Topik 1 Nutrien 1. Nutrien diperlukan utk tumbesaran yg normal dan membaiki tisu badan. 2.

Autotropik tumbuhan buat makanan sendiri melalui fotosintesis atau demosintesis. 3. Heterotropik makan benda lain utk dapatkan makanan

Vitamin 1. Diperlukan sedikit. 2. Mengandungi karbon dan hydrogen. 3. Badan memerlukan vitamin A,B,C,D,E,K. 4. Penting utk membantu mengekalkan kesihatan. Mineral 1. Terdapat dlm bentuk ion dan diperlukan sedikit.5-7%. 2. Diperlukan untuk pembentukan badan, bina tulang, bentuk sel darah,kekal kesihatan. Serat 1. Gentian ialah bahan yang memberi tekstur tumbuh-tumbuhan dan sokongan. 2. Mereka ialah bahan n utama dalam dinding sel-sel tumbuhan , dan terdiri dari selulosa. 3. Mereka tidak boleh dihadamkan kerana selulosa dibuat molekul glukosa kompleks. 4. Sumber-sumber penting gentian ialah buah-buahan dan tumbuh-tumbuhan. 5. Serat menggalakkan peristalsis dalam usus dan mencegah sembelit. 6. Dua jenis serat larut dan tidak larut. 7. Jenis larut terdaat pd buah-buahan,sayur,oat,kacang. 8. Jenis tidak larut kerana mempunyai molekul gula yang tinggi. 9. Gentian tak larut boleh dijumpai di dedak butir-butir, pulpa buah dan kulit sayur-sayuran. Air 1. 70% drpd badan terdiri dari air. 2. Sumber air ialah minuman, buahan dan sayuran. 3. Fungsi air : - sebagai pelarut - ejen pengankut - mengambil bahagian dalam tindak balas biokimia -komponen utama darah, cecair badan, jus-jus pencernaan dan air kencing - mengawal suhu badan Diet 1. Diet merujuk kepada makanan kami makan setiap hari. 2. Jika satu diet mengandungi semua kelas-kelas makanan dalam kuantiti yang betul dan nisbah menurut keperluan jasmani kita, ia dipanggil satu makanan seimbang. 3. Komposisi satu makanan seimbang berbeza-beza dari seorang individu kepada yang lain mengikut umur, seks, kerja, saiz, umur, iklim dan keadaan kesihatan. 4. Satu makanan seimbang penting terutamanya mengekalkan kesihatan tubuh dan pertumbuhan kita, membaiki atau menggantikan lama dan sel-sel rosak , dan menyediakan cukup tenaga. 5. Tenaga dalam makanan diukur dalam joules (J) atau kalori (Cal). 6. Satu kalori sama dengan 4.2 joules. 7. Jumlah tenaga haba melepaskan apabila seorang gram makanan habis terbakar dalam udara dikenali sebagai nilai kalori.

Pengkelasan makanan Karbohidrat 1. Karbohidrat-karbohidrat ialah sumber utama tenaga dan sepatutnya peranan utama pengambilan harian kita. Ia mengandungi unsur-unsur karbon, hidrogen dan oksigen. 2. Terdapat tiga jenis-jenis karbohidrat-karbohidrat berdasarkan jumlah gula ringkas dalam molekul-molekul; monosakarida, disakarida dan polisakarida. Pengkelasan yang lain membahagikan karbohidrat-karbohidrat ke dalam dua jenis-jenis sahaja; karbohidrat ringkas seperti gula dan madu , dan karbohidrat kompleks seperti kanji, kacang tanah dan biji-bijian. Jenis Monosakarida Disakarida Polisakarida Bil Gula Ringkas 1 unit 2 unit banyak Cth Glukosa, fruktosa, galatosa Laktosa, maltose, sukrosa Kanji, glikogen, selulosa

X perlu dicernakan, terus dpt tenaga

3. 4. 5. 6. 7.

Kanji, gula, selulosa dan glikogen cth karbohidrat. Kanji disimpan dlm sel nasi, kentang. Buah dan sayur mengandungi selulosa. Kanji dan glikogen boleh ditukar ke glukosa bila diperlukan. Glikogen disimpan dlm sel utama iaitu hati dan otot.

Karbohidrat -Mengandungi karbon, hidrogen dan oksigen -Termasuk gula, kanji, glikogen dan selulosa -Gula - contoh-contoh : glukosa, sukrosa, laktosa, maltosa -Kanji - disimpan dalam sel-sel tumbuhan seperti nasi, kentang dan ubi kayu -Glikogen - disimpan dalam sel-sel haiwan, terutamanya dalam hati dan otot-otot -Selulosa - bahagian dinding-dinding sel -Kanji dan Glycogen akan dapat ditukar kepada glukosa apabila diperlukan -Kepentingan Karbohidrat-karbohidrat: -sumber utama tenaga - struktur-struktur sokongan bentuk seperti dinding-dinding sel -akan dapat ditukar kepada protein dan lemak Protein 1. Protein ialah bahan-bahan organik kompleks mengandungi karbon, hidrogen, oksigen dan nitrogen. 2. Unit asas protein ialah asid amino. Terdapat 20 jenis amino berasid dalam sel-sel haiwan seperti serina, metionina, pralin, glisina dan alanina. 3. Dua belas jenis amino asid boleh dibentuk oleh sel-sel badan kita tetapi lapan jenis-jenis yang lain mesti diperolehi dari diet kita. Sumber-sumber biasa semua asid-asid amino penting ialah makanan dari sumber-sumber kebinatangan seperti telur-telur dan susu dan daging. Ringkasan -Mengandungi karbon, hidrogen, oksigen dan nitrogen -Beberapa protein juga mengandungi sulfur dan fosforus -Unit-unit asas protein telah dipanggil asid-asid amino -Protein sumber haiwan: daging, telur-telur dan ikan -Sumber protein tumbuhan: biji-biji, benih-benih dan kacang-kacang -Kepentingan Protein: -sumber tenaga apabila diperlukan -komponen antibodi-antibodi -digunakan untuk sintesis enzim-enzim dan hormon-hormon - perlukan pertumbuhan sel-sel baru - perlukan pembaikan sel-sel lusuh atau menjejaskan dan melukakan sel-sel Lemak 1. Lemak mengandungi karbon, hidrogen dan oksigen, tetapi tidak seperti karbohidrat-karbohidrat, mereka mengandungi kurang oksigen. 2. Kolesterol adalah hanya ditemui dalam lemak binatang 3. Lemak tak larut di dalam air tetapi boleh dilarutkan dalam alkohol, Vitamin A, Vitamin D, Vitamin E and Vitamin K. 4. Lemak boleh dibahagikan kepada lemak binatang seperti telur, kuning telur dan susu dan lemak tumbuhan seperti minyak kacang, minyak zaitun dan marjerin. 5. Lemak membekalkan tenaga dan memindahkan nutrien untuk badan. 6. Mereka juga bertindak sebagai satu pelarut untuk vitamin-vitamin larut lemak dan bahan-bahan amat penting lain seperti hormon-hormon. 7. Lemak membantu badan kita panas dengan membina satu penebat haba di bawah kulit. 8. Rembesan berminyak dari kelenjar-kelenjar tertentu dalam kulit boleh mengurangkan kadar penyejatan air. Ini boleh mengurangkan kadar kehilangan haba dari kulit dalam musim sejuk. 9. Sumber telur, susu, marjerin, kacang tanah, minak aitun 10. Kepentingan lemak : - sumber dan storan tenaga - pelarut untuk vitamin-vitamin larut lemak A, D, E dan K - komponen membran protoplasmic - penebat mengurangkan kehilangan haba dari badan

