KUJDES!

MOS DMTO BARKODIN

BARKODI

REPUBLIKA E SHQIPRIS
MINISTRIA E ARSIMIT DHE E SHKENCS
AGJENCIA QENDRORE E VLERSIMIT T ARRITJEVE T NXNSVE

PROVIMI I MATURS SHTETRORE 2010

SESIONI I
(I DETYRUAR)

VARIANTI
E mart, 1 qershor 2010

Ora 10.00

Lnda: Letrsi dhe Gjuh shqipe

Gjimnazi: Drejtimi shoqror dhe i prgjithshm

Udhzime pr nxnsin
Testi sht i ndar n dy pjes: n poezi dhe n proz.
Testi n total ka 25 pyetje.
N t dy pjest ka krkesa me zgjedhje dhe me zhvillim. N krkesat me zgjedhje rrethoni vetm
shkronjn prbri prgjigjes s sakt, ndrsa pr krkesat me zhvillim sht dhn hapsira e
nevojshme pr t shkruar prgjigjen.
Koha pr zhvillimin e pyetjeve t testit sht 2 or e 30 minuta.
Pikt pr seciln krkes jan dhn prbri saj.
Pr prdorim nga komisioni i vlersimit

Krkesa

10

11a

11b

12a

12b

13

14

15

16

17

18

19

20

21a

21b

22

23a

23b

24a

24b

25a

25b

25c

25d

Pikt
Krkesa
Pikt
Krkesa
Pikt

KOMISIONI I VLERSIMIT

Totali i pikve

1...Antar
2. .Antar
AVA

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Gjimnazi: Drejtimi shoqror dhe i prgjithshm

Varianti A

PJESA I
Ismail Kadare

Pa ty
Ti ike udhs s pafundme,
ku zverdhin drurt gjetherns,
mbi gjokse perdesh tani tundet
i arti medaljon i hns.
Lejlekt ikn. Fill pas teje
si stof i keq u zbeh blerimi,
dhe ngjajn toka, pylli, reja,
me negativin e nj filmi.
Tani n fusha shkoj menduar,
ku nis t fryj er e ftoht,
ku ca mullar t gjysmuar
duken q larg si donkishot.
t bj, po them me veten time,
n kt or t von t muzgut,
kur qerrja baltrave bn shkrime,
t lashta si t Gjon Buzukut.
Do shkoj t ulem prmbi pellgjet,
t pi n gjunj duke rn,
n gryk e di q do m ngelet
i ftohti medaljon i hns.
Pr pyetjet nga 1 deri n 7 rrethoni alternativn e sakt.
1. Pa ty sht lirik:
A)
B)
C)
D)

1 pik

shoqrore
intime
filozofike
peizazhi

2. Cila nga alternativat e mposhtme i prgjigjet m mir tems s ksaj poezie?

A)
B)
C)
D)

Dimri sjell mrzi dhe trishtim.

Ikja e lejlekve na kujton ngjarje t trishtuara.
Largimi i njeriut t zemrs shkakton emocione t trishta.
Shkrimet e vjetra na ndihmojn t kuptojm m mir veten dhe botn.

3. N vargun: ...me negativin e nj filmi..., autori krkon:

A)
B)
C)
D)
AVA

1 pik

1 pik

t sugjeroj imazhin e nj peizazhi bardhezi.

t krijoj iden e nj natyre absurde.
ti ofroj lexuesit ndjesin e ftohtsis.
ti jap poezis nj ton trishtues.
2

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Gjimnazi: Drejtimi shoqror dhe i prgjithshm

4. N ciln nga alternativat e mposhtme ka nj rend t prmbysur sintaksor?

A)
B)
C)
D)

1 pik

6 rroksh
7 rroksh
8 rroksh
9 rroksh

7. Dy vargjet e fundit t ksaj poezie sugjerojn te lexuesi:

A)
B)
C)
D)

1 pik

t bj, po them me veten time

Do shkoj t ulem prmbi pellgjet
Si stof i keq u zbeh blerimi
Tani n fusha shkoj menduar

6. Kjo poezi sht shkruar me varg:

A)
B)
C)
D)

1 pik

Do shkoj t ulem prmbi pellgjet

Lejlekt ikn
N gryk e di q do m ngelet
Ti ike udhs s pafundme

5. N cilin nga vargjet e mposhtme sht prdorur metafor?

A)
B)
C)
D)

Varianti A

1 pik

iden e nj dashurie q i kalon prmasat toksore.

imazhin romantik t nj hne bashkudhtare t poetit.
nj hero lirik q prjeton nj dhimbje ekstreme.
nj natyr q mbetet e largt dhe e ftoht.

