon nerrsin, vallzon bashk me hyje dhe andrron lumnn e posht votra fiket, pran saj zmra liget, zmra e nj plaku i cili del t praku dhe ngreh shkopin n hyje shkndn pr me gjet, rrebelin, q votrn e shtps e la t shkret
10
O ti fmi i ri! E zjarta shknd! Pse votrn e le? M thuej: pse? Pse? . . . E shkndija, hyjet, t tn qiella arbnore n nett e argjenta, t reja po si hark kunore zbret mbi shtpija tona e na gzohna, gzohna dhe puthim agimin - qashtu rrfejm gzimin
11
Migjeni
Kanga e rinis
Rini, thueja kangs ma t bukur q di! Thueja kangs sate q t vlon n gji. Nxirre gzimin tand t shprthej me vrull... Mos e freno kangn! Le t marri udh. Thueja kangs, rini, pash syt e tu... T rroki, t puthi kanga, t nxisi me dashnu me zjarrm tand, rini... Dhe t na mbysi dallga prej ndjenjash t shkumbzueme qi turbullon kanga. Rini, thueja kangs dhe qeshu si fmi Kumbi i zanit te prplaset pr qiell dhe t kthej prap te na - se hyjt ta kan zili e na t duem fort si t duem nj diell. Thueja kangs, Rini! Thueja kangs gzimplote! Qeshu, rini! Qeshu! Bota asht e jote.
12
Kanget e pakendueme
Thell n veten teme flejn kangt e pakndueme t cilat ende vuejtja as gzimi si nxori, t cilat flejn e presin nj dit ma t lumnueme me shprthye, mu kndue pa frig e pa zori. Thellt n veten teme kangt e miajesin... e un jam vullkani q fle i fashitun, por kur ti vij dita t gjitha ka me i qitun n nj mij ngjyra t bukra q nuk vdesin. Por a do t vij dita kangt me u zgjue? Apo ndoshta shekujt me ne prap po tallen? Jo! Jo! Se liria filloi me lulzue dhe e ndjej nga Dielli (alegorik) valn. O kangt q fleni reliktet e mia qende skeni prekun as nj zemr t huej, vetm un me ju po knaqem si fmia un- djepi juej; ndoshta vorri juej.
13
Migjeni
14
Kangt e Rinis
15
Migjeni
16
Ekstaza pranverore
...dhe pranvera erdhi... Npr ftyra tona rrshqiti nji gzim dhe ndr zemra tona ngrehi nj fol, e njjet e bukur, e nj jet e r, me dshira t shumta po buzqesh n lulzim. ...dhe dallndysha erdhi... si shpirti nekstaz, n hovin e shejt shtri; me qielln rroket, me diellin puthet, dridhen kraht n hare - mandej posht vrsulet tu dhurue n cicrim prshndetje nj mij. ...triumfon bylbyli... kangtar plot magji n gemb t trandafiles, n nj tempo t marr prkdheljet po shfre e kanga kumbuese, kang e tij pa fre, asht si kang Orfeji ndr telat e lyrs.
17
Migjeni
...dhe vesa shklqen... n nj pik targjant pasqyrohet jeta trheqse si andrra dhe si vijzatimi ndr ort e hyjzimit, kur shprthen agimi e rrezet e arta rrshqasin ndr fleta. ... dhe pranvera erdhi... Npr ftyra tona rrshqiti nj gzim dhe ndr zemra tona ngrehi nj fole e nj jet e bukur, e nj jet e re me dshira t shumta po buzqesh n lulzim.
18
Dy buz
Dy buz t kuqe, dy dshira t flakta, q afshin ma thithn, gzimin ma fikn, si fantazma ikn ndr do bota t larta... Dy buz t prgjakta, dy dshira t flakta, q afshin ma thithen n buz kur mu njitn andjeet mi trazuen, zemrn ma trbuen, trunin ma helmuen e n fund u mrguen... Dy buz t kuqe, bukuri fatale, t nj grueje strzane nj pranver t tan m mome nj pjes zemre m nxome, dhe gzimin ma vodhne...
Ato dy buz t kuqe dhe dy lot t mia qen shenjat e dhimbjes kur m vrau bukuria, kur m zu dashunia e m dogji rinia.