Omnivor seperti manusia dan tikus-tikus mempunyai gigi sesuai bagi satu diet campuran sayur dan daging. Susunan gigi manusia mempunyai satu pelbagai jenis pengkhususan. Rahang separuh daripada seorang manusia mempunyai gigi-gigi empat jenis-jenis berbeza: (satu) dua pahat membentuk gigi kacip untuk ketam (b) satu menunjukkan kanin untuk mengoyak (c) dua agak rata premolars untuk mengisar (d) tiga geraham untuk meleburkan Nutrisi tumbuhan 1. Tumbuh-tumbuhan memerlukan elemen-elemen kimia tertentu menyelesaikan kitaran mereka dan memerlukan sembilan macronutrients dan sekurang-kurangnya lapan mikronutrien dalam pemakanan mereka. Nutrients utama drpd air dan k dioksida Karbon Hydrogen Oksigen Makronutrients utama Nitrogen Fosforus Potassium Makronutrients kedua Kalsium Magnesium Sulfur Mikronutrients Besi Copper Manganese molybdenum Boron 2. Tumbuh-tumbuhan mengambil nutrien galian daripada tanah itu. Tanah ialah elemen-elemen kimia penting dalam bentuk tak organik ion-ion, misalnya nitrogen dalam bentuk nitrat ion-ion. Air boleh jadi dianggap sebagai satu nutrien kerana air menyumbang kepada kebanyakan daripada ionion hidrogen dan beberapa atom oksigen. Kira-kira 70-80% daripada tumbuhan ialah air.

Fotosintesis 1. Proses yg dilakukan tumbuhan hijau utk membuat glukos sbg makanan drpd karbon dioksida dan air dgn bantuan cahaya matahari dan klorofil

-Karbohidrat-karbohidrat dipecahkan ke dalam monosakarida, protein adalah dipecahkan ke dalam asid-asid amino dan lipid adalah dipecahkan ke dalam asid lemak dan gliserol. -Dalam organisma-organisma heterotrof seperti manusia dan binatang-binatang, makanan dibahagi-bahagikan kepada molekul ringkas oleh sistem penghadaman. Jenis pencernaan -Ada 2 -Penghadaman selular tambahan ialah satu penghadaman yang terjadi di luar sel-sel badan. Kebanyakan binatang dan organisma-organisma heterotrof mempunyai jenis ini sistem penghadaman. Penghadaman selular tambahan berlaku dalam satu tiub memanggil saluran makanan atau usus. - Pencernaan intrasel ialah satu penghadaman yang mengambil tempat di dalam sebuah sel. Organisma-organisma unisel seperti Amoeba and Paramecium gunakan pencernaan intrasel. Pencernaan manusia -Sistem penghadaman manusia ialah sistem itu menggunakan dalam badan manusia untuk proses penghadaman. - Ia mengandungi beberapa bahagian: saluran makanan dan organ-organ aksesori. -Satu saluran makanan atau saluran penghadaman ialah satu tiub tentang 9.75m lama yang mula mulut dan hujung dalam dubur. -Dibahagikan kepada daerah-daerah khusus berdasarkan proses-proses penghadaman berbeza yang berlaku. -Organ-organ aksesori seperti hati, pundi hempedu dan pankreas adalah berkaitan dengan terus kepada saluran makanan

2. Keperluan fotosintesis - karbon dioksida, klorofil, cahaya matahari, air 3. Klorofil memerangkap cahaya matahari 4. Karbon dioksida diperangkap dari udara oleh stomata. 5. Kepentingan fotosintesis : - membentuk glukos - bebaskan oksigen - menerap karbon dioksida utk kurangkan karbon dioksida dlm udara. Masalah kesihatan 1. Disebabkan kurang pemakanan atau terlebih pemakanan. 2. Masalah terlebih makanan seperti akan terlalu banyak contoh salah makanan, vitamin-vitamin atau penggantian pemakanan lain, atau dengan hanya oleh bukan bersenam secukupnya. Penyakit Kekurangan nutrien simtom kwashiorkor protein Kulit kering dan bersisik Rambut gugur Mudah letih Otot kecil busung protein Otot dan kulit longgar Beberapa bahagian badan menjadi bengkak marasmus Kekurangan Sangat kurus makanan Sangat lemah Kebuluran anaemia zat besi Kependekan nafas dan sentiasa sakit kepala Beberapa bahagian badan kekurangan oksigen Sakit dada Bibir-bibir ialah pucat dan pecah beguk iodin Kelenjar tiroid menjadi bengkak Pembengkakan akan menekankan permukaan batang tenggorok dan kerongkong Kesukaran bernafas skurvi Vitamin C dinding saluran darah memecahkan dengan mudah Lebam-lebam muncul di bawah permukaan kulit Gusi berdarah dan bengkak Sendi-sendi menjadi bengkak dan sakit Beri beri Vitamin B Cirit-birit Bengkak pada buku lali dan kaki Kekebasan kaki dan tangan Kekakuan otot Merosot akal Denyutan jantung menjadi lebih pantas rikets Vitamin D Pembangunan gigi dan tulang tidak lengkap Tulangtulang lembut dan lentur kepala menjadi besar Tumbuh-tumbuhan Kurang Zat Jenis nutrien Elemen makronutrien Oksigen Nitrogen Potassium Kalsium

Organ Mulut Osephogus Perut Hati

Ciri istimewa Gigi,lidah,kelenjar liur kelenjar gastrik Pundi hempedu

Pancreas

Jus pankreas

Magnesium

fosforus Mikronutrien besi zink

Simptom Pertumbuhan terencat Daun menjadi kuning Berlaku dalam tisu-tisu matang, kerencatan pertumbuhan, daun-daun menjadi coklat kuning Berlaku dalam tisu muda, pengeringan tip-tip akar dan daun, belit morfologi daun, perencatan pertumbuhan akar dan mengurangkan kadar pertumbuhan pokok Klorosis dalam telerang terutamanya dalam anak-anak daun, nekrotik pada hujung daun, kekurangan teruk, nekrosis berlaku dalam seluruh daun Daun-daun lama menjadi hijau gelap, rupa pigmen ungu tua (antosianin), kematangan yang tertunda Brlaku dlm tisu yg muda Tempat-tempat nekrosis

Penyerap usus kecil

Ville Duodenum jejunum dan ileum

Usus besar

Cecum, colon and rectum

anus

Fungsi Kunyah makanan, penghadaman ke kanji Pergerakan makanan oleh peristalsis Storan makanan: keasidan membunuh beberapa bakteria, penghadaman protein Menghasilkan hempedu beralkali dan akan disimpan dalam pundi hempedu. Hempedu membantu dalam kerosakan lemak dalam duodenum. Menghasilkan jus pankreas untuk menghadam kanji, peptida dan lemak dalam duedenum. Perncernaan kesemua makanan, serap nutrien Menerima hempedu dan jus pankreas Menghasilkan jus usus untuk menghadam seperti maltosa dan sukrosa. Menyerap dihadamkan produk-produk seperti gula ringkas, asid-asid amino dan asid lemak. Penyerapan air, storan tiada jasad mudah hadam. Colon menyerap lebihan air dari makanan. Dubur ialah tempat di mana najis akan disimpan buat sementara waktu. penyahtinjaan

Pembangunan teknologi makanan Pembangunan teknologi makanan terdapat dalam dua cara: (a) pembangunan teknologi dalam pengeluaran makanan dan (b) pembangunan teknologi dalam pemprosesan makanan. -Pelbagai kaedah ialah dijalankan untuk meningkatkan ini seperti tabur terus untuk beras, hidroponik dan aeroponic untuk sayur-sayuran, pembiakan tumbuh-tumbuhan dan binatangbinatang, kultur tisu, kejuruteraan genetik, pengurusan tanah dan kawalan biologi. Makanan masa depan tumbuhan teraputik makanan yg terhasil dari kejuruteraan genetic mengandungi vaksin dan lebih murah. -Pembangunan teknologi dalam pemprosesan makanan termasuk aktiviti-aktiviti menceburi dalam penyediaan makanan. Ini adalah bagi memastikan yang makanan sama ada dimakan segera atau kemudian ada selamat. Tujuan utama pemprosesan makanan ialah untuk mengekalkan makanan dengan mengatasi faktor-faktor yang boleh menyebabkan kerosakan makanan. Contoh-contoh pemprosesan kaedah makanan moden dan pengawetan ialah pempasteuran, sinaran dan pensterilan. Topik 2 Pencernaan Takrif Penghadaman Penghadaman ialah proses di mana makanan terurai dari bahan-bahan kompleks ke dalam molekulmolekul larut lebih mudah untuk diserapkan oleh badan. -Karbohidrat-karbohidrat, protein dan lipid adalah rosak ke dalam komponen-komponen mereka atau unit-unit kecil.