8. Me rim sht shkruar kjo poezi? far i jep poezis nj prdorim i till?

2 pik

a) ___________________________________
b) ___________________________________
9. Kjo poezi sjell nj atmosfer t veant. Tregojeni at, mbshtetur t paktn n
dy figura stilistike mbi t cilat sht krijuar.

3 pik

_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
10. Cila sht gjendja shpirtrore q po prjeton heroi lirik? far e ka shkaktuar at?

2 pik

_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________

AVA

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Gjimnazi: Drejtimi shoqror dhe i prgjithshm

Varianti A

11.
a) pjes e ligjrats sht fjala gjetherns? Tregoni si sht formuar ajo.

2 pik

_________________________________________
_________________________________________
b) Gjeni n poezi nj rast t prdorimit t gjymtyrve homogjene.

1 pik

________________________________________

12.
a) Figura e hns del rndom e prdorur n letrsi. N cilin moment t ksaj poezie
ajo krijon nj imazh romantik? Po imazhin modern?

2 pik

_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
b) Si na ofrohet figura e hns prmes ktij imazhi t fundit (modern) dhe ndjesi na
sugjeron poeti prmes nj prdorimi t till?
2 pik
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________

AVA

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Gjimnazi: Drejtimi shoqror dhe i prgjithshm

Varianti A

PJESA II
Franc Kafka

Procesi (fragment)
Pas pak doln n rrethinat e qytetit, n at vend, ku nisnin fushat dhe arat. Ishte nj gurore e
braktisur pran nj shtpie qytetare. T dy zotrinjt ndaln edhe pse ky kishte qen caku i tyre, por
edhe sepse nuk mundnin t vazhdonin dot m tej. U shkputn nga K., q qndroi aty i heshtur dhe,
pasi i hodhn nj vshtrim gurores, fshin me shami djerst e ballit. Vendi rreth e rrotull ndriohej
nga hna, q shprndante nj drit t qet.
Pasi u morn vesh me njri-tjetrin pr mnyrn e kryerjes s detyrs, njri syresh iu afrua K.
dhe i hoqi xhaketn, jelekun dhe pastaj edhe kmishn. K. frglloi padashje; me ta vn re kt,
zotria, pr ta qetsuar, i ra leht shpatullave. Pastaj nisi t paloste teshat e veta me aq kujdes, si t
ishin gjra q do ti hynin n pun, por jo menjher. Q K. t mos mrdhinte n at nat t acart, e
zuri pr krahu dhe nisi t ecte me t lart e posht; ndrkoh ai tjetri ishte duke krkuar n gurore nj
vend sa m t prshtatshm. Pasi e gjeti, i bri me shenj tjetrit, dhe ky e oi tek ai K. N faqen e
gurores ishte nj guv, prej andej ishte shkputur nj gur, q qndronte aty pran, mu prpara tyre.
Zotrinjt e shtrin K. pr tok dhe kokn ia vun mbi gur. Me gjith prpjekjet e tyre, dhe
nnshtrimin e K., pozicioni i zgjedhur nuk ishte as i mir e as i prshtatshm. Ather njri iu
drejtua tjetrit me lutjen tia linte atij ta rregullonte si skishte m mir K., por nuk arriti dot ta bnte.
Tekembramja e lan K. n nj pozicion aspak t prshtatshm. Pastaj njri prej tyre zbrtheu
xhaketn dhe nxori nj hanxhar kasapi nga kllfi, q i varej prgjat jelekut. E ngriti lart thikn e
madhe, tehu vezulloi n dritn e hns. Nisi pastaj nj ceremoni e neveritshme, sepse njri ia zgjati
thikn tjetrit sipr koks s K.; ndrsa ky ia ktheu prap, duke e kaluar prsri sipr koks s K. At
ast K. tha me vete se mbase i duhej atij vet ta merrte thikn dhe ta rraste n kraharor. Nuk e bri,
vetm rrotulloi qafn e lir dhe kqyri prreth. Nuk mund tua lehtsonte mundimin autoriteteve, i
mungonte pr kt energjia e nevojshme q kta ia kishin shterur.
................................................................................................................................................
Vshtrimi i K. u ndal te kati i siprm i shtpis, q ndodhej pran gurores. Papritur u hapn
kapakt e nj dritareje dhe shprtheu drita. U duk nj burr i holl e i gjat, q u prkul prpara n
parvaz dhe nderi duart prpara. Kush ishte? Ndonj mik? Ndonj njeri i mir? Ndonj q donte ta
mbronte? Nj ishte apo ishin disa?
A thua kishte ende mundsi q t shptonte? Mos vall, mund t bhej gj? Apo kishte ende fakte,
q nuk ishin paraqitur? Me siguri q kishin. Ngjante sikur nuk kishte si luftoje me at lloj logjike,
por ama dshira pr t jetuar ishte shum e madhe. Ku ndodhet, vall, ai, gjykatsi m i eprm, t
cilin se kishte par kurr? Ku ishte Gjykata e Lart, te e cila nuk kishte mundur t arrinte? Ngriti
lart duart dhe i hapi shum gishtat.
Njri prej dy zotrinjve e zuri K. prej gryke, kurse tjetri ia nguli thikn thell n zemr dhe e
rrotulloi dy her. Me syt ku po shuhej drita i pa zotrinjt, q ishin prkulur mbi t ashtu pran e
pran pr t par fundin e puns s br.
- Si ndonj qen! belbzoi K. dhe iu duk sikur trupi do t mbijetonte edhe pas tij.

