Anda di halaman 1dari 47

1

2


Micrncgas (1752}
Voliairc (1694-1778}

Ediao
Fidcndo Casiigai Morcs

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

Fonic Digiial
www.jaIr.org
Todas as olras sao dc accsso graiuiio. Esiudci scnrc or conia
do Esiado, ou nclIor, da Socicdadc quc aga inosios; icnIo a
olrigaao dc rciriluir ao ncnos una goia do quc cla nc
roorcionou."
Nclson JaIr Carcia (1947-2002}

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

Coylcfi
Fidcndo Casiigai Morcs
3


NDICE

APFESENTAO 5
Ncson JuI Gucu
DIOCFAFIA DO AUTOF 8

CAPTULO I 12
Viagcn dc un Ialiianic da csircla Srio ao
lancia Saiurno
CAPTULO II 17
Convcrsaao do Ialiianic dc Srio con o dc
Saiurno
CAPTULO III 23
Viagcn dos dois Ialiianics dc Srio c dc Saiurno
CAPTULO IV 26
Do quc lIcs succdc solrc a facc da icrra
CAPTULO V 31
Ecricncias c raciocnios dos dois viajanics
CAPTULO VI 34
Do quc lIcs aconicccu con o Ioncns
CAPTULO VII 39
Convcrsaao con os Ioncns
4

MICRMEGAS
Hstu oscu

VOLTAIRE
5

APRESENTAO
Nclson JaIr Carcia

Micrncgas" foi cscriio or influcncia dc As
avcniuras dc Cullivcr", dc Swifi quc Voliairc lcu
cn Londrcs. Fcvcla ianlcn iraos dc a
Pluralidadc dos nundos", das alcsiras dc
Fonicncllc c da nccanica dc Ncwion, quc Voliairc
csiudara con cuidado.
O rcsuliado c una olra agradavcl quc induz
ncdiiaao solrc o Ioncn, suas crcnas,
cosiuncs c iniiiuics.
Voliairc coniinua a scr lrilIanic cn suas
criicas c ironias.
A rcsciio da afoiicza cn conrccndcr o
univcrso lascado na olscrvaao sucrficial, diz o
scguinic.
O anao, quc s vczcs raciocinava
nuiio arcssadancnic, concluiu a
rincio quc nao Iavia Ialiianics na
icrra. Scu rinciro arguncnio cra dc quc
nao vira ningucn. Micrncgas,
olidancnic, fcz-lIc scniir quc clc nao
raciocinava nuiio lcn.
6
Cono nao disiingucs con os icus
cqucnos olIos, ccrias csirclas dc
quinquagcsina grandcza quc cu crcclo
disiiniancnic; concluiu da quc cssas
csirclas nao cisicn?
Mas rclicou o anao cu aalci
lcn.
Mas scniisic nal rcsondcu o
ouiro."
A insignificancia fsica do Ioncn na facc da
icrra ncrcccu csia olscrvaao.
Nao rcicndo cIocar a vaidadc dc
ningucn, nas sou olrigado a cdir s
cssoas inorianics quc faan una
cqucna olscrvaao conigo. c quc,
considcrando a Ioncns dc ccrca dc cinco
cs dc aliura, nao fazcnos, facc da
icrra, naior figura do quc faria, solrc
una lola dc dcz cs dc circunfcrcncia,
un aninal quc ncdissc a scisccnicsina
nilcsina aric dc una olcgada."
Mais adianic Voliairc insisic cn dcnonsirar
sua dcsconfiana ara con os sisicnas
filosoficos.
Sc algucn cIcgou ao cunulo do
csanio, foran scn duvida as cssoas
7
quc ouviran iais alavras. Nao odian
adivinIar dc ondc ariian. O caclao dc
lordo rczou corcisnos, os narinIciros
ragucjaran, c os filosofos do navio
claloraran un sisicna; nas, or nais
sisicnas quc fizcsscn, nao aiinavan con
qucn lIcs falava."
A grandcza aarcnic do nundo fsico, cn
conaraao con o csiriiual, rccclc una criica
incisiva.
FcconIco, nais do quc nunca, quc
nada dcvcnos julgar or sua grandcza
aarcnic. Dcus, quc dcsics una
inicligcncia a sulsiancias quc arcccn
iao dcsrczvcis, o infiniiancnic cqucno
vos cusia iao ouco cono o infiniiancnic
grandc; c, sc c ossvcl quc Iaja scrcs
ainda nais cqucnos do quc csics,
odcn ainda icr un csriio sucrior ao
daquclcs solcrlos aninais quc vi no ccu
c cujo c lasiaria ara colrir o glolo a
quc dcsci".
A olra nao c grandc, nas scu conicudo c
cnornc, ncrccc una lciiura aicnia.
8

BIOGRAFIA DO AUTOR



FFANOIS-MAFIE AFOUET, filIo dc un
noiario do CIaiclci, nasccu cn Paris, cn 21 dc
novcnlro dc 1694. Dcois dc un curso lrilIanic
nun colcgio dc jcsuias, rcicndcndo dcdicar-sc
nagisiraiura, s-sc ao scrvio dc un
rocurador. Mais iardc, airocinado cla
socicdadc do Tcnlo c cn ariicular or
CIaulicu c clo narqucs dc la Farc, ullicou
scus rinciros vcrsos. En 1717, acusado dc scr o
auior dc un anflcio oliico, foi rcso c
cncarccrado na DasiilIa, dc ondc saiu scis ncscs
dcois, con a Hcnriadc quasc icrninada c con o
csloo do OEdic. Foi or cssa ocasiao quc clc
rcsolvcu adoiar o nonc dc Voliairc. Sua iragcdia
OEdic foi rcrcscniada cn 1719 con grandc
ciio; nos anos scguinics, vicran. Aricnisc
(1720}, Mariannc (1725} c o Indiscrci (1725}.
9
En 1726, cn conscqucncia dc un incidcnic
con o cavalciro dc FoIan, foi novancnic
rccolIido DasiilIa, dc ondc so odc sair sol a
condiao dc dciar a Frana. Foi cniao ara a
Inglaicrra c a sc dcdicou ao csiudo da lngua c
da liicraiura inglcsas. Trcs anos nais iardc,
rcgrcssou c ullicou Druius (1730}, EriIylc
(1732}, Zarc (1732}, La Mori dc Ccsar (1733} c
Adcladc Dugucsclin (1734}. Daian da ncsna
coca suas Lciircs PIilosoIiqucs ou Lciircs
Anglaiscs, quc rovocaran grandc cscandalo c
olrigaran a rcfugiar-sc cn Lorcna, no casiclo dc
Madanc du CIaiclci, cn cuja conanIia vivcu
aic 1749. A sc cnircgou ao csiudo das cicncias c
cscrcvcu os Elcncnis dc lc PIilosoIic dc Ncwion
(1738}, alcn dc Alzirc, L'Enfani Prodiguc,
MaIonci, Mcroc, Discours sur l'Honnc, cic.
En 1749, aos a noric dc Madanc du
CIaiclci, voliou a Paris, ja cniao cIcio dc gloria c
conIccido cn ioda a Euroa, c foi ara Dcrlin,
ondc ja csiivcra alguns anos anics cono
dilonaia. Frcdcrico II confcriu-lIc Ionras
ccccionais c dcu-lIc una cnsao dc 20.000
francos, acrcsccndo-lIc assin a foriuna ja
considcravcl. Essa anizadc, orcn, nao durou
nuiio. as inirigas c os ciuncs cn iorno dos
cscriios dc Voliairc olrigaran-no a dciar Dcrlin
cn 1753.
10
Scn odcr fiar-sc cn aric alguna, csicvc
succssivancnic cn Esiraslurgo, Colnar, Lyon,
Ccnclra, Naniua; cn 1758, adquiriu o donnio
dc Fcrncy, na rovncia dc Cc c a assou,
cniao, a rcsidir cn conanIia dc sua solrinIa
Madanc Dcnis. Foi duranic os vinic anos quc
assin vivcu, cIcio dc gloria c dc anigos, quc
rcdigiu Candidc, Hisioirc dc la Fussic sous Picrrc
lc Crand, Hisioirc du Parlcncni dc Paris, cic.,
scn coniar nuncrosas cas icairais.
En 1778, cn sua viagcn a Paris, foi
cniusiasiicancnic rccclido. Morrcu no dia 30 dc
naro dcssc ncsno ano, aos 84 anos dc idadc.
11