Langkah demi langkah pd setiap bahagian Penghadaman dalam mulut 1. Makanan dikunyah untuk dihancurkan. 2. Satu enzim dipanggil amilase, yang dirembeskan oleh kelenjar air liur menghadam kanji dan menukar ia untuk maltosa. 3. Makanan yang dihadamkan ditolak kepada perut oleh penguncupan dan rehat dinding-dinding kerongkong, yang telah dipanggil peristalsis. Penghadaman dalam perut 1. Makanan dalam perut kemudiannya akan dicampur dengan jus gastrik untuk menghadam Protein 2. Peranan penting asid ini ialah untuk menghentikan tindakan enzim-enzim dalam liur, membunuh bakteria dalam makanan dan sediakan satu bahantara berasid untuk tindakan enzim-enzim dalam perut.(pepsin dan renin) 3. Pepsin bermula hidrolisis molekul-molekul protein besar ke dalam rangkaian lebih kecil. 4. Renin boleh menukarkan protein cair kepada pepejal. Penghadaman dalam usus kecil 1. Usus kecil mengandungi tiga bahagian, yang ialah duodenum, jejunum dan ileum. 2. Sebahagian dari usus kecil pertama ialah duodenum. Ia disambung kepada hati dan pankreas. 3. Hati merembeskan hempedu, satu cecair kehijau-hijauan kuning, mengurangkan keasidan kimus dan mengoptimumkan pH untuk tindakan enzim. 4. Hempedu, boleh juga mengemulsi lemak atau kerosakan lemak ke dalam titisan-titisan lebih kecil. 5. Pankreas mengeluarkan jus pankreas yang mengandungi tiga jenis-jenis enzim-enzim; amilase, tripsin dan lipase. 6. Amilase menghadamkan kanji untuk maltosa, 7. Bahagian lain usus kecil ialah jejunum dan ileum tetapi kedua-dua bahagian-bahagian tidak

dengan jelas diputus. Mereka penting terutama adun kimus dengan jus tali perut dan menyerap produk penghadaman. Jus tali perut yang mana rembes dalam ileum dan mengandungi enzimenzim penghadaman perlu satu medium beralkali berlakon pada satu kadar optimum. 8. Pada akhir proses pencernaan, semua karbohidrat-karbohidrat adalah dihadamkan ke dalam monosakarida, protein adalah dihadamkan ke dalam asid-asid amino dan lipid ke dalam asid lemak dan gliserol. 9. Vitamin dan mineral tidak perlu dihadamkan kerana produk ini wujud dalam bentuk mudah mereka. 10. Gentian tidak boleh dihadamkan dalam badan manusia kerana selulase enzim tidak dihasilkan dalam saluran makanan. Enzim 1. Enzim boleh mempercepatkan tindak balas kimia. Setiap enzim mempunyai tugas tersendiri. 2. Fungsi enzim - amylase pecahkan kanji kepada gula -protease- pecahkan protin kpd asid amino -lipase- pecahkan lemak ke dalam asid lemak dan gliserol Proses penyerapan makanan yang dicernakan 1. Produk akhir penghadaman ialah glukosa, asid-asid amino, asid lemak dan gliserol. 2. Vitamin dan mineral adalah diserap masuk sistem peredaran darah. Penyerapan ini mengambil tempat dalam usus kecil. 3. Usus kecil mempunyai ciri-ciri kebolehsuaian khas untuk menyediakan kawasan permukaan besar untuk meningkatkan kecekapannya dalam proses penyerapan. 4. Ciri-ciri penting terdapat usus kecil: (i) ia melilit kira-kira 6 meter untuk penyerapan lengkap; (ii) dinding-dinding mempunyai membalut lapisan dengan banyak unjuran memanggil satu vilus; (iii) dinding vilus kurus supaya dapat menyerap dengan mudah; dan (iv) setiap vilus mengandungi banyak kapilari-kapilari darah dan satu lactel menyegerakan penyerapan. 5. Produk pertama seperti glukosa, asid-asid amino, mineral dan vitamin-vitamin larut air adalah diserap masuk kapilari-kapilari darah. 6. Produk ini akan dibawa kepada vena portal hepar dan hati. 7. Setelah memproses dalam hati, produk ini akan diangkut kepada peredaran darah umum menerima oleh tisu-tisu sel-sel. 8. Sebaliknya, produk-produk kedua seperti asid lemak, gliserol, vitamin A, vitamin D, vitamin E dan vitamin K adalah diserap masuk lactel. 9. Produk ini akan dibawa kepada saluran-saluran limfa kecil dan besar lalu diangkut ke dalam duktus toraks. Penyerapan air dan mineral 1. Makanan yang tidak tercerna seperti gentian akan berpindah ke usus besar. 2. Usus besar adalah berkenaan dua meter dan boleh dibahagikan kepada dua bahagian seperti kolon dan dubur. 3. Kadar peristalsis dalam usus besar lebih perlahan daripada dalam usus kecil. 4. Menyebabkan ini kandungan usus seperti makanan yang tidak tercerna dan gentian tak tercerna untuk bergerak amat perlahan terutama sepanjang kolon. 5. Hampir 90% daripada air dan mineral dalam kandungan usus ialah kembali diserapkan ke dalam aliran darah. 6. Penyerapan air dari kandungan usus akan mengeluarkan satu sisa separuh pepejal 7. Dinding mukus mengeluarkan kolon itu menjilid najis dan membuat ia bergerak dengan licin. Najis melalui dubur selepas 12 untuk 24 jam dalam kolon. Selepas najis kekerasan ditubuhkan, tekanan dalam peningkatan dubur dan ia boleh mengeluarkan dari badan. Penyahtinjaan 1. Penyahtinjaan ialah proses mengeluarkan najis dari sistem penghadaman. Ia juga dikenali sebagai pembuangan. 2. Proses membuka ini dan menutup dubur dikekang oleh satu otot bulat sekitar dubur. 3. Bila dubur penuh dengan najis, otot akan berkontrak untuk memancutkan najis daripada badan. 4. Manusia boleh berak 2 atau 3 kali setiap hari atau setiap dua untuk tiga hari. 5. Beberapa masalah berkaitan dengan perkumuhan ialah cirit-birit, sembelit, buasir, kolon atau barah kolorektum. Pencernaan Haiwan 1. Ruminan seperti lembu-lembu dan kambing-kambing mempunyai perut dengan banyak kamarkamar untuk storan makanan dan untuk penghadaman. 2. Perut mereka dibahagi ke dalam empat dewan, iaitu rumen, retikulum, omasum dan abomasums. 3. Ruminan tidak memerlukan enzim untuk menghadam selulosa kerana sistem-sistem pencernaan mereka adalah disesuaikan khususnya untuk menjalankan pencernaan selulosa. 4. Enzim ini dirembeskan oleh bakteria dan protozoa, yang hidup dalam rumen dan retikulum satu ruminan. 5. Mikroorganisme bukan sahaja menghadam selulosa ke dalam gula ringkas tetapi juga menukar ia ke dalam satu pelbagai jenis mineral dan nutrien. 6. Dalam kamar ketiga, omasums, zarah-zarah besar makanan, adalah rosak ke dalam kepingankepingan lebih kecil oleh peristalsis. 7. Dalam kamar terakhir, abomasums, jus gastrik mengandungi enimpencernaan, untuk penghadaman protein dan bahan-bahan makanan lain. 8. Rodent seperti arnab-arnab dan tikus-tikus juga memberi makan tumbuh-tumbuhan tetapi sistem-sistem pencernaan mereka tidak serupa seperti ruminan. Cecum dan lampiran rodent dibesarkan menstor selulosa mengeluarkan bakteria. Penghadaman rodent khas kerana makanan mereka dimakan dua kali. Dalam langkah pertama, rodent makan makanan mereka dan hasil najis lembut dan berair. Najis ini adalah memakan untuk masa kedua terutamanya pulih nutrien kalah dengan najis. Dalam langkah ini, rodents najis menjadi pengering dan lebih keras. 9. Karnivor makan daging, jadi saluran-saluran pencernaan mereka ialah berbeza dengan herbivor. Secara umum, karnivor mempunyai cecum kecil dan kolon pendek daripada herbivor.