Sonet pranveruer
Me kang n buz e me hove t reja u zgjue agimi pranveruer, largsinat e hjedhta ka zatet hareja, nargjent shklqejn brigjet trthuer. Me kang n buz u zgjue agimi dhe ia kndoi kangn diellit t art rrezash purpure dhe jetdhurimi me kaltrinat e thellta n qiell t kjart. Me manushaqe n buz e me andje n zemra vajzat si biluri ndr kopshtie t gjelbra dihasin aromat, q lulzimi derdhi, me gji t paprekun, ku dashnia sos me fletza trandafilesh q flladi sjelli dhe adhrojn pranvern me nj apoteoz.
21
Migjeni
Z.B.
Buzmramja u dridhte ndr afshet e mbram t diellit prndimuer me kuqlim e tisa purpuer, me kaltrina t kullueta n qiell e n sy tand. ku n fund u pasqyronte nj dashni e lume si vegimet e fatbardhsis n lima, mbi t cilin trthuer fluturon nj pllumb dhe gzime t pamatna gugon pa pra. Zojush, q at buzmramje un andrroj me andje dhe me nj dashni t pastr ata dy sy tuej t kaltr, q mu falne let me nj shikim diskret.
22
Ndeshja
0 grue, q t ndesha n ditn e fatkobit tem, kur prirja njellte e syt shikojshin zi e ndjejshe veten se dhe un jam fli t nj ndjesi si ti. 0 gme, qu ndeshme ditne e fatkobit ton zemr pr zemr edhe ball pr ball e ndjesit nu shprehn me mall m nj vall: sahall... Dhe kshtu n rrug t madhe e shitme zemrn ton, njerzve q vetm nj t prqeshun dhan pr t e shkuen t knaqun e tu u gzue - pse pan mfshehsinat intime t ksaj jetess son. E na, dhe nj dhimb t sinqert tue ndij, vuejshim me zemr t ndrydhun si dy fmij t humbun ndr vise t hueja natn, von, o grue, qu ndeshme n ditn e fatkobit ton.
23
Migjeni
Nj nat
Grue a hyjnesh, e mbshtjellun nerrsi t nats, zbriti nga sfera t panjoftuna ndr odat e mia dhe u shtrue nj fllad, nj e kandshme ndjesi, nj heshtje parathanse zemrn don t ma prpij, vetm q ora kndon kangn e thjesht t nats -jo -jo! dhe diku larg dgjohen tingujt e kangs Grue a hyjnesh merdhi nga gjin i errsins... Q! frymn ia ndjej dhe zemrn q rreh prej fellsins. Buzt e njoma t saj, Syt e zez e t mdhaj me hamnoni vijash t bindshme premtojn nj dashni t hijshme (ashtu dhe akordi i heshtjes frytin e ambl t marrveshtjes). Dhe njmend! At nat vallzuen ndjesit ejona m nj valle dfryese, pa marrun frym...
24
Lutje
T lutem, o perndi, pr nj simfoni me tinguj targjant e akorde tart. T lutem, o perndi, pr nj simfoni plot dashuni t nxeht si tu vasha gjit kur vlojn ndijesit. T lutem, o perndi pr nj simfoni t dfrej n lumni tu u prkund nani t bukur tandrrimeve t kaitr, ku t fantazmeve buzt m trheqin zjarrt e m digjen syt e flakt. T lutem, o perndi, pr nj simfoni e kurr, e kurr ma mos t zgjohemi.