MICRMEGAS

VOLTAIRE
12

CAPTULO PRIMEIRO
Viagem de um habitante da estrela Srio ao planeta
Saturno

Nun dcsscs lancias quc giran cn iorno da
csircla cIanada Srio, Iavia un jovcn dc nuiio
csriio a qucn iivc a Ionra dc conIcccr duranic
a uliina viagcn quc fcz a csic nosso cqucno
forniguciro. cIanava-sc Micrncgas, nonc
lasianic adcquado a iodos os grandcs. TinIa oiio
lcguas dc aliura. cnicndo, or oiio lcguas, vinic c
quairo nil assos gconciricos dc cinco cs cada
un.
Alguns algclrisias, gcnic scnrc uiil ao
ullico, ionarao logo da cna c, icndo cn visia
quc o scnIor Micrncgas, Ialiianic do as dc
Srio, icn da calca aos cs vinic c quairo nil
assos, ou scjan vinic nil cs, c quc nos ouiros,
cidadaos da icrra, nao ncdinos nais quc cinco
cs dc aliura c o nosso glolo novc nil lcguas dc
circunfcrcncia, csscs algclrisias, dizia, cu,
calcularao quc c rcciso, alsoluiancnic, quc o
glolo quc o roduziu scja caiancnic vinic c un
nilIcs c scisccnias nil vczcs naior quc a nossa
ninuscula icrra. Nada nais sinlcs ncn nais
conun na naiurcza. Os Esiados dc alguns
solcranos da AlcnanIa ou da Iialia, cuja volia sc
13
odc fazcr cn ncia Iora, conarados ao incrio
da Turquia, dc Moscovia ou da CIina, nao sao
nais quc una dclil inagcn das rodigiosas
difcrcnas quc a naiurcza colocou cn iodos os
scrcs.
Scndo Sua Ecclcncia da aliura quc cu dissc,
iodo, os nossos csculiorcs c iniorcs convirao
scn dificuldadc cn quc a sua ciniura odc ncdir
cinqucnia nil cs, o quc consiiiui una lcla
roorao.
Quanio a scu csriio, c un dos nais
culiivados quc cisicn; salc nuiias coisas c
invcniou algunas ouiras. nao iinIa ainda
duzcnios c cinqucnia anos c csiudava, scgundo o
cosiunc, no colcgio dos jcsuias dc scu lancia,
quando adivinIou, so cla fora dc scu csriio,
nais dc cinqucnia roosics dc Euclidcs isio
c, dczoiio nais quc Dlaisc Pascal, o qual dcois
dc icr adivinIado irinia c duas, or lrincadcira,
clo quc diz a sua irna, iornou-sc nais iardc un
gcncira lasianic ncdocrc c un cssino
nciafsico. La clos scus quairoccnios c
cinqucnia anos, ao sair da infancia, dissccou
nuiios dcsscs cqucnos inscios quc icn acnas
ccn cs dc dianciro c quc sc furian aos
nicroscoios ordinarios; cons solrc a naicria
un livro lasianic curioso, nas quc lIc valcu
algunas coniraricdadcs. O nufii dc scu as,
sujciio csniuador c ignoranissino, acIou no
14
scu livro roosics susciias, nalsoanics,
icncrarias Icrciicas, quc cIciravan a Icrcsia, c
o crscguiu scn ircguas. iraiava-sc dc salcr sc a
forna sulsiancial das ulgas dc Srio cra a
ncsna quc a dos caracois. Micrncgas dcfcndcu-
sc con csriio; s as nulIcrcs a scu favor; o
roccsso durou duzcnios c vinic anos. Afinal o
nufii fcz con quc o livro fossc condcnado or
jurisconsulios quc nao o Iavian lido, c o auior
icvc ordcn dc nao aarcccr na Coric duranic
oiioccnios anos.
Pouco sc afligiu clc dc scr lanido dc una
Coric ondc so Iavia inirigas c ncsquinIarias.
Cons una canao nuiio divcriida conira o
nufii, a quc csic nao dcu inoriancia; c s-sc a
viajar dc lancia cn lancia, ara acalar dc
fornar o csriio c o coraao, cono sc diz. Os quc
so viajan dc cadcira dc osia c lcrlinda ficarao
dcccrio csaniados con as cquiagcns dc la; ois
nos, cn nossa cqucna lola dc lana, nada
concclcnos alcn dc nossos usos. O nosso
viajanic conIccia s naravilIas as lcis da
graviiaao c iodas as foras airaiivas c
rculsivas. Uiilizava-as iao a roosiio quc, ou
or inicrncdio dc un raio dc sol, ou graas
conodidadc dc un concia, ia dc glolo cn glolo,
clc c os scus, cono un assaro vocja dc rano cn
rano. En ouco crcorrcu a Via Lacica; c sou
olrigado a confcssar quc nunca viu, cn ncio s
csirclas dc quc c scncada, cssc lclo ccu cnrco
15
quc o ilusirc vigario DcrIan sc gala dc icr
cncrgado na onia dc sua luncia. Nao quc cu
rcicnda alcgar quc o scnIor DcrIan icnIa visio
nal, Dcus nc livrc! nas Micrncgas csicvc no
local, c un lon olscrvador, c cu nao qucro
coniradizcr ningucn. Micrncgas dcois da
nuiias volias cIcgou ao glolo dc Saiurno. Por
nais acosiunado quc csiivcssc a vcr coisas
novas, nao dc, anic a cqucncz do glolo c dc
scus Ialiianics, cviiar cssc sorriso dc
sucrioridadc quc s vczcs cscaa aos nais
salios. Pois afinal Saiurno nao c nais quc
novcccnias vczcs naior quc a icrra, c os scus
cidadaos nao assan dc ancs quc icn acnas
unas nil iocsas dc aliura. A rinciio, zonlou
clc un ouco con a sua gcnic, nais ou ncnos
cono un nusico iialiano sc c a rir dc nusica
dc Lulli, quando cIcga cn Frana. Mas o siriano,
quc iinIa o csriio jusio, conrccndcu quc una
criaiura cnsanic odcria nuiio lcn nao scr
ridcula so or icr scis nil cs dc aliura.
Faniliarizou-sc con os saiurnianos, dcois dc os
Iavcr csaniado. Ligou-sc dc csirciia anizadc
con o sccrciario da Acadcnia dc Saiurno,
Ioncn dc nuiio csriio, quc na vcrdadc nada
invcniara, nas rcsiava ccclcnic conia das
invcncs doc ouiros, c fazia assavclncnic
cqucnos vcrsos c grandcs calculos.
Transcrcvcrci aqui, ara saiisfaao dos lciiorcs,
16
una singular convcrsaao quc Micrncgas icvc
un dia con o scnIor sccrciario.
17