10. Secara umum, sistem penghadaman ikan ialah sebagaimana burung-burung dan mamalia. Panjang saluran penghadaman berbeza-beza dengan spesies tetapi herbivor memancing mempunyai saluran-saluran pencernaan lebih panjang daripada karnivor memancing. Beberapa spesies tidak mempunyai perut dan pilorus caeca. Ahli-ahli sains percaya yang pilorus caeca rembes enzim-enzim penghadaman untuk menghadam sedikit makanan tetapi ikan tanpa struktur ini mempunyai pengeluaran enzim pencernaan dalam hati dan usus kecil. Pencernaan dalam tumbuhan 1. Tumbuh-tumbuhan tidak mempunyai saluran-saluran pencernaan khas. Mereka hanya simpan makanan seperti glukosa dalam menyimpan organ-organ dalam daun. Bila hendak, enzim-enzim dalam organ-organ sebegitu akan rembes untuk menghadam makanan yang disimpan ke dalam bahan-bahan larut dan terserapkan. 2. Dihadamkan bahan-bahan makanan adalah diangkat bagi semua bahagian tumbuh-tumbuhan untuk diserapkan oleh sel-sel tisu. Bahagian-bahagian hidup seperti batang dan apeks akar sering menyediakan dengan much of these dihadamkan bahan-bahan makanan daripada bahagian lain. Gula dan lemak digunakan kebanyakannya untuk pengeluaran tenaga dan untuk membina naik dinding-dinding sel dan asid-asid amino ialah diperlukan untuk membentuk protoplasma baru. Bagaimanapun , tumbuh-tumbuhan tidak mempunyai satu sistem penghadaman khas tetapi proses-proses penghadaman dalam tumbuh-tumbuhan masih sebagaimana itu pada haiwan.

Topik 3 Perkumuhan -Perkumuhan ialah proses membuang produk sisa metabolisme terutama sekali dalam bentuk cecair dari badan. -Persekitaran dalaman sistem badan akan menjadi tak seimbang jika proses perkumuhan tidak berlaku. -sisa produk ini ialah salah satu yang diperbuat oleh sel-sel organisma hidup atau ialah jasad makanan yang tidak tercerna dalam diet mereka. -Ia mesti disingkirkan dari badan kerananya boleh merosakkan sel-sel dan tisu-tisu. -Beberapa simptom sedang terdedah kepada produk sisa beracun ini ialah suhu tubuh tinggi, demam, penyakit , dan koma dan diikuti oleh kematian organisma. -Dalam organisma hidup seperti manusia dan binatang-binatang, sistem penghadaman membuang semua sisa pepejal tetapi semua sisa cecair adalah dibuang melalui satu sistem yang berbeza memanggil sistem perkumuhan. Perkumuhan Penyahtunjaan Perbezaan Singkirkan sisa metabolik Singkir makanan x cerna Bahan buangan- urea dan air Produk- najis Organ- buah pingang dan kulit Organ- usus besar,rectum,anus Persamaan Singkir bahan buangan Haling penghimpunan sisa toksid dlm badan PentingNya Perkumuhan Perkumuhan ialah satu proses penting hidupan hidup. Ia penting dalam: (a) penyingkiran bahan bertoksid dan bahan-bahan asing (b) kekalkan keseimbangan badan (c) mengawal suhu badan melalui penyejatan peluh pada permukaan kulit. Organ perkumuhan Produk perkumuhan Kulit Air, garam mineral,urea Paru2 K diosida, wap air Buah pinggang Air, garam mineral, urea Kulit -Peranan-peranan utama kulit adalah akan melindungi diri mereka daripada jangkitan, sebagai organ sentuhan dan singkirkan air berlebihan, garam-garam dan haba dari badan. -Lapis atas kulit ditutup dengan sel-sel mati. -Lapisan bawah mengandungi kapilaris, kelenjar-kelenjar peluh dan banyak jenis sel-sel saraf. -Rambut juga ditanam dari lapisan ini. -mempunyai lebih daripada 3 juta kelenjar peluh. -bila berpeluh, bahan buangan akan disingkirkan -badan menjadi sejuk. Bila suhu badan meningkat -Bila kenaikan suhu badan kita, reseptor dalam kulit menghantar dorongan-dorongan untuk otak. Menyebabkan ini urat darah untuk membesar dan membenarkan lebih banyak aliran darah untuk kulit. Kemudian, kelenjar-kelenjar peluh adalah terangsang untuk rembes peluh untuk permukaan kulit melalui pori-pori peluh. Sistem kencing manusia

Sistem kencing manusia mengandungi sepasang buah pinggang, sepasang ureterureter, pundi kencing dan uretra. Manusia mempunyai dua buah pinggang. Mereka kelihatan seperti dua kacang membentuk struktur-struktur dan ialah berwarna merah cerah.

binatang-binatang yang hidup di dalam air seperti Sponges, Hydra and Jellyfish juga mengedarkan sisa mereka secara langsung ke dalam persekitaran melalui membran sel. Cacing-cacing tanah dan cacing pipih mempunyai sistem tubul sepanjang segmensegmen badan mereka untuk rembes bahan-bahan sisa mereka. Kadang-kadang sistem tubul juga dipanggil nefridium. Setiap hujung tiub dalam satu sel khusus dengan seperti rambut flagelum memanggil satu sel nyala. Pergerakan flagelum mengadakan satu semasa menghakis air dari tisu-tisu ke dalam tubul-tubul dan keluarkannya ke persekitaran melalui liang perkumuhan.

Struktur Buah Pinggang Manusia -Buah pinggang ialah dua kacang membentuk organ-organ. Berkedudukan tulang belakang abdomen. -Buah pinggang boleh dibahagikan kepada tiga bahagian; bahagian luar memanggil pinggul, bahagian dalam memanggil sumsum dan wilayah tengah memanggil korteks. -Pinggul dihubungkan kepada pundi melalui satu tiub memanggil ureter. Fungsi-fungsi buah pinggang -Tujuan utama buah pinggang ialah untuk urea berasingan, garam-garam galian, toksin-toksin dan produk sisa lain dari darah. -Buah pinggang juga menyimpan air, garam-garam dan elektrolit. Manusia pada paling kurang memerlukan satu buah pinggang untuk mengekalkan hidup mereka. Yang lain fungsi-fungsi terdapat buah pinggang: (a) mengawal tahap glukosa dalam darah; (b) menyimpan baki air dalam kandungan badan dan garam galian dalam darah; (c) mengekalkan jumlah bendalir selular tambahan; dan (d) untuk mengekalkan nilai pH dan tumpuan osmosis darah dan sekeliling bendalir tisu Proses perkumuhan dalam buah pinggang -Setiap buah pinggang mengandungi banyak unit-unit kecil dipanggil nephrons atau nefridium, -Nefron ialah satu tiub, menutup pada satu hujung dan terbuka pada yang lain. -Ia mengandungi kapsul Bowmans, glomerulus, tubul berlingkar proksimal, gelung Henle, tubul berlingkar hujung mata dan duktus pengumpul - Glomeruli, Bowmans capsul, proksimal dan tubul-tubul berbelit-belit hujung mata terletak pada rantau korteks. - Bahagian-bahagian nefron terakhir dan saluran pengumpulan bersambung kepada pundi. - Nefron ialah unit fungsi buah pinggang di mana air kencing ditubuhkan. -Tiga proses-proses terlibat dalam pembentukan urin. Mereka ialah ultraturasan, penyerapan semula dan rembesan. - Darah dibawa ke dalam kapilaris glomerulus melalui arteriol aferen untuk arteriol eferen. Arteriol aferen lebih luas dalam garis pusat daripada arteriol eferen. Tekanan hidrostatik darah menjadi tinggi dan menyebabkan ultraturasan proses. Sel-sel darah dan protein tidak ditapis dan kekal dalam kapilaris glomerulus tetapi komponenkomponen plasma darah seperti urea, asid-asid amino, gula, garam-garam dan air diasingkan ke dalam kapsul Bowmans - Kemudian, pas-pas turasan untuk tapak penyerapan semula terpilih sepanjang nefron. Kira-kira 65% daripada air, gula dan asid-asid amino diserapkan semula ke dalam kapilari-kapilari darah pada tubul berlingkar proksimal. -Kira-kira 20% daripada turasan ini kecuali asid-asid amino diserap semula dalam gelung Henle. Bila pas-pas turasan, tubul berlingkar hujung mata dan duktus pengumpul, penyerapan semula hanya berlaku menurut keperluan badan. -Bila badan tidak memerlukan bahan-bahan, ia juga mengeluarkan ke dalam turasan oleh sel-sel dinding tubul. Rembesan turasan ialah air kencing, yang mengandungi urea, ammonia, garamgaram

Serangga -Serangga-serangga adalah di kalangan binatang daratan paling berjaya. Sel-sel Insects membebaskan asid urik ke dalam darah dan digabungkan dengan hidrogen kalium dan natrium karbonat dan air untuk membentuk urat kalium dan natrium, karbon dioksida and air. -Tubul-tubul Malpighi ambil kalium dan natrium oleh osmosis. Gabungan urat kalium dan natrium dengan karbon dioksida dan air akan mengeluarkan hidrogen karbonat dan asid urik. -Pada hujung proksimal tubul, hidrogen karbonat giat diserapkan semula ke dalam hemosel dan asid-asid urik akan mempercepatkan keluar sebagai hablur-hablur. -Serangga-serangga juga menyerap semula air melalui epitelium rektum

Ikan - Organ-organ perkumuhan utama ikan itu ialah insang dan buah pinggang. Air kencing menghasilkan kebanyakannya adalah menyiram kerana garam-garam sangat dengan cekap diserap semula oleh tubul ginjal. Buah pinggang ikan tidak penting dalam perkumuhan sisa bernitrogen kerana ia kebanyakannya adalah disingkirkan sebagai ammonia, yang boleh ditemui merentasi permukaan insang. Binatang-binatang yang terus hidup tanah tidak boleh kehilangan terlalu banyak air, jadi proses perkumuhan mesti mengandungi penyerapan semula air. Tubul dan satu rangkaian kapilari-kapilari darah merupakan dua menyesuaikan organ-organ dalam haiwan-haiwan darat digunakan terutama untuk mengelak kehilangan air. Dalam mamalia padang pasir, Perkumuhan tumbuhan Tumbuhan tidak banyak bahan kumuh krn hanya keluarkan glukosa Mrk gunakan karbon dioksida masa buat makanan oleh itu sedikit shj kar dioksida g perlu disingkirkan Mrk gunakan stomata utk singkirkan oksigen,krb dioksida,air,nitrogen Mrk juga gugurkan daun utk singkirkan mineral dan nitrogen berlebihan Bahagian Organ Produk Cara Kegunaan produk Manusia Kulit,paru,buah pinggang Air,k dioksida,urea,garam, bahan nitrogen Respirasi,keluarkan urin,respirasi selular K dioksida diguna oleh tum. 4 fotosintesis Tumbuhan X ade organ Air,oksigen,k dioksida,alkaloid,gam Fotosintesis,transirasi,selular respirasi Oksigen digunakan oleh benda hidup

Topik 4 Menggunkan deria untuk kenalpasti bahan Perbezaan keadaan bahan dan kandungannya. a. Kasar dan lembut - boleh gunakan kertas pasir dan tisu juga jubin. Gunakan hujung jari b. keras dan lembut - Bahan yang berbeza bertindak balas dengan cara yang berbeza untuk dipukul keras. . tapi tidak rapuh. Jika itu terkena paku, itu akan meninggalkan goresan kecil di dalamnya

Masalah sistem perkumuhan -Buah pinggang boleh jadi rosak terutama jika seorang telah tekanan darah tinggi atau jangkitan oleh bakteria. -Terdapat duahala untuk menyelesaikan masalah ini. -Pertama, satu mesin ginjal boleh digunakan dan kedua, operasi pemindahan buah pinggang boleh dilakukan. - Bila buah pinggang tidak berfungsi dengan elok, sebuah mesin mengambil alih kerja untuk membuang urea dari darah. -Satu persons darah melalui tiub membran sangat panjang yang mana dikepung oleh cecair. Urea melalui membran ke dalam cecair. Setiap kali, cecair sentiasa berubah dengan cecair segar. -Fungsi mesin ginjal adalah sama seperti dengan fungsi nephrons. Umumnya, orang-orang dengan keperluan kegagalan buah pinggang sehingga tiga sesi-sesi satu minggu mendapat rawatan menggunakan mesin ginjal. Perkumuhan haiwan Satu membran sel ialah satu struktur yang digunakan untuk kumuh produk sisa dalam organisma-organisma sel tunggal seperti Amoeba, Paramecium and Euglena. Organisma-organisma ini mengawal imbangan air mereka oleh satu binaan utama memanggil lompang mengecut. Struktur ini seperti sebuah kontena yang dipenuhi dengan air lebihan dan bahanbahan sisa lain. Bila bekas penuh, bahan-bahan sisa adalah dibuang dari sel. Simple

4.2 Kulit sebagai deria sentuhan -Kulit dibahagikan menjadi dua lapisan, dermis (lapisan dalam) dan epidermis (lapisan luar). -Lapisan dermis mengandungi berjuta-juta hujung saraf untuk mengesan rasa sakit, sejuk, panas, sentuhan dan tekanan. -hujung saraf juga dikenali sebagai reseptor deria kerana mereka dapat mengesan -pelbagai jenis ransangan di sekitar kulit dan menghantar maklumat ke otak.

Menghasilkan bau dan penyamaran Kawalaturan suhu

Perlindungan Lapisan epidermis atau lapisan terkematu merupakan lapisan perlindungan daripada kemasukan bakteria, ini merupakan perlindungan tahap pertama. Lapisan berkematu yang senantiasa gugur, menyebabkan bakteria sukar membiak dan bertapak tetap pada kulit. Mencegah dehidrasi Lapisan berkematu mencegah kehilangan air kepersekitaran. Lapisan ini amat berkesan untuk mencegah kehilangan air. Rangsangan luar Lapisan kulit atau lapisan dermis yang mempunyai banyak reseptor, membolehkan kulit peka terhadap perubahan persekitaran. Reseptor-reseptor ini boleh mengesan pelbagai rangsang seperti tekanan, suhu, sentuhan dan sebagainya. Menyimpan lemak Lapisan paling bawah kulit merupakan lapisan lemak subkulitan. Lapisan ini merupakan lapisan yang kaya dengan lemak. Lapisan lemak ini juga merupakan penebat haba. Sintesis vitamin D Apabila lapisan kulit ini terdedah kepada sinaran ultraungu, sinaran ultraungu ini akan diserap oleh kulit dan bertindak ke atas prekursor, seterusnya menukarkannya kepada vitamin D. Menghasilkan bau dan penyamaran Bau berguna untuk tujuan pertahanan terutama bagi haiwan yang diburu oleh pemangsa. Bau juga bertujuan untuk membeza antara haiwan-haiwan lain. Pigmen dalam kulit sesetengah haiwan, mampu meniru atau mengikut perubahan warna persekitaran. Kawalaturan suhu Ini adalah proses homeostasis. 4.3 Perbezaan bau benda 1. Bau dikesan dalam hidung oleh sel-sel reseptor khusus olfaktori epitelium. Ini telah dipanggil neuron reseptor olfaktori. 2. Proses mengesan berbau dengan hidung: a)Bau dalam borang itu molekul-molekul bahan kimia menyedut ke dalam kehendak rongga hidung dilarutkan dalam mukus dan merangsang sel-sel deria. b)Dirangsang sel-sel deria akan bertolak satu impuls. c)Dirangsang impuls akan dihantar kepada otak. Kehendak otak tafsirkan impuls sebagai sejenis bau d)Sel-sel deria dapat mengesan bau seperti bau berbunga-bunga, bau busuk, terbakar bau bau dan makanan diangkut dalam udara untuk hidung. Cribriform plate Lapisan epidermis Tidak mempunyai saluran darah, bergantung kepada bekalan darah daripada dermis. 4 Lapisan selsel epidermis yang nyata iaitu: 1. Lapisan germinatif (Malphigi) 2. Lapisan granul 3. Lapisan jernih 4. Lapisan terkematu Lapisan germinatif Lapisan yang paling bawah pada epidermis. Sel-sel lapisan germinatif merupakan sel yang aktif membahagi. Hasil pembahagian sel-sel germanitif ini akan tersesar keluar ke arah permukaan di atas lapisan germinatif. Lapisan yang keluar ini merupakan lapisan granul. Lapisan granul Lapisan ini berada di atas lapisan germinatif. Sel-sel lapisan germinatif mempunyai banyak granul. Granul ini terdiri daripada keratin, keratin merupakan bahan keras berprotein. Lapisan jernih Lapisan ini berada di atas lapisan granul. Sel-sel lapisan granul merupakan sel-sel yang sukar diwarnakan. Bentuk sel-sel jernih ini juga, akan semakin pipih apabila menjauhi bekalan darah. Selsel ini akan mati apabila bekalan darah tidak diterima atau tidak mencukupi. Lapisan terkematu Lapisan ini berada di atas lapisan jernih. Sel-sel ini merupakan bekas sel-sel jernih iaitu sel-sel tanduk yang pipih dan telah mati akibat tidak menerima bekalan darah. Lapisan ini berfungsi untuk membentuk penutup luar iaitu untuk melindungi kulit. Sel-sel lapisan ini sama seperti kepingan nipis yang sentiasa digugurkan dan diganti dengan sel-sel dibawahnya dalam lapisan terkematu. Lapisan dermis Lapisan dermis merupakan lapisan yang mempunyai bekalan darah atau kapilari darah. Lapisan ini juga menempatkan reseptor-reseptor tertentu. Terdapat juga otot-otot dan kelenjar tertentu berfungsi untuk kawalaturan homeostasis. Pada dermis juga, terdapat akar rambut. 1.Reseptor Antara reseptor yang terdapat dalam dermis ialah: Olfaktori bulb

mukus

4.6 Lidah sebagai deria rasa - Lidah sebenarnya adalah satu kelompok otot-otot. Otot-otot ini dijalankan berbeza arahan-arahan untuk menjalankan kerja-kerja semua lidah. - Permukaan lidah telah rasa tunas-tunas. Tunas citarasa ini menyebabkan permukaan lidah menjadi kasar dan berbintik-bintik. - Setiap tunas rasa telah banyak penerima-penerima rasa yang boleh mengesan perasa satu bahan. - Walaupun kebanyakan daripada tunas citarasa anda ialah pada lidah anda , ada juga tunas citarasa atas bumbung mulut anda.

pahit

Reseptor tekanan 2. Kelenjar Antara kelenjar yang terdapat dalam dermis ialah:

Reseptor sentuhan Reseptor Suhu atau termoreseptor Masin / manis -Perasa satu makanan hanya boleh dikesan apabila makanan berada dalam bentuk cecair. -Bila makanan dimakan, liur dirembeskan dalam mulut untuk membubarkan makanan. -Terlarut makanan akan merangsang tunas citarasa untuk mencetuskan satu dorongan. -Impuls ini akan dihantar melalui sistem saraf untuk otak untuk diterjemahkan sebagai rasa. -rasa lazat makanan dihasilkan oleh gabungan semua empat jenis-jenis rasa. Topik 5 Bahan Semulajadi dan Bahan Buatan Bahan 1. Bahan terdiri drpd beribu-ribu partikel kecil yag disebut sbg atom. 2. Kandungan atom ini membeakan sesuatu bahan dgn bahan yg lain. 3. Bahan boleh dibahagikan kpd elemen, sebatian, dan campuran. 4. Elemen adalah bahan yang paling mudah. Tidak boleh dipisahkan melalui kaedah fizikal atau kimia. Terdiri drpd satu jenis atom. 5. Elemen boleh dibahagi kpd logam ( emas, zink, besi, aluminium ) dan bukan logam

Kelenjar peluh

Kelenjar sebum 3. Lapisan lemak subkulitan Lapisan ini merupakan lapisan penebat haba. Fungsi kulit Antara fungsi kulit ialah:

Perlindungan Mencegah dehidrasi Rangsangan luar Menyimpan lemak Sintesis Vitamin D

(a) Menamakan bahan 1. Bahan dikelaskan kpd bahan semulajadi dan bahan buatan (b) Kombinasi elemen - Terdapat dua jenis kombinasi elemen sebatian dan campuran 1. Dua elemen yg dicampur akan menghasilkan - sebatian dan campuran Sebatian 1. Dua atau lebih elemen yang disatukan secara kimia akan membentuk bahan yg baru disebut sebatian. 2. Cthair dibuat drpd 2 atom hydrogen dan 1 atom oksigen. Sebatian Karbon dioksida Sodium klorida Benzene Ammonia Air Elemen 1 atom karbon, 2 atom oksigen 1 atom sodium, 1 atom klorid 6 atom karbon, 6 atom hydrogen 1 atom nitrogen, 3 atom hydrogen 1 atom oksigen, 2 atom hidrogen

Objek drpd bahan buatan

Topik 6 Bahan dan Kepentingan Bahan Sifat bahan Elastik 1. bermaksud kembali ke bentuk asal setelah diregangkan, dipulas, dibengkok. (getah,belon,sarun tangan getah) 2. Bahan yg menjadi bentuk baru setelah dikenakan daya disebut bahan plastic atau bahan bukan elastic.(kayu,plastic) - perubahan elastic bila daya sepenuhnya dikenakan objek berubah. Bila daya dilepaskan ia menajdi ke bentuk asal - perubahan plastic bila daya yang besar dikenakan bahan berubah bentuk.. Bila daya dilepaskan bahan itu tetap menjadi bentuk yang baru. - pecah bila daya secukupnya dikenakan ke atas bahan, ia akan rapuh dan patah. Berkilau dan membenarkan cahaya melaluinya 1. Bahan berkilau membolehkan ia memantulkan cahaya seperti bahan logam dan kaca. 2. Bahan lutsinar udara, air,kaca - Bahan lut cahaya kertas tisu, plastic pembalut - Bahan legap kayu, bata, getah. Terapung 1. Bahan yg kurang tumpat akan terapung. 2. Keapungan berkaitan jumlah cairan yang dipindahkan oleh sesuatu benda. 3.. Ketika sebuah benda terapung dalam air, hanya sebahagian daripada itu menggantikan air. Bahagian lain dari objek akan tetap berada di atas air. Objek terapung setelah jumlah tertentu air mengungsi. Penyerapan Air 1. Bahan yg boleh menyerap air dikenali sebagai bahan penyerap Konduktor Elektrik 1. Bahan konduktor ( zink, emas, tembaga, Loyang ) 2. Bahan bukan konduktor ( kayu, plastic, kapas, kulit, kaca )

3. Sebatian hanya boleh diasingkan melalui kaedah kimia. Cth : 1. Bila kita panaskan gula ia akan memisahkan kpd karbon(elemen) dan air(sebatian) 2. Kaedah kedua adalah elektrolisisAir tulen dipisahkan kpd elemennya kpd oksigen dan hydrogen. Campuran 1. Kombinasi dari dua atau lebih bahan secara fizikal. 2. Boleh diasingkan melalui kaedah penapisan, penyejatan, penyulingan, kromatografi, ekstraksi, curah hujan, gaya magnet, penapisan dan pemanasan atau proses pengewapan. 3. kaedah pemisahan, struktur kimia komponen tidak berubah kerana zat dalam campuran tidak bersatu. 4. Dua jenis campuran : 1. homogen bahan sukar dikenalpasti dan diasingkan(air dan gula) 2. heterogen mudah dikenalpasti.(belerang dan serbuk besi)

Campuran Udara Tanah Air laut Kek coklat

Komponen Oksigen,nitrogen, hydrogen, karbon dioksida, inert gas, wap air Air, tanah liat, pasir, humus,kerikil, lempung Natrium klorida ,air, magnesium, plumbum, oksigen Tepung, air, minyak, telur, coklat bubuk

Mengasingkan elemen 1. Boleh dilakukna melalui 3 cara : - kaedah terma - arus elektrik - elektrolisis kaedah terma oksida perak ---------------- perak tt oksigen arus elektrik Sebatian sodium klorida ---------------------- sodium ttttt unsur klorid elektrolisis air

Bahan Tembaga Aluminium Besi Keluli Kaca pyrex Konkrit Nilon

Rintangan elektrik

hydrogen tttt oksigen

Bahan semulajadi 1. Bahan semulajadi terbahagi 2 1. biotic @ biologi berasal sumber alam manusia, tumbuhan, haiwan 2. abiotik @ bukan biologi tanah, petroleum, bahan galian (a) Kenalpasri Bahan semulajadi - tanah, batu, air, tumbuhan haiwan, mineral adalah bahan semulajadi (b) Objek drpd bahan semulajadi Bahan Semulajadi Kegunaan Pokok getah Getah Kayu Balak Minyak paraffin dan asid stearix Lilin Karbon hitam dan minyak Dakwat

Bahan Tembaga Aluminium Loyang Keluli Kaca pyrex Konkrit Plastik

Pengalir Haba Konduksi Haba 8000 4000 2500 1100 24 2 6

Kemagnetan

Topik 7 Penyerapan, Pelekukan dan Pemerasan Penyerapan air Ciri bahan yg boleh serap air 1. lembut 2. boleh dipulas Contoh tisu yang mempunyai serat kertas oleh tindakan kapilari. Air dalam mangkuk ditarik utk memenuhi ruang antara serat dan kertas. Bila sudah dipenuhi ruang ia akan berhenti menarik atau menyerap air. Bahan yg boleh menerap lebih banyak air. Tuala kertas data meerap lebih banyak air drpd surat khabar. Ia dibuat drpd serat selulosa. Bahan dpt serap air dengan banyak 1. span 2. mop 3. tuala Pemulasan Boleh mengubah bentuk bahan. Bahan yg elastic boleh kembali ke bentuk asal Tanah liat tidak elastic. Udara boleh dimampat. Air tidak boleh dimampat.

sumber bahan mentah Bahan mentah disebut bahan separuh siap. Bila ia dipindahkan ke dalam satu kitaran baru pengeluaran, keluaran akhir bersedia untuk digunakan. Biotik bahan-bahan biasanya merupakan pemprosesan dan terbiodegradasikan, boleh diperbaharui mempunyai minimum kesan untuk persekitaran. Walau bagaimanapun , dalam kes-kes tertentu memproses hasil pengeluaran karbon. Asid Polylactic, tepung jagung dan bioplastic ialah contoh-contoh bahan-bahan biotik yang tidak terbiodegradasikan. Bahan-bahan yang tidak Biotik ialah bahan-bahan itu tidak melakukan bersumber tumbuhtumbuhan dan binatang-binatang. Air, tanah, batu arang, minyak mentah, semula jadi gas, batu-batu dan udara ialah contohcontoh bahan-bahan mentah yang tidak biotik. Bahan Buatan Bahan mentah yang telah melalui proses kimia. Tindak balas ini penting supaya sediakan bahan-bahan mentah selanjutnya untuk lebih banyak proses-proses sekunder rumit.

Lekukan Bahan yang keras boleh melekukkan bahan ang lebih lembut. Topik 8 Bahan dan Bahan Campuran Bahan Bahan adalah satu ciri benda atau bahan kimia tertentu. Bahan tidak boleh dipisahkan menjadi satu unsure mudah melalui proses fizikal. Contoh air tulen adalah bahan dan tidak boleh dipisahkan menjadi 2 bahan melalui kaedah fizikal. Elemen Sebuah unsur yang paling mudah: (A) hanya terdiri dari satu jenis atom. (B) tidak dapat dipecah menjadi bahan mudah secara fizikal mahupun secara kimia. (C) boleh wujud sebagai atom (argon misalnya) atau molekul (contohnya nitrogen) Contoh elemen termasuk emas, zink, besi, oksigen dan hidrogen. molekul terdiri daripada dua atau lebih atom dari unsur yang sama, atau elemen yang berbeza, yang secara kimia terikat bersama-sama. Sebagai contoh, dua atom nitrogen, yang terdiri daripada molekul nitrogen, bergerak sebagai satu unit. Elemen boleh dibahagikan kpd : Logam(kalium, merkuri, timah, magnesium, perak, natrium Bukan logam(hidrogen, klorin, bromin, fosforus, karbon, oksigen Sebatian Sebatian terbentuk ketika dua atau lebih jenis unsur digabungkan secara kimia . Contoh sebatian termasuk karbon dioksida, metana, natrium klorida, Sebatian boleh dipecah menjadi jenis bahan sederhana (unsur) dengan kimia bererti (tetapi tidak dengan cara fizikal). memiliki sifat yang berbeza dari unsur-unsur komponennya. selalu mengandungi nisbah yang sama atom komponennya. Perbezaan bahan Logam Permukaan berkilau Sangat tinggi Sangat tinggi Baik Baik

Cecair dan suspensi Penerangan Diasingkan dgn kertas turas Saiz partikel Berselerak

Cecair T Kecil T

Suspensi Y Besar Y

Suspensi adalh larutan yang bercampur dengan zarah yang besar. Serbuk kau dan lumpr sebenarnya tidak larut dalam air. Kelihatan ada lapisan walaupun kita telah menggoncangkanna.

Topik 9

Tabah dan Udara

Tanah terbahagi 3 Fasa 1. Fasa pepejal - terdiri daripada mineral dan bahan organik termasuk organisma hidup 2. Fasa cecair - tanaman memuat nutrisi.masuk melalui akar. 3. Fasa gas - tanah bekalkan oksigen ke akar untuk respirasi Tanah dapat dikelompokkan menjadi tiga kelompok. Tiga kelompok tanah adalah: Tanah berpasir kapasiti paling banyak, kasar, bentuk tajam Tanah gembur - Rasanya halus dan licin. tanah liat atau debu tidak menempel ketika basah. Ini mempunyai komponen seimbang pasir, tanah liat dan bahan organik. Tanah liat licin ketika kering dan melekat ketika basah Nutrisi dalam Tanah Kesuburan tanah bergantung pada jumlah mineral, humus dan makhluk hidup hadir dalam tanah. Humus, bakteria, kulat dan ragi meningkatkan kesuburan tanah. Mereka menyebabkan pereputan bahan mati. Cacing tanah juga bantuan kesuburan tanah dengan melewati tanah melalui saluran pencernaan mereka, sehingga menambah nutrisi ke tanah. Cacing tanah juga campuran tanah dengan lapisan tanah yang bergerak ke permukaan. Nutrisi yang penting bagi pertumbuhan tanaman. Nutrisi memasuki tanaman melalui akar-akarnya. Kualiti tanah mempengaruhi pertumbuhan tanaman. Nitrogen (N), fosforus (P) dan kalium (K) adalah nutrisi tanaman yang paling penting. Lapisan tanah Tanah ada 6 lapisan Lapisan Penerangan Lapisan -O Lapisan humus organaik.Warna coklat ke hitam.ada haiwan yg tinggal.terdiri bahan organic dan yang terurai Lapisan-A Tanah berwarna gelap.Ada juga berwarna kelanu. Biji benih bercambah.Terdapat humus dan mineral yang tinggi Lapisan -E lapisan berwarna terang. lapisan terbuat dari sebahagian besar pasir dan lumpur. tanah ini kehilangan sebahagian besar mineral dan tanah liat kerana proses eluvasi. Lapisan-B Lapisan subsoil tanah liat mengandungi lebih banyak dan kandungan mineral yang lebih besar batuan dasar (seperti besi, aluminium oksida dan karbonat kalsium) yang diterima daripada cakrawala-E. Warna tanah adalah coklat kemerahan atau coklat. Lapisan-C Tanah terdiri dari sedikit retak dan patah bedrock-up (lapuk batuan dasar).Ini mengandungi bahan organik sangat sedikit. Tanaman akar tidak menembusi sampai ke lapisan tanah. Lapisan-R Batuan dasar. tanah ini terdiri daripada batuan unweathered dan terletak di bawah semua lapisan yang lain. Tanah tertentu Lebih Sesuai untuk Pertumbuhan Tanaman Pada tanah yang longgar dan kaya nutrisi, akar menyebar secara bebas dan boleh menyerap air dan nutrisi dari kawasan yang lebih luas. Air boleh masuk tanah yang gembur mudah dan bahan anorganik menyimpan sampai tanaman memerlukannya. struktur tanah yang mengandungi ruang bagi akar untuk tumbuh dan mendapatkan hawa, keasidan cocok atau alkalinitas, dan ketersediaan air sesuai untuk pertumbuhan tanaman. Hal ini pada gilirannya berkaitan rapat dengan bahan organik di dalam tanah dan edaran yang sesuai dari partikel mineral dengan ukuran yang berbeza untuk menjaga tanah terbuka dan berpori. Ini akan membenarkan lebihan air mengalir pergi dan hawa untuk masuk. Udara Inert gas (argon, neon, helium, Kripton dan xenon ) Komponen Nitrogen Oksigen Karbon dioksida Inert gas Peratus 78 21 0.03 0.97

aspek permukaan kepadatan takat didih pengaliran elektrik pengaliran haba

bukan logam x berkilau, pudar rendah rendah krg baik krg baik

Pemanasan Bahan 1.Bila bahan dipanasakan suhu meningkat dan akan menukarkan keadaan bahan. Cth : air dipanaskan akaan mendidih..ttp akan normal bila sejuk 2.Proses pemanasan meningkatkan tenaga kinetik molekul. 3.Pemanasan apapun bahan membuat molekul zat yang bergerak lebih cepat 4.Dalam pepejal panas, molekul-molekul bergetar lebih cepat di tempat mereka. 5.Di tempat yang panas cecair, molekul bergerak lebih cepat kerana mereka luncurkan dan melantun melewati satu sama lain. 6.Di tempat yang panas gas, molekul bergerak lebih cepat melalui ruangan. Bahan tidak selamat 1.Bahan x selamat harus dikendali berhati2. 2.Bila dilepaskan akan masuk melalui pernafasan,letupan,rantai makanan 3. Bahan beracun ditakrifkan sebagai bahan kimia yang terkandung di tempat kerja yang mampu menyebabkan kerosakan. 4.Dalam definisi ini, istilah kimia termasuk debu, campuran, dan bahan umum seperti cat, bahan bakar, dan pelarut.

Bahan beracun

bahan letupan

merengsakan/merosakkan

mengaratkan

Mudah terbakar

radioaktif

agen pengoksidaan

Udara : memenuhi ruang mempunyai berat. Mass bukanna berat ttp jumlah bahan utk membuat sesuatu objek. Berat pula adalah ukuran tindakan gravity ke atas mass. Cthgelas mempunyai banyak massjd daya tarikan gravity lebih tinggi berbanding dgn udara.

8.2 Bahan campuran 1. Trdiri dari 2 bahan. 2. Dicampr melalui fizikal. Campuran heterogen Campuran yang tidak seragam. Masih boleh dilihat pada peringkat makroskop. (garam dan lada, minyak dan cuka, cair dan gas ) Campuran homogen Semua bahagian campuran seragam. Biasanya larutan. Sukar membezakan kandungan. Menjadi salah satu bahan pada peringkat makroskop. Komponen campuran Tanah - Air, pasir, tanah liat, lempung, kerikil, humus Air - laut Natrium klorida, magnesium, air, kalsium, oksigen Curry - santan, gula, garam, rempah-rempah, serbuk cili Pengawetan buah-buahan - Buah-buahan, pewarna, garam, cuka, air

Kapal terbang apabila ia hendak berhenti ia akan menarik sayapnya. Ia akan meningkatkan ketahanan terhadap udara dan mengurangkan kelajuan pesawat. Aplikasi udara dalam kehidupan seharian 1. Belon udara panas 2. Kincir angin udara sentiasa bergerak. Udara di bumi menjadi panas dan mengembang. Ia akan naik ke atas. Udara sejuk akan menggantikan tempat. Menukar tenaga kinetic kepada tenaga elektrik 3. Sea Breeze.Udara laut. Udara di darat lebih cepat panas. Udara di laut akan pergi ke darat. Udara laut ke darat 4. Waktu malamudara di tanah cepat sejuk berbanding di laut. Udara sejuk ini akan mengalir ke laut menggantikan udara di laut kerana pada waktu malam laut masih panas. Pergerakan ini dinamakan Land Breeze. Udara darat ke laut