25
Migjeni
Mbas tryezs
Nj grupit Kshtu ne t rinjve na kalon nata: Pran tryezs meremer-falso, me got t plot a boshe, me kujdes t madh ndejun (si e lyp dans-edukata), t ngrehun, t ngrim, t stolisun e ftyrash t qindisun me pudr, karmin... jo? - por me prshtypje t mir q na e sjell zojusha e bukur dhe me hir tu na buzqesh ambl, buzsh t kuqe si gjaku, nsa gjit i majen, dridhen - ftyra kuqet, zbehet... e n secilin prej nesh n fund ka nj shpres kndedhet dhe na shtrngon laku... - Qashtu ndej, tu e vrejtun, ojm biseda t ndryshme serioze, turta, por ma shpesh t dyshueshme, me gjuh t bukur, t zgjedhun, mbi ngjarje t ra flasim e prej nj dshirs pa mshir t gjith plsasim. Ngushllim! - se zonjusha na i din miri hallet, prandej aq me andje, bukur, krcen vallet. Jonet muzikore derdhen, rrkaj derdhen, lmojn ata q n valle sjellen, n hare sjellen,
26
lmojn tryezn, gotat, veshjet tona, ndjenjat e fantazis son, i hapen ylber-velat... Por befas, t njjones s panjoftun tingllimi, s cils asht te hyu i bukuris trillimi, krahnort ni prkdheli dhe ni piskoi zemrat, gjat korrizit t thennt zbresin fill te themr; - Qashtu vuejm, dfrejm... Jetn adhurojm, nsa drita shklqejn zojushn shikojm dhe nandrrim vallzojm... Rishtas, me plot dashje, vallet ndiqen, ndiqen Vash e djal prputhen mbrend dy zemra digjen, por me u puth - nuk puthen!
27
Migjeni
Hidhet e prhidhet
Hidhet e prhidhet n shtregulln e fatit djalosh i Arbnis. Hidhet e prhidhet n pmdim mbrapa malit me hovin e rinis zogu i liris! N shtregulln e fatit, ndr kto fluturime ma shpejt i rreh zemra edhe merr drithtime se qiellat e hueja premtojn gzime tambla nepr shkalla t hueja, nn t ngjyrta llamba premtojn hyjnizimin n vallen e dfrimit; femn-mashkull rrokun si dy vet q mbyten kin pr t mbramen her qindenj her puthen e mbrenda krahnorit gati t plsas zemra, nsa majet e kpucve shkarravisin germa t tan natn e lume deri n t lem tagimit. Pr njenin ky gzim, pr tjetrin gzim tjetr... ndoshta vllime librash, atom ose kompas fund i fundit shkundet ai djalosh i vjetr nga melankolia fillon t vuej pa mas. Dh ather nalmadhnia e tij mbret Dyshimi futet n zemr, n tru, n jetn e t riut
28
mfshehtas fillon lojn tinzake, si krymbi n thalbin e molls... e syni i t riut merr hijen e vendit, hijen e nj murit mbrapa t cilit rrahin zemrat e makinat mi krijuejet t tjetr, njeriun e gurit... ... po, nj ringjallje mbi t vjetra kalbsinat. Syn i t riut muer hijen e atij murit. Hidhet e prhidhet zogu i liris, por dhe bjen ku lidhet djalosh i Arbnis.
29
Migjeni
Malli rinuer
Valt muzikore fluturojn nga prndimi shkrepen e prtrihen pr muret e dhoms seme, edhe mandej dridhen mbrenda n zemrn teme dhe zgjqjn ndijesina q mblue ka hini. Ndijesit e mia me valt muzikore shkmbejn puthje t nxehta posi dy dashnor e pa mshir shgjeta m ther n krahnor edhe m merr malli prjet ma gazmore. Malli rinuer prjet ma shkumbuese flen pa fat n mue, nj tingull pmdimi asht ngushllim pr mue kur m mshtjell mashtrimi me melankolin e vet aq trishtuese.
30
Tingujt miqdashs, q n dhomn teme m falin rytmin e nj dansit t largt, m kujtojn prqafimin e iftave t shkatht q sjellen hirshm npr drrasa t gdhenme.
31
Prmbajtja
T birt e shekullit t ri............................................................................... 5 T lindet njeriu............................................................................................. 7 Zgjimi............................................................................................................ 9 Shkndija.................................................................................................... 10 Kanga e rinis............................................................................................... 12 Kanget e pakendueme............................................................................... 13 Ekstaza pranverore.................................................................................... 17 Dy buz....................................................................................................... 19 Sonet pranveruer....................................................................................... 21 Z.B............................................................................................................... 22 Ndeshja....................................................................................................... 23 Nj nat....................................................................................................... 24 Lutje............................................................................................................. 25 Mbas tryezs............................................................................................... 26 Hidhet e prhidhet.................................................................................... 28 Malli rinuer................................................................................................ 30
ISBN 978-9951-641-11-1
9 789951 641111