CAPTULO SEGUNDO
Conversao do habitante do Srio com o de Saturno

Dcois quc sua Ecclcncia sc dciiou o
sccrciario aroinou-sc dc scu rosio.
Tcn-sc dc confcssar dissc Micrncgas
quc a naiurcza c lasianic variada.
Sin dissc o saiurniano a naiurcza c
cono un caniciro cujas florcs...
AI! cclana o ouiro. Dcic o caniciro
cn az.
Ela c iornou o sccrciario cono una
asscnllcia dc loiras c norcnas cujos adornos...
Quc icnIo cu a vcr con as suas norcnas?
cniao cono una galcria dc iniuras
cujos iraos.
Ora! aialIa o viajanic. Dc una vcz
or iodas. a naiurcza c cono a naiurcza. Para
quc luscar-lIc conaracs?
Para scr agradavcl ao scnIor rcsondcu
o sccrciario.
18
Eu nao qucro quc nc agradcn rcirucou
o viajanic. Qucro quc nc insiruan. Conccc
or nc dizcr quanios scniidos icn os Ioncns do
scu glolo.
Tcnos scicnia c dois dissc o acadcnico.
E iodos os dias nos qucianos dc iao ouco. A
nossa inaginaao vai alcn dc nossas
ncccssidadcs; acIanos quc, con os nossos
scicnia c dois scniidos, o nosso ancl, as nossas
cinco luas, sonos nuiio liniiados; c, acsar dc
ioda a nossa curiosidadc c do considcravcl
nuncro dc aics quc rcsulian dos nossos
scicnia c dois scniidos, ainda icnos icno dc
solra ara nos alorrcccrnos.
Nao duvido dissc Micrncgas, ois
no nosso glolo icnos ccrca dc nil scniidos, c
rcsia-nos ainda nao sci quc vago dcscjo, nao sci
quc inquiciaao, quc inccssanicncnic nos
advcric do ouco quc nos sonos c dc quc cisicn
scrcs nuiio nais crfciios. TcnIo viajado un
ouco; vi noriais nuiio alaio dc nos; vi-os
nuiio sucriorcs; nas a ncnIun vi quc nao
iivcssc nais dcscjos quc vcrdadciras
ncccssidadcs, c nais ncccssidadcs quc
saiisfaao. Talvcz cIcguc un dia ao as ondc
nao falia nada; nas dcssc ais aic agora ningucn
nc dcu noicias.
19
O saiurniano c o siriano alongaran-sc cniao
cn conjciuras; nas, dcois dc nuiios raciocnios
iao cngcnIosos quao inccrios foi rcciso voliar
aos faios.
Quanio icno vivcn voccs? Indagou o
siriano.
AI! ouqussino rclicou o IoncnzinIo
dc Saiurno.
Eaiancnic cono cnirc nos dissc o
siriano, vivcnos scnrc a nos quciar do ouco.
Dcvc scr una lci univcrsal da naiurcza.
Ai! susirou o saiurniano. Vivcnos
acnas quinIcnias grandcs rcvolucs do sol. (O
quc, cla nossa nancira dc coniar, da
aroinadancnic uns quinzc nil anos}. Dcn vc
quc c quasc o ncsno quc norrcr no noncnio cn
quc sc nascc; a nossa cisicncia c un onic, a
nossa duraao un insianic, o nosso glolo un
aiono. Acnas conca a gcnic a insiruir-sc un
ouco, quando cIcga a noric, anics quc sc icnIa
adquirido ccricncia. Quanio a nin, nao ouso
fazcr rojcio algun; sou cono una goia d'agua
cn un occano incnso. sinio-nc cnvcrgonIado,
rincialncnic dianic do scnIor, da figura
ridcula quc fao ncsic nundo.
Sc o anigo nao fossc filosofo rcsondcu
Micrncgas, cu icncria afligi-lo dizcndo-lIc
20
quc a nossa vida c scicccnias vczcs nais longa
quc a, sua. Mas lcn salc quc, quando nos
cunrc dcvolvcr o coro aos clcncnios c
rcaninar a naiurcza sol ouira forna (quc c o quc
sc cIana norrcr}, quando c cIcgado cssc
insianic dc ncianorfosc, icr vivido cicrnidadc, ou
un dia, c rccisancnic a ncsna coisa. Esiivc cn
ascs ondc sc vivia nil vczcs nais icno do quc
no ncu, c vi quc ainda sc quciavan. Mas Ia or
ioda aric gcnic dc lon scnso, quc salc ionar o
scu ariido c agradcccr ao auior da naiurcza.
Eandiu Elc or csic univcrso una rofusao
infiniia dc varicdadcs, con una adniravcl
csccic dc unifornidadc. Por ccnlo, iodos os
scrcs cnsanics sao difcrcnics, c iodos sc
asscnclIan no fundo, clo don do cnsancnio c
dos dcscjos. A naicria csia or ioda aric, nas
icn cn cada glolo roricdadcs divcrsas.
Quanias dcssas roricdadcs conian os
scnIorcs na sua naicria?
Sc sc rcfcrc dissc o saiurniano a
cssas roricdadcs scn as quais julganos quc
csic glolo nao odcria sulsisiir ial cono c,
conianos irczcnias, cono a cicnsao, a
cnciralilidadc, a nolilidadc, a graviiaao, a
divisililidadc, c o rcsio.
Aarcnicncnic rclicou o viajanic
lasia cssc cqucno nuncro ara os oljciivos do
Criador quanio vossa cqucna Ialiiaao. En
21
iudo adniro a sua salcdoria; vcjo or ioda aric
difcrcnas; nas ianlcn roorcs or ioda
aric. Pcqucno c o vosso glolo, vossos Ialiianics
ianlcn o sao; icndcs oucas scnsacs; vossa
naicria icn oucas roricdadcs. iudo isio c
olra da Providcncia. Dc quc cor c
vcrdadcirancnic o vosso sol?
Dc un lranco lasianic anarclado dissc
o saiurniano. E quando dividinos un dc scus
raios, vcnos quc conicn scic corcs.
O nosso sol icndc ara o vcrnclIo dissc
o siriano c icnos irinia c novc corcs riniiivas.
Dcnirc os sois dc quc nc aroinci, nao Ia dois
quc sc asscnclIcn, cono nao Ia cnirc vos un
rosio quc nao scja difcrcnic dc iodos os ouiros.
Aos varias crgunias dcssa naiurcza,
indagou quanias sulsiancias csscncialncnic
difcrcnics sc coniavan cn Saiurno. Soulc quc
nao Iavia nais quc unas irinia, cono Dcus, o
csao, a naicria, os scrcs cicnsos quc scnicn c
cnsan, os scrcs cnsanics quc nao icn
cicnsao, os quc sc cnciran, os quc nao sc
cnciran, c o rcsio. O siriano, cn cuja airia sc
coniavan irczcnias, c quc dcscolrira ircs nil
ouiras cn suas viagcns, dciou o filosofo dc
Saiurno rodigiosancnic csaniado. Afinal,
dcois dc Iavcrcn conunicado un ao ouiro un
ouco do quc salian c nuiio do quc nao salian,
22
dcois dc Iavcrcn irocado idcias duranic una
rcvoluao do sol, rcsolvcran fazcr junios una
cqucna viagcn filosofica.
23

CAPTULO TERCEIRO
Viagem dos dois habitantes de Srio e de Saturno.

Esiavan os nossos dois filosofos rcsics a
cnlarcar na ainosfcra dc Saiurno, con una
lcla rovisao dc insiruncnios naicnaiicos,
quando a ananic do saiurniano, ao salcr disso,
vcio quciar-sc cn ranio. Era una linda
norcninIa quc iinIa acnas scisccnias iocsas,
nas quc concnsava con varios cncanios a
cqucncz dc scu ialIc.
AI, crucl! clanava cla. Dcois dc ic
Iavcr rcsisiido duranic nil c quinIcnios anos,
quando cnfin concava a rcndcr-nc, quando
acnas assci ccn anos cn icus lraos, iu nc
dcias ara ir viajar con un giganic dc un ouiro
nundo! Vai, nao assas dc un curioso, nunca
iivcsic anor; sc fosscs un vcrdadciro saiurniano,
scrias ficl. Por ondc vais corrcr? Quc qucrcs? As
nossas cinco luas sao ncnos crranics quc iu, o
nosso ancl c ncnos nuiavcl. Pronio! Nunca nais
anarci a ningucn.
O filosofo, or nais quc o fossc, lcijou-a,
cIorou con cla, c a dana, dcois dc Iavcr
dcsnaiado, foi consolar-sc con un cralvilIo do
as.
24
Os nossos dois curiosos ariiran; saliaran
rinciro solrc o ancl, quc acIaran lasianic
cIaio, cono lcn o adivinIou un ilusirc
Ialiianic do nosso cqucno glolo; scguiran,
dcois, dc lua cn lua. Cono un concia vicssc a
assar nuiio roino da uliina, lanaran-sc
solrc clc, con iodos os scus criados c
insiruncnios. Dcois dc icrcn colcrio ccrca dc
ccnio c cinqucnia nilIcs dc lcguas, ioaran
con os saicliics dc Juiicr. Ncssc lancia
dcnoraran-sc un ano iniciro, duranic o qual
dcscolriran lclos scgrcdos, quc csiarian agora
cn vias dc ullicaao sc nao fosscn os scnIorcs
inquisidorcs, quc acIaran algunas roosics
un ouco forics. Mas li o nanuscriio na
lillioicca do ilusirc arccliso dc , quc nc
dciou caninar scus livros, con una
gcncrosidadc c lcncvolcncia nunca assaz
louvada.
Mas volicnos aos nossos viajanics. Dciando
Juiicr, airavcssaran un csao dc ccrca dc ccn
nilIcs dc lcguas, c assaran clo lancia
Maric, quc, cono sc salc, c cinco vczcs ncnor
quc o nosso cqucno glolo; viran as duas luas
quc scrvcn a cssc lancia c quc cscaaran s
visias dc nossos asirnonos. Dcn sci quc o
adrc Casicl cscrcvcra, c aic con nuiio csriio,
conira a cisicncia dcssas duas luas; nas
rcorio-nc quclcs quc raciocinan or analogia.
Salcn csscs lons filosofos o quanio scria difcil
25
ao lancia Maric, quc fica iao longc do sol, nao
disor ao ncnos dc un ar dc luas. Scja cono
for, o caso c quc os nossos canaradas o acIaran
iao cqucno, quc rcccaran nao cnconirar
ousada, c scguiran adianic, cono dois viajanics
quc dcsdcnIan un nau allcrguc dc aldcia c
rosscgucn aic a cidadc vizinIa. Mas o siriano c
o conanIciro logo sc arrccndcran disso.
Viajaran or nuiio icno, scn cnconirar coisa
alguna. Afinal divisaran un cqucno clarao; cra
a icrra; coisa dc causar icdadc a gcnic quc
vinIa dc Juiicr. No cnianio, con ncdo dc sc
arrccndcrcn scgunda vcz, rcsolvcran
dcscnlarcar aqui ncsno. Passaran ara a
cauda do concia c, acIando una aurora lorcal
adrcdc, ncla sc ncicran, c cIcgaran icrra clo
noric do nar Daliico, a 5 dc julIo dc 1737.
26

CAPTULO QUARTO
Do que lhes sucede sobre a face da terra

Dcois dc icrcn rcousado un ouco,
alnoaran duas nonianIas, quc os criados lIcs
rcararan a caricIo. Dcscjaran cn scguida
fazcr un rcconIccincnio clo cqucno as ondc
sc acIavan. CaninIaran a rincio dc noric a
sul. Os assos ordinarios do siriano c do scu
cssoal cran dc irinia nil cs aroinadancnic;
o anao dc Saiurno scguia dc longc, arqucjando;
ora, cra rcciso quc clc corrcssc uns dosc assos
cnquanio o ouiro dava una crnada. inaginai (sc
c crniiido ial conaraao} un cqucno
caozinIo fraldiquciro quc aconanIassc un
caiiao da guarda do rci da Prussia.
Cono os dois csirangciros andasscn nuiio
dcrcssa, dcran a volia ao nundo cn irinia c
scis Ioras; o sol, na vcrdadc, ou anics, a icrra,
faz igual viagcn nun dia; nas cunrc lcvar cn
conia quc c nais cnodo girar solrc o rorio
cio do quc andar con un c dcois do ouiro. Ei-
los ois dc volia ao onio dc ariida, dcois dc
icrcn visio cssc aniano, quasc incrccivcl
ara clcs, quc sc cIana o Mcdiicrranco, c cssc
ouiro cqucno cIarco quc, sol o nonc dc Crandc
Occano, coniorna o forniguciro. A agua nunca
27
assara alcn das canclas do anao, ao asso quc
o ouiro acnas nolIara os calcanIarcs. Fizcran
iudo o quc udcran, andando cn iodas as
dirccs, ara dcscolrir sc csic glolo cra
Ialiiado ou nao. AgacIaran-sc, dciiaran-sc,
aalaran or ioda aric; nas, cono os scus
olIos c naos nao cran roorcionados aos
cqucnos scrcs quc or aqui sc arrasian, nao
rccclcran a nnina scnsaao quc lIcs fizcssc
susciiar quc nos, c os nossos dcnais confradcs
Ialiianics dcsic glolo, iivcsscnos a Ionra dc
cisiir.
O anao, quc as vczcs raciocinava nuiio
arcssadancnic, concluiu a rincio quc nao
Iavia Ialiianics na icrra. Scu rinciro
arguncnio cra dc quc nao vira, ningucn.
Micrncgas, olidancnic, fcz-lIc scniir quc clc
nao raciocinava nuiio lcn.
Cono nao disiingucs con os icus
cqucnos olIos, ccrias csirclas dc quinquagcsina
grandcza quc cu crcclo disiiniancnic; concluiu
da quc cssas csirclas nao cisicn?
Mas rclicou o anao cu aalci lcn.
Mas scniisic nal rcsondcu o ouiro.
Mas csic glolo c iao nal consirudo
oljciou o anao, c iudo iao irrcgular c dc una
forna quc nc arccc iao ridcula! Tudo arccc
28
aqui un lcno caos. nao vcs csics cqucnos
arroios quc janais corrcn cn linIa rcia, csscs
cIarcos quc nao sao ncn rcdondos, ncn
quadrados, ncn ovais, ncn dc ncnIuna forna
rcgular; c iodos csscs graozinIos oniiagudos dc
quc csia criado csic glolo c quc nc arranIaran
os cs? (Qucria rcfcrir-sc s nonianIas}. Fcara
ainda a forna dc iodo o glolo, cono c acIaiado
nos olos, c a sua nancira inadcquada dc girar
cn iorno do sol, dc nodo quc a rcgiao dos olos
fica ncccssariancnic csicril? En vcrdadc, o quc
nc faz cnsar quc nao Iaja aqui ningucn, c quc
gcnic dc lon scnso nao noraria cn un lugar
cono csic.
Pois lcn dissc Micrncgas, ialvcz os
quc o Ialiian nao scjan gcnic dc lon scnso.
Mas Ia rolalilidadcs dc quc isio nao icnIa sido
fciio inuiilncnic. Tudo aqui ic arccc irrcgular
orquc cn Saiurno c Juiicr c iudo fciio a rcgua
c conasso. Eaiancnic or cssc noiivo c quc
Ia aqui un ouco dc confusao. Nao ic dissc cu
quc nas ninIas viagcns scnrc cnconirci
varicdadc?
O saiurniano rclicou a iodas cssas razcs. E
a qucsiao janais icrninaria sc, or fclicidadc,
Micrncgas no calor da discussao, nao iivcssc
ronido o scu colar dc diananics. Esics caran
ao cIao. Eran lindas cdras dc iananIo variado,
icndo as nais volunosas quairoccnias lilras dc
29
cso, c as ncnorcs cinqucnia. O anao aanIou
algunas; ao aroina-las dos olIos, viu quc, da
nancira cono csiavan laidadas, consiiiuan
ccclcnics nicroscoios. Tonou, ois, un
cqucno nicroscoio dc ccnio c scsscnia cs dc
dianciro quc alicou uila; c Micrncgas
cscolIcu un dc dois nil c quinIcnios cs. Eran
ccclcnics; nas no rincio. nada crcclcran
con o scu aulio. cra rcciso adaiarcn-sc.
Afinal o Ialiianic dc Saiurno viu qualqucr coisa
quasc incrccivcl quc sc novia sucrfcic do
nar Daliico. cra una lalcia. Pcgou-a Ialilncnic
con o dcdo nnino c, colocando-a solrc a unIa
do olcgar, nosirou-a a Micrncgas, quc sc s a
rir da cccssiva cqucncz dos Ialiianics do
nosso glolo. O saiurniano, convcncido dc quc o
nosso nundo c Ialiiado, inaginou logo quc so o
cra or lalcias; c, cono cra un grandc logicisia,
quis logo adivinIar dc ondc un aiono iao
cqucno iirava o scu novincnio, c sc iinIa
idcias, voniadc, c lilcrdadc. Micrncgas scniiu-
sc nuiio cnlaraado. caninou o aninal con
infiniia acicncia, c o rcsuliado da analisc foi quc
cra inossvcl acrcdiiar quc ali sc alojassc una
alna. Esiavan, ois, os dois viajanics inclinados
a cnsar quc nao Ia csriio cn nosso nundo,
quando, con o aulio do nicroscoio,
crcclcran algo dc nais grosso quc una lalcia c
quc fluiuava solrc as aguas. Salc-sc quc, or
aqucla coca, un lando dc filosofos rcgrcssava
30
do crculo olar, ondc iinIan ido fazcr
olscrvacs quc a ningucn ocorrcran aic cniao.
Disscran as gazcias quc o scu navio naufragou
nas cosias dc Doinia c quc iivcran grandc
dificuldadc cn salvar-sc; nas ncsic nundo
nunca sc salc o rcvcrso das carias. Vou coniar
ingcnuancnic cono sc assaran as coisas, scn
nada acrcsccniar or conia roria, o quc nao c
cqucno csforo ara un Iisioriador.
31

CAPTULO QUINTO
Experincias e raciocnios dos dois viajantes

Micrncgas csicndcu cuidadosancnic a nao
ara o local ondc sc acIava o oljcio c, avanando
dois dcdos c rciirando-os or ncdo dc cnganar-sc
c dcois alrindo-os c fccIando-os, aanIou con
iodo o jciio o navio quc carrcgava os iais
scnIorcs, c colocou-o solrc a unIa, scn o
acriar nuiio, ara nao csnaga-lo. Eis un
aninal lcn difcrcnic do rinciro" olscrvou o
anao dc Saiurno; o siriano s o rcicnso aninal
na alna da nao. Os assagciros c o cssoal da
cquiagcn, quc sc suunIan crguidos or un
furacao, c quc. sc julgavan solrc una csccic dc
rocIcdo, cn-sc iodos cn novincnio; os
narinIciros aanIan ias dc vinIo, lanan-
nas solrc a nao dc Micrncgas, c rcciiian-sc
cn scguida. AanIan os gcnciras scus
csquadros scus scciorcs, c naiivas da Lania, c
salian ara os dcdos dc Micrncgas. Tanio
fizcrcn, quc csic scniiu cnfin novcr-sc qualqucr
coisa quc lIc conicIava os dcdos. cra un lasiao
fcrrado quc lIc fincavan no ndicc; julgou, or
aquilo, quc sara qualqucr coisa do cqucno
aninal quc clc scgurava. Mas nao dcsconfiou dc
nais nada. O nicroscoio, quc nal fazia disccrnir
32
una lalcia c un navio, nao alcanava scrcs iao
incrccivcis cono os Ioncns. Nao rcicndo
cIocar a vaidadc dc ningucn, nas sou olrigado a
cdir s cssoas inorianics quc faan una
cqucna olscrvaao conigo. c quc, considcrando
a Ioncns dc ccrca dc cinco cs dc aliura, nao
fazcnos, facc da icrra, naior figura do quc
faria, solrc una lola dc dcz cs dc
circunfcrcncia, un aninal quc ncdissc a
scisccnicsina nilcsina aric dc una olcgada.
Inaginai una sulsiancia quc udcssc susicniar
a icrra na nao, c quc iivcssc orgaos cn
roorao con os nossos; c lcn odc aconicccr
quc Iaja grandc nuncro dcssas sulsiancias.
concclci, cniao, o quc nao Iavcrian dc cnsar
dcssas laialIas quc nos valcran duas aldcias
quc foi rcciso rcsiiiuir.
Sc algun caiiao dc granadciros lcr algun
dia csia olra, nao duvido quc nandc auncniar,
clo ncnos dois cs, os caaccics da sua iroa;
nas fica avisado dc quc, or nais quc faa,
nunca assarao, clc c os scus, dc infiniiancnic
cqucnos.
Quc naravilIosa Ialilidadc nao foi rcciso
ao nosso filosofo dc Srio ara crcclcr os aionos
dc quc acalo dc falar! Quando LcuwcnIocl c
Harisoclcr viran cla rincira vcz, ou julgaran
vcr, a scncnic dc quc nos fornanos, nao fizcran
iao csaniosa dcscolcria. Quc razcr nao scniiu
33
Micrncgas ao vcr novcrcn-sc aquclas cqucnas
naquinas, caninando-lIcs iodos os
novincnios, scguindo-as cn iodas as ocracs!
Quc dc cclanacs! Con quc alcgria s un dc
scus nicroscoios nas naos do conanIciro dc
viagcn! Vcjo-os! dizian anlos ao ncsno
icno. Fcara cono carrcgan fardos, cono sc
crgucn, cono sc alaian!" Assin falando,
ircnian-lIcs as naos, clo razcr dc vcr oljcios
iao novos c clo rcccio dc os crdcr. O
saiurniano, assando dc un cccsso dc
dcsconfiana a un cccsso dc crcdulidadc, julgou
crcclcr quc clcs iralalIavan na roagaao da
csccic. AI! dizia clc, cguci a naiurcza cn
flagranic. Mas cnganava-sc clas aarcncias, o
quc nuiia vcz succdc, qucr a gcnic sc sirva ou
nao dc nicroscoios.
34

CAPTULO SEXTO
Do que lhes aconteceu com os homens.

Micrncgas, nclIor olscrvador quc o anao,
viu clarancnic quc os aionos sc falavan; c fc-lo
noiar ao conanIciro quc, cnvcrgonIado do scu
cngano quanio gcraao, nao quis acrcdiiar quc
ial csccic udcssc irocar idcias. TinIa o don
das lnguas, cono o siriano; nao ouvia os nossos
aionos falarcn, c suunIa quc nao falavan.
Alias, cono odcrian aquclas criaiuras
incrccivcis ossuir os orgaos da voz, c quc
icrian a dizcr-sc? Para falar, c rcciso cnsar, ou
quasc; nas, sc cnsavan, iinIan cniao o
cquivalcnic dc una alna. Ora, airiluir un
cquivalcnic dc alna a una csccic daquclas,
arccia-lIc alsurdo.
Mas olscrvou Micrncgas ainda Ia
ouco suunIas quc clcs raiicavan o anor.
Scra quc julgas quc sc ossa raiicar o anor scn
cnsar c scn rcfcrir alguna alavra, ou clo
ncnos scn fazcr-sc conrccndcr? AcIa, alias,
quc scja nais difcil fazcr un raciocnio. quc fazcr
un filIo? Quanio a nin, un c ouiro nc arcccn
grandcs nisicrios.
35
Ja nao ouso ncn crcr ncn ncgar dissc o
Ionunculo, nao icnIo nais oiniao. Traicnos
rinciro dc caninar csscs inscios, arrazoarcnos
dcois.
Muiio lcn diio rcirucou Micrncgas.
En scguida iirou do lolso una icsourinIa, con
quc coriou as unIas c, con una lasca da unIa
do olcgar falricou una csccic dc irona
acusiica, quc cra cono un vasio funil cujo lico
alicou no ouvido. A loca do funil cnvolvia o
navio c a ioda a cquiagcn. A voz nais fraca
cncirava nas filras circularcs da unIa, dc nodo
quc, graas sua indusiria, dc o filosofo la do
alio ouvir crfciiancnic o zunlido dos inscios ca
dc laio. En oucas Ioras, conscguiu disiinguir
as alavras, c afinal conrccndcr o franccs. O
anao fcz o ncsno, cnlora con nais dificuldadc.
O asno dos viajanics rcdolrava a cada
noncnio. Ouvian inscios falarcn con nuiio
lon scnso. cssc caricIo da naiurcza afigurava-
sc-lIcs inclicavcl Dcn odcis inaginar cono
Micrncgas c o scu anao ardian dc inacicncia
or iravar convcrsa con os aionos.
Tcnian quc a sua voz dc irovao, c solrciudo
a dc Micrncgas, cnsurdcccssc os inscios, scn
scr ouvida. Cunria dininuir-lIc a fora.
Puscran na loca unas csccics dc aliios cujas
onias afiladas vinIan dar crio do navio. O
siriano iinIa o anao solrc os joclIos, c o navio
36
con a cquiagcn solrc una unIa. Inclinava a
calca c falava laiinIo. Afinal, or ncio dcsias
c dc ouiras rccaucs, concou assin o scu
discurso.
Inscios invisvcis, quc a nao do Criador sc
conrouvc cn fazcr lroiar no alisno do
infiniiancnic cqucno, agradco a Dcus or sc
Iavcr dignado dcsvcndar-nc scgrcdos quc
arccian incnciravcis. Na ninIa Coric, ialvcz
nao sc digncn olIar-vos; nas cu nao dcsrczo
ningucn, c ofcrco-vos a ninIa roicao".
Sc algucn cIcgou ao cunulo do csanio,
foran scn duvida as cssoas quc ouviran iais
alavras. Nao odian adivinIar dc ondc ariian.
O caclao dc lordo rczou corcisnos, os
narinIciros ragucjaran, c os filosofos do navio
claloraran un sisicna; nas, or nais sisicnas
quc fizcsscn, nao aiinavan con qucn lIcs
falava. O anao dc Saiurno, quc iinIa a voz nais
suavc quc a dc Micrncgas, infornou-lIcs cniao
con qucn csiavan iraiando. Coniou-lIcs a
ariida dc. Saiurno, dissc-lIcs qucn cra o
scnIor Micrncgas, c, dcois dc os icr lancniado
or scrcn iao cqucnos, crguniou-lIcs sc
scnrc Iavian csiado naqucla niscravcl
condiao iao vizinIa do aniquilancnio, o quc
fazian nun glolo quc arccia cricnccr s
lalcias, sc cran fclizcs, sc sc nuliilicavan, sc
37
iinIan una alna, c nil ouiras qucsics dcssa
naiurcza.
Un salio do gruo, nais audaz quc os ouiros
c cIocado dc quc duvidasscn da sua alna,
olscrvou o inicrlocuior or inicrncdio dc nulas
asscsiadas solrc un csquadro, fcz duas niras c,
na icrccira, assin lIc falou.
Julga cniao, scnIor, so orquc icn nil
iocsas da calca aos cs, quc c un...
Mil iocsas! cclanou o anao. Mcu
Dcus! Cono odc clc salcr a ninIa aliura? Mil
iocsas! Nao sc cngana or una olcgada. Cono!
Essc aiono ncdiu-nc! gcncira, conIccc as
ninIas dincnscs; c cu, quc o vcjo airavcs dc
un nicroscoio, ainda nao conIco as suas.
Sin, ncdi-o dissc o fsico c ncdirci
ianlcn o scu grandc conanIciro.
Acciia a roosia, dciiou-sc Sua Ecclcncia
ao conrido; ois, sc sc uscssc dc c, ficaria
con a calca nuiio acina das nuvcns. Os nossos
filosofos laniaran-lIc una grandc arvorc nun
lugar quc o douior Swifi noncaria, nas quc nc
guardo dc cIanar clo nonc, dcvido a ncu
grandc rcsciio as danas. Dcois, or una
scqucncia dc iriangulos, concluran quc aquilo
quc clcs vian cra con cfciio un jovcn dc ccnio c
vinic nil cs dc aliura.
38
Micrncgas ronunciou cniao csias alavras.
FcconIco, nais do quc nunca, quc nada
dcvcnos julgar or sua grandcza aarcnic.
Dcus, quc dcsics una inicligcncia a sulsiancias
quc arcccn iao dcsrczvcis, o infiniiancnic
cqucno vos cusia iao ouco cono o
infiniiancnic grandc; c, sc c ossvcl quc Iaja
scrcs ainda nais cqucnos do quc csics, odcn
ainda icr un csriio sucrior ao daquclcs
solcrlos aninais quc vi no ccu c cujo c lasiaria
ara colrir o glolo a quc dcsci".
Fcsondcu-lIc un dos filosofos quc clc
odcria con ioda a scgurana acrcdiiar quc Ia dc
faio scrcs inicligcnics nuiio ncnorcs quc o
Ioncn. Coniou-lIc, nao iudo o quc Virglio diz
dc faluloso solrc as alclIas, nas o quc
Swanncrdan dcscolriu, c o quc Fcaunur
dissccou. Dissc-lIc, cnfin, quc Ia aninais quc
csiao ara as alclIas cono as alclIas csiao ara
os Ioncns, c cono Micrncgas csiava ara
aquclcs incnsos aninais a quc sc rcfcrira, c cono
aquclcs csiao ara ouiras sulsiancias, dianic das
quais nao assan dc aionos. Pouco a ouco a
convcrsa sc iornava inicrcssanic, c Micrncgas
assin falou.
39

CAPTULO STIMO
Conversao com os homens.

aionos inicligcnics, cn qucn o Scr
Eicrno sc conrazcu cn nanifcsiar scu cngcnIo
c odcrio, dcvcis scn duvida gozar das nais
uras alcgrias solrc o vosso glolo; ois, icndc iao
ouca naicria c arcccndo uro csriio, dcvcis
assar a vida a anar c a cnsar, quc c o quc
consiiiui a vcrdadcira vida dos csriios. A
vcrdadcira fclicidadc, quc nao vi cn aric
ncnIuna, con ccricza c aqui quc cisic.
A iais alavras, iodos os filosofos alanaran a
calca; c un dclcs, nais franco quc os ouiros,
confcssou dc loa fc quc, ccciuando un cqucno
nuncro dc Ialiianics nuiio ouco considcrados,
o rcsio c iudo una asscnllcia dc loucos, dc
naus c dc infclizcs.
Nos icnos nais naicria do quc c
ncccssario dissc clc ara fazcr nuiio nal, sc
o nal vcn da naicria, c icnos csriio cn
dcnasia, sc o nal vcn do csriio. Nao salcis,
or ccnlo quc, no insianic cn quc vos falo, Ia
ccn nil loucos da nossa csccic, colcrios dc
cIacus, quc naian ccn nil ouiros aninais
colcrios dc un iurlanic, ou quc sao
40
nassacrados or csics c quc, quasc or ioda a
icrra, c assin quc sc faz, dcsdc icnos
incnoriais?
O siriano csircncccu c crguniou qual
odcria scr o noiivo dcssas icrrvcis qucrclas
cnirc iao ncsquinIos aninais.
Traia-sc dissc o filosofo dc una
orao dc lana do iananIo dc vosso calcanIar.
Nao quc algun dcsscs nilIcs dc Ioncns quc sc
cicrninan rcicnda un alno quc scja dcssa
lana. Traia-sc acnas dc salcr sc cricnccra a
ccrio Ioncn a quc cIanan Suliao, ou a ouiro
Ioncn a quc cIanan Ccsar, nao sci or quc.
NcnIun dos dois viu, ou janais vcra, o
cdacinIo dc icrra cn qucsiao, c quasc ncnIun
dcsscs aninais quc nuiuancnic sc dcgolan ja
viu algun dia o aninal clo qual sc dcgolan.
Infclizcs! cclanou o siriano indignado.
Podc-sc acaso concclcr nais furiosa loucura?
Vcn-nc aic voniadc dc dar ircs assos c csnagar
con ircs aiadas cssc forniguciro dc ridculos
assassinos.
Nao vos dcis a cssc incnodo; clcs ja
iralalIan lasianic ara a sua roria runa.
Ficai salcndo quc, assados dcz anos, ja nao
rcsia ncn a ccnicsina aric dcsscs niscravcis, c,
ncsno quc nao iivcsscn uado da csada, a
fonc, a fadiga ou a inicncrana os lcvan ,a
41
quasc iodos. Alias, nao c a csics quc c rcciso
unir, nas sin a csscs larlaros scdcniarios quc,
do fundo dc scu galincic, ordcnan, duranic a
digcsiao, o nassacrc dc un nilIao dc Ioncns, c
cn scguida o agradcccn solcncncnic a Dcus.
O viajanic scniia-sc aicdado da cqucna
raa Iunana, na qual dcscolria iao csaniosos
conirasics.
Ja quc cricnccis ao cqucno nuncro dos
salios dissc-lIcs clc c aarcnicncnic nao
naiais a ningucn or dinIciro, dizci-nc cn quc
vos ocuan cniao.
Dissccanos noscas rcsondcu o
filosofo, ncdinos linIas, cncordoanos
nuncros, ono-nos dc acordo accrca dc dois ou
ircs onios quc cnicndcnos, c disuianos solrc
dois ou ircs nil quc nao cnicndcnos.
Ocorrcu cniao ao siriano c ao conanIciro a
faniasia dc inicrrogar aquclcs aionos cnsanics
solrc coisas quc anlos conIccian.
Quanio coniais Indagou Micrncgas
da csircla da Cancula grandc csircla dos
Ccncos?
Trinia c dois graus c ncio rcsondcran
iodos ao ncsno icno.
Quanio coniais daqui aic a lua?
42
Scsscnia scnidianciros da icrra, cn
nuncros rcdondos.
Quanio csa o vosso ar?
SuunIa confundi-los ncssc onio, nas
iodos rcsondcran quc o ar csa ccrca dc
novcccnias vczcs ncnos quc igual volunc d'agua
c dczcnovc nil vczcs ncnos quc o ouro.
O anaozinIo, dc Saiurno, ainiio das suas
rcsosias, scniiu-sc icniado a ionar cono
fciiicciros quclcs ncsnos a qucn Iavia ncgado
una alna quinzc ninuios anics. Afinal lIcs dissc
Micrncgas.
Ja quc salcis iao lcn o quc sc acIa fora
dc vos, dcccrio salcis ainda nclIor o quc icndcs
or dcniro. Dizci-nc o quc c a vossa alna c cono
fornais as vossas idcias. Os filosofos falaran
iodos ao ncsno icno, cono anics, nas foran
dc difcrcnics oinics. O nais vclIo ciiava
Arisioiclcs, ouiro ronunciava o nonc dc
Dcscarics, csic o dc MalclrancIc, aquclc o dc
Lcilniiz, aquclouiros o dc Loclc. Un vclIo
criaiciico dissc cn voz alia con ioda a
scgurana. A alna c una cniclcquia, razao cla
qual icn o odcr dc scr o quc c. o quc dcclara
crcssancnic Arisioiclcs, agina 633 da cdiao
do Louvrc. cniclcquia csii" cic.
43
Nao cnicndo nuiio lcn o grcgo dissc o
giganic.
Ncn cu ianouco rclicou o inscio
filosofico.
Por quc cniao iornou o siriano ciiais
un ccrio Arisioiclcs cn grcgo?
quc rclicou o salio cunrc ciiar
aquilo dc quc nao sc conrccndc nada na lngua
quc ncnos sc cnicndc.
O caricsiano ionou a alavra c dissc.
A alna c un csriio uro, quc rccclcu no
vcnirc da nac iodas as idcias nciafsicas, c quc,
ao sair dc la, c olrigada a ir ara a cscola c
arcndcr dc novo iudo o quc iao lcn salia c quc
nao nais salcra!
Eniao nao valia a cna rcirucou o
aninal dc oiio lcguas quc a iua alna fossc iao
salia no vcnirc dc iua nac, ara scr iao
ignoranic quando iivcsscs larla no qucio. Mas
quc cnicndcs or csriio?
Dcla crgunia! cclanou o raciocinanic.
Nao icnIo disso a nnina idcia. dizcn quc nao
c naicria.
Mas salcs ao ncnos o quc c a naicria?
44
Pcrfciiancnic rcsondcu o Ioncn.
Por ccnlo, csia cdra c cinzcnia, c dc
dcicrninada forna, icn as suas ircs
dincnscs, c csada c divisvcl.
Pois lcn dissc o siriano c cssa coisa
quc ic arccc divisvcl, csada c cinzcnia, salcras
dizcr-nc caiancnic o quc scja? Tu lIc vcs
alguns airiluios; nas o fundo da coisa, acaso o
conIcccs?
Nao dissc o ouiro.
Nao salcs, ois, o quc c a naicria.
Eniao o scnIor Micrncgas, dirigindo a
alavra a ouiro salio, a qucn cquililrava solrc o
olcgar, crguniou-lIc o quc cra a sua alna, c o
quc fazia.
Alsoluiancnic nada rcsondcu o
filosofo nalclrancIisic, c Dcus quc faz iudo
or nin; vcjo iudo cn Dcus, fao iudo cn Dcus.
c Elc qucn faz iudo, scn quc cu nc rcocuc.
o ncsno quc sc nao cisiisscs iornou
o salio dc Srio. E iu, ncu anigo dissc a un
lcilniiziano quc ali sc acIava, quc vcn a scr
a iua alna?
rcsondcu o lcilniiziano un
oniciro quc indica as Ioras, cnquanio o ncu
coro ioca o carrilIao; ou, sc quiscrdcs, c cla
45
qucn carrilIona, cnquanio o ncu coro narca a
Iora; ou cniao, c ninI'alna o csclIo do
univcrso, c ncu coro a noldura do csclIo. isso
c lcn claro.
Un ninusculo ariidario dc Loclc acIava-sc
ali crio; c quando afinal lIc dirigiran a alavra.
Eu nao sci cono c quc cnso
rcsondcu, nas sci quc nunca udc cnsar
scnao con o auilio dc ncus scniidos. Quc Iaja
sulsiancias inaicriais c inicligcnics, cu nao
duvido; nas ianlcn nao ncgo quc Dcus ossa
conunicar cnsancnio naicria. Vcncro o odcr
cicrno, nao nc calc liniia-lo; nada afirno,
conicnio-nc cn acrcdiiar quc Ia nais coisas
ossvcis do quc sc cnsa.
O aninal dc Srio sorriu. nao acIou quc fossc
aquclc o ncnos salio; c o anao dc Saiurno icria
alraado o scciario dc Loclc, sc nao fora a
circna dcsroorao cnirc anlos. Mas, or
dcsgraa, Iavia ali un aninalculo dc caclo quc
coriou a alavra a iodos os aninalculos
filosofanics. dissc quc salia o scgrcdo dc iudo, o
qual sc acIava na Suna dc Sanio Tonas; ncdiu
dc alio a laio os dois Ialiianics cclcsics;
susicniou-lIcs quc as suas cssoas, os scus
nundos, sois c csirclas, iudo cra fciio
unicancnic ara o Ioncn. A isio, os nossos dois
viajanics ionlaran un nos lraos do ouiro,
46
sufocados dc riso, cssc riso inciinguvcl quc,
scgundo Honcro, c rorio dos dcuscs; scus
onlros c vcnircs agiiavan-sc c, ncssas
convulscs, o navio quc Micrncgas irazia na
unIa caiu no lolso das calas do saiurniano. Os
dois o rocuraran or nuiio icno; afinal
cnconiraran c rcajusiaran iudo
convcnicnicncnic. O siriano rcionou os
cqucnos inscios; falou-lIcs dc novo con nuiia
londadc, cnlora no niino sc acIassc un ianio
agasiado dc vcr quc os infiniiancnic cqucnos
iivcsscn un orgulIo quasc infiniiancnic grandc.
Proncicu-lIcs quc rcdigiria un lclo livro dc
filosofia, cscriio lcn niudinIo, ara scu uso, c
quc, ncssc livro, vcrian clcs o fin dc iodas as
coisas. Con cfciio, cnircgou-lIcs cssc volunc,
quc foi lcvado ara a Acadcnia dc Cicncias dc
Paris. Mas, quando o sccrciario o alriu, viu
acnas un livro cn lranco. AI! lcn quc cu
dcsconfiava... dissc clc.
47


coylcfi 2001 Fidcndo Casiigai Morcs

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

__________________
JulIo 2001

Proilido iodo c qualqucr uso concrcial.
Sc vocc agou or cssc livro
VOCE FOI FOUDADO!
Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos
CFTIS
dircio na fonic.
www.cloolslrasil.con

Anda mungkin juga menyukai