AVA

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Gjimnazi: Drejtimi shoqror dhe i prgjithshm

Varianti A

Pr pyetjet nga 13 deri n 18 rrethoni alternativn e sakt.

13. Personazhet n kt fragment jan:
A)
B)
C)
D)

1 pik

real
mitologjik
historik
simbolik

14. N kt fragment Jozef K. shfaqet:

A)
B)
C)
D)

1 pik

i knaqur q gjithka po merr fund.

i mrzitur nga zgjedhjet q ka br.
i nnshtruar dhe pa energji.
i trembur nga t papriturat.

15. N fjalin K. frglloi padashje... fjala frglloi ka pr sinonim:

A)
B)
C)
D)

u drodh
u mpi
u tendos
u shtang

16. Cili nga detajet e mposhtme e bn kt sken t ngjashme me tragjedin

Makbeth t Shekspirit?
A)
B)
C)
D)

1 pik

nj nga shoqruesit i tregon pak ngrohtsi.

shikon pavendosmrin e shoqruesve.
shikon nj njeri n dritaren e nj shtpie.
shoqruesit e ojn pran nj shtpie qytetare.

18. Ngjarjet e ksaj vepre ndodhin n:

A)
B)
C)
D)

1 pik

drita e hns
gurorja e shkret
koka mbi gur
thika mbi kokn e Jozef K.

17. Jozef K. i lind nj shpres n momentin kur:

A)
B)
C)
D)

1 pik

1 pik

Berlin
Budapest
Bratislav
Kafka nuk na thot gj pr kt.

19. N rrethan zhvillohet ngjarja n paragrafin e par?

Cili sht funksioni artistik i ksaj zgjedhjeje?

2 pik

a) vendi dhe koha:_________________________________________________________

b) funksioni: _____________________________________________________________

AVA

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Gjimnazi: Drejtimi shoqror dhe i prgjithshm

Varianti A

20. Lexoni me kujdes fragmentin e dhn. Prqendrohuni n veprimet e tri personazheve dhe
shpjegoni si e kuptoni qetsin q i karakterizon ato n nj moment kaq t rndsishm
si sht ekzekutimi.
2 pik
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
21. N momentin q Jozef K. pret t ekzekutohet, ai shikon nj burr n nj dritare shtpie.
a) nnkupton ky detaj?

1 pik

________________________________________________________________________
b) Si do ti interpretonit t gjitha pikpyetjet q i lindin Jozef K. n kt ast?

1 pik

_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
22. A mendoni se efektin e tragjizmit n paragrafin e fundit e jep nj fjal e vetme (...si qen...),
apo i gjith prshkrimi i skens s vrasjes? Argumentoni zgjedhjen tuaj.
2 pik
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
23.
a) N vet rrfehet kjo ngjarje? Sipas mendimit tuaj, pse rrfimi sht n kt vet?
2 pik
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
b) N koh t s shkuars jan vendosur foljet n kt fragment?

1 pik

_______________________________
24.
a) Kjo vepr konsiderohet e veant sidomos pr ato elemente q nuk zbulohen gjat rrfimit.
Identifikoni n fragmentin e dhn dy t tilla.
2 pik
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
b) Gjeni shfaqjen e absurdit n kt sken dhe shpjegojeni at.
2 pik
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

AVA

1 qershor 2010

Letrsi dhe Gjuh shqipe Sesioni I

Gjimnazi: Drejtimi shoqror dhe i prgjithshm

Varianti A

25. Fundi njerzor i Jozef K. sht konsideruar tragjik. far e bn at t till?

Argumentoni prgjigjen tuaj n formn e nj eseje.

8 pik

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

Shtjellimi
i ides
(25a)

Organizimi dhe
struktura
(25b)

Stili dhe
origjinaliteti
(25c)

Saktsia gjuhsore
(sintaksa dhe drejtshkrimi)
(25d)

Totali

2 pik

2 pik

2 pik

2 pik

8 pik

AVA

25

1 qershor